MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XNK VĨNH LONG ĐẾN NĂM 2020.PDF

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
==============






TRN NGC UYN






MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN HOTăNG
XUT KHU GO TI CÔNG TY C PHN XUT NHP
KHUăVNHăLONGăNăNMă2020ă






LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP. H CHÍ MINH - NMă2014




B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
==============




TRN NGC UYN




MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN HOTăNG
XUT KHU GO TI CÔNG TY C PHN XUT NHP
KHUăVNHăLONGăNăNMă2020ă


Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102

LUNăVNăTHCăSăKINHăT




NGI HNG DN KHOA HC
PGS. TS. NGUYN TH LIÊN DIP




TP. H CHÍ MINH - NMă2014



LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan ni dung ca Lun vn thc s này đc thc hin t quan
đim ca chính cá nhân tôi, di s hng dn khoa hc ca PGS. TS Nguyn Th
Liên Dip. Các d liu phc v cho các ni dung phân tích trong lun vn này là
hoàn toàn có thc.
TP. H Chí Minh, tháng 09 nm 2014
Tác gi Lun vn




Trn Ngc Uyn

MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V, BIUă
M U 1
CHNGă1:ăCăS LÝ LUN V HOTăNG XUT KHU GO 4
1.1 Lý lun chung v hotăđng xut khu 4
1.1.1 Khái nim xut khu 4
1.1.2 Vai trò ca hot đng xut khu 4

1.1.3 Các hình thc xut khu 5
1.1.3.1 Xut khu trc tip 5
1.1.3.2 Xut khu gián tip 6
1.1.4 Quá trình t chc hot đng xut khu hàng hóa 7
1.1.5 Các yu t nh hng đn hot đng xut khu 9
1.1.5.1 Các yu t bên ngoài doanh nghip 9
1.1.5.2 Các yu t bên trong doanh nghip 11
1.2 Tng quan v xut khu go ti Vit Nam 13
1.2.1 c đim ca xut khu go 13
1.2.1 Tình hình sn xut lúa ti Vit Nam 14
1.2.2 Tình hình xut khu go ti Vit Nam 15
CHNGă2:ăTHC TRNG HOTăNG XUT KHU GO TI CÔNG
TY C PHN XUT NHP KHUăVNHăLONG 19
2.1 Gii thiu khái quát v Công ty c phn xut nhp khuăVnhăLong 19
2.1.1 Thông tin chung 19
2.1.2 Quá trình hình thành và phát trin 19



2.1.3 Chc nng và nhim v 21
2.1.4 Kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty t nm 2011 đn 2013 22
2.2 Thc trng hotăđng xut khu go ti Công ty thi gian qua 23
2.2.1 Tình hình xut khu go ti Công ty 23
2.2.1.1 Sn lng và kim ngch xut khu 23
2.2.1.2 Hình thc xut khu 24
2.2.1.3 C cu go xut khu 26
2.2.1.4 Th trng xut khu 27
2.2.1.5 T chc thc hin hp đng xut khu 31
2.2.2 Hot đng thu mua nguyên liu 32
2.2.3 Hot đng sn xut 35

2.2.4 Hot đng marketing 37
2.2.5 Hot đng nhân s 39
2.2.6 Hot đng tài chính 41
2.2.7 Hot đng qun lý cht lng 42
2.2.8 Hot đng nghiên cu và phát trin 43
2.2.9 C cu t chc và nng lc qun lý 44
2.3 ánhăgiáăchungăv thc trng hotăđng xut khu go ti Công ty 46
2.3.1 Nhng hn ch 46
2.3.2 Nhng mt đt đc 47
2.4 Các yu t bên ngoài nhăhng hotăđng xut khu go ti Công ty 49
2.4.1 Các yu t thuc môi trng v mô 49
2.4.1.1 Yu t kinh t 49
2.4.1.2 Yu t chính tr, chính ph và pháp lut 50
2.4.1.3 Yu t xã hi 51
2.4.1.4 Yu t t nhiên 52
2.4.1.5 Yu t k thut công ngh 53
2.4.2 Các yu t thuc môi trng vi mô 54
2.4.2.1 i th cnh tranh trc tip 54



2.4.2.2 i th tim n 58
2.4.2.3 Khách hàng 59
2.4.2.4 Nhà cung cp 60
2.4.2.5 Sn phm thay th 61
CHNGă 3:ă MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN HOTă NG
XUT KHU GO TI CÔNG TY C PHN XUT NHP KHUăVNHă
LONG 63
3.1 Mc tiêu phát trin caăCôngătyăđnănmă2020 63
3.1.1 C s xác đnh mc tiêu 63

3.1.2 Mc tiêu phát trin ca Công ty đn nm 2020 67
3.1.2.1 Mc tiêu tng quát 67
3.1.2.2 Mc tiêu c th 67
3.2 Mt s gii pháp nhm hoàn thin hotăđng xut khu go ti Công ty
c phn xut nhp khuăVnhăLong 68
3.2.1 Hình thành các gii pháp qua phân tích SWOT 68
3.2.2 Nhng gii pháp chính nhm hoàn thin hot đng xut khu go 69
3.2.2.1 Gii pháp thâm nhp th trng 69
3.2.2.2 Gii pháp phát trin th trng 71
3.2.2.3 Gii pháp tng cng hot đng phân phi trc tip 72
3.2.2.4 Gii pháp tng cng hot đng nghiên cu và phát trin 74
3.2.2.5 Gii pháp nâng cao kh nng kim soát cht lng sn phm 76
3.2.2.6 Gii pháp xây dng thng hiu go riêng ca Công ty 79
3.2.2.7 Mt s gii pháp h tr 80
3.3 Kin ngh 82
3.3.1 i vi Nhà nc 82
3.3.2 i vi a phng 83
KT LUN 84
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC



DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
TING ANH

ChúăthíchătingăAnh
ChúăthíchătingăVit
EFE
External Factor Evaluation

Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài
FAO
Food and Agricultural
Organization
T chc Nông Lng Liên Hip Quc
FOB
Free On Board
Giao hàng trên phng tin vn chuyn
G2G
Government to
Government
Chính ph vi Chính ph
GAP
Good Agricultural Practice
Thc hành nông nghip tt
GDP
Gross Domestic Product
Tng sn phm quc ni
GMP
Good Manufacturing
Practices
Thc hành sn xut tt
HACCP
Hazard Analysis and
Critical Control Point
Phân tích mi nguy và đim kim soát
ti hn
IFE
Interal Factor Evaluation
Ma trn đánh giá các yu t bên trong

ISO
International Organization
for Standardization
T chc Quc t v tiêu chun hóa
L/C
Letter of Credit
Tín dng th
ROA
Return On Assets
T sut sinh li trên tng tài sn
ROE
Return On Equity
T sut sinh li trên vn c phn
ROS
Return On Sales
T sut sinh li trên doanh thu
SA
Social Accountability
Tiêu chun Qun lỦ trách nhim xư hi
đi vi ngi lao đng
SWOT
Strengths, Weaknesses,
Opportunities, Threats
Ma trn đánh giá đim mnh, đim yu,
c hi, nguy c
TPP
Trans-Pacific Partnership
Hip đnh đi tác xuyên Thái Bình
Dng

UAE
United Arab Emirates
Các tiu vng quc  Rp Thng
Nht
USD
United States Dollard
ô la M
USDA
United States Department
of Agriculture
B Nông nghip Hoa K
VFA
Vietnam Food Association
Hip hi Lng thc Vit Nam
WTO
World Trade Organization
T chc thng mi th gii

TING VIT

Chú thích
CBNV
Cán b nhân viên
CTCP
Công ty C phn
CBLT
Ch bin lng thc
BSCL

ng bng sông Cu Long
NGTK
Niên giám thng kê
NN & PTNT
Nông nghip và Phát trin nông thôn
TCVN
Tiêu chun Vit Nam
TNHH
Trách nhim hu hn
VinaFood I
Tng Công ty Lng thc Min Bc
VinaFood II
Tng Công ty Lng thc Min Nam
VN
Vit Nam đng
XNLT
Xí nghip lng thc








DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1: Sn lng và kim ngch xut khu go Vit Nam nm 2011 - 2013 15
Bng 1.2: C cu go xut khu Vit Nam nm 2011 - 2013 16
Bng 1.3: Th trng xut khu go Vit Nam theo khu vc nm 2011 - 2013 17

Bng 1.4: Th trng xut khu go Vit Nam theo quc gia nm 2011 - 2013 18
Bng 2.1: Tình hình thay đi vn ch s hu ca Công ty nm 2007 - 2013 20
Bng 2.2: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty nm 2011 - 2013. 22
Bng 2.3: Sn lng và kim ngch xut khu go ca Công ty nm 2011 - 2013 24
Bng 2.4: Các hình thc xut khu go ca Công ty nm 2011 - 2013 25
Bng 2.5: C cu go xut khu ca Công ty nm 2011 - 2013 27
Bng 2.6: Th trng xut khu go ca Công ty nm 2011 - 2013 28
Bng 2.7: Nng lc ch bin và d tr ti các đn v trc thuc Công ty 35
Bng 2.8: Giá go xut khu ca Công ty nm 2011 - 2013 38
Bng 2.9: C cu trình đ lao đng ca Công ty nm 2013 39
Bng 2.10: Thu nhp bình quân ca nhân viên Công ty nm 2011 - 2013 40
Bng 2.11: Mt s ch tiêu tài chính ca Công ty nm 2011 - 2013 41
Bng 2.12: Ma trn đánh giá các yu ni b v hot đng xut khu go ca Imex
CuuLong 48
Bng 2.13: Ma trn hình nh cnh tranh ngoài nc 55
Bng 2.14: Ma trn hình nh cnh tranh trong nc 57
Bng 2.15: Ma trn đánh giá các yu bên ngoài hot đng xut khu go ca Imex
CuuLong 61
Bng 3.1: Mc tiêu ca Imex CuuLong đn nm 2020 67
Bng 3.2: Ma trn SWOT v hot đng xut khu go ca Imex CuuLong 68







DANH MC CÁC HÌNH V, BIUă

DANH MC CÁC HÌNH V

Trang
Hình 2.1: Các kênh thu mua nguyên liu ca Công ty 33
Hình 2.2: S đ c cu t chc ca Công ty 44

DANH MC CÁC BIUă
Trang
Biu đ 2.1: Doanh thu và li nhun ca Công ty nm 2011 - 2013 23

1


M U
1. Lý do chnăđ tài
Vit Nam hin đc xem là nc có sn lng go xut khu đng th hai
trên th gii vi 6 - 7 triu tn hàng nm và chim gn 20% th phn ngun cung
thng mi go toàn cu, đư mang li giá tr xut khu chim gn 10% kim ngch
xut khu ngành nông - lâm - thy sn ca c nc và đóng góp đáng k vào phát
trin kinh t, xóa đói gim nghèo ca hn 80% dân c c nc sinh sng ti vùng
nông thôn. Chính vì th, go luôn đc xem là mt trong nhng mt hàng xut khu
ch lc ca Vit Nam.
Tuy nhiên, xut khu go nc ta hin nay đang phi đi mt vi nhiu khó
khn, thách thc nh: go Vit Nam đang b đnh hình  go phm cp trung bình
trên th gii nên có giá bán thp, th trng go th gii đư chuyn sang cung cp
d tha do các nc nhp khu chính đy mnh sn xut trong nc và hn ch
nhp khu, áp lc gii quyt tn kho vi giá thp t Thái Lan cùng s cnh tranh
go giá thp t n , Pakistan, Myanmar… khin cho th phn go xut khu
nc ta b thu hp. Nh vy, cnh tranh trong ni b ngành đang din ra quyt lit
khin cho giá go có nguy c tip tc gim sút trong thi gian ti, và điu này s
làm nh hng khá ln đn hiu qu kinh doanh ca các doanh nghip trong ngành.
Là mt trong nhng doanh nghip kinh doanh trong lnh vc xut khu go,

Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long cng đang đi mt và chu nhiu tác
đng trc nhng thách thc và bin đng tiêu cc ca th trng, c th là v th
cnh tranh ca công ty đang dn b thu hp và hiu qu kinh doanh ca công ty
cng đang có xu hng gim sút trong nhng nm gn đây. Chính vì th, đòi hi
Công ty phi không ngng n lc t hoàn thin mình đ có th vt qua nhng khó
khn phía trc, cnh tranh và phát trin. ây cng chính là lý do tác gi đư la
chn và thc hin nghiên cu đ tài: “Mt s gii pháp nhm hoàn thin hot
đng xut khu go ti Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long đn nm
2020”.

2


2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca lun vn tp trung vào các ni dung sau:
- Khái quát c s lý lun v hot đng xut khu go.
- Phân tích thc trng hot đng xut khu go ti Công ty c phn xut nhp
khu Vnh Long trong thi gian qua.
- Trên c s lý lun và thc trng hot đng xut khu go ca Công ty c
phn xut nhp khu Vnh Long, tác gi đ xut mt s gii pháp nhm hoàn thin
hot đng xut khu go ca Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long đn nm
2020.
3. iătng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: hot đng xut khu go ti Công ty c phn xut
nhp khu Vnh Long.
- Phm vi nghiên cu: đ tài tp trung nghiên cu hot đng xut khu go ti
Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long. Các s liu thu thp tp trung t nm
2011 đn nm 2013.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
- Thu thp thông tin th cp t các s liu thng kê, báo cáo ca các c quan

Nhà nc và t các phòng ban ca Công ty, các thông tin t sách, báo, tp chí và
các website.
- Thu thp thông tin s cp có liên quan đn hot đng xut khu go ca
Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long bng phng pháp phng vn chuyên
gia: phát bng câu hi kho sát ý kin chuyên gia v mc đ quan trng và xác đnh
phân loi ca các yu t đ làm c s cho vic hình thành ma trn các yu t bên
trong, bên ngoài và ma trn hình nh cnh tranh. S mu kho sát là 15 chuyên gia
gm có Ban giám đc, các trng phó phòng chc nng và các giám đc ca các
đn v trc thuc.
- S dng các công c ma trn các yu t bên trong (IFE), ma trn các yu t
bên ngoài (EFE), ma trn hình nh cnh tranh và ma trn SWOT đ hình thành mt
s gii pháp hoàn thin hot đng xut khu go ti Công ty.

3


- Các s liu kho sát đc x lý bng phn mm Microsoft Excel 2007.
5. Kt cu caăđ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, ph lc; lun vn có kt cu gm
03 chng:
- Chng 1: C s lý lun v hot đng xut khu go.
- Chng 2: Thc trng hot đng xut khu go ti Công ty c phn xut
nhp khu Vnh Long.
- Chng 3: Mt s gii pháp nhm hoàn thin hot đng xut khu go ti
Công ty c phn xut nhp khu Vnh Long đn nm 2020.

4


CHNGă1:ăCăS LÝ LUN V HOTăNG XUT KHU GO
1.1 Lý lun chung v hotăđng xut khu
1.1.1 Khái nim xut khu
Theo điu 28 Lut thng mi 2005: Xut khu hàng hóa là vic hàng hóa
đc đa ra khi lãnh th Vit Nam hoc đa vào các khu vc đc bit nm trên
lãnh th Vit Nam đc coi là khu vc hi quan riêng theo quy đnh ca pháp lut.
1.1.2 Vai trò ca hotăđng xut khu
 i vi doanh nghip: thông qua hot đng xut khu, doanh nghip s m
rng th trng tiêu th đ t đó thúc đy m rng quy mô sn xut kinh doanh và
phát trin. Bên cnh đó, doanh nghip còn có c hi hc hi v công ngh hin đi,
kinh nghim qun lý tiên tin cùng nhng hiu bit trong kinh doanh quc t. Ngoài
ra, hot đng xut khu còn to ra sc ép cnh tranh, t đó thúc đy doanh nghip

không ngng nâng cao nng lc cnh tranh ca mình (Võ Thanh Thu, 2012).
 i vi quc gia:
- Xut khu giúp to ra ngun thu ngoi t cho đt nc, t đó đm bo cân
đi trong cán cân thanh toán và tha mãn nhu cu nhp khu t liu sn xut thit
yu phc v cho công nghip hóa - hin đi hóa đt nc. Bên cnh đó, thông qua
vic xut khu nhng mt hàng có th mnh, còn giúp quc gia khai thác hiu qu
li th so sánh tuyt đi và tng đi ca đt nc.
- Xut khu góp phn thúc đy tng trng kinh t do kích thích m rng quy
mô sn xut trong nc và to điu kin cho nhiu ngành ngh mi ra đi đ phc
v cho xut khu, t đó gây phn ng dây chuyn cho nhiu ngành kinh t phát
trin theo. iu này gây tác đng tích cc đn vic to ra vic làm và nâng cao mc
sng cho ngi lao đng.
- Xut khu còn giúp quc gia phát trin quan h đi ngoi vi các nc trên
th gii đ t đó tng cng, thit lp các quan h mua bán và đu t vi h. Khi
đó, môi trng kinh t trong nc đc m rng và tính cnh tranh ngày càng cao
đòi hi các doanh nghip trong nc phi không ngng hoàn thin, đi mi và thích
nghi đ đáp ng yêu cu ca th trng (Võ Thanh Thu, 2012).

5


1.1.3 Các hình thc xut khu
Mun đa đc sn phm xâm nhp th trng nc ngoài, doanh nghip phi
xác đnh đc phng thc xâm nhp tt nht, tc mang li hiu qu kinh t ti u
cho mình. Doanh nghip có th la chn các phng thc xut khu sau: xut khu
trc tip và xut khu gián tip.
1.1.3.1 Xut khu trc tip
Xut khu trc tip là hình thc mà nhà sn xut t đm nhn hot đng xut
khu ca mình ra th trng nc ngoài nên đòi hi doanh nghip phi thông tho
các nghip v kinh doanh xut nhp khu, am hiu v th trng quc t và nhãn

hiu hàng hóa truyn thng ca doanh nghip đư tng có mt trên th trng quc
t. Trong trng hp này, vn đu t và các ri ro có th xy ra s cao hn nhng
li nhun tim nng mang li cng nhiu hn do doanh nghip không phi mt các
khon chi phí trung gian. Doanh nghip có th tin hành xut khu trc tip qua các
phng thc sau (Dng Hu Hnh, 2005):
- Phòng hay b phn xut khu đt  trong nc: cách t chc này thng
thy trong các doanh nghip quy mô va và nh khi h mun xut khu sn phm
ra nc ngoài. H s trc tip t thc hin mi hot đng liên h đn xut khu, t
tìm kim khách hàng cho đn t chc ký kt và thc hin hp đng xut khu.
- Chi nhánh hay công ty con bán hàng  nc ngoài: cách t chc này thích
hp vi th trng có tim nng cao và quy mô xut khu ln. Mt chi nhánh hay
công ty con bán hàng  nc ngoài thng s dng nh mt trung tâm trin lãm và
dch v khách hàng, cho phép doanh nghip có mt đ kim tra chng trình hot
đng nhiu hn ti th trng nc ngoài, đng thi to điu kin cho h nhanh
chóng nm bt nhu cu khách hàng và tình hình th trng đ phc v khách hàng
tt hn.
- Các nhà phân phi hay các nhà đi lý  nc ngoài: doanh nghip cng có
th thuê mn các nhà phân phi hay các nhà đi lỦ nc ngoài đ làm đi din và
bán hàng cho doanh nghip  nc ngoài khi quy mô th trng ln. H s bán
hàng theo quy đnh ca doanh nghip và đc doanh nghip chi tr hoa hng.

6


- Kho bán hàng  nc ngoài: kho này s va là ni d tr và va là ni bán
hàng cho doanh nghip ti th trng nc ngoài. Các kho bán hàng  nc ngoài
thng đc b trí  nhng ni là trung tâm phát lung hàng cho c mt khu vc
ca th trng.
1.1.3.2 Xut khu gián tip
Xut khu gián tip là hình thc mà nhà sn xut s dng bên th ba, là các

nhà trung gian đc lp đ bán sn phm ra nc ngoài. Hình thc này đòi hi vn
đu t ít và không cn trin khai mt phòng xut khu, lc lng bán hàng  nc
ngoài hay mt lot tip xúc vi nc ngoài nên ít ri ro và thích hp cho nhng
doanh nghip có quy mô nh, còn thiu kinh nghim bán hàng ra nc ngoài và
hiu bit v th trng quc t. Doanh nghip có th thc hin xut khu gián tip
theo nhiu phng cách sau (Dng Hu Hnh, 2005):
- Công ty qun tr xut khu: thc hin công vic qun tr các hot đng xut
khu cho công ty khác đ hng phí thù lao. Phng thc này thích hp vi các
doanh nghip xut khu có quy mô nh thng thiu kinh nghim bán hàng ra nc
ngoài hoc không đ kh nng v vn đ t chc các đn v xut khu riêng, do đó
h thng thông qua công ty qun tr xut khu đ xut khu sn phm ca mình.
- Thng gia xut khu đt c s  trong nc: nhà trung gian này mua sn
phm ca doanh nghip xut khu ri bán ra nc ngoài vi chi phí riêng ca mình
và chu mi ri ro liên quan đn xut khu. Nh vy, doanh nghip có th thông qua
trung gian này đ bán đc sn phm ca mình trên nhng th trng khó xâm nhp
nhng li không th thu thp đc thông tin ca th trng.
- i lý xut khu đt c s trong nc: thc hin chc nng liên kt gia nhà
sn xut vi nhà nhp khu. H s chu trách nhim tìm kim, thng lng vi
khách mua hàng nc ngoài cho nhà sn xut và đc chi tr tin hoa hng. Phng
thc này có mc đu t thp và các ri ro tài chính cng thp, thích hp trong giai
đon đu ca chin lc xâm nhp th trng nc ngoài ca doanh nghip.
- Nhà y thác xut khu: nhng cá nhân hoc t chc đc y thác thng là
đi din cho nhng ngi mua nc ngoài c trú trên nc ca nhà sn xut. Khi

7


hàng hóa chun b đc đt mua, nhà y thác lp phiu đt hàng vi nhà sn xut
đc chn và h s quan tâm đn mi chi tit có liên quan đn quá trình xut khu.
Bán hàng cho nhà y thác là mt phng thc thun li cho xut khu vì vic thanh

toán thng đc bo đm nhanh chóng và nhng vn đ vn chuyn hàng hóa
cng do các nhà y thác xut khu chu trách nhim.
- T chc hp tác xã: t chc này thc hin các hot đng xut khu thay mt
cho nhiu nhà sn xut và mt phn nào đó chu s kim soát v hành chánh bi h.
Hình thc này thng đc các nhà sn xut nông sn cha qua ch bin nh trái
cây, cà phê, bp… s dng.
- Liên doanh: các nhà sn xut có th liên kt vi các nhà nhp khu nc
ngoài hình thành nên đn v liên doanh gia hai bên đ cùng chia s tim nng và
th mnh ca nhau, đng thi còn giúp nhà sn xut có th tng kh nng xâm nhp
vào th trng nc ngoài.
i vi các phng thc xâm nhp th trng nc ngoài trên, các doanh
nghip thng có thái đ a thích khác nhau đi vi tng phng thc xâm nhp,
nhng không nên ch chn mt phng thc xâm nhp th trng nc ngoài vì quá
hn hp và nhiu ri ro, hu ht các doanh nghip xut khu sáng sut đu thích
nghi vi tng tình hung c th và s dng đng thi nhiu phng thc xâm nhp
th trng.
1.1.4 Quá trình t chc hotăđng xut khu hàng hóa
1.1.4.1 Nghiên cu tip cn th trng nc ngoài
Nghiên cu th trng là nhm nm vng các yu t th trng, hiu bit các
qui lut vn đng ca th trng đ làm c s cho vic đa ra các quyt đnh qun
tr liên quan đn xut khu hàng hóa ca doanh nghip. Nghiên cu tip cn th
trng nc ngoài bao gm các ni dung sau:
- T chc thu thp thông tin là công vic đu tiên ca ngi nghiên cu th
trng. Có th thu thp thông tin t các ngun khác nhau nh: các t chc quc t
v thng mi và phát trin kinh t, các c quan thng kê, các thng nhân có quan
h làm n buôn bán, hay thu thp ti hin trng. Thông tin thu thp ti hin trng

8

ch yu đc thu thp theo trc quan ca nhân viên kho sát th trng hay phng
vn qua các bng câu hi, và loi thông tin này cn đc x lỦ đ thông tin có đ tin
cy cao.
- T chc phân tích thông tin và x lý thông tin: cn phân tích và x lý các
thông tin v môi trng nh hng đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip,
các thông tin v nhu cu tiêu dùng ca th trng và v s bin đng ca giá c
hàng hóa trên th trng cùng các nguyên nhân dn đn xu hng thay đi đó.
- La chn th trng xut khu: vic đánh giá và la chn th trng xut
khu thng da trên các tiêu chun chung v môi trng kinh t, chính tr, xã hi,
pháp lut, tiêu chun quc t; các tiêu chun thng mi v bo h mu dch; các
tiêu chun tin t v t l lm phát và sc mua ca đng tin… Các tiêu chun cn
phi đc đánh giá và cân nhc theo mc đ quan trng đ có th chn ra th trng
tt nht.
1.1.4.2 T chc thc hin xut khu trong doanh nghip
- Xây dng k hoch to ngun hàng: to ngun hàng là vic t chc hàng hóa
theo yêu cu ca khách hàng. Các doanh nghip xut khu cn phi có k hoch v
to ngun nguyên liu và k hoch sn xut chi tit, c th đ có th sn xut ra sn
phm xut khu cht lng và có chi phí sn xut thp.
- Lp k hoch xut khu: doanh nghip cn lp k hoch xut khu sang th
trng gm các ni dung v hàng hóa nh khi lng, giá c, phng thc sn
xut. Sau khi xác đnh s b các yu t trên doanh nghip cn phi lp k hoch
giao dch ký kt hp đng nh lp danh mc khách hàng, danh mc hàng hóa, s
lng bán, thi gian dao dch…
- T chc giao dch đàm phán và ký kt hp đng: quá trình giao dch và ký
kt hp đng bt đu t s tip xúc gia nhà xut khu vi nc ngoài, biu hin s
liên kt gia nhà xut khu vi đi tác và ngc li.  quá trình này đc thun
li và đt hiu qu cao, doanh nghip cn chun b chu đáo các vn đ v ngôn ng,
đa đim thi gian cho cuc đàm phán cùng các vn đ thông tin v hàng hóa, th
trng và khách hàng.

9


- T chc thc hin hp đng xut khu: đ thc hin hp đng xut khu
doanh nghip cn phi thc hin nhiu nghip v khác nhau tùy thuc vào điu
khon hp đng nh xin giy phép, chun b hàng, thuê tàu, mua bo him, kim tra
cht lng, th tc thanh toán, th tc hi quan… ây là mt công vic rt phc
tp, đòi hi phi tuân th lut quc gia và quc t, đng thi đm bo đc quyn
li quc gia và đm bo uy tín kinh doanh ca đn v.
1.1.5 Các yu t nhăhngăđn hotăđng xut khu
1.1.5.1 Các yu t bên ngoài doanh nghip
 Các yu t thuc môi trng v mô
Môi trng v mô là môi trng bao trùm lên hot đng ca tt c doanh
nghip, có nh hng trc tip hay gián tip đn hot đng ca tt c các doanh
nghip. Môi trng này bao gm các yu t: kinh t, chính tr - pháp lut, xã hi, t
nhiên, k thut công ngh.
- Môi trng kinh t: ch ra bn cht, mc đ tng trng và đnh hng phát
trin ca nn kinh t. Phân tích môi trng kinh t có Ủ ngha rt quan trng; các
yu t nh tc đ tng trng kinh t, lãi sut, lm phát, t giá hi đoái, mc đ hi
nhp kinh t quc t, bin đng giá c hàng hóa trên th gii… đu nh hng đn
đu ra ca doanh nghip. Trong đó t giá hi đoái là yu t nh hng trc tip đn
giá c hàng hóa xut khu và tình hình xut nhp khu gia các nc nên đc xem
là yu t rt quan trng trong xut nhp khu hàng hóa.
- Môi trng chính tr và lut pháp bao gm các quan đim, đng li chính
sách ca chính ph, h thng lut pháp, các xu hng chính tr ngoi giao, và nhng
din bin chính tr trong nc và trên th gii. Mi quyt đnh ca doanh nghip
đu chu nh hng mnh m bi các yu t ca môi trng chính tr, các yu t
này có th to điu kin thun li cho hot đng xut khu ca doanh nghip bng
nhng chính sách u đưi, h tr hay to ra hàng rào cn tr hot đng xut khu ca
doanh nghip bng nhng chính sách tng thu xut khu, hn ngch xut khu.

- Môi trng xã hi: bao gm các yu t nh quy mô dân s, tc đ tng dân
s, trình đ hc vn, vn hóa, th hiu tiêu dùng… Nhng thay đi trong môi trng

10


xã hi s tác đng trc tip đn s thay đi chin lc kinh doanh ca doanh
nghip, và nhng thông tin thuc môi trng này s cung cp d liu quan trng đ
các nhà xut khu hoch đnh chin lc sn phm, giá c, tip th, phân phi,
qung cáo… phù hp vi nn vn hóa xư hi ca tng th trng.
- Môi trng t nhiên: bao gm các yu t nh tài nguyên thiên nhiên, khí
hu, đt đai, sông ngòi… đm bo các yu t đu vào cn thit và quyt đnh đn li
th cnh tranh quc gia đi vi mt hàng xut khu. Ngoài ra, yu t v trí đa lý
còn liên quan đn khong cách giao thng gia các nc nên s tác đng ti chi
phí vn chuyn hàng hóa, chi phí xut khu, chi phí nghiên cu th trng, xúc tin
thng mi… t đó nh hng đn kh nng cnh tranh ca hàng hóa xut khu.
- Môi trng công ngh: nhng yu t thuc môi trng công ngh nh s ra
đi nhng công ngh mi, phát minh và ng dng mi, chuyn giao công ngh…
cha đng nhiu c hi cho doanh nghip giúp doanh nghip nâng cao trình đ
công ngh, nâng cao cht lng sn phm và tit kim chi phí sn xut, t đó giúp
nâng cao kh nng cnh tranh hàng hóa ca doanh nghip trên th trng quc t.
 Các yu t thuc môi trng vi mô
Môi trng vi mô là môi trng gn trc tip vi tng doanh nghip, phn ln
các hot đng và cnh tranh ca doanh nghip xy ra trc tip trong môi trng
này. Các yu t thuc môi trng vi mô theo mô hình nm áp lc cnh tranh ca
Porter bao gm (Porter, E. M, 1998):
- i th cnh tranh trc tip: là nhng đi th kinh doanh sn phm, dch v
cùng loi ca doanh nghip, chia s th phn vi doanh nghip và có th vn lên
nu có v th cnh tranh cao hn. Tính cnh tranh trong ngành tng hay gim ph
thuc vào quy mô th trng, s tng trng ca ngành và mc đ đu t ca đi

th cnh tranh. Phân tích đi th cnh tranh trc tip là nhn din, thu thp và đánh
giá thông tin v h, d đoán phn ng ca h ri la chn chin lc đi phó.
- Nguy c gia nhp ngành ca đi th cnh tranh tim n: đi th cnh tranh
tim n là nhng đi th cnh tranh có th s tham gia th trng ca ngành trong
tng lai, s xut hin ca h s khai thác nhng nng lc sn xut mi, giành ly

11


th phn, gia tng áp lc cnh tranh và làm gim li nhun ca doanh nghip. Do
đó, phi phân tích các đi th tim n đ đánh giá nhng nguy c mà h có th gây
ra cho doanh nghip.
- Sc mnh đàm phán ca nhà cung cp: nhà cung cp là nhng cá nhân hoc
t chc cung cp các ngun lc cn thit cho hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip. Nhà cung cp có th to ra các c hi cho doanh nghip khi gim giá
bán, tng cht lng sn phm; ngc li h cng có th gây ra các nguy c khi
tng giá bán, gim cht lng, không đm bo s lng và thi gian cung ng.
- Sc mnh đàm phán ca khách hàng: khách hàng là đi tng mà doanh
nghip phc v và là nhân t to nên th trng. Có nhiu loi khách hàng khác
nhau, h có th là ngi tiêu dùng, là nhà sn xut, là các trung gian phân phi, là
các c quan chính ph và các doanh nghip phi li nhun, và là khách hàng quc t.
Khách hàng có th gây áp lc cho doanh nghip, h thng đòi gim giá hoc yêu
cu cht lng sn phm tt hn.
- S đe da ca sn phm thay th: sn phm thay th là sn phm khác v tên
gi và thành phn nhng mang li cho ngi tiêu dùng nhng tính nng li ích
tng đng nh sn phm ca doanh nghip. S xut hin ca sn phm thay th
có th dn ti nguy c làm gim giá bán hoc st gim li nhun ca doanh nghip.
Doanh nghip cn phi d báo và phân tích các khuynh hng phát trin ca các
sn phm thay th đ nhn din ht các nguy c do sn phm thay th gây ra.
1.1.5.2 Các yu t bên trong doanh nghip

Môi trng bên trong doanh nghip là tt c các yu t và h thng bên trong
ca nó, bao gm các hot đng chc nng: tài chính, nhân s, sn xut, marketing,
qun lý cht lng, nghiên cu và phát trin… Phân tích hot đng các b phn
chc nng giúp nhà qun tr giám sát nhng din bin ca ni b trong mi quan h
tng tác vi môi trng bên ngoài nhm nhn din, xác đnh chính xác nhng
đim mnh và đim yu ca mình, t đó la chn chin lc phát trin phù hp.
- Hot đng tài chính: tài chính đóng vai trò đc bit trong qun lý doanh
nghip và nng lc tài chính ca doanh nghip đc th hin qua nhiu yu t nh:

12


quy mô và cu trúc vn, kh nng thanh toán, kh nng qun lý n và tài sn, các t
sut li nhun, kh nng tip cn tín dng… Mt doanh nghip có nng lc tài
chính tt s đt đc li th cnh tranh trc các đi th.
- Hot đng marketing: marketing đóng vai trò quan trng, tác đng trc tip
đn vic tiêu th sn phm và nng lc cnh tranh ca doanh nghip xut khu.
Nng lc marketing ca doanh nghip th hin qua nhiu yu t nh: kh nng
nghiên cu nm bt nhu cu th trng, la chn th trng mc tiêu và kh nng
hoch đnh chin lc hu hiu v giá c, sn phm, phân phi, chiêu th phù hp
vi th trng mà doanh nghip đang hng ti.
- Hot đng nhân s: ngun nhân lc là nhân t quyt đnh s phát trin ca
mt doanh nghip, trong đó cht lng ngun nhân lc s mang li li th cnh
tranh cho doanh nghip. Qun tr ngun nhân lc trong doanh nghip bao gm các
hot đng nh: thu hút, đào to, phát trin và duy trì ngun nhân lc; các hot đng
này nhm giúp doanh nghip có th tuyn đúng ngi đúng vic và luôn đm bo
đ s lng nhân viên cho công vic.
- Hot đng sn xut: gn lin vi vic to ra sn phm nên là mt trong
nhng hot đng chính yu quyt đnh s thành công ca doanh nghip bao gm:
hot đng ch bin, d tr, trình đ công ngh, máy móc thit b… Nng lc ch

bin và d tr nh hng ti kh nng ch đng s lng và cht lng ngun hàng
cung ng ca doanh nghip; trình đ công ngh ch bin s giúp nâng cao cht
lng sn phm, gim hao ht và chi phí sn xut cho doanh nghip.
- Hot đng qun lý cht lng: là mt trong nhng hot đng thit yu cho
công vic kinh doanh ca doanh nghip. Yu t cht lng ngày càng đc ngi
tiêu dùng quan tâm nên vic qun lý cht lng gn vi hot đng sn xut kinh
doanh s giúp doanh nghip đáp ng yêu cu th trng, giành ly s tin tng ca
khách hàng và nâng cao li th cnh tranh ca doanh nghip trên th trng.
- Hot đng nghiên cu và phát trin: bao gm các hot đng nh nghiên cu
và phát trin sn phm đ to ra sn phm mi và khác bit vi đi th, ci tin quy
trình sn xut đ nâng cao cht lng sn phm và gim bt chi phí sn xut Hot

13


đng nghiên cu và phát trin đóng vai trò quan trng trong phát hin và ng dng
công ngh mi kp thi đ to li th cnh tranh cho doanh nghip trên th trng
quc t.
- H thng qun lý, c cu t chc: b máy t chc hp lý s to điu kin
cho vic ra quyt đnh nhanh chóng và phát huy đc nng lc ca tt c các thành
viên trong doanh nghip. Nng lc qun lý ca ban lưnh đo s nh hng trc tip
đn hot đng ca doanh nghip, nng lc qun lý tt s giúp doanh nghip xác
đnh hng kinh doanh đúng đn phù hp vi tình hình thc t ca th trng.
1.2 Tng quan v xut khu go ti Vit Nam
1.2.1 căđim ca xut khu go
Ngành xut khu go có nhng đc đim riêng buc các nhà kinh doanh phi
quan tâm và am hiu khi tham gia mua bán trên th trng go th gii. Các đc
đim đó bao gm (
Pandey, S. et al., 2010):
- Tính mùa v trong trao đi: sn xut lúa go thng có tính mùa v cao,

ngha là ngun cung ng nguyên liu lúa go là không đu trong nm nên đư hình
thành tính thi v trong trao đi sn phm trên th trng.  khc phc đc đim
này, tránh tình trng lúc tha lúc thiu ngun hàng cung ng và dn đn b ép giá,
các nhà xut khu go phi luôn có k hoch d tr c th và hp lỦ trong nm đ
đm bo ngun hàng luôn sn có đng thi duy trì vic xut khu đc n đnh.
- Giá c bin đng: th trng go th gii khá mng vi s lng giao dch
hàng nm ch khong 7% tng sn lng go đc sn xut ra trên th gii nên khi
có nhng chuyn bin nh trong ngành sn xut do nh hng bi tình hình thi
tit, sâu hi, dch bnh dn đn thit hi mùa màng và làm lng cung trên th
trng thiu ht, ngc li điu kin t nhiên thun li hay chính sách t túc lng
thc  các nc nhp khu s dn đn lng cung trên th trng di dào. Do đó,
nhà xut khu cn nm bt thông tin th trng đ d đoán xu th cung cu th
trng và kp thi ng phó vi nhng bin đng v giá c.
- Mc đ tp trung ngun cung cao: gn 80% lng go xut khu trên th
gii tuy tp trung ch  5 nc là Thái Lan, Vit Nam, n , Pakistan và M

14


nhng cnh tranh trong ni b ngành li din ra quyt lit, là do có rt nhiu doanh
nghip tham gia trong ngành xut khu go. iu đáng lu Ủ nht v mc đ tp
trung ngun cung cao này chính là kh nng din ra mt cú “shock” trong sn xut
hay thay đi v chính sách thng mi ca mt trong nhng nc này, s có th dn
đn mt tác đng ln v cân bng cung cu và giá c trên th trng go th gii.
- Mc đ phân tán đa lý cao ca khách hàng: khác vi các nc xut khu,
các nc nhp khu go có s lng ln hn vi trên 150 quc gia tri rng khp
các Châu lc trên toàn cu, cho thy khách hàng nhp khu go có mc đ phân tán
đa lý cao trên th gii. Th phn nhp khu go khá tp trung  khong 10 quc
gia, chim gn 40% tng sn lng go nhp khu th gii và đa phn là đc mua
bán vi s lng ln gia các Chính ph nên nhng nc này s có kh nng gây

tác đng đn s bin đng ca giá go th gii.
- Phân khúc th trng theo sn phm đa dng: mt đc đim quan trng khác
ca th trng go th gii là tính đa dng ca sn phm vi nhiu chng loi go
nh: go thô, go lt, go trng, go đ, go thm và tm. Các chng loi go này
đc tip tc phân theo kích thc ht (dài, trung và ngn/tròn), theo đ dính (hàm
lng amylose) hay theo cht lng xay xát (phn trm tm); cho thy th hiu tiêu
dùng ca khách hàng rt đa dng. Giá c ca mt loi go c th gia các nc xut
khu khác nhau là khác nhau và chênh lch này là do khác bit v cht lng sn
phm, uy tín thng hiu, điu kin t nhiên và ngun ging to nên loi go đó.
- Rào cn thng mi: là nét đc trng quan trng trên th trng go th gii,
trong đó mt s rào cn thng mi gây tác đng làm “bóp méo” th trng là: thu
nhp khu, hn ngch thu quan  các nc nhp khu chính và chính sách tr giá
ca các nc xut khu chính nhm bo h sn xut trong nc. Trên th trng go
th gii, go ht trung và ht tròn thng gp phi rào cn hn ngch thu quan t
các nc nhp khu, trong khi go ht dài ít gp rào cn này hn.
1.6.2 Tình hình sn xut lúa ti Vit Nam
Sn xut lúa c nc đc phân b trên 6 vùng sinh thái là: ng bng sông
Hng, Trung du và min núi phía Bc, Bc Trung B và duyên hi min Trung, Tây

15


Nguyên, ông Nam B và ng bng sông Cu Long; trong đó vùng BSCL đc
xem là va lúa go ca nc ta do có có din tích và sn lng lúa chim trên 50%
tng din tích, tng sn lng lúa c nc và cung cp đn 80 - 90% sn lng go
xut khu hàng nm cho c nc.
Nm 2013, din tích trng lúa c nc đt gn 7,9 triu ha; nng sut lúa bình
quân đt 55,8 t/ha và sn lng lúa thu hoch là 44,1 triu tn. Thi gian ti, din
tích trng lúa c nc s theo xu hng gim là do phi chuyn đi din tích lúa
nng sut thp sang trng các loi cây trng khác có giá tr kinh t cao hn nh rau

màu, khoai lang, ngô, đu nành…, chính vì th kh nng gia tng sn lng lúa đt
đc trong tng lai ch yu là nh vào ci thin nng sut lúa.
1.6.2 Tình hình xut khu go ti Vit Nam
 Sn lng và kim ngch
Xét trong thi gian dài, Vit Nam đc xem là nc có sn lng go xut
khu th hai th gii vi th phn chim gn 20% ngun cung go xut khu toàn
cu. Nhng t nm 2011 đn 2013, th phn go xut khu nc ta có xu hng
gim sút (bng 1.1), là do cnh tranh trên th trng go th gii ngày càng gay gt.
Bng 1.1: Snălng và kim ngch xut khu go Vit Nam nm 2011-2013
Chătiêu
2011
2012
2013
Sn lng (triu tn)
7,11
7,72
6,68
Kim ngch (triu USD)
3.507
3.450
2.893
Giá xut khu bình quân FOB (USD/tn)
493,60
446,89
433,07
Tng sn lng th gii (triu tn)
36,54
39,83
38,66
Th phn Vit Nam/Th gii (%)

19,44
19,38
17,28
(Ngun: USDA và VFA, 2013)
Nm 2013, tình hình xut khu go c nc khá khó khn vi kt qu nh sau:
sn lng đt 6,68 triu tn go các loi (gim 13,45% so vi nm 2012) trong đó
hp đng tp trung chim 14,03% (gim 40,4% so vi nm 2012) và hp đng
thng mi chim 85,97% (tng 12,4% so vi nm 2012); kim ngch xut khu đt
2,893 t USD (gim 16,12% so vi nm trc) và giá xut khu bình quân FOB
cng gim đt 433,07 USD/tn (gim 3,1% so vi nm trc). Nguyên nhân chính
khin kt qu xut khu gim, là do thiu nhu cu t các th trng truyn thng 