B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH HOÀI THNG
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG IN T TI
NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH HOÀI THNG
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG IN T TI
NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. PHM VN NNG
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s: “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng
đi vi dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp và làm
vic vi tinh thn nghiêm túc.
Các s liu s dng trong lun vn này đc thu thp t thc t có ngun
gc rõ ràng, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan
Tác gi: Nguyn Th Hoài Thng
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
Ch vit tt Tên đy đ
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
BIDV Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
Eximbank Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
GDP Tng sn phm quc ni
MB Ngân hàng TMCP Quân i
NHT Ngân hàng đin t
NH TMCP Ngân hàng thng mi c phn
Sacombank Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
SCB Ngân hàng TMCP Sài Gòn
SHB Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Ni
Techcombank Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
VAMC Công ty qun lý tài sn
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Ch tiêu tài chính ca BIDV t nm 2011-2013 31
Bng 2.2: C cu ngun vn huy đng ca BIDV t nm 2011-2013 33
Bng 2.3: Kt qu hot đng ca dch v NHT ti BIDV t 2012-2013 37
Bng 2.4: Báo cáo s lng khách hàng ca dch v NHT ti Bidv t nm
2012-2013 37
Bng 2.5: Kt qu kim đnh cronbach alpha ca các thành phn 52
Bng 2.6: KMO and Bartlett's Test ca 6 thành phn đc lp 54
Bng 2.7: Total Variance Explained 6 thành phn đc lp 55
Bng 2.8: Rotated Component Matrix
a
ca 6 thành phn đc lp 56
Bng 2.9: KMO and Bartlett's Test ca thành phn đc lp 57
Bng 2.10: Total Variance Explained ca thành phn đc lp 57
Bng 2.11: Model Summary 59
Bng 2.12: ANOVAa 59
Bng 2.13: Coefficients
a
59
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU
HÌNH V:
Hình 1.1: Mô hình khong cách cht lng 14
Hình 1.2: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng 16
Hình 1.3: Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca M 22
Hình 1.4: Mô hình ch s hài lòng khách hàng các quc gia Châu Âu 23
Hình 1.5: Mô hình lý thuyt ca đ tài 25
Hình 2.1: S đ c cu t chc ca BIDV 29
Hình 2.2: S đ c cu b máy qun lý 30
Hình 2.3: Quy trình kho sát 46
Hinh 2.4: Kt qu kim đnh mô hình 61
BIU :
Biu đ 2.1: Top 10 ngân hàng TMCP có tng tài sn ln nht ti Vit Nam
32
Biu đ 2.2: T l n nhóm II ca BIDV giai đon 2011-2013 35
Biu đ 2.3: Kt qu hot đng ca mt s dch v ti BIDV giai đon 2011-
2013 36
Biu đ 2.4: Tc đ tng trng doanh thu, chi phí, tng thu ròng qua các
nm 2011-2013 40
Biu đ 2.5: Ngh nghip theo mu nghiên cu 49
Biu đ 2.6: Mc đ s dng dch v NHT theo mu nghiên cu 49
Biu đ 2.7: Mc đích s dng dch v NHT theo mu nghiên cu 50
1
M U
1. LÝ DO CHN TÀI
Trong nhng nm gn đây, nn kinh t th gii nói chung và Vit Nam nói
riêng đang phi đi mt vi nhng khó khn do cuc khng hong gây ra. T l phá
sn ca các công ty cng nh t l tht nghip ca ngi lao đng ngày càng tng.
Thm chí, ngay c đi vi mt s ngân hàng-lnh vc đc coi là ch cht và huyt
mch cho tt c các thành phn kinh t- cng phi đi đu vi nguy c mt tính
thanh khon cao, n xu gia tng. ng trc tình hình đó, các NHTM Vit Nam
đang tích cc nâng cao tính cnh tranh bng cách khai thác ti đa các c hi t th
trng mang li. Bên cnh cách giao dch truyn thng ti quy thì hin nay các
NHTM Vit Nam đã bit ng dng công ngh thông tin hin đi đ to ra mt dch
v mi, mt mt giúp khách hàng làm vic vi ngân hàng bt kì đâu, bt kì lúc
nào và mt mt làm cho ngun thu t dch v tng lên đáng k. ó là dch v ngân
hàng đin t.
Là ngân hàng thng mi quc doanh phát trin lâu đi và mi tin hành c
phn hóa thi gian gn đây, Ngân hàng TMCP u T và Phát Trin Vit Nam đã
đt đc nhng thành công nht đnh giúp nâng cao kh nng cnh tranh và s hài
lòng cho khách hàng. Mt phn to nên s thành công đó chính là vic BIDV đã
không ngn ngi đu t cho dch v ngân hàng đin t. Tuy nhiên, trong quá trình
trin khai dch v BIDV vn còn gp phi nhng hn ch và phàn nàn t khách
hàng. có th tìm hiu đc nguyên nhân gây ra nhng hn ch đó, và t đó đa
ra các gii pháp nhm nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng đin t cng nh thúc đy s phát trin ca dch v này nên tôi đã quyt đnh
thc hin nghiên cu đ tài “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam”
2
2. MC TIÊU NGHIÊN CU CA TÀI
Nghiên cu này nhm mc tiêu khám phá các nhân t chính nh hng đn
s hài lòng ca khách hàng s dng dch v NHT ti BIDV.
ng thi nghiên cu cng đo lng mc đ nh hng ca các nhân t đó
đn s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v NHT ti Ngân hàng TMCP u t
và Phát trin Vit Nam.
Trên c s nghiên cu trên, phát hin ra nhng hn ch còn xy ra trong quá
trình đa dch v đn vi khách hàng. T đó đ xut gii pháp nâng cao công tác
chm sóc khách hàng nhm đem li s hài lòng tt nht cho khách hàng v dch v
NHT.
3. PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU CA TÀI
Phm vi nghiên cu: tài đc nghiên cu ti NH TMCP u t và Phát
trin Vit Nam. S liu phc v nghiên cu đc thu thp t nm 2011 đn nm
2013.
i tng nghiên cu: các khách hàng cá nhân, các doanh nghip đã và
đang s dng dch v NHT ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU CA TÀI
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính:
(1) Nghiên cu đnh tính nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi
phng vn.
(2) Nghiên cu đnh lng thông qua k thut phng vn trc tip nhng
khách hàng đã và đang s dng các dch v NHT ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam.
tài s dng nhiu công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích
nhân t khám phá (EFA), kim đnh thang đo bng Cronbach’s Alpha, Anova vi
phn mm SPSS 20.0
5. KT CU CA TÀI
Ngoài phn m đu và kt lun đ tài đc b cc trong 3 chng :
3
Chng 1: Tng quan v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v Ngân hàng
đin t ti Ngân Hàng Thng Mi
Chng 2 : Thc trng s hài lòng ca dch v Ngân hàng đin t ti Ngân hàng
TMCP u T Và Phát Trin Vit Nam
Chng 3 : Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v Ngân
hàng đin t ti Ngân hàng TMCP u T Và Phát Trin Vit Nam
4
CHNG 1:TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I
VI DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NHTM
1.1 Tng quan v dch v ngân hàng đin t
1.1.1 Khái nim v dch v ngân hàng đin t(Electronic banking hay E-
banking)
- E-banking là s kt hp gia mt s dch v ngân hàng truyn thng vi
công ngh thông tin (CNTT) và đin t vin thông. Theo đó, khi khách hàng có nhu
cu giao dch thì h không nht thit phi đn ngân hàng mà vn có th thc hin
mt cách nhanh chóng thông qua các kênh phân phi đin t.
- Dch v ngân hàng đin t là mt h thng phn mm vi tính cho phép khách
hàng tìm hiu hay mua dch v ngân hàng thông qua vic ni mng máy vi tính ca
mình vi ngân hàng
1
- Vi dch v ngân hàng đin t, khách hàng có kh nng truy nhp t xa
nhm: thu thp thông tin, thc hin các giao dch thanh toán, tài chính da trên các
tài khon lu ký ti ngân hàng, và đng ký s dng dch v mi
2
Trên đây là các đnh ngha khác nhau ca dch v ngân hàng đin t. Nhng
nói tóm li, da theo s phát trin ca dch v ngân hàng đin t, thì ta có th hiu
rng: Dch v ngân hàng đin t (Electronic Banking vit tt là E- Banking) là các
dch v ngân hàng mà các giao dch gia ngân hàng và khách hàng (cá nhân và t
chc) da trên quá trình x lý và chuyn giao d liu s hoá
1.1.2 Các sn phm ca dch v ngân hàng đin t
1.1.2.1 Ngân hàng qua mng - Internet banking
Internet Banking là mt kênh phân phi các sn phm dch v ngân hàng
thông qua mng internet. Vi dch v này khách hàng ch cn mt chic máy tính
hay đin thoi đc kt ni mng internet mà không cn phi cài đt bt kì mt
phn mm nào mà vn có th giao dch vi ngân hàng vào bt c lúc nào và bt
c ni đâu mà h mun.
1
How the Internet redefines banking, Tp chí the Australian Banker, tuyn tp 133, s 3, 6/1999
2
Trng c Bo, Ngân hàng đin t và các phng tin giao dch đin t, Tp chí tin hc Ngân hàng, s 4
(58), 7/2003
5
Internet Banking thc s đã giúp khách hàng tit kim đc rt nhiu thi
gian cng nh tin bc thông qua nhiu tin ích nh sau:
- Vn tin tài khon
- Chuyn tin và đt lnh thanh toán
- Xem các thông tin ngân hàng nh lãi sut, t giá hay tìm kim thông
tin v mt giao dch c th nào đó, ví d: s séc, s tin và ngày séc đó đc
thanh toán…
- Thanh toán hoá đn đin, nc, đin thoi
- Gi yêu cu dch v nh yêu cu phát hành séc, sao kê
1.1.2.2 Ngân hàng qua mng di đng - Mobile banking
S phát trin nhanh chóng ca các hãng đin thoi di đng, nht là s xut
hin liên tc ca các dòng đin thoi thông minh (smart phone) đã mt phn nào đó
thúc đy dch v mobile banking ra đi. ây là mt kênh phân phi sn phm dch
v ngân hàng qua h thng mng đin thoi di đng. Nó cho phép bn thc hin các
giao dch ngân hàng (vn tin, chuyn khon, thanh toán hóa đn ) mt cách an toàn,
chính xác, nhanh gn ngay trên đin thoi di đng ca mình mà không mt thi gian
đn quy giao dch. Dch v mobile banking giúp khách hàng d dàng truy cp tài
khon và có giao din đp mt phù hp vi màn hình ca chic đin thoi di đng.
1.1.2.3 Ngân hàng ti nhà - Home banking
Home Banking là mt loi dch v ngân hàng đin t cho phép khách hàng
có th ch đng kim soát hot đng giao dch ngân hàng ti nhà, ti vn phòng
thông qua mng ni b do ngân hàng xây dng riêng
Dch v này đc xây dng trên mt trong hai nn tng: h thng các phn
mm ng dng (Software Base) và nn tng công ngh web (Web Base), thông qua
h thng máy ch, mng Internet và máy tính con ca khách hàng, thông tin tài
chính s đc thit lp, mã hoá, trao đi và xác nhn gia ngân hàng và khách hàng.
Home banking cung cp các dch v tng t nh internet banking. Tuy
nhiên, loi hình này thng ch phc v đi tng khách hàng doanh nghip.
1.1.2.4 Trung tâm cuc gi - Phone banking và dch v Call Center 24/7
6
ây là dch v đc t chc tp trung vi phn trung tâm là mt tng đài
đc b trí trc 24/7. Khách hàng khi phát sinh yêu cu s dng mt s dch v ca
ngân hàng, truy vn thông tin hoc yêu cu gii đáp thc mc s thc hin gi đn
s đin thoi ca tng đài ca tng ngân hàng đ đt lnh thc hin dch v hoc
yêu cu đc t vn, hng dn mà không phi trc tip đn ngân hàng
Qua Phone-banking, khách hàng đc ngân hàng hng dn s dng dch v,
gii thiu thông tin v các dch v. Ngoài ra, khách hàng còn đc cung cp thông
tin tài khon và bng kê các giao dch, báo n, báo có và các thông tin khác nh lãi
sut, t giá hi đoái, chuyn tin, thanh toán hoá đn và dch v h tr khách hàng
1.1.2.5 ATM/POS
ây là dch v giao dch ngân hàng qua h thng máy ATM/POS.
Máy rút tin t đng hay máy giao dch t đng (còn đc gi là ATM, vit
tt ca Automated Teller Machine hoc Automatic Teller Machine trong ting Anh)
là mt thit b ngân hàng giao dch t đng vi khách hàng, thc hin vic nhn
dng khách hàng thông qua th ATM (th ghi n, th tín dng) hay các thit b
tng thích, và giúp khách hàng kim tra tài khon, rút tin mt, chuyn khon,
thanh toán tin hàng hóa dch v.
Máy chp nhn th (POS): POS/EDC (Point of Sale/Electronic Data Capture):
Là thit b thanh toán đin t hin đi, đc lp đt ti các đn v chp nhn th
(VCNT) là các ca hàng, siêu th, nhà hàng. Dch v POS là phng thc thanh
toán không dùng tin mt mà ngân hàng cung cp cho các ch th ca mình đ thc
hin chi tiêu, mua bán hàng hóa dch v ti các VCNT. Hin nay các ngân hàng
đang chú trng phát trin máy POS vi hình nh hin đi, thanh toán nhanh chóng,
tin li mang li nhiu li ích nh: nâng cao hình nh v th ca công ty, khuyn
khích hng thú mua sm nhiu hn do không b gii hn bi s tin mt mang theo.
1.1.2.6 Kiosk Ngân hàng
ây là s phát trin ca dch v ngân hàng hng ti phc v khách hàng
vi cht lng cao nht và thun tin nht. Trên đng ph s đt các trm làm vic
vi đng kt ni Internet tc đ cao. Khi khách hàng cn thc hin giao dch hoc
7
yêu cu dch v, h ch cn truy cp tên đng nhp và mt khu ca mình đ s
dng dch v ca h thng ngân hàng.
1.1.3 Li ích ng dng ca ngân hàng đin t
1.1.3.1 i vi ngân hàng
a dng hóa sn phm dch v ngân hàng : Vic phát trin dch v NHT
giúp ngân hàng gia tng sn phm, dch v ca mình bên cnh mt s dch v
truyn thng
Tng kh nng cnh tranh và phát trin : Vi dch v ngân hàng đin t tuy
chi phí đu t công ngh ban đu tng đi tn kém, song bù li ngân hàng s gim
thiu đc vic đu t nhân lc dàn tri; không phi đu t đa đim và các chi phí
in n, lu chuyn h s cho vic giao dch truyn thng nhng vn có th chm sóc
và thu hút đc khách hàng. Nó thc s là mt công c qung bá, khuch trng
thng hiu ca NHTM mt cách sinh đng, hiu qu vì E-Banking giúp NHTM
thc hin chin lc “toàn cu hóa” mà không cn m thêm chi nhánh trong nc
cng nh nc ngoài
Tng kh nng cung cp các dch v khác ca ngân hàng: Ngân hàng đin t
đc xem nh là mt kênh phân phi quan trng đi vi các sn phm, dch v ca
ngành ngân hàng
1.1.3.2 i vi khách hàng
Giao dch vi ngân hàng nhanh chóng, an toàn, mi lúc mi ni: Vi dch v
e-banking, khách hàng có th giao dch vi ngân hàng bt c ni đâu mà h mun.
Khi s dng dch v này, ngoài vic có tên truy cp và mt khu, khách hàng còn
đc cp mt dãy s đ xác nhn li giao dch ca mình thông qua mt thit b bo
mt hay qua tin nhn mà ngân hàng cung cp cho khách hàng qua s đin thoi đã
đng ký. Vì th, giao dch ca khách hàng rt an toàn.
Tit kim thi gian và chi phí đi li: Vic giao dch vi ngân hàng ti bt c
ni đâu mà khách hàng mun đã giúp h tit kim đc đáng k chi phí đi li và
thi gian so vi đn ti quy đ giao dch. Ngoài ra còn giúp khách hàng hn ch
đc hin tng cp git hay tai nn giao thông đang tng cao hin nay.
8
Ch đng qun lý tài chính cá nhân mt cách hiu qu: Thông qua các dch
v ca ngân hàng đin t, khách hàng có th kim tra và bit đc các chi tit liên
quan đn giao dch nh tên ngi chuyn tin, s tin mi ln giao dch, tng s
d đ t đó cân đi li ngun vn ca mình mt cách tt nht.
Ngoài ra dch v e-banking cng to điu kin cho vn tin t chu chuyn
nhanh, khách hàng thc hin tt quan h giao dch, trao đi tin – hàng vi đi tác
ca mình. Qua đó đy nhanh tc đ lu thông hàng hoá, tin t, nâng cao hiu qu
s dng vn.
1.1.3.3 i vi nn kinh t
Bên cnh nhng li ích to ln mà dch v ngân hàng đin t đem li cho
khách hàng và ngân hàng, thì nó cng đóng góp mt vai trò trong tin trình phát
trin ca nn kinh t.
Bng chng là khi s dng dch v NHT vi vic qun lý tin bng tài
khon và thc hin giao dch đin t, Chính Ph đã ct gim đc mt s chi phí so
vi khi lu thông tin mt nh chi phí phát hành, in n và qun lý tin. Ngoài ra,
điu này cng giúp gim t nn xã hi.
Vic đng ký s dng dch v ngân hàng đin t không nhng giúp khách
hàng qun lý đc dòng tin ca mình mà còn giúp Nhà Nc kim soát vn đ np
thu ca cá nhân và t chc đi vi ngân sách Nhà nc cng nh xác đnh đc
dòng tin lu thông, tc đ chu chuyn vn, đ t đó có nhng gip pháp phù hp
cho nn kinh t.
1.1.4 Nhng ri ro trong hot đng ca dch v NHT
Cng nh các dch v ngân hàng khác, dch v NHT cng cha đng
nhng ri ro tim n trong quá trình hot đng ca dch v này. Trong phm vu
nghiên cu ca khóa lun, tác gi s đ cp đn ba loi ri ro thng gp nht ca
dch v NHT. ó là:
1.1.4.1 Ri ro hot đng
Ri ro an ninh: Phát sinh t khâu kim soát tip cn vào h thng qun lý ri
ro và các chng t quan trng đc lu gi ti ngân hàng, thông tin trao đi gia
9
ngân hàng và các đi tác. Mt l hng an ninh có th dn đn nhng trách nhim
pháp lý do bn la đo c tình to ra cho ngân hàng, vic đ lt nhng trng hp
tip cn ngoài thm quyn có th dn đn nhng thit hi trc tip hoc gây trách
nhim pháp lý cho khách hàng và các rc ri khác.
Ri ro thit k, duy trì h thng: Các h thng đã la chn có th không đc
thit k hoc trin khai tt, trong quá trình vn hành có th b li gián đon hoc
chy chm. Nhiu ngân hàng li da vào các nhà cung cp dch v bên ngoài và các
chuyên gia đc lp đ trin khai, vn hành và h tr các phn khác nhau ca hot
đng NHT. Vic này cng tim n ri ro vì các nhà cung cp dch v có th không
có chuyên gia cn thit cho vic cung ng các dch v mà ngân hàng mong mun và
không cp nht kp thi công ngh ca h. Các hot đng ca nhà cung cp dch v
có th b gián đon do h thng ca h b hng hoc do các khó khn v tài chính,
điu này s nh hng đn vic cung cp sn phm và dch v ca ngân hàng. Tc
đ thay đi nhanh chóng rt đc trng ca CNTT li to ra ri ro do h thng ca
ngân hàng có th b lc hu. Hn na, vic công ngh thay đi nhanh chóng có th
khin các nhân viên không th hiu đc đy đ bn cht ca công ngh mi mà
ngân hàng s dng. iu này s gây ra nhng rc ri khi vn đng các h thng mi
hoc h thng đc cp nht
Ri ro do nhm ln ca khách hàng. Khi thiu nhng bin pháp cn thit đ
xác nhn giao dch, các khách hàng s có kh nng ph nhn nhng giao dch mà
trc đó h đã chp nhn, điu này gây tn tht cho ngân hàng.
1.1.4.2 Ri ro uy tín:
Ri ro uy tín phát sinh khi các h thng hoc sn phm không hot đng nh
d kin và gây ra phn ng tiêu cc lan rng trong công chúng. Mt l hng
nghiêm trng v an ninh, cho dù do bên ngoài hay bên trong tn công lên mt h
thng nào đó ca ngân hàng s nh hng nghiêm trng ti uy tín ca ngân hàng.
Ri ro uy tín còn có th phát sinh trong trng hp khách hàng gp vn đ vi dch
v đc cung ng nhng không nhn đc thông tin cn thit v sn phm s dng
và các quy trình gii quyt trc trc; hoc có th phát sinh t các trc trc ln các
10
mng li giao tip khin cho khách hàng gp khó khn trong vic tip cn thông
tin tài khon ca h, nht là trong trng hp không có các phng tin tip cn
khác đ thay th. Nhng tn tht ln do nhm ln ca mt ngân hàng cng có th
khin các khách hàng ca mt ngân hàng khác có các sn phm và dch e-banking
ging hoc tng t nghi ng vào sn phm và sn phm ca ngân hàng đó.
1.1.4.3 Ri ro pháp lý
Ri ro pháp lý phát sinh t nhng vi phm, hoc do không tuân th pháp
lut, các quy đnh hoc các thông l đã đc xác lp, hoc do quy đnh không rõ các
quyn và ngha v pháp lý ca các bên đi vi giao dch.
Do tng đi mi m nên trong nhiu hot đng e-banking, các quyn và
ngha v ca các bên đi vi các giao dch loi này còn cha rõ ràng. Các ngân
hàng tham gia vào hot đng e- banking có th s phi đi mt vi các ri ro pháp
lý có liên quan đn vic bo v quyn riêng t và công b v khách hàng. Nhng
khách hàng này không đc thông tin đy đ v quyn và ngha v ca h s có th
khi kin ngân hàng.
Ngoài ra, các ngân hàng có th phi đi mt vi nhng yêu cu pháp lý khác
nhau khi m rng các hot đng dch v e-banking bán l qua internet. Ngân hàng
có th phi chu ri ro pháp lý do không tuân th đy đ nhng quy đnh và pháp
lut khác nhau ca các nc này nh lut bo v khách hàng, các yêu cu báo cáo
và lu tr, quy đnh v quyn riêng t
1.2 S hài lòng và các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng đi
vi dch v ngân hàng đin t
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v NHT
Mun hiu th nào là s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v NHT thì
vic đu tiên phi hiu s hài lòng là gì ? Và di đây là mt s đnh ngha tiêu biu,
giúp chúng ta hiu rõ th nào là s hài lòng
S hài lòng ca khách hàng chính là trng thái/ cm nhn ca khách hàng đi
vi nhà cung cp dch v sau khi đã s dng dch v đó (Terrence Levesque và
Gordon H.G McDougall, 1996).
11
Hay theo Hansemark và Albinsson (2004), “S hài lòng ca khách hàng là
mt thái đ tng th ca khách hàng đi vi mt nhà cung cp dch v, hoc mt
cm xúc phn ng vi s khác bit gia nhng gì khách hàng d đoán trc và
nhng gì h tip nhn, đi vi s đáp ng mt s nhu cu, mc tiêu hay mong
mun”.
Nói tóm li, da trên các đnh ngha trên ta có th hiu rng s hài lòng ca
khách hàng đi vi dch v NHT chính là s so sánh gia li ích thc t mà khách
hàng cm nhn đc do vic giao dch vi ngân hàng thông qua dch v này vi
nhng k vng đt ra lúc đu. Mà nhng k vng này đc hình thành trên c s
nhng li ích mà khách hàng có đc khi giao dch trc tip vi ngân hàng và thm
chí là nhng cái mà cách giao dch truyn thng không th mang li đc cho khách
hàng. Nu li ích thc t không nh k vng thì khách hàng s tht vng và không
còn mun s dng dch v này na. Còn nu li ích thc t đáp ng đc k vng
đã đt ra thì khách hàng s hài lòng. Và trng hp li ích thc t cao hn k vng
ca khách hàng thì s to ra hin tng hài lòng cao hn hoc là hài lòng vt quá
mong đi.
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Vic phân loi s hài lòng ca khách hàng rt quan trng, nó giúp ngân
hàng hiu rõ v hành vi ca khách hàng ri t đó đa ra các chin lc phù hp
cho tng nhóm khách hàng. Tuy nhiên, vic phân loi này không phi là d, vì
ngân hàng rt hay nhm ln khách hàng gia các nhóm vi nhau. Vì th, ngân hàng
phi tht sáng sut đ phân loi khách hàng vào nhóm nào cho chính xác, phù hp
vi mc tiêu chin lc phát trin ca nhóm đó. Di đây là mt cách phân loi
đc s dng ph bin có th áp dng đ phân chia s hài lòng ca khách hàng đi
vi dch v NHT. ó là kiu phân loi theo Bernd Stauss và Patricia Neuhaus
(1997. Theo đó, ta có 3 loi nh sau
- Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): Khi nhu cu s
dng dch v NHT ca khách hàng ngày càng tng lên thì th hin mt s hài
lòng mang tính tích cc. Tâm lý hài lòng này là do khách hàng cm thy có nhiu
12
ci thin trong vic cung cp dch v ca ngân hàng và h mun tip tc s dng
dch v này. Và t chính t s tín nhim ca khách hàng mà ngân hàng s càng n
lc hn trong vic ci tin cht lng dch v ca mình .
- Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): Nhóm khách hàng này
cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì đang din ra và h không đòi hi phi
cn có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng. Vì vy, có th nói
nhóm này là nhng khách hàng rt d chu và ngân hàng thng không mt nhiu
thi gian trong vic tip th dch v này.
- Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): nhng khách hàng
có s hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng. H cm thy hài lòng không
phi vì ngân hàng tha mãn hoàn toàn nhu cu ca h mà vì h ngh rng s không
th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì vy, khi tip th dch v NHT
nên hng khách hàng đn các dch v phi tài chính
1.2.3 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
NHT
1.2.3.1 Cht lng dch v
Khái nim
tr li cho câu hi th nào là cht lng dch v, có l điu đu tiên
chúng ta ngh đn là khái nim ca Parasuraman và cng s. Ông và cng s (1985)
cho rng : “ Cht lng dch v là khong cách gia s mong đi (k vng) ca
khách hàng và nhn thc (cm nhn) ca h khi đã s dng qua dch v’’. Cng
theo Parasuraman thì k vng trong cht lng dch v là nhng mong mun ca
khách hàng, ngha là h cm thy nhà cung cp phi thc hin ch không phi s
thc hin các yêu cu v dch v.
Ngoài ra, chúng ta cng còn có mt s khái nim khác nh :
Theo Nitecki (2000) thì cht lng dch v là s đáp ng hoc vt quá
nhng mong đi ca khách hàng, hoc nh là s khác bit gia nhn thc và mong
đi ca khách hàng đi vi
13
Còn theo Cronin và Taylor (1992), cht lng dch v đc xác đnh là mt
hình thc ca thái đ nhng không phi s hài lòng, và là kt qu ca s so sánh
gia mc đ mong đi dch v và giá tr nhn đc.
Nói chung là có nhiu cách đnh ngha khác nhau nhng tóm li thì cht
lng là phm trù mang tính ch quan, tu thuc vào nhu cu, mong đi ca khách
hàng. Vì vy, tùy vào tng môi trng c th mà chúng ta tìm ra đnh ngha tt
nht, đ t đó đa ra các bin pháp ci thin cht lng dch v.
i vi dch v NHT, cht lng dch v đc ngân hàng xác đnh da
trên vic so sánh gia li ích mà khách hàng nhn đc khi giao dch gián tip vi
ngân hàng thông qua dch v NHT và khi giao dch trc tip, thm chí là so sánh
vi nhng điu mà cách giao dch truyn thng này không th mang li. Nh chúng
ta đã bit dch v NHT là s kt hp ca dch v ngân hàng truyn thng và công
ngh thông tin. Vì vy cht lng dch v này đc đánh giá da theo nhiu tiêu chí
nh s đáp ng, cách phc v ca nhân viên, tc đ đng truyn
Khong cách trong s cm nhn cht lng dch v
Gia ngân hàng và khách hàng luôn tn ti nhng khong cách, mà chúng
bin đi ph thuc vào hai nhân t chính (khách hàng và ngân hàng) và các nhân t
ph (đc to ra bi nhng yu t môi trng xung quanh tác đng đn). Khong
cách càng ln th hin kh nng ngân hàng đáp ng nhu cu ca khách hàng càng
thp. Vì vy, thu hp các khong cách này là mc tiêu hng ti ca ngân hàng đ
làm tha mãn cao nht nhu cu ca khách hàng.
14
(Ngun Parasuraman, 1991)
Hình 1.1: Mô hình khong cách cht lng dch v
Khong cách 1: Xut hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng
v cht lng dch v s nhn đc và nhn thc ca ngân hàng v nhng k vng
này ca khách hàng. Khong cách này thng xut hin do ngân hàng không hiu
đc ht nhng đc đim nào to nên cht lng dch v ca mình và đánh giá cha
sát nhu cu ca khách hàng. thu hp khong cách 1, ngân hàng cn tìm hiu,
nghiên cu k nhu cu th trng, th hiu ca khách hàng, đc bit nhóm khách
hàng tim nng mà ngân hàng nhm đn. ng thi, phi thc s hiu đc nhng
tính nng, tin ích ca sn phm sp to ra có tht s phù hp vi đi tng khách
hàng tim nng không.
Khong cách 2: Xut hin khi ngân hàng gp khó khn trong vic chuyn đi
nhn thc ca mình v k vng ca khách hàng thành nhng đc tính ca cht
Kinh nghim
KHÁCH HÀNG
Nhu cu cá nhân
Khong cách 5
Dch v cm nhn
NHÀ TI
P TH
Dch v k vng
Khong cách 2
Thông tin truyn ming
Thông tin đn
khách hàng
Dch v chuyn giao
Khong cách 4
Chuyn đi cm nhn
ca công ty thành tiêu
chí cht lng
Khong cách 3
Kho
ng cách
1
Nhn thc ca công ty v k
vng ca khách hàng
15
lng dch v. Nh vy, trong ngân hàng khong cách th hai ph thuc ch yu
vào nng lc thit k sn phm ca ngân hàng.
Khong cách 3: Xut hin khi nhân viên chuyn giao dch v cho khách hàng
không đúng theo nhng tiêu chí đã đc xác đnh. Khong cách này ph thuc
nhiu vào cht lng đi ng nhân viên trc tip cung cp sn phm dch v. Cho
dù sn phm có đc thit k đúng ý tng, nhiu tin ích, có kh nng đáp ng
nhu cu ca khách hàng nhng nu ti khâu cung cp, thái đ và trình đ chuyên
môn ca nhân viên không đm bo, không đáp ng đc nhu cu ca khách hàng,
khin khách hàng cm thy phin toái thì nhng n lc c gng ca ngân hàng trong
tìm hiu nhu cu th trng, thit k sn phm… cng không còn ý ngha. Vì th,
các nhân viên phi không ngng nâng cao trình đ chuyên môn ca mình lên. ng
thi, ngân hàng cng cn m các khóa đào to ngn và dài hn đ trang b cho nhân
viên ca h nhng k nng mm nh k nng giao tip, k nng thuyt phc, k
nng đàm phán, k nng bán hàng…
Khong cách 4: ây là khong cách gia cht lng dch v thc t cung cp
và cht lng dch v đã thông tin ti khách hàng. ó là nhng ha hn đc
phóng đi không chính xác, vt quá kh nng thc hin ca ngân hàng. iu này
rt d làm mt lòng tin ca khách hàng nu ngân hàng thc hin qung cáo, tuyên
truyn quá s tht.
Khong cách 5: Sau khi s dng dch v, khách hàng s có s so sánh cht
lng dch v mà h cm nhn đc vi cht lng dch v đã k vng ban đu.
Vn đ mu cht đm bo cht lng dch v là nhng giá tr khách hàng nhn
đc trong quá trình s dng sn phm dch v phi đt hoc vt tri so vi nhng
gì khách hàng ch mong. Nh vy, cht lng dch v đc đánh giá cao hay thp
ph thuc vào s cm nhn v dch v thc t ca khách hàng nh th nào trong bi
cnh khách hàng mong đi gì t ngân hàng.
Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng
Theo các nghiên cu trc đây cho thy cht lng dch v và s hài lòng là
hai khái nim phân bit nhau hoàn toàn nhng li có mi quan h “nhân qu” vi
16
nhau. Trong đó, cht lng dch v là yu t quyt đnh s hài lòng ca khách hàng
khi s dng dch v.
Oliver(1993) là ngi đu tiên cho rng cht lng dch v s là tin đ cho
s hài lòng ca khách hàng, và cht lng dch v nh hng đn mc đ hài lòng
ca khách hàng
Cronin & Taylor cng đã kim đnh mi quan h này và kt lun cm nhn
cht lng dch v dn đn s tha mãn ca khách hàng
Ngoài ra Zeithaml et al.( 2006, p. 106-107) cng cho rng “Mc dù s hài
lòng ca khách hàng đc nh hng bi yu t giá và cht lng sn phm,
nhng cht lng dch v là mt yu t nh hng quan trng đi vi s hài lòng
ca khách hàng”
Nh vy cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng có quan h
tng h cht ch vi nhau, trong đó cht lng dch v là cái đc to ra trc và
sau đó quyt đnh đn s hài lòng ca khách hàng. Nu sn phm có cht lng tt,
thon mãn đc nhu cu ca khách hàng thì doanh nghip đó bc đu làm cho
khách hàng hài lòng. Vì th, hng đn mc tiêu tha mãn nhu cu ca khách hàng,
ngân hàng cn tp trung nâng cao cht lng dch v ca mình.
(Ngun: Wilson et al.,2008, p. 79)
Hình 1.2: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng
Nh
ng nhân t
cá
nhân
Lòng trung
thành ca
khách hàng
Ch
t l
ng
d
ch v
Ch
t l
ng s
n
phm
Giá
S
hài lòng c
a
khách hàng
Nh
ng nhân t
tình hung
Tin c
y
Hi
u qu
ph
c
v
B
o đ
m
ng c
m
Phng ti
n
hu hình
17
1.2.3.2 Giá c ca dch v
Giá c là cái mà ngi mua phi tr đ có đc sn phm mình mong mun.
Vì th, khách hàng s cm nhn giá c trên hai quan đim: chi phí bng tin phi tr
và chi phí c hi do phi t b s dng s tin đó đ mua sn phm dch v khác.
Zeithaml & Bitner (2000) cho rng giá c dch v có th nh hng đn nhn
thc ca khách hàng v cht lng, mc đ hài lòng và giá tr dch v, bi vì dch
v có tính vô hình cao và khó xét đoán trong vic thc hin.
Tuy nhiên, Cronin & Taylor (1992) li cho rng khách hàng không nht thit
mua dch v có cht lng tt nht mà h mua dch v nào cung cp cho h mc đ
hài lòng nhiu nht. Qua đó, chúng ta có th thy rng không phi lúc nào cht
lng dch v cng là yu t quyt đnh ca giá c dch v. Hay nói cách khác là
không phi giá cao chng t dch v này có cht lng.
Nói tóm li, qua các nghiên cu chúng ta có th thy chc chn mt điu
rng: yu t giá c ca dch v có nh hng đn s hài lòng ca khách hàng. Và
đi vi dch v NHT thì giá c ca dch v chính là s tin phí mà ngân hàng
nhn đc. ó là phí thng niên, phí đng phí hay phí mua thit b bo mt…
1.2.3.3 Vic duy trì khách hàng
Trong thi bui cnh tranh mnh m nh hin nay, thu hút đc khách hàng
đã khó, nhng vic gi chân khách hàng li càng khó hn, nht là đi vi dch v
NHT. Bi nu ngân hàng không có nhng dch v hu mãi, chm sóc chu đáo thì
khách hàng rt có th cm thy chán nn và quay li vi cách giao dch truyên
thng, thm chí là ri b h, đ tìm đn mt ni mà đó li ích ca mình đc đm
bo. Lúc đó, ngân hàng s mt đi mt dòng tin đáng k t nhng khách hàng này.
iu này nh hng đn li nhun. Và t hn na là vic thay th khách hàng đã
mt đòi hi phi đu t thêm v marketing cng nh gim biu phí áp dng. Vì th,
vic duy trì khách hàng đóng vai trò vô cùng quan trng, nht là nhóm khách hàng
mang li giá tr kinh t cao cho ngân hàng. ng thi, ngân hàng cng nên thng
xuyên kim tra, xem xét li đ thy đc nguyên nhân ti sao khách hàng li ri b
mình đ t đó đa ra các bin pháp gi chân khách hàng cho phù hp
18
1.3 Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng
1.3.1 Mô hình cht lng dch v SERVQUAL
Mô hình cht lng dch v Servqual (Parasuraman và các cng s, 1988) rt
ph bin trong các nghiên cu marketing. Nó đc xây dng da trên quan đim
cht lng dch v cm nhn là s so sánh gia các giá tr k vng/ mong đi và
các giá tr khách hàng cm nhn đc. Ngoài ra, Parasuraman và cng s còn cho
rng, đi vi bt k dch v nào thì cht lng dch v không th xác đnh chung
chung mà ph thuc vào cm nhn ca khách hàng đi vi dch v đó và s cm
nhn này có th đc mô t thành 10 thành phn, bao gm:
- Tin cy (Reliability) nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng thi
hn ngay t ln đu tiên.
- áp ng (Responsiveness) nói lên s mong mun và sn sàng ca nhân viên
phc v cung cp dch v cho khách hàng.
- Nng lc phc v (Competence) nói lên trình đ chuyên môn đ thc hin
dch v. Kh nng chuyên môn này cn thit cho nhân viên tip xúc vi khách hàng,
nhân viên trc tip thc hin dch v, kh nng nghiên cu đ nm bt thông tin liên
quan cn thit cho vic phc v khách hàng.
- Tip cn (Access) liên quan đn vic to mi điu kin d dàng cho khách
hàng trong vic tip cn vi dch v nh rút ngn thi gian ch đi ca khách hàng,
đa đim phc v và gi m ca thun li cho khách hàng.
- Lch s (Courtesy) nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng và thân thin
vi khách hàng.
- Thông tin (Communication) liên quan đn vic giao tip, thông đt cho khách
hàng bng ngôn ng h d dàng hiu đc và lng nghe h v nhng vn đ liên
quan đn h nh gii thích dch v, chi phí, gii quyt khiu ni thc mc.
- Tín nhim (Credibility) nói lên kh nng to lòng tin cho khách hàng, làm cho
khách hàng tin cy vào công ty. Kh nng này th hin qua tên tui và ting tm ca
công ty, nhân cách ca nhân viên phc v giao tip trc tip vi khách hàng.
19
- An toàn (Security) liên quan đn kh nng đm bo s an toàn cho khách
hàng, th hin qua s an toàn v vt cht, tài chính, cng nh bo mt thông tin.
- Hiu bit khách hàng (Understanding/Knowing the customer) th hin qua kh
nng hiu bit nhu cu ca khách hàng thông qua vic tìm hiu nhng đòi hi ca
khách hàng, quan tâm đn cá nhân h và nhn dng đc khách hàng thng xuyên.
- Phng tin hu hình (Tangibles) th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
Mô hình nghiên cu bao gm mi thành phn ca cht lng dch v nh
trên có u đim là bao quát ht mi khía cnh ca mt dch v, tuy nhiên mô hình
này khá phc tp rt khó trong vic đo lng, không đt giá tr phân bit trong mt
s trng hp. Do nhc đim khó đo lng đó, Parasuraman và cng s đã đa ra
thang đo gm 5 thành phn vi 22 bin quan sát nh sau :
Tin cy (Reliability)
Khi công ty ha làm điu gì đó vào thi gian nào đó thì h s làm.
Khi bn gp tr ngi, công ty chng t mi quan tâm thc s mun gii
quyt tr ngi đó.
Công ty thc hin dch v đúng ngay t ln đu.
Công ty cung cp dch v đúng nh thi gian h đã ha.
Công ty lu ý đ không xy ra mt sai xót nào.
áp ng (Responsiveness)
Nhân viên công ty cho bn bit khi nào thc hin dch v.
Nhân viên công ty nhanh chóng thc hin dch v cho bn.
Nhân viên công ty luôn sn sàng giúp bn.
Nhân viên công ty không bao gi qúa bn đn ni không đáp ng yêu cu
ca bn.
Bo đm (Assurance : là nhng phm cht ca nhân viên s to lòng tin cho
khách hàng)
Cách c x ca nhân viên to nim tin cho bn.
Bn cm thy an tòan trong khi giao dch vi công ty.