Nâng cao năng lực cạnh tranh về huy động vốn tiền gửi tại Ngân hàng TMCP công thương Việt Nam chi nhánh Bến Tre

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



H TH M LINH


NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH V
HUY NG VN TIN GI TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN CÔNG THNG
VIT NAM – CHI NHÁNH BN TRE




LUN VN THC S KINH T






TP. H CHÍ MINH – NM 2014




B GIÁO DC

VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



H TH M LINH


NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH V
HUY NG VN TIN GI TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN CÔNG THNG
VIT NAM – CHI NHÁNH BN TRE

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
TS. THÂN TH THU THY



TP. H CHÍ MINH – NM 2014



LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s "Nâng cao nng lc cnh tranh v huy
đng vn tin gi ti Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam – chi
nhánh Bn Tre" là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp ca
cá nhân tôi di s hng dn ca TS Thân Th Thu Thy.
Các s liu đc nêu trong lun vn đc trích ngun rõ ràng và đc thu
thp t thc t, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan.
Kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha đc công b trong
bt k công trình nghiên cu nào khác.

TPHCM, ngày tháng nm 2014
Tác gi



H Th M Linh



DANH MC T VIT TT
1
HV
Huy đng vn
2
NHCSXH
Ngân hàng chính sách xã hi
3
NHNN
Ngân hàng nhà nc
4
PGD

Phòng giao dch
5
Vietinbank
Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
6
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
7
TMCP
Thng mi c phn
8
TCTD
T chc tín dng
9
NHTM
Ngân hàng thng mi
10
ATM
Automated teller machine
11
POS
Point of sale



DANH MC CÁC BNG BIU
Biu 1.1: Mô hình Nm lc lng ca Michael Porter 13
Bng 2.1: Huy đng vn ti Vietinbank – CN Bn Tre giai đon 2011 – 2013 32
Bng 2.2: Hot đng tín dng ti Vietinbank – CN Bn Tre giai đon 2011 – 2013 33
Bng 2.3: Doanh s cho vay và thu n ti Vietinbank – CN Bn Tre giai đon 2011 –

2013 35
Bng 2.4: Kt qu kinh doanh ti Vietinbank – CN Bn Tre giai đon 2011 – 2013 . 38
Bng 2.5: Tng vn huy đng t tin gi khách hàng ca Vietinbank – CN Bn
tre giai đon 2011 – 2013 40
Bng 2.6: C cu tin gi khách hàng ca Vietinbank – CN Bn Tre giai đon
2011 – 2013 41
Bng 2.7: Th phn huy đng vn ca Vietinbank – CN Bn Tre so vi các ngân
hàng khác ti tnh Bn Tre giai đon 2011 – 2013 43
Bng 2.8: Nng lc tài chính ca Vietinbank Bn Tre, BIDV Bn Tre và Agribank
Bn Tre giai đon 2011-2013 48
Bng 2.9: Ngun nhân lc ca Vietinbank Bn Tre, BIDV Bn Tre và Agribank Bn
Tre tính đn 31/12/2013 51
Bng 2.10: Mng li hot đng ca Vietinbank Bn Tre, BIDV Bn Tre và
Agribank Bn Tre tính đn 31/12/2013 53
Bng 2.11: Sn phm dch v huy đng vn tin gi ca Vietinbank Bn Tre, BIDV
Bn Tre và Agribank Bn Tre tính đn 31/12/2013 57
Bng 2.12: Thang đo nhóm yu t nh hng đn nng lc cnh tranh v hot đng
huy đng vn tin gi ti Vietinbank – Chi nhánh Bn Tre 64
Bng 2.13: Kt qu kim đnh thang đo 9 yu t nh hng đn nng lc cnh
tranh 66
Bng 2.14: Kt qu kim đnh thang đo nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi
69
Bng 2.15:
Kim đnh KMO và Bartlett’s 70
Bng 2.16: Kt qu phân tích hi quy đa bin 71


MC LC

TRANG PH BÌA

LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. óng góp ca đ tài 3
6. Kt cu lun vn 3
CHNG 1: TNG QUAN NNG LC CNH TRANH V HUY NG
VN TIN GI TI NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1 Hot đng huy đng vn tin gi ti ngân hàng thng mi 4
1.1.1 Khái nim v hot đng huy đng vn tin gi 4
1.1.2 Các hình thc huy đng tin gi 5
1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn tin gi 8
1.2 Nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti ngân hàng thng mi 9
1.2.1 Cnh tranh v huy đng vn tin gi 9
1.2.2 Nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi 10
1.2.3 Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh trong hot đng huy đng vn tin
gi ti ngân hàng thng mi 12
1.2.4 Mô hình đánh giá nng lc cnh tranh 12
1.2.4.1 Mô hình ca Michael Porter 12
1.2.4.2 Mô hình ca Victor Smith 14
1.2.5 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti


ngân hàng thng mi 16
1.2.5.1 Thng hiu 16

1.2.5.2 Nng lc tài chính 16
1.2.5.3 Nng lc qun lý, b máy t chc 17
1.2.5.4 Cht lng ngun nhân lc 18
1.2.5.5 Mng li hot đng 19
1.2.5.6 Nng lc công ngh 20
1.2.5.7 S đa dng ca sn phm dch v huy đng vn tin gi 20
1.2.5.8 Lãi sut huy đng vn tin gi 21
1.2.5.9 Chng trình marketing, khuyn mãi 21
1.3 S cn thit phi nâng cao nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti
ngân hàng thng mi 22
1.4 Kinh nghim nâng cao nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti các
ngân hàng thng mi trên th gii và bài hc cho Ngân hàng thng mi c
phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre 23
1.4.1 Kinh nghim ti các ngân hàng thng mi trên th gii 23
1.4.1.1 The Hongkong and Shanghai Banking Corporation Limited - HSBC 24
1.4.1.2 Citibank 25
1.4.2 Bài hc kinh nghim cho Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit
Nam - Chi nhánh Bn Tre 27
KT LUN CHNG 1 28
CHNG 2: THC TRNG NNG LC CNH TRANH V HUY NG
VN TIN GI TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN CÔNG
THNG VIT NAM- CHI NHÁNH BN TRE 29
2.1 Gii thiu Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam - Chi
nhánh Bn Tre 29
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 29
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh 31
2.2 Thc trng hot đng huy đng vn tin gi ti Ngân hàng thng mi c


phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre 39

2.2.1 Hot đng huy đng vn tin gi 39
2.2.2 Th phn huy đng vn tin gi 42
2.3 Thc trng nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân hàng
thng mi c phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre 44
2.3.1 Thng hiu Vietinbank 46
2.3.2 Nng lc tài chính 48
2.3.3 Nng lc qun lý, t chc b máy 49
2.3.4 Cht lng ngun nhân lc 51
2.3.5 Mng li hot đng 53
2.3.6 Nng lc công ngh 55
2.3.7 Sn phm dch v huy đng vn tin gi 56
2.3.8 Lãi sut huy đng vn tin gi 60
2.3.9 Chính sách marketing khuyn mãi 61
2.4 Phân tích các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh v huy đng vn
tin gi ti Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam -
Chi nhánh Bn Tre 62
2.4.1 Nghiên cu s b 62
2.4.2 Nghiên cu chính thc 64
2.4.3 Kt qu nghiên cu 65
2.5 ánh giá thc trng nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân
hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre 72
2.5.1 Nhng kt qu đt đc 72
2.5.2 Nhng hn ch và nguyên nhân 73
KT LUN CHNG 2 75
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH V HUY
NG VN TIN GI TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
CÔNG THNG VIT NAM - CHI NHÁNH BN TRE 76
3.1 nh hng phát trin hot đng huy đng vn tin gi ti Ngân hàng

thng mi c phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre đn nm
2020 76
3.2 Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân
hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre 78
3.2.1 Phát huy th mnh mng li 78
3.2.2 a dng hóa đi đôi vi ci thin cht lng sn phm, dch v huy đng vn
tin gi 79
3.2.3 Tng cng hot đng marketing, chng trình khuyn mãi 80
3.2.4 i mi t duy qun lý và phát huy th mnh nng lc qun tr 82
3.2.5 Gi vng và ngày càng nâng cao uy tín ngân hàng 84
3.2.6 Tng cng nng lc tài chính 85
3.2.7 Phát trin ngun nhân lc có trình đ chuyên môn, đo đc ngh nghip đáp
ng yêu cu nâng cao nng lc cnh tranh huy đng vn tin gi 86
3.2.8 Nâng cao nng lc cnh tranh v giá 87
3.3 Nhóm gii pháp h tr 89
3.3.1 i vi chính ph 89
3.3.2 i vi Ngân hàng nhà nc 90
KT LUN CHNG 3 91
KT LUN 93
DANH MC TÀI LIU KHAM THO
PH LC







1

LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trong xu th toàn cu hoá, hi nhp luôn mang đn nhiu c hi đ phát trin
nhng đng thi cng mang li nhng thách thc ln đi vi các doanh nghip Vit
Nam, nhng doanh nghip có sc cnh tranh mnh thì doanh nghip đó s tn ti.
Ngành ngân hàng cng không th thoát đc xu th phát trin chung ca nn kinh
t. Trc tình hình đó, Ngân hàng Nhà nc đã có nhng chính sách trong ci cách
các th tc hành chính, to điu kin cho các ngân hàng thng mi đáp ng đc
nhng thách thc trong hi nhp kinh t quc t, bng vic khuyn khích các ngân
hàng t tng cng ni lc, phát huy tính cnh tranh lành mnh trong hot đng
kinh doanh, đm bo cho hot đng thng mi, dch v theo các nguyên tc ca th
trng nng đng và hiu qu.
Hin nay, tuy Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam là mt trong nhng
ngân hàng chim đc nim tin ca khách hàng giao dch tin gi nhng các ngân
hàng thng mi khác cng không ngng đi mi đ chim đc nim tin ca
khách hàng. Trong hot đng huy đng vn tin gi, các ngân hàng TMCP đã
không ngng m rng mng li, đa dng hoá các sn phm dch v tin gi, gia
tng các chng trình khuyn mãi hp dn nhm h tr ti đa cho hot đng huy
đng vn ca ngân hàng mình. Vì vy, tình hình cnh tranh trong hot đng huy
đng vn tin gi gia các ngân hàng TMCP ngày càng gay gt.
T nhng tt yu ca th thng đã din ra nh mt quy lut ca s tn ti và
phát trin, Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam mun tn ti và phát trin
phi t chn li đi riêng nhm nâng cao kh nng cnh tranh v huy đng vn tin
gi cng nh đng đu trc nhng áp lc ca th trng đang trong giai đon
tng trng đ hi nhp quc t.
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre là mt trong
nhng chi nhánh hot đng tt trong h thng Ngân hàng TMCP Công Thng Vit
Nam. Trc áp lc cnh tranh ngày càng gay gt trên th trng tài chính Bn Tre,
yêu cu nâng cao nng lc cnh tranh huy đng vn tin gi đc ban lãnh đo chi
2

nhánh rt quan tâm. Do đó, cn thit phi nghiên cu v nâng cao nng lc cnh
tranh huy đng vn tin gi ti chi nhánh.  tài “Nâng cao nng lc cnh tranh v
huy đng vn tin gi ti Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam –
Chi nhánh Bn Tre” đã đáp ng kp thi nhu cu đó.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu là xem xét nng lc cnh tranh trong hot đng huy đng
vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre b
nh hng bi các yu t nào và các yu t nào thc s tác đng đn nng lc cnh
tranh trong huy đng vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam –
Chi nhánh Bn Tre. Vì vy, mc tiêu nghiên cu tp trung vào:
- Phân tích thc trng nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân
hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
- Xác đnh các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh v huy đng vn tin
gi ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
- Da vào kt qu đ xut gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh v
huy đng vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam– Chi nhánh
Bn Tre.
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu là nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
- D liu phân tích đc thu thp t nm 2011 đn nm 2013 ti Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
- Kho sát khách hàng tin gi ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
– Chi nhánh Bn Tre đc thc hin t tháng 3/2014 đn tháng 5/2014.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đnh tính: điu tra, thu thp thông tin, so sánh, phân
tích, tng hp nhm làm rõ nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân
hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
3

Phng pháp nghiên cu đnh lng s dng phân tích nhân t khám phá đ xác
đnh các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi. Hi quy
bi đc s dng đ xác đnh các yu t thc s tác đng đn nng lc cnh tranh
v huy đng vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi
nhánh Bn Tre.
5. óng góp ca đ tài
Lun vn không ch phân tích thc trng nng lc cnh tranh huy đng vn tin
gi ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre mà còn ch
ra đc các yu t tác đng đn nng lc cnh tranh huy đng vn trong thc t. Do
đó, lun vn là c s đ ban lãnh đo chi nhánh tham kho trong quá trình điu hành
hot đng kinh doanh nhm đt đc mc tiêu nâng cao nng lc cnh tranh huy
đng vn tin gi.
6. Kt cu lun vn
Ngoài li m đu và kt lun, kt cu lun vn bao gm 3 chng:
Chng 1 : Tng quan nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti ngân
hàng thng mi.
Chng 2 : Thc trng nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti Ngân
hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
Chng 3 : Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.

4

CHNG 1: TNG QUAN NNG LC CNH TRANH V
HUY NG VN TIN GI TI NGÂN HÀNG THNG
MI
1.1 Hot đng huy đng vn tin gi ti ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là đnh ch tài chính trung gian quan trng trong nn
kinh t. Nh h thng đnh ch này mà các ngun vn đc luân chuyn t ni tha
đn ni thiu, đáp ng kp thi nhu cu sn xut kinh doanh, tiêu dùng ca các
thành phn trong nn kinh t, thúc đy nn kinh t phát trin.
1.1.1 Khái nim v hot đng huy đng vn tin gi
Huy đng vn có th đc xem là mt trong nhng nghip v xut hin sm
nht trong hot đng ca các NHTM. Trong giai đon s khai ca hot đng ngân
hàng, nhng nghip v này ch đn thun là hot đng ct gi các tài sn có giá
nhm mc đích đm bo an toàn, và lúc này, ngi phi tr phí là ngi gi tin
ch không phi là các ngân hàng, các khon tin ch đc xem đn thun là vt
đc kí gi ch hoàn toàn không đóng vai trò là ngun vn đi vi các NHTM, tin
lúc này không đc xem là tin t theo đúng ngha, vì không có kh nng luân
chuyn, không sinh ra đc li nhun. Khi nhu cu tín dng gia tng, nghip v
ngân hàng phát trin, v th đó b đo ngc, ngân hàng là ngi phi tr phí, và
ngun tin đc kí gi thay đi vai trò, tr thành ngun vn kh dng và ln nht
ca các NHTM hin nay. Chính vì vy, trái ngc vi quá kh, ngân hàng là ngi
phi đi thuyt phc khách hàng gi tin, nu trc đây, ngân hàng là ngi b đng
trong quan h này thì hin nay, hu ht tt c các ngân hàng đu có các chính sách,
phng thc đ lôi kéo ngun tin gi này và chính vì vy các phng thc huy
đng vn ngày càng tr nên quan trng, phong phú và đa dng hn. Có th nói, hin
nay, hot đng huy đng vn là mt trong nhng hot đng ht sc quan trng và
liên quan đn s sng còn ca các ngân hàng thng mi.
Xut hin khá lâu đi và không ngng phát trin, thay đi cùng vi s phát trin
ca các NHTM, ni hàm ca khái nim hot đng huy đng vn đã có nhng thay

5

đi rt đáng k, c v quy mô và các hình thc th hin. Hn na, gn nh không
tìm đc mt khái nim hoàn thin v hot đng này cng nh không có đc s
thng nht hoàn toàn gia các quan đim. c bit, là s khác bit trong cách hiu
khi đ cp vn đ này di các khía cnh khác nhau.
Nghip v huy đng vn tin gi là mt trong nhng nghip v tài sn n ca
NHTM, trong đó các NHTM nhn vn t ngi gi tin, các ch th trong nn kinh
t đ phc v cho nhu cu kinh doanh ca mình nên ngun vn này đc xem nh
khon n ca ngân hàng. Huy đng vn tin gi là mt trong nhng hot đng quan
trng ca NHTM, đây là hot đng tip cn ngun vn nhàn ri t các t chc và cá
nhân bng nhng hình thc khác nhau. Bn cht ca ngun vn huy đng t tin
gi là tài sn thuc s hu ca các đi tng khách hàng khác nhau, ngân hàng ch
có quyn s dng ngun vn trong mt thi gian nht đnh trên nguyên tc phi
hoàn tr kp thi, đy đ c gc và lãi theo tha thun gia ngân hàng và khách
hàng. Bên cnh huy đng vn t tin gi khách hàng, NHTM còn có th huy đng
vn bng các hình thc khác nh vay t các TCTD, t Ngân hàng Nhà nc, hoc
huy đng t vn tài tr, y thác đu t, vn liên doanh, liên kt Trong s các hot
đng này thì hot đng huy đng vn tin gi thng chim t trng ln và ch yu
nht trong c cu ngun vn kinh doanh ca NHTM, giúp NHTM có th tin hành
thông sut các hot đng kinh doanh khác.
Nh vy, “Nhn tin gi là hot đng nhn tin ca các t chc, cá nhân di
hình thc tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành
chng ch tin gi, k phiu, tín phiu và các hình thc nhn tin gi khác theo
nguyên tc có hoàn tr đy đ tin gc, lãi cho ngi gi tin theo tha thun”(Lut
các T chc tín dng nm 2010, khon 13, iu 4).
1.1.2 Các hình thc huy đng vn tin gi
Vn va mang tính cht tin đ va là vn đ xuyên sut cho quá tình hình
thành và phát trin ca NHTM. Mc tiêu tng quát ca NHTM là an toàn và sinh li
trong kinh doanh. Do đó, vic to lp mt ngun vn vng chc, đm bo cho s

phát trin bn vng ca ngân hàng là điu rt cn thit. Quá trình huy đng vn tin
6

gi hu nh đu ging nhau  các ngân hàng nhng đ phân loi các hình thc huy
đng vn tin gi thì li rt khác nhau. iu này còn ph thuc vào các tiêu chí
đc la chn đ phân loi.
 Phân loi theo đi tng khách hàng:
- Huy đng vn tin gi t dân c: ây là mt khu vc huy đng đy tim
nng cho các ngân hàng. Ngân hàng huy đng các khon tin nhàn ri t dân chúng
và sau đó chuyn đn cho nhng ngi cn vn đ m rng đu t, kinh doanh.
Ngun huy đng t dân c thng khá n đnh.
- Huy đng vn tin gi t các doanh nghip và các t chc xã hi: ây là
ngun huy đng đc đánh giá là rt ln, chim t trng cao trong tng ngun vn.
 tit kim thi gian và chi phí trong thanh toán, các doanh nghip dù ln hay nh
hu ht đu có tài khon trong ngân hàng. Các doanh nghip khi bán đc hàng hoá
đu gi tin vào ngân hàng và rút ra khi cn. Chu k rút tin ca các doanh nghip
và các t chc xã hi không ging nhau. Vì vy ngân hàng luôn có trong tay mt
khon tin ln mà mình có th s dng mt cách tng đi thun li. Tuy nhiên huy
đng đc các khon tin này nhiu hay ít, ph thuc nhiu vào các dch v, các
tin ích mà ngân hàng mang li khi khách hàng s dng. iu này khin cho vic
huy đng vn tin gi t các doanh nghip và các t chc xã hi gn lin vi vic
m rng, ci tin các dch v ngân hàng.
 Phân loi theo k hn: Phân loi theo k hn có ý ngha quan trng đi vi
ngân hàng vì liên quan mt thit đn tính an toàn và kh nng sinh li ca ngun
vn huy đng cng nh thi gian phi hoàn tr khách hàng. Theo k hn, hình thc
huy đng vn tin gi đc chia thành:
- Huy đng tin gi không k hn: Tin gi không k hn là loi tin gi mà
ngi gi có th rút ra bt c lúc nào và NHTM luôn có ngha v phi tha mãn các
nhu cu đó. Mc đích ca khon tin gi này không phi đ hng lãi sut mà ch
yu dùng đ thanh toán. Khách hàng gi tin phn ln là các t chc kinh t, các

doanh nghip, các cá nhân kinh doanh buôn bán phi thanh toán tin hàng hóa liên
tc. Vi mc đích ch yu khi gi tin là s dng các dch v ca ngân hàng nên
7

mc lãi sut mà ngân hàng tr cho ngi gi tin là rt thp, thm chí không tr lãi.
- Huy đng tin gi có k hn: Tin gi có k hn là loi tin gi ca các t
chc kinh t, cá nhân gi vào ngân hàng có s tha thun v thi gian rút tin.
Khon tin này thng gn vi các t chc kinh t có chu k kinh doanh gn nh
xác đnh, ít có s bin đng. ây là ngun vn có tính n đnh cao, ngân hàng có
th ch đng trong quá trình s dng, vì th mc lãi sut mà ngân hàng tr cho
ngi gi tin cng cao hn. Ngi gi tin ngoài mc đích s dng các dch v
ngân hàng còn vì mc đích sinh li.
- Huy đng tin gi tit kim: ây là hình thc huy đng vn ph bin, lâu đi
nht ca các NHTM, bao gm các loi sau:
 Tin gi tit kim không k hn: ây là loi tin gi tit kim mà ngi gi
tin có th rút tin theo yêu cu mà không cn báo trc vào bt k ngày làm vic
nào ca ngân hàng. Tin gi tit kim không k hn là mt sn phm mà ngân hàng
cung ng đ phc v khách hàng có ngun tin nhàn ri mun gi tin vào ngân
hàng vì mc tiêu an toàn và sinh li mà không thit lp đc mc tiêu s dng trong
tng lai. Khi s dng sn phm này, khách hàng có th gi tin và rút tin bt c
lúc nào, tuy nhiên không thc hin đc giao dch thanh toán nh loi tin gi
thanh toán.
 Tin gi tit kim có k hn: ây là loi tin gi mà ngi gi tin ch có
th rút tin sau mt k hn gi tin nht đnh theo tha thun vi ngân hàng. Khách
hàng có khon tin tích ly và gi đn ngân hàng vì mc tiêu an toàn và sinh li.
i tng khách hàng ch yu là nhng cá nhân có thu nhp n đnh và thng
xuyên. Do vy lãi sut đóng vai trò quan trng trong vic thu hút đi tng khách
hàng này. Khi gi tin theo sn phm này, khách hàng nhn đc s hoc th tit
kim, hoc chng ch tin gi tit kim…tùy theo tên gi ca các ngân hàng, trong
đó th hin s tin mà khách hàng gi vào mi ln giao dch, đng thi cng th

hin các giao dch rút lãi, rút tin gc mt phn hoc tt toán toàn b.
- Huy đng vn tin gi thông qua phát hành giy t có giá: ây cng đc
xem là mt hình thc huy đng vn tin gi bng vic xác nhn ngha v tr n
8

gia ngân hàng vi các t chc s hu giy t có giá trong mt thi hn nht đnh.
Giy t có giá ngn hn là loi giy t có giá k hn di 12 tháng nh k phiu, tín
phiu, chng ch tin gi ngn hn và các giy t có giá ngn hn khác. Giy t có
giá dài hn là loi giy t có giá k hn t 12 tháng tr lên nh chng ch tin gi
dài hn, trái phiu và các giy t có giá dài hn khác.
 Phân loi theo loi tin gi:
- Tin gi bng ni t: Là loi tin gi bng đng Vit Nam (VND) gi vào
ngân hàng và hng lãi sut tin Vit Nam đc quy đnh ti thi điêm gi tin.
Tin gi huy đng bng đng Vit Nam chim t trng ln trong huy đng vn tin
gi ca các NHTM  Vit Nam.
- Tin gi bng ngoi t: Là loi tin gi bng ngoi t gi vào ngân hàng và
hng lãi sut ngoi t. Các loi ngoi t ch yu đc huy đng nh: USD, EUR,
GBP
1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn tin gi:
i vi nn kinh t: Thông qua hot đng huy đng vn, h thng ngân hàng
tp trung các ngun vn tm thi nhàn ri ca xã hi, bin tin nhàn ri t ch là
phng tin tích ly tr thành ngun vn ln ca nn kinh t. Ngun vn huy đng
giúp cho các doanh nghip đáp ng kp thi nhu cu vn, đy nhanh hot đng sn
xut kinh doanh, tiêu th và thu hi vn giúp gia tng tc đ quay vòng vn, tng s
vòng quay, mang li nhiu li nhun cho doanh nghip và t đó thúc đy nn kinh
t phát trin hn. Huy đng vn còn là kênh thông thng gia nn kinh t trong
nc và nn kinh t th gii. Huy đng vn còn là công c giúp NHTM kim soát
khi lng tin t trong lu thông qua vic s dng chính sách tin t.
i vi NHTM: Huy đng vn là kênh cung cp đu vào trong hot đng ca
NHTM. Là yu t chính giúp cho NHTM thc hin các nghip v kinh doanh khác

nh cung cp tín dng và các dch v ngân hàng khác. Thông qua hot đng huy
đng vn, NHTM có th đo lng đc uy tín, s tín nhim ca khách hàng đi vi
ngân hàng, t đó gia tng th phn, quy mô hot đng cng nh nâng cao v th ca
ngân hàng trên th trng.
9

i vi khách hàng: Nghip v huy đng vn đã cung cp cho mi ngi dân
các phng thc tit kim tin hp lý và an toàn, ngoài ra hot đng huy đng vn
giúp cho khách hàng tip cn vi các dch v khác ca ngân hàng. Nghip v huy
đng vn đã giúp cho các t chc kinh t, các doanh nghip thun tin trong thanh
toán giao dch thông qua tài khon tin gi thanh toán.
1.2 Nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti ngân hàng thng mi
1.2.1 Cnh tranh v huy đng vn tin gi
Cnh tranh là mt khái nim đc s dng thng xuyên trong lý thuyt kinh
t. Song cnh tranh là mt hin tng có tính đa dng và đa ngha nên ngi ta vn
cha tìm đc mt đnh ngha thng nht cho khái nim này. Do vy tùy theo quan
đim nghiên cu, cnh tranh có các khái nim khác nhau.
Theo Các Mác thì cnh tranh là s ganh đua, s đu tranh gay gt gia các nhà
t bn đ giành git nhng điu kin thun li trong sn xut và tiêu th hàng hóa
đ thu đc li nhun siêu ngch.
Theo nhà kinh t hc Michael Porter thì cnh tranh là giành ly th phn. Bn
cht ca cnh tranh là tìm kim li nhun cao nht, là khon li nhun cao hn mc
li nhun trung bình mà doanh nghip hin có. Kt qu quá trình cnh tranh là s
bình quân hóa li nhun trong ngành theo chiu hng ci thin dn đn h qu giá
c có th gim đi.
ng trên quan đim ngi bán, Paul Samuelson đnh ngha: “cnh tranh là s
kình đch gia các doanh nghip vi nhau đ giành khách hàng, th trng”.
Cnh tranh không phi là s trit tiêu ln nhau ca các ch th tham gia, mà
cnh tranh là đng lc cho s phát trin ca các doanh nghip. Cnh tranh góp phn
cho s tin b ca khoa hc, cnh tranh giúp cho các ch th tham gia bit quý

trng hn nhng c hi và li th có đc, cnh tranh mang li s phn thnh cho
đt nc,… Thông qua cnh tranh các ch th tham gia xác đnh nhng đim mnh,
đim yu cùng vi nhng c hi và thách thc trc mt và trong tng lai, đ t
đó có nhng hng đi có li nht khi tham gia vào quá trình cnh tranh.
10

Cnh tranh trong các NHTM là mt quy lut tt yu mà các ngân hàng đu phi
thc hin đ tn ti và phát trin. Cnh tranh trong các NHTM là s ganh đua di
các hình thc khác nhau mà pháp lut cho phép, s đu tranh gay gt gia các
NHTM nhm đt đc các mc tiêu c th nh th phn, li nhun, vn, nhân lc
hay đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh
Trong hot đng huy đng vn tin gi, các NHTM cnh tranh nhau đ có đc
khách hàng, thông qua đó m rng th phn tin gi, tng cng và n đnh ngun
vn kinh doanh. Các NHTM cnh tranh bng nhiu hình thc nh đa dng hóa sn
phm huy đng vn, tng cng các tin ích đi kèm nh kt hp thanh toán hóa đn
tin đin, tin nc khi khách hàng s dng tài khon thanh toán, tng quà khi
khách hàng gi tin,… Tuy nhiên vic đa ra các mc lãi sut hp dn khách hàng
vn là hình thc ph bin các NHTM thng dùng đ cnh tranh huy đng vn tin
gi. Do đó, các cuc đua lãi sut xy ra thng xuyên, làm cho mt bng lãi sut
huy đng tng, kéo theo lãi sut cho vay cng tng gây khó khn cho hot đng
kinh doanh ca NHTM và các đi tng cn tip cn vi ngun vn vay ngân hàng.
1.2.2 Nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi
Khi nói đn nng lc cnh tranh, các nhà nghiên cu thng xem xét di các
cp đ sau: (1) nng lc cnh tranh ca quc gia; (2) nng lc cnh tranh ca doanh
nghip, ngành; (3) nng lc cnh tranh ca sn phm và dch v. Gia các cp đ
này đu có tác đng hai chiu ln nhau, to điu kin cùng phát trin, ràng buc,
ph thuc gia các cp đ. Nng lc cnh tranh quc gia có th m đng cho nng
lc cnh tranh doanh nghip phát trin, ngc li nng lc cnh tranh doanh nghip
phát trin s góp phn đm bo tính bn vng ca nng lc cnh tranh quc gia.
Mt nn kinh t có nng lc cnh tranh quc gia cao đòi hi phi có nhiu doanh

nghip có nng lc cnh tranh cao. Nng lc cnh tranh ca doanh nghip li th
hin qua nng lc cnh tranh ca sn phm dch v mà doanh nghip kinh doanh.
Di góc đ chi phí, Fafchamps (1995) cho rng, nng lc cnh tranh ca doanh
nghip là kh nng doanh nghip có th sn xut ra sn phm vi chi phí bin đi
trung bình thp hn giá ca sn phm tng t có cùng cht lng trên th trng.
11

Cng di góc đ chi phí, Markusen (1992) đa ra khái nim mt nhà sn xut
là cnh tranh nu nh có mt mc chi phí đn v trung bình bng hoc thp hn chi
phí đn v ca các nhà cnh tranh quc t. Chúng ta có th d dàng nhn thy rng
doanh nghip nào có chi phí sn xut thp hn s có kh nng đa ra mt mc giá
bán bng hoc thp hn so vi các đi th khác cùng ngành và thu v mt mc li
nhun cao hn.
Nhà kinh t hc Randall cho rng nng lc cnh tranh là kh nng giành đc
và duy trì đc th phn trên th trng vi li nhun nht đnh. Quan đim này
nhn mnh hai mc tiêu chính ca nng lc cnh tranh là: (1) Giành và duy trì th
phn so vi các đi th cnh tranh; (2) Thu đc mt li nhun nht đnh khi tham
gia vào th trng.
NHTM cng là mt doanh nghip hot đng trên th trng, nên nng lc cnh
tranh ca ngân hàng thng mi đc hiu là kh nng ngân hàng đó to ra, duy trì
và phát trin nhng li th nhm duy trì và m rng th phn; đt đc mc li
nhun cao hn mc trung bình ca ngành và liên tc tng đng thi đm bo s
hot đng an toàn và lành mnh, có kh nng chng đ và vt qua nhng bin
đng bt li ca môi trng kinh doanh. Nh vy, nng lc cnh tranh ti NHTM là
nhng li th vt tri ca ngân hàng so vi các đi th cnh tranh trong vic tha
mãn tt nht các nhu cu ca khách hàng đ thu đc li nhun ngày càng cao hn.
Trên c s khái nim nng lc cnh tranh ca NHTM, nng lc cnh tranh
trong hot đng huy đng vn tin gi ca NHTM là kh nng to ra, s dng và
duy trì li th trong hot đng huy đng vn tin gi so vi đi th cnh tranh,
nhm đng vng, phát trin th phn huy đng vn và các mc tiêu khác trong hot

đng huy đng vn ca ngân hàng trong môi trng kinh doanh luôn thay đi. Nng
lc cnh tranh trong hot đng huy đng vn tin gi ca NHTM mnh hay yu là
do nh hng bi các yu t ni ti ca ngân hàng và nhng yu t khách quan tác
đng. T đó NHTM có th tn dng các c hi trên c s phát huy li th sn có,
đng thi cng khc phc, hn ch nhng tác đng tiêu cc ca môi trng kinh
doanh đn hot đng huy đng vn ca ngân hàng.
12

Nh vy, nghiên cu nng lc cnh tranh trong hot đng huy đng vn tin
gi ca NHTM khác vi nghiên cu nng lc cnh tranh ca NHTM  ch đi sâu
nghiên cu kh nng phát huy các li th đc trng ca NHTM trong công tác huy
đng vn tin gi nhm đt đc các mc tiêu chin lc kinh doanh ca NHTM.
1.2.3 Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh trong hot đng huy đng vn
tin gi ti ngân hàng thng mi
 Quy mô huy đng vn tin gi: Th hin qua s d huy đng vn tin gi ti
tng thi đim, qua đó th hin đc quy mô hot đng huy đng vn tin gi ca
NHTM. NHTM cn c vào s d huy đng vn, doanh s huy đng vn tin gi đ
hoch đnh chin lc huy đng vn tin gi nhm đt đc các k hoch kinh
doanh đt ra.
 Th phn huy đng vn tin gi: Là t trng vn huy đng tin gi ca mt
NHTM trong tng vn huy đng tin gi ca các NHTM trên cùng đa bàn kinh
doanh, qua đó NHTM xem xét quy mô huy đng vn tin gi so vi các NHTM
khác, các đi th cnh tranh trên cùng đa bàn.
 C cu huy đng vn tin gi: Th hin chi tit các loi tin gi trong tng
huy đng vn tin gi, qua đó NHTM xem xét c cu có phù hp vi th trng đ có
các chin lc tip th vào các đi tng khách hàng nhm đt đc k hoch đ ra.
1.2.4 Mô hình đánh giá nng lc cnh tranh
1.2.4.1 Mô hình ca Michael Porter
Michael Porter đã vit hai cun sách ni ting là: “Chin lc cnh tranh”
(Competitive Strategy, 1980) và “Li th cnh tranh quc gia” (Competitive

Advantage of Nations, 1990). Hai tác phm này cha đng hu ht nhng t tng
v cnh tranh th trng. Ông cho rng, nu mt doanh nghip ch tp trung vào hai
mc tiêu tng trng và đa dng hoá sn phm thì không đm bo cho s thành
công lâu dài. iu quan trng nht đi vi bt k mt doanh nghip nào là xây dng
đc mt li th cnh tranh bn vng.
Mt doanh nghip mun cnh tranh thành công trong ngành, nht thit phi tr
li đc hai câu hi quan trng, phi nhn ra khách hàng cn gì  mình? Và làm th
13

nào doanh nghip có th chng đ s cnh tranh?
Tâm đim trong lý thuyt cnh tranh ca Michael Porter là vic đ xut mô hình
5 lc lng. Ông cho rng trong bt k ngành ngh kinh doanh nào cng có 5 yu t
tác đng, đó là s cnh tranh gia các doanh nghip đang tn ti; mi đe da v
vic mt đi th mi tham gia vào th trng; nguy c có các sn phm dch v thay
th xut hin; áp lc cnh tranh t sc ép ca khách hàng; và cui cùng là áp lc t
các nhà cung cp.
Vic phân tích mô hình này giúp doanh nghip nhn ra nhng c hi và thách
thc, qua đó doanh nghip nên bit mình đng  v trí nào đ đi phó mt cách hiu
qu vi các lc lng cnh tranh trong ngành.
Biu 1.1: Mô hình Nm lc lng ca Michael Porter.

(Ngun: Michael E.Porter, Competitive Advantage, 1985)
 cnh tranh thng li vi 5 lc lng trên, Michael Porter đ xut 3 chin
Nguy c đe da t nhng

ngi mi vào cuc
CÁC I TH
CNH TRANH
TRONG NGÀNH


Cuc cnh gia các
đi th hin ti
NHÀ
CUNG
SN PHM
THAY TH
CÁC I TH
TIM NNG
KHÁCH
HÀNG
Quyn
lc
thn
g

lng
ca
nhà
cung
ng
Quyn
lc
thng
lng
ca
khách
hàng
Nguy c đe da t các sn
phm thay th
14

lc là chin lc chi phí thp nht, chin lc khác bit hoá sn phm - dch v và
chin lc tp trung vào mt phân khúc th trng nht đnh.
Chin lc chi phí thp nht, đc áp dng ph bin vào nhng nm 1970 và
hng ti tr li câu hi làm sao mc chi phí thp nht trong ngành. Phí tn thp s
đem li cho doanh nghip li nhun trên mc trung bình, dù trong ngành đó đã có
s hin din ca các tác đng cnh tranh mnh m. Phân khúc th trng mà doanh
nghip nhm đn thng là nhng khách hàng ht sc nhy cm v giá c.
Chin lc khác bit hoá sn phm - dch v là nhm to ra các sn phm có
tính đc đáo duy nht, ngi tiêu dùng khó có th có la chn th hai. Khác bit
hoá sn phm - dch v, nu làm đc s mang li nhun trên mc trung bình v
cho doanh nghip, bi chúng to nên mt v th phòng v tt, t đó giúp doanh
nghip đi phó vi 5 lc lng cnh tranh ca th trng.
Chin lc tp trung vào các phân khúc th trng hp, th trng nh đ kinh
doanh có lãi vì Michael Porter cho rng vic chim đc mt th phn ln không

đng ngha vi vic thu đc nhiu li nhun hn. C s ca chin lc này là do
tp trung vào th trng c th nên doanh nghip có kh nng phc v mc tiêu
chin lc ca mình tt hn, hiu qu hn so vi các doanh nghip khác đang phi
cnh tranh trong phm vi rng ln hn, bao quát hn.
1.2.4.2 Mô hình ca Victor Smith
Theo Victor Smith thì các yu t th hin nng lc ct lõi ca mt t chc tài
chính bao gm nm nhân t sau:

(Ngun: Victor Smith, Core competencies in the retail sector of the financial
Service industry, 2002)
15

Thng hiu (Brand): bng vic phát trin s nhn bit v thng hiu s làm
tng giá tr trên thng trng thông qua vic qung cáo và các chin lc
marketing, không ngng cng c nim tin và s tha mãn ca khách hàng. Qun tr
thng hiu thành công s làm tng giá tr cho t chc tài chính. Phát trin thng
hiu là chìa khoá đ to s khác bit ca t chc đó so vi đi th cnh tranh.
Sn phm (Product): sn phm có giá tr đi vi khách hàng khi tho mãn mt
hay nhiu nhu cu nào đó ca khách hàng. Giá tr ca sn phm da trên nhng nét
đc trng đáp ng đc nhu cu ca khách hàng.
Dch v (Service): dch v có hai thành phn là giao tip khách hàng (customer
interface) v thc hin giao dch (transaction execution). Trong đó, giao dch khách
hàng là trách nhim ca tt c các b phn có tng tác trc tip vi khách hàng
nh là b phn kinh doanh, b phn h tr khách hàng qua đin thoi, website
doanh nghip, h thng tr li bng ging nói và th.  phát trin giao tip khách
hàng cn phát trin d liu, công ngh internet, qun tr quan h khách hàng và
qun lý s tng tác ca khách hàng. iu này đòi hi phi đào to, truyn s t tin
cho nhân viên và to ra mt h thng kin thc bao quát đ qun lý đc nhu cu
ca khách hàng, duy trì đc li th cnh tranh. Thc hin giao dch là tip nhn d
liu t khách hàng và x lý d liu vi mc đích đáp ng đc các nhu cu ca

khách hàng.
Vn trí tu (intellectual capital): vn trí tu gm vn nhân lc (human capital)
và các k nng (applied skill set). Trách nhim ca ban qun lý là xác đnh và
chuyn đi các bí quyt thành kin thc và các k nng có th tip cn đc vào
doanh nghip, phc v cho vic điu hành và vn hành doanh nghip.  xây dng
vn trí tu cn phi qun tr kin thc, qun tr ngun nhân lc, rèn luyn k nng
và am hiu sn phm.
Chi phí và h tng (cost and intrastructure): Các yêu cu đ phát trin nng lc
này là t chc linh hot, thng nht h thng, qun tr chui giá tr, qun tr ri ro,
qun tr chi phí, tuân th lut pháp và s an toàn, vi mc đích đem li hiu qu
cao v mt tài chính và gia tng giá tr c đông.
16

1.2.5 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi
ti ngân hàng thng mi
Vn dng mô hình ca Victor Smith đ phân tích các yu t nh hng đn
nng lc cnh tranh ca NHTM trong hot đng huy đng vn tin gi. Bên cnh
các yu t ct lõi thì nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi ti NHTM còn
xut phát t các yu t khác ca chính ngân hàng.
1.2.5.1 Thng hiu
Ngày nay, khái nim “thng hiu” đã phát trin và có ý ngha vô cùng quan
trng . Thng hiu nm trong trái tim, trí óc ca khách hàng và s trng tn nu
đc dày công xây dng. Ngân hàng đc bit đn nh là mt đnh ch tài chính
vi hot đng tin thân là làm đi lý thanh toán, nhn tin gi, gi h và cho vay.
Cho ti nay, nhng hot đng này vn đc xem là nhng hot đng xng sng
ca mt ngân hàng. iu đó có ngha là mt ngân hàng ch có th hot đng đc
nu nh có nhng khách hàng tin tng gi tin vào các ngân hàng và to lp các
quan h giao dch. T đó ngi ta đt ra mt câu hi là ti sao khách hàng li chn
ngân hàng này mà không chn ngân hàng kia đ gi tin và đt quan h giao dch.
Câu tr li  đây đó là thng hiu s quyt đnh s la chn. Mt thng hiu

ngân hàng tt là mt thng hiu có uy tín, đc s tin cy ca hu ht khách
hàng. Hn bt k ngành ngh nào khác, mt thng hiu có uy tín chính là yu t
sng còn ca ngân hàng.
1.2.5.2 Nng lc tài chính
Nng lc tài chính là thc đo sc mnh ca mt ngân hàng ti mt thi đim
nht đnh.  nâng cao nng lc cnh tranh v huy đng vn tin gi NHTM cn có
ngun tài chính đ mnh đ thc hin. Nng lc tài chính th hin qua các ch tiêu
sau:
− Tim lc v vn th hin qua các ch tiêu c th nh quy mô vn ch s hu,
h s an toàn vn (CAR). Tim lc v vn ch s hu phn ánh sc mnh tài chính
ca mt ngân hàng, kh nng đu t đi mi công ngh, m rng mng li hot
đng, kh nng chng đ ri ro ca ngân hàng đó. Cách thc mà mt ngân hàng có