B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
TRN TH TUYT VÂN
CÁC YU T QUYT NH LA CHN
NGÂN HÀNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
LUN VN THC S KINH T
TP.HCM - Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
TRN TH TUYT VÂN
CÁC YU T QUYT NH LA CHN
NGÂN HÀNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS S ỊNH THÀNH
TP.HCM - Nm 2014
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt, các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình v, đ thi
M U
CHNG 1: C S Lụ THUYT VÀ MỌ HỊNH NGHIÊN CU V CÁC YU
T QUYT NH LA CHN NGÂN HÀNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN 1
1.1Tng quan v dch v ngân hàng và khách hàng cá nhân 1
1.1.1 Dch v ngân hàng 1
1.1.2 Khái nim khách hàng cá nhân 2
1.1.3 Mt s dch v ngân hàng tiêu biu dành cho nhóm khách hàng cá nhân 3
1.2 Các lý thuyt v hành vi tiêu dùng ca khách hàng 6
1.2.1 Lý thuyt v các yu t nh hng đn hành vi tiêu dùng 6
1.2.2 Lý thuyt hành đng hp lý 8
1.2.3 Lý thuyt v tin trình mua ca khách hàng 9
1.3 Tng quan v các công trình nghiên cu trc đây 12
1.4 Mt s kinh nghim v hot đng dch v ngân hàng cá nhân trên th gii 14
1.4.1 Kinh nghim ca Singapore 14
1.4.2 Kinh nghim ca Thái Lan 15
1.4.3 Kinh nghim ca Nhât Bn: 16
1.5 Mô hình nghiên cu các yu t nh hng đn quyt đnh la chn ngân hàng
ca khách hàng cá nhân 17
1.5.1 Các yu t nh hng đn s la chn ngân hàng 17
1.5.2 Mô hình nghiên cu đ xut 22
KT LUN CHNG 1 24
CHNG 2 : PHÂN TÍCH KT QU NGHIÊN CU NH HNG CA CÁC
YU T N QUYT NH S DNG DCH V NGÂN HÀNG 25
2.1 Quy trình nghiên cu 25
2.1.1 Nghiên cu đnh tính 26
2.1.2 Nghiên cu đnh lng 28
2.1.2.1 Phng pháp chn mu 28
2.1.2.2 Kích c mu 28
2.1.2.3 Thit k phiu điu tra chính thc 29
2.1.3 Phng pháp c lng 30
2.1.3.1 Thng kê mô t 30
2.1.3.2 Kim đnh đ tin cy ca thang đo 30
2.1.3.3 Phân tích yu t khám phá 30
2.1.3.4 Hi quy Binary Logistic (nh phân) 31
2.1.3.5 Mt s kim đnh khác đc s dng 31
2.2 Kt qu nghiên cu 32
2.2.1 Thng kê mu nghiên cu 32
2.2.2 Phân tích h s tin cy Cronbach’s Alpha 37
2.2.3 Phân tích yu t khám phá EFA 39
2.2.4 Hiu chnh mô hình nghiên cu và các gi thuyt 41
2.2.5 Phân tích hi qui phi tuyn tính Binary Logistic 42
2.2.5.1 Xác đnh bin đc lp và bin ph thuc. 42
2.2.5.2 Hi qui Binary Logistic mô hình tng quát. 43
2.2.6 Phân tích nh hng ca các bin đnh tính. 46
2.2.6.1 So sánh s đánh giá ca các nhóm khách hàng nam và n: 46
2.2.6.2 Phân tích s khác bit v đ tui 46
2.2.6.3 Phân tích s khác bit v thu nhp 47
2.2.6.4 Phân tích s khác bit v trình đ: 47
2.2.6.5 Phân tích s khác bit v ngh nghip 47
2.2.7 So sánh vi các nghiên cu ti Vit Nam và th gii 48
2.2.7.1 So sánh vi nghiên cu ca Salih Turan Katircioglu, Mustafa Tumer
and
Ceyhun Kılınç ti Romania (2011). 48
2.2.7.2 So sánh vi nghiên cu ca Mohamad Sayuti Mohd ti Kelantan, Malaysia
(2013) 49
2.2.7.3 So sánh vi các nghiên cu ti Vit Nam 50
KT LUN CHNG 2 52
CHNG 3 VN DNG KT QU NGHIÊN CU XUT GII PHÁP I
VI NGÂN HÀNG 53
3.1 Gii pháp thu hút khách hàng cá nhân s dng dch v ngân hàng 53
3.2 Hn ch và hng nghiên cu tip theo 62
KT LUN CHNG 3 63
Tài liu tham kho
Ph lc
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu thc s ca cá nhân, đc
thc hin di s hng dn khoa hc ca PGS. TS S ình Thành
Các s liu và kt qu nghiên cu trình bày trong lun vn là trung thc và cha
tng đc công b các nghiên cu khác.
Tôi xin chu trách nhim v nghiên cu ca mình.
TP. H Chí Minh, tháng 08 nm 2014
Hc viên
Trn Th Tuyt Vân
DANH MC Kệ HIU VÀ VIT TT
Kí hiu
Ni dung
ATM
Automated teller machine - Máy rút tin t đng
EFA
Exploratory Factor Analysis - Phân tích nhân t khám phá
GDP
Gross Domestic Product - Tng sn phm Quc ni
NHCHXH
Ngân hàng Chính sách Xã hi
NHTM
Ngân hàng thng mi
POS
Point of Sales hoc Point of Service - Thit b bán hàng
SPSS
Statistical Package for the Social Sciences - là mt chng trình máy
tính phc v công tác thng kê
TCTD
T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
TMNN
Thng mi Nhà nc
DANH MC S
TÊN S
TRANG
S đ 1.1 : Các yu t nh hng đn hành vi tiêu dùng
6
S đ 1.1: Lý thuyt hành đng hp lý (TRA)
8
S đ 1.3 : Mô hình tin trình quyt đnh mua ca ngi tiêu dùng.
9
S đ 1.4 : Mô hình nghiên cu đc đ xut
22
S đ 2.1: Mô hình quy trình nghiên cu
25
S đ 2.2 Mô hình nghiên cu điu chnh
41
DANH MC BNG BIU
TÊN BNG BIU
TRANG
Bng 1.1 Tng hp nhng phát hin ca các nghiên cu đc thc hin bi
nhiu tác gi nhng quc gia khác nhau.
Ph lc
10
Bng 2.1 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t nh hng
Ph lc 4
Bng 2.2 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Thun tin
Ph lc 4
Bng 2.3 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Danh ting
Ph lc 4
Bng 2.2 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t SP-DV
Ph lc 4
Bng 2.5 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Nhân viên
Ph lc 4
Bng 2.6 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Li ích tài
chính ậ công ngh
Ph lc 4
Bng 2.7 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Hu hình
Ph lc 4
Bng 2.8 : Thang đo h s tin cy Cronbach’s alpha vi yu t Qung bá
Ph lc 4
Bng 2.9 : Kt qu kim đnh KMO và Bartlett's ln th nht
Ph lc 5
Bng 2.10 : Kt qu ti nhân t ln th nht
Ph lc 5
Bng 2.11 : Kt qu xoay nhân t ln th nht
Ph lc 5
Bng 2.12 : Kt qu kim đnh KMO và Bartlett's ln th ba
Ph lc 5
Bng 2.13 : Kt qu ti nhân t ln th ba
Ph lc 5
Bng 2.14 : Kt qu xoay nhân t ln th ba
Ph lc 5
Bng 2.15 : Kt qu kim đnh phù hp tng quát ca mô hình
Ph lc 6
Bng 2.16 : Kt qu kim đnh mc đ phù hp ca mô hình
Ph lc 6
Bng 2.17 : Kt qu t l d đoán đúng ca toàn b mô hình
Ph lc 6
Bng 2.18 : Kt qu kim đnh Wald v ý ngha h s hi qui tng th
Ph lc 6
Bng 2.19: Kt qu kim đnh các gi thuyt
45
Bng 2.20 : So sánh vi các nghiên cu Vit Nam v xp hng mc đ
quan trng ca các nhân t.
50
DANH MC BIU
TÊN BIU
TRANG
Biu đ 2.1 T l các loi hình dch v nhóm khách hàng cá nhân
32
Biu đ 2.2 T l nam, n trong nghiên cu ca tác gi
33
Biu đ 2.3 T l các nhóm tui trong nghiên cu
34
Biu đ 2.4 T l thu nhp nhóm nghiên cu
35
Biu đ 2.5 T l trình đ nhóm nghiên cu
36
Biu đ 2.6 T l ngh nghip nhóm nghiên cu
36
PHN M U
1.t vn đ
Trong xu th toàn cu hóa và hi nhp kinh t hin nay, vi s kin Vit Nam
chính thc gia nhp và là thành viên ca WTO vào ngày 07/11/2006 đã đánh du quan
trng trng trong tin trình hi nhp ca Vit Nam vào vòng quay phát trin chung ca
th gii. Vi s góp mt ca hu ht các ngân hàng trên th gii ti th trng tài chính
Vit Nam đã làm cho th trng tài chính tr nên sôi đng và s cnh tranh tr nên
khc lit hn bao gi ht.
Chính điu này đã buc các ngân hàng trong nc phi n lc ht mình trong vic
ci thin và nâng cao nng lc tài chính ca bn thân. Làm th nào đ nâng cao nng
lc cnh tranh, to đc s khác bit đ thu hút thêm khách hàng mi, duy trì khách
hàng c, đó là điu mà tt c các doanh nghip hin nay đang quan tâm không riêng gì
các NHTM. iu quan trng mà các NHTM cn nm rõ là hành vi ngi tiêu dùng, th
hin khách hàng ngh gì, cn gì và b tác đng nh th nào bi môi trng xung
quanh, đng c quyt đnh mua sn phm là gì?
nhiu quc gia nh M và các nc châu Âu, nhng nghiên cu v vn đ
“Làm th nào khách hàng cá nhân la chn ngân hàng?” đã đc tin hành t nhiu
thp k trc. Tuy các nghiên cu này đã cung cp nhng lý thuyt nn tng v s la
chn ngân hàng, nhng kt qu có th không áp dng đc ti Vit Nam do tn ti
nhiu s khác bit v v trí đa lý, bi cnh xã hi, môi trng kinh t, vn hóa và pháp
lut. “Mt tp hp các nhân t đóng mt vai trò quan trng trong vic la chn ngân
hàng mt quc gia nhng có th không chng minh đc tm quan trng quc gia
khác.” (Rao, 2010). Ti Vit Nam, các tác gi Phm Th Tâm & Phm Ngc Thúy là
mt trong nhng ngi đu tiên nghiên cu v vn đ này vi công trình: “Yu t nh
hng đn xu hng chn la ngân hàng ca khách hàng cá nhân”.
Nh vy, vic xác đnh đc nhng yu t mà khách hàng cá nhân cân nhc khi
la chn ngân hàng đ giao dch là cn thit đi vi các NHTM, đ to đc chin
lc marketing phù hp nhm duy trì khách hàng c và thu hút khách hàng tim nng
mt cách hiu qu hn. Tuy nhiên Vit Nam nói chung và thành ph H Chí Minh
nói riêng, đ tài này còn khá mi l vi s lng các nghiên cu thc hin cha đc
nhiu. Xut phát t nhng nguyên nhân trên tôi quyt đnh thc hin đ tài:
“Nghiên cu các nhân t nh hng đn s la chn ngân hàng ca khách hàng
cá nhân ti thành ph H Chí Minh”.
2. Mc tiêu nghiên cu
Muc tiêu ca đ tài là xây dng và kim chng đc các yu t tác đng đn
hành vi la chn ngân hàng giao dch ca khách hàng cá nhân các NHTM trên đa
bàn TP.HCM,. Minh chng đc s phù hp ca mô hình cng nh các yu t trong
mô hình nghiên cu là phù hp và có ý ngha trong đánh giá tm quan trng ca các
yu t
Mc tiêu này đc th hin c th nh sau:
Xác đnh các nhân t nh hng đn s la chn ngân hàng ca khách hàng cá
nhân.
Xp hng mc đ quan trng ca ca các nhân t tác đng đn s la chn ngân
hàng ca khách hàng cá nhân.
Xem xét s khác bit trong đánh giá các nhân t gia các khách hàng có đ tui,
gii tính, thu nhp và ngh nghip khác nhau.
3. Phm vi và đi tng nghiên cu
3.1 i tng nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là các khách hàng cá nhân đã s dng và cha s
dng dch v ca các ngân hàng thng mi Vit Nam.
V mô hình nghiên cu thì hu ht các lý thuyt v hành vi mua sm ca ngi
tiêu dùng đu xoay quanh mô hình EKB ( Engel & ctg,1978). Theo mô hình EKB thì
quá trình mua này b nh hng bi yu t bên trong và bên ngoài nh thông tin đu
vào, quá trình x lý thông tin, đng c, môi trng…Bên cnh đó, tác gi cng da
vào mô hình hành đng hp lý ậTRA do Fishbein & Ajzen xây dng nm 1975 đ
phân tích các yu t tác đng đn quyt đnh ca khách hàng.
3.2 Phm vi nghiên cu
Do thi gian hn ch nên đ tài ch nghiên cu đi vi các đi tng khách hàng
cá nhân ti các qun ca thành ph nh qun 1, qun 3, qun 5, qun 9, qun 10 và
qun Th c
V thi gian nghiên cu : Tác gi tin hành nghiên cu đ tài này trong thi gian
t 15/01/ 2014 đn 30/6/2014
4.Phng pháp nghiên cu
thc hin ni dung và mc tiêu nghiên cu đã nêu, tác gi s s dng tng hp
các phng pháp và quy trình nghiên cu sau:
4.1. Nghiên cu đnh tính
Nghiên cu này áp dng phng pháp nghiên cu tài liu (tng quan lch s).
Mt s nghiên cu cùng mc tiêu ca các tác gi trên th gii, Vit Nam đã đc s
dng làm tài liu tham kho, giúp xác đnh các nhân t có nh hng đn s la chn
ngân hàng ca khách hàng cá nhân. Tác gi tn dng ti đa c hi phng vn các
chuyên gia trong lnh vc ngân hàng đ chnh sa mô hình nghiên cu và xây dng các
công c thu thp s liu s cp
4.2. Nghiên cu đnh lng
Nghiên cu đnh lng nhm thu thp thông tin, phân tích d liu phc v cho
mc đích nghiên cu. Phng pháp điu tra kho sát đc s dng trong nghiên cu
đnh lng. Các d liu đc thu thp bng phiu kho sát đi vi khách hàng cá nhân
hin đang sng trên đa bàn thành ph H Chí Minh đ tin hành phân tích bng phn
mm SPSS.
5.ụ ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
tài nghiên cu s cho bit trong tng th các yu t mà khách hàng cá nhân
quan tâm khi la chn ngân hàng giao dch thì yu t nào quan trng nht và mc đ
quan trng ca tng yu t. Kt qu nghiên cu này có th giúp các ngân hàng nm
đc nhng mong mun ca khách hàng v nhng dch v mà minh đang cung cp, t
đó có các gii pháp khoa hc, hp ý đ gi chân khách hàng c và thu hút thêm nhng
khách hàng mi.
6.Kt cu ca nghiên cu : Nghiên cu đc cu trúc thành 3 chng :
Chng 1: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu v các yu t nh hng đn
quyt đnh s dng ngân hàng ca khách hàng cá nhân
Chng 2: Phân tích kt qu ca mô hình nghiên cu nh hng ca các yu t
đn quyt đnh s dng ngân hàng ca khách hàng cá nhân
Chng 3: ng dng kt qu nghiên cu đ xut gii pháp phát trin đi tng
khách hàng cá nhân ca ngân hàng
1
CHNG 1: C S Lụ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU V CÁC YU
T QUYT NH LA CHN NGÂN HÀNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
1.1Tng quan v dch v ngân hàng và khách hàng cá nhân
1.1.1 Dch v ngân hàng
Dch v là mt sn phm đc bit - sn phm vô hình, nó liên quan nhiu hn đn
khách hàng trong quá trình sn xut vì con ngi luôn đc xem nh mt b phn
không th tách ri ca dch v. Khái nim dch v đc Kotler P. (1995) đnh ngha nh
sau: “Dch v là mt hot đng hay mt li ích mà mt bên có th cung cp cho bên kia,
trong đó nó có tính vô hình và không dn đn bt c s chuyn giao s hu nào”.
Bn thân ngân hàng là mt dng kinh doanh ngoi t, thu phí ca khách hàng,
đc xét thuc nhóm ngành dch v hot đng ngân hàng không trc tip to ra sn
phm c th, nhng vi vic đáp ng các nhu cu v tin t, v vn, v thanh toán cho
khách hàng, ngân hàng đã gián tip to ra sn phm dch v trong nn kinh t
Dch v ngân hàng (DVNH) là các dch v tài chính mà ngân hàng cung cp cho
khách hàng nhm đáp ng nhu cu sinh li, nhu cu kinh doanh, nhu cu tiêu
dùng…Thông qua vic cung cp dch v, ngân hàng thu đc chênh lch lãi sut, t
giá hay phí dch v.
Th trng bán l là mt cách nhìn hoàn toàn mi v th trng tài chính, qua
đó, phân khúc khách hàng cá nhân s đc tip cn vi các sn phm DVNH, to ra
mt th trng tim nng đa dng và nng đng. Hin nay, có nhiu khái nim v
DVNH bán l theo nhiu cách tip cn khác nhau. Ngân hàng bán l thc ra là hot
đng bao trùm tt c các mt tác nghip ca NHTM nh tín dng, các dch v ch
không ch là DVNH ( Lê Hoàng Nga, 2011)
2
1.1.2 Khái nim khách hàng cá nhân
Khách hàng cá nhân là mt trong nhng nhóm khách hàng quan trng ca mng
th trng bán l mà các ngân hàng đang hng đn. “Khách hàng ca ngân hàng là
bt k ngi nào có mt tài khon vi mt ngân hàng “ (Lut thng mi thng nht
nm 1957 ca M). Hay “khách hàng phi có tài khon hin ti , hoc ký gi hoc mt
s mi quan h tng t, đ làm cho mt ngi tr thành mt khách hàng ca mt
ngân hàng” (Goiteom, 2011).
Theo các quy đnh v s dng dch v ti ngân hàng Vietcombank có đnh ngha
c th hn vê khách hàng cá nhân nh sau : “Cá nhân là công dân Vit nam có nng
lc pháp lut dân s và nng lc hành vi dân s; cá nhân nc ngoài có nng lc pháp
lut dân s và nng lc hành vi dân s theo quy đnh ca pháp lut nc mà ngi đó
là công dân.”
Vì vy, khách hàng cá nhân là mt ngi hoc mt nhóm ngi đã, đang hoc
s mua và s dng sn phm, dch v ca ngân hàng và mong mun đc thõa mãn
nhu cu đó ca mình. Khách hàng tham gia vào c quá trình cung cp đu vào nh gi
tit kim, đu thi cng là bên tiêu th đu ra khi vay vn ngân hàng. Mi quan h ca
khách hàng vi ngân hàng là mi quan h hai chiu, to điu kin cho nhau cùng tn
ti và phát trin
Theo đánh giá ca NHNN, th trng NH hng đn phân khúc khách hàng cá
nhân có tim nng rt ln vi hn 90 triu dân và tng lp trung lu tng nhanh, trong
đó có 75% cha s dng dch v ngân hàng. Vì vy, nhiu ngân hàng coi đây là mt
chin lc trng tâm trong đnh hng phát trin ca mình. Lun vn tp trung nghiên
cu đi tng khách hàng này, nhm tìm ra các yu t nh hng đn quyt đnh la
chn ngân hàng ca cá nhân, t đó cung cp cho cá nhà qun lý ngân hàng các kin
ngh nhm gi chân các khách hàng c, đng thi thu hút thêm khách hàng mi.
3
1.1.3 Mt s dch v ngân hàng tiêu biu dành cho nhóm KHCN
• Huy đng vn t khách hàng cá nhân
ây là mt nghip v thuc tài sn n, là mt nghip v truyn thng ca ngân
hàng góp phn hình thành nên ngun vn hot đng ca ngân hàng . Thông qua các
bin pháp và công c đc s dng, ngân hàng huy đng vn t các khách hàng cá
nhân theo các hình thc: Tin gi không k hn, tin gi có k hn, phát hành k
phiu, trái phiu…
• Cp tín dng cá nhân
Dch v tín dng cá nhân bao gm: dch v cho vay tiêu dùng, cho vay cá nhân
(cho vay du hc, cho vay mua ôtô, cho vay mua nhà tr góp, tài tr d án chuyên
bit…), cho vay cm c, th chp, cho vay h gia đình.
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t - xã hi, t trng cho vay cá nhân và gia
đình trong d n cho vay ca ngân hàng ngày càng cao. Cho vay cá nhân hin chim
mt t trng rt quan trng trong danh mc đu t ca các ngân hàng ti Vit Nam nói
riêng và trên th gii nói chung.
• Dch v thanh toán
Hin nay các ngân hàng đang áp dng các phng thc thanh toán nh: Chuyn
tin trong ni b h thng ngân hàng, chuyn tin qua ngân hàng khác, chuyn tin
qua ngân hàng nc ngoài và thanh toán bù tr. Các hình thc thanh toán bao gm:
Séc, y nhim chi, y nhim thu, th tín dng, th thanh toán… Vic thanh toán qua tài
khon tin gi giao dch đc coi là bc tin quan trng nht trong công ngh ngân
hàng bi vì nó ci thin đáng k hiu qu ca quá trình thanh toán, làm cho các giao
dch kinh doanh tr nên d dàng, nhanh chóng và an toàn.
Vi vic cung ng dch v thanh toán không dùng tin mt, ngân hàng mang li
cho cá nhân nhiu tin ích trong thanh toán. Nh s lng khách hàng này, ngân hàng
có th tng thêm thu nhp t thu phí dch v và là c s đ phát trin các dch v khác.
4
C th là thông qua vic m tài khon tin gi thanh toán ca khách hàng, các ngân
hàng có c hi cung cp dch v th cho các cá nhân.
• Dch v ngân hàng đin t
DVNH đin t là loi dch v đc ngân hàng cung cp mà giao dch gia ngân
hàng và khách hàng da trên quá trình x lý và chuyn giao d liu s hóa. Trên th
gii, dch v e-banking đã đc các ngân hàng và TCTD cung cp, cho phép khách
hàng thc hin các giao dch ngân hàng mt cách trc tuyn thông qua các phng tin
nh máy vi tính, đin thoi di đng hay thit b tr giúp cá nhân (PDA)… Cn c vào
các hình thc thc hin giao dch, DVNH đin t bao gm nhng dch v sau:
- Online banking: Là dch v cung cp t đng các thông tin v sn phm DVNH
thông qua đng truyn internet. Vi máy tính cá nhân kt ni mng internet, khách
hàng có th truy cp vào website ca ngân hàng bt c lúc nào, bt c ni nào đ đc
cung cp thông tin và thc hin giao dch.
- Mobile banking: Là DVNH qua đin thoi di đng. Khách hàng ch cn dùng
đin thoi di đng nhn tin theo mu do ngân hàng quy đnh gi đn s dch v ca
ngân hàng s đc ngân hàng đáp ng nhng yêu cu, chng hn: thông tin v tài
khon cá nhân, thanh toán hóa đn, chuyn khon t tài khon này sang tài khon
khác, đt các lnh giao dch chng khoán, giao dch vàng.
- Call center: Là DVNH qua đin thoi, khách hàng có th gi đn ngân hàng bt
c lúc nào đ đc nhân viên ngân hàng t vn và thc hin cung ng các DVNH, bao
gm: Cung cp thông tin v các sn phm DVNH; thc hin các khon thanh toán
chuyn tin; tip nhn gii đáp các khiu ni thc mc t phía khách hàng. u đim
ca dch v này là cho phép khách hàng thun tin và ch đng hn trong giao dch vi
ngân hàng, không phi đn ngân hàng đ giao dch và có th nm bt đc thông tin
kp thi thông tin v tài khon ca mình và nhng thông tin khác.
5
Dch v th
Th thanh toán là phng tin thanh toán không dùng tin mt mà ch th có th
s dng đ rút tin mt, chuyn khon, vn tin s d… ti các máy rút tin t đng
(ATM) hoc thanh toán tin hàng hóa, dch v ti các t chc chp nhn th. i vi
ngân hàng vic phát hành và thanh toán th là hot đng bao gm các nghip v cho
vay, huy đng vn, thanh toán trong và ngoài nc. Có hai loi th chính đó là th ni
đa và th quc t:
- Th thanh toán quc t là phng tin thanh toán không dùng tin mt đc
lu hành trên toàn th gii. Hin nay các loi th quc t tiêu biu là: Th Visa; Th
MasterCard; Th JCB; Th American Express.
- Th trong nc do ngân hàng trong nc phát hành và đc khách hàng s
dng đ tr tin hàng hóa, dch v, rút và gi tin mt ti các máy ATM. thun tin
cho các ch th, mt s ngân hàng phát hành th ghi n nhng đng thi cp hn mc
thu chi cho khách hàng s dng th.
Dch v th góp phn quan trng cho ngân hàng trong huy đng vn, thu phí dch
v và nâng cao hình nh ca ngân hàng đi vi công chúng. Sn phm dch v th đi
lin vi ng dng công ngh ca ngân hàng và kh nng liên kt gia các ngân hàng
trong khai thác th trng và tn dng c s h tng v công ngh thông tin.
• Mt s dch v bán l khác
Các dch v bán l khác nh: Chi tr kiu hi, thu h, chi h, t vn tài chính, t
vn đu t chng khoán, dch v bo him, qun lý tài sn và u thác đu t
Hot đng kiu hi là mt dch v bán l ch yu phc v chuyn tin ca các cá
nhân đi ra nc ngoài hoc t nc ngoài v. Hin nay các ngân hàng đang khai thác
các kênh kiu hi chuyn tin thông qua các công ty dch v kiu hi trong nc và
quc t.
6
Thu h, chi h là dch v mà ngân hàng đc các ch tài khon y nhim thc
hin các dch v thu h tin np vào tài khon, chi tin phc v các nhu cu hot đng
kinh doanh ca ch tài khon.
Nh kh nng tp hp và phân tích thông tin tài chính khin cho ngân hàng t
lâu đã đc khách hàng yêu cu thc hin hot đng t vn tài chính, đc bit là v tit
kim và đu t. Ngân hàng ngày nay cung cp nhiu dch v t vn tài chính đa dng,
t chun b v thu và k hoch tài chính cho các cá nhân đn t vn v các c hi th
trng trong và ngoài nc cho khách hàng kinh doanh.
Nh u th ca các ngân hàng là ni kiên c dùng đ bo v tin bc và các vt
có giá khác ca bn thân ngân hàng nên các ngân hàng có điu kin đ thc hin
nghip v bo qun vt có giá ca khách hàng. T rt lâu, các ngân hàng đã thc hin
vic qun lý tài sn và qun lý hot đng tài chính cho cá nhân và doanh nghip.
1.2 Các lý thuyt v hành vi tiêu dùng ca khách hàng
1.2.1 Lý thuyt v các yu t nh hng đn hành vi tiêu dùng
Vic mua sm ca ngi tiêu dùng chu tác đng mnh m ca nhng yu t
vn hóa, xã hi, cá nhân và tâm lý. Nhng yu t này đc trình bày trong s đ 1.1
Có th thy, hành vi mua hàng (s dng dch v) ca khách hàng cá nhân không ch
chu nh hng bi các yu t bên ngoài, mà còn bi thái đ và mong đi ca h.
Nhng yu t bên ngoài bao gm vn hóa, giai cp, các nhóm tham kho và h
gia đình góp phn hình thành nên mt kiu sng c th ca khách hàng. Các yu t bên
trong nh quá trình nhn thc, trình đ hc vn, đng c, tính cách cm xúc… ca đi
tng khách hàng cng có nh hng đn quyt đnh s dng dch v.
7
S đ 1.1: Các yu t nh hng đn hành vi tiêu dùng
(Ngun: Schiffiman và Kanuk , Consumers behavior, Prentice ậ Hall
International Edition, 1987)
Vn hóa là yu t c bn nht quyt đnh ý mun và hành vi ca mt ngi. Mi
nn vn hóa cha đng nhng nhóm nh hn hay là các vn hóa đc thù, là nhng
nhóm vn hóa to nên nhng nét đc trng riêng bit và mc đ hòa nhp vi xã hi
cho các thành viên ca nó. Các nhóm vn hóa đc thù bao gm các dân tc, chng tc,
tôn giáo và tín ngõng, các vùng đa lý. V c bn, tt c các xã hi loài ngi đu có
s phân tng xã hi. Tng lp xã hi không ch da vào mt yu t duy nht nh thu
nhp, mà c s kt hp ca ngh nghip, thu nhp, hc vn, ca ci, và nhng yu t
khác na.
Yu t xã hi: Hành vi ca mt ngi tiêu dùng cng chu s tác đng ca nhng
yu t xã hi nh gia đình, vai trò và đa v xã hi, nhóm tham kho. Hành vi ca mt
ngi tiêu dùng chu nh hng mnh m ca nhiu nhóm ngi. Các nhóm tham kho
là nhng nhóm có nh hng trc tip hoc gián tip đn quan đim và cách thc ng
x ca mt hay nhiu ngi khác.
Vn hóa
- Nn vn hóa
- Nhánh vn
hóa
- S hi nhp
và bin đi
vn hóa
Xƣ hi
- Giai tng xã
hi
- Nhóm tham
kho
- Gia đình
Cá nhân
- Tui tác và
chu k sng
- Ngh nghip
- Hoàn cnh
kinh t
- Li sng
Tâm lý
- Nim tin và
thái đ
- ng c
- Cá tính
- Nhn thc
Ngi mua
8
Yu t cá nhân : Quyt đnh ca ngi mua còn chu nh hng bi nhng đc
đim cá nhân, đáng k là tui tác, ngh nghip, hoàn cnh kinh t, phong cách sng, cá
tính và s t quan nim ca ngi đó.
Yu t tâm lý: S la chn mua sm ca ngi tiêu dùng còn chu nh hng ca
bn yu t tâm lý quan trng là đng c, nhn thc, kin thc, nim tin và quan đim.
1.2.2 Lý thuyt hành đng hp lý
Thuyt hành đng hp lý (TRA - Theory of Reasoned Action): TRA đã đc phát
trin đ kim tra mi quan h gia thái đ và hành vi ( Ajzen 1988; Fishbein & Ajzen
1975; Werner 2004). Có hai khái nim chính trong TRA : " chun mc ch quan" và
khái nim " d đnh hành vi " ( Ajzen 1988; Fishbein & Ajzen 1975). Theo TRA yu t
quyt đnh đn hành vi cui cùng không phi là thái đ mà là d đnh hành vi.
S đ 1.2: Lý thuyt hành đng hp lý (TRA)
(Ngun: Schiffiman và Kanuk , Consumers behavior, Prentice ậ Hall
International Edition , 1987,trang 279)
Thái đ đi vi mt hành đng là bn cm thy nh th nào khi làm mt vic gì
đó. Chun mc ch quan là ngi khác cm thy nh th nào khi bn làm vic đó (gia
đình, bn bè, đng nghip…). Trong đó, chun mc ch quan có th đc đánh giá
thông qua 2 yu t c bn: Mc đ nh hng t thái đ ca nhng ngi có liên quan
Nim tin và s
đánh giá
Nim tin theo
chun mc và
đng c thúc đy
Chun ch
quan
Thái đ
D đnh
hành vi
Hành đng
thc s
9
đi vi vic mua sn phm, thng hiu ca ngi tiêu dùng và đng c ca ngi tiêu
dùng làm theo mong mun ca nhng ngi liên quan. Thái đ ca nhng ngi liên
quan càng mnh và mi quan h vi nhng ngi liên quan y càng gn gi thì xu
hng mua ca ngi tiêu dùng càng b nh hng nhiu.
1.2.3 Lý thuyt v tin trình mua ca khách hàng
Theo mô hình EKB (Engel J., 1878) cho rng hành vi ngi khách hàng là mt
quá trình liên tc bao gm vic nhn ra nhu cu, thu thp thông tin, xem xét các la
chn, quyt đnh mua và đánh giá sau khi mua.
Nghiên cu hành vi ca khách hàng là nhm gii thích quá trình mua hay không
mua mt loi hàng hóa nào đó. Mt trong nhng cách đ phân tích hành vi khách hàng
là đo lng xu hng tiêu dùng ca khách hàng. Xu hng tiêu dùng ngha là s
nghiêng theo ch quan ca ngi tiêu dùng v mt sn phm, thng hiu nào đó, và
nó đã đc chng minh là yu t then cht đ d đoán hành vi ngi tiêu dùng
(Fishbein & Ajzen, 1975)
đi đn mt hành đng mua sm thc s (chn sn phm nào, nhãn hiu gì,
mua đâu, khi nào mua…), ngi mua phi tri qua mt quá trình liên tc bao gm
nm giai đon: nhn bit nhu cu, tìm kim thông tin, đánh giá các phng án, quyt
đnh mua và hành vi sau khi mua. Tuy nhiên trong trng hp nhng sn phm hay
dch v mà ngi tiêu dùng thng xuyên mua, s dng thì ngi mua có th b qua
hay đo li mt s giai đon trong tin trình này.
Các nhà nghiên cu nhn ra rng s quyt đnh thc s là mt tp hp ca các
phng pháp tip cn khác nhau, t dng gin đn đn hình thc phân tích cn thn, t
m, điu này tùy thuc vào tm quan trng ca nhng gì khách hàng đang có ý đnh s
dng và s sn lòng đ đa ra các quyt đnh s dng.
10
S đ 1.1: Mô hình tin trình quyt đnh mua ca ngi tiêu dùng.
(Ngun: Schiffiman và Kanuk , Consumers behavior, Prentice ậ Hall
International Edition , 1987,trang 157)
Nhn bit thông tin
Quá trình mua bt đu t khi ngi mua ý thc đc vn đ hay nhu cu. Ngi
mua cm thy khác bit gia tình trng thc t vi tình trng mong mun. Nhu cu có
th bt ngun t nhng tác nhân kích thích ni ti hay bên ngoài. n gin, mt trong
nhng nh cu thông thng ca con ngi nh đói, khát tng dn lên đn mc
ngng và tr thành mt nim thôi thúc đ tin ti hình thành các hành đng đ thõa
mãn đc nh cu.
Nhu cu cng có th bt ngun t các tác nhân kích thích bên ngoài. Mt ngi đi
ngang qua tim bánh mì và hình nh kèm mùi thm t nhng chic bánh mì mi nng
xong đã kích thích làm cho ngi đó cm thy đói…Tt c nhng tác nhân kích thích
này đu có th gi lên mt vn đ hay nhu cu.
Tìm kim thông tin
Ngi tiêu dùng có nhu cu s bt đu tím kim thông tin. Các ngun thông tin
ca ngi tiêu dùng đc chia thành 4 nhóm:
Hành vi
sau khi
mua
ánh giá
các
phng
án
Quyt
đnh mua
Tìm kim
thông tin
Nhn bit
nhu cu
S đ 1. 3: Mô hình tin trình quyt đnh mua ca ngi tiêu dùng.