Ảnh hưởng của nắm giữ tiền mặt đến giá trị doanh nghiệp của các công ty niêm yết việt nam

i

L I CAM OAN

Tôi xin cam oan Lu n v n Th c s Kinh t v i

tài “ nh h

ng c a n m gi

ti n m
t 
n giá tr
doanh nghip c a các công ty ni
m y
t Vit Nam” là cơng
trình nghiên c u c
a riêng tôi d i s
h ng d
n c
a TS Nguyn Th Uyên Uyên.
Các s liu, k t qu trong lu n v n là trung th
c và cha tng c công b trong
bt k công trình nào khác. Tơi s chu trách nhim v ni dung tơi ã trình bày
trong lu n v n này.

TP.HCM, ngày 30 tháng 06 n m 2014
Tác gi

Nguyn Th Oanh

ii

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
TÓM TT
CHNG 1 - GII THIU  TÀI .......................................................................... 2
1.1. Lý do ch n

tài ...................................................................................................... 2

1.2. M!c tiêu nghiên c u................................................................................................. 3
1.3. Ph∀ng pháp nghiên c u ......................................................................................... 4
1.4. Ý ngh a c
a

tài ..................................................................................................... 4

1.5. B c!c c
a

tài ...................................................................................................... 5

CHNG 2 - TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC

ÂY V

NH

HNG CA NM GI TIN MT N GIÁ TR DOANH NGHIP ............ 7
2.1. C∀ s# lý thuy t ......................................................................................................... 7
2.1.1. Lý thuy t v n∃m gi% ti n m&t .............................................................................. 7
2.1.1.1. Lý thuy t ánh ∋i (Trade – off theory) ............................................................ 7
2.1.1.2. Lý thuy t tr t t
phân h ng (Pecking order theory) ........................................... 8
2.1.1.3. Lý thuy t

i din (Agency theory) ................................................................... 9

2.1.2. ng c∀ n∃m gi% ti n m&t ..................................................................................... 9
2.1.2.1. ng c∀ giao dch (The transaction motive) ................................................... 10
2.1.2.2. ng c∀ phòng nga (The precautionary motive) ........................................... 10
2.1.2.3. ng c∀ v thu (The tax motive) ................................................................... 11
2.1.2.4. ng c∀ v vn

i din (The agency motive) ........................................... 11

2.1.3. Lý thuy t v mi quan h gi%a n∃m gi% ti n m&t và giá tr doanh nghip .............
2.2. T∋ng quan các nghiên c u tr c ây v nh h#ng c
a n∃m gi% ti n m&t

n

giá tr doanh nghip ....................................................................................................... 12
2.2.1. N∃m gi% ti n m&t tác ng

2.2.2. Các nhân t tác ng

n giá tr doanh nghip .......................................... 12

n n∃m gi% ti n m&t ........................................................ 18

CHNG 3 - PHNG PHÁP NGHIÊN CU ..................................................... 23
3.1. Mơ hình, d% liu và ph∀ng pháp nghiên c u ....................................................... 23


iii

3.1.1. Mơ hình nghiên c u ............................................................................................ 23
3.1.2. D% liu nghiên c u .............................................................................................. 27
3.1.3. Ph∀ng pháp nghiên c u..................................................................................... 28
3.2. Mô t bi n .............................................................................................................. 29
3.3. H thng các gi thi t nghiên c u và k v ng v du ........................................... 33
3.3.1. Các gi thi t nghiên c u và k v ng v du i v i nh h#ng c
a n∃m gi%
ti n m&t

n giá tr doanh nghip c
a các công ty niêm y t Vit Nam ........................ 33

3.3.2. Các gi thi t nghiên c u và k v ng v du i v i nh h#ng c
a các nhân
t lên n∃m gi% ti n m&t c
a doanh nghip c
a các công ty niêm y t Vit Nam ........... 34
CHNG 4 - KT QU

MT

KIM

NH

NH HNG CA NM GI TIN

N GIÁ TR DOANH NGHIP CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT

VIT NAM .................................................................................................................. 41
4.1. Thng kê mô t d% liu .......................................................................................... 41
4.1.1. Mô t d% liu ....................................................................................................... 41
4.1.2. Ma tr n h s t∀ng quan các bi n trong mơ hình .............................................. 42
4.2. Các k t qu h(i quy và ki)m nh .......................................................................... 44
4.2.1. K t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 1 ............................................................ 44
4.2.2. K t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 2 ............................................................ 48
4.2.3. K t qu h(i quy và ki)m nh mô hình 3 ............................................................ 50
4.2.4. K t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 4 ............................................................ 53
4.3. Tho lu n k t qu ................................................................................................... 58
4.3.1. K t qu v nh h#ng c
a n∃m gi% ti n m&t lên giá tr doanh nghip c
a các
công ty niêm y t Vit Nam ........................................................................................... 58
4.3.2. K t qu v nh h#ng c
a các nhân t

n n∃m gi% ti n m&t c
a các công ty

niêm y t Vit Nam ........................................................................................................ 59
CHNG 5 – KT LUN ......................................................................................... 63
5.1. K t lu n v k t qu nghiên c u .............................................................................. 63
5.2. H n ch c
a

tài .................................................................................................. 64

TÀI LI∗U THAM KHO
PH LC


iv

DANH MC CÁC CH VIT TT

T vi
t t t

Ngh!a ti
ng Anh

DN

Ngh!a ti
ng Vit
Doanh nghip

Difference Generalized

Ph∀ng pháp t∋ng quát hóa th+i

Method of Moments

i)m

Ho Chi Minh Stock

S# Giao dch Ch ng khoán Thành

Exchange

ph H( Chí Minh

HNX

Hanoi Stock Exchange

S# Giao dch Ch ng khốn Hà Ni

MTB

Market to Book ratio

NPV

Net Present Value

GMM

HOSE

NH

T, s giá th tr+ng trên giá s sách
c
a c∋ phi u
Hin giá thu−n
Ngân hàng


v

DANH MC CÁC B NG
Tên b∀ng

Trang

Bng 2.1: Tóm t∃t các k t qu nghiên c u v nh h#ng c
a vic n∃m
gi% ti n m&t

16-17

n giá tr doanh nghip

Bng 2.2: Tóm t∃t các k t qu nghiên c u v các nhân t nh h#ng

n

n∃m gi% ti n m&t
Bng 3.1: Tóm t∃t cách tính các bi n

22
32-33

Bng 3.2: K v ng v du

40

Bng 4.1: Thng kê mô t các bi n

42

Bng 4.2: Ma tr n h s t∀ng quan

43

Bng 4.3: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 1 v i
Tobin’s Q
Bng 4.4: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mô hình 1 v i
MKBOOK

44
45

Bng 4.5: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 1 v i Tobin’s Q

45

Bng 4.6: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 1 v i MKBOOK

46

Bng 4.7: T∋ng hp k t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 1

46

Bng 4.8: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 2

48

Bng 4.9: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 2
Bng 4.10: T∋ng hp k t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 2
Bng 4.11: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 3 v i
Tobin’s Q
Bng 4.12: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 3 v i
MKBOOK

48-49
49
50-51
52

Bng 4.13: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 3 v i Tobin’s Q

52

Bng 4.14: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 3 v i MKBOOK

52


vi

Tên b∀ng
Bng 4.15: T∋ng hp k t qu h(i quy và ki)m nh mơ hình 3
Bng 4.16: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 4 v i
Tobin’s Q
Bng 4.17: K t qu  c lng GMM và ki)m nh Sargan mơ hình 4 v i
MKBOOK

Trang
52-53
54
55

Bng 4.18: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 4 v i Tobin’s Q

55-56

Bng 4.19: K t qu ki)m nh Arellano-Bond mơ hình 4 v i MKBOOK

56

Bng 4.20: T∋ng hp k t qu h(i quy và ki)m nh mô hình 4
Bng 4.21: K t qu ki)m nh F cho h s (.1+ .2) c
a mơ hình 4

56-57

58


1

NH HNG CA NM GI TIN MT
N GIÁ TR DOANH NGHIP
CA CÁC CƠNG TY NIÊM YT VIT NAM
TĨM TT
Bài nghiên c u ti n hành nghiên c u nh h#ng c
a n∃m gi% ti n m&t

n giá tr

DN c
a các công ty niêm y t Vit Nam b/ng vic s0 d!ng d% liu bng bao g(m
270 công ty niêm y t trên HOSE và HNX giai o n 2008 – 2013. Các mơ hình
nghiên c u c
a

tài c h(i quy theo ph∀ng pháp  c lng GMM sai phân

(Difference Generalized Method of Moments – GMM) (ng th+i s0 d!ng hai ki)m
nh Sargan và Arellano – Bond ) ki)m nh tính phù hp c
a ph∀ng pháp GMM
trong h(i quy.
K t qu nghiên c u cho thy t(n t i mt m c ti n m&t n∃m gi% ti u làm ti a hóa
giá tr DN c
a các cơng ty niêm y t Vit Nam. N u lng ti n m&t n∃m gi% cao h∀n
hay thp h∀n m c ti n m&t n∃m gi% ti u s làm gim giá tr DN. Ngoài ra, bài

nghiên c u c1ng phát hin ra nh h#ng c
a mt s nhân t

n n∃m gi% ti n m&t

c
a DN, c! th): dòng ti n, òn b2y tài chính và c∀ hi t ng tr#ng có mi quan h
cùng chi u v i lng ti n m&t n∃m gi%, i u này có ngh a r/ng các cơng ty có kh
n ng qun lý dịng ti n tt - t c mt (ng doanh thu t o ra c nhi u (ng ti n
m&t, các công ty s0 d!ng nhi u n và các cơng ty có nhi u c∀ hi t ng tr#ng trong
t∀ng lai s n∃m gi% nhi u ti n m&t trong khi ó các tài sn có tính thanh khon,
quy mơ DN và n NH có quan h ngc chi u v i lng ti n m&t n∃m gi% c
a DN,
có ngh a r/ng các cơng ty n∃m nhi u tài sn có tính thanh khon cao ngoài ti n và
các khon t∀ng ∀ng ti n, các cơng ty có quy mơ l n và các cơng ty có mi quan
h tt v i NH s có xu h ng n∃m gi% ít ti n m&t.
T khóa: n∃m gi% ti n m&t, lng ti n m&t n∃m gi%, giá tr doanh nghip, công ty
niêm y t Vit Nam, lý thuy t ánh ∋i, GMM.


2

CHNG 1 - GII THIU  TÀI
1.1.

Lý do ch#n  tài

N m 2013 c ánh giá là n m mà n n kinh t Vit Nam phi i m&t v i giai
o n kh
ng hong tr−m tr ng. Chính vì v y, nhi u khó kh n ã khi n hàng ch!c

nghìn DN phi gii th) ho&c ngng ho t ng. Theo T∋ng c!c Thng kê, s DN
phi gii th) ho&c ngng ho t ng n m 2013 là 60.737 DN, t ng 11,9% so v i n m
tr c. Trong khi ó, s cịn tr! l i c ang phi g∃ng gng vt qua nh%ng c∀n
sóng d%. Ơng Lê Chí Phúc - T∋ng Giám c SGI Capital d
n s liu thng kê c
a t∋
ch c này cho bi t, trong khong 800 DN ang niêm y t, m i ch3 có 10% th
c s

vt qua kh
ng hong, 70% còn l i ang g&p khó kh n và 10 - 20% th
c s
rt khó
kh n, t p trung # nhóm ngành Bt ng sn.
Qua i u tra c
a PetroTimes, khi c h4i v lý do ngng ho t ng, có t i 56,4%
s DN tr l+i do sn xut thua l5 kéo dài, ch3 có 5,1% tr l+i do n ng l
c qun lý,
i u hành h n ch và 38,5% tr l+i do các nguyên nhân khác nh thi u vn sn xut
kinh doanh, khơng tìm ki m c th tr+ng ho&c ang thuc din bán ho&c ch+ s∃p
x p l i. Nh v y, khi nh%ng khó kh n xy ra, v i ngu(n vn tích l1y kém, các DN
phi l thuc ch
y u vào vn NH trong khi lãi sut quá cao, ti n t b si t... nên khi
NH lâm bnh, hàng lo t DN phá sn và

ng bên b+ v
c phá sn. Theo ơng D∀ng

Ng c Minh, Phó ch
tch Hip hi Ch bi n và Xut kh2u Th

y sn Vit Nam
(VASEP), có nhi u nguyên nhân khi n các DN Th
y sn trong n c lâm vào tình
tr ng khó kh n nh hin nay, nhng áng k) nht v
n là vic ph! thuc quá nhi u
vào vn vay NH. Tr c ây, các NH ua nhau cho DN Th
y sn vay ) xây d
ng
nhà x#ng ( t.  n khi kinh t b kh
ng hong, h

(ng lo t rút vn v khi n DN

lâm vào hồn cnh sng khơng n∋i, ch t khơng xong. Ông Minh c1ng tha nh n,
trên th