Ảnh hưởng của minh bạch thông tin và kỳ hạn nợ lên hiệu quả đầu tư của các công ty niêm yết việt nam

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM
o0o

NGUYN TH THU HNG



NHăHNG CA MINH BCH THÔNG TIN
VÀ K HN N LÊN HIU QU U T CA
CÁC CÔNG TY NIÊM YT VIT NAM



LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP. H Chí Minh - Nmă2014

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM
o0o


NGUYN TH THU HNG


NH HNG CA MINH BCH THÔNG TIN
VÀ K HN N LÊN HIU QU U TăCA
CÁC CÔNG TY NIÊM YT VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN TH UYÊN UYÊN

TP. H Chí Minh - Nmă2014





LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan, Lun Vn Thc s kinh t ắnh hng ca minh bch thông tin
và k hn n lên hiu qu đu t ca các công ty niêm yt Vit Nam” là kt qu làm
vic ca chính cá nhân tôi di s hng dn ca Tin s Nguyn Th Uyên Uyên ậ
Ging viên Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Các s liu, kt qu trong lun vn là trung thc và cha tng đc ai công b
trong bt k công trình nào khác. Tôi s chu trách nhim v ni dung tôi đư trình
bày trong lun vn này.
Tp. H Chí Minh, ngày 30 tháng 5 nm 2014
TÁC GI


Nguyn Th Thu Hng

MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT
DANHăMCăCỄCăBNGă

TịMăTT 1
CHNGă1ăậ GIIăTHIUăVăăTĨI 2
1.1. Lý do chn đ tài 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu và các vn đ nghiên cu 2
1.3. Phng pháp nghiên cu 3
1.4. Ý ngha ca đ tài 4
1.5. Kt cu ca đ tài 4
CHNGăă2ăăậ NHNGăNGHIểNăCUăTHCăNGHIMăTRểNăTHăGIIă
VăNHăHNGăCAăMINHăBCHăTHỌNGăTINăVĨăKăHNăNăI
VIăHIUăQUăUăT 6
2.1. Các yu t quyt đnh hiu qu đu t ca doanh nghip 6
2.2. Hiu qu đu t và minh bch thông tin 6
2.3. Hiu qu đu t và k hn n 7

2.4. Minh bch thông tin và k hn n vi hiu qu đu t 9
KTăLUNăCHNGă2 15
CHNGă3ăậ DăLIUăVĨăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 17
3.1. Mu và phng pháp thu thp s liu 17
3.1.1. Quy mô và đi tng nghiên cu 17
3.1.2. Phng pháp ly mu 18
3.1.3. Thu thp d liu 18




3.2. Các mô hình nghiên cu 19
3.2.1 Mô hình nghiên cu nh hng riêng bit ca minh bch thông tin và k hn
n lên hiu qu đu t 19
3.2.2. Mô hình nghiên cu đng thi ca minh bch thông tin và k hn n lên hiu
qu đu t 20
3.2.3. Mô hình hiu qu đu t thay th 21
3.3. Các gi thuyt ca bài nghiên cu 22
3.3.1. Gi thuyt v nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t ca các
doanh nghip Vit Nam 22
3.3.2. Gi thuyt v nh hng ca k hn n lên hiu qu đu t ca các doanh
nghip Vit Nam 22
3.3.3. Gi thuyt v nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t trong
mi liên h vi k hn n ca các doanh nghip Vit Nam 23
3.4. Phng pháp đo lng các bin 23
3.4.1. o lng bin ph thuc ậ hiu qu đu t 23
3.4.2. o lng bin gii thích ậ đi din cho minh bch thông tin ca doanh nghip
25
3.4.3. o lng bin gii thích ậ k hn n và các bin kim soát 27
3.5. Phng pháp nghiên cu 33

3.5.1. Thng kê mô t 33
3.5.2. Mô hình hi quy Pooled ậ OLS ậ hi quy kt hp tt c các quan sát 33
3.5.3. Kim đnh gi thit v h s hi quy 33
3.5.4. Kim đnh đa cng tuyn 34
3.5.5. Kim đnh phng sai ậ sai s thay đi 34
3.5.6. Kim đnh t tng quan ậ Kim đnh Durbin Watson 35
3.5.7. Kim đnh ni sinh 36
KÉTăLUNăCHNGă3 38
CHNGă4:ăKIMăNHăSăNHăHNGăCAăMINHăBCHăTHỌNGă
TINăVĨăKăHNăNăLểNăHIUăQUăUăTăCAăCỄCăCỌNGăTYă




NIểMăYTăVITăNAM 40
4.1. Thng kê mô t 40
4.1.1. Thng kê mô t các bin 40
4.1.2. Ma trn tng quan 42
4.2. Kt qu hi quy 45
4.2.1. Kt qu kim đnh nh hng ca FRQ và STDebt lên hiu qu đu t trong
các doanh nghip ti Vit Nam theo mô hình M1 45
4.2.2. Kt qu kim đnh tác đng tng tác gia FRQ và STDebt lên hiu qu đu
t trong các doanh nghip ti Vit Nam theo mô hình M2 51
4.2.3. Kt qu him đnh nh hng ca FRQ và STDebt lên InvEff theo mô hình
hiu qu đu t thay th 54
4.3. Kim tra tính vng chc 56
4.3.1. Mô hình hiu qu đu t vi thp phân v 25 và 75 ca STDebt 56
4.3.2. Kim tra vn đ ni sinh 60
4.4. Tóm tt và đi chiu kt qu nghiên cu thu đc vi bài nghiên cu gc ti
Tây Ban Nha 62

KÉTăLUNăCHNGă4 65
CHNGă5:ăKTăLUN 66
5.1. Kt lun v kt qu nghiên cu 66
5.2. Hn ch ca bài nghiên cu 67
5.3. Nhng gi ý và hng nghiên cu tip theo 67
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC









DANH MC CÁC CH VIT TT
CFO_ATA Dòng tiên hot đng trên tng tài sn bình quân
FRQ Minh bch thông tin
InvEff Hiu qu đu t
LnAge Tui ca doanh nghip
LnSales Qui mô doanh nghip
Loss S hin hin ca tn tht
NPV Hin giá thun
Opercycle  dài chu k kinh doanh
StdCFO  bin đng ca dòng tin hot đng
STDebt K hn n
StdSales  bin đng ca doanh thu
Tang mc đ tài sn hu hình trong tng tài sn
Tobin’s Q Ch s TobinQ

Z Ch s sc mnh tài chính












DANHăMCăCỄCăBNGă
Bng 3-1: Ngành ngh hot đng ca các công ty trong mu nghiên cu 17
Bng 3-2 : Cách tính các h s trong công thc tính ch s Z ca Altman 29
Bng 3-3 : Bng tng hp các bin kim soát 32
Bng 4-1: Thng kê mô t 41
Bng 4-2: Ma trn tng quan 44
Bng 4-3: nh hng ca FRQ, STDebt và bin kim soát lên hiu qu đu t theo
mô hình M1 45
Bng 4-4: nh hng ca FRQ và STDebt lên hiu qu đu t ca các công ty đu
t quá mc và đu t di mc ậ theo mô hình M1 49
Bng 4-5: Kt qu hi quy có xét tác đng tng tác gia FRQ và STDebt (I) 51
Bng 4-6: Kt qu hi quy khi s dng c lng đu t d kin theo mô hình Chel
(2011) 54
Bng 4-7: Kt qu hi quy có xét tác đng tng tác gia FRQ và STDebt (II)
57
Bng 4-8: Kt qu hi quy có xét tác đng tng tác gia FRQ và STDebt (III)
59

Bng 4-9: Kt qu hi quy 2SLS nh hng ca FRQ, STDebt lên InvEff 61
Bng 4-10: So sánh kt qu nghiên cu ca tác gi ti Vit Nam và nghiên cu ti
Tây Ban Nha 64
1



TịMăTT

Bài nghiên cu này xem xét vai trò ca tính minh bch thông tin và k hn n lên hiu
qu đu t ca các công ty niêm yt ti mt th trng mi ni là Vit Nam. Bài
nghiên cu s dng phng pháp bình phng bé nht gp vi d liu ca 276 công ty
niêm yt trên hai sàn chng khoán Vit Nam trong giai đon 2009 - 2012, k quan sát
tính theo nm; bài nghiên cu có nhng phát hin quan trng sau đây:
(1) Tn ti mi tng quan khng đnh vi mc ý ngha cao gia minh bch thông tin và
k hn n vi hiu qu đu t (p<0,01). iu này có ngha là các công ty có tính minh
bch thông tin tài chính cao thì s ci thin đc hiu qu đu t; vic rút ngn k hn
n cng giúp cho đu t có hiu qu hn.
(2) Tính minh bch thông tin giúp ci thin tình trng đu t quá mc và đu t di
mc.
(3) Vic rút ngn k hn n làm gim quá trình đu t quá mc và đu t di mc.
(4) Minh bch thông tin và k hn n có th thay th nhau trong vic ci thin hiu qu
đu t do tn ti hiu ng tng tác gia hai nhân t này.
Kt qu bài nghiên cu đa ra mt bng chng thc nghim v s nh hng ca minh
bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t ca các công ty ti Vit Nam. Do đó,
các công ty ti Vit Nam cn chú trng đn tính minh bch thông tin ca báo cáo tài
chính và rút ngn k hn n đ ci thin hiu qu đu t giúp to ra tác đng tích cc lên
kh nng sinh li ca công ty.
T khóa: Hiu qu đu t, minh bch thông tin, k hn n, đu t quá mc, đu t
di mc.

2


CHNGă1ăậ GIIăTHIUăVăăTĨI
1.1. Lý do chn đ tài
Nhng nm qua, nn kinh t Vit Nam đư tri qua khá nhiu bin đng, t tng trng
n đnh đn tng trng cao, suy thoái và b nh hng ca cuc khng hong kinh t
th gii vào nhng nm 2008 ậ 2009, vi hu qu kéo dài cho đn hin nay đư tác
đng mnh đn hiu qu đu t ca các doanh nghip Vit Nam. Vì vy, các doanh
nghip cn phi chú trng đn các yu t nh hng đn hiu qu đu t.

ư có nhiu hc gi trên th gii nghiên cu các yu t tác đng đn hiu qu đu t
nh Gary C.Biddle, Gilles Hilary và Rodrigo vào nm 2009, Juan Manuel Garcia vào
nm 2010. Kt qu nhng nghiên cu này đư phát hin ra yu t minh bch thông tin
tác đng tích cc đn hiu qu đu t. Và gn đây nht nm 2013 M.Fuensanta
Cutillas và Juan Pedro Sanchez đư nghiên cu tính minh bch thông tin và k hn n
tác đng lên hiu qu đu t ca các công ty niêm yt ti Tây Ban Nha kt qu đa ra
là càng minh bch thông tin thì càng đu t có hiu qu, k hn n ngn giúp doanh
nghip ci thin đc tình trng đu t quá mc và đu t di mc. Vi xu hng
nghiên cu mi này tác gi mun xem xét liu  Vit Nam có tn ti nh hng ca
minh bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t hay không? Vì vy tác gi
nghiên cu “nh hng ca minh bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t
ca các công ty niêm yt Vit Nam” trong giai đon t nm 2009 đn 2012 cho Lun
vn Thc s Kinh t ca mình.

1.2. Mc tiêu nghiên cu và các vnăđ nghiên cu
Nghiên cu này nhm mc tiêu kim đnh nh hng ca minh bch thông tin tài

chính và k hn n lên hiu qu đu t ca các công ty niêm yt ti Vit Nam.
Các câu hi nghiên cu chính đc đt ra là:
3


Mt là: nhng bng chng thc nghim trên th gii v nh hng ca minh bch
thông tin và k hn n lên hiu qu đu t có kt lun nh th nào và có đng nht vi
nhau không?
Hai là: So vi các nghiên cu khác, kt qu nghiên cu nh hng ca minh bch
thông tin và k hn n lên hiu qu đu t ti Vit Nam có gì khác bit và nguyên
nhân ca s khác bit đó?
1.3. Phngăphápănghiênăcu
Bài nghiên cu này s dng các nghiên cu trc đây đ làm c s cho vic xác đnh
nh hng ca tính minh bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t. D liu đ
chy mô hình hi quy s dng trong bài nghiên cu này đc thu thp t báo cáo tài
chính công b hàng nm ca các công ty niêm yt trên S giao dch chng khoán
thành ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni, trong đó tác gi loi tr
các công ty tài chính và công ty công ích. D liu v giá giao dch c phiu ca các
công ty đc thu thp t website ca S giao dch chng khoán thành ph H Chí
Minh (www.hsx.vn) và S giao dch chng khoán Hà Ni (www.hnx.vn). D liu thu
thp đc đa vào excel đ tính toán cho ra kt qu các bin.
Bài nghiên cu đc thc hin theo phng pháp nghiên cu đnh lng vi s h tr
ca Eviews 8. Nghiên cu da trên mô hình hi quy Pooled - OLS trên d liu bng
(Panel data) đ c lng nh hng ca minh bch thông tin tài chính và k hn n
lên hiu qu đu t ca công ty.
Phm vi nghiên cu là 276 công ty niêm yt trên hai sàn chng khoán Vit Nam vi
nhiu ngành ngh hot đng, thi gian nghiên cu là 4 nm: t nm 2009 đn nm
2012, k quan sát tính theo nm.
Mô hình đc xây dng vi các bin nh sau:
Bin ph thuc: InvEff: hiu qu đu t

Bin gii thích:
- FRQ: minh bch thông tin tài chính
4


- STDebt: k hn n
Bin kim soát:
- LnSales: qui mô doanh nghip
- LnAge: tui ca doanh nghip
- Tang: mc đ tài sn hu hình trong tng tài sn
- StdCFO: đ bin đng ca dòng tin hot đng
- StdSales: đ bin đng ca doanh thu
- Tobin’săQ: ch s TobinQ
- Z: ch s sc mnh tài chính Altman
- Loss: s hin din ca tn tht
- CFO_ATA: dòng tin hot đng trên tng tài sn bình quân
- Opercycle: đ dài ca chu k kinh doanh
1.4. ụănghaăcaăđ tài
Trong nhng nm qua, nn kinh t Vit Nam đư tri qua nhiu bin đng, to điu kin
thun li cng nh gây ra nhng khó khn cho doanh nghip trong vic la chn các
d án đu t có hiu qu. Lun vn này cung cp mt bng chng thc nghim nh
hng ca minh bch thông tin tài chính và k hn n lên hiu qu đu t. Da vào
nn tng đó, các nhà qun lý có thêm nhiu gii pháp đ ci thin hiu qu đu t giúp
ti đa hóa kh nng sinh li to ra giá tr cho doanh nghip, cho các c đông - đc bit
là ti th trng mi ni nh Vit Nam.
1.5. Kt cu caăđ tài
Ngoài phn tóm tt, danh mc các ch vit tt, danh mc bng, tài liu tham kho, ph
lc, đ tài gm 5 chng, bao gm:
Chngă1: Gii thiu v đ tài. Trong chng này tác gi trình bày tng quan v lý
do chn đ tài, mc tiêu và các câu hi nghiên cu, phng pháp và phm vi nghiên

cu, cng nh gii thiu b cc lun vn.
5


Chngă2: Bng chng thc nghim v nhăhng ca minh bch thông tin tài
chính và k hn n lên hiu qu đuăt. Chng này, tác gi trình bày và tng hp
các lý thuyt nn tng cng nh tng quan các nghiên cu trc đây làm nn tng lý
lun cho nghiên cu ca tác gi ti Vit Nam.
Chngă3: D liu vƠăPhngăphápănghiên cu.  chng này tác gi trình bày
phng pháp và ngun d liu đ thc hin bài nghiên cu, cng nh mô t các mô
hình nghiên cu và các bin đc s dng trong mô hình.
Chngă4: Kimăđnh nhăhng ca minh bch thông tin và k hn n lên hiu
qu đuătăca các công ty niêm yt Vit Nam. S dng phng pháp và d liu
ca chng 3, chng này tác gi tin hành chy hi quy đ tìm ra mi tng quan
ca nhân t minh bch thông tin, k hn n và các nhân t kim soát lên hiu qu đu
t. T đó đa ra các kt qu ca bài nghiên cu và đi chiu vi các kt qu nghiên
cu trc đây.
Chngă5: Kt lun. Chng này tóm tt li kt qu nghiên cu và khng đnh tính
minh bch thông tin và k hn n có tác đng lên hiu qu đu t ca doanh nghip.
Nhng đim còn hn ch ca lun vn cng đc trình bày đ làm tin đ cho các
nghiên cu sau này.







6

CHNGăă2ăăậ NHNGăNGHIểNăCUăTHCăNGHIMă
TRểNăTHăGIIăVăNHăHNG CAăMINHăBCHă
THÔNG TIN VÀ K HNăNăIăVIăHIUăQUăUăT
2.1. Các yu t quytăđnh hiu qu đuăt ca doanh nghip
Khi đánh giá mt d án có đt đc hiu qu đu t hay không doanh nghip cn xem
xét nhng yu t tác đng tích cc hay tiêu cc đn hiu qu đu t. Hin nay trên th
gii có nhiu nghiên cu khung lý thuyt v hiu qu đu t giúp các doanh nghip có
cái nhìn chính xác hn v các yu t nh hng đn quyt đnh hiu qu đu t, c
th:
Theo lý thuyt tân c đin, giá tr khon đu t ca doanh nghip đt cc đi khi li
nhun biên bng chi phí biên. Và trong điu kin th trng hoàn ho thì các d án có
NPV (hin giá thun) dng s đc tài tr và thc hin. Tuy nhiên các hc thuyt ca
Hubbard vào nm 1998; ca Bertrand và Mullainathan vào nm 2003 li mâu thun
vi gi đnh này. Các tác gi này cho rng, trong th trng không hoàn ho, thông tin
bt cân xng làm cho tính minh bch thông tin b gim, dn đn vic các doanh nghip
thc hin đu t quá mc hoc đu t di mc.
Liên quan đn ri ro đo đc Jensen và Meckling vào nm 1976 cho rng s khác bit
v li ích gia các c đông và ngi qun lý có th dn đn vic ngi qun lý vì mc
tiêu ti đa hóa li ích cá nhân ca mình mà thc hin các quyt đnh đu t không nh
mong đi ca các c đông. Trong khi đó theo la chn bt li, các tác gi này cho rng
qun lý thông tin tt hn vn có th mc phi vn đ đu t quá mc hoc công ty có
th ri vào tình trng đu t di mc khi b qua mt s d án có kh nng sinh li do
ngun tài tr b hn ch.
2.2. Hiu qu đuătăvƠăminhăbch thông tin
Bushman và Smith vào nm 2001; McNichols và Stubben vào nm 2008 đư phát trin
hng nghiên cu da trên nh hng ca minh bch thông tin đn hiu qu đu t.
Các tác gi này cho rng minh bch thông tin cao hn làm cho các nhà qun lý có
7

trách nhim hn trong quá trình giám sát các hot đng ca công ty, khi đó s bt cân
xng trong thông tin và la chn bt li có th đc gim bt, vn đ đu t quá mc
và đu t di mc cng đc hn ch. Mt khác, minh bch thông tin cng có th
nâng cao hiu qu đu t bng cách cho phép các nhà qun lý đa ra quyt đnh đu t
tt hn thông qua vic nhn đnh đúng đn hn các d án.
Cng nghiên cu s nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t, nghiên
cu ca Biddle và Hilary vào nm 2006 đư tìm thy bng chng ch ra rng minh bch
thông tin tài chính làm gim đ nhy cm trong dòng tin đu t. Phát trin theo
hng nghiên cu này, Biddle và các cng s vào nm 2009, Chen và các cng s vào
nm 2010, M.Fuensanta Cutillas và Joan Pedro Sanchez vào nm 2013 nghiên cu ti
M, th trng mi ni  Châu Âu và Tây Ban Nha đư tìm ra các bng chng v nh
hng ca minh bch thông tin đi vi các trng hp: đu t quá mc và đu t di
mc. Kt qu là càng minh bch thông tin càng giúp các công ty ci thiu đu t.
Trong trng hp đu t di mc thì minh bch thông tin giúp doanh nghip đu t
thêm vào các d án có hiu qu, công ty đang đu t quá mc thì minh bch thông tin
giúp doanh nghip rà soát li các khon đu t đ gim bt nhng d án đu t tht s
cha cn thit. Phù hp vi nghiên cu này, García Lara và các cng s vào nm 2010
đư tìm thy s bo th trong k toán ca các công ty làm gim đ nhy cm trong dòng
tin đu t trong các công ty đang đu t quá mc và to điu kin tip cn vi ngun
tài tr bên ngoài trong các công ty đang đu t di mc.
2.3. Hiu qu đuătăvƠăk hn n
Các nghiên cu gn đây đu tìm thy vai trò ca ngun tài tr bng n đi vi các
quyt đnh đu t mà c th là vi k hn n ngn s giúp cho vic đu t có hiu qu
hn.  làm r nhng nhn đnh này, tác gi đ tài này xin trình bày khung lý thuyt
cng nh các bng chng mà các tác gi trc đư nghiên cu trên nhiu quc gia khác
nhau.
Myers vào nm 1977; Jensen vào nm 1986 đư tìm thy nh hng ca n trong vic
làm gim quyn quyt đnh ca ngi qun lý trong quyt đnh đu t. D' Mello và
Miranda vào nm 2010 tìm thy mt s bng chng cho thy rng n làm gim đu t

8


quá mc. ng thi các nghiên cu này tìm thy vai trò ca k hn n trong tình trng
thông tin bt cân xng và cho thy rng vic s dng các khon n ngn hn là mt c
ch có th làm gim bt s bt cân xng thông tin và chi phí trung gian gia các c
đông, ch n và nhà qun lý.
Bên cnh đó Flannery vào nm 1986 đng trên góc đ ca ngi đi vay cho rng vi
tình trng thông tin bt cân xng, các doanh nghip có d án tt s thích k hn n
ngn hn. T góc đ ca ngi cho vay, khi đi mt vi thông tin bt cân xng, vic
s dng các khon n ngn hn là phù hp hn so vi n dài hn đ giám sát quá trình
qun lý hot đng ca doanh nghip. Vì vy, vic rút ngn k hn n cho phép kim
soát tt hn các nhà qun lý, bi vì k hn n ngn hn đòi hi thng lng thng
xuyên hn. Lúc này ngi cho vay có th xác đnh hiu qu ca các công ty trong giai
đon đu và sau đó h có th quyt đnh gia hn hoc thay đi các điu khon hp
đng vay (Ortiz - Molina và Penas, 2008).
Khi nghiên cu v nh hng ca k hn n lên hiu qu đu t trong các trng hp
đu t quá mc và đu t di mc. Các bng chng cho thy rng k hn n có th
đc s dng nhm gim thiu vn đ đu t quá mc và đu t di mc: khi có các
d án NPV dng các doanh nghip có th tài tr bng n ngn hn làm gim vn đ
đu t di mc, bi vì các khon n s đc thanh toán trong mt thi gian ngn to
ra li nhun cho công ty (Myers, 1977). Ngoài ra, da vào vòng quay n ngn hn,
ngi cho vay có th giám sát ngi đi vay tt hn do đó làm gim xung đt gia
ngi cho vay và ngi đi vay khi có c hi đu t (Barclay và Smith, 1995 ; Guedes
và Opler 1996; Parrino và Weisbach, 1999; và Lai, 2011).
Ngoài vic kim đnh nhng nh hng riêng bit ca minh bch thông tin tài chính và
k hn n đn hiu qu đu t, bài nghiên cu kim đnh thêm hiu ng tng tác ca
hai yu t này, tc là kim đnh nh hng ca minh bch thông tin đi vi hiu qu
đu t khi  mt k hn n xác đnh. iu này có ngha, hiu qu ca minh bch thông
tin trong quyt đnh đu t có th gim nh khi có hin din ca n ngn hn vì thông

qua các ch n, khon n ngn hn có th phát sinh s giám sát v hot đng qun lý
nhm gim đu t quá mc và n ngn hn cng có th mang li li ích cho ngi
9


qun lý thc hin đu t đúng đn trong tình trng đu t di mc. Ngc li, nh
hng ca minh bch thông tin đn hiu qu đu t có th ln hn đi vi nhng
doanh nghip có n ngn hn cao.
2.4. Minh bch thông tin và k hn n vi hiu qu đuăt
Các nghiên cu trên th gii đư tip cn vn đ nh hng ca minh bch thông tin và
k hn n lên hiu qu đu t bng nhiu cách: trong khi mt s hc gi nghiên cu
nh hng ca minh bch thông tin, mt s hc gi khác nghiên cu vic rút ngn k
hn n có tác đng đn hiu qu đu t hoc xem xét các tác đng đng thi ca c hai
yu t. Kt qu ca các nghiên cu này đu có đim tng đng là phát hin ra tính
minh bch thông tin và k hn n có tác đng lên hiu qu đu t t đó giúp doanh
nghip có nhng quyt đnh đu t hiu qu giúp ti đa hóa kh nng sinh li.
Trong mc này, tác gi s trình bày tóm tt các nghiên cu ti mt s nc trên th
gii v nh hng ca minh bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t; bao gm
các nghiên cu ti M, Tây Ban Nha, Nht Bn, các nc  th trng mi ni…theo
trình t thi gian t quá kh cho ti hin ti, c th nh sau:
Nmă2006 Biddle, GC; Hilary, G đư nghiên cu vn đ ắAccounting quality and
firm-level capital investment” ậ “minh bch thông tin k toán và vn đu t cp công
ty”. Nghiên cu này xem xét minh bch thông tin liên quan đn hiu qu đu t và đ
tng tính so sánh vi các nghiên cu trc các tác gi đư s dng d liu trên 34 quc
gia khác nhau. Báo cáo tài chính ca các quc gia xuyên lc đa đc ly t
Compustat Global Vantage trong khon thi gian nghiên cu 1993 - 2004. Báo cáo tài
chính ca các công ty trong nc  M đc ly t c s d liu COMPUSTAT, 
Nht đc ly t c s d liu PACAP trong khon thi gian nghiên cu 1975 ậ 2001.
Tác gi s dng chui thi gian dài và d liu bng đ kim tra các thông s c th
cho các công ty trong nc.

Các bng chng thc nghim ca bài nghiên cu này cho thy FRQ làm gim đ nhy
cm dòng vn đu t bng tin mt và vic qun lý thu nhp dn đn đu t quá mc
vì khi đu t quá mc s làm bin dng các thông tin mà nhà qun lý s dng. Các tác
10


gi này còn tin hành kim tra xem mi quan h gia cht lng báo cáo tài chính và
hiu qu đu t b nh hng bi ngun tài tr nh th nào; và kt qu là, các nn kinh
t mà vn ch s hu chim t trng cao hn trong cu trúc vn đ tài tr nh M thì
tác đng ca cht lng báo cáo tài chính mnh m hn so vi các nc b chi phi
bi n vay nh Nht.
Nmă2006 Rodrigo S. Verdi đư đa ra nhng kt lun v nh hng ca minh bch
thông tin lên hiu qu đu t trong nghiên cu ắFinancial Reporting Quality and
Investment Efficiency” - Bài vit này nghiên cu nh hng ca minh bch thông tin
lên hiu qu đu t trên mt mu ca 49.543 quan sát t nm 1980 đn nm 2003.
Minh bch thông tin đc xem là yu t tác đng nâng cao hiu qu đu t, nhng có
rt ít bng chng thc nghim h tr cho nhn đnh này. Phù hp vi tuyên b này, tác
gi thy rng các đi din cho minh bch thông tin có nh hng tiêu cc vi c hai
trng hp công ty đu t di mc và đu t quá mc. Hn na, minh bch thông tin
nh hng r ràng đn trng hp đu t di mc khi các công ty phi đi mt vi
khó khn tài chính và đu t quá mc vi các công ty có s d tin mt ln, điu này
cho thy minh bch thông tin làm gim thông tin bt cân xng phát sinh t vn đ la
chn bt li và mâu thun ni b. Cui cùng, minh bch thông tin và hiu qu đu t
có mi quan h cht ch đi vi các công ty có môi trng thông tin th hin tính
minh bch thp. nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t không đ
mnh cho các công ty phi đi mt vi khó khn tài chính , phù hp vi lp lun rng
thông tin k toán tài chính có th làm gim thông tin bt cân xng gia công ty và các
nhà đu t, và làm gim chi phí huy đng vn ca công ty. Tng t nh vy, nh
hng ca minh bch thông tin lên mc đu t quá mc là mnh m hn cho các
doanh nghip có s d tin mt ln.

Nm 2008 Maureen F. McNichols; Stephen R. Stubben đư nghiên cu nhng
trng hp báo cáo sai lch thông tin tài chính làm nh hng đn quyt đnh đu t
qua bài: ắDoes Earnings Management Affect Firms’ Investment Decisions?” – “Có
phi qun lý thu nhp nh hng đn quyt đnh đu t ca công ty”. Bài báo này
xem xét liu các công ty có kt qu báo cáo tài chính sai lch thì có đt đc hiu qu
11


đu t ti u không. Bài nghiên cu ly d liu báo cáo tài chính và giá tr th trng
t c s d liu Compustat cho khong thi gian nghiên cu t 1975 đn 2005 đ
kim tra các khon đu t vào tài sn c đnh vi mt mu ln các công ty niêm yt
trong thi gian 1978-2002. Kt qu ghi nhn rng các công ty vi phm nhng nguyên
tc k toán đ che du li nhun, các công ty b kin bi các c đông vì cung cp s
liu k toán sai lch, các công ty phi trình bày li báo cáo tài chính do đu t quá mc
thì không đt đc hiu qu đu t. Và sau khi điu chnh li các báo cáo sai, các
doanh nghip này không còn đu t quá mc, dn đn mc đu t hiu qu hn.
Nm 2009 Gary C. Biddle and Gilles Hilary and Rodrigo S. Verdi đư nghiên cu
nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t cho các trng hp đu t quá
mc hoc đu t di mc vi bài vit: ắHow Does Financial Reporting Quality
Relate to Investment Efficiency?”- “Minh bch thông tin tài chính có liên quan ti
hiu qu đu t”. Bng chng trc đó cho rng tính minh bch thông tin tài chính
cao thì ci thin hiu qu đu t. Tuy nhiên bng chng này vn cha đc r ràng dù
tính minh bch thông tin có ci thin quá trình đu t quá mc hoc đu t di mc.
Nghiên cu này cung cp thêm các bng chng v nh hng ca minh bch thông tin
lên hiu qu đu t cho các công ty hot đng trong các môi trng nghiêng v đu t
quá mc hoc đu t di mc. Các công ty vi minh bch thông tin cao cng có th
đi chch mt chút so vi mc đu t mc tiêu. Nhng kt qu này cho thy rng mt
c ch liên kt gia minh bch thông tin và đu t hiu qu là làm gim thông tin bt
cân xng. Các tác gi đa ra gi thit rng minh bch thông tin cao hn có th ci
thin hiu qu đu t trong hai trng hp đu t di mc và đu t quá mc. Kt

qu phù hp vi gi thit khi tác gi tìm thy mi tng quan gia minh bch thông tin
và hiu qu đu t là càng minh bch thông tin càng ci thin hiu qu đu t. Các
bng chng ca bài nghiên cu ch ra rng tác đng ca minh bch thông tin lên hiu
qu đu t là thp khi các công ty có nhiu tin mt và s dng vn vay, và tác đng
ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t là cao khi các công ty hn ch tin mt và
s dng vn vay. Kt qu ca nghiên cu này phù hp vi nhng nhn đnh trc đây
rng tính minh bch thông tin cao to điu kin đu t cho các công ty đu t di
12


mc, và kim ch các khon đu t cho các công ty đu t vt mc. Các công ty vi
minh bch thông tin cao kh nng đi chch khi mc đu t d kin là thp.
Nm 2010 Juan Manuel García Lara; Beatriz García Osma and Fernando
Penalva đư tìm ra tính bo th trong thông tin k toán nh hng đn hiu qu đu t
trong bài nghiên cu: ắAccounting Conservatism and Firm Investment Efficiency”-
“k toán bo th và hiu qu đu t”. Bài nghiên cu ly d liu t COMPUSTAT và
CRSP vi k quan sát t nm 1990 đn nm 2007 cho mt mu ln 41.851 quan sát ti
M. Th nht tính bo th đc trông đi nhm ci thin quá trình giám sát các quyt
đnh qun lý đu t, gim đu t  nhng ni mà các nhà qun lý thích đu t quá
mc. Th hai đ to điu kin tip cn vi ngun tài tr bên ngoài vi chi phí thp
hn, tng cng đu t  nhng ni mà công ty đu t di mc mong đi. Các tác
gi thy rng tính bo th trong k toán cao s giúp doanh nghip hn ch đu t quá
mc hoc đu t di mc. Bng chng bài nghiên cu cho thy mi tng quan cùng
chiu gia tính bo th và hiu qu đu t, tuy nhiên không có bng chng cho thy
các công ty bo th trong k toán thì các d án đu t ít ri ro hn.
Kt qu ca bài nghiên cu cho thy rng ch ngha bo th ci thin hiu qu đu t
trong các công ty phi đi mt vi khó khn tài chính, bng cách gim đu t quá mc,
Bài nghiên cu cng cho thy rng các công ty có xu hng bo th hn trong k toán
đt đc hiu qu đu t tt hn trong tng lai. Tuy nhiên, vai trò này ca FRQ ti
công ty ni b thp hn so vi các công ty đi chúng. iu này đc ông gii thích

rng, các công ty ni b đc t chc cht ch hn, c đông có quyn nm bt thông
tin ni b và vi s tp quyn s hu mnh m, các c đông có vai trò tích cc hn
trong qun lý, do đó ít ph thuc vào báo cáo tài chính đ kim soát nhà qun lý hn
so vi công ty đi chúng
Nm 2011 Feng Chen; Ole-Kristian Hope, Qingyuan Li and Xin Wang Trong khi
hu ht các nghiên cu trc có mu là các công ty niêm yt, Chen cùng cng s li
thc hin nghiên cu ti các công ty ni b  các th trng mi ni, kim tra tác đng
ca FRQ trên hai kch bn đu t kém hiu qu: ắFinancial Reporting Quality and
Investment Efficiency of Private Firms in Emerging Markets” – “Minh bch thông tin
13


tài chính và hiu qu đu t ca công ty t nhân  th trng mi ni”. Bài nghiên
cu s dng d liu trên World Bank’s Enterprise Survey cho khon thi gian nghiên
cu t 2002 ậ 2005 trên các công ty ca 79 quc gia, bài vit này nghiên cu mi quan
h gia minh bch thông tin và hiu qu đu t cho mt mu ca công ty t nhân
tng đi nh trong th trng mi ni. Các nghiên cu trc cho thy minh bch
thông tin cao có tác tng tích cc đn hiu qu đu t đi vi các công ty ln, các công
ty niêm yt ti M. Tuy nhiên, điu đó không rõ ràng đi vi các công ty nh hn, các
công ty t nhân trong th trng mi ni. Kt qu các tác gi tìm thy nh sau:
Th nht, tìm thy bng chng mnh m rng minh bch thông tin nh hng tích cc
đn hiu qu đu t tc là, có nh hng lên hiu qu đu t cho c hai trng hp
đu t di mc và đu t quá mc.
Th hai, bài nghiên cu thy rng mi quan h gia minh bch thông tin tài chính và
hiu qu đu t mnh hn nu đu t ca mt công ty đc tài tr thông qua vn vay.
Th ba, các công ty phi đi mt vi áp lc thu thu nhp ln, nh hng ca minh
bch thông tin lên hiu qu đu t gim
Nm 2013 M. Fuensanta Cutillas and Juan Pedro Sánchez Vi bài nghiên cu
ắFinancial reporting quality, debt maturity and investment efficiency” – “Minh bch
thông tin, k hn n và hiu qu đu t” đư đa ra các bng chng r ràng hn v nh

hng ca minh bch thông tin và k hn n lên hiu qu đu t. Bài nghiên cu ly
d liu ca 48 công ty niêm yt trên th trng chng khoán  Tây Ban Nha trong
khon thi gian nghiên cu t 1997 ậ 2008.
Bài nghiên cu đa ra các gi thit :
Gi thuyt đu tiên: các công ty càng minh bch thông tin thì càng ci thin hiu qu
đu t. Minh bch thông tin có tác đng tích cc trong vic ci thin tình trng đu t
quá mc và đu t di mc.
Gi thuyt th hai: các công ty có k hn n thp hn s đt đc hiu qu đu t cao
hn. Vic s dng các khon n ngn hn s giúp kim soát vic đu t di mc và
14


đu t quá mc, bi vì điu này cho phép s linh hot tài chính cao hn cho ngi đi
vay và s giám sát tt hn cho ngi cho vay.
Gi thuyt th ba là mi quan h gia minh bch thông tin và hiu qu đu t ph
thuc vào k hn n.
Kt qu nghiên cu phù hp vi các gi thit khi các bng chng ch ra rng minh
bch thông tin cao và k hn n thp làm tng hiu qu đu t. Trong trng hp đu
t quá mc và đu t di mc, minh bch thông tin giúp ci thin hiu qu đu t và
làm gim đu t quá mc. Tuy nhiên, không có bng chng r ràng trong trng hp
minh bch thông tin ci thin hiu qu đu t trong trng hp đu t di mc. nh
hng ca k hn n lên hiu qu đu t là tích cc cho hai trng hp đu t quá
mc và đu t di mc. Ngoài ra, các tác gi tìm thy bng chng cho thy minh
bch thông tin và k hn n có mi quan h thay th trong vic nâng cao hiu qu đu
t. Trong nhng doanh nghip có n ngn hn thp nh hng minh bch thông tin lên
hiu qu đu t cao hn so vi các công ty có mc n ngn hn cao. Bài nghiên cu
thy rng trong các công ty minh bch thông tin thp, k hn n là c ch chính đc
s dng giúp ngi cho vay kim soát các hot đng qun lý và đánh giá đúng hiu
qu đu t. Mt khác, nhng công ty minh bch thông tin cao, các thông tin k toán
giúp nhà qun tr, ngi cho vay đánh giá đúng đn các trng hp đu t thiu hiu

qu.
Các bng chng thc nghim trên th gii đu cho thy rng minh bch thông tin và
k hn n có tác đng lên hiu qu đu t. nh hng ca minh bch thông tin và k
hn n đc phân tích ln lt đ thy rõ tng mi tng quan vi hiu qu đu t.
T đó giúp các nhà qun tr đánh giá đúng các tình trng đu t. Nu đu t thiu
hiu qu doanh nghip s điu chnh v mc đu t mc tiêu giúp doanh nghip ti đa
hóa kh nng sinh li. Da vào kt qu ca các bài nghiên cu đc trình bày trên,
tác gi tng hp v mi tng quan gia minh bch thông tin và k hn n vi hiu
qu đu t nh sau:
(1) Xét mi tng quan có ý ngha gia minh bch thông tin và hiu qu đu t:
các nghiên cu đu đa ra mi tng quan khng đnh. Mi tng quan này đc gii
15


thích rng tính minh bch thông tin cao to điu kin cho các quyt đnh đu t đc
thc hin hiu qu. Ngc li các doanh nghip có tính minh bch thông tin thp do
các thông tin trên báo cáo b sai lch s làm gim đi nim tin ca các c đông, các ch
n dn đn doanh nghip đu t thiu hiu qu.  khc phc tình trng này, mi
tng quan khng đnh ca minh bch thông tin và hiu qu đu t có th giúp các
doanh nghip có nhng điu chnh hp lý đ đa v mc đu t ti u trong trng
hp doanh nghip đu t quá mc và đu t di mc.

(2) Xét mi tng quan có ý ngha gia k hn n và hiu qu đu t: kt qu
ca các nghiên cu trc đây đu đa ra mi tng quan khng đnh. Mi tng quan
này đc gii thích rng càng rút ngn k hn n thì càng ci thin hiu qu đu t.
Trong các trng hp đu t di mc và đu t quá mc, k hn n thp làm ci
thin tình trng đu t thiu hiu qu.

Áp dng các nghiên cu thc nghim trên th gii v nh hng ca minh bch thông
tin và k hn n lên hiu qu đu t cho các công ty ti Vit Nam là thc s cn thit và

đc bit quan trng đi vi công ty va và nh; bi hu ht các tài sn ca các công ty
này là tài sn ngn hn; và n ngn hn là mt trong nhng ngun tài tr chính. Theo
thng kê mi nht, c nc hin có trên 500.000 doanh nghip va và nh, chim ti
98% s lng doanh nghip. Vic áp dng các nghiên cu trên th gii cho các công ty
ti Vit Nam nhm đa ra gi ý và kin ngh cho các nhà qun tr đ doanh nghip
nâng cao tính minh bch thông tin tài chính, đng thi s dng k hn n hp lý giúp
ti đa hóa kh nng sinh li, nâng cao giá tr doanh nghip.

KTăLUN CHNGă2
ảiu qu đu t luôn đc đánh giá da vào NPV ca d án. Tuy nhiên, trong vài
trng hp do tn ti thông tin bt cân xng và nhng ri ro bt li mà các d án có
NPV âm vn đc thc hin. Vì vy, các khung lý thuyt luôn chú trng đn tính minh
bch thông tin đ làm tng hiu qu đu t ca d án.
16


Khi đi vào phân tích nh hng ca minh bch thông tin lên hiu qu đu t thì kt
qu cho rng tính minh bch thông tin cao s ci thin hiu qu đu t. Ảóp phn vào
vic đánh giá đúng đn các d án đc thc hin. Trong các trng hp doanh
nghip ri vào tình trng đu t quá mc, minh bch thông tin giúp cho doanh nghip
ci thin đc tình trng này.
Ngoài tính minh bch thông tin thì k hn n cng đc các nhà nghiên cu đa vào
khung lý thuyt v các yu t nh hng đn hiu qu đu t. i sâu vào phân tích tác
đng ca nhân t k hn n lên hiu qu đu t đã tn ti bng chng cho thy vic
rút ngn k hn n giúp đu t có hiu qu hn. ng thi vi k hn n thp doanh
nghip s ci thin đc tình trng đu t quá mc hay đu t di mc.

17


CHNGă3ăậ DăLIUăVĨăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
3.1. MuăvƠăphngăphápăthuăthp s liu
3.1.1. QuyămôăvƠăđiătng nghiên cu
Bng 3-1: Ngành ngh hotăđng ca các công ty trong mu nghiên cu
STT
Nghành ngh hot đng
S lng
1
Cao su
7
2
Công ngh vin thông
2
3
Dch v du lch
10

4
Dc phm-Y t-Hóa cht
16
5
Giáo dc
12
6
Nng lng đin/khí/gas
17
7
Nhóm du khí
9
8
Nha - bao bì
14
9
Khoáng sn
5
10
Sn xut - Kinh doanh
43
11
Thc phm
22
12
Thng mi
24
13
Thy sn
17

14
Vn ti/cng/taxi
19
15
Vt liu xây dng
28
16
Xây dng
31
Cng
276