B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH HÀO
NH HNG CA KIU HI VÀ S PHÁT
TRIN TÀI CHÍNH N TNG TRNG KINH
T CHÂU Á ậ THÁI BÌNH DNG
Chuyên Ngành : TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã S : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. Nguyn Ngc nh
TP. H Chí Minh- Nm 2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng lun vn “nh hng ca kiu hi và s phát
trin tài chính đn tng trng kinh t Châu Á-Thái Bình Dng” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc và các
kt qu trình bày trong lun vn cha đc công b ti bt k công trình nghiên cu
nào trc đây. Nu phát hin có bt k gian ln nào, tôi xin chu toàn b trách
nhim trc Hi đng.
TP.HCM, ngày 02 tháng 02 nm 2015
Tác gi lun vn
Nguyn Th Hào
MC LC
Ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt và ký hiu
Danh mc các hình
Danh mc các bng
Danh mc ph lc
TÓM TT 1
CHNG 1: GII THIU 2
1.1. S Cn Thit Vn Nghiên Cu 2
1.1.1. Các Kênh Chuyn Kiu Hi 4
1.1.2. Xu Hng Ca Kiu Hi n Khu Vc Châu Á–Thái Bình Dng 5
1.1.3. Kiu Hi Các Nc Châu Á–Thái Bình Dng Trong Thi K Khng
Hong 2007-2009 7
1.2. Mc Tiêu Nghiên Cu 8
1.3. Câu Hi Nghiên Cu 8
1.4. Phm Vi Nghiên Cu 9
1.5 Phng Pháp Nghiên Cu 9
CHNG 2: KHUNG Lụ THUYT VÀ TNG QUAN NGHIÊN CU
TRC ÂY 11
2.1. Khung Lý Thuyt 11
2.1.1. Tác đng tích ly vn ca dòng kiu hi 12
2.1.1.1. Vn vt cht và dòng chy kiu hi 12
2.1.1.2. Vn ngun nhân lc và dòng chy kiu hi 13
2.1.2. Tc đ phát trin lc lng lao đng và dòng chy kiu hi 14
2.1.3. Tng nng sut các yu t và dòng chy kiu hi 15
2.2. Tng Quan Các Nghiên Cu Trc ơy 16
2.2.1. Các nghiên cu thc nghim cho thy kiu hi có tác đng tiêu cc ti
tng trng kinh t 17
2.2.2. Các nghiên cu thc nghim cho thy kiu hi có tác đng tích cc ti
tng trng kinh t 20
2.2.3. Các nghiên cu thc nghim cho thy kiu hi không có tác đng ti
tng trng kinh t 27
CHNG 3: MÔ HÌNH, D LIU VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU 31
3.1. Mô Hình Nghiên Cu 31
3.2. D Liu Nghiên Cu 37
3.3. Phng Pháp Nghiên Cu 39
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 43
4.1. Kt Qu Thng Kê Mô T 43
4.2. Kim nh Giá Tr Ca Bin Công C 47
4.3. Kt Qu Nghiên Cu 48
CHNG 5: KT LUN 59
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC T VIT TT VÀ KÝ HIU
Vit tt
Tên ting Anh
Tên ting Vit
OLS
Ordinary Least Squares
Phng pháp hi qui bình phng bé
nht
GMM
Generalized Method of Moments
Phng pháp Moment tng quát
SGMM
System Generalized Method of Moments
Phng pháp System Moment tng quát
IMF
International Monetary Fund
Qu tin t quc t
ODA
Official Development Assistance
Vin tr phát trin chính thc
FDI
Foreign Direct Investments
u t trc tip nc ngoài
NHTG
Word Bank
Ngân hàng th gii
UNCTAD
United Nations Conference on Trade and
Development
Hi ngh liên hip nc ngoài và phát
trin th gii
TSLS
Two Stage Least Squares
Phng pháp hi quy bình phng hai
bc bé nht
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Dòng chy kiu hi và các ngun khác đi vi nhng nc đang phát
trin 3
Hình 1.2: 10 quc gia tip nhn kiu hi ln nht th gii 6
Hình 1.3: Dòng chy kiu hi khu vc Châu Á-Thái Bình Dng, 1990-2013 7
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: Bng d liu giá tr kiu hi ca Châu Á – Thái Bình Dng trong giai
đon khng hong 2007-2009 (triu đô la M) 10
Bng 2.1: Li ích và ri ro ca dòng chy kiu hi 11
Bng 3.1: Mô t các bin trong mô hình nghiên cu và k vng v du ca tng
bin 35
Bng 4.1: Kt qu thng kê mô t ca các bin trong mô hình giai đon t 2000-
2013 43
Bng 4.2 Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình nghiên cu 46
Bng 4.3 Kt qu hi quy ca phng trình (1) 51
Bng 4.4 Kt qu hi quy ca phng trình (2) ) khi đa thêm bin bin đng kiu
hi vào mô hình 52
Bng 4.5 Kt qu hi quy ca phng trình (3) khi đa thêm bin phát trin tài
chính và bin tng tác vào vào mô hình. Hi quy phng trình vi hiu ng ngu
nhiên đi vi OLS và TSLS 53
DANH MC PH LC
Ph lc 1: Kt qu kim đnh VIF
Ph lc 2: Kim đnh tính thích hp ca bin công c là t l kiu hi trên GDP ca
tt c các nc còn li
Ph lc 3: Kim đnh tính thích hp đ tr ca bin t l kiu hi trên GDP
Ph lc 4: Kim đnh tính phù hp (giá tr) ca bin công c là đ tr ca bin t l
kiu hi trên GDP
Ph lc 5: Phng pháp OLS vi hi quy gp ca phng trình 1 (bng 4.3)
Ph lc 6: Phng pháp OLS vi hi quy hiu ng c đnh ca phng trình 1
(bng 4.3)
Ph lc 7: Phng pháp OLS vi hi quy hiu ng ngu nhiên ca phng trình 1
(bng 4.3)
Ph lc 8: Phng pháp TSLS vi hi quy gp ca phng trình 1 (bng 4.3)
Ph lc 9: Phng pháp TSLS vi hi quy hiu ng c đnh ca phng trình 1
(bng 4.3)
Ph lc 10: Phng pháp TSLS vi hi quy hiu ng ngu nhiên ca phng trình
1 (bng 4.3)
Ph lc 11: Kt qu la chn hiu ng c đnh và hiu ng ngu nhiên
Ph lc 12: Phng pháp OLS vi hi quy gp ca phng trình 2 (bng 4.4)
Ph lc 13: Phng pháp OLS vi hi quy hiu ng c đnh ca phng trình 2
(bng 4.4)
Ph lc 14: Phng pháp OLS vi hi quy hiu ng ngu nhiên ca phng trình 2
(bng 4.4)
Ph lc 15: Phng pháp TSLS vi hi quy gp ca phng trình 2 (bng 4.4)
Ph lc 16: Phng pháp TSLS vi hi quy hiu ng c đnh ca phng trình 2
(bng 4.4)
Ph lc 17: Phng pháp TSLS vi hi quy hiu ng ngu nhiên ca phng trình
2 (bng 4.4)
Ph lc 18: Phng pháp OLS có bin DC trong mô hình ca phng trình 3 (bng
4.5)
Ph lc 19: Phng pháp OLS có bin tng tác DCREMY trong mô hình ca
phng trình 3 (bng 4.5)
Ph lc 20: Phng pháp OLS có bin M2 trong mô hình ca phng trình 3 (bng
4.5)
Ph lc 21: Phng pháp OLS có bin M2REMY trong mô hình ca phng trình 3
(bng 4.5)
Ph lc 22: Phng pháp TSLS có bin DC trong mô hình ca phng trình 3
(bng 4.5)
Ph lc 23: Phng pháp TSLS có bin DCREMY trong mô hình ca phng trình
3 (bng 4.5)
Ph lc 24: Phng pháp TSLS có bin M2 trong mô hình ca phng trình 3
(bng 4.5)
Ph lc 25: Phng pháp TSLS có bin M2REMY trong mô hình ca phng trình
3 (bng 4.5)
Ph lc 26: D liu t Ngân Hàng Châu Á-Thái Bình Dng
Ph Lc 27: 27 nc thuc khu vc Châu Á-Thái Bình Dng.
1
TÓM TT
Vi xu th toàn cu hóa hin nay cùng vi các chính sách và c ch qun lý
kiu hi đc điu chnh thông thoáng phù hp đã gia tng s lng ln kiu hi đ
v các nc. Vì vy, kiu hi đã tr thành ngun lc quý giá và là kênh mang li
ngun ngoi t mnh cho mi quc gia. ng thi, ngun cung này cng đóng góp
đáng k vào ci thin cán cân vãng lai nói riêng và s phát trin kinh t nói chung.
Chính vì vy, đ tài nghiên cu này s giúp làm sáng t đc bn cht cng nh
mc đ tác đng ca kiu hi đn tng trng kinh t. T đó, nghiên cu này da
trên s liu ca 27 nc thuc khu vc Châu Á-Thái Bình Dng trong giai đon t
2000 đn nm 2013 và kt hp vi phng pháp hi quy bình phng hai bc bé
nht (TSLS).
Kt qu t nghiên cu thc nghim cho thy mi quan h tiêu cc gia kiu
hi và tng trng kinh t. iu này có ngha là trong mu nghiên cu thì kiu hi
làm kìm hãm s tng trng kinh t.
Kt qu nghiên cu này cung cp thêm thông tin cho các quc gia trong vic
đa ra các chính sách hp lý, nhm thu hút ngun lc kiu hi mt cách hiu qu,
góp phn thúc đy s phát trin kinh t.
T khóa: kiu hi, phát trin tài chính và tng trng kinh t.
2
CHNG 1: GII THIU
1.1. S Cn Thit Vn Nghiên Cu
Trong nhng nm qua, kiu hi đã đóng góp mt phn ln vào tng vn t
nc ngoài đi vi s tng trng kinh t, có khi lng vn kiu hi này vt qua
c vin tr phát trin chính thc (ODA) và đu t trc tip nc ngoài (FDI). Theo
Ngân hàng th gii (NHTG, 2014), dòng chy kiu hi trên toàn th gii vào nm
2013 là 542 t đô la M, trong đó 404 t đô la M thì đc chuyn vào các nc
đang phát trin tng 3.5% so vi nm 2012, c tính dòng chy kiu hi vào nm
2016 có th lên đn 680 t đô la M.
S tng trng kinh t ca mt quc gia không ch ph thuc vào các ngun
tài chính trong nc mà còn chu s tác đng t ngun vn nc ngoài, thm chí
vi các nc đã phát trin hay các nc đang phát trin. Nhng nhìn chung, các
ngun vn đu tác đng tích cc đn tng trng kinh t. Nhiu bài nghiên cu đã
làm rõ chi tit v s nh hng ca các ngun vn nc ngoài lên tng trng kinh
t, nh ODA và FDI. Hai ngun vn này đu đem li ngun li cho tng trng
kinh t rt kh quan. Nhng tính đn nay thì các nghiên cu v vai trò ca kiu hi
đi vi tng trng kinh t cha đc sáng t khi so sánh vi 2 ngun ODA và
FDI. Thc t thy rng kiu hi góp phn bù đp thâm ht cán cân thng mi, xóa
đói gim nghèo, nâng cao mc sng các nc ngày càng rõ rt. Bên cnh đó, s
gia tng ca các dòng chy kiu hi s làm tng giá và sc mua ca đng ni t,
tng cu trong nc. ng thi, s gia tng này va hn ch xut khu và khuyn
khích nhp khu nên làm trung hòa các dòng tin kiu hi chuyn vào trc đó. Do
đó, kiu hi đc xem là nguyên nhân dn đn làm suy gim thng d thng mi.
Vì vy, cn xem xét liu kiu hi có tác đng tích cc hay tiêu cc ti nn kinh t
mt quc gia.
Theo hình 1.1, kiu hi tng nhanh hn ngun vn vin tr phát trin chính
thc t nc ngoài và ít bin đng hn so vi ngun đu t trc tip nc ngoài
3
các nc đang phát trin. T nm 1996 theo hình 1.1, giá tr kiu hi đã vt qua
giá tr vin tr phát trin chính thc và tr thành ngun th hai quan trng ca ngoi
hi, ch đng sau ngun FDI. S n đnh ca kiu hi là mt li th so vi các
ngun vn khác. Mc dù FDI chim t trng ln nht trong các ngun vn t nc
ngoài nhng li chu s bin đng qua thi gian. Chính nh tính cht n đnh ca
kiu hi đã làm gim bt s bin đng đn t FDI nên giúp tng trng kinh t n
đnh hn.
Ngun: Bn tóm tt v kiu hi và phát trin s 22 theo World Bank (2014).
Hình 1.1: Dòng chy kiu hi và các ngun khác đi vi nhng nc đang phát
trin.
Khi thy đc tm quan trng ca kiu hi đi vi s tng trng kinh t ca
các quc qua. Bài nghiên cu s trình bày các đc trng ca kiu hi nh các kênh
chuyn kiu hi. ng thi, bài nghiên cu s xem xét chi tit xu hng kiu hi
chy v khu vc Châu Á–Thái Bình Dng qua các nm và bin đng ca dòng
chy kiu hi trong thi k khng hong kinh t nhm đánh giá đc tim nng
khu vc này.
4
1.1.1. Các Kênh Chuyn Kiu Hi
Dòng chy kiu hi đc chuyn qua hai kênh là kênh phi chính thc và
kênh chính thc (NHTG, 2011). Dù hình thc nào thì kiu hi vn là ngun quan
trng ca khon thu ngoi t đi vi nhiu nn kinh t.
Qua kênh chính thc, chúng ta có th thng kê đc s lng kiu hi đt
đc trong tng giai đon mt cách tng đi và chính xác. ng thi, s phát trin
ca kiu hi qua các nm cng đc th hin rõ hn qua kênh này. i vi các
kênh chuyn tin phi chính thc cng rt đa dng. Các kênh phi chính thc thc
cht chính là chuyn tin mt, bng cách bn thân đa tin v hay nh nhng ngi
thân, bn bè mang h v quê hng ca mình. Vic đm bo an toàn khi chuyn
tin ca kênh phi chính chính thc v mt an ninh gn nh không có, mà nó ch da
vào s quen thân. Do đó, có mt lng không nh kiu hi do ngi lao đng trc
tip cm v hoc nh bè bn, ngi thân cm v. Mt kênh chuyn kiu hi khác
đc chuyn phi pháp bi các phi công, tip viên hàng không hay nhng ngi
thng xuyên di chuyn gia các quc gia. Kiu hi đc gi v bng kênh phi
chính thc thì đn gin, ít phc tp hn. Hn na, các kênh chính thc còn tn
phí dch v chuyn tin trong khi phí chuyn kênh phi chính thc li r hn rt
nhiu nhng có nhiu ri ro. Tuy nhiên tính đn thi đim hin ti kênh phi chính
thc vn chim u th hn hn (Barajas, Chami, Fullenkamp, Gapen, & Montiel,
2009). ây cng là mt thách thc ln mà các ngân hàng trung ng đang phi đi
mt.
Thách thc đã đt ra buc các nc cn có chính sách và c gng làm thay
đi cái nhìn cng nh suy ngh tâm lí ca ngi di c lao đng v vic chuyn tin
nhm đánh giá đúng giá tr tht s ca kiu hi trong tng thi đim. Qua đó, kim
tra đc mi quan h gia kiu hi và tng trng kinh t mt cách chính xác hn.
5
1.1.2. Xu Hng Ca Kiu Hi n Khu Vc Châu ÁậThái Bình Dng
Châu Á-Thái Bình Dng là mt khu vc trên Trái t nm gn hoc nm
phía Tây Thái Bình Dng, bao gm nhiu quc gia và vùng lãnh th ông Á,
ông Nam Á, Australasia và châu i Dng. Các nc thuc Châu Á-Thái Bình
dng gm 48 nc theo n phm “Nhng ch s chính ca Châu Á –Thái Bình
Dng 2014” ca Ngân Hàng Phát Trin Châu Á. Mu nghiên cu gm 27 nc
thuc khu vc này mà có d liu kiu hi khá đy đ trong giai đon 2000-2013.
Theo NHTG (2011) cho thy có 3% dân s th gii di c quc t tng
đng 215 triu ngi, trong đó 93% di c vì mc đích kinh t. Và đc bit là khu
vc Châu Á-Thái Bình Dng chim 1/3 s lng dân di c trên th gii. Các s
liu này góp phn làm rõ hn giá tr mà kiu hi có th đem li cho tng trng
kinh t ca khu vc Châu Á-Thái Bình Dng.
Hình 1.2 th hin giá tr kiu hi tip nhn t nc ngoài ca 10 nc ln
nht trên th gii, riêng đi vi khu vc Châu Á-Thái Bình Dng đã chim 6 trên
10 thành viên, thuc 10 nc tip nhn ln nht th gii vào nm 2013. Theo
Unescap (2014), nhng nc nhn kiu hi ln nht đc ghi nhn vào nm 2013 là
n (gn 70 t đô la M), Trung Quc (60 t đô la M), Philippines (25 t đô la
M), và Mexico (22 t đô là M), và mt s nc khác bao gm nh Nigeria, Ai
Cp, Bangladesh, Pakistan, Vit Nam và Ukraine. Tuy nhiên, t l kiu hi thng
ln các nc có GDP thp hn, do đó t l kiu hi trên GDP đng đu là
Tajikistan (52%), sau là Cng hòa Kyrgyz (31%), Nepal và Moldova (c hai đu
25%) và Samoa và Lesotho (c hai đu 23%) vào nm 2012. Cho thy giá tr kiu
hi này ln hn c ngun vn ODA các nc. Kiu hi đóng mt vai trò kinh t
v mô đáng k. Do đó, kiu hi đã tr thành công c chính góp phn điu hành
chính sách ca nhiu nc trên th gii nh n . Bên cnh đó, kiu hi cng
phn ánh s chênh lch v c hi tng trng gia các khu vc vi nhau.
6
Hình 1.2: 10 quc gia tip nhn kiu hi ln nht th gii
Kiu hi ngày càng đc chuyn v vi giá tr ln nên chi phí chuyn kiu
hi v các nc ngày càng gim trong nhng nm gn đây nhng nó vn mc cao
khu vc Châu Á-Thái Bình Dng và các quc gia nh có mc đ phát trin tài
chính còn kém. Chi phí chuyn tin cng là mt nguyên nhân mà kiu hi đc
chuyn qua kênh phi chính thc. Thông thng, nhng nc có mc đ phát trin
tài chính thp thì chí phí chuyn tin cao hn. Theo Nyamongoa, E. et al. (2012),
nhng nc càng có mc đ phát trin tài chính càng cao thì càng giúp kiu hi tác
đng lên tng trng kinh t mt cách mnh m hn vì chi phí chuyn tin r hn
nên kiu hi đc chuyn qua kênh chính thc nhiu hn. Tuy nhiên theo Giuliano,
P. and Ruiz-Arranz, M. (2008) thì kiu hi có tác dng thúc đy tng trng kinh t
nhng nc có mc đ phát trin tài chính kém và giúp ci thin cho s hn ch
ca th trng tài chính, góp phn phân b vn hiu qu hn các quc gia. Bài
nghiên cu s đi vào tìm hiu đi vi khu vc Châu Á-Thái bình dng thì kiu hi
và phát trin tài chính có mi quan h b sung hay thay th cho nhau.
7
1.1.3. Kiu Hi Các Nc Chơu ÁậThái Bình Dng Trong Thi K
Khng Hong 2007-2009
Theo Unescap (2014), không nhng dòng chy kiu hi không gim trong
thi k khng hong so vi dòng chy FDI và ODA ca khu vc Châu Á-Thái Bình
Dng mà còn tng t 114 t đô la M nm 2008 lên 117 t đô la M vào nm
2009 (hình 1.3).
Hình 1.3: Dòng chy kiu hi khu vc Chơu Á-Thái Bình Dng, 1990-2013
Cng nh theo bng 1.1, kiu hi không b bin đng nhiu mà còn tng lên
trong thi gian khng hong tài chính vì ngi thân nc ngoài gi tin v đ
giúp đ gia đình quê nhà nh Bangladesh, China, Georgia, Lao PDR, Samoa,
Vanuatu. ó là đim mu cht cho thy kiu hi có vai trò quan trng trong s n
đnh kinh t. Dù trong bi cnh khng hong kinh t th gii giai đon 2007-2009
thì kiu hi vn n đnh hn FDI và ODA.
Theo Unescap (2014), mt vài đt nc thuc khu vc Châu Á-Thái bình
Dng nh Kyrgyzstan, Nepal, Samoa, Tajikistan và Tonga thì có t l kiu hi
trên GDP trên 20%. Mc dù, giá tr kiu hi chim t trng ln nhng kiu hi ch
yu đc s dng vào chi tiêu cuc sng hng ngày. Tính cht n đnh, ít bin đng
8
ca nó cng có ý ngha đc bit quan trng vi các gia đình ch yu dùng đ trang
tri cuc sng khó khn ca h. i vi nhng nc kém phát trin thì đây chính là
đng lc mnh m đ ngi thân sinh sng lao đng nc ngoài gi tin v h tr
gia đình. Chng t kiu hi rt có ý ngha và cn thit đi vi các nhiu nc trên
th gii đ gii quyt các mt khó khn ca kinh t. Bên cnh đó, nhng ngi di c
vn có xu hng quay v quê hng mình đ đu t dù nn kinh t quê nhà có phát
trin hay không. Xu hng này là du hiu khi sc trong vic xem kiu hi là mt
dòng chy n đnh cho các quc gia tip nhn ngun vin tr này. Chính điu này
đã khin kiu hi n đnh hn c FDI, ODA và có tim nng tác đng tích cc đn
tng trng kinh t.
1.2. Mc Tiêu Nghiên Cu
Nghiên cu này có mc tiêu chính nh sau:
Xác đnh mi quan h gia kiu hi và tng trng kinh t các nc thuc
khu vc Châu Á-Thái Bình Dng.
ng thi, kim tra kiu hi có th tác đng lên tng trng kinh t thông
qua tng tác vi mc đ phát trin ca th trng tài chính hay không. Mi quan
h gia kiu hi và phát trin tài chính là thay th, b sung hay không có mi quan
h.
1.3. Cơu Hi Nghiên Cu
a. Các quc gia thuc khu vc Châu Á-Thái Bình Dng nhn kiu hi t
nc ngoài có tng quan dng vi tng trng kinh t hay không?
b. S bin đng ca kiu hi tip nhn t nc ngoài có nh hng ti tng
trng kinh t hay không?
c. sâu ca phát trin tài chính có nh hng ti s tác đng ca kiu hi
tip nhn t nc ngoài lên tng trng kinh t hay không?
9
`1.4. Phm Vi Nghiên Cu
Bài nghiên cu s dng d liu đc thu thp t World Development
Indicator (WDI) 2013 ca NHTG, Ngân Hàng Châu Á. Trong đó, b d liu gm
27 nc là nhng quc gia thuc n phm “Nhng ch s chính ca Châu Á –Thái
Bình Dng 2014” ca Ngân Hàng Phát Trin Châu Á mà có d liu kiu hi khá
đy đ trong giai đon 2000-2013.
1.5 Phng Pháp Nghiên Cu
Bng vic k tha các lun đim ca nhng nghiên cu trc giúp cho đ tài
có nn tng trong vic xây dng d liu nghiên cu và phng pháp nghiên cu.
Vi phng pháp nghiên cu TSLS đ tìm hiu v mi quan h gia kiu hi và
tng trng kinh t cng nh làm rõ mc đ tác đng ca kiu hi lên tng trng
kinh t. T đó, bài nghiên cu s trình bày các kt qu đt đc.
10
Bng 1.1: Bng d liu giá tr kiu hi ca mu nghiên cu trong giai đon khng hong 2007-2009 (triu đô la M)
Country Name
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
% 2008-
2009
Australia
1,903
1,783
1,772
2,326
2,837
940
1,015
1,342
1,526
1,335
-13%
Azerbaijan
57
104
182
171
228
623
790
1,268
1,518
1,255
-17%
Bangladesh
1,968
2,105
2,858
3,192
3,584
4,315
5,428
6,562
8,941
10,521
18%
China
4,822
6,539
10,293
14,542
19,578
8,832
11,150
17,513
22,694
22,903
1%
Georgia
274
181
230
236
303
446
627
883
1,065
1,112
4%
Indonesia
1,190
1,046
1,259
1,489
1,866
5,420
5,722
6,174
6,794
6,793
0%
India
12,883
14,273
15,736
20,999
18,750
22,125
28,334
37,217
49,977
49,204
-2%
Japan
1,374
1,984
1,821
1,078
931
905
1,177
1,384
1,732
1,595
-8%
Kazakhstan
122
171
205
148
166
62
84
143
126
198
57%
Kyrgyz Republic
9
11
37
78
189
313
473
704
1,223
982
-20%
Cambodia
121
133
140
138
177
164
184
186
188
142
-24%
Korea, Rep.
4,858
4,832
5,530
6,304
6,570
5,178
4,826
5,130
6,952
5,982
-14%
Lao PDR
1
1
1
1
1
1
4
6
18
38
111%
Sri Lanka
1,166
1,185
1,309
1,438
1,590
1,976
2,167
2,507
2,925
3,337
14%
Mongolia
12
25
56
129
203
180
181
178
225
200
-11%
Malaysia
342
367
435
571
802
1,117
1,365
1,556
1,329
1,131
-15%
Nepal
111
147
678
771
823
1,212
1,453
1,734
2,727
2,985
9%
New Zealand
236
841
1,148
1,065
958
739
650
654
641
628
-2%
Pakistan
1,075
1,461
3,554
3,964
3,945
4,280
5,121
5,998
7,039
8,717
24%
Philippines
6,961
8,769
9,735
10,243
11,471
13,733
15,496
16,437
18,851
19,960
6%
Papua New Guinea
7
6
6
7
10
7
4
8
7
5
-29%
Thailand
1,697
1,252
1,380
1,607
1,622
1,187
1,333
1,635
1,898
2,776
46%
Tajikistan
10
50
79
146
252
467
1,019
1,691
2,544
1,748
-31%
Tonga
48
53
66
60
69
69
79
101
94
72
-23%
Vietnam
1,340
1,100
1,770
2,100
2,310
3,150
3,800
6,180
6,805
6,020
-12%
Vanuatu
35
53
4
4
5
5
5
6
9
11
22%
Samoa
45
45
45
45
88
82
87
97
109
119
9%
11
CHNG 2: KHUNG LÝ THUYT VÀ TNG QUAN
NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1. Khung Lý Thuyt
V c bn, kiu hi là tin ca ngi lao đng ti nc ngoài gi v quê
hng h. Trong bài nghiên cu này, d liu kiu hi đc ly t NHTG và đc
đnh ngha trong s tay ca cán cân thanh toán quc t IMF ln 6. nh ngha gm
hai phn: tin lng ca nhân viên và lng kiu hi có đc thông qua chuyn tin
cá nhân.
Trc khi nghiên cu v các lý thuyt liên quan đn s tác đng ca kiu hi
ti tng trng kinh t, chúng ta hãy xem xét v nhng lý thuyt v kiu hi nh li
ích và ri ro ca nó đc tng hp bi các nhà nghiên cu trc đây. Theo Bryan
R. (2004) thì li ích và ri ro tim tàng ca dòng chy kiu hi nh trong bng 2.1.
Bng 2.1: Li ích và ri ro ca dòng chy kiu hi
Li ích tim nng
Ri ro tim tàng
Kiu hi là ngun ngoi t n đnh làm
gim bt s thiu ht ngun ngoi t
trong nc và giúp trang tri cho các
khon n bên ngoài.
Gim kh nng tái cu trúc li nn kinh
t (ri ro đo đc).
ây là ngun tit kim và đu t cho
vic hình thành vn và tng trng kinh
t.
Gim tin tit kim ca gia đình ngi
nhn và nh hng tiêu cc đn tng
trng và phát trin kinh t.
Giúp phát trin giáo dc và hình thành
ngun nhân lc ca đt nc.
Gim n lc lao đng ca gia đình ngi
nhn và do đó nh hng đn tiêu cc
đi vi tng trng (ri ro đo đc).
Nâng cao cht lng sng ca ngi
nhn kiu hi thông qua gia tng tiêu
Chy máu cht xám tác đng tiêu cc
đn nn kinh t và không đc bù đp
12
dùng.
đ bi kiu hi.
Gim bt bt bình đng trong thu nhp.
Gia tng bt bình đng trong thu nhp.
Gim nghèo đói.
Cn bnh Hà Lan nh hng tiêu cc
đn tng trng kinh t.
Nu kiu hi là khon thu nhp n đnh trong tng lai gn thì nhng ngi
tip nhn kiu hi có xu hng tng chi tiêu và tiêu dùng do nhu cu gii trí, hng
th đc nâng cao và điu này làm gim khon tit kim ca h. i vi dài hn thì
ngun thu nhp n đnh này có th nh hng tiêu cc hn là nh hng tích cc
đn nn kinh t. Ri ro tim tàng không ch nh hng riêng tng cá nhân, h gia
đình mà còn nh hng ti kinh t, chính tr mt quc gia. Các quc gia vi t l
kiu hi đ v tng đi cao thì s ph thuc ca các quc gia vào kiu hi càng
ln. S ph thuc này làm gim đng lc ci cách hay tái cu trúc nn kinh t ca
mt quc gia.
Kiu hi có th có tác đng đn tng trng kinh t thông qua tích ly vn,
tng trng lc lng lao đng và tng tng nng sut các yu t (TFP). Lý thuyt
tng quan v s tác đng ca kiu hi lên tng trng kinh t có th đc xem xét
trên nhiu lnh vc đc trình bày di đây theo UNCTAD (2013).
2.1.1. Tác đng tích ly vn ca dòng kiu hi
Tích ly vn có th đc chia thành hai loi: vn vt cht và vn ngun nhân
lc. Vn vt cht ch yu đc hiu nh là máy móc hoc công ngh đc s dng
trong quá trình sn xut. Vn ngun nhân lc nh các k nng kin thc và bí quyt
ca lc lng lao đng.
2.1.1.1. Vn vt cht và dòng chy kiu hi
Có nhiu cách tip cn khác nhau trong nghiên cu v s nh hng ca kiu
hi lên vn vt cht. Ví d, nu các h gia đình phi đi mt vi khó khn tài chính
thì kiu hi có th làm du bt các hn ch tín dng tài chính này và giúp các quc
13
gia tng lên c ngun vn vt cht và ngun vn nhân lc. Dòng chy kiu hi có
th tng s n đnh ca nn kinh t trong nc. i vi lng giá tr kiu hi ln đ
v thì làm gim chi phí s dng vn, và cho phép các quc gia này nhn các khon
vay đ b sung các khon đu t trong nc và các khon n có th đc tài tr bi
dòng chy kiu hi trong tng lai. Theo nh Sufian (2009), kiu hi có li cho
quc gia tip nhn vì kh nng tín dng các quc gia tng lên và giúp d dàng hn
trong vic tip cn ngun vn quc t. ng thi, Sufian (2009) cng cho rng
trong trng hp ca các quc gia MENA (Algeria, Egypt, Jordan, Morocco; Syria,
Tunisia and Sudan) thì t l n s gim đáng k nu kiu hi đc tính vào mu s
ca phn trm n nc ngoài trên tng giá tr hàng hóa, dch v xut khu. Ratha và
Mohapatra (2007) cho rng khi mt nc tip nhn kiu hi tri qua suy thoái kinh
t do khng hong tài chính, thiên tai hoc xung đt chính tr thì lng kiu hi có
xu hng đ v tng.
Mt khác, các h gia đình nhn kiu hi có xu hng gia tng tiêu dùng, vì
vy kiu hi thng không đc dùng cho mc đích đu t. Nu kiu hi n đnh
thì kiu hi có th tng tiêu dùng hn là đu t, thm chí trong tình trng tín dng b
hn ch. Tuy nhiên, tác đng tích cc ca kiu hi v tng trng kinh t có th tn
ti, ngay c trong trng hp xu hng tiêu dùng ngày càng cao, vì s tin còn li
t tiêu dùng có th đc hng đn mc đích đu t.
2.1.1.2. Vn ngun nhân lc và dòng chy kiu hi
Kiu hi kích thích đu t vào tích ly vn ngun nhân lc. Kiu hi tác
đng trc tip vào ngun nhân lc (giáo dc, ci thin chm sóc y t…), hoc gim
tình trng tht hc ca tr em và đóng góp vào thu nhp ca các h gia đình.
Edwards and Ureta (2003) s dng mu ca hn 8000 h gia đình El Salvador
cho nghiên cu ca mình thì h nhn thy rng kiu hi tài tr vn cho ngun nhân
lc, c th là duy trì vic hc trong gia đình. Yang (2004) cho thy giá tr đng tin
nc gi kiu hi đc đánh giá cao so vi đng peso ca Philippines (đng tin
ca nc tip nhn) giúp tng giá tr kiu hi ca h gia đình nhn đc t nc
14
ngoài và t đó tng cng vic tích ly vn ngun nhân lc nh nhiu tr em đc
đn trng hn, gim tr em phi lao đng sm và tng chi cho giáo dc. Nu s
lng tr em đc giáo dc vi s h tr ca kiu hi có t l cao hn nhiu so vi
s lng tr di c có hc vn. Do đó, tác đng tng th ca kiu hi đn tng trng
kinh t có th s theo chiu hng tích cc.
2.1.2. Tc đ phát trin lc lng lao đng và dòng chy kiu hi
nh hng ca kiu hi lên tng trng kinh t có th đc thông qua tng
trng đu vào ca lc lng lao đng vi gi đnh ngun nhân lc là c đnh. Gi
đnh ngun nhân lc c đnh rt quan trng trong vic làm rõ hn v tác đng ca
kiu hi. Kiu hi có th nh hng đn đu vào lc lng lao đng thông qua s
tham gia ca lc lng lao đng trong nn kinh t. Kiu hi đc k vng có th
tác đng tiêu cc lên lc lng lao đng. Nguyên nhân là do các h gia đình xem
kiu hi nh mt khon thu nhp lao đng ca h. Bên cnh đó, dòng chy kiu hi
có th dn đn các vn đ ri ro đo đc vì ngi gi tin và ngi nhn sng xa
nhau và ngi gi khó có th qun lý vic s dng hiu qu ngun kiu hi này
theo nh Chami, R. et al., (2003). Kiu hi không đc s dng hp lý mà còn lãng
phí nh dùng vào vic gii trí nên làm gim n lc lao đng. Theo Chami, Gapen
and Cosimano (2006) vi mô hình đng cho thy dòng kiu hi làm gim lc lng
lao đng, mà lc lng lao đng thì có mi tng quan vi sn lng đu ra. Do
đó, kiu hi càng ln thì bin đng ca sn lng đu ra càng cao. Theo Kozel and
Alderman (1990), nghiên cu s tham gia ca lc lng lao đng Paskistan cho
kt qu là kiu hi có tác đng tiêu cc ti s tham gia lao đng nam gii.
Nhìn chung, các nghiên cu h tr cho ý tng rng kiu hi có xu hng
tng t l ngi không tham gia lao đng ca các thành viên trong gia đình nhn
kiu hi vì lng kiu hi chuyn v khin ngi lao đng làm vic ít hn, ngh
ngi nhiu hn và làm gim tng cung lao đng gây tiêu cc cho nn kinh t.
15
2.1.3. Tng nng sut các yu t và dòng chy kiu hi
Dòng chy kiu hi có th nh hng ti tng nng sut các yu t thông qua
hiu qu ca đu t và quy mô ca các ngành sn xut trong nc. Hiu qu đu t
có th b nh hng bi kiu hi nh giúp tng cht lng ca các trung gian tài
chính. Kiu hi có kh nng nh hng đn h thng trung gian tài chính đi vi
vic phân b vn. Kiu hi s tr thành mt ngun cung cho các ngun tài tr ca
h thng ngân hàng. Và điu này s giúp tng cng s phát trin ca th trng tài
chính đng thi giúp tng trng kinh t cao hn thông qua mt hoc c hai kênh:
(1) tng kinh t theo quy mô ca các trung gian tài chính, hoc (2) nh hng kinh
t chính tr, theo đó vi quy mô ln hn có th gây sc ép lên chính ph vào vic
thc hin ci cách tài chính có li cho mình.
Mt c ch khác mà kiu hi có th nh hng ti tng trng nng sut các
nhân t tng hp nh gim quy mô ca các ngành sn xut trong nc. Biu hin là
s nh hng ca “cn bnh Hà Lan” đn tng trng kinh t. Dòng kiu hi đ vào
s làm cho đng ni t các quc gia tip nhn b đánh giá cao dn đn tính cnh
tranh ca khu vc thng mi gim. Vì th gim khu vc thng mi ca các quc
gia tip nhn và kt qu là kìm hãm tng trng kinh t.
Kiu hi có th nh hng đn kinh t chính tr trên din rng, thông qua tt
c các kênh đã trình bày trên. Dòng chy kiu hi là mt khon thu nhp đc lp
vi quá trình sn xut trong nc. S tn ti ca dòng chy kiu hi làm gim đng
c giám sát ca ngi dân và gim vic qun lý hiu qu hot đng ca chính ph.
Hn na, kiu hi s tng lên và trang tri mt phn chi phí khi có s khó khn phát
sinh quc gia quê nhà. Chính vì vy, kiu hi có th to vn đ ri ro đo đc đi
vi quc gia tip nhn và cng có th làm suy yu hiu qu qun lý ca chính ph
nu tip nhn mt lng ln giá tr kiu hi. iu này cng dn đn h qu là làm
gim hiu qu tích ly vn và tc đ tng trng tng nng sut các yu t. Nghiên
cu gn đây ca Abdih et al. (2008) tìm thy bng chng cho thy các dòng chy
kiu hi có nh hng tiêu cc đn các t chc tip nhn kiu hi.
16
Nhìn chung, các lý thuyt cho thy rng có rt nhiu tác đng tim nng ca
kiu hi đi vi tng trng kinh t và nhng nh hng này đi vi mi khu vc là
khác nhau. V mt lý thuyt s nh hng ca kiu hi lên tng trng kinh t cha
tht s rõ ràng. Trong phn tip theo, bài nghiên cu s xem xét các bng chng
thc nghim v mi quan h gia kiu hi và tng trng đ thy rng mc đ nh
hng cng nh các kt qu đt đc nh th nào.
2.2. Tng Quan Các Nghiên Cu Trc ơy
Kiu hi chim mt v trí ngày càng quan trng đn tng trng kinh t. ây
cng là lý do mà các nhà khoa hc, các t chc ngân hàng c khu vc t nhân và
chính ph các nc đã tìm hiu nhiu nm v trc. Mc đích chính ca phn này
là trình bày mt cách tng th các nghiên cu đã tn ti trc đây.
Nhng nghiên cu trc đây ch yu tp trung trên tng th toàn th gii
hoc theo khía cnh thu nhp nhng cha đi vào chi tit tng vùng lãnh th, đc
bit là Châu Á–Thái Bình Dng. Các nghiên cu trc đây có nhiu kt qu khác
nhau v s nh hng ca kiu hi thông qua s tác đng ca đ sâu tài chính ti s
tng trng kinh t. Tính đn thi đim hin nay có ba quan đim chính đang tn ti
v mi quan h gia kiu hi và tng trng kinh t. ó là tác đng tích cc, tác
đng tiêu cc và không tác đng đn các quc gia tip nhn kiu hi. Nhng ngi
cho rng kiu hi có tác đng tích cc da trên lp lun rng kiu hi giúp gia tng
đu t vn vt cht, to điu kin cho ci thin nghèo đói và góp phn thúc đy phát
trin th trng tài chính. Ngc li, quan đim kiu hi có tác đng tiêu cc ti s
tng trng kinh t thì đc lp lun rng kiu hi có th làm gim đng c làm
vic do nhng ngi tip nhn coi đó là phn thu nhp ca h, đng thi kiu hi
cng làm tng giá tr đng tin trong nc, gim tính cnh tranh đi vi hàng hóa
xut khu, dn đn kìm hãm tng trng kinh t.
Nguyên nhân phát sinh kiu hi thng là b nh hng bi mt s yu t
ch yu nh mc lng, giáo dc, mc thu nhp trong gia đình di c, s ngi ph
thuc ngi di c, nm xut di c, ri ro chính tr…