Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị tri thức

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
___________________________


V VN HỐNG

CỄC YU T NH HNG N HIU QU
QUN TR TRI THC



LUN VN THC S KINH T









TP. H Chí Minh - Nm 2015

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
_______________________


V VN HỐNG

CỄC YU T NH HNG N HIU QU
QUN TR TRI THC




LUN VN THC S KINH T

NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS. NGUYN HU LAM


TP. H Chí Minh - Nm 2015
Chuyên ngƠnh : Qun tr kinh doanh
Mư s : 60340102

LI CAM OAN

Tôiă xină camă đoană lun vnă thcă să đ tài nghiên cu:ă “CỄC YU T NH
HNG N HIU QU QUN TR TRI THC”ălàăcôngătrìnhănghiênăcu
khoa hc ca tôi.
Kt qu ca nghiên cu và các kin ngh nêu trong lunăvnănàyăchaătngăđc
công b  bt k công trình nghiên cu, tài liu khoa hc nào t trcăđn nay.

Tp. HCM, ngày 30 tháng 10 nmă2014
Ngi thc hinăđ tài


VăVnăHùng











MC LC
TRANG PH B̀A
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC HÌNH NH
DANH MC BNG BIU

TÓM TT
Chng 1: TNG QUAN 9
1.1 Lý do chn đ tài 9
1.2 Mc đích đ tài 10
1.3 Câu hi nghiên cu 11
1.4 ụ ngha ca đ tài 11
1.5 i tng nghiên cu 11
1.6 Phm vi đ tài 11
1.7 Cu trúc ca lun vn 12
Tóm tt chng 1: 13
Chng 2: C S LÝ THUYT 14
2.1 Tri thc 14
2.1.1 Khái nim và các dng tri thc 14
2.1.2 Nguyên nhân qun tr tri thc 16
2.2 Qun Tr Tri Thc 16
2.2.1 Khái nim qun tr tri thc 16
2.2.2 Nng lc qun tr tri thc 17
2.2.3 Quá trình qun tr tri thc 18
2.3 Mô hình hiu qu qun tr tri thc 21
2.3.1 Hiu qu qun tr tri thc 21
2.3.2 Mô hình hiu qu qun tr tri thc 21
2.3.3 Bin lun quá trình qun tr tri thc ti CSVC 22
2.4 Mô hình ĺ thuyt đ xut 23
2.4.1 Câu hi nghiên cu và gi thuyt nghiên cu 23
2.4.2 Mô hình nghiên cu đ xut 24
Tóm tt chng 2: 25
Chng 3: PHNG PHỄP NGHIÊN CU 26
3.1 Quá trình nghiên cu 26
3.1.1 Thit k nghiên cu 26
3.1.2 Phng pháp điu tra 27

3.2 Thit k bng câu hi 28
3.3 iu tra s b 29
3.4 iu tra chính thc 30
3.4.1 K thut chn mu 30
3.4.2 Kích thc mu 32
3.4.3 Công c phân tích và quá trình phân tích 32
3.5 o đc nghiên cu 33
3.6 Thang đo 34
3.6.1 Công ngh 35
3.6.2 Cu trúc t chc 36
3.6.3 Vn hóa t chc 36
3.6.4 Nng lc chuyên môn 37
3.6.5 Nng lc hc tp 38
3.6.6 Nng lc thông tin 39
3.6.7 Hiu qu lu tr tri thc 39
3.6.8 Hiu sut 39
3.6.9 Thích ng 40
3.6.10 i mi 40
Tóm tt chng 3: 41
Chng 4: KT QU NGHIÊN CU 42
4.1 H s tin cy Cronbach alpha 42
4.2 Kim đnh nhân t khám phá EFA 42
4.2.1 EFA: công ngh, cu trúc, vn hóa, chuyên môn, hc tp, thông tin 43
4.2.2 t tên các nhân t mi 43
4.2.3 EFA: hiu sut, thích ng, đi mi 44
4.3 Kim đnh thang đo bng CFA 44

4.3.1 CFA: cu trúc công ngh, nng lc tri thc, vn hóa 44
4.3.2 CFA: Hiu qu lu tr tri thc (hiu sut, thích ng & đi mi) 45
4.4 Kim đnh giá tr phân bit gia các khái nim 46
4.5 Mô hình điu chnh vƠ gi thuyt 47
4.6 Kim đnh mô hình chính thc 48
4.6.1 Kim đnh mô hình chính thc bng SEM 48
4.6.2 c lng mô hình chính thc bng bootstrap 49
4.7 Kt qu mô hình Lu Tr Tri Thc 50
Tóm tt chng 4: 52
Chng 5: HÀM ụ GII PHỄP VÀ KT LUN 53
5.1 HƠm ́ gii pháp nâng cao hiu qu qun tr tri thc 53
5.1.1 Tng cng vn hóa 53
5.1.2 H̀m ́ kt qu 54
5.2 Kt qu đo lng 55
5.3 Kt qu v mô hình lý thuyt 56




5.4 Hn ch vƠ các hng nghiên cu tip theo 57
Tóm tt chng 5: 57
TÀI LIU THAM KHO
PH LC






DANH MC HÌNH NH

STT
Ni dung
Trang
Hình 2.1
Thăbcădăliu,ăthôngătin,ătríăthcăvàăthôngăthái
16
Hình 2.2
Nngălc,ăquáătrìnhăvàăhiuăquătriăthc
18
Hình 2.3
Môăhìnhăhiuăquăqunătrătriăthc
21
Hình 2.4
QuáătrìnhăqunătrătriăthcătiăCSVC
22
Hình 2.5
Môăhìnhănghiênăcuăđăxut
24
Hình 3.1
Phânăloiăthităkănghiênăcuă
26
Hình 3.2
Quáătrìnhănghiênăcu
27
Hình 3.3
Phânăloiăbngăcâuăhi
28
Hình 3.4
Phânăloiăcácăphngăphápăchnămu

30
Hình 3.5
Săđăchnămu
31
Hình 4.1
Mô hình nghiên cuăđưăhiuăchnhătheoăthcăt
47
Hình 4.2
KtăquămôăhìnhăSEMăthcăt
49
Hình 4.3
Kt qu tngăquană&ătrng s tácăđng mô hình hiu chnh
50
Hình 5.1
KtăquătrngăsătácăđngăcaănhânătăVnăhóaă&ăNngălcătriăthc
56













DANH MC BNG BIU

STT
Ni dung
Trang
Bngă2.1
So sánh các chu trình KM
19
Bngă3.1
Binăquanăsátăcôngăngh
35
Bngă3.2
Binăquanăsátăcuătrúcătăchc
36
Bngă3.3
Binăquanăsátăvnăhóaătăchc
37
Bngă3.4
Binăquanăsátănngălcăchuyênămôn
38
Bngă3.5
Binăquanăsátănng lcăhcătp
38
Bngă3.6
Binăquanăsátănngălcăthôngătin
39
Bngă3.7
Binăquanăsátăhiuăsut
40
Bngă3.8
Binăquanăsátăthíchăng

40
Bngă3.9
Binăquanăsátăđiămi
41
Bngă4.1
HăsăCronbachăalpha
42
Bngă4.2
HăsăCronbachăalphaăcaă3ănhânătămi
43
Bngă4.3
KtăquăCFAă- cuătrúcăcôngăngh,ănngălcătriăthc,ăvnăhóaă(a)
44
Bngă4.4
KtăquăCFAă- cuătrúcăcôngăngh,ănngălcătriăthc,ăvnăhóaă(b)
45
Bngă4.5
KtăquăCFAăậ Hiuăquăluătrătriăthcă(a)
45
Bngă4.6
KtăquăCFAăậ Hiuăquăluătrătriăthcă(b)
46
Bngă4.7
Ktăquămôăhìnhătiăhnăậ giáătrăphânăbit
47
Bngă4.8
KtăquămôăhìnhăSEMăchínhăthcă(a)
48
Bngă4.9
KtăquămôăhìnhăSEMăchínhăthcă(b)

48
Bngă4.10
KtăquăkimăđnhăBootstrap
50








LI CM N

Trc ht, tôi xin cm n TS Nguyn Hu Lam là ngiăđưătn tâm hng
dn tác gi thc hin lună vnă này.ă Xină trână trng cm nă Lưnhă đo, các đng
nghip  công ty CSVC đưăgópăýătrongăquáătrìnhăthc hinăđ tài. Tôi xin gi li
cmănăđc bităđn b tôi,ăngiăđưăraăsc ng h và khuyn khích trong quá trình
thc hin lunăvn.ă
Mcădùăđưăht sc c gngătraoăđi, tip thu ý kin t các ngiăhng dn,
thy cô, bn bè và tham kho nhiu tài liu nhng chc chn không th tránh khi
nhng thiu sót. Rt mong tip tc nhnăđc các góp ý quý báu và chân tình t
thy cô, bè bnăvàăngi tham kho.
Xin chân thành cm n.
Thành ph H Chí Minh, Tháng 10 nmă2014
Ngi thc hinăđ tài


VăVnăHùng

TÓM TT

Nghiên cu này đưătìmăhiu cácăyuătănhăhngăđnăhiuăquăqunătrătriăthc.
Qun tr tri thc là ngành kt hp ca nhiuălnhăvc hc thut. Nghiên cu này
cung cp mtăkhungăhng dn tng quát trong vic ng dngăcácămôăhình,ăphngă
pháp, k thut và công c phù hp nht cho nhà thc hành qun tr tri thc trong
doanh nghip.
Da trên kho sát, kimăđnh nhân t khám phá EFA, kimăđnh nhân t khngăđnh
CFA, s dng mô hình cu trúc SEM, nghiên cuăđưătìmăraăđim ct lõi cn ci tin
trong vic nâng cao hiu qu tri thc,ăđc bit  khía cnhăluătr tri thc.


9



Chng 1: TNG QUAN

1.1 Lý do chn đ tài
Công ty CSVC, vit tt ca Công ty c phn China Steel Sumikin Vietnam, nhà
máyăđt ti khu công nghip M Xuân A2, huyn Tân Thành, tnh Bà Ra ậ Vngă
Tàu.ăCôngătyăCSVCăđc thành lp t: China Steel Corporation, tpăđoànăthépăln

nhtăàiăLoanăvàăNipponăSteelă&ăSumitomoăMetalăCorporation,ătpăđoànăthépăln
nht Nht Bn và th hai th gii. Vi vn đuătă1,2ăt USD, công ty có khong
850ănhânăviênăvàăđưăđiăvàoăhotăđng chính thc t thángă10ănmă2013. Sn phm
chính ca CSVC là thép cun cán ngui, m km, ph duăvàăthépăđin t. Công ty
có 4 dây chuyn sn xut chính vi 70 qun lý và chuyên gia àiăLoan,ă45ăqun lý
Nht Bnăcùngă730ănhânăviênăngi Vit Nam.
Tng nhân viên công ty khongă850ăngi,ăđiăngăk săvàăc nhânăngi Vit có
trìnhăđ đi hcăvàătrênăđi hcălàă240ăngi. Tuy nhiên, t nmă2012ăđnă2014,ăđưă
cóă130ă nhână viênă cóă trìnhă đ đi hc tr lên xin ngh vic, chimăđnă hnă 50%ă
ngun nhân s chtă lng ca công ty. Vic nhân s bină đng do nhiu lý do,
nhngăd dàng nhn thy rng, vnăđ đu tiên: mtălng ln tài sn tri thc ca
côngăty,ăđc bit là các nhân s đưăđcăđàoăto,ăđưăkhôngăđc s dng và b mt
mát.
Ngoài ra, hin ti có khong 115 qunălýăvàăchuyênăgiaănc ngoài đangălàm vic
ti CSVC. Trong khong thi gian 2014 ậ 2015, trung bình t l 1 chuyên gia làm
vic viă2ăngi Vit Nam, mtăđ truynăđt kin thc và kinh nghim rtădàyăđc.
Trongătngălaiăgn,ăđiăngăchuyênăgiaănc ngoài s rút v nc. Làm sao xây
dng mt h thng chuyn giao, luătr lng tri thc to ln này mt cách hiu qu,
là mt niătrnătr cn thit. âyălàăvnăđ th hai.
T hai vnăđ trên, hiu qu Qun Tr Tri Thc (Knowledge Management –KM) vì
vy, cn đc xem xét.
Nhiu nn kinh t hin nay gn lin vi kinh t tri thcăvàăđc mô t bi mt thc
t rng tri thc là mt yu t ch yu trong các hotăđng làm tngăgiáătr (Sanghani,
10



2009). S tin b bn vng duy nht mt doanh nghipăcóăđc,ăđn t nhngăđiu
nó bit, cách s dng hiu qu nhng điu nó bităvàăcáchănhanhăchóngăđ tip cn
và s dng tri thc mi (Davenport và Prusak trích trong Dzunic, 2012). Mt t

chc trong thiăđi tri thc là t chc có th hc, nh vàăhànhăđng da trên nhng
thông tin, tri thc và bí quyt có sn mt cách tt nht (Dalkir, 2005).
Kh nngăkhaiăthácătài sn vô hình đư tr nên quan trng hnăkh nngăđuătăvàă
qun lý tài sn hu hình (Davenport và Prusak trích trong Sanghani, 2009)
14
. Bng
cách qun lý ngun tài sn tri thc ca mình, doanh nghip có th nâng cao kh
nngăcnh tranh, kh nngăthíchănghi và có nhiuăhnăcácăcăhi thành công.
Tri thc có th đcăđnhănghaălàămt s tht, k nngăhayăs hiu bit mà có th
thu nhnăđc,ăđc bit thông qua hc tp hoc kinh nghim,ălàmătngăkh nngă
đánhăgiáăvnăđ, ra quytăđnhăvàăhànhăđng (Awad & Ghaziri, 2004; Tserng & Lin,
2004 trích trong Ahmad, 2010).
Qun tr tri thc là s điu phi mt cách h thng và cn trng conăngi, công
ngh, quá trình và cu trúc ca t chc nhmălàmătngăgiáătr qua vic tái s dng
vàăđi mi (Dalkir, 2011). KMăquanătâmăđn vnăđ nm bt, mã hóa, và chia s
kin thc caăconăngi trong t chc. Tuy còn thiu s đng thun trong khái nim
cu thành nên KM (Dalkir,ă2011),ănhngăcóămt thng nht chung:ă“Mcătiêuăcă
bn caăKMălàăđònăby cho li th ca t chc”ă(Nickols,ă2000 trích trong Dalkir,
2011).
Choăđn thiăđim hin ti,ăthángă5ănmă2014,ăchaăcóănghiênăcu nào cho vnăđ
này ti CSVC.
T thc t doanh nghip và các lun chng khoa hc đngăthi, tìmăhiuăcácăyuă
tănhăhngăQun Tr Tri Thc đc tôiăxemănhămcătiêuăvàăđng lcăđ thc
hinăđ tài này.

1.2 Mc đích đ tài
Mcăđíchăcaănghiênăcu này nhăsau:
“Các yu t nh hng đn hiu qu qun tr tri thc”
11

 đtăđcăđiu này, nghiên cu cnăđt hai mc tiêu (Objectives) nh sau:
- Lng hóa đcăhăsătiăcaăcácăyuătănhăhngăđn Hiu qu qun tr tri
thc,ăthôngăquaămôăhìnhăđ xut, trong thi gian tháng 9/2014.
- Thông qua kt qu ca mc tiêu th nht, mc tiêu th haiălàăđ xut các gii
pháp nâng cao hiu qu KM.

1.3 Câu hi nghiên cu
Câu hi nghiên cuăđc xây dng nên t mc tiêu caăđ tài. Câu hi nghiên cu
cngălàăcăs cho quá trình thu thp d liu. Hai câu hiăsauăđâyăcn phiăđc làm
rõ:
1- Theo mô hình ca Somnuk đngă ti trên tp chí Journal of Knowledge
Management (impact factor 1.257 [Ph Lc 2]) (Emerald, 2013), nhng yu t nào
tácăđng mnh nht lên hiu qu KM?
2- Nhng gii pháp nâng cao hiu qu KM nào là thích hp nht  thi đim
hin ti?

1.4 ụ ngha ca đ tài
Nêu bt yuătănhăhngăđnăHiu quăqunătrătriăthc.
 tài kimăđnhătheoăphngăpháp đnhălng mô hình Hiu qu KM ca Somnuk,
vn ch dng  nghiên cuăđnh tính.

1.5 i tng nghiên cu
Hiu qu Qun tr tri thc.

1.6 Phm vi đ tài
Nghiên cu đc thc hin trong doanh nghip thép cán ngui CSVC, thi gian
kho sát trong tháng 8-9 nmă2014.

12



1.7 Cu trúc ca lun vn
Theo quy trình din dch,ăđ tài này s dng lý thuytăđưăcóăđ đnh hình mc tiêu
và câu hi nghiên cu (Yin, 2003 trích trong Saunders, 2009). Cu trúc ca nghiên
cu này đcătrìnhăbàyătheoăđ xut ca Robson (2002, trích trong Saunders, 2009),
Plessis (2005) và caăđi hc Wollongong (Australia, 2001), c th nhăsau:
Chngă1: Gii thiu (Introduction)
Gii thiu lý do chn đ tài, mcăđíchăvàămc tiêu, câu hi nghiên cu và ý
nghaăcaăđătài,ătipătheoălà điătng nghiên cu, phm vi nghiên cu và
cuătrúcătómălc ca lunăvn.
Chngă2: Nghiên cu lý thuyt (Literature review)
Cung cp các khái nim nn, làm sáng t thănàoălàădăliu,ăthôngătin,ătriă
thcăvàăthôngătháiăvàăti sao phi qun tr tri thc.ăChngă2ăcònăcungăcpă
kháiănimăăv Qun tr tri thc (KM), nng lc qun tr tri thc (Knowledge
Management Capability -KMC) và các thành phn caă nóăgmă cóă chuă kă
KM:ăthuănhn,ăsángăto,ăluătrăvàăngădngătriăthc.ă
Ngoàiăra,ănghiênăcuăchăraărngăhiu qu tri thcăđcăđoăbngăbaăkháiă
nimă:ăhiuăsut,ăthíchăngăvàăđiămi.ăCui cùng là mô hình lý thuyt ca
Somnuk (2010).
Chngă3:ăPhngăphápănghiênăcu (Methodology)
Mô tăquáătrìnhăthcăhinănghiênăcuătăthángă6/2014ă đnă thángă10/2014.ă
Phngă phápă thc hin nghiên cuă theoă hngă môă tă giiă thích.ă Phngă
phápăđiu tra bngăbngăcâuăhi,ăthit k bng câu hiătheoăkiuă‘phânăphátă
vàăthuă thp’,ă điuătraăsă bă viă 10ăđápăviênă vàă 216ă muă chínhăthc, kích
thc muălàă250.ăTiătngămcăniădungăbinătimăn,ăchiătităcácăbinăquană
sátăđcănêuăcăth.

Chngă4: Kimăđnhămôăhìnhăvàăthcătrng
Chngăbn tóm tt kt qu kimăđnhănhânătăkhngăđnhăCFAăbngăcácăchă
săChiăbìnhăphng,ăbcătădo,ăp-value,ăcácăchăsăNFI,ăTLI,ăCFIăvàăRMSEAă
caămôăhìnhăcuătrúcăcôngăngh,ănngălcătriăthc,ăvnăhóaăvàăhiuăquăluă
13



trătriăthc.ăChngă4ăcngăthutăliăktăquăkimăđnhăgiáătrăphânăbităbngă
môăhìnhătiăhn.ăKtăquămôăhìnhăthcătăđcăđiuăchnhătă6ănhânătărútă
thànhă3ănhânăt.ăMôăhìnhăchínhăthcăđcăkimăđnhăviăktăquă5ăbinăcóăýă
nghaăthngăkêăvàă1ănhânătăkhôngăcóăýănghaăthngăkêăăđătinăcyă90%.ă
BinălunăhinătngăHeywoodăvàăboopstrapăđcănêuăăcuiăchngă4.
Chngă5: Tngăktăthcătrngăvàăhàmăýăgiiăpháp
Chngă nmă nêu vnă đ kimă đnh gi thuyt thng kê chpă nhnă 5ă giă
thuytăvàăbácăbă1ăgiăthuytă(miăquanăhădngăgiaăcuătrúcăcôngănghăvàă
hiuăquăluătrătriăthc).ăTăđóăđ xut gii pháp nâng cao hiu qu qun tr
tri thc tiăCSVC.ăCácăgiiăphápădaătrênătrngăsăhiăquyătăktăquămôă
hìnhăthcătăvàăgiiăphápătăcácălýăthuytătrcăđó.ăKt qu đoălng, kt qu
mô hình lý thuyt và cui cùng là Hn ch vàăcácăhng nghiên cu tip theo.
Tham kho (References)
Phn tham kho bao gmăhnă40ămc tài liu,ăđng dn mà nghiên cu này
có trích dn.ăPhngăphápătríchădn tuân theo chun Harvard.
Ph Lc (Appendices)
Gm có 12 Ph Lc trích dnăđyăđ các s liu Crombach alpha, EFA, CFA
và SEM. Ph lcăcònăcóăthăgii thiuăvàăđnhăngha impact factor.

Tómăttăchngă1:
Chngă1: Gii thiu (Introduction)
Gii thiu lý do chnăđ tài, mcăđíchăvàămc tiêu, câu hi nghiên cuăvàăýănghaă

caăđătài,ătipătheoălàăđiătng nghiên cu, phm vi nghiên cu và cu trúc tóm
lc ca lunăvn.

14



Chng 2: C S LÝ THUYT

2.1 Tri thc
2.1.1 Khái nim và các dng tri thc
Tri thc có th đc đnh ngha l̀ mt s tht, k nng hay s hiu bit mà có th
thu nhn đc, đc bit thông qua hc tp hoc kinh nghim, l̀m tng kh nng
đánh giá vn đ, ra quyt đnh v̀ h̀nh đng (Awad & Ghaziri, 2004; Tserng & Lin,
2004 trích trong Ahmad, 2010).
Trong trit hc, nghiên cu tri thcăđc gi là nhn thc lun. Các nhà nhn thc
lun,ăđin hình là trit gia Hy Lp c đi Plato suy lý rng tri thcălàă“nim tin chân
chính hpălý”.ăNonakaăvàăTakeuchiă(1995, trích trong Andreea, 2002) thì cân nhc
“triăthcănhămt quá trìnhăthúcăđyăconăngi t nimătinăcáănhânăđn vi S tht”.
Tri thc là mt khái nim truă tng,ă lâuă điă nhngă liă chaă cóă s thng nht
chung, bên cnhăđó,ănóălàămt khái nim khá ch quan, vì nó ph thuc và nim tin,
giá tr, trc giác và cm xúc ca cá nhân (Sunassee & Sewry, 2000 trích trong
Arntzen,2009).ăChaăcóămt s công nhn chung v đnhănghaătriăthc, dù nhiu
ngiăđưăc gngăxácăđnh th nào là tri thc và làm sao phân loi tri thc (Diedrich
& Targama, 2000 trích trong Sanghani,2009).
NonakaăvàăTakeuchiăđưăphânăloi tri thc thành hai thành phn: hin và n,ăđnh
hìnhăcăs nn tng cho Qun Tr Tri Thc(KM). Tri thc hin là phn hu hình có
th nm bt,ămưăhóa,ăđi thoiăvàăluătr di dng tài liu (Nonaka & Takeuchi,
1995; Firestone, 2001 trích trong Arntzen,2009). Nó là phn cng ca tri thc và
thngăđc lp vi bi cnh.ăNgc li, tri thc n là phn vô hình, bn cht nm

trong trí tu caăngiălaoăđng, cá nhân hoc tp th (Nonaka & Takeuchi, 1995).
Nó có mi liên kt vi trc giác, cm xúc, nim tin, giá tr, kinh nghim và không
th luătr. Nó là phn mm ca tri thcăvàăthngăđc năđnh trong bi cnh
tngăthích.
Nhiu nghiên cu phân loi: tri thc là mc cao, thông tin là mc gia và d liu là
mc thp nht (Davenport & Prusak 1998; Dilnutt 2000; Earl 2001; Stenmark 2002;
15



Tiwana 2002 trích trong Nguyen, 2010). Mt s nhà nghiên cu khác thêm vào
thang bc trên khái nim thông thái (Bollinger & Smith, 2001; Vance, 1997; Wu,
2000 trích trong Nguyen, 2010).
D liu là s thtăthôăchaăphânătích,ăđcăđoălng hoc quy vào mt hinătng,
chúng nm ngoài bi cnh và không có quan h vi s tht khác (Loshin 2001;
Robbins et al. 2000; Zikmund 2000 trích trong Nguyen, 2010)

. D liu là khách
quan (James 2005; Tiwana 2002 trích trong Nguyen, 2010).
Thôngătinăđc là d liuăđc gia công và phân tích, cho phù hp vi vic ra quyt
đnh.ăNóăđc xem xét trong bi cnh, Bi cnh đcăđnhănghaălàămi quan h
gia hai d liu hoc vi thông tin khác (Loshin 2001; Robbins et al. 2000;
Zikmund 2000 trích trong Nguyen, 2010). Ging d liu, thông tin là khách quan
trong mt bi cnh c th (James 2005).  trích xut thông tin t d liu,
Davenport và Prusak (1998, trích trong Nguyen, 2010)ăđ ngh “5-C”:ăbi cnh
hóa (contextualisation), phân loi (categorisation), tính toán (calculation), hiu
chnh (correction)ăvàăcôăđng (Condensation).
Tri thc là s nhn thc, hiu bit hocăđtăđc s quen thuc vi hn hp các
thông tin, kinh nghim, k nng,ăquyătc, lut l, giá tr, s thu hiu, nghiên cu,
điu tra và quan sát (Bollinger & Smith 2001; Davenport & Prusak 1998;

Pemberton & Stonehouse 2000; Robbins et al. 2000 trích trong Nguyen, 2010). Tri
thc là s pha trn ca nhiu phm trù, nên tri thcăthng ch quan (James 2005,
trích trong Nguyen, 2010). Quá trình binăđi thông tin thành tri thc gm có: So
sánh (comparison), kt qu hóa (consequence), kt ni (connection),ăvàăđàmălun
(conversation) (Davenport & Prusak, 1998 trích trong Andreea, 2002). Tóm li, tri
thc là thông tin có mcăđíchă(Davidsonăă& Voss 2002 trích trong Nguyen, 2010).
Thông thái nm  bc cao nht, là s ng dng có suy xét nhng tri thc và kinh
nghim tích hp viăconă ngi, t chc và xã hi, ch ra kh nngănhìnăthu s
phc tp và khám phá bn cht ct lõi ca vnăđ (Vance, 1997 trích trong Nguyen,
2010).
16




Hình 1.1:ăThăbcădăliu,ăthôngătin,ătríăthcăvàăthôngăthái
Ngun:ăBellinger et al., 2004
2.1.2 Nguyên nhân qun tr tri thc
Sáng kin qun tr tri thcăđangăđc m rng đn tt c các loi hình t chc và
công ty trên phm vi toàn cu (Ribière, Bechina Artzen & Worasinchai, 2007). Có
nhiu nguyên nhân dnăđnăxuăhng này, Andreea và Jing (2003) đngăti mt s
lý do: (1) Thông tin quá ti và hn lon, (2) Tc nghn thông tin, (3) Phân khúc và
chuyên môn hóa k nngăvàăthôngătin,ă(4)ăS quayăvòngăvàătínhăluăđng ca lc
lngălaoăđng, (5) S cnh tranh và (6) Công ngh phát trin. Công ngh thông tin
làăđiu tiên quyt cho qun tr tri thc hiu qu (Loermans, 2002; Schreiber et al,
2000; Sandelands, 1999 trích trong Aggestam, 2006).

2.2 Qun Tr Tri Thc
2.2.1 Khái nim qun tr tri thc
Qun tr tri thc là lp k hoch, t chc, thúc đy và kim soát con ngi, quá

trình, và h thng trong t chc đ đm bo nhng tài sn liên quan đn tri thc
đc nâng cao và s dng hiu qu (King, 2009 trích trong Farsan, 2013) .
Qun tr tri thcăđcăxemănhămtăvăkhíăquanătrngăđ bn vng hóa li th cnh
tranh và nâng cao kt qu (Abdel et al, 2012, trích trong H.Zaied, 2012).
Hiu bit mi quan h
Hiu bit quy lut
Hiu bit mô hình
D Liu
S Liên H
Thông tin
Tri thc
Thông thái
Hiu bit
17



Khái nim KM có nhiuăđnhăngha.ăQun tr tri thcăbanăđu là quá trình ng dng,
tip cn mt cách có h thng vic nm bt, cu trúc, qun tr và lan truyn tri thc
trong t chcăđ làm vicănhanhăhn,ătáiăs dng thói quen tt, gim chi phí lp li
ca d án (Nonaka và Takeuchi, 1995; Pasternack và Viscio, 1998; Pfeiffer và
Sutton, 1999; Ruggles và Holtshouse, 1999 trích trong Dalkir, 2005). Wigg (1995
trích trong H.Zaied, 2012)ăđnhănghaăKMălàămtănhómăcácăquáătrìnhăvàă phngă
phápărõăràngădùngăđ tìm kim nhng tri thc quan trng trong nhiu cách vn hành
KMăkhácănhau”.ăFilemonăvàăUriarteă(2008 trích trong H.Zaied, 2012) xem KM là
mt quá trình chính caăđnh v, t chc, chuyn di, và s dng thông tin và kinh
nghim trong t chc.

2.2.2 Nng lc qun tr tri thc
Nng lc qun tr tri thc (Knowledge Management Capability - KMC) l̀ nng lc

sáng to và ng dng tri thc bng cách tích hp/ kt ni nhiu ngun lc và hot
đng khác nhau trong qun tr tri thc đ tác đng tích cc đn li th cnh tranh,
hiu qu KM và hiu qu t chc (Gold et al., 2001; Chuang, 2004 trích trong
Somnuk, 2010).
Có nhiu bng chng kt ni mi quan h gia Nng lc qun tr tri thc và kt qu
t chc, các doanh nghip nên nhn bit tm quan trng ca KM và n lc biăđp
nng lc đ nâng cao kt qu ca t chc (Chen et al, 2010; Masey et al, 2002;
Nonaka, 1994 trích trong Chan, 2006).
Mills và Smith (2011 trích trong H.Zaied, 2012), Abdel (2012 trích trong H.Zaied,
2012) nghiên cuătácăđng ca KMC lên kt qu ca t chc,ăvàăđaăđn kt lun:
có mt s tngăquanăln gia KMC và kt qu ca t chc.ăTheoăđó,ăKMCăbaoă
gm nhiu thành t: công ngh,ăvnăhóa,ăcu trúc, ngun nhân lc, s thu nhn, s
chuyn hóa,s ph bin, ng dng, bo v, luătr, căs h tng và quá trình (Mills
và Smith, 2011; Abdel , 2012; Jung et al., 2011 trích trong H.Zaied, 2012 & Chan,
2006).
18



 KM thành công và hiu qu cho t chc, cn cân nhcănmăquyătc quan trng
sau (Wiig, 1993; Marquarde, 996; Beckman, 1997; Devenport & Prusak, 1998;
O’Dellă&ăGrayson,ă1998;ăWildă&ăGriggs,ă2008 trích trong Somnuk, 2010):
(1) T chc và tt c nhân viên ca t chc phi nhn ra s quan trng và giá tr ca
KM.
(2) KM phi là s kt hp giaăconăngi và công ngh.
(3) S sáng to caăvnăhóaăhc tp,ătraoăđi và chia s tri thc rt quan trng, nó
nhăhng s sáng to tri thc mi cho cá nhân và t chc.
(4) KM là mt quá trình nghiêm túc và liên tc.
(5) MK phiătácăđng lên s phát trin ca cá nhân, công vic và t chc.
Theo nghiên cu ca Somnuk (2010) KMC bao gm hai vin cnh: vin cnh

ngun lc và vin cnh tri thc. Có nhiu tác gi đưănghiênăcuăvàăthng xuyên
xemăchúngănhănhng yu t tácăđngăđn Hiu qu t chcăcngănhăHiu qu
qun tr tri thc. John và Martin, 1984; Sanchez và Mahoney, 1996; Semler, 1997;
Bennett và Gabriel, 1999; Duffy, 2000; Alavi và Leidner, 2001; Gold et al., 2001;
McEvily và Chakravarthy, 2002; Lee và Choi, 2003; Lin và Germain, 2003; Zheng,
2005; Freeze, 2006 trích trong Somnuk, 2010).


Hình 2.2:ăNngălc, quá trình và hiu qu tri thc
Ngun:ăSomnuk, 2010

2.2.3 Quá trình qun tr tri thc
Hiu qu qun tr tri thcăđòiăhi t chc nhn dng, khiăđng, thu nhn, khuch
tán, nm bt tri thc nhm to ra li th chinălc cho t chcăđóă(Kimiz,ă2005).
Các cách tip cn chính chu trình KM (knowledge management cycle) đc Kimiz
tng hp trong bng 2.1.
Nng lc
qun tr tri thc
Quá trình
qun tr tri thc

Hiu qu
qun tr tri thc

19



So sánh các chu trình KM
Bng 2.1: So sánh các chu trình KM

Nickols
(1999)
Wigg
(1993)
McElroy
(1999)
Rollet
(2003)
Bukowitz&
Williams(2003)
Zack
(1996)
Thu nhn
Sáng to
Cá nhân &
nhóm hc
tp
Lp k
hoch
Ly
Thu nhn
T chc
To ngun
Hiu lc hóa
yêu cu tri
thc
Sáng to
S dng
Tinh lc
Chuyên

môn hóa
Biên son
Thu nhn
thông tin
Tích hp
Hc
Luătr /
Khôi
phc
Luătr/
Tip cn
Chuyn
hóa
Hiu lc hóa
tri thc
T chc
óngăgóp
Phân phi
Khôi phc
Phân phi
Tích hp tri
thc
Chuyn
giao
ánhăgiá
Trình bày
Phân phi
ng dng

Bo trì

Xây dng/bn
vng hóa

Gi gìn
Nhn ra
giá tr

ánhăgiá
Gt b

Tùy ý
s dng





Ngun: Kimiz, 2005

Có nhiuă quană đim, cách tip cn v quáă trìnhă KMă vàă cácă giaiă đon ca nó,
Somnuk (2006) đưătng hp:
- Thu nhn tri thc: làăquáătrìnhăđu tiên ca KM nhn mnh và cho thy
s quan trngăđc bit caănngălc tri thc cá nhân trong t chc. Nhiu chuyên
giaă quană tâmăđn thu nhn tri thc (Nonaka và Takeuchi, 10995; Birkinshaw và
Shechan, 2002 trích trong Somnuk, 2010). Thu nhn và thu thp tri thc có th đn
t ngun ni b (báo cáo, tài liu…)ăvàăt ngun bên ngoài (d liu khách hàng,
thôngătinăđi th,…) và Benchmark t ngun bên ngoài (Marquarde, 1996; Zack,
1999 trích trong Somnuk, 2010). Ngun lc có th h tr thu nhn tri thc gm
20

công ngh thông tin và cu trúc t chc, bao gm c lưnhăđoăvàăvnăhóaăt chc
(Hendriks, 2001; Gold et al., 2001; Vouros, 2003; Peachey, 2006 trích trong
Somnuk, 2010). Quá trình thu nhn tri thc bao gm các hotăđng: tip cn, thu
thp và ng dng tri thcăđtăđc.
- Sáng to tri thc: là quá trình to ra tri thc, s sáng to tri thc mi liên
quan đnăđng lc, trc quan và bên trong mi cá nhân (Gold et al., 2001; Tiwana
và Mclean, 2005 trích trong Somnuk, 2010). Sáng to tri thcălàătngătácăgia tri
thc n và tri thc hin, bi nhng cá nhân có tri thc, kinh nghim và chuyên môn.
Thc tin tt t kinh nghim quá kh có liên quan tích ccăđn sáng to tri thc
(Marquarde, 1996; Nonaka và Takeuchi, 1995; Roth, 2003; Coulson-Thomas, 2004
trích trong Somnuk, 2010).
- Lu tr tri thc: cònă đcă xem nhă bă nhă tă chc (organizational
memory), El Sawy et al (trínhătrongăSajjad,2005) đnhăngha:ă“mt kho n cha các
chi tit ca các quyt đnh trong quá kh v̀ kt qu lnh hi đc, nhng tình
hung đt xut trong quá kh v̀ phn ng ca t chc, quy tc chp thun v̀ các
quyt đnh bt th̀nh vn điu chnh nhng quyt đnh v̀ h̀nh đng hin ti”.ăTri
thcă nênă đcăluătr và phân loi mt cách có h thng,ă đ có th d dàng và
thun li truy tìm (Marquarde, 1996 trích trong Somnuk, 2010) và ph bin. Tri
thcăluătr cnăđc tinh lcăđ tr nên hu dng và giá tr cho t chc (Zack,
1999; Gold et al., 2001 trích trong Somnuk, 2010),ăvàăcóăvaiătròănhătríătu t chc
(Collison và Parcell, 2004 trích trong Somnuk, 2010). Cu trúc t chc có h thng
khuyn khích nâng cao vicăluătr tri thc h thng nhm sn sàng thc hin công
vic s tácăđng hiu qu luătr tri thc (Gold et al., 2001; Peachey, 2006 trích
trong Somnuk, 2010).
- ng dng tri thc: quá trình KM cui cùng này to nên giá tr cho t chc:
nó làm cho t chcăđtăđc s hiu qu trong KM. Nó bao hàm vic lan truyn và
s dng tri thc (Marquarde, 1996; Gold et al., 2001; Zack, 1999 trích trong
Somnuk, 2010). ng dng tri thc hiu qu s dnăđn phát trinăvàăđi mi sn

phm. ng dng tri thc ám ch vic s dng tri thcăđưăđc sáng to và thu nhn
21



vào chu trình KM (Kimiz, 2005). Tri thcăđc ng dng  ba mcăđ: cá nhân,
nhóm, t chc (Kimiz, 2005).

2.3 Mô hình hiu qu qun tr tri thc
2.3.1 Hiu qu qun tr tri thc

 đoălng hiu qu qun tr tri thc, gm 3 khía cnh: hiu sut, thích ng, v̀ đi
mi.
Các nhà nghiên cuă thng liên kt hiu qu KM vi kt qu t chc
(Organizational performance), hiu qu KM s dn ti kt qu t chc tt (Gold et
al., 2001; Nonaka, 1991; Darroch và McNaughton, 2002; Freeze, 20006; và Du
Plessis, 2007 trích trong Somnuk, 2010).
Daă trênă đ xut ca Somnuk, (2010), hiu qu qun tr tri thcă đcă đoălngă
thông qua bn quá trình:
(1) Thu nhn tri thc
(2) Sáng to tri thc
(3)ăLuătr tri thc
(4) S dng tri thc.

2.3.2 Mô hình hiu qu qun tr tri thc
Da trên nghiên cu đnh tính ca Somnuk (2010), mô hình cho nghiên cu ng
dngă“Nâng cao hiu qu qun tr tri thc cho doanh nghip thép cun cán ngui
CSVC”ăđcăđ xutănhăsau:

Hình 2.3: Mô hình hiu qu qun tr tri thc

Ngun:ăSomnuk, 2010
Vin cnh Ngun lc:
+ Công ngh
+ Cu trúc
+ Vn hóa
Quá trình
qun tr tri thc
+ Thu nhn
+ Sáng to
+ Lu tr
+ ng dng
Hiu qu
qun tr tri thc

Vin cnh Tri thc:
+ Chuyên môn
+ Hc tp
+ Thông tin
22



2.3.3 Bin lun quá trình qun tr tri thc ti CSVC
 đoălng hiu qu KM, trong 4 quá trình chính: (1) Thu nhn,ă(2)ăLuătr, (3)
ng dng và (4) Sáng to.
Trong cùng 1 thiăđim không th cùng mt lúc trin khai toàn b 4 quá trình, do
gii hn v ngun lc. Cn phi la chn đ trin khai tng quá trình, quá trình la
chnănàyăđc s tham vn caăchuyênăgiaătrongălnhăvc này. C th nhăsau:
Các quá trình trên có mi liên h nhăsau:ăTriăthcăđc truyn ti và thu nhn, sau
đóăthôngăquaăbc  nóăđc lu tr vào mt h thng chung ca toàn công ty

di dng tri thc hin, tri thcăđó tip tcăđc ng dng vào công vic  bc
.Trong quá trình ng dng, nu phát hin vnăđ mi,ăbc  vic thu nhn tri
thcăđc lp li. Chu trình 3ăbc đóătip tc din ra trong quá trình làm vic. Sau
đóăkinhănghimăđcătíchălyăvàăsángăkinăđc hình thành nh quá trình sáng to
 bc . Khi sáng kinăđc hình thành, s đc chia s cho các cng s, và quá
trình thu nhn tri thc  các cng s din ra  bc .

Hình 2.4: Quá trình qun tr tri thc ti CSVC
Ngun:ătácăgiănghiênăcu

Quá trình lu tr là mt trong nhngăbc quan trng trong vic nâng cao hiu qu
KM. Tuy nhiên hin ti CSVC, sau khi thu nhn tri thc, tri thc không đc trình
23



bàyădi dng hin mt cách h thng, đ luătr, truy cp, ng dng bài bn. Phn
ln tri thc thu nhnăđc nm  dng n trong trí óc miănhânăviênăđc hun
luynăcngănhăcácăkinhănghim làm vic ca h. Nhng nhân viên này s dng
trc tip tri thc thu nhnăđc vào ng dng công vic  bc ămà không qua
bc -, dnăđn phn ln tri thcăkhôngăđcăluătr di dng tri thc hin.
Nhăđưătrìnhăbàyă phnăđu, khi nhân viên ngh vic, tt c kinh nghim và nhng
tri thc ca h,ăđu b mtăđi đi vi t chc. Nuăquáătrìnhăluătr đc thc hin
tt, mt khi có nhân viên ngh vic, tt c nhng tri thc cn thit cho vic thc hin
công vic do ngiăđó đ li,ăđuăđcăhng dn c th trongăcácăvnăbnăluătr.
Nh vy, tài sn tri thc caăcôngătyăđc s dng hiu qu hnăvàănhânăviênămi
cngăd dàngăhnătrongăvic tip cn công vic, tit kimăđc thi gian hc vic,
chiăphíăđàoăto.
Nhăvy, vn đ lu tr tri thc là trng tâm cn u tiên cho vic nâng cao hiu
qu qun tr tri thc ti CSVC  thi đim hin ti.

2.4 Mô hình ĺ thuyt đ xut
2.4.1 Câu hi nghiên cu và gi thuyt nghiên cu
Da trên mcătiêuăđ tài và nghiên cu lý thuyt nn, câu hi nghiên cu và gi
thuyt nghiên cu nhm mcăđíchăgii quyt vnăđ lu tr tri thc ti CSVC, đc
đ ngh nhăsau:
Câu hi 1- Theo mô hình ca Somnuk, nhng yu t nàoătácăđng mnh nht lên
hiu qu lu tr tri thc ti CSVC?
Gi thuyt:
Nhn thc v hiu qu lu tr tri thc:
Vin cnh Ngun lc:
H1: Có mi quan h cùng chiu gia công ngh và hiu qu luătr tri thc.
H2: Có mi quan h cùng chiu gia cu trúc và hiu qu luătr tri thc.
H3: Có mi quan h cùng chiu gia vnăhóa và hiu qu luătr tri thc.