B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC BÁCH KHOA HÀ NI
NGUYN NGC THNH
NGHIÊN CU TNG HP, C TRNG VT
LIU T HP CU TRÚC NANO T POLYME
VI Ag, Fe
3
O
4
VÀ ỄNH GIỄ KH NNG NG
DNG
Chuyên ngành: Hóa lý thuyt và Hóa lý
Mã s: 62440119
TÓM TT LUN ÁN TIN S HịA HC
Hà Ni ậ2015
2
Công trình đc hoàn thành ti
Trng i hc Bách khoa Hà Ni
Ngi hng dn khoa hc: 1. PGS.TS Trn i Lâm
2. PGS.TS V ình Hoàng
Phn bin 1:
Phn bin 2:
Phn bin 3:
Lun án s đc bo v trc Hi đng chm lun án cp
Trng hp ti Trng i hc Bách khoa Hà Ni
Vào hi …… gi, ngày … tháng … nm……
Có th tìm hiu lun án ti th vin:
1. Th vin T Quang Bu - Trng HBK Hà Ni
2. Th vin Quc gia Vit Nam
3
M U
Lí do chn đ tài
Trên th gii, công ngh nano là mt lnh vc còn khá mi
m nhng đã thu hút đc s quan tâm rt ln ca cng đng
khoa hc, các hãng sn xut. Nhiu thành tu ng dng công
ngh và vt liu nano trong các ngành vt liu đin t, quang đin
t, vt liu t, y sinh hc đã đc ghi nhn.
Trong s các vt liu nano sinh hc, nano chitosan (CS) và các
vt liu cu trúc nano trên nn chitosan nh Ag/CS, Fe
3
O
4
/CS đã và
đang thu hút s quan tâm ca đông đo các nhà nghiên cu. Nhng
vt liu này có tim nng ng dng to ln trong nhiu lnh vc, đc
bit là trong y sinh hc và môi trng.
Nhng nm gn đây, các nghiên cu ch to cm bin sinh
hc (biosensors) ng dng trong hóa hc phân tích đã và đang
thu hút đc s quan tâm ca các nhà khoa hc trong và ngoài
nc. Cm bin sinh hc đo tín hiu đin hóa (electrochemical
biosensor) đáp ng đc các yêu cu ca hóa hc phân tích hin
đi đó là có kh nng phân tích nhanh theo thi gian thc (real-
time), có đ nhy, đ chn lc và chính xác cao; thit b phân
tích nh gn, s dng đn gin, có giá thành phù hp. Trong cm
bin sinh hc, các polyme dn đin nh polypyrol, polyanilin ngày
càng đc ng dng nhiu, tuy nhiên đ cho cm bin có đ nhy
cao thì vt liu đin cc phi có đ dn cao, s trao đi đin t d
dàng. Do đó, vic pha tp các ht nano kim loi hoc oxit kim loi
vào PPy và PANi là mt gii pháp thng đc áp dng.
Vì nhng lí do đã đ cp đn trên, chúng tôi quyt đnh chn
đ tài nghiên cu ca lun án là ắNghiên cu tng hp, đc trng
vt liu t hp cu trúc nano t polyme vi Ag, Fe
3
O
4
và đánh giá
kh nng ng dng”.
Mc tiêu ca lun án
- Mc tiêu ca lun án là nghiên cu tng hp, đc trng
hóa lý các vt liu t hp cu trúc nano da trên nn polyme thiên
4
nhiên chitosan (CS) và polyme dn polyanilin (PANi),
polypyrrol (PPy) vi oxit st t (Fe
3
O
4
) và bc (Ag): nano CS,
Ag/CS, Fe
3
O
4
/CS, Fe
3
O
4
/PPy, Fe
3
O
4
/ PANi/PSA. Sau đó, nghiên
cu đánh giá kh nng ng dng ca các loi vt liu trên đc
trong y sinh hc và môi trng.
Ni dung ca lun án
1. Nghiên cu tng hp, đc trng hóa lý mt s vt liu
t hp cu trúc nano trên nn polyme thiên nhiên chitosan và
polyme dn polyanilin (PANi), polypyrrol (PPy) vi oxit st t
(Fe
3
O
4
) và bc (Ag): nano CS, Ag/CS, Fe
3
O
4
/CS Fe
3
O
4
/PPy,
Fe
3
O
4
/ PANi, Fe
3
O
4
/ PANi/PSA c th nh sauμ
- Nghiên cu tng hp nano CS bng phng pháp khâu
mch s dng gossypol, đc trng hóa lý bng phng phápμ ph
hng ngoi (IR), hin vi đin t quét (SEM) và hin vi đin t
truyn qua (TEM).
- Nghiên cu tng hp vt liu nano Ag/CS s dng CS
va là tác nhân kh va là tác nhân n đnh. Xác đnh các thông
s hóa lý ca vt liu bng ph hp th t ngoi kh kin (UV-
Vis), TEM. Theo dõi tin trình phn ng to nano Ag/CS bng
UV-Vis. Nghiên cu chi tit đng hc ca phn ng tng hp vt
liu nano Ag/CS (xác đnh bc phn ng, nng lng hot hóa ).
- Nghiên cu tng hp vt liu nano Fe
3
O
4
/CS bng
phng pháp đng kt ta. Xác đnh các thông s đc trng hóa
lý ca vt liu bng các phng pháp IR, TEM, SEM, t k mu
rung (VSM).
- Nghiên cu tng hp đin hóa vt liu t hp cu trúc
nano trên nn polyme dn polyanilin, polypyrol: Fe
3
O
4
/PPy,
Fe
3
O
4
/ PANi/PSA. Xác đnh các đc trng hóa lý ca vt liu
bng phng pháp SEM, IR, phng pháp đin hóa: quét th
vòng (CV), đo dòng.
2. Nghiên cu đánh giá kh nng ng dng ca các loi
vt liu t hp cu trúc nano tng hp đc trong y sinh hc và
môi trng.
5
- Nghiên cu gn curcumin (Cur) là cht có hot tính tr
liu quý vào nano CS và Fe
3
O
4
/CS. Nghiên cu kh nng nh
curcumin ca vt liu, nhm đánh giá kh nng ng dng nano
Fe
3
O
4
/CS trong dn thuc hng đích.
- Nghiên cu đánh giá kh nng ng dng ca vt liu nano
Ag/CS trong dit mt s loi vi khun gram âm, gram dng,
nm và c ch 4 dòng t bào ung th.
- Nghiên cu ng dng Fe
3
O
4
/PPy, Fe
3
O
4
/ PANi/PSA làm
vt liu ch to cm bin sinh hc đ xác đnh nng đ glucose
và cholesterol.
- Nghiên cu đánh giá kh nng hp ph các ion kim loi
nng Pb(II), Ni(II), Cr(VI) ca vt liu nano Fe
3
O
4
/CS. Nghiên
cu chi tit đng hc ca quá trình hp ph Cr(VI), ion khó x
lý và có đc tính cao nht trong s nhng ion trên.
Phm vi nghiên cu và đi tng nghiên cu ca lun án
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu tng hp, đc trng và
đnh hng ng dng ca vt liu t hp cu trúc nano.
i tng nghiên cu:
- Mt s phng pháp hóa hc tng hp vt liu t hp
cu trúc nano.
- Mt s phng pháp vt lý và hóa lý hin đi xác đnh
các tính cht đc trng c bn ca vt liu tng hp và
đánh giá kh nng ng dng.
Tính mi và sáng to ca lun án
- Lun án đã nghiên cu mt cách chi tit đng hc ca
phn ng tng hp vt liu nano Ag/CS. T đó, tìm ra đc yu
t nh hng đn quá trình tng hp vt liu nano Ag/CS. S
dng vt liu Ag/CS đ kháng mt s loi vi khun gram dng,
gram âm, nm và c ch 4 dòng t bào ung th.
- Lun án đã nghiên cu kh nng gn và nh curcumin ca
vt liu nano CS, Fe
3
O
4
/CS đây là c s đ có th tích hp
curcumin (mt loi tá dc quý có kh nng h tr điu tr ung
6
th) và nghiên cu s dn truyn thuc đn đích da trên tính
cht quang ca curcumin.
- Lun án đã nghiên cu tng hp đc các loi vt liu có
kh nng s dng làm cm bin sinh hc đ xác đnh glucose và
cholesterol. ây là c s đ có th ch to cm bin sinh hc phát
hin các bnh liên quan ti hàm lng glucose và cholesterol
trong máu.
Cu trúc ca lun án
Lun án gm 111 trang: M đu 5 trangν Chng 1 ậ
Tng quan 32 trangν Chng 2 ậ Thc nghim và các phng
pháp nghiên cu 8 trangν Chng 3 ậ Tng hp đc trng vt
liu t hp cu trúc nano trên nn chitosan 18 trang; Chng 4 -
Tng hp đc trng vt liu t hp cu trúc nano trên nn polyme
dn 5 trangν Chng 5μ Nghiên cu đánh giá kh nng ng dng
ca vt liu t hp cu trúc nano trên nn chitosan, polyanilin,
polypyrrol 38 trang; Kt lun 2 trang; Tài liu tham kho 11
trang; Danh mc các công trình đã công b ca lun án 2 trang;
Có 17 bng và 77 hình nh, đ th và s đ.
1. TNG QUAN
Phn tng quan ca lun án gm các mc chính sau đây
1.1. Vt liu nano
1.2. Chitosan
1.3. Ht nano st t (Fe
3
O
4
)
1.4. H dn truyn thuc
1.5. Cm bin sinh hc
1.6. Vt liu nano ng dng trong hp ph kim loi nng
2. THC NGHIM VÀ PHNG PHỄP NGHIÊN CU
Vt liu nano chitosan (kí hiu là nano GPCS) đc tng
hp bng cách s dng gossypol làm tác nhân khâu mch.
Nghiên cu tng hp vt liu nano Ag/CS, trong đó chitosan
7
đóng vai trò va là cht kh va là cht bao bc. Vt liu nano
Fe
3
O
4
/CS đc tng hp theo phng pháp đng kt ta.
Tng hp theo phng pháp đin hóa vt liu t hp cu trúc
nano gia Fe
3
O
4
vi các polyme: polypyrrol, polyanilin, poly
styren và axit acrylic kí hiu là: Fe
3
O
4
/PPy, Fe
3
O
4
/ PANi/PSA.
S dng phi kt hp các phng pháp vt lý, hóa lý hin đi đ
nghiên cu cu trúc và đc trng tính cht ca vt liu nh XRD,
TEM, FE-SEM, IR, VSM. Nghiên cu s dng các phng pháp
hóa lý đ nghiên cu tính cht ng dng ca vt liu: UV Vis,
CV, đo dòng.
3. TNG HP, C TRNG VT LIU T HP CU
TRÚC NANO TRÊN NN CHITOSAN
3.1. Vt liu nano gossypol chitosan (GPCS)
3.1.1. Cu trúc ca vt liu nano GPCS
Sn phm to thành (đc kí hiu là GPCS) là mt các
chui chitosan đc gn kt vi nhau bi tác nhân khâu mch
gossypol. Các v trí hp th chính ca các cht tham gia và to
thành ca phn ng th hin trong Bng 3-1. Các pic dao đng
ca chitosan bc sóng 1564 cm
-1
and 1637 cm
-1
là dao đng
(NậH) [15,16,44], pic bc sóng 1688 cm
-1
ca GPCS có th
là nhóm imin CH(OH)ậNHậ [49,51] ca phân t GPCS , pic
bc sóng 3363 cm
-1
ca chitosan tng ng vi dao đng
(OậH) [15,30] và pic bc sóng 3498 cm
-1
tng ng vi dao
đng (OậH) liên kt vi C(sp
2
) ca vòng phenyl ca gossypol
trong CH
2
Cl
2
[16]. Do đó pic v trí bc sóng 3427 cm
-1
có
th là dao đng ca nhóm (OậH) liên kt vi nhóm imin ca
GPCS. Các pic v trí 1568 cm
-1
và 1614 cm
-1
tng ng vi các
dao đng (C=C) và (C=O) tng ng vi hin tng tautome
hóa aldehyde-aldehyde trong gossypol [16, 72, 73] và trong
GPCS thì hai pic này dch chuyn ti các v trí 1564 cm
-1
and
1604 cm
-1
. Tuy không có d liu v cng hng t ht nhân, d
liu IR có th cho thy rng GPCS đã đc tng hp thành công
thông qua liên kt imin gia chitosan và gossypol. Hn na, s
8
xut hin ca pic yu ca GPCS v trí 1604 cm
-1
có th gây ra
bi s chng lp gia (C=N) và (NậH) [73, 77].
Bng 3.1 Các v trí hp th chính ca các cht trong
phn ng
Hp cht
(OậH)
(C=O)
(NậH)
(C=C)
chitosan
3363
-
1564, 1637
-
gossypol
3498
1614
-
1568
GPCS
3427
-
1668
-
3.1.2. Hình thái ca vt liu GPCS
Tính cht hình thái ca vt liu nano chitosan đc phân
tích bng phng pháp FE-SEM. Vt liu ch to đc có cu
trúc nano, phân b kích thc đng đu trong khong 20 ậ 35
nm, phân tán tt và không b kt khi. Nhng tính cht hình thái
này có ý ngha quan trng trong vic làm tng din tích b mt
ca vt liu, góp phn tng hiu qu trong vic s dng nano
chitosan làm cht dn truyn thuc.
3.2. Vt liu nano bc/chitosan (Ag/CS)
3.2.1. Cu trúc ca vt liu nano Ag/CS
Hình 3.5 là ph UV-Vis ca h phn ng tng hp nano
Ag/CS s dng duy nht tác nhân kh chitosan đng thi là tác
nhân n đnh bao bc ht nano Ag các điu kin khác nhau. Có
th thy rng: 30
o
C pic đc trng cho ht nano Ag (v trí bc
sóng 420 nm) hu nh không xut hin chng t tc đ phn ng
rt chm (đng a, b). Khi nhit đ tng đn 80
o
C, xut hin pic
hp th v trí 420nm chng t đã hình thành ht nano Ag, các
pic hp th cân đi và khá hp có th do các ht nano Ag to
thành có hình cu và không b kt khi [25, 35, 94, 98]. Nguyên
nhân khin quá trình kh ion bc thành ht nano bc xy ra chm
nhit đ thp là do chitosan là cht kh yu và Ag
+
/Ag có tính
oxy hóa yu (th oxy hóa kh chun bng 0,8V). Do đó, nhit
đ cao (>80
0
C) là cn thit đ thúc đy quá trình kh ion bc
thành ht nano bc.
9
300 350 400 450 500 550 600 650 700 750 800
-0.1
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
30
o
C, for 6 h
80
o
C, 6 h
a)
b)
c)
d)
e)
Absorbance (a.u)
Wavelength (nm)
Hình 3.5 Ph UV–vis ca ht nano các điu kin phn ng
khác nhau:
(a) 30
C, 6 h, [Ag
+
] = 3,33×10
−3
mmol/l, [CS] = 133,3 mg/l
(b) 30
C, 6 h, [Ag
+
] = 13,33×10
−3
mmol/l, [CS] = 133,3 mg/l
(c) 80
C, 6 h, [Ag
+
] = 13,33×10
−3
mmol/l, [CS] = 0,33 mg/l
(d) 80
C, 6 h, [Ag
+
] = 13,33×10
−3
mmol/l, [CS] = 133,3 mg/l
(e) 100
C, 6 h, [Ag
+
] = 13,33×10
−3
mmol/l, [CS] = 0,33 mg/l.
a) S1
b) S2
c) S3
d) S4
Hình 3.8 nh TEM ca các mu
10
Hình 3.8 là nh TEM ca các mu tng hp các điu kin
nhit đ, nng đ khác nhau. Các ht đu có dng hình cu, b
mt nhn và kích thc bin đi ph thuc vào nhit đ phn ng
và t l nng đ [Ag
+
]/[CS] (Bng 3-2).
Bng 3-2. Kích thc ca ht nano Ag/CS các điu kin
phn ng khác nhau
Kí
hiu
mu
Nng đ
[Ag
+
]
mmol/l
Nng đ
[CS]
mg/l
T l
[Ag
+
]/[CS]
(mmol
Ag
+
/mg CS)
t(
o
C)
Kích thc
ht d
TEM
(nm)
S1
3,33.10
-3
133,3
2,5.10
-5
30
5-7
S2
3,33.10
-3
133,3
2,5.10
-5
50
7-10
S3
3,33.10
-3
133,3
2,5.10
-5
80
10-12
S4
3,33.10
-3
0,33
1,0.10
-2
80
12-15
S5
3,33.10
-3
0,33
1,0.10
-2
100
20-30
3.2.3. Kho sát đng hc ca phn ng tng hp vt liu
nano Ag/CS
Hình 3.6 là ph UV Vis ca phn ng theo thi gian, Hình
3.10 th hin quan h gia
A
AA
t
ln
và thi gian t , t đ th
thy rng quan h là tuyn tính điu này chng t phn ng là
bc 1. xác đnh nng lng hot hóa ca phn ng tng hp
nano Ag/CS, thc hin phn ng các điu kin nhit đ khác
nhau c đnh thi gian 6 gi nng đ các cht phn ng [Ag
+
] =
3,33.10
-3
mmol/l, [CS]= 0,33 mg/l. Kt qu th hin trên Hình
3.11, t đó v đc đ th Hình 3.12.
11
300 350 400 450 500 550 600
0.05
0.10
0.15
0.20
0.25
0.30
0.35
0.40
Thêi gian
(phót
)
360
330
270
210
180
150
120
90
65
40
thêi gian ph¶n øng
Absorbance (a.u)
Wavelength (nm)
-1
0
0 50 100 150 200
Thêi gian (phót)
Y=-0,1664-0,0036*X
R
2
=0,967
Hình 3.6 Ph UV-vis ca phn ng
theo thi gian (nhit đ 80
o
C, [Ag
+
]
= 3,33.10
3
mmol/l, [CS] = 0,33
mg/l)
Hình 3.10 Quan h gia
ln
t
AA
A
và thi gian t ca phn ng
300 350 400 450 500 550 600
0.00
0.05
0.10
0.15
0.20
0.25
0.30
0.35
0.40
0.45
0.50
0.55
0.60
0.65
Reaction temperature
t = 100
0
C
t = 90
0
C
t = 80
0
C
t = 70
0
C
t = 60
0
C
t = 50
0
C
Absorbance (a.u)
Wavelength (nm)
-14.5
-14.0
-13.5
-13.0
-12.5
-12.0
-11.5
-11.0
-10.5
-10.0
0.00264 0.00272 0.00280 0.00288 0.00296 0.00304
Y = 15.23524 -9618.73716 * X
R
2
=0.96152
1/T (K
-1
)
ln(A)
Hình 3.11 Ph UV-vis ca phn ng
khi thay đi nhit đ phn ng (t= 6
h, [Ag
+
]= 3,33.10
-3
mmol/l, [CS]=
0,33 mg/l)
Hình 3.12 th tng quan gia ln
A và 1/T
Giá tr hng s tc đ phn ng các nhit đ khác nhau đc
th hin Bng 3-4. Có th thy rng tc đ phn ng ph thuc
nhiu vào nhit đ.
12
Bng 3-4 Giá tr tc đ phn ng các nhit đ khác nhau
Nhit đ
(
0
C)
30
50
80
100
k (phút
-1
)
(3,8
0,25)
10
-5
(2,76
0,18)
10
-4
(3,46
0,22)
10
-3
(1,49
0,09)
10
-2
Da vào phng trình Arrenius, chúng tôi tính đc nng lng
hot hóa ca quá trình phn ng E
a
~79,9 kJ/mol, giá tr này phù
hp vi tính toán ca mt s tác gi khác [17, 95,97].
Mt s tác gi đã thc hin các nghiên cu v kh ion bc trong
môi trng alcol [97]. Theo đó các ion Ag
+
b kh và to thành
các ht kim loi trong khi đó các nhóm (-OH) ca ru bin thành
nhóm ađehit và axit. Trên c s đó, chúng tôi d đoán c ch ca
phn ng to thành vt liu Ag/CS xy ra theo các bc sau:
Bc 1: Các ion Ag
+
đc hp ph vào chitosan
(3.7)
(3.8)
(3.9)
(3.10)
Bc 2: Phn ng to thành Ag/CS
(3.11)
(3.12)
(3.13)
Theo c ch này, đu tiên ion Ag
+
s to thành liên kt vi nhóm
amin ca chitosan do s chia s cp electron hóa tr t do ca
nguyên t N vi ion Ag
+
(phng trình 3.8) và s cnh tranh hp
ph ca Ag
+
và H
+
đi vi nguyên t N (phng trình 3.9). Thêm
vào đó phc R-NH
2
Ag
+
đc đa vào phn ng (phng trình
3.10) do lc liên kt gia các ion bc vi nhóm OH trong nc
ln hn lc liên kt vi nit và nhóm amino. Do vy, quá trình
13
đc coi là gm hai bc: hình thành các ht nano bc trên nn
chitosan và hình thành các liên kt gia ht nano bc vi
chitosan. Ban đu, các ion bc đc phân tán lên b mt ca các
phân t chitosan và tng tác vi nhóm OH đ to thành các ht
bc oxit (phng trình 3.11). Sau đó, các ht bc oxit s b kh
bi chitosan. Cùng lúc đó, chitosan-OH b oxy hóa thành các axit
và aldehyde tng ng (phng trình 3.12 và 3.13).
3.3. Vt liu nano oxit st t/chitosan (Fe
3
O
4
/CS)
3.3.1. Cu trúc ca vt liu nano Fe
3
O
4
/CS
Gin đ nhiu x XRD ca vt liu nano Fe
3
O
4
/CS xut
hin các pic đc trng cho tinh th Fe
3
O
4
tng ng vi các mt
tinh th (220), (311), (400), (422), (511) and (440) tt c các
mu. Chng t đã tng hp đc vt liu nano Fe
3
O
4
/CS vi pha
tinh th đn pha [31].
Bng 3-5. Các v trí hp th chính ca CS, Fe
3
O
4
và Fe
3
O
4
/CS
Hp cht
(OậH)
(CậH)
(C-O)
(NậH)
(Fe-O)
chitosan
3395
2915,
2860
1409,
1091,
1031
1564,
1637
-
Fe
3
O
4
3420,
3422
-
-
-
605
Fe
3
O
4
/CS
3427
2915,
2860
-
1681
595
Bng 3-5 th hin các v trí hp ph chính ca ph IR các
mu CS, Fe
3
O
4
và Fe
3
O
4
/CS, có th thy rng vic kt hp thêm
chitosan làm cho các dao đng ca Fe
3
O
4
thay đi không nhiu.
Trong đó, dao đng ca Fe-O (t 610 ti 595 cm
−1
) và ca N-H
t 1638 ti 1681 cm
-1
là bin đi nhiu nht. iu đó có th do
liên kt ca ion Fe vi các nhóm NH
2
ca chitosan. Bên cnh đó
tng tác tnh đin gia b mt tích đin âm ca Fe
3
O
4
và
chitosan tích đin dng có th gây ra s bin đi này [44]. Trên
nh TEM (Hình 3.17) các ht Fe
3
O
4
tinh khit b kt khi mt
14
s ch và đng kính trung bình khong 15-20nm. Trong khi đó
các ht Fe
3
O
4
/CS ít b kt khi hn và cng có kích thc ln
hn, kích thc khong 25-30nm. Trên c s các phng pháp
phân tích hóa lý trên chúng tôi đã đ xut c ch to thành vt
liu nano Fe
3
O
4
/CS [35].
Hình 3.17 nh TEM ca Fe
3
O
4
(a) và Fe
3
O
4
/CS (b,c)
4. VT LIU T HP CU TRÚC NANO TRÊN NN
POLYME DN
4.1 Vt liu Fe
3
O
4
/polypyrrol (Fe
3
O
4
/PPy)
Màng Fe
3
O
4
/PPy đc tng hp bng phng pháp trùng
hp đin hóa. Hình 4.1 trình bày đc trng đin hóa ca màng
Fe
3
O
4
/PPy tng hp vi s vòng quét CV khác nhau. Kt qu cho
thy các đng đc trng CV tng dn lên sau mi chu k chng
t màng PPy đã hình thành và phát trin tt trên b mt vi đin
cc Pt. Chúng tôi cng tin hành trùng hp màng PPy tinh khit
đ so sánh, kt qu cho thy ti cùng chu k, cng đ dòng ca
quá trình to màng Fe
3
O
4
/PPy luôn cao hn màng PPy và c th
ti chu k th 20, cng đ dòng cao hn c 4-5 ln (Hình 4.1).
S gia tng cng đ dòng trong ph CV khi trùng hp
Fe
3
O
4
/PPy so vi ch trùng hp PPy chng t Fe
3
O
4
đóng vai trò
rt quan trng làm tng đ dn đin hoc/và tng din tích b
15
mt hiu dng ca màng. Kt qu chp ph hng ngoi đc đa
ra ti Hình 4.2. Kt qu chp ph hng ngoi cho thy vic tng
hp đin hóa màng Fe
3
O
4
/PPy trên vi đin cc Pt đã thành công,
ht nano Fe
3
O
4
đã đc pha tp vào màng polyme PPy.
-0.2 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
2500
-0.2 0 .0 0.2 0.4 0. 6 0.8 1.0
-1000
-500
0
500
1000
1500
2000
2500
PPy
PPy-Fe
3
O
4
E (V, Ag/AgCl)
I (A)
I (A)
E(V, Ag/AgCl)
Hình 4.1 Trùng hp đin hóa màng
Fe
3
O
4
/PPy theo phng pháp CV ti
th t -0,2V ti +0,9V, tc đ 50mV/s,
trong 20 vòng. Hình chèn bên trong là
so sánh ph trùng hp đin hóa màng
PPy và Fe
3
O
4
/PPy ti vòng th 20
3500 3000 2500 2000 1500 1000 500
% TruyÒn qua
Sè sãng (cm
-1
)
3029
565
1226
1518
1650
PPy/Fe
3
O
4
PPy
1311
1080
Hình 4.2 Ph FT-IR ca màng
PPy và Fe
3
O
4
/PPy
Hình 4.3 nh SEM (a) ht nano Fe
3
O
4
; (b) màng PPy và (c) màng
Fe
3
O
4
/PPy trùng hp bng phng pháp đin hóa
Hình 4.3.a là nh ht nano Fe
3
O
4
cho thy quá trình ch to bng
phng pháp đng kt ta khá thành công, sn phm thu đc
là các ht nano Fe
3
O
4
có kích thc đng đu vào khong 20-
30nm. Khi đa các ht Fe
3
O
4
đng tng hp cùng polypyrrol
a
b
c
16
cho thy nhng cu trúc tinh th dng ht rt rõ trên b mt cu
trúc hoa l (cauliflower) đc trng ca màng PPy (Hình 4.3.b
và Hình 4.3.c tng ng).
4.2 Vt liu nano Fe
3
O
4
/polyanilin/poly(styrene-co-acrylic
acid) (Fe
3
O
4
/ PANi/PSA)
nh SEM và TEM ca các ht nano Fe
3
O
4
chng t các
ht có hình cu đng kính khong 20-30nm, không kt khi
(Hình 4.4 a,b).
Hình 4.4 nh SEM và TEM ca các ht nano ạe
3
O
4
/PSA
(a,b) và màng Pt/PANi (c)
Ph FT-IR ca màng PANi và PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx xut hin
đng thi các di hp th đc trng ca các nhóm chc nng liên
quan đn PANi [28-30], các di hp th hình thành do liên kt
Fe-O (585 cm
−1
) và ca nhóm carboxyl (1627 cm
−1
) chng t
tng hp thành công màng PANi/Fe
3
O
4
/PSA.
5. NGHIÊN CU ỄNH GIỄ KH NNG NG DNG
CA VT LIU T HP CU TRÚC NANO TRÊN NN
CHITOSAN, POLYANILIN VÀ POLYPYRROL
5.1 Vt liu nano GPCS và Fe
3
O
4
/CS trong dn truyn
curcumin
5.1.1. Vt liu nano GPCS trong dn truyn curcumin
Ph IR ca chitosan, gossypol, curcumin, GPCS và Cur/GPCS
cho thy các pic ca Cur/GPCS đu là các pic c bn ca GPCS
và curcumin b dch chuyn v trí. chng t s có mt ca
curcumin trong nn GPCS. Hình 5.2 là nh FE-SEM ca ht
GPCS trc và sau khi ti curcumin. Các ht trc khi ti
a
c
17
curcumin có kích thc khong t 20 ậ 35 nm, sau khi ti
curcumin kích thc ht tng lên 30 - 40 nm, điu này có th do
curcumin đã đc ti thành công lên ht nano GPCS. Hình 5.5
là ph UV-vis và đng chun ca dung dch curcumin. Tính
đc lng curcumin đc ti lên GPCS là khong 3 mg/ml
tng đng vi hiu sut 75% (lng curcumin cho vào là 4
mg/ml.)
Hình 5.2 nh ca ht ẢPCS trc (a) và sau khi ti curcumin (b)
300 400 500 600
-0.2
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
1.6
2 4 6 8 10
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
Y = 0.15X - 0.0312
R
2
= 0.9993
Absorbance (a.u)
Concentration (mg/ml)
Absorbance (a.u)
Wavelength (nm)
2mg/ml
4mg/ml
6mg/ml
8mg/ml
10mg/ml
Cur/GCS
Hình 5.5 Ph Uv-Vis và
đng chun ca curcumin
0 10 20 30 40 50
0
20
40
60
80
100
% curcumin nh¶ ra
Thêi gian (giê)
Hình 5.6 Quá trình nh
curcumin t ht nano
Cur/GPCS
Hình 5.6 là đng cong nh curcumin ca Cur/GPCS trong dung
dch PBS 37,5
0
C và pH =7,4. Có th thy là quá trình nh
curcumin gm 2 giai đon, giai đon đu nh nhanh và sau đó
chm li. Trong khong 8h đu, gn 50% lng curcumin đc
nh ra khi ht nano Cur/GPCS. Giai đon th 2, curcumin đc
gii phóng ra chm và đt ti 75% sau 24 gi và 80% sau 48 gi.
a
b
18
5.2 Vt liu nano Fe
3
O
4
/CS trong hp ph kim loi nng
5.2.1 Vt liu nano Fe
3
O
4
/CS trong hp ph Ni(II) và Pb(II)
Hình 5.12 và
Hình 5.13 là các đ th th hin mi quan h gia
C
e
/q
e
và C
e
ca thí nghim hp ph Ni(II) và Pb(II) các pH 4,
5, 6. Có th thy trên đ th, mi quan h C
e
/q
e
và C
e
là tuyn
tính, theo nh phng trình 5.2 đã trình bày trên thì quá trình
hp ph các ion Ni(II) và Pb(II) tuân theo quy lut hp ph đng
nhit Langmuir và quá trình hp ph là đn lp.
2 4 6 8 10 12 14 16 18
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
(a)
pH = 4
pH = 5
pH = 6
C
e
/q
e
= 0.7436 + 0.01903 * C
e
R
2
= 0.978
C
e
/q
e
= 3.36254 + 0.04719 * C
e
R
2
= 0.986
C
e
/q
e
= 1.68374 + 0.04291 * C
e
R
2
= 0.976
C
e
/q
e
(g/l)
C
e
(mg/l)
Hình 5.12 ng đng nhit
Langmuir hp ph Ni(II)
5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
(b)
C
e
/q
e
= 0.1439 + 0.01579 * C
e
, R
2
=0.982
C
e
/q
e
= 0.90021 + 0.01825 * C
e
, R
2
=0.999
C
e
/q
e
= 1.09358+ 0.0201* C
e
, R
2
=0.971
C
e
/q
e
(g/l)
C
e
(mg/l)
pH = 4
pH = 5
pH = 6
Hình 5.13 ng đng nhit
Langmuir hp ph Pb(II)
Các thông s ca quá trình hp ph tính đc trình bày
trong Bng 5.1
Bng 5.1 Các thông s ca quá trình hp ph Ni(II) và Pb(II)
bng Fe
3
O
4
/CS
pH
Pb(II)
Ni(II)
K
L
q
max
(mg.g
-1
)
R
2
K
L
q
max
(mg.g
-1
)
R
2
4
0,01845
49,55
0,971
0,2974
21,19
0,986
5
0,02027
54,80
0,999
0,5939
23,30
0,977
6
0,10973
63,33
0,982
1,3448
52,55
0,977
19
5.2.2 Vt liu nano Fe
3
O
4
/CS trong hp ph Cr(VI)
Hình 5.17 th hin nh hng ca nng đ Cr(VI) ban đu
đn kh nng hp ph ca vt liu. Ta thy khi nng đ đu tng
thì dung lng hp ph tng. Hình 5.18 là đ th biu din s hp
ph Cr(VI) theo phng trình đng nhit Langmuir. H s tng
quan R
2
= 0,9998 chng t các s liu thc nghim đã tha mãn
phng trình Langmuir. Nh vy quá trình hp ph là đn lp.
0 50 100 150 200 250 300 350 400
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
q(mg/g)
t(min)
40mg/L
80mg/L
180mg/L
Hình 5.17 nh hng ca
nng đ Cr(VI) ban đu đn
kh nng hp ph ca vt liu
0 10 20 30 40 50 60 70 80
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
C
e
/q
e
C
e
/q
e
= 0,01792C
e
+ 0,0489
R
2
=0,9998
C
e
Hình 5.18 th đng nhit
Langmuir đi vi s hp ph
Cr(VI)
Da vào phng trình Langmuir tính đc dung lng hp
ph ti đa (q
m
) ca vt liu. Da vào đ th ta xác đnh đc các
thông s nh trình bày trong Bng 5.2.
Bng 5.2.Các thông s ca phng trình đng nhit Langmuir.
T(K)
K
L
q
m
(mg/g)
R
2
298
2,7288
55,80
0,9998
5.3 Vt liu nano Ag/CS trong kháng khun và c ch t bào
ung th
Các kt qu th hot tính kháng khun đc trình bày Bng
5.6. Kt qu thu đc cho thy sn phm có tính kháng khun
khá tt đi vi c vi khun gram âm, vi khun gram dng và
nm. Trong đó hot tính kháng khun ca vt liu nano Ag/CS
đi vi vi khun gram âm tt hn so vi vi khun gram dng.
20
iu này có th do lp màng bên ngoài ca vi khun gram âm
cha các nhóm phosphat và pyrophosphat mang đin tích âm nên
to thành liên kt tnh đin vi b mt mang đin tích dng ca
vt liu nano Ag/CS.
Bng 5.6 Hot tính kháng khun ca nano Ag/CS
Bacteria
Nng đ c ch ti thiu, tiêu
dit ti thiu và nng đ c
ch 50% (g/ml)
MIC
IC
50
MBC
Gram
âm
Escherichia coli
10
3,46
10
Pseudomonas
aeruginosa
2,5
1,42
2,5
Gram
dng
Lactobacillus
fermentum
10
3.9
10
Enterococcus
faecium
>10
>10
>10
Staphylococcus
aureus
10
6,08
10
Baciilus subtilis
10
5,41
10
Nm
Candida albicans
10
5,67
10
So sánh vi 1 s cht kháng sinh cho thy kh nng kháng
khun ca nano Ag/CS tt hn Penicillin-Streptomycin, rt tt
cho chng P.aeruginosa (IC
50
ca nano Ag/CS là 1,42 g/ml so
vi 4,5 g/ml ca Penicillin-Streptomycin [94]). So sánh tác
dng ca nano Ag/CS vi Ampicillin cho các chng L.
fermentum, B.subtilis, chúng tôi nhn thy hot lc là ngang bng
(IC
50
cùng trong khong 3,9 g/ml)ν vi chng S.aureus và E.coli
tác dng ca nano Ag/CS kém hn khong 2-10 ln (IC
50
ca
nano Ag/CS khong 6,08 g/l so vi 0,05÷2g/ml ca
Ampicillin); vi C.albicans thì tác dng ca nano Ag/CS kém
hn Amphotericin B khong 4÷9 ln [76].
5.4 Vt liu t hp cu trúc nano trên nn polyme dn trong
ch to cm bin sinh hc đin hóa
21
5.4.1 Vt liu Fe
3
O
4
/PPy ng dng ch to cm bin sinh hc
đin hóa xác đnh glucose
Ch to cm bin sinh hc Pt/Fe
3
O
4
/PPy-GOx bng cách gn
enzym glucose oxidase vào vt liu Fe
3
O
4
/PPy. ng đc
tuyn đáp ng dòng ca cm bin Pt/Fe
3
O
4
/PPy-GOx đc đa
ra ti Hình 5.24. Có th thy rng cng đ dòng khi đo trong
dung dch PBS (50mM, pH=7) đt n đnh sau khong 500 giây.
Khi thêm dung dch glucose vào thì cng đ dòng tng nhanh
và đt n đnh sau khong 30-40 giây. Tuy nhiên khi nng đ
glucose vt giá tr 9,02mM thì s tng cng đ dòng là rt yu,
thm chí b gimν điu này có th do lng enzym glucose c
đnh trên đin cc cha nhiu và hot lc ca enzyme cha cao.
200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
3.0
3.2
3.4
3.6
3.8
4.0
4.2
4.4
4.6
4.8
I (A)
Thêi gian (s)
0,98mM
1,92mM
2,83mM
3,70mM
4,55mM
5,36mM
6,14mM
6,96mM
7,63mM
8,33mM
9,02mM
9,68
10,3
10,93
Hình 5.24 ng đc tuyn đáp
ng dòng ca cm bin
Pt/Fe
3
O
4
/PPy-GOx ti E=+0,7V
(vs. Ag/AgCl) khi nhng lng
glucose đc thêm vào h đin
hóa
Hình 5.25 ng chun ca cm
bin Pt/Fe
3
O
4
/Ppy-GOx
Nh vy cm bin đt tuyn tính tt trong khong nng đ
glucose t 0,98 mM ti 9,02 mM vi bình phng h s tng
quan đt 0,9963 (Hình 5.25). Khong tuyn tính này đáp ng
nhu cu đo trong y t (nng đ glucose máu ngi kho mnh,
lúc đói làμ 4,4 ậ 6,1 mM).
0 2 4 6 8 10 12
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
1.6
I(A)=0,163*C
glucose
+0,0198
R
2
=0,9963
I (A)
C
glucose
(mM)
22
5.4.1 Vt liu Fe
3
O
4
/PANi/PSA ng dng ch to cm bin
sinh hc đin hóa xác đnh cholesterol
Ch to cm bin sinh hc Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx bng cách
gn enzym cholesterol oxidase vào Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA. Hình
5.26 trình bày nh SEM ca màng Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx.
Khi có mt enzym ChOx, đ g gh ca b mt đin cc gim.
iu này chng t Fe
3
O
4
/PSA-ChOx đã đc gn thành công
trên màng PANi nh tác nhân liên kt ngang GA. C ch gn có
th gi thit nh sauμ đc tng hp bng phng pháp đin hóa,
màng PANi có nhiu nhóm NH
2
cui mi mch và các nhóm
NH
2
ca ChOx s gn vi nhau thông qua liên kt ngang vi
GA to thành liên kt cng hóa tr (C=N) [24]. Mt khác các
nhóm COOH ca PSA trên b mt ht Fe
3
O
4
có th liên kt vi
nhóm NH
2
ca PANi thông qua liên kt amit (CONH) [74].
Gi thit này đc th hin trên Hình 5.27.
Hình 5.26 nh SEM ca
màng PANi/Fe
3
O
4
/PSA–ChOx
Hình 5.27 Mô hình gn ạe
3
O
4
/PSA-
ChOx vào đin cc Pt/PANi [70]
ng đc trng đáp ng dòng ca cm bin
Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx đc đa ra ti Hình 5.31. ng
chun ca tín hiu dòng ph thuc theo nng đ cholesterol đc
trình bày trong Hình 5.32. Tín hiu dòng tng tuyn tính vi
nng đ cholesterol trong di 0,2 đn 1,8 mM theo phng trìnhμ
23
I(A) = 17,67 C(mM) - 0,3314 (R
2
= 0,9901), vi thi gian cn
thit đ đt ti 95% giá tr ca dòng bão hòa là di 5s.
0 200 400 600 800 1000
0
10
20
30
40
I
(A)
Time (s)
cholesterol
Hình 5.31 áp ng dòng ca
cm bin
Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx khi
thêm 0,2mM cholesterol trong
dung dch PBS (pả=7) di
th +0,18v
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0
0
10
20
30
40
I (A)
Cholesterol (mM)
R
2
= 0.9901
y =
0.3314 + 17.67 * x
Hình 5.32 ng chun ca cm bin
Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx là hàm ca
nng đ cholesterol
đc hiu ca cm bin
đánh giá đ đc hiu ca cm bin ChOx, thí nghim đc
tin hành nh trong điu kin xây dng đng chun. Dung dch
cholesterol 5mM, dung dch glucose 5mM, dung dch axit
ascobic 5mM, dung dch axit uric 5mM và dung dch
acetaminophen 5mM đc cho vào h đin hóa sau đó đo dòng
đáp ng. Kt qu đc đa ra ti Hình 5.33, Khi cho thêm dung
dch glucose, dung dch axit ascobic, dung dch axit uric và dung
dch acetaminophen vào h đin hóa đã gây ra s thay đi đáng
k cng đ dòng, tuy nhiên chúng nhanh chóng tr v giá tr
dòng nh lúc trc khi thêm dung dch. Trong khi đó khi thêm
cholesterol, cng đ dòng đt trng thái n đnh mi. Nh vy
cm bin Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx có đ đc hiu cao vi c
cht.
24
Hình 5.1 áp ng dòng ca cm bin Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-
ChOx khi thêm 0,5mM cholesterol, 5 mM glucose, 0.5 mM AA,
0.5 mM UA, and 0.5 mM AC trong dung dch PBS (pả=7) di
th +0,18v
nhy trung bình ca cm bin Pt/PANi/Fe
3
O
4
/PSA-ChOx
tính đc là : S = 8796 A.mM
-1
.cm
-2
,
giá tr này tng đng
vi kt qu đã đc công b v cm bin cholesterol
[8,48,53,82,84].
KT LUN
Lun án đã nghiên cu tng hp, đc trng và đánh giá
kh nng ng dng ca mt s vt liu t hp cu trúc nano t
polyme thiên nhiên chitosan, polyme dn polyanilin, polypyrrol
vi Ag, Fe
3
O
4
. Kt qu đc th hin trong các kt lun sau:
1. ã nghiên cu tng hp vt liu nano chitosan s dng
gossypol làm tác nhân khâu mch. Vt liu to ra GPCS có dng
hình cu, phân b kích thc tng đi đng đu trong khong
20-35nm.
* ã nghiên cu quá trình ti curcumin lên vt liu nano
GPCS, sau khi ti kích thc vt liu tng lên 30-40nm; hiu sut
ti curcumin đt đc cao nht là 75%.
* ã nghiên cu quá trình nh curcumin trong dung dch
PBS (pH=7,4) cho thy trong 8 gi đu khong 50% lng
25
curcumin đc nh ra khi ht GPCS, s nh curcumin chm dn
và đt ti 75% sau 24 gi.
Kt qu nhn đc cho thy vt liu có kh nng ắti” và ắnh
chm” thuc.
3. ã nghiên cu tng hp vt liu nano Ag/CS, trong đó
CS vi vai trò va là cht kh va là cht bao bc. Vi nng đ
ca [Ag
+
] và [CS] ln lt là 3,33.10
-3
mmol/l và 0,33 mg/l; thi
gian 6 gi, nhit đ 80
0
C thu đc vt liu nano Ag/CS hình cu
không kt khi có kích thc 12-15 nm, vi kích thc này vt
liu có kh nng kháng khun tt.
* ã nghiên cu chi tit đng hc ca phn ng tng hp
nano Ag/CS. Phng trình đng hc ph thuc gia nng đ theo
thi gian cho thy phn ng là bc 1, hng s tc đ phn ng
30
0
C, 50
0
C, 80
0
C, 100
0
C ln lt là (3,8± 0,25) x10
-5
, (2,76±
0,18) x10
-4
, (3,46± 0,22) x10
-3
, (1,49± 0,09) x10
-2
(phút
-1
), nng
lng hot hóa E
a
~ 79,9 kJ/mol.
* ã nghiên cu kh nng kháng khun ca vt liu nano
Ag/CS. Kt qu cho thy vt liu có kh nng kháng khun tt
đi vi các khun gram âm, gram dng và nm, trong đó tt
nht kháng chng P.aeruginosa (IC
50
là 1,42 µg/ml) tt hn
kháng sinh penicillin-streptomycin cho chng này (IC
50
là 4,5
µg/ml).
* ã nghiên cu kh nng c ch s phát trin ca 4 dòng
t bào ung th (HepG2, Lu, MCF-7,KB) ca nano Ag/CS t nng
đ 6,25 µg/ml, kt qu cho thy c 4 dòng t bào đã b c ch
sinh trng mnh lên ti 60% so vi mu trng sau 72 gi.
4. ã nghiên cu tng hp vt liu nano Fe
3
O
4
/CS theo
phng pháp đng kt ta. Kích thc ht ca vt liu đt 30-50
nm, t đ bão hòa đt 55 emu/g so vi 52 emu/g ca nano Fe
3
O
4
.
Sn phm có th dùng cho ng dng dn thuc và hp ph kim
loi nng.
* ã nghiên cu gn curcumin lên vt liu nano
Fe
3
O
4
/CS, kích thc vt liu trc khi gn là 30-50 nm, sau khi
gn kích thc ht tng lên đn 400-450 nm. Sau khi gn