Ảnh hưởng của các nhân tố vĩ mô đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

PHAN THANH PHONG
NH HNG CA CÁC NHỂN T V MÔ N T
SUT SINH LI C PHIU CA CÁC CÔNG TY
NIểM YT TRểN TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


PHAN THANH PHONG

NH HNG CA CÁC NHỂN T V MÔ N T
SUT SINH LI C PHIU CA CÁC CÔNG TY
NIểM YT TRểN TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM

Chuyên ngƠnh: TƠi chính - Ngơn hƠng
Mƣ s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. NGUYN NGC NH

Tp. H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đ tƠi nghiên cu ắnh hng ca các nhơn t v mô đn t
sut sinh li c phiu ca các công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam” lƠ đ tƠi do chình tác gi thc hin cùng vi s góp ý ca giáo viên hng dn,
s giúp đ ca bn bè, đng nghip vƠ gia đính. Ni dung vƠ kt qu nghiên cu trong
lun vn nƠy không đc sao chép t bt k mt đ tƠi nghiên cu nƠo khác.
Tác gi xin cam đoan nhng li trên lƠ hoƠn toƠn đúng s tht.

Tp. H Chì εinh, tháng 6 nm 2014
Hc viên


Phan Thanh Phong
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAε OAN
MC LC
DANH MC VIT TT
DANH MC BNG VÀ BIU 
TÓε TT 1
CHNG 1. GII THIU 2
1.1 δý do chn đ tƠi 2
1.2 Mc tiêu nghiên cu vƠ cơu hi nghiên cu 3
1.2.1 Mc tiêu nghiên cu 3
1.2.2 Cơu hi nghiên cu 3
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu 4
1.3.1 i tng nghiên cu 4
1.3.2 Phm vi nghiên cu 4
1.4 D liu vƠ phng pháp nghiên cu 4

1.5 Cu trúc ca đ tƠi 4
CHNG 2. TNG QUAN V CÁC NGHIểN CU TRC ỂY 6
2.1 δƣi sut vƠ giá chng khoán 6
2.2 Cung tin vƠ giá chng khoán 8
2.3 T l lm phát vƠ giá chng khoán 10
2.4 T giá hi đoái vƠ giá chng khoán 12
2.5 Tng sn phm quc ni (GDP) vƠ giá chng khoán 14
2.6 Giá vƠng vƠ giá chng khoán 16
2.7 Tóm tt các nghiên cu trc đơy 17
CHNG 3. D LIU VÀ PHNG PHÁP NGHIểN CU 20
3.1 D liu nghiên cu 20
3.2 εô t các bin. 20
3.3 εô hính nghiên cu 22
3.4 Phng pháp kim đnh 22
3.4.1 Thông kê mô t 23
3.4.2 Kim đnh tình dng (kim đnh nghim đn v) 23
3.4.3 Kim đnh đng liên kt 25
3.4.4 εô hính vect hiu chnh sai s (VECM) 27
3.4.5 Kim đnh mi quan h nhơn qu Granger (Causality Test) 27
3.4.6 HƠm phn ng đy (Impulse Response Functions) vƠ phơn rƣ phng
sai (Variance Decomposition) 28
CHNG 4. KT QU NGHIểN CU VÀ THO LUN 29
4.1 Phơn tìch thng kê mô t 29
4.2 Kt qu kim đnh tình dng - Unit Root Test 30
4.3 Kt qu kim tra đng liên kt ậ Cointegrateion Test 32
4.4 Kt qu c lng mô hính hiu chnh sai s Vect (VECM) 34
4.5 Kt qu c lng mô hính hiu chnh sai s (ECM) 37
4.6 Kt qu kim đnh nhơn qu Granger 40
4.7 Phn ng đy vƠ phơn rƣ phng sai 43
4.7.1 Phn ng đy 43

4.7.2 Phơn rƣ phng sai 45
CHNG 5. KT LUN 49
5.1 Kt lun 49
5.2 Kin ngh 50
5.3 Hn ch ca đ tƠi 51
TÀI δIU THAM KHO
PH LC


DANH MC VIT TT

ADF: Kim đnh ADF (Augemented Dicky Fuller)
CPI: Ch s giá tiêu dùng (Consumer price Index)
ECM: εô hính hiu chnh sai s (Error Correction Model)
ER: T giá hi đoái (Exchange rate)
Eview: Phn mm thng kê(Econometric Views)
FD: Thơm ht ngơn sách (Fiscal Deficits)
FDR: δƣi sut tin gi c đnh (fixed deposite rate)
FIML: The Full Information Maximum Likelihood)
GDP: Tng sn phm quc ni (Gross Domestic Product)
HOSE: Th trng chng khoán ThƠnh Ph H Chì εinh
IPI: Ch s sn xut công nghip (Industrial product Index)
OLS: Phng pháp bính phng nh nht (Ordinary Least Square)
TBR: δƣi sut trái phiu kho bc (Treasury bill rate)
TTCK: Th trng chng khoán
USSP: Giá c phiu ca M (US share price)
VAR: εô hính vect t hi qui (Vecto Autogression Regression)
VECM: εô hính hiu chnh sai s vect (Vecto Error Correction εodel)
VNI: Ch s giá chng khoán trên sƠn chng khoán ThƠnh Ph H Chì εinh

DANH MC BNG VÀ BIU 

Tên bng vƠ tên biu đ
Trang
Bng 2.7 Tóm tt các kt qu nghiên cu trc đơy
19
Bng 3.2 Tóm tt mô t các bin
24
Bng 4.1 Kt qu thng kê mô t
32
Bng 4.2 Tóm tt kt qu tính dng ti mc level vƠ sai phơn bc 1
34
Bng 4.3 Kt qu kim tra đng liên kt
35
Bng 4.5 Kt qu c lng mô hính ECε
40
Bng 4.6 Kt qu kim đnh mi quan h nhơn qu Granger
43
Biu đ 4.7.1 Kt qu hƠm phn ng đy
47
Bng 4.7.2 Kt qu phơn rƣ phng sai
48





1
TÓM TT

BƠi nghiên cu nƠy lƠ mt điu tra thc nghim đ xác đnh s nh hng ca các
nhơn t kinh t v mô nh: lm phát (CPI), t giá hi đoái (ER), tng sn phm quc
ni (GDP), giá vƠng trong nc SJC (GO), lƣi sut (IR) vƠ cung tin (MS) vi ch s
giá trên th trng chng khoán Vit Nam, mƠ đi din  đơy chình lƠ ch s Vn Index
(VNI) trên sƠn chng khoán ThƠnh Ph H Chì εinh trong giai đon t quý I nm
2001 đn quý II nm 2013. Tác gi s dng d liu hƠng quý cùng vi các phng
pháp phơn tìch thng kê nh: kim tra tình dng (ADF) kim tra đng liên kt
Johansen, mô hính hiu chnh sai s vect (VECε), mô hính hiu chnh sai s (ECM),
kim đnh nhơn qu Granger, hƠm phn ng đy vƠ phng pháp phơn rƣ phng sai
cho bƠi cu nghiên cu ca mính. Kt qu đi vi mô hính VECε cho thy rng, hu
ht các bin kinh t v mô có quan h dƠi hn vƠ cùng chiu vi ch s giá chng khoán
Vn Index (VNI), ngoi tr bin v mô cung tin có quan h ngc chiu vi ch s giá
chng khoán VNI, vi kt qu ca mô hính ECε, đ đt đc mc cơn bng dƠi hn
thí ch s giá chng khoán VNI phi đc điu chnh 43,35% trong mt quý. i vi
kim tra nhơn qu Granger thí cho thy các bin kinh t v mô: lm phát, t giá hi
đoái, tng sn phm quc ni, giá vƠng trong nc, lƣi sut vƠ cung tin không có mi
quan h nhơn qu (mt chiu hay hai chiu) nƠo vi ch s giá chng khoán VNI. Cui
cùng, hƠm phn ng đy vƠ phơn rƣ phng sai cho kt qu rng, lm phát, giá vƠng
trong nc vƠ lƣi sut có tác đng đn ch s VNI trong ngn hn. Nhng trong các
bin thí lm phát có vai trò quan trng nht đn s bin đng ca ch s VNI, các bin
còn li nh: tng sn phm quc ni, cung tin vƠ t giá hi đoái có vai trò m nht
trong trong vic trong s gii thìch s bin đng ca VNI. T kt qu nghiên cu trên,
tác gi cng đa ra mt s kin ngh giúp th trng chng khoán n đnh vƠ phát trin
hn.


2
CHNG 1. GII THIU
1.1 Lý do chn đ tƠi
Không th ph nhn rng th trng chng khoán đóng vai trò rt quan trng vƠ

luôn luôn chim mt v trì chin lc đi vi nhng quc gia phát trin vƠ nhng quc
gia đang phát trin. Nó đƣ tr thƠnh mt nhơn t quan trng trong h thng tƠi chình
ca mi quc gia. Lch s cho thy hiu sut ca mt th trng chng khoán có th
xem lƠ công c mnh nht đ đánh giá s phát trin kinh t vƠ xƣ hi ca mt quc gia.
Th trng chng khoán to điu kin cho tt c các khách hƠng tim nng quan trng
ca h thng tƠi chình, nh huy đng vn, c hi đu t, phơn phi ri ro vƠ gơy kim
soát doanh nghip Do đó, mi s bin đng ca các vn đ v kinh t, chình tr vƠ xƣ
hi cng ìt nhiu tác đng đn th trng chng khoán. Có rt nhiu các nghiên cu
trc đơy nghiên cu v các yu t v mô nh: lƣi sut, cung tin, giá du, giá vƠng,
GDP, t giá hi đoái… tác đng đn th trng chng khoán. Chng hn nh các bƠi
nghiên cu ca Nadeem Sohail vƠ Zakir Hussain (2009), Abeyratna, Pisedtasalasai vƠ
Power (2004), Wan Mansor Mahmood vƠ Nazihah Mohd Dinniah (2007), Guneratne B
Wickremasinghe (2006) vƠ nhiu nghiên cu khác. Hu ht kt qu ca các nghiên cu
trên điu cho thy rng, có mi quan h gia các nhơn t v mô vƠ th trng chng
khoán. Tuy nhiên, kt qu nghiên cu ca mi quc gia li khác nhau do nn kinh t
nói chung vƠ th trng chng khoán nói riêng có tình riêng bit, đc trng ca chình
nó. V li vi nhng phng pháp nghiên cu, thi gian nghiên cu khác nhau thí kt
qu khác nhau.
Th trng chng khoán ca mi quc gia đu chu s tác đng ca các yu t v
mô cng nh vi mô. Do đó, th trng chng khoán Vit Nam cng không ngoi l. .
Mt khác nn kinh t Vit Nam lƠ nn kinh t mi ni vƠ TTCK Vit Nam còn quá non
tr, bin đng khá mnh vƠ cha đng khá nhiu ri ro đi vi các nhƠ đu t.
Mc dù có nhiu tƠi liu kinh t đƣ nghiên cu v mi quan h gia li nhun th
trng chng khoán vƠ các hot đng kinh t v mô thc t trong các nn kinh t phát

3
trin vƠ đang phát trin. Nhng đi vi th trng Vit Nam, đơy lƠ lnh nghiên cu còn
khá hp dn. Chình ví nhng lý do nêu trên, tác gi đƣ chn đ tƠi ắnh hng ca
các nhơn t v mô đn t sut sinh li ca các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam” lƠm bƠi nghiên cu ca mính. Vi mong mun có th phát

hin ra các nhơn t v mô nƠo nh hng vƠ nó nh hng nh th nƠo đn th trng
chng khoán vƠ t đó có th giúp ìch mt phn nƠo cho nhƠ đu t khi tham gia th
trng.
1.2 Mc tiêu nghiên cu vƠ cơu hi nghiên cu
1.2.1 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca bƠi tp trung vƠo các vn đ sau:
- Kim tra s nh hng ca các nhơn t v mô: lm phát, t giá hi đoái, tng
sn phm quc ni, giá vƠng, lƣi sut vƠ cung tin vi t sut sinh li c phiu ca các
công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam, mƠ di din lƠ ch s giá
chng khoáng VN Index trên sƠn chng khoán ThƠnh Ph H Chì εinh, trong giai
đon t quý I nm 2001 đn quý II nm 2013.
- ánh giá mc đ nh hng ca các nhơn t v mô nói trên đi vi ch s giá
chng khoán VN Index. T đó, tác gi có nhng kt lun vƠ đa ra nhng khuyn cáo,
hy vng giúp các nhƠ đu t có cái nhín tng quát hn khi đu t vƠo th trng chng
khoán Vit Nam.
1.2.2 Cơu hi nghiên cu
T mc tiêu nghiên cu trên, cho thy cơu hi nghiên cu ca lun vn nh sau:
- Các nhơn t v mô: lm phát, t giá hi đoái, tng sn phm quc ni, giá
vƠng, lƣi sut vƠ cung tin có nh hng đn t sut sinh li ca ca các công ty niêm
yt trên th trng chng khoán Vit Nam (đi din lƠ ch s giá chng khoán VN
Index trên sƠn chng khoán ThƠnh Ph H Chì εinh) hay không ?
- Nu có s nh hng ca các nhơn t v mô đn ch s giá ca th trng
chng khoán VN Index thí mc đ nh hng ca nó nh th nƠo ?

4
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu
1.3.1 i tng nghiên cu
i tng nghiên cu lƠ: ch s giá chng khoán trên th trng chng khoán Vit
Nam mƠ đi din lƠ ch s Vn Index trên sƠn chng khoán H Chì εinh (Hose) vƠ các
yu t kinh t v mô: lm phát, t giá hi đoái, tng sn phm quc ni, giá vƠng trong

nc, lƣi sut vƠ cung tin.
1.3.2 Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca đ tƠi lƠ nghiên cu ch s giá chng khoán Vn Index
trên trên sƠn chng khoán H Chì εinh lƠm đi din cho các công ty niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam vƠ các bin kinh t v mô nh: lm phát, t giá hi đoái,
tng sn phm quc ni, giá vƠng trong nc, lƣi sut vƠ cung tin, giai đon nghiên
cu t quý I nm 2001 đn quý II nm 2013, gm 50 quan sát.
1.4 D liu vƠ phng pháp nghiên cu
- D liu đc s dng trong bƠi nghiên cu nƠy lƠ d liu th cp đc thu thp
trong giai đon t quý I nm 2001 đn quý II nm 2013 thông qua các Website có uy
tìn, liên quan đn lnh vc tƠi chình vƠ chng khoán.
- Phng pháp nghiên cu: tác gi đƣ s dng các phng pháp phơn tìch thng kê
nh: kim đnh tình dng, kim đnh đng liên kt, mô hính Vect hiu chnh sai s
(Vecto Error Correction Model: VECM), mô hính hiu chnh sai s (Error Correction
Model: ECM), kim tra nhơn qu Granger, phơn rƣ phng sai vƠ hƠm phn ng đy đ
xác đnh nhng nh hng ca các nhơn t kinh t v mô nh lm phát, t giá hi đoái,
tng sn phm quc ni, giá vƠng trong nc, lƣi sut vƠ cung tin lên ch s ca th
trng chng khoán Vit Nam (đi din lƠ ch s Vn Index trên sƠn ThƠnh Ph H Chì
Minh).
1.5 Cu trúc ca đ tƠi
Cu trúc đ tƠi gm 5 phn:
Chng 1: Gii thiu

5
Chng 2: Tng quan v các nghiên cu trc đơy
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun

6
CHNG 2. TNG QUAN V CÁC NGHIểN CU TRC ỂY
2.1 Lƣi sut vƠ giá chng khoán
Theo Chandra (2004), lƣi sut thay đi theo thi gian, ri ro mc đnh, t l lm
phát, hiu qu s dng vn vƠ nhng yu t khác. Nhng thay đi trong lƣi sut
khuyn khìch s thay th gia th trng chng khoán vƠ nhng công c th trng
tin t vƠ nhng hot đng đu c. Theo Kavin (2000), lƣi sut trong khu vc tƠi chình
có t chc ca nn kinh t đc đnh hng theo phm vi u tiên thông qua chình sách
tin t. Tuy nhiên, đi vi khu vc tƠi chình không có t chc, lƣi sut không đc
kim soát vƠ nhiu bin đng ph thuc vƠo cung vƠ cu ca ngun d tr trên th
trng. NhƠ đu t phi xem xét mc đ vƠ tng trng ca lƣi sut đang thnh hƠnh
trong nhng lnh vc kinh t khác nhau vƠ đánh giá nhng nh hng ca chúng đi
vi vic thc hin vƠ li nhun ca công ty. Chandra (2004) lp lun rng, mt s gia
tng ca lƣi sut s lƠm gim kh nng sinh lƣi ca công ty vƠ cng dn đn mt s gia
tng t l chit khu đi vi nhng nhƠ đu t vn c phn, c hai vn đ trên đu nh
hng bt li đn giá c phiu vƠ ngc li. Do đó, mt s tng trng trong lƣi sut
có nh hng ngc chiu đn kt qu hot đng ca t chc.
Pablo Martinez-Moya, Roman Ferrer-Lapena vƠ Francisco Escribano-Sotos (2003)
nghiên cu mi quan h gia vic thay đi lƣi sut vƠ th trng chng khoán Tơy Ban

Nha. D liu đc thu thp t tháng 1 nm 1993 đn tháng 12 nm 2012 vi phng
pháp phơn tìch Wavelet. Nhín chung, kt qu thc nghim cho thy rng, có mt s
nhy cm đáng k ca lƣi sut, mt dù mc đ tip xúc khác nhau ca lƣi sut gia các
ngƠnh vƠ tùy thuc vƠo thi gian xem xét. u tiên tác gi phát hin ra rng, nhng
thay đi trong lƣi sut chình ph Tơy Ban Nha trong mi nm dng nh có rt ìt nh
hng đn t sut li nhun ca các ngƠnh nh: hóa cht vƠ giy, tƠi chình , xơy dng,
y t vƠ công nghip. Ngc li, tin ìch, ngơn hƠng, bt đng sn vƠ thc phm vƠ
nc gii khát hu nh có nh hng đáng k đn lƣi sut trái phiu 10 nm. K tip lƠ
mi liên h v s thay đi trong lƣi sut vƠ li nhun tƠi sn lƠ yu trong thi gian ngn

7
nht vƠ mnh hn trong thi gian dƠi hn. iu nƠy cng cho thy ý kin rng, các nhƠ
đu t dƠi hn thí thìch theo nhng qui tc c bn v mô, chng hn nh lƣi sut, trong
vic quyt đnh đu t ca h hn lƠ nhng nhƠ đu t có quan đim ngn hn hn. Do
đó, có th nói rng lƣi sut nh lƠ mt công c kim soát chình vƠ có tng quan ơm
vi th trng chng khoán ca các ngƠnh công nghip Tơy Ban Nha.
Theo εd.εahmudul Alam vƠ εd.Gazi Salah Uddin (2009), th trng chng
khoán vƠ lƣi sut lƠ hai yu t quyt đnh s tng trng ca đt nc. Nhng tác đng
ca lƣi sut lên th trng chng khoán cung cp cho chúng ta bit hƠm ý quan trng v
chình sách tin t, qun tr ri ro, giá tr chng khoán vƠ chình sách ca chình ph v
th trng tƠi chình. BƠi nghiên cu nƠy tím kim bng chng h tr cho s tn ti hiu
qu ca th trng chng khoán vƠ mi quan h thc nghim gia ch s chng khoán
vƠ lƣi sut, nhng thay đi trong lƣi sut vƠ nhng thay đi trong giá chng khoán đi
vi 15 nc phát trin vƠ đang phát trin: Australia, Bangladesh, Canada, Chile,
Colombia, Germany, Italy, Jamaica, Japan, Malaysia, Mexico, Philippine, S.Africa,
Spain vƠ Venezuela. Da trên s liu hƠng tháng đc thu thp t tháng 1 nm 1988
đn tháng 3 nm 2003. Kt qu cho thy rng, đi vi tt c các quc gia trên, lƣi sut
có mi quan h ngc chiu đáng k đi vi giá c phiu vƠ có 6 nc (Malaysia,
Japan, Bangladesh, Colombia, Italy vƠ S. Africa) cho thy rng, nhng thay đi ca lƣi
sut có quan h ngc chiu đáng k vi nhng thay đi ca giá c phiu.

Husni Ali Khrawish, Walid Zakaria Siam vƠ εohammad Jaradat (2010) nghiên
cu s nh hng ca lƣi sut đi vi t l vn hóa trên th trng chng khoán
Amman (ASE), d liu đ nghiên cu lƠ t nm 1999 đn nm 2008. Da trên vic s
dng mô hính hi quy tuyn tình đa bin, mô hính hi qui đn bin vƠ phơn tìch chui
thi gian đƣ cho thy rng, có mi quan h đáng k vƠ đng bin gia lƣi sut hin
hƠnh ca chình ph vƠ t l vn hóa trên th trng chng khoán. BƠi nghiên cu cng
cho thy lƣi sut trái phiu ca chình ph có nh hng nghch bin đi vi t l vn
hóa trên th trng chng khoán,vƠ cng phát hin ra có mt mi quan h đáng k vƠ

8
nghch bin gia lƣi sut hin hƠnh chình ph vƠ lƣi sut trái phiu chính ph. Cui
cùng, bƠi nghiên cu cho thy rng tm quan trng v vic can thip ca chình ph đ
khuyn khìch đu t trên th trng chng khoán (ASE), bng vic gim thu thu nhp
cá nhơn, cp phép khuyn khìch to ra ca ci, kim soát lƣi sut đ đt mc tiêu tng
trng ca th trng chng khoán, ci thiên môi trng lut pháp vƠ gim quan liêu.
NgoƠi ra, Arango (2002) đƣ tím ra mt s bng chng cho thy mi quan h phi
tuyn vƠ nghch bin gia giá c phiu trên th trng chng khoán Bogota vƠ lƣi sut
nó đc đo lng bng lƣi sut cho vay liên ngơn hƠng, mƠ mt s khu vc b nh
hng bi chình sách tin t. Hsing (2004) thông qua mô hính VAR vƠ tình toán các
bin ni sinh nh: sn lng, lƣi sut thc, t giá hi đoái, ch s th trng chng
khoán vƠ đƣ phát hin ra rng, có mt mi quan h nghch bin gia lƣi sut vƠ giá
chng khoán. Zordan (2005) đƣ nói rng, có bng chng lch s chng minh rng giá
c phiu vƠ lƣi sut có quan h nghch bin.Tuy nhiên, cng có mt s nghiên cu
cng ch ra rng có mi quan h đng bin gi lƣi sut vƠ giá c phiu. Chng hn nh
nghiên cu ca Wongbangpo vƠ Sharma (2002) đƣ nghiên cu mi quan h gia lƣi
sut dƠi hn vƠ giá c phiu ca nm quc gia chơu Á. Mt s có quan h nghch bin
dƠi hn nh  Philippines, Singapore vƠ Thailand. VƠ mt s thí đng bin  các nc
nh Indonesia vƠ εalaysia.
2.2 Cung tin vƠ giá chng khoán
Theo Maskay (2007) hoc Chromec (2006), chình sách tin t hoc thay đi cung

tin , lƠ mt trong nhng công c hiu qu nht cho các ngơn hƠng trung ng quc gia
vƠ nh hng đn hot đng kinh t hin ti. Nhiu tác gi, chng hn nh: Keran
(1971), Gupta (1974), εusìlek (1997), Poiré (2000) hoc Shostack (2003) xem cung
tin nh mt công c ca chình sách tin t, lƠ yu t kinh t v mô quan trng nht mƠ
nó nh hng đn hƠnh vi vƠ s phát trin ca giá c phiu. εaskay (2007) vƠ
Ioannidis, Kontonikas (2006) coi th trng c phiu nh lƠ mt ch s c bn nh
hng đn điu kin vƠ phát trin ca nên kinh t. Cng theo nhng tác gi nƠy, xem

9
cung tin nh lƠ mt yu t quyt đnh mnh đn th trng chng khoán, tc lƠ toƠn
b nn kinh t. Cung tin có th nh hng trc tip đn giá c phiu, khi có nhiu tin
trong nn kinh t hn có th đc tn dng đ phơn b cho đu t. Nh đƣ bit, vic s
dng phát hƠnh đnh lng dn đn kt qu gián tip trong vic gim lƣi sut t đó đa
đn vn ngoƠi th trng r hn, dn đn gia tng đu t (tng trng trong cu v c
phiu) vƠ tiêu dùng (tt hn cho nhng công ty)
Keray Raymond (2009) đƣ s dng mô hính Vector Error Correction Model
(VECε) đ nghiên cu mi quan h gia giá c phiu trên th trng chng khoán
Jamaica vƠ ch s tin t ca Jamaica vi d liu đc s dng hƠng tháng t tháng 1
nm 1990 đn tháng 3 nm 2009. Kim đnh đng liên kt Johansen đc s dng đ
xác đnh s tn ti mi quan h dƠi hn gia ch s giá chng khoán vƠ các bin v mô
nh: cung tin, lƣi sut lm phát vƠ t giá hi đoái. Tác gi đƣ phát hin ra rng các
bin trên có mi quan h đáng k phù hp vi mong đi. Hay nói cách khác, ch s th
trng chng khoán Jamaica (JSE) có nh hng đng bin vi lm phát vƠ M3,
nghch bin vi t giá hi đoái, lƣi sut vƠ cung tin M2. NgoƠi ra, kim tra nhơn qu
Granger còn cho thy rng ch có ε2 lƠ mt yu t d báo giá c phiu. iu nƠy cho
thy rng nhng nhƠ đu t phn ng mnh hn đi vi M2, khi nhng thay đi trong
bin nƠy lƠ có du hiu ca điu kin thanh khon tt vƠ tng trng trong hot đng
ca nn kinh t. Kt qu cng cho thy rng, nhng cú sc đi vi tt c các bin nói
trên có nh hng đn giá c phiu. Hn na, s tác đng qua li trong ngn hn thí
ging nh dƠi hn đi vi tt c các bin, ngoƠi tr t giá hi đoái vƠ lm phát.

Shubita (2011) đƣ nghiên cu mi quan h chình sách tin t vƠ giá c phiu ca
ngơn hƠng trên th trng chng khoán Amman trong sut thi k t nm 1999 đn
nm 2006. D liu đc s dng hƠng tháng vƠ mô hính hi qui đn bin đc s
dng. Tác gi đƣ phát hin ra rng, có mt mi quan h nghch bin đáng k gia chình
sách tin t vi li nhun c phiu ngơn hƠng. NgoƠi ra, tác gi cng phát hin ra rng

10
không có gí khác bit đáng k gia vic nh hng ca chình sách tin t ngn hn vƠ
dƠi hn lên giá c phiu.
BƠi nghiên cu ca Onyemachi Maxwell Ogbulu (2011) kim tra mi quan h gia
chình sách tin t vƠ giá c phiu trong th trng vn ca Nigeria cng nh các bin
ca chình sách tin t vƠ giá tƠi sn.Tác gi đƣ s dng d liu hƠng quý t quý II nm
1986 đn quý IV nm 2011 cùng vi các phng pháp k thut thng kê đng tìch
hp, mô hính ECε, kim đnh mi quan h nhơn qu Granger, phn ng đy vƠ phơn
rƣ phng sai cho bƠi nghiên cu ca mính. Kt qu cho thy rng, cung tin có mi
quan h đng bin vi giá c phiu, trong khi đó thí lƣi sut có mi quan h m nht
vi giá c phiu. NgoƠi ra, theo kt qu ca kim tra nhơn qu Granger thí có mi quan
h nhơn qu mt chiu t giá chng khoán đn cung tin vƠ t t giá hi đoái đn giá
chng khoán. Cui cùng, phơn tìch hƠm phn ng đy vƠ phơn rƣ phng sai ch ra
rng, chình nhng cú sc lƠ ngun gc quan trng ca s khác nhau trong vic phơn
tìch sai d báo.
NgoƠi ra, cng có nhng bƠi nghiên cu liên quan chng hn nh: Hussain (2010)
cho thy rng, nhng quyt đnh ca chình sách tin t có nh hng đáng k đn ch
s giá chình khoán trên c hai th trng M vƠ Chơu Ểu. Mt s nhƠ nghiên cu khác
cng góp phn tìch cc vƠo vic tranh lun v mi liên h gia chình sách tin t vƠ giá
c phiu nh: Bredin vƠ các cng s (2007), Konrad (2009), Farka (2009), Bjorland
and Leitamo (2009), Anderson (2010), Vithessonthi and Tcharongronjwong (2012).
Tt c đƣ chng minh nhng nghiên cu ca mính rng nhng thay đi trong chình
sách tin t có nh hng đáng k đn giá c phiu. Ngc li, Kraft (1977), Corallo
(2006) vƠ Bohl vƠ các cng s (2007) các nghiên cu ca h cho thy rng có mt mi

quan h yu vƠ không đáng k gia chình sách tin t vƠ giá c phiu.
2.3 T l lm phát vƠ giá chng khoán
Taofik εohammed Ibrahim vƠ Omosola ε. Agbaje (2013) đƣ s dng d liu
hƠng tháng ca ch s giá c phiu trên th trng chng khoán Nigeria vƠ ch s giá

11
tiêu dùng ca nn kinh t Nigeria t tháng 1 nm 1997 đn 1 nm 2010 vƠ s dng mô
hính phơn tìch ARDL (The analytical technique of Autoregressive Distributed δag) đ
kim tra mi quan h vƠ s tác đng ca lm phát vƠ t sut sinh li ca c phiu. Kt
qu lƠ, có bng chng cho thy rng, có s tn ti mi quan h dƠi hn vƠ ngn hn
gia t sut sinh li c phiu vƠ lm phát. VƠ kt qu cng ch ra rng, lm phát cng
có nh hng cùng chiu vƠ đáng k đn t sut sinh li c phiu trên th trng chng
khoáng Nigeria. iu nƠy cng cho thy rng, lm phát lƠ mt yu t v mô quan trng
mƠ nó nh hng đn dòng vn đu t vƠ nó xác đnh xu hng vƠ nhng thay đi
trong li nhun c phiu.
Riona Arjoon, Mariette Botes, Laban K.Chesang and Rangan Gupta (2010) khoa
kinh t ca trng đo hc Pretoria, South Africa đƣ nghiên cu mi quan h gia t l
lm phát vƠ giá c phiu thc ca nn kinh t Nam Phi. Tác gi đƣ s dng phng
pháp VAR vƠ d liu đc thu thp t quý 1 nm 1980 đn quý 2 nm 2010 đ nghiên
cu. Kt qu thc nghim cho thy rng, giá c phiu thc trong dƠi hn thí không thay
đi so vi nhng thay đi thng xuyên trong t l lm phát. VƠ nó cng tiêt l rng,
mt phn ng giá c phiu thc cùng chiu so vi cú sc lm phát thng xuyên vƠ bt
c s sai lch nƠo trong giá c phiu trong thi k ngn hn cng s đc điu chnh
theo giá tr dƠi hn. Do đó đc kt lun rng, lm phát thí không thp hn giá tr thc
ca c phiu  Nam Phi ìt nht lƠ trong dƠi hn.
Floros (2004) kim tra mi quan h gia li nhun c phiu vƠ lm phát. S dng
d liu giá tr hƠng tháng ca ch s giá ca th trng chng khoán Athens vƠ ch s
giá tiêu dùng ca Hy Lp trong khong thi gian t nm 1988 đn nm 2002 bng
nhiêu phng pháp khác nhau. Vi phng pháp OLS, kt qu cho thy rng, có mi
quan h cùng chiu nhng mi quan h nƠy không đáng k. Trong khi đó tác gi xem

xét mt h thng các phng trính bao gm giá tr tr ca lm phát thí phát hin ra
rng, có mt s nh hng ngc chiu nhng không đáng k ca lm phát có đ tr
đi vi li nhun c phiu. Khi s dng kim tra đng tìch hp Johansen thí cho thy

12
không có mi quan h dƠi hn gia lm phát vƠ li nhun c phiu  Hy Lp. Cui
cùng, tác gi s dng phng pháp kim tra nhơn qu Ganger, bng chng cho thy
rng không có nhơn qu trong nhng bin nƠy.
Roohi Ahmed (2012) đƣ s dng d liu hƠng tháng vƠ hƠng nm, t nm 1972 đn
nm 2002 vƠ phng pháp The Full Information Maximum δikelihood (FIεδ) đ kim
tra mi quan h gia t l lm phát vƠ li nhun c phiu thc  Pakistan. Kt qu thc
nghim cho thy rng, khi t l tng trng sn lng thc đc kim soát thí mi
quan h ngc chiu gia li nhun c phiu thc vƠ t l lm phát không xut hin.
Caroline Geetha vƠ các cng s (2011) đƣ nghiên cu mi quan h gia lm phát
vi th trng c phiu da trên mc đ phát trin kinh t ca ba quc gia đó lƠ
Malaysia, China vƠ US. εƠ mc tiêu chình ca tác gi  đơy lƠ mun kim tra xem
liu có mi quan h đáng k nƠo vƠ nh hng nh th nƠo gia lm phát k vng vƠ
lm phát ngoƠi k vng đi vi th trng chng khoán hay không ca các quc gia
trong thi gian ngn hn vƠ dƠi hn đi vi các nc US, China vƠ εalaysia. Tác gi
đƣ s dng d liu hƠng tháng t tháng 1 nm 2000 đn tháng 11 nm 2009. Gm các
bin nh: lƣi sut trái phiu ca M, lƣi sut trái phiu ca εalaysia vƠ lƣi sut ngơn
hƠng Trung quc, t giá hi đoái, lm phát vƠ GDP. Tác gi đƣ s dng các phng
pháp phơn tìch k thut thng kê nh: kim tra tình dng (unit root test), kim tra đng
tìch hp (Cointegration Test) vƠ cui cùng lƠ s dng mô hính VECε (Vector Error
Correction Modeling). Kt qu cho thy rng, có mi quan h dƠi hn gia lƣi sut k
vng vƠ ngoƠi k vng đi vi li nhun c phiu. Nhng trong ngn hn, ngoƠi tr
China, thí không có mi quan h nƠo đi vi εalaysia vƠ US.
2.4 T giá hi đoái vƠ giá chng khoán
Abdulrasheed Zubair (2013) đƣ s dng phng pháp phơn tìch đng tìch hp ca
Johansen đ kim tra đng tìch hp vƠ kim tra nhơn qu Granger đ kim tra mi

quan kim tra mi quan h nhơn qu ca ch s th trng chng khoán vƠ các ch s
tin t (t giá hi đoái vƠ cung tin M2), trc khi khng hong vƠ trong qua giai đon

13
khng hong tƠi chình toƠn cu đi vi Nigeria.Tác gi đƣ s dng gi liu hƠng tháng
t tháng 4 nm 2001 đn tháng 12 nm 2011, tng cng 241 quan sát. Kt qu cho thy
rng, không có mi quan h dƠi hn trc vƠ trong quá trính khng hong. Kim tra
nhơn qu Granger cho thy rng, có mi quan h nhơn qu đn hng t ε2 đn ch s
chng khoán ca Nigeria (ASI) trc thi k khng hong vƠ trong sut thi k khng
hong thí không tn ti mi quan h nhơn qu gia các bin. iu nƠy cng cho thy
rng, ASI phn ng li vi M2 vƠ không có mi quan h trc tip gia ASI vƠ t giá
hi đoái.
εd. δutfur Rahman vƠ Jashim Uddin (2009), nghiên cu mi quan h gia giá c
phiu vƠ t giá hi đoái ca 3 quc gia Nam Á mi ni nh: Bangladesh, India vƠ
Pakistan.Tác gi đƣ s dng t giá hi đoái danh ngha trung bính ca đng dollar M
theo Bangladeshi Taka, Indian Rupee vƠ Pakistani Rupee vƠ giá tr hƠng tháng ca ch
s chung ca th trng chng khoán Dhaka, Bombay Stock Exchange Index and
Karachi Stock Exchange All Share Price Index t tháng 1 nm 2003 đn tháng 6 nm
2008 đ tin hƠnh nghiên cu. Kt qu thc nghim cho thy rng, chui d liu ca t
giá hi đoái vƠ giá chng khoán thí không dng vƠ tìch hp. Sau đó tác gi đƣ áp dng
phng pháp ca Johansen đ kim tra mi quan h đng tìch hp. Kt qu cho thy
rng không có mi quan h gia t gìa hi đoái vƠ giá phiu. VƠ cui cùng thí tác gi
dùng phng pháp kim tra nhơn qu Granger đ tím xem có mi quan h nhơn qu
nƠo không gia t giá hi đoái vƠ giá c phiu. Kt qu cho thy rng, không có mi
quan h nhơn qu nƠo gia giá c phiu vƠ t giá hi đoái trong các quc gia nói trên.
Sifunjo E.Kisaka vƠ Anthony εwasaru (2012), nghiên cu mi quan h nhơn qu
gia t giá hi đoái vƠ giá c phiu  Kenya t tháng 11 nm 1993 đn tháng 5 nm
1999. D liu đc s dng hƠng tháng ca ch s giá chng khoán ca th trng
Nairobi (NSE:the Nairobi Securities Exchange) vƠ t giá hi đoái danh ngha so vi
đng dollar M. Kt qu thc nghim cho thy rng, t giá hi đoái vƠ giá chng

khoán thí không dng, vƠ c hai bin nƠy thí tìch hp theo mt trt t. Th hai, tác gi

14
kim tra đng tìch hp gia giá chng khoán vƠ t giá hi đoái vƠ cho thy hai bin
nƠy đng tìch hp. Th ba lƠ s dng mô hính hiu chnh sai s ECε thay ví kim tra
nhơn qu Granger t khi hay bin đng tìch hp vƠ kt qu t giá hi đoái có quan h
nhơn qu vi giá c phiu.
Baharom, Royfaizal vƠ Habibullah (2008) đƣ chia ra hai thi k đ nghiên cu mi
quan h gia t giá hi đoái thc vƠ giá chng khoán trên th trng Malaysia. Giai
đon th nht, trc thi k khng hong, t tháng 1 nm 1988 đn tháng 6 nm 1997.
Giai đon th hai lƠ giai đon hu khng hong, t tháng 7 nm 1998 đn tháng 12
nm 2006. D liu đc s dng hƠng tháng cùng vi phng pháp kim tra đng tìch
hp ca Johasen nhng kt qu cho thy, không có mi quan h trong dƠi hn gia hai
bin.
2.5 Tng sn phm quc ni (GDP) vƠ giá chng khoán
Nhng nghiên cu thc nghim đƣ cung cp mt s khng đnh khác nhau v mi
quan h gia th trng chng khoán vƠ sn lng ca nn kinh t. Mt s tác gi
(Fama,1981; Schwert, 1990, etc.) thí cho rng, có s tn ti v mi quan h nói trên,
tuy nhiên, mt s khác (Binswanger, 2000 vƠ 2004, εao vƠ Wu, 2007…) thí tranh ci
rng, bt c s thay đi nƠo trong giá c phiu thí không th đc gii thìch trên c s
thay đi trong nn kinh t.
Adamopoulos Antonios (2010) đƣ nghiên cu mi quan h nhơn qu gia s phát
trin ca th trng chng khoán vƠ tc đ phát trin ca nn kinh t c giai đon t
nm 1965 đn nm 2007. Tác gi s dng mô hính VECε, phơn tìch đng tìch hp
ca Johansen vƠ kim tra nhơn qu Granger. Kt qu cho thy rng, có mi quan h dƠi
hn vƠ mi quan h nhơn qu mt chiu gia s phát trin ca th trng chng khoán
vƠ s tng trng ca nn kinh t theo hng t s phát trin ca th trng chng
khoán đn s tng trng ca nn kinh t.
Phó giáo s Mohammad Kamal Hossain thuc đi hc quc gia Bangladesh vƠ các
cng s (2013), s dng phng pháp phơn tìch đng tìch hp vƠ kim tra nhơn qu

15
ca Granger đ nghiên cu mi quan h gia th trng chng khoán vƠ tc đ tng
trng ca Malaysia. D liu đc s dng lƠ d liu hƠng quý, t quý 1 nm 1991
đn quý 4 nm 2009. Kt qu thc nghim cho thy rng, có mi quan h ngn hn vƠ
dƠi hn gia th trng chng khoán vƠ s tng trng ca nn kinh t. Kim tra nhơn
qu Granger thí cho thy rng, có mt mi quan h nhơn qu mt chiu gia giá chng
khoán vƠ s tng trng kinh t (ch s giá chng khoán có th d đoán s tng trng
trin kinh t trong tng lai nhng s tng trng kinh t thí không th d đoán giá c
phiu).
Adamopoulos Antonios and Vazakidis Athanasios (2013) s dng d liu t nm
1970 đn nm 2012 đ kim tra mi liên h ngn hn vƠ dƠi hn gia s phát trin ca
th trng chng khoán vƠ s phát trin ca nên kinh t M. Kt qu ca mô hính
VECε vƠ phng pháp kim tra nhơn qu Granger cho thy rng, s phát trin ca th
trng chng khoán có mi quan h nhơn qu mt chiu mt cách trc tip vƠ gián tip
đn s phát trin ca nn kinh t.
Tuy nhiên, có mt s nghiên cu trái ngc vi các kt qu trên v mi quan h
gi th trng chng khoáng vƠ s phát trin ca nn kinh t. Chng hn nh bƠi
nghiên cu thc nghim ca Men and Li (2006) cho thy rng, th trng chng khoán
Trung Quc thí không đóng vai trò quan trng trong s phát trin kinh t vƠ không tn
ti mt mi quan h dƠi hn hay quan h nhơn qu nƠo trong c hai hng gia th
trng chng khoán vƠ s tng trng kinh t. BƠi nghiên cu đƣ tím ra mt s lý do
có th đi vi mi quan h trên, chng hn nh: không có s thng nht gia GDP
trung quc vi cu trúc ca th trng chng khoán, khu vc t nhơn đóng vai trò trong
vic phát trin GDP vƠ mt cơn xng trong cu trúc tƠi chình. Tng t, trong bƠi
nghiên cu ca Shahnoushi vƠ các cng s (2008)  Iran cng cho thy rng, s phát
trin v tƠi chình thí không đc xem xét nh lƠ yu t nh hng đn s phát trin
kinh t. Nghiên cu nƠy tp trung nghiên cu v mi quan h nhơn qu gi s phát
trin v lnh vc tƠi chình vƠ s tng trng kinh t da trên d liu thi gian t nm
1961 đn nm 2004. Kim tra nhơn qu Granger cho thy rng, không có mi quan h

16
nhơn qu gia s phát trin tƠi chình vƠ s tng trng kinh t  Iran, ch có s phát
trin kinh t mi đa đn s phát trin ca tƠi chình. Do vy, s tng trng kinh t thí
không b nh hng bi s phát trin tƠi chình.
2.6 Giá vƠng vƠ giá chng khoán
Claire G.Gilmore, Ginette M.McManus, Rajneesh Sharma vƠ Ahmet Tezel (2009),
đƣ s dng d liu hƠng tun t ngƠy 5 tháng 6 nm 1996 đn 31 tháng 1 nm 2007,
tng cng 557 quan sát, đ kim tra mi quan h gia giá vƠng, ch s giá c phiu ca
hai công ty khai thác vƠng (GOX vƠ HUI) vƠ 3 ch s giá th trng chng khoán mƠ
đi din lƠ nhng c phiu có vn hóa ln (S&P 500), trung bính (S&P 400) vƠ nh
(S&P 600). Kim đnh tình dng, kim đnh đng liên kt, kim đnh nhơn qu
Granger vƠ mô hính vet hiu chnh sai s (VECε) đc s dng. Kt qu cho thy
rng, c hai giá vƠng vƠ giá c phiu có vn hóa ln (larg cap) có mi quan h dƠi hn
vi nhau, mi quan h nhơn qu mt chiu trong ngn hn t giá c phiu có vn hóa
ln đn giá c phiu ca công ty khai thác vƠng vƠ t giá c phiu ca công ty khai
thác vƠng đn giá vƠng.
Mishra vƠ các cng s (2010) đƣ nghiên cu v s thay đi ca giá vƠng vƠ giá
chng khoán ca th trng chng khoán n  (BSE100). BƠi nghiên cu s dng d
liu hƠng tháng ca ngơn hƠng trung ng n  t tháng 1 nm 1991 đn tháng 12
đn nm 2009 cùng vi các phng pháp phơn tìch thng kê: kim tra tình dng, kim
tra nhơn qu Granger vƠ kim tra đng tìch hp. Kt qu cho thy rng, có s tn ti
mt mi quan h cơn bng dƠi hn vƠ có mi quan h nhơn qu gia giá vƠng vƠ giá
chng khoán  n .
Ahmad Raza Bilal vƠ các cng s (2013), đƣ s dng các phng pháp k thut
thng kê: kim tra tình dng (ADF), Phillip- Perrson, kim tra đng liên kt Johanson
vƠ kim tra nhơn qu ca Granger đ nghiên cu mi quan h dƠi hn gia giá vƠng vƠ
hai ch s giá th trng chng khoán Karachi stock Exchange (KSE) vƠ Bombay stock
Exchange (BSE). D liu đc s dng hƠng tháng t ngƠy 1 tháng 7 nm 2005 đn ngƠy
30 tháng 6 nm 2011. Theo phơn tìch d liu hƠng tháng vƠ phng pháp kim tra đng

liên kt, kt qu cho thy rng, không có s hin din mi quan h dƠi hn gia giá

17
vƠng vƠ KSE, nhng có bng chng lƠ có mi quan h dƠi hn gia giá vƠng vƠ ch s
chng khoán BSE. Cui cùng kim tra nhơn qu ca Granger thí không có mi quan h
nhơn qu gia giá vƠng vƠ ch s KSE vƠ BSE.
Giam Quang Do vƠ Songsak Sriboonchitta (2010), mc tiêu ca bƠi nghiên cu
nƠy lƠ kim tra cu mi quan h gia giá vƠng quc t GOδDFIX vƠ ch s giá chng
khoán ca nm nc ông Nam Á mi ni: VN Index, SET Index, KLSE Index, JKSE
Index vƠ PSE Index, mƠ đi din ln lt cho các nc: VietNam, Thailand, Malaysia,
Indonesia vƠ Philippines. Tác gi đƣ s dng các phng pháp phơn tìch thng kê:
kim đnh đng liên kt, mô hính VECε vƠ kim tra nhơn qu Granger, cùng vi d
liu hƠng ngƠy t 28 tháng 7 nm 2000 đn 31 tháng 3 nm 2009. Kt qu ca kim tra
nhơn qu Granger cho thy rng, có mi quan h ngn hn trong hu ht các th trng
chng khoán mi ni, ngoi tr cp ch s (SET, VNI) thí không có quan h. Mt s
bng chng ca mi quan h nhơn qu t th trng vƠng đn th trng c phiu ca
các th trng mi ni  ông Nam Á chng hn nh: GOδDFIX đn SET Index,
GOδDFIX đn VN Index. Trong khi đó, mi quan h nhơn qu t các th trng c
phiu mi ni đn GOδDFIX thí hu nh không đáng k, ngoi tr t VNI đn
GOLDFIX. Kt qu kim tra đng liên kt vƠ mô hính VECε cho thy rng, không có
mi quan h dƠi hn đáng k nƠo gia các th trng chng khoán mi ni, nhng mc
đ tin cy thp thí có.
2.7 Tóm tt các nghiên cu trc đơy
Ví s lng các bƠi nghiên cu trc đơy liên quan đn lnh vc ắnh hng ca
các nhơn t v mô đn th trng chng khoán” rt nhiu, mc dù tác gi rt c gng
nhng cng không th xem ht đc toƠn b các nghiên cu trc đơy. Mt khác, mi
mt nghiên cu li có mt kt qu khác nhau do các nghiên cu đc thc hin  các
quc gia khác nhau, thi đim vƠ phng pháp nghiên cu khác nhau vƠ tùy vƠo nét
đc trng ca nn kinh t… Do đó, tác gi ch có th tóm tt khái quát mt s nghiên
cu trc đơy thông qua bng 2.7