B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGÔ MINH UYÊN THÚY
GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM
DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI
AGRIBANK CHI NHÁNH
TNH BÌNH THUN
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh ậ 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGÔ MINH UYÊN THÚY
GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM
DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI
AGRIBANK CHI NHÁNH
TNH BÌNH THUN
Chuyên ngành: Qun tr Kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGÔ TH ÁNH
Tp. H Chí Minh ậ 201
LI CAM OAN
Tôi tên Ngô Minh Uyên Thúy, xin cam đoan lun vn “Gii pháp phát trin
sn phm dch v ngân hàng bán l ti Agribank chi nhánh tnh Bình Thun” là kt
qu do tôi t nghiên cu, tham kho và trình bày; các s liu trong lun vn đc
thu thp t thc t có ngun gc rõ ràng, tin cy và đc ghi chú chi tit v ngun
ly thông tin.
Tôi chân thành cm n Agribank chi nhánh tnh Bình Thun, Ngân hàng Nhà
nc chi nhánh tnh Bình Thun và Chi cc Thng kê tnh Bình Thun đã cung cp
s liu, thông tin cho tôi trong thi gian qua.
Tôi chân thành cm n TS. Ngô Th Ánh đã đng viên, hng dn, giúp đ
tôi hoàn thành tt lun vn này.
Tôi chân thành cm n gia đình, bn bè đã c đng, ng h tôi trong thi
gian hc tp và làm lun vn.
Phan Thit, ngày tháng 6 nm 2014
Tác gi
Ngô Minh Uyên Thúy
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình
M U 1
Chng 1: C S LÝ LUN V PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN
L 3
1.1. Các khái nim 3
1.1.1. Dch v ngân hàng 3
1.1.2. Dch v ngân hàng bán l 5
1.1.3. Phát trin dch v ngân hàng bán l 6
1.2. c đim và vai trò ca dch v ngân hàng bán l 6
1.2.1. c đim 6
1.2.2. Vai trò 8
1.3. Các sn phm dch v ngân hàng bán l 9
1.3.1. Sn phm dch v huy đng vn 9
1.3.2. Sn phm dch v tín dng 9
1.3.3. Sn phm dch v tài khon và thanh toán trong nc 10
1.3.4. Sn phm dch v thanh toán quc t và kinh doanh ngoi hi 10
1.3.5. Sn phm dch v th 11
1.3.6. Sn phm dch v ngân hàng đin t (E-Banking) 11
1.4. S cn thit và các tiêu chí đánh giá s phát trin dch v NHBL 12
1.4.1. S cn thit phát trin dch v ngân hàng bán l 12
1.4.2. Các tiêu chí đánh giá s phát trin sn phm dch v NHBL 13
1.5. Các yu t nh hng đn s phát trin sn phm dch v NHBL 16
1.5.1. Các yu t môi trng bên ngoài 16
1.5.2. Các yu t môi trng bên trong 20
TÓM TT CHNG 1 21
Chng 2: PHÂN TÍCH THC TRNG PHÁT TRIN SN PHM DCH V
NHBL TI AGRIBANK CHI NHÁNH TNH BÌNH THUN 22
2.1. Tng quan v Agribank chi nhánh tnh Bình Thun 22
2.1.1. Gii thiu v Agribank chi nhánh tnh Bình Thun 22
2.1.2. Lch s hình thành và phát trin 23
2.1.3. C cu t chc, nhân s 25
2.1.4. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 26
2.2. Phân tích thc trng phát trin hot đng SPDV ngân hàng bán l ti Agribank
Bình Thun 28
2.2.1. Th phn 28
2.2.2. Kênh phân phi 38
2.2.3. Tính đa dng ca SPDV NHBL 39
2.2.4. Tính nng, tin ích ca SPDV 43
2.2.5. Tính an toàn 44
2.2.6. Thu nhp kinh t 45
2.2.7. Cht lng dch v 46
2.2.8. ánh giá chung v thc trng phát trin SPDV NHBL ca Agribank Bình
Thun 48
2.3. Phân tích yu t nh hng đn phát trin SPDV ngân hàng bán l ca
Agribank Bình Thun 51
2.3.1. Yu t môi trng bên ngoài 51
2.3.2. Yu t môi trng bên trong 56
2.3.3. ánh giá nh hng ca các yu t môi trng đn phát trin SPDV NHBL
Agribank Bình Thun 59
TÓM TT CHNG 2 63
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM DCH V NGÂN HÀNG
BÁN L TI AGRIBANK BÌNH THUN 64
3.1. Mc tiêu phát trin SPDV ngân hàng bán l đn nm 2020 64
3.1.1. nh hng chung ca Agribank Vit Nam 64
3.1.2. Mc tiêu c th ca Agribank Bình Thun 65
3.2. Gii pháp phát trin SPDV NHBL ti Agribank Bình Thun 66
3.2.1. Trin khai nhiu SPDV hin đi mi và gia tng tin ích kèm theo 66
3.2.2. Nâng cao cht lng dch v 67
3.2.3. Gii pháp v ngun nhân lc 68
3.2.4. Gii pháp v ng dng công ngh thông tin 69
3.2.5. Gii pháp qung bá tip th SPDV 69
3.2.6. Gii pháp c th phát trin mt s SPDV 70
TÓM TT CHNG 3 76
KT LUN 77
Tài liu tham kho
Ph lc 01
Ph lc 02
Ph lc 03
Ph lc 04
Ph lc 05
Ph lc 06
DANH MC CÁC CH VIT TT
ATM : máy rút tin t đng
DNNVV : Doanh nghip nh và va
EDC : Thit b đin t đc th
GATS : Hip đnh chung v Thng mi, Dch v
KDNH : kinh doanh ngoi hi
NHBL : ngân hàng bán l
NHTM : ngân hàng thng mi
NNNN : Ngân hàng Nhà nc
NK : nhp khu
POS : đim chp nhn th
SPDV : sn phm dch v
TCTD : t chc tín dng
TTQT : thanh toán quc t
TTTN : thanh toán trong nc
XK : xut khu
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1 : Thng kê lao đng Agribank Bình Thun nm 2013 25
Bng 2.2 : Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Agribank Bình Thun 26
Bng 2.3 : Tc đ tng, gim ca các loi thu nhp ca Agribank Bình Thun 27
Bng 2.4 : Kt qu huy đng vn giai đon 2009 – 2013 28
Bng 2.5 : D n tín dng các TCTD giai đon 2009 – 2013 29
Bng 2.6 : Tng n xu ca các TCTD trên đa bàn tnh Bình Thun 30
Bng 2.7 : Kt qu thc hin SPDV TTTN giai đon 2009 - 2013 32
Bng 2.8 : Doanh s thc hin SPDV TTQT ca Agribank Bình Thun 33
Bng 2.9 : Doanh s mua bán ngoi t giai đon 2009 – 2013 34
Bng 2.10 : Tc đ tng ca SPDV th Agribank Bình Thun 35
Bng 2.11 : S lng khách hàng nhn lng qua tài khon th nm 2013 35
Bng 2.12 : Kt qu kinh doanh SMS banking ca Agribank Bình Thun 36
Bng 2.13 : S lng khách hàng s dng SPDV E-Banking 37
Bng 2.14 : Mng li chi nhánh ca các NHTM tnh Bình Thun nm 2013 38
Bng 2.15 : Lãi thun t hot đng kinh doanh ca các nhóm SPDV 45
Bng 2.16 : Thu nhp và tc đ tng ca SPDV hin đi Agribank Bình Thun 46
Bng 2.17 : Mt s ch tiêu ca 05 NHTM hot đng ti tnh BThun nm 2013 54
Bng 3.1 : K hoch tng trng thu nhp tng nhóm sn phm dch v 66
DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1 Th phn ngun vn huy đng ca Agribank Bình Thun 29
Hình 2.2 : Tc đ tng ca d n và n xu giai đon 2009 - 2013 31
Hình 2.3 : S lng th Agribank Bình Thun qua các nm 34
Hình 2.4 : S d bình quân trên tài khon th qua các nm 35
1
PHN M U
1. Tính cn thit ca đ tài
Trong xu hng toàn cu hóa và quc t hóa các hot đng kinh t, đ tn ti
và phát trin mt cách bn vng, các ngân hàng trên th gii đu hng ti vic
cng c và phát trin mt lng khách hàng vng chc, kt hp và s dng mt
cách hiu qu nht các kênh phân phi sn phm dch v. Hay nói cách khác là các
ngân hàng luôn coi hot đng ngân hàng bán l là mt hot đng ct lõi, đ t đó
m rng các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng. Hin nay, phát trin hot
đng ngân hàng bán l là xu th phát trin ca các ngân hàng thng mi trên th
gii.
Agribank Bình Thun là mt ngân hàng thng mi có b dày truyn thng,
kinh nghim và có th mnh v cung cp các dch v ngân hàng cho các cá nhân,
doanh nghip. Trong nhng nm gn đây, đ nâng cao kh nng cnh tranh,
Agribank Bình Thun đã và đang đa dng hóa, đy mnh mt s hot đng nh đu
t phát trin trình đ công ngh, phát trin đa dng các SPDV, tin ích, phát trin
mng li h thng máy ATM đây là nhng tin đ ht sc quan trng đ đy
mnh sn phm dch v ngân hàng bán l ca Agribank Bình Thun phát trin.
Tuy nhiên, vic phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l ti các chi
nhánh ca Agribank Bình Thun cha đng đu, mt s chi nhánh còn gp nhiu
khó khn, hn ch cng nh cha có s quan tâm đúng mc trong vic phát trin
sn phm dch v ngân hàng bán l; ngoài ra, các nhóm sn phm dch v ngân
hàng bán l ca Agribank Bình Thun có s phát trin cha đu nhau. Vì vy, vn
đ này cn đc nghiên cu đ đa ra nhng đnh hng, gii pháp thích hp, phát
trin sn phm dch v ngân hàng bán l. ây là lý do tôi chn đ tài “Gii pháp
phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l ti Agribank chi nhánh tnh Bình
Thun”.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là phát trin sn phm dch v ngân hàng bán
l ti Agribank chi nhánh tnh Bình Thun, c th:
2
- Phân tích thc trng phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l ti
Agribank chi nhánh tnh Bình Thun, cng nh nhng nguyên nhân tác đng c th.
- xut mt s gii pháp nhm phát trin dch v ngân hàng bán l ti
Agribank chi nhánh tnh Bình Thun đn nm 2020.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu là sn phm dch v ngân hàng bán l.
- Phm vi nghiên cu:
+ V ni dung: lun vn tp trung nghiên cu v s phát trin sn phm dch
v ngân hàng bán l ti Agribank chi nhánh tnh Bình Thun.
+ V không gian: Nhng vn đ nghiên cu đc gii hn trong phm vi tnh
Bình Thun.
+ V thi gian: Ni dung nghiên cu đc gii hn thi gian t nm 2009
đn nm 2013 và tm nhìn đn nm 2020.
4. Phng pháp nghiên cu
4.1. Ngun d liu s dng:
- D liu thng kê t Ngân hàng Nhà nc chi nhánh tnh Bình Thun,
Agribank chi nhánh tnh Bình Thun.
- Phng vn chuyên gia v lnh vc ngân hàng.
4.2. Phng pháp nghiên cu:
Lun vn này s dng phng pháp đnh tính: thng kê, tng hp, phân tích
và phng vn chuyên gia đ đt đc các
mc tiêu nghiên cu đã đa ra.
5. Kt cu đ tài
Phn m đu.
Chng 1: C s lý lun v phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l.
Chng 2: Phân tích thc trng phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l
ti Agribank chi nhánh tnh Bình Thun.
Chng 3: Gii pháp phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l ti
Agribank chi nhánh tnh Bình Thun đn nm 2020.
Kt lun.
3
Chng 1: C S LÝ LUN V PHÁT TRIN SN PHM DCH V
NGÂN HÀNG BÁN L
1.1. Các khái nim
1.1.1. Dch v ngân hàng
1.1.1.1. Dch v
Dch v ngày càng đóng vai trò quan trng trong nn kinh t thông qua vic
to ra giá tr đóng góp cho nn kinh t ca quc gia. Tuy nhiên, đ có mt khái nim
chun v dch v thì các chuyên gia đang bàn lun thêm và cho đn nay vn còn
nhiu khái nim khác nhau v dch v:
Theo T đin Bách khoa Vit Nam (2005), dch v là “nhng hot đng phc
v nhm tho mãn nhu cu sn xut, kinh doanh và sinh hot”.
Theo chuyên gia marketing Philip Kotler (2003), dch v là “mi hành đng
và kt qu mà mt bên có th cung cp cho bên kia và ch yu là vô hình và không
dn đn quyn s hu mt cái gì đó. Sn phm ca nó có th có hay không gn lin
vi mt sn phm vt cht”.
Theo TCVN ISO 8402:1999, dch v là “kt qu to ra đ đáp ng yêu cu
ca khách hàng bng các hot đng tip xúc gia ngi cung cp – khách hàng và
các hot đng ni b ca ngi cung cp”.
Xét theo phm trù kinh t, dch v đc hiu bao gm toàn b nhng ngành
có tham gia đóng góp vào tng sn phm quc ni – GDP hoc tng sn phm quc
dân – GNP tr các ngành nông, lâm, ng, công nghip. Bên cnh đó, phm trù kinh
t cng coi dch v là sn phm ca lao đng xã hi, đc mua bán trao đi trên th
trng.
Nh vy, dch v là nhng hot đng phc v nhm tho mãn nhu cu sn
xut, kinh doanh và sinh hot và nhng hot đng này có đc đim là vô hình,
không dn đn quyn s hu mt cái gì đó, vic tiêu dùng dch v xy ra đng thi
vi vic cung ng sn phm và không th lu kho đc.
1.1.1.2. Ngân hàng
Lut các t chc tín dng (2010) quy đnh:
4
“Ngân hàng là loi hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng theo quy đnh ca Lut này. Theo tính cht và mc tiêu hot
đng, các loi hình ngân hàng bao gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính
sách, ngân hàng hp tác xã”.
“Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot
đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này
nhm mc tiêu li nhun. Các hot đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng
thng xuyên mt hoc mt s các nghip v: nhn tin gi, cp tín dng, cung ng
dch v thanh toán qua tài khon.”
1.1.1.3. Dch v ngân hàng
n nay có nhiu quan đim khác nhau v dch v ngân hàng:
- Trên góc đ tha mãn nhu cu khách hàng: dch v ngân hàng là tp hp
nhng đc đim, tính nng, công dng ca sn phm dch v do ngân hàng to ra
nhm tha mãn nhu cu và mong mun nht đnh ca khách hàng trên th trng tài
chính. Dch v ngân hàng đc hiu c th là các nghip v ngân hàng v vn, tin
t, thanh toán mà ngân hàng cung cp cho khách hàng đáp ng nhu cu kinh doanh,
sinh li, ct tr tài sn… và ngân hàng thu chênh lch lãi sut, t giá hoc thu phí
thông qua dch v đó.
- Theo cách đnh ngha ca T chc thng mi Th gii (WTO) đa ra
trong Ph lc dch v (GATS) thì Dch v tài chính là bt k dch v nào có tính
cht tài chính đc mt nhà cung cp dch v tài chính cung cp. Dch v tài chính
bao gm dch v bo him và dch v liên quan ti bo him, mi dch v ngân
hàng và các dch v tài chính khác (ngoi tr bo him)”. Nh vy có ngha là dch
v ngân hàng là mt b phn cu thành dch v tài chính và đc phân thành 12
ngành c th trong bng phân ngành dch v ca WTO.
- Lut T chc tín dng s 47/2010/QH12 (2010) không nhc đn dch v
ngân hàng, mà ch nêu các hot đng ca ngân hàng thng mi là 1.Nhn tin gi
không k hn, tin gi có k hn, k phiu; 2.Phát hành chng ch tin gi, k
phiu, tín phiu đ huy đng vn trong nc và nc ngoài; 3.Cp tín dng di
5
các hình thc; 4.M tài khon thanh toán cho khách hàng; 5.Cung ng các phng
tin thanh toán; 6.Cung ng các dch v thanh toán.
Nh vy có th hiu dch v ngân hàng là mt loi hình ca dch v tài chính
và bao gm tt c các dch v do ngân hàng cung cp cho khách hàng nhm tha
mãn nhu cu hp lý ca khách hàng.
1.1.2. Dch v ngân hàng bán l
Thut ng “ngân hàng bán l” có t gc ting Anh là “Retail banking”. Hin
nay, trên th gii có nhiu khái nim đc đa ra nhng cha có đnh ngha chính
xác v ngân hàng bán l:
- Theo khái nim ca WTO thì ngân hàng bán l (NHBL) là ni khách hàng
cá nhân, doanh nghip nh và va có th giao dch đ thc hin các dch v nh gi
tin tit kim, kim tra tài khon, th chp vay vn, dch v th tín dng, th ghi n
và các dch v khác đi kèm.
- Theo Cox (2003) thì NHBL đc đ cp nh mt loi hình ngân hàng chia
theo tính cht hot đng mà loi hình đó ch yu cung cp các dch v trc tip cho
doanh nghip va và nh, h gia đình và các cá nhân vi các khon tín dng nh.
- Theo các chuyên gia ca hc vin Công ngh Châu Á – AIT thì ngân hàng
bán l là ngân hàng cung ng dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, các
doanh nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh hoc các khách hàng có
th tip cn trc tip vi sn phm, dch v ngân hàng thông qua các phng tin
công ngh, thông tin, đin t, vin thông.
Phân loi ngân hàng theo chin lc kinh doanh thì NHBL là ngân hàng
cung ng dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, các doanh nghip nh và va.
NHBL có lng khách hàng ln vi nhu cu đa dng và phong phú, quy mô tài
chính trên mt sn phm dch v nh, s lng sn phm nhiu và đa dng đáp ng
đc các nhu cu ca nhiu khách hàng. Hot đng ca NHBL chú trng đn vic
đa dng hóa sn phm, huy đng vn t các thành phn kinh t và cho vay đ gii
quyt vn đ tiêu dùng, hot đng sn xut kinh doanh quy mô va và nh.
6
T nhng khái nim trên có th kt lun dch v NHBL là dch v ngân hàng
đc trc tip cung ng ti các đi tng cá nhân, h gia đình và doanh nghip nh
và va thông qua mng li ca chi nhánh ngân hàng hoc khách hàng tip cn dch
v ngân hàng thông qua các phng tin công ngh k thut, đin t vin thông.
1.1.3. Phát trin dch v ngân hàng bán l
Theo quan đim duy vt bin chng, phát trin là quá trình vn đng tin lên
t thp đn cao, t đn gin đn phc tp, t kém hoàn thin đn hoàn thin hn
ca s vt.
Hin nay, nc ta cha có khái nim c th v phát trin dch v NHBL.
Tuy nhiên, nói đn vic phát trin dch v NHBL là nói đn hai khía cnh m rng
và nâng cao cht lng hot đng SPDV bán l ca ngân hàng, c th:
- M rng dch v NHBL là gia tng lên v mt lng, là m rng quy mô, là
hoàn thin, nâng cao hiu qu các sn phm dch v ngân hàng bán l hin có và
nghiên cu, cung cp thêm các loi SPDV NHBL mi đáp ng nhu cu ngày càng
gia tng ca khách hàng.
- Nâng cao cht lng SPDV NHBL là gia tng tính tin ích, tin li và các
giá tr gia tng khác ca các sn phm dch v.
T nhng ni dung trên, có th khái quát Phát trin dch v NHBL là quá
trình gia tng, hoàn thin v s lng và cht lng dch v NHBL cung cp ra th
trng, nhm cung ng đy đ, kp thi các yêu cu ca khách hàng trong vic s
dng dch v ngân hàng vi mc tiêu to mi liên kt cht ch gia khách hàng và
ngân hàng, kt hp hài hòa gia li ích ca khách hàng vi li ích ca ngân hàng,
to ra li ích cho nn kinh t - xã hi.
1.2. c đim và vai trò ca dch v ngân hàng bán l
1.2.1. c đim
- S lng khách hàng ln: c đim này th hin qua đi tng khách hàng
ca dch v NHBL là các cá nhân, h gia đình, các doanh nghip va và nh. ây là
mt tim nng to ln ca ngân hàng, vì dân s ngày càng tng, thu nhp ca ngi
dân ngày càng đc ci thin cùng vi s phát trin ca nn kinh t, xã hi.
7
- Giá tr ca mi giao dch không ln: da vào đi tng ca ngân hàng bán
l, có th xác đnh đc giá tr nhng giao dch ca đi tng ngân hàng bán l
không th bng giá tr nhng giao dch ca đi tng ngân hàng bán buôn. Vi s
lng khách hàng ln, đa dng nên lng giao dch rt nhiu, chi phí giám sát, qun
lý cao, li nhun thu đc t mi giao dch là nh nhng li nhun đt đc trên s
lng giao dch ln là đáng k.
- Danh mc sn phm đa dng: Khách hàng ca ngân hàng bán l bao gm
nhiu thành phn trong xã hi, mi thành phn li có nhiu đc đim khác nhau v
thu nhp, trình đ hc vn, hiu bit, đ tui, ngh nghip, tâm lý xã hi… Nên
mun phát trin đc dch v ngân hàng bán l, ngân hàng bán l phi có mt danh
mc sn phm đa dng và không ngng phát trin, ci tin.
- Mng li chi nhánh và kênh phân phi rng khp: Vì nhóm khách hàng
ca dch v ngân hàng bán l phân b ri rác trên phm vi rng nên các ngân hàng
phi không ngng m rng thêm mng li các chi nhánh, phòng giao dch, trm
ATM đ to điu kin tip xúc nhiu vi khách hàng, nâng cao nng lc cnh tranh
so vi đi th. Ngoài các kênh giao dch truyn thng, cn phi không ngng phát
trin các kênh giao dch, phân phi hin đi nh giao dch trc tuyn, internet,
mobile, phone… đ tng tính thun tin cho khách hàng.
- Hot đng da trên nn tng công ngh hin đi: Do nhu cu v dch v
ngân hàng rt đa dng, phong phú và liên tc thay đi, phát trin. Trong điu kin
nh vy hin nay, ch có vic ng dng công ngh t đng hin đi trong hot đng
ngân hàng mi cho phép các ngân hàng đáp ng tt nht các nhu cu đó ca khách
hàng và ca nn kinh t.
- ri ro thp: ây là đc đim khác bit so vi dch v bán buôn. Ngân
hàng bán buôn tp trung vào đi tng doanh nghip, t chc ln vi giá tr giao
dch ln nên đ ri ro cao khi xy ra s c khách hàng ngng giao dch vi ngân
hàng; trong khi đó NHBL tp trung vào các cá nhân, h gia đình và DNNVV vi giá
tr giao dch nh, lng giao dch nhiu, đ ri ro phân tán và thp.
8
1.2.2. Vai trò
1.2.2.1. i vi nn kinh t - xã hi
- Tn dng đc ngun vn nhàn ri vô cùng to ln trong dân c và đy
nhanh quá trình luân chuyn tin t. S phát trin ca dch v NHBL đã đm bo
đáp ng và tha mãn nhng nhu cu v dch v ngân hàng ca mi nhóm khách
hàng trong xã hi, t đó mi ngun vn nhàn ri t ngi dân đu đc huy đng
đ tái đu t phát trin kinh t - xã hi, tc đ lu thông tin t vì th s đc đy
nhanh hn, nâng cao hiu qu s dng vn ca nn kinh t, to điu kin cho s
phát trin ca nn kinh t.
- Dch v NHBL không ch góp phn huy đng ngun lc trong nc mà còn
huy đng c ngun lc t nc ngoài, thông qua hot đng chi tr kiu hi, kinh
doanh ngoi hi.
- Dch v ngân hàng bán l phát trin trc tip to ra xu hng thanh toán
không dùng tin mt ca ngi dân, góp phn gim chi phí cho xã hi, nâng cao
hiu qu qun lý ca nhà nc v tin t, kim soát các hành vi gian ln thng
mi, trn thu, tham nhng…
- Dch v ngân hàng bán l phát trin to điu kin cho các ngành kinh t
khác phát trin. Vi dch v thanh toán, chuyn tin qua ngân hàng, ngân hàng giúp
các ch th kinh doanh gim chi phí cho hot đng thu tin, kim soát ngun tin ra
vào ca mình d dàng hn, tng hiu qu kinh doanh ca ch th góp phn nâng cao
hiu qu ca nn kinh t quc dân.
1.2.2.2. i vi ngân hàng
- Vi đi tng khách hàng có nhu cu dch v ngân hàng bán l cao, ngân
hàng có ngun thu phí ln, n đnh, chc chn khi phát trin cung ng các dch v
h tr, các tin ích kèm theo giúp phân tán bt ri ro trong kinh doanh.
- Phát trin dch v NHBL giúp ngân hàng thay đi t trng các ngun thu
nhp trong kt qa kinh doanh. Vi vic kinh doanh các dch v truyn thng,
doanh thu ngân hàng ch yu t hot đng SPDV tín dng. Nên trong điu kin
kinh t khó khn, din bin phc tp, khó đoán trc, hot đng dch v tín dng
9
cha đng nhiu ri ro, ngun thu tín dng không n đnh, không an toàn. Vì vy,
ngân hàng đy mnh phát trin dch v NHBL đ tng ngun thu dch v n đnh.
- Vi đc đim nhu cu giao dch nhiu nhng giá tr ca mi giao dch
không ln nên gim ri ro trong hat đng kinh doanh.
- Tn dng đc ngun vn trong thanh toán ca khách hàng đang còn s d
trên tài khon thanh toán, ký qu, ngân hàng gim chi phí hot đng, tng li nhun
kinh doanh.
- Phát trin dch v ngân hàng bán l thúc đy đu t vào công ngh, ng
dng công ngh hin đi, t đó gia tng tc đ x lý giao dch, rút ngn thi gian
giao dch, đa dng hóa sn phm dch v to điu kin cho ngân hàng thu hút khách
hàng ngày càng nhiu hn, cng c và nâng cao uy tín, thng hiu ngân hàng.
1.2.2.3. i vi khách hàng
- Dch v ngân hàng bán l đem đn s thun tin, an toàn, tit kim v thi
gian, tài chính cho khách hàng trong quá trình s dng dch v ngân hàng.
- Vi danh mc sn phm dch v đa dng, khách hàng có nhiu la chn đ
đu t theo ý mun và hiu qu nht.
- Phát trin dch v ngân hàng bán l trên nn tng công ngh tiên tin, giúp
ngân hàng tit kim chi phí cho nhân lc và rút ngn thi gian cung cp sn phm
dch v, qua đó gim phí giao dch cho khách hàng.
1.3. Các sn phm dch v ngân hàng bán l
1.3.1. Sn phm dch v huy đng vn
Sn phm dch v huy đng vn là nghip v truyn thng ca NHTM góp
phn hình thành nên ngun vn hot đng ca NHTM. Thông qua các bin pháp và
công c đc s dng, NHTM huy đng vn t đi tng khách hàng cá nhân, h
gia đình, doanh nghip va và nh theo các hình thc tin gi không k hn, tin
gi có k hn, tit kim không k hn, tit kim có k hn, k phiu, trái phiu…
1.3.2. Sn phm dch v tín dng
Sn phm dch v tín dng bao gm các sn phm dch v c th sau:
10
- Cho vay tiêu dùng: gm các nhu cu mua nhà , sa cha hoc xây dng
nhà , mua phng tin đi li, mua sm vt dng sinh hot gia đình, bù đp các chi
phí chi tiêu sinh hot b thiu ht, chi phí hc tp, cha bnh trong và ngoài nc
- Cho vay sn xut kinh doanh, đu t d án: nhm ti đi tng cá nhân, h
gia đình, DNNVV có giy phép đng ký kinh doanh, có nhu cu vn đ thc hin
phng án sn xut kinh doanh hoc d án đu t phc v cho sn xut kinh doanh.
- Cho vay thu chi: là dch v cho phép cá nhân rút tin t tài khon thanh
toán vt quá s d có, ti mt hn mc đã đc tha thun.
- Chit khu, tái chit khu thng phiu và các loi giy t có giá.
- Bao thanh toán: là ngân hàng thc hin mua li các khon phi thu hay cp
tín dng ngn hn cho khách hàng da trên nhng hóa đn mà khách hàng đã bán
hàng.
- Dch v bo lãnh: là hình thc ngân hàng cp tín dng bng ch ký, đng
ra bo lãnh cho khách hàng vay vn, thanh toán hp đng hay thc hin hp đng,
d thu…; khi khách hàng vì lý do nào đó không thc hin hoc vi phm ngha v
ca h thì ngân hàng bo lãnh phi tr thay cho khách hàng.
1.3.3. Sn phm dch v thanh toán trong nc
SPDV thanh toán trong nc bao gm vic cung cp cho khách hàng tài
khon thanh toán, phát hành séc, y nhim chi, y nhim thu… và thc hin các
phng thc thanh toán nh chuyn tin trong ni b h thng ngân hàng, chuyn
tin qua ngân hàng thng mi khác, thanh toán bù tr. Vic thanh toán qua tài
khon thanh toán đã ci thin đáng k hiu qu ca quá trình thanh toán, giúp các
giao dch kinh doanh d dàng, nhanh chóng và an toàn hn.
1.3.4. Sn phm dch v thanh toán quc t và kinh doanh ngoi hi
Dch v thanh toán quc t gm các dch v kiu hi, chuyn tin ra nc
ngoài, thanh toán tín dng, chng t, thanh toán biên mu… qua các phng tin
nh hi phiu thng mi, séc, th tín dng, th tín dng…
Dch v kinh doanh ngoi hi là dch v mua bán ngoi t. Dch v này mt
mt đáp ng các nhu cu ngoi t ca khách hàng, to ra li nhun cho ngân hàng;
11
mt khác giúp ngân hàng điu hòa cung cu ngoi t trên th trng, n đnh t giá,
thc hin chính sách ngoi hi ca Ngân hàng Nhà nc, t đó tác đng đn hot
đng xut nhp khu cng nh hot đng khác ca nn kinh t.
1.3.5. Sn phm dch v th
Th là phng tin thanh toán không dùng tin mt. Ch th s dng đ rút
tin mt, chuyn khon, vn tin s d, sao kê tài khon,… ti các máy rút tin t
đng (ATM) hoc thanh toán tin hàng hóa, dch v ti các t chc chp nhn th.
Vic phát hành và thanh toán th là hot đng ngân hàng bao gm các nghip
v huy đng vn, cho vay, thanh toán trong và ngoài nc.
Có hai loi th chính, là th ni đa và th quc t:
- Th ni đa là do ngân hàng trong nc phát hành và đc khách hàng s
dng đ tr tin hàng hóa, dch v, rút và gi tin mt ti các máy ATM. thun
tin hn cho ch th, ngân hàng cung cp dch v th ghi n ni đa là th đc cp
mt hn mc thu chi cho khách hàng, cho phép khách hàng s dng vt qua s
d hin có ca khách hàng đn mt hn mc ngân hàng đã phê duyt.
- Th quc t là phng thc thanh toán không dùng tin mt đc lu hành
trên toàn th gii. Hin nay, các loi th quc t tiêu biu là th Visa, th
MasterCard, th American Express…
1.3.6. Sn phm dch v ngân hàng đin t (E-Banking)
SPDV ngân hàng đin t là loi SPDV đc ngân hàng cung cp mà giao
dch gia ngân hàng và khách hàng đc da trên quá trình x lý và chuyn giao d
liu s hóa. Cn c vào hình thc thc hin giao dch, dch v ngân hàng đin t
đc phân loi nh sau:
- Home banking là dch v cho phép khách hàng ti nhà, ti vn phòng làm
vic vn có th thc hin hu ht các giao dch chuyn khon, thanh toán qua tài
khon ti ngân hàng thông qua mng internet và phn mm chuyên dùng mà ngân
hàng đã cài đc cho khách hàng.
- Phone banking là h thng tr li 24/24 ca ngân hàng. Khách hàng có th
s dng đin thoi đ nghe thông tin v sn phm dch v ngân hàng và thông tin v
12
tài khon cá nhân. Phone banking ch cung cp thông tin đã đc lp trình sn trong
h thng thông tin t đng ca ngân hàng.
- Call center là dch v ngân hàng qua đin thoi. Khách hàng đc nhân
viên ngân hàng t vn và thc hin các cung ng theo yêu cu khi gi đn ngân
hàng, nh là thông tin v sn phm dch v ngân hàng, thc hin các khon thanh
toán chuyn tin, gii đáp các khiu ni, thc mc t khách hàng.
- Internet banking là dch v cung cp t đng các thông tin v sn phm
dch v ngân hàng thông qua đng truyn internet. Vi máy tính cá nhân kt ni
mng internet, khách hàng có th truy cp vào website ca ngân hàng bt k lúc
nào, bt c đâu đ đc cung cp thông tin và thc hin giao dch.
- Mobile banking là dch v ngân hàng qua đin thoi di đng. Khách hàng
ch cn dùng đin thoi di đng nhn tin theo mu do ngân hàng quy đnh, gi đn
s dch v ca ngân hàng s đc đáp ng nhng yêu cu, nh v thông tin tài
khon cá nhân, thanh toán hóa đn, chuyn khon, …
Dch v ngân hàng đin t cho phép khách hàng thun tin, ch đng hn
trong giao dch vi ngân hàng mà không phi đi đn ngân hàng và có th nm bt
thông tin v tài khon cá nhân và các thông tin khác kp thi.
Bên cnh các loi SPDV trên, ngân hàng còn cung cp các SPDV ngân hàng
bán l khác nh dch v ngân qu, dch v bo him, t vn tài chính, t vn đu t,
qun lý tài sn, y thác đu t…
1.4. S cn thit vƠ các tiêu chí đánh giá s phát trin dch v NHBL
1.4.1. S cn thit phát trin dch v NHBL
- Xut phát t vai trò ca dch v ngân hàng bán l: Dch v ngân hàng nói
chung và dch v ngân hàng bán l nói riêng là mt trong nhng dch v quan trng
trên th trng dch v tài chính. Vi vai trò ca mình, dch v ngân hàng bán l
phát trin s to điu kin huy đng đc các ngun vn nhàn ri trong xã hi, phân
b và s dng chúng mt cách có hiu qu nht cho nn kinh t; đng thi, dch v
ngân hàng bán l phát trin lành mnh s to yu t đm bo cho nn kinh t n
đnh v v mô và tng trng bn vng.
13
- Xut phát t xu th hi nhp và cnh tranh quc t: Hin nay, các ngân hàng
thng mi Vit Nam đu nhn thc rõ vic hng ti phát trin dch v ngân hàng
bán l là xu hng tt yu đ tn ti và phát trin ca các ngân hàng thng mi
(NHTM) trên th gii cng nh Vit Nam. Tình hình cnh tranh v dch v tài
chích ngân hàng ngày càng mnh và khc lit, các t chc phi tài chính trong và
ngoài nc tham gia vào lnh vc này ngày càng nhiu, đòi hi vic cung cp sn
phm dch v cn phi đa dng, hoàn ho (bao gm c sn phm dch v truyn
thng và hin đi) ca các NHTM ngày càng mnh m.
- Xut phát t tim nng ca th trng bán l: Nm 2011, Vit Nam có hn
500.000 DNNVV, chim ti 98% s lng doanh nghip, ch có 30% DNNVV tip
cn ngun vn ngân hàng; tng dân s gn 88 triu ngi trong đó ch có khong
20% dân s nói trên tip cn đc vi các dch v ca ngân hàng. Cùng vi dân s
đông là tiêu dùng ca dân c tng trng ngày càng cao và hot đng sn xut kinh
doanh ca doanh nghip ngày càng đa dng, đây chính là mt th trng còn b ng,
đy tim nng phát trin cao trong lnh vc ngân hàng bán l, nhm tng cng s
hin din, gia tng th phn và đa dng hóa các loi hình sn phm dch v ca ngân
hàng, góp phn vào vic tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng.
- Xut phát t bi cnh thc t hot đng ca ngân hàng ti Vit Nam: T
nm 2009, nn kinh t Vit Nam bt đu suy gim, đc đánh giá là rt khó khn,
chênh lch gia lãi sut đu vào và lãi sut đu ra ngày càng thp. Vì vy vic tng
ngun thu nhp t các SPDV mi, hin đi có ý ngha quan trng ca các NHTM.
Chính vì vy, các nhà lãnh đo ca các ngân hàng Vit Nam đu xác đnh mc
tiêu hot đng ti nm 2015 – 2020 là tr thành ngân hàng bán l, hng ti khách
hàng cá nhân, h gia đình, doanh nghip va và nh.
1.4.2. Các tiêu chí đánh giá s phát trin sn phm dch v ngân hàng bán l
- Th phn bán l ca ngân hàng
Theo khon 5, điu 3 ca Lut cnh tranh “th phn ca doanh nghip đi vi
mt loi hàng hóa, dch v nht đnh là t l phn trm gia doanh thu bán ra ca
doanh nghip này vi tng doanh thu ca tt c các doanh nghip kinh doanh loi
14
hàng hóa, dch v đó trên th trng liên quan hoc t l phn trm gia doanh s
mua vào ca doanh nghip này vi tng doanh s mua vào ca tt c các doanh
nghip kinh doanh loi hàng hóa dch v đó trên th trng liên quan theo tháng,
quý, nm.”. Nh vy, có th khái nim th phn ngân hàng bán l là t l phn trm
gia doanh thu t dch v bán l ca ngân hàng này vi tng doanh thu dch v bán
l ca tt c các ngân hàng khác trên th trng tài chính.
i vi th trng bán l, th phn ca mt ngân hàng có th biu hin thông
qua s lng khách hàng đang quan h giao dch ca ngân hàng đó hay thông qua
tng quy mô ca mi sn phm dch v bán l mà ngân hàng đó cung cp. Th phn
này mt mt th hin sc cnh tranh ca ngân hàng vì th phn ln chng t nng
lc bán l và v trí ca ngân hàng trên th trng; mt khác, th phn đánh giá cht
lng SPDV bán l vì cht lng cao thu hút nhiu khách hàng, to doanh thu cao.
- H thng kênh phân phi
Mt ngân hàng đc đánh giá qua đáp ng đc đy đ các sn phm dch
v bán l đn tn tay khách hàng hay không là thông qua h thng phân phi sn
phm dch v ca ngân hàng. Vì sn phm dch v nhiu, cht lng tt nhng
khách hàng không bit đn hoc không hiu cách s dng, không bit các tin ích
kèm theo thì s không la chn sn phm dch v ca ngân hàng.
H thng các chi nhánh, phòng giao dch là kênh phân phi truyn thng, là
kênh quan trng nht trong vic tip xúc trc tip khách hàng, là phng thc
qung bá thng hiu quan trng ca ngân hàng. Do vy, các ngân hàng đã và đang
m rng mng li chi nhánh ti mi đa phng, k c vùng nông thôn.
Hin nay, kênh phân phi truyn thng đang dn bc l nhng hn ch v
mt thi gian và không gian, không đáp ng đc nhu cu s dng dch v ca
khách hàng mi lúc, mi ni. Cho nên, vic m rng các kênh phân phi hin đi
là kênh phân phi da trên nn tng công ngh tiên tin, là rt cn thit trong cuc
canh tranh gia các NHTM. Mt vài kênh phân phi hin đi mà ngân hàng đang có
hin nay nh ATM, internet banking, phone banking, home banking, call banking…
- Tính đa dng ca SPDV NHBL và kh nng phát trin SPDV mi
15
Hu ht khách hàng đu có nhu cu không ch riêng mt sn phm đn l mà
có nhu cu s dng các dch v tin ích kèm theo hoc mt vài dch v khác. Vì
vy, ngân hàng có danh mc sn phm dch v càng nhiu, đa dng thì đm bo đáp
ng các nhu cu khác nhau ca khách hàng, to điu kin thun li cho nhiu khách
hàng khác nhau đc tip xúc vi các sn phm dch v, qua đó nâng cao nng lc
cnh tranh. Thông thng, đánh giá kh nng phát trin dch v ngân hàng bán l
ca mt ngân hàng, ngi ta thng thông qua danh mc sn phm dch v hoc
chng loi trong mi danh mc sn phm dch v mà ngân hàng cung cp.
Do yêu cu ca khách hàng luôn thay đi và ngày càng cao, đòi hi ngân
hàng không còn ch cung ng các nghip v nhn tin gi, cho vay mà ngày càng
phát trin danh mc sn phm dch v phong phú, tn dng ti đa các kênh phân
phi ca mình và liên kt, s dng các kênh phân phi ca các ngân hàng khác.
- Tính tin ích, tin li ca SPDV NHBL:
Tính tin ích, tin li ca SPDV là thc đo s tri nghim ca khách hàng
khi s dng SPDV ca ngân hàng. Do đó, s phát trin ca SPDV bán l không ch
cn c vào s lng mà còn cn c vào các giá tr gia tng, li ích ca các chc
nng ca SPDV đó. Da trên trình đ k thut - công ngh hin đi, các ngân hàng
đang hng ti vic nghiên cu, phát trin các sn phm, dch v mang tính công
ngh cao nhm gia tng tin ích cho các SPDV.
- Tính an toàn ca SPDV NHBL:
Tính an toàn ca SPDV bán l càng cao thì ngân hàng càng đc s tin
tng ca khách hàng. Tính an toàn trong vic cung cp các SPDV th hin an
toàn ngân qu, an toàn tín dng, bo mt thông tin khách hàng, an toàn trong vic
ng dng công ngh hin đi.
- Cht lng dch v:
Cht lng dch v không ch đc đánh giá qua cht lng phc v ca đi
ng cán b, nhân viên, mà còn đc đánh giá thông qua tính chính xác trong x lý
nghip v, th tc đn gin, thun tin trong giao dch và thi gian x lý giao dch
nhanh.
16
- Thu nhp kinh t t SPDV ngân hàng bán l:
Hot đng kinh doanh SPDV ngân hàng đu tiên là vì li ích ca khách
hàng, li ích cho nn kinh t, xã hi nhng cui cùng cng nhm mc tiêu chính là
đem li li nhun cho ngân hàng. Nh vy, thu nhp ca SPDV NHBL là con s
tng đi th hin mc đ phát trin và hiu qu ca vic phát trin SPDV NHBL.
1.5. Các yu t nh hng đn s phát trin dch v ngân hàng bán l
1.5.1. Các yu t môi trng bên ngoài
1.5.1.1. Môi trng kinh t
Mc đ phát trin ca nn kinh t nh hng rt ln đn s phát trin ca
dch v NHBL. Vi mt nn kinh t phát trin thì cht lng cuc sng ngi dân
cao, c s h tng hoàn thin, hin đi dn đn nhu cu v dch v NHBL ca cá
nhân, DNNVV càng nhiu và đa dng, phong phú, đòi hi ngân hàng luôn phát trin
danh mc sn phm dch v bán l c v s lng và cht lng. quc gia có nn
kinh t kém phát trin hoc đang phát trin, nhu cu dch v ngân hàng bán l tng
theo đng đi lên ca nn kinh t, nhng do c s h tng cha phát trin hoàn
thin nên cht lng dch v bán l cha đc khách hàng hài lòng hoàn toàn.
Ngân hàng cng ging nh mi doanh nghip khác trong nn kinh t là các
hot đng ngân hàng đu chu nh hng ca tình trng “sc khe” các hot đng
kinh t quc gia và th gii. Khi kinh t tng trng, thu nhp bình quân đu ngi
tng, tht nghip gim, sn xut m rng, tiêu dùng tng dn đn hot đng ngân
hàng bán l có nhiu c hi phát trin mnh. Trong nn kinh t n đnh, ngi dân
thy yên tâm v công vic làm ca mình nên lc quan v tng li, t đó h có xu
hng tip cn và s dng các dch v ngân hàng càng nhiu đ nâng cao cht
lng cuc sng, các doanh nghip va và nh càng có nhu cu phát trin sn xut
kinh doanh, càng có nhu cu vay vn ngân hàng, qun lý tài chính càng cao… Còn
khi nn kinh t đang ri vào tình trng bt n, suy thoái, doanh nghip thu hp quy
mô sn xut hoc tm ngng hot đng, cá nhân và h gia đình lo lng v cuc sng
tng lai có xu hng tích ly hn là tiêu dùng, ngân hàng buc phi thu hp, hn
ch hot đng dch v bán l đ đm bo li nhun.