BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
Duy Nhân
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIN
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
Duy Nhân
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIN
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS TS. TRẦN HOÀNG NGÂN
TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014
Chun ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s : 60340201
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan: Lun vn tt nghip này là công trình nghiên cu thc
s ca cá nhân tôi, đc thc hin trên c s nghiên cu lý thuyt đc hc,
kinh nghim công tác thc t, nghiên cu kho sát tình hình thc tin cùng vi
s hng dn khoa hc ca PGS.TS Trn Hoàng Ngân.
Các s liu, bng biu, đ th trong lun vn là trung thc, các gii pháp
đa ra xut phát t thc tin và kinh nghim, cha tng đc công b di bt
k hình thc nào trc khi trình bo v lun vn thc s.
Mt ln na, tôi xin khng đnh v s trung thc ca li cam kt trên. Kính
mong “Hi đng đánh giá lun vn tt nghip thc s kinh t Trng i hc
kinh t thành ph H Chí Minh” công nhn kt qu nghiên cu ca tôi.
Tp. H Chí Minh, ngày 10 tháng 06 nm 2014
Tác gi
Duy Nhân
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG BIU, TH
LI M U
CHNG 1 TNG QUAN V TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ CHT LNG
TÍN DNG NGÂN HÀNG 1
1.1. C s lý lun v tín dng ngân hàng 1
1.1.1. Khái nim tín dng ngân hàng 1
1.1.2. Vai trò ca hot đng tín dng ngân hàng đi vi s phát trin kinh t 1
1.1.2.1. Tín dng ngân hàng là b phn quan trng cu thành vai trò trung gian tài
chính ca Ngân hàng 1
1.1.2.2. Tín dng ngân hàng góp phn thúc đy, cng c ch đ hch toán k toán 2
1.1.2.3. Tín dng ngân hàng góp phn thúc đy quá trình luân chuyn hàng hoá, luân
chuyn tin t, điu tit khi lng tin trong lu thông và kim soát lm phát 2
1.1.2.4. Tín dng ngân hàng to điu kin đ phát trin kinh t thông qua quan h v
vn quc t 3
1.1.3. Phân loi tín dng 3
1.1.4. Các hình thc cp tín dng ngân hàng ch yu hin nay 5
1.1.4.1. Hình thc cp tín dng trc tip 5
1.1.4.2. Hình thc cp tín dng gián tip 6
1.2. Cht lng tín dng ngân hàng 6
1.2.1. Khái nim cht lng tín dng 7
1.2.2. Li ích ca hot đng tín dng có cht lng 7
1.2.2.1. i vi nn kinh t: Nâng cao CLTD là đòi hi bc thit đi vi s phát
trin kinh t 7
1.2.2.2. i vi ngân hàng: Nâng cao cht lng tín dng quyt đnh s tn ti và
phát trin ca ngân hàng 8
1.2.2.3. i vi khách hàng 8
1.2.3. Mt s ch tiêu ch yu đánh giá cht lng tín dng 8
1.2.3.1. Các ch tiêu đnh lng 8
1.2.3.2. Các ch tiêu đnh tính 11
1.2.4. Nhng nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 12
1.2.4.1. Nhóm nhân t thuc v môi trng kinh doanh 12
1.2.4.2. Nhóm nhân t thuc v phía khách hàng 13
1.2.4.3. Nhóm nhân t thuc v phía ngân hàng 15
1.3. Kinh nghim nâng cao cht lng tín dng ca NHTM mt s nc trên
th gii và bài hc kinh nghim đi vi các ngân hàng ti Vit Nam. 17
1.3.1. Kinh nghim nâng cao cht lng tín dng ca NHTM mt s nc trên th
gii. 17
1.3.1.1. Kinh nghim ca Trung Quc 17
1.3.1.2. Kinh nghim ca Nht Bn 18
1.3.1.3. Kinh nghim ca M và Châu Âu 18
1.3.1.4. Kinh nghim ca các NHTM Thái Lan 18
1.3.1.5. Kinh nghim ca NHTM mt s nc khác 19
1.3.2. Bài hc kinh nghim đi vi các ngân hàng Vit Nam 20
KT LUN CHNG 1 22
CHNG 2 THC TRNG HOT NG TÍN DNG VÀ CHT LNG TÍN
DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH
PH H CHÍ MINH 23
2.1. Tng quan v HDBank 23
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 23
2.1.2. Nhng thành tu đt đc 23
2.2. Tình hình kinh doanh ti HDBank 25
2.3. Tng quan v hot đng tín dng ti HDBank 29
2.3.1. D n cho vay 29
2.3.2. N quá hn, N xu 32
2.3.3. C cu tín dng 35
2.4. Nhn dng và phân tích các nhân t nh hng đn cht lng tín dng
ti HDBank (T kt qu kho sát thc t). 39
2.4.1. Cht lng tín dng nh hng do các nhân t t môi trng kinh doanh 39
2.4.2. Cht lng tín dng nh hng do các nhân t t phía khách hàng 46
2.4.3. Cht lng tín dng nh hng do các nhân t t phía ngân hàng 51
2.5. ánh giá cht lng tín dng ca HDBank 57
2.5.1. Các mt tích cc 57
2.5.2. Các mt còn tn ti 57
KT LUN CHNG 2 63
CHNG 3 MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO CHT LNG TÍN
DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH
PH H CHÍ MINH 64
3.1. Mt s gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti HDBank 64
3.1.1. Nhóm gii pháp nhm nâng cao nng lc tài chính 64
3.1.1.1. Thu hi n quá hn, n xu, x lý tài sn bo đm 64
3.1.1.2. Cho vay mi đ c cu li n 64
3.1.1.3. iu chnh k hn ậ gia hn n 65
3.1.1.4. Tp trung phát trin khách hàng mi có tim lc tài chính tt 65
3.1.1.5. Tng cng công tác huy đng vn nhm đáp ng nhu cu vn gii ngân
cho khách hàng 66
3.1.2. Nhóm gii pháp nhm nâng cao nng lc qun tr ri ro 66
3.1.2.1. Xây dng h thng thông tin tín dng 66
3.1.2.2. Hoàn thin h thng xp hng tín dng ni b 67
3.1.2.3. Gii pháp v quy trình, quy đnh tín dng và qun lý tuân th 68
3.1.3. Nhóm gii pháp v ngun lc cho ngân hàng 71
3.1.3.1. Chính sách ngun nhân lc 71
3.1.3.2. u t, hin đi hóa công ngh ngân hàng 74
3.1.4. Nhóm gii pháp nhm giám sát tín dng hiu qu 75
3.1.4.1. Hoàn thin mô hình kim tra, kim soát ni b 75
3.1.4.2. Tng cng kim tra, giám sát khách hàng sau khi cho vay 76
3.1.5. Gii pháp v c cu t chc 77
3.1.6. Các gii pháp khác 78
3.2. xut ậ kin ngh đi vi Chính ph, các B Ngành có liên quan và
Ngơn hƠng NhƠ nc 78
3.2.1. i vi Chính ph, các B Ngành có liên quan 78
3.2.1.1. Chính ph tip tc có bin pháp n đnh tình hình kinh t v mô 78
3.2.1.2. Hoàn thin h thng pháp lut 79
3.2.1.3. Nâng tm ca Công ty mua bán n và tài sn tn đng doanh nghip
(DATC) và Công ty Qun lý tài sn ca các TCTD Vit Nam (VAMC) 80
3.2.1.4. Các kin ngh khác 81
3.2.2. i vi Ngân hàng Nhà Nc 82
3.2.2.1. V công tác thanh tra, giám sát 82
3.2.2.2. Nâng cao cht lng công tác thông tin tín dng 82
3.2.2.3. NHNN và các c quan qun lý nhanh chóng hoàn thin khung pháp lý v
xp hng tín dng ni b 83
3.2.2.4. Gii quyt trit đ vn đ s hu chéo và thâu tóm ngân hàng 83
3.2.2.5. Các kin ngh khác 84
KT LUN CHNG 3 85
KT LUN 86
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC BNG BIU, TH
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh 25
Bng 2.2: Các ch s tài chính 26
Bng 2.3: Tình hình d n cho vay ti HDBank 29
Bng 2.4: Tình hình d n cho vay phân theo thành phn kinh t 31
Bng 2.5: T trng d n phân theo thành phn kinh t 31
Bng 2.6: Tình hình n quá hn và n xu ti HDBank 32
Bng 2.7: T l n quá hn và t l n xu ti HDBank 33
Bng 2.8: Tình hình N xu phân theo thành phn kinh t 33
Bng 2.9: T trng N xu phân theo thành phn kinh t 34
Bng 2.10: T trng d n theo thi gian 35
Bng 2.11: T trng d n theo ngành ngh kinh t 35
Bng 2.12: T trng d n theo TSB 37
Bng 2.13: T l ti đa ca ngun vn ngn hn đ cho vay trung và dài hn 37
Bng 2.14: Tng d n cho vay so vi ngun vn huy đng (LDR) 38
Bng 2.15: Vòng quay vn tín dng 38
Bng 2.16: D phòng ri ro 39
Bng 2.17: Kt qu kho sát CLTD nh hng do khng hong kinh t th gii tác đng
đn kinh t trong nc 39
Bng 2.18: Kt qu kho sát CLTD nh hng do thay đi lãi sut, t giá hi đoái, lm
phát 40
Bng 2.19: Kt qu kho sát CLTD nh hng do s thanh tra, giám sát ca NHNN cha
hiu qu 41
Bng 2.20: Kt qu kho sát CLTD nh hng do cnh tranh gia các TCTD cha lành
mnh 41
Bng 2.21: Kt qu kho sát CLTD nh hng do h thng thông tin h tr tín dng còn
bt cp 42
Bng 2.22: Kt qu kho sát CLTD nh hng do môi trng pháp lý cha thun li 43
Bng 2.23: Kt qu kho sát CLTD nh hng do thay đi chính sách ca chính ph 46
Bng 2.24: Kt qu kho sát CLTD nh hng do khách hàng vay vn ti nhiu TCTD 47
Bng 2.25: Kt qu kho sát CLTD nh hng do khách hàng đu t nhiu lnh vc
vt quá kh nng qun lý
47
Bng 2.26: Kt qu kho sát CLTD nh hng do tình hình tài chính doanh nghip yu
kém, thiu minh bch, che du các khon l 48
Bng 2.27: Kt qu kho sát CLTD nh hng do khách hàng s dng vn sai mc đích . 48
Bng 2.28: Kt qu kho sát CLTD nh hng do trình đ qun lý ca cán b, đi ng lãnh
đo doanh nghip yu kém 49
Bng 2.29: Kt qu kho sát CLTD nh hng do phng án/d án kinh doanh ca khách
hàng không nh k hoch 50
Bng 2.30: Kt qu kho sát CLTD nh hng do khách hàng không có thin chí tr n
hoc c ý la đo 50
Bng 2.31: Kt qu kho sát CLTD nh hng do d n cho vay tp trung, cha đa dng
hóa các khách hàng vay. 51
Bng 2.32: Kt qu kho sát CLTD nh hng do không đáp ng đ nhu cu gii ngân cho
khách hàng 52
Bng 2.33: Kt qu kho sát CLTD nh hng do thiu giám sát, qun lý sau cho vay 52
Bng 2.34: Kt qu kho sát CLTD nh hng do cha cht ch trong công tác kim soát
ni b 53
Bng 2.35: Kt qu kho sát CLTD nh hng do vic xp hng tín dng cha phù hp 54
Bng 2.36: Kt qu kho sát CLTD nh hng do b trí cán b thiu đo đc và trình đ
cha đáp ng đ chuyên môn, nghip v 54
Bng 2.37: Kt qu kho sát CLTD nh hng do c cu t chc ca ngân hàng cha phù
hp 55
Bng 2.38: Kt qu kho sát CLTD nh hng do ý mun ch quan ca ngi xét duyt
cho vay 56
Bng 2.39: Kt qu kho sát CLTD nh hng do cha cht ch trong công tác thm đnh
và chp hành qui đnh v điu kin, th tc cho vay 56
DANH MC TH
Biu đ 2.1: Tng li nhun trc thu 27
Biu đ 2.2: Tng tài sn 28
Biu đ 2.3: Vn điu l 28
Biu đ 2.4: Huy đng vn 29
Biu đ 2.5: Tình hình d n cho vay ti HDBank 30
Biu đ 2.6: C cu d n phân theo phân theo thành phn kinh t 31
Biu đ 2.7: Tình hình n quá hn và n xu ti HDBank 33
Biu đ 2.8: Tình hình N xu phân theo thành phn kinh t 34
Biu đ 2.9: T trng d n theo thi gian 35
Biu đ 2.10: T trng d n theo TSB 37
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
STT
Ký hiu
Ý ngha
1
CIC
Trung tâm thông tin tín dng
2
CLTD
Cht lng tín dng
3
Cty
Công ty
4
Daiabank
Ngân hàng thng mi c phn i Á
5
DN
Doanh nghip
6
VKD
n v kinh doanh: Bao gm Trung tâm kinh
doanh, Chi nhánh, Phòng giao dch hoc đn v
khác có chc nng tng đng
7
HDBank
Ngân hàng Thng mi C phn Phát trin Thành
ph H Chí Minh
8
KH
Khách hàng
9
NH
Ngân hàng
10
NHNN
Ngân hàng nhà nc
11
NHTM
Ngân hàng thng mi
12
TCTD
T chc tín dng
13
TMCP
Thng mi c phn
14
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
15
TSB
Tài sn đm bo
16
XHTDNB
Xp hng tín dng ni b
LI M U
1. LÝ DO CHN TÀI
thc hin đúng đng li ca ng, đa đt nc tin lên ch ngha xã hi,
tng bc công nghip hóa hin đi hóa đt nc, thì đòi hi nn kinh t - xã hi phi
vn đng, phi thay đi. Trong đó lnh vc tin t, tín dng, ngân hàng cn phi có
nhng bc tin vt bc làm đng lc thúc đy c nn kinh t - xã hi phát trin.
Vi tm quan trng trên, thì trong nhng nm qua Vit Nam, cùng vi s h tr ca
Nhà nc, chính ph thì h thng ngân hàng thng mi cng đã có nhng chuyn
mình, thay đi và tr thành mt trong nhng kênh cung cp vn ch yu cho nn kinh
t. S ln mnh ca h thng ngân hàng thng mi luôn gn lin vi công tác tín
dng, bi tín dng là hot đng mang li ngun thu ch yu cho h thng các ngân
hàng thng mi Vit Nam.
Tuy nhiên, gn đây mt thc tin mà d lun rt quan tâm đó là cht lng tín
dng và hiu qu hot đng ca h thng các Ngân hàng thng mi. Nn kinh t
trong nc chu nh hng quá ln t cuc khng hong kinh t th gii làm cho kinh
t b gim sút, s lng doanh nghip phá sn ngày càng nhiu, t l tht nghip tng
t đó kéo theo các h ly đn h thng ngân hàng: N xu gia tng, thanh khon yu
kém, kh nng đ v ngân hàng, sát nhp, mua li ngân hàng… là các vn đ nan gii
ca h thng ngành ngân hàng Vit Nam hin nay. Trong đó, hot đng tín dng yu
kém là mt trong nhng nguyên nhân gây ra các khó khn này. Vì vy, mt trong
nhng vn đ trng tâm đ phát trin h thng ngân hàng mt cách bn vng là phát
trin tín dng đi đôi vi vic nâng cao cht lng tín dng.
Xut phát t thc tin trên tôi mnh dn nghiên cu và thc hin lun vn thc
s kinh t chuyên ngành tài chính ngân hàng vi đ tài: “Gii pháp nâng cao cht
lng tín dng ti Ngân hàng Thng mi c phn phát trin Thành ph H Chí
Minh”. Vi hy vng rng gii pháp này có th phn nào giúp cho ngân hàng thng
mi c phn phát trin thành ph H Chí Minh có nhng thay đi ln đ dn phát
trin và tr thành mt trong nhng ngân hàng thng mi ln nht Vit Nam. ng
thi cng hy vng s m rng gii pháp này cho các ngân hàng, t chc tín dng khác
nhm giúp cho h thng tài chính tin t Vit Nam ngày càng phát trin vng mnh,
đáp ng đc nhu cu hi nhp kinh t th gii.
2. MC ÍCH NGHIểN CU
tài này hng đn mc đích:
H thng hóa c s lý lun v tín dng, cht lng tín dng, các ch tiêu đánh
giá cht lng tín dng và nhn din các nhân t nh hng đn cht lng tín dng.
Nghiên cu và đánh giá cht lng tín dng, thc trng hot đng cp tín dng,
nhn din các yu t nh hng đn cht lng tín dng ti ngân hàng thng mi c
phn phát trin thành ph H Chí Minh, làm rõ nhng tn ti trong thi gian qua và tìm
hiu nguyên nhân gây ra thc trng này.
Thit lp h thng các gii pháp nhm nâng cao cht lng tín dng ti ngân
hàng thng mi c phn phát trin thành ph H Chí Minh.
Vi nhng ni dung nghiên cu ca lun vn, tác gi hy vng kt qu nghiên
cu s là mt tài liu tham kho quan trng cho ngân hàng thng mi c phn
phát trin thành ph H Chí Minh trong vic xây dng chin lc trong công tác
tín dng đ cht lng tín dng ngày càng đc nâng cao hn, góp phn nâng cao
hiu qu hot đng kinh doanh.
3. PHM VI, I TNG NGHIÊN CU
Phm vi nghiên cu: tài này nghiên cu cht lng tín dng ca ngân hàng
thng mi c phn phát trin thành ph H Chí Minh.
i tng nghiên cu:
V không gian: Nghiên cu tình hình hot đng tín dng và cht lng tín dng
ca ngân hàng thng mi c phn phát trin thành ph H Chí Minh trên toàn quc.
V thi gian: Dn chng s liu t thông tin ni b và các thông tin khác ca
ngân hàng thng mi c phn phát trin thành ph H Chí Minh t nm 2008 đn
nm 2013.
4. PHNG PHÁP NGHIểN CU
Thc hin kho sát ly ý kin thc tin đ xác đnh li tính thc tin ca c s lý
thuyt v cht lng tín dng. Cùng vi nghiên cu d liu th cp thông qua thu
thp và x lý thông tin ni b ti ngân hàng thng mi c phn phát trin thành ph
H Chí Minh và các thông tin tài chính khác nh: Báo chí, báo cáo khoa hc v lnh
vc ngân hàng… Kt hp vi các phng pháp thng kê, phân tích, phân tích tng
hp, so sánh… đi t c s lý thuyt đn thc tin nhm gii quyt và làm sáng t mc
đích đt ra trong lun vn.
5. KT CU LUN VN
Lun vn đc chia thành 03 chng c th nh sau:
Chng 1 : Tng quan v tín dng ngân hàng và cht lng tín
dng ngân hàng.
Chng 2 : Thc trng hot đng tín dng và cht lng tín dng
ti Ngân hàng Thng mi c phn phát trin Thành ph
H Chí Minh.
Chng 3 : Mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng tín dng ti
Ngân hàng Thng mi c phn phát trin Thành ph H
Chí Minh.
1
CHNG 1
TNG QUAN V TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ CHT LNG TÍN
DNG NGÂN HÀNG
1.1. C s lý lun v tín dng ngân hàng
1.1.1. Khái nim tín dng ngân hàng
Tín dng NH là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t NH sang cho KH
trong mt thi hn nht đnh vi mt khon chi phí đã tha thun trc. Cng nh
quan h tín dng khác, tín dng NH gm 03 ni dung sau:
- Chuyn nhng quyn s dng vn t ngi s hu sang cho ngi s
dng.
- Chuyn nhng này có thi hn.
- Chuyn nhng này có kèm theo chi phí.
1.1.2. Vai trò ca hot đng tín dng ngơn hƠng đi vi s phát trin kinh t
1.1.2.1. Tín dng ngân hàng là b phn quan trng cu thành vai trò
trung gian tài chính ca Ngân hàng
Vai trò quan trng nht ca NH là vai trò trung gian tài chính, là chic cu ni đ
nhng ngi có vn và nhng ngi cn vn gp nhau hay còn gi là: Trung gian
tài chính. Trong đó: NH s huy đng vn t ngun vn nhàn ri trong xã hi và s
dng công c tín dng nhm khi thông dòng vn này vào trong xã hi: Cá nhân cn
vn đ đáp ng nhu cu kinh doanh, ci thin đi sng; DN cn vn đ duy trì, m
rng hot đng kinh doanh… Nh đó đã góp phn cung ng và điu hoà vn trong
tng DN và toàn b nn kinh t, to cho quá trình sn xut đc tin hành mt cách
trôi chy đáp ng kp thi nhu cu vn c đnh, vn lu đng làm cho quá trình sn
xut đc tun hoàn, thúc đy sn xut lu thông, tng tc đ chu chuyn vn tin t
trong xã hi, góp phn thúc đy quá trình tái sn xut m rng, to điu kin thun li
cho nn kinh t phát trin bn vng.
2
1.1.2.2. Tín dng ngân hàng góp phn thúc đy, cng c ch đ hch
toán k toán
Khi vay vn ti NH, KH phi chu trách nhim hoàn tr đy đ c gc và lãi
trong mt thi gian nht đnh. Vì vy, đòi hi các DN phi cân nhc làm sao đ s
dng vn có hiu qu, tng vòng quay vn, đng thi tng hiu qu ca hot đng tín
dng NH. Do đó các DN phi hoàn thin mình, trong đó hot đng khá quan trng là
vic hch toán k toán. Vic hch toán k toán tt giúp DN kim soát đc hot đng,
t đó đa ra gii pháp ci thin hot đng kinh doanh.
Nh vy, thông qua hot đng tín dng mà c th là cho vay, NH có th kim
soát hot đng kinh doanh và giúp cho DN có ý thc hn trong vic qun lý tài chính,
qua đó tng cng cng c ch đ hch toán k toán thêm vng chc.
1.1.2.3. Tín dng ngân hàng góp phn thúc đy quá trình luân chuyn
hàng hoá, luân chuyn tin t, điu tit khi lng tin trong lu thông
và kim soát lm phát
Thông qua hot đng tín dng, có th kim soát lng tin trong lu thông thông
qua hot đng cho vay hoc thu n. Cho vay s làm cho lng tin lu thông cao,
ngc li hot đng thu n s làm cho lng tin lu thông gim. Do đó s góp phn
điu tit khi lng tin trong toàn b nn kinh t. NH s dng công c lãi sut, hn
mc tín dng đ điu chnh khi lng tin vay. T đó điu tit đc khi lng tin
ca nn kinh t và t đó góp phn kim soát đc lm phát.
Mt khác, NH trung ng là c quan qun lý v mô đi vi các NHTM. Thông
qua hot đng tín dng, NH trung ng có th bit đc phm vi, phng hng đu
t, hiu qu đu t vào các ngành kinh t t đó có chính sách tin t thích hp. Nu
nn kinh t có du hiu tng trng, hiu qu đu t cao thì NH trung ng s thc
hin chính sách tin t m rng, tc là bm thêm tin vào lu thông. Ngc li, nu
nn kinh t có du hiu tng trng nóng thì NH trung ng s thc hin chính sách
tin t tht cht tc là rút bt tin t lu thông v. Nh vy bng các công c nh lãi
3
sut, chng trình h tr… NH trung ng có th kim soát, điu tit lu thông tin t
đm bo khi lng tin cn thit cho lu thông nhm n đnh giá tr đng tin, to
điu kin cho nn kinh t phát trin.
1.1.2.4. Tín dng ngân hàng to điu kin đ phát trin kinh t thông
qua quan h v vn quc t
Mi mt quc gia mun phát trin nn kinh t thì không ch da vào tim nng
ca đt nc mà phi giao thng vi kinh t th gii. Mi quc gia không th hi t
đy đ các tim nng đ phát trin kinh t v mi mt, đc bit trong lnh vc tín dng
thì khó có đc s cn bng gia vn huy đng và cho vay, dn đn có nc tha, có
nc thiu vn. T đó phát sinh quan h vay mn ln nhau. Vì vy, tín dng NH
cng là phng tin đ các quc gia có s liên kt vi nhau.
Thông qua các hình thc nh: Nhn y thác đu t, chuyn tin quc t, thanh
toán quc t tín dng NH đã trc tip tham gia trong quan h kinh doanh quc t, các
hot đng xut nhp khu hàng hoá và to s giao lu gia nc ta vi các nc khác
trên th gii. Ngoài ra, vi vic tín dng NH nhn các ngun tài tr nh: ODA, FDI,
JBIC, JICA, ESAF t các nc cp tín dng cng nh các TCTD quc t đã mang
li nhng kt qu to ln v kinh t xã hi, đng thi tng cng mi quan h tt đp
gia các nc trên th gii.
Tóm li, tín dng NH có vai trò quan trng đi vi nn kinh t đt nc. Tín
dng NH không ch là Trung gian tài chính trong nc mà còn là trung tâm tài
chính quc t, là cu ni gia ni tha vn và ni thiu vn, t đó thúc đy sn xut
to điu kin thun li cho nn kinh t phát trin bn vng. Thông qua tín dng NH có
th kim soát đc khi lng tin trong lu thông, thc hin yêu cu ca quy lut lu
thông tin t. Mt khác, tín dng NH còn thúc đy các DN tng cng ch đ hch
toán kinh doanh, giúp các DN kim soát tt chi phí và tng cng hiu qu hot đng.
1.1.3. Phân loi tín dng
Tùy theo tng tiêu thc phân loi mà Tín dng NH đc chia thành các loi sau:
4
- Da vào thi hn tín dng: Theo tiêu thc này thì tín dng gm:
+ Tín dng ngn hn: Thi hn di 1 nm, đc s dng đ tài tr cho nhu
cu thiu ht vn lu đng.
+ Tín dng trung hn: Thi hn t 1 nm đn 5 nm, đc s dng ch yu
đu t vào tài sn c đnh, xây dng các d án có qui mô nh hoc nhu cu vay kinh
doanh tr góp.
+ Tín dng dài hn: Thi hn trên 5 nm, đc s dng đ đáp ng nhu cu
vn cho vic đu t vào các d án có quy mô ln.
- Da vào mc đ tín nhim ca khách hàng: Theo tiêu thc này thì tín
dng có th chia thành các loi sau:
+ Tín dng không có TSB: Là khon tín dng không có tài sn th chp mà
ch da vào uy tín, nng lc KH đ quyt đnh cp tín dng.
+ Tín dng có TSB: Là khon tín dng da trên c s có đm bo bng hình
thc cm c/th chp tài sn ca chính ch hoc tài sn ca bên th ba.
- Da vào hình thc tài tr tín dng: Theo tiêu thc này thì tín dng có th
chia thành các loi sau:
+ Cho vay: Là hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt
giao cho KH mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian
nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. Các hình thc cho
vay thng bao gm:
Cho vay theo hn mc tín dng
Cho vay tng ln
Cho vay theo d án đu t
Cho vay hp vn
Cho vay tr góp
Cho vay theo hn mc tín dng d phòng
Cho vay thông qua vic phát hành th tín dng
5
Cho vay theo hn mc thu chi
+ Cho thuê tài chính
+ Chit khu thng phiu
+ Bo lãnh
- Da vƠo đi tng khách hàng: Theo tiêu thc này, tín dng có th đc
phân chia thành các loi sau:
+ Tín dng đi vi KH pháp nhân
+ Tín dng đi vi KH th nhân.
- Da vào qui mô khách hàng: Theo tiêu thc này, tín dng có th đc
phân chia thành các loi sau:
+ Tín dng đi vi DN ln
+ Tín dng đi vi DN va và nh
+ Tín dng đi vi cá nhân và h gia đình.
1.1.4. Các hình thc cp tín dng ngân hàng ch yu hin nay
1.1.4.1. Hình thc cp tín dng trc tip
Các loi hình cp tín dng trc tip gm:
- Cho vay theo hn mc thu chi: Là vic NH chp thun bng vn bn cho
KH chi vt s d trên tài khon thanh toán ca KH.
- Cho vay tr góp: NH xác đnh vn gc và lãi chia ra nhiu k hn đ KH
tr n trong sut thi hn vay.
- Cho vay theo d án đu t: NH cho KH vay vn đ thc hin d án đu t
phát trin sn xut, kinh doanh, dch v và phc v đi sng.
- Cho vay tài tr sn xut kinh doanh: Là hình thc cho vay đ đáp ng
nhu cu sn xut kinh doanh, dch v thông qua phng thc cho vay tng ln, cho
vay theo hn mc.
- Cho vay thông qua vic phát hành th tín dng: NH chp thun cho KH
đc s dng tin trong phm vi hn mc tín dng đ thanh toán hàng hóa, dch v và
6
rút tin mt ti máy rút tin t đng hoc đim ng tin mt là đi lý ca NH.
1.1.4.2. Hình thc cp tín dng gián tip
Các hình thc cp tín dng NH gián tip gm:
- Chit khu thng phiu và giy t có giá: Là vic NHTM mua li các
thng phiu và giy t có giá ngn hn cha đn hn thanh toán. KH nhn tin trc
theo cách khu tr tin lãi và phi chuyn quyn s hu chng t cho NH. Khi chng
t đn hn NH s xut trình cho ngi tr tin đ nhn toàn b giá tr trên chng t đã
chit khu.
- Bao thanh toán: Là hình thc cp tín dng cho bên bán hàng hoc bên mua
hàng thông qua vic mua li (có truy đòi) các khon phi thu hoc các khon phi tr
phát sinh t hp đng mua/bán hàng hoá, cung ng dch v.
- Cho thuê tài chính: NH mua tài sn, cho KH thuê li theo hp đng cho
thuê tài chính. Hp đng phi tha mãn 1 s điu kin theo quy đnh cho thuê tài
chính.
- Bo lãnh ngân hàng: Là vic NH cam kt s thanh toán cho bên th hng
ca hp đng tng ng vi giá tr bo lãnh nu bên đ ngh phát hành bo lãnh không
thc hin đc trách nhim ca mình trong hp đng.
1.2. Cht lng tín dng ngân hàng
Trong quá trình phát trin ca h thng NH, thì hot đng tín dng vn luôn là
hot đng c bn, là hot đng sinh li ch yu ca các NHTM. Hot đng tín dng
theo thi gian ngày càng phát trin, m rng c v đi tng ln quy mô và làm cho
th trng có s cnh tranh ngày càng khc lit. Do đó, NHTM đ tn ti và phát trin
và cng đ phc v tt hn cho nn kinh t thì các NHTM phi nâng cao CLTD, đây
là yu t tiên quyt giúp cho hot đng tín dng đc bn vng. Và cng nh hot
đng tín dng phát trin kéo theo hot đng phi tín dng phát trin, t đó giúp cho
TCTD hot đng hiu qu và bn vng hn.
7
1.2.1. Khái nim cht lng tín dng
CLTD không ch là s đáp ng cho bn thân NH mà còn li s đáp ng cho
nhu cu ca KH. CLTD đc hình thành và bo đm t hai phía là NH và KH.
CLTD đc th hin:
- i vi khách hàng: Khon vay phi phù hp vi nhu cu vay ca KH, lãi
sut phù hp, th tc đn gin, thu hút đc KH nhng vn đm bo quy trình cho vay
ca NHNN, ca các TCTD.
- i vi s phát trin kinh t xã hi: Tín dng phc v cho nhu cu ca xã
hi, khai thác tim nng trong nn kinh t, thúc đy quá trình sn xut, gii quyt tt
các quan h gia tng trng tín dng và tng trng n đnh kinh t.
- i vi Ngơn hƠng thng mi: S phát trin ca tín dng phi phù hp
vi kh nng ca tng TCTD và đm bo đc tính cnh tranh trên th trng vi
nguyên tc hoàn tr đúng hn và có lãi.
Nh vy CLTD là mt khái nim va mang tính c th (th hin qua các ch
tiêu có th tính toán đc nh: D n vay, cht lng khon vay, t l n xu…)
va mang tính tru tng (th hin qua tác đng đn nn kinh t, s hài lòng ca
KH, kh nng thu hút KH…). CLTD t l thun vi hiu qu và đ tin cy trong
hot đng tín dng.
1.2.2. Li ích ca hot đng tín dng có cht lng
Qua quá trình hot đng ca NHTM, chúng ta thy rng vic nâng cao CLTD là
có ý ngha to ln, điu đó đc th hin nh sau:
1.2.2.1. i vi nn kinh t: Nâng cao CLTD lƠ đòi hi bc thit đi vi
s phát trin kinh t
S phát trin ca nn kinh t đi kèm vi s phát trin ca CLTD. Chính sách tín
dng đúng đn, CLTD đc nâng cao s giúp cho các các ngành ca nn kinh t có c
hi phát trin. CLTD đng ngha vi đáp ng đc nhu cu ca KH, t đó KH ch
đng đc ngun tài chính đ đa ra quyt đnh đu t đúng đn, khai thác tt tim
8
nng… t đó nâng cao cht lng sn phm/Dch v và kéo theo gii quyt vic làm
và to thu nhp cho ngi lao đng, nâng cao đi sng xã hi
1.2.2.2. i vi ngân hàng: Nâng cao cht lng tín dng quyt đnh s
tn ti và phát trin ca ngân hàng
Hot đng tín dng luôn gi vai trò quan trng, mang li li nhun chính cho NH
và thng chim t trng cao trong tng tài sn. Tuy nhiên, hot đng tín dng n
cha ri ro rt cao nên các NH có s quan tâm đc bit sâu sc đn vic kim soát và
hn ch ri ro tín dng. Mt trong nhng bin pháp hu hiu là đm bo và không
ngng nâng cao CLTD. Vic nâng cao CLTD s đem li các hiu qu sau:
- Tng li nhun cho NH.
- Thu hi n đúng hn, giúp cho vòng quay vn NH nhanh và hiu qu.
- Thu hút đc KH bng cht lng ca sn phm, dch v tt.
- Nâng cao kh nng cnh tranh ca NH trên th trng.
- Tng kh nng sinh li do gim đc chi phí qun lý và các chí phí thit hi
do không thu hi đc vn đã cho vay.
Các kt qu thu đc t vic nâng cao CLTD k trên s góp phn ci thin tình
hình tài chính ca NH, to ra kh nng cnh tranh cho NH.
1.2.2.3. i vi khách hàng
Cung cp kp thi nhu cu v vn cho KH: CLTD giúp khi thông ngun vn
đn KH mt cách nhanh chóng, đáp ng kp thi nhu cu KH.
Lành mnh hoá tình hình tài chính ca KH: đm bo CLTD thì NH tin hành
vic kim tra, kim soát vic s dng vn. ng thi NH còn t vn phng án kinh
doanh, c cu tài chính phù hp nht vi KH. T đó dn dn ci thin tình hình kinh
doanh ca KH.
1.2.3. Mt s ch tiêu ch yu đánh giá cht lng tín dng
1.2.3.1. Các ch tiêu đnh lng
Tín dng có vai trò rt quan trng đi vi NH, KH, nn kinh t. Do đó, đo lng
9
CLTD là mt ni dung quan trng trong vic phân tích hiu qu hot đng kinh doanh
ca NHTM. Tu theo mc đích phân tích mà ngi ta đa ra nhiu ch tiêu khác nhau,
mi ch tiêu có ni dung khác nhau nhng gia chúng có mi liên h mt thit vi
nhau. Mt vài ch tiêu quan trong đánh giá CLTD ca NH.
- T l n quá hn và n xu:
T l n quá hn =
á
(1.1)
T l n xu =
N xu
Tng d n
(1.2)
ây là mt trong các ch tiêu quan trng, là ch tiêu phn nh trc din nht, rõ
ràng nht đ đánh giá CLTD. Tuy nhiên còn có nhng NH có đc t l n quá hn
thp nhng nh vào nghip v cho vay đo n, không chuyn n quá hn theo đúng
qui đnh, t đó làm cho ch tiêu này còn có 1 s hn ch.
- C cu tín dng: C cu tín dng hp lý có ý ngha quan trng trong vic
đm bo CLTD cho NH. Hin nay, phân loi c cu tín dng đc th hin nhiu
tiêu thc khác nhau nh:
+ T trng d n theo thi gian: Ch tiêu này phn ánh mc đ n đnh v d
n tín dng ca NHTM. D n ngn hn mang li vòng quay vn nhanh, trong khi d
n trung dài hn thì có tính cht n đnh v d n và ngun thu nhp.
T trng d n theo thi gian =
à
(1.3)
+ T trng d n theo thành phn kinh t so vi tng d n: Ch tiêu này phn
ánh vic tp trung d n vào các thành phn kinh t. Qua đó, đánh giá mc đ đa dng
hóa KH vay ca NHTM. Vic tp trung vào mt nhóm thành phn kinh t thì mc đ
ri ro cao và nh hng đn CLTD ca NH.
T trng d n theo thành phn kinh t =
à
(1.4)
+ T trng d n theo thành ngành ngh kinh t so vi tng d n: Ch tiêu
10
này vic tp trung d n vào ngành ngh sn xut kinh doanh. Phn ánh danh mc cho
vay ca NH ti tng thi đim, theo đó đánh giá mc đ phân tán ri ro ca NH. Tùy
theo tng thi k mà mi NH phi điu chnh danh mc cho vay ngành ngh kinh t
cho phù hp.
T trng d n theo ngành ngh kinh t =
à
(1.5)
+ T trng d n theo TSB so vi tng d n: Ch tiêu này phn ánh mc đ
thn trng ca NH trong cho vay. V lý thuyt, vic xét duyt cho vay ch yu do
phng án vay vn kh thi. Tuy nhiên thc t, các NH phi da vào TSB và đ xem
đây là tuyn phòng th cui cùng đ thu hi n vay. Giá tr tài sn càng cao càng giúp
giúp cho NH gim đc vic trích lp d phòng trong trng hp khon vay ca KH
quá hn.
T trng d n theo TSB =
Đ
(1.6)
- T l ti đa ca ngun vn ngn hn đ cho vay trung và dài hn: Ch
tiêu này ch yu đ kim soát vic NH s dng quá nhiu ngun vn huy đng ngn
hn đ cho vay trung dài hn, tránh đ mt thanh khon do không có đ ngun tin đ
thanh toán cho ngi gi tin khi đn hn.
- Tng d n cho vay so vi ngun vn huy đng: Ch tiêu này cho bit
kh nng s dng ngun vn vay đu t vào các lnh vc ca xã hi, nó cng phn ánh
mt phn CLTD.
T trng d n/ngun vn huy đng =
đ
(1.7)
- Ch tiêu v tc đ chu chuyn vn tín dng (vòng quay vn tín dng):
Ch tiêu này phn ánh mt đng vn ca NH đc s dng cho vay my chu k trong
mt nm. Ch tiêu này càng ln, càng chng t ngun vn luân chuyn nhanh, hiu
qu.
11
Vòng quay vn tín dng trong nm =
ă
ì
â
ă
(1.8)
- Lãi treo: Là khon lãi tính trên n quá hn mà NH cha thu đc và nh
vy ch s này càng thp càng tt.
- D phòng ri ro: ây là mc chi phí mà mi NH phi trích lp đi vi các
khon n. Vic trích lp d phòng ri ro tín dng cn c vào tình trng n vi các t l
trích lp d phòng theo qui đnh ca NHNN.
1.2.3.2. Các ch tiêu đnh tính
Có th nói thc đo CLTD ca mt NH chính là s hài lòng ca KH (Bên cnh
vic phi đm bo hài hoà vi an toàn và đt hiu qu tín dng). ây là thc đo đnh
tính đc s dng đ đánh giá CLTD, các ch tiêu ch yu s dng:
- Th tc và quy đnh liên quan hot đng cho vay
ây là khâu tip xúc đu tiên ca KH vi NH. Yêu cu v các th tc giy t đn
gin, t vn tài chính phù hp, kt hp tinh thn thái đ phc v chu đáo nhit tình ca
vi cán b tín dng s to cho KH mt tâm lý tin tng, có hình nh tt v NH.
Bên cnh vic phc v tt cho KH, Nhân viên NH cng nhng phi đm bo
đúng quy đnh cho vay. Quy trình, quy đnh ca NH ngày càng hoàn thin, nên vic
thc hin đúng theo nhng quy đnh v thm đnh kh nng tài chính, v nng lc
pháp lý, v TSB… s giúp NH có đc quyt đnh đúng đn trong vic cho vay KH.
- Xét duyt cho vay
KH đn vi NH mong mun đc vay vn trong thi gian nhanh, chi phí thp
nht và c cu khon vay phù hp vi kh nng tr n ca KH. đáp ng đc điu
kin trên thì nhng cán b tín dng phi có tâm huyt, có chuyên môn, k nng tt nh
đó đa ra nhng quyt đnh chính xác trong khong thi gian nhanh nht đng thi
đm bo an toàn và hiu qu trong cho vay.
- Tinh thn thái đ phc v, đo đc ngh nghip ca cán b tín dng
Khi cho vay, nu cán b tín dng có thái đ, đo đc ngh nghip tt thì s to