B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM
NGUYN TH NGC MAI
NÂNG CAO CHT LNG DCH
V SIÊU TH CO.OPMART TI
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM
NGUYN TH NGC MAI
NÂNG CAO CHT LNG DCH V
SIÊU TH CO.OPMART TI THÀNH
PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mư s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS.TRN NG KHOA
TP.H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “Nâng cao cht lng dich v siêu th
Co.opMart ti Thành Ph H Chí Minh” là đ tài nghiên cu ca riêng tôi
di s hng dn ca ngi hng dn khoa hc. Các s liu, kt qu nêu
trong lun vn là trung thc và có ngun gc rõ ràng.
Tôi xin cam đoan nhng li nêu trên đây là hoàn toàn đúng s tht.
Tp.HCM, ngày 25 tháng 06 nm 2014
Tác gi
NGUYN TH NGC MAI
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hình v
Tóm tt
M đu 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha thc tin ca nghiên cu 3
6. Kt cu ca đ tài nghiên cu 3
CHNG 1: C S LÝ LUN V CHT LNG DCH V SIÊU TH
4
1.1.Khái quát v dch v 4
1.1.1.Khái nim dch v 4
1.1.2.c đim dch v 5
1.2.Cht lng dch v 8
1.2.1.Khái nim cht lng dch v 8
1.2.2.c đim cht lng dch v 9
1.2.3.Các nhân t quyt đnh cht lng dch v 12
1.2.4.Mô hình cht lng dch v SERQUAL 14
1.2.5.Cht lng dch v bán l và siêu th 16
1.3.Mô hình cht lng dch v siêu th 18
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V SIÊU TH
CO.OPMART TI THÀNH PH H CHÍ MINH 21
2.1.Gii thiu v h thng siêu th Co.opMart thuc Liên hip HTX Thng
mi TPHCM 21
2.1.1.Gii thiu v Liên hip HTX thng mi Thành Ph H Chí Minh 21
2.1.2.H thng siêu th Co.opMart 26
2.2.Thc trng cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TPHCM 28
2.2.1.Thành phn hàng hóa 29
2.2.2.Thành phn kh nng phc v ca nhân viên 31
2.2.3.Thành phn trng bày trong siêu th 33
2.2.4.Thành phn mt bng siêu th 39
2.2.5.Thành phn an toàn trong siêu th 41
2.3.ánh giá chung v cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TPHCM
42
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V SIÊU
TH CO.OPMART TI TP.HCM 45
3.1.Tm nhìn, đnh hng, mc tiêu phát trin ca SaigonCo.op và h thng
siêu th Co.opMart 45
3.1.1.Tm nhìn 45
3.1.2.nh hng 45
3.1.3.Mc tiêu phát trin 46
3.2.Mc tiêu cht lng dch v ca h thng siêu th Co.opMart đn nm
2020 47
3.3.Gii pháp nâng cao cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TPHCM
47
3.3.1.Gii pháp hoàn thin v thành phn hàng hóa 47
3.3.2.Gii pháp hoàn thin v thành phn kh nng phc v ca nhân viên 50
3.3.3.Gii pháp hoàn thin v thành phn trng bày trong siêu th 52
3.3.4.Gii pháp hoàn thiên v thành phn mt bng siêu th 55
3.3.5.Gii pháp hoàn thin v thành phn an toàn trong siêu th 57
KT LUN 59
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt
Ting Anh
Ting Vit
BQL
Ban qun lý
DN
Doanh nghip
FAPRA
Federation Of Asia-Pacific
Retailers Associations
Federation Of Asia-Pacific
Retailers Associations
HTX
Hp tác xã
Q
Quyt đnh
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
UBND
y ban nhân dân
XHCN
Xã hi ch ngha
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 2.1. Kt qu đánh giá ca khách hàng v hàng hóa 29
Bng 2.2. Kt qu đánh giá ca khách hàng kh nng phc v ca nhân viên 31
Bng 2.3.Kt qu đánh giá ca khách hàng v trng bày trong siêu th 33
Bng 2.4.Kt qu đánh giá ca khách hàng v mt bng siêu th 39
Bng 2.5. Kt qu đánh giá ca khách hàng v an toàn trong siêu th 41
DANH MC CÁC HÌNH V
Trang
Bng 1.1. Mô hình cht lng dch v siêu th 18
Bng 2.1. Tng trng doanh thu h thng siêu th Co.opMart 27
TÓM TT
tài “Nâng cao cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TP.HCM”
đc thc hin thông qua vic phân tích v thc trng cht lng dch v siêu
th t đó đ xut các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v siêu th
Co.opMart ti TP.HCM.
Theo Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang (2003), mô hình đo
lng cht lng dch v siêu th bao gm nm thành phn: thành phn hàng
hóa, thành phn kh nng phc v ca nhân viên, thành phn trng bày trong
siêu th, thành phn mt bng siêu th và thành phn an toàn trong siêu th.
Tác gi đư tin hành kho sát khách hàng đi mua sm ti siêu th Co.opMart
và các siêu th là đi th cnh tranh ca Co.opMart nh BigC, LotteMart,
Maximark thông qua bng câu hi theo nm thành phn cht lng dch v
siêu th. T kt qu kho sát, tác gi đư tin hành phân tích và so sánh cht
lng dch v siêu th Co.opMart vi các đi th cnh tranh, ch ra mt mnh
và yu trong cht lng dch v siêu th Co.opMart. T đó, tác gi đư đ ra
các gii pháp nhm hoàn thin cht lng dch v siêu th Co.opMart ti
TP.HCM.
1
M U
1. Lý do chn đ tài
Vi s phát trin nhanh chóng ca th trng bán l hin đi dn đn áp
lc cnh tranh gia các t chc kinh doanh siêu th ngày càng tng, đc bit là
trung tâm kinh t hàng đu Vit Nam nh TP.HCM. Vi h thng phát trin
nhanh và mnh m ca các tp đoàn ln trong ngành bán l trong nc và trên
th gii nh Co.opMart, LotteMart, BigC, Maximark, Citimart, Parkson…thì
ngi tiêu dùng li càng có thêm nhiu c hi la chn đa đim mua sm và
đt ra nhiu yêu cu cao hn v cht lng dch v. có th tn ti và phát
trin trong môi trng cnh tranh khc lit nh hin nay, các doanh nghip
cn quan tâm đn vic to s hài lòng cho khách hàng, không ngng nâng cao
cht lng dch v đ gi đc khách hàng c và thu hút thêm khách hàng
mi.
H thng siêu th Co.opMart c nc nói chung và ti th trng
TP.HCM nói riêng hin nay là h thng siêu th ln nht Vit Nam v mt
quy mô, doanh s, cht lng dch v. ng trc tình hình cnh tranh gay
gt, Co.opMart cng không ngng n lc nâng ci tin, nâng cao cht lng
dch v đ có th làm hài lòng khách hàng hn na và gi vng danh hiu nhà
bán l hàng đu Vit Nam do tp chí Bán l Châu Á Thái Bình Dng trao
tng. Do đó, vic nghiên cu v các thành phn cht lng dch v siêu th và
thang đo lng chúng s trc tip giúp cho Co.opMart nm bt đc các
thành phn ca cht lng dch v và mi quan h gia chúng. T đó,
Co.opMart s có cách nhìn toàn din hn và tp trung tt hn trong vic
hoch đnh, ci thin dch v và phân phi ngun lc cng nh kích thích
nhân viên nâng cao cht lng dch v.
2
Ti Vit Nam cng có mt s nghiên cu v cht lng dch v siêu th
đư đc tin hành nh: Nguyn Th Mai Trang và Nguyn ình Th (2003)
o lng cht lng dch v siêu th theo quan đim khách hàng tin hành ti
th trng Thành ph H Chí Minh; Phm Lê Hng Nhung, Phm Th Tho,
inh Công Thành, Lê Th Hng Nhung (2012) Kim đnh thang đo cht
lng dch v trng hp nghiên cu cho các siêu th ti Thành ph Cn
Th… Trên c s k tha và m rng các nghiên cu nói trên, tác gi s tin
hành kim đnh thang đo cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TP.HCM
đ đa ra nhng gii pháp mang tính thc tin nhm nâng cao cht lng dch
v siêu th, ci thin hn na hình nh ca Co.opMart trong mt ngi tiêu
dùng.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Nghiên cu cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TP.HCM vi ba
mc tiêu là:
+ H thng hóa lý thuyt v cht lng dch v siêu th
+ ánh giá thc trng cht lng dch v siêu th
+ xut gii pháp nâng cao cht lng dch v siêu th Co.opMart
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu: Các yu t nh hng đn cht lng dch v
siêu th.
Phm vi nghiên cu:
+ a đim: Siêu th Co.opMart, BigC, LotteMart, Maximark ti th
trng TP.HCM
+Thi gian: S liu s cp: T 04/2014-06/2014
S liu th cp: T 2011-2013
3
4. Phng pháp nghiên cu:
ng dng mô hình nghiên cu ca Nguyn Th Mai Trang và Nguyn
ình Th (2003) đo lng cht lng dch v siêu th theo quan đim khách
hàng tin hành ti th trng Thành ph H Chí Minh. Tác gi tin hành
phng vn trc tip khách hàng ti siêu th Co.opMart, BigC, LotteMart,
Maximark TP.HCM thông qua bng câu hi chi tit đc s dng đ thu
thp d liu. Vi 600 bng câu hi đc tin hành 4 siêu th, mi siêu th
150 bng câu hi. T kt qu thu thp đc, tác gi s tin hành phân tích
thc trng v cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TP.HCM và t đó đa
ra gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v siêu th Co.opMart.
5. ụ ngha thc tin ca nghiên cu:
Trong tình hình cnh tranh ngày càng phc tp và gay gt trên th
trng, các nhà tip th dch v luôn tìm cách nâng cao cht lng các dch v
ca mình. Vi mc đích kim đnh thang đo cht lng dch v siêu th
Co.opMart, kt qu ca nghiên cu này s trc tip giúp cho siêu th
Co.opMart nm bt đc các thành phn ca cht lng dch v và mi quan
h gia chúng, t đó nâng cao cht lng dch v, tng bc to đc lòng
trung thành ca khách hàng, nn tng ca li th cnh tranh.
6. Kt cu ca đ tài nghiên cu
tài nghiên cu đc chia thành 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v cht lng dch v siêu th
Chng 2: Thc trng v cht lng dch v siêu th Co.opMart ti TP.HCM
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v siêu th Co.opMart ti
TP.HCM
4
CHNG 1: C S LÝ LUN V CHT LNG DCH V SIÊU
TH
1.1.Khái quát v dch v
1.1.1. Khái nim dch v
Dch v là nhng hot đng và kt qu mà mt bên (ngi bán) có th
cung cp cho bên kia (ngi mua) và ch yu là vô hình không mang tính s
hu. Dch v có th gn lin hay không gn lin vi mt sn phm vt cht.
Theo ISO 8402: Dch v là kt qu to ra do các hot đng tip xúc gia
ngi cung ng và khách hàng và các hot đng ni b ca ngi cung ng
đ đáp ng nhu cu ca khách hàng.
Bn cht ca dch v theo Kotler & Armstrong (2004): Dch v là mi
hành đng và kt qu mà mt bên có th cung cp cho bên kia và ch yu là
vô hình và không dn đn quyn s hu mt cái gì đó. Sn phm ca nó có
th có hay không gn lin vi mt sn phm vt cht.
Tuy nhiên, theo Zeithaml, Mary Jo Bitner và Dwayne Gremler (2009) thì
cho rng dch v là nhng hot đng và nhng tin trình và cht lng đc
cung cp hoc hp tác sn xut bi mt thc th hoc mt ngi cho thc th
hay ngi khác. nh ngha này mang tính hc thut cao và dng nh khá
khó hiu đ d hiu hn Zeithaml đa ra mt khái nim rng hn đi vi dch
v đó là tt c các hot đng kinh t mà kt qu ca nó không phi là mt sn
phm vt lý hay là s xây dng, dch v này đc tiêu th ngay ti thi đim
nó đc sn sinh ra và cung cp nhng giá tr gia tng di các hình thc nh
s thun tin, vui chi gii trí, đúng gi gic, tin li, hoc chm sóc sc khe
nhng dng này nhn mnh tính vô hình ca ngi mua nó trong ln đu tiên.
5
Nói tóm li, có th hiu dch v mt cách đn gin là nhng hot đng
kinh t nhm to ra giá tr s dng cho khách hàng làm tha mãn nhu cu ca
khách hàng.
1.1.2. c đim ca dch v
Dch v có nhng đc trng ngoi l mà sn phm không th nào có đc
đó là tính vô hình, tính không th chia tách, tính không đng nht, tính d
hng (theo Zeithaml, Mary Jo Bitner và Dwayne Gremler ,2009).
1.1.2.1. Tính vô hình (intangibility)
c đim khác bit c bn nht ca dch v là tính vô hình. Bi vì dch v
là nhng hot đng, s thc thi không phi là nhng đ vt trong hin thc
nên chúng ta không th nhìn, cm nhn, nm hay chm đc nhng chúng ta
có th làm đc đi vi hàng hóa. Ví d, dch v chm sóc sc khe là nhng
hot đng nh m x, chn đoán, kim tra, điu tr vi đi tng là các bnh
nhân. Nhng dch v này, bnh nhân không th nhìn thy hay chm đc.
Hàm ý marketing ca tính vô hình: c tính này to ra nhiu thách thc
đi vi hot đng marketing, dch v không th lu tr cho nên nu có nhng
bin đng ln v nhu cu ca mt loi hình dch v nào đó nhà cung cp s
rt khó xoay s đ đáp ng. Hn na dch v không đc bo v bi bn
quyn ch tác nên có th d dàng b sao chép bi đi th cnh tranh. Ngoài ra,
vì dch v mang tính vô hình nên không th trng bày sn sàng đ khách hàng
d dàng giao tip nên có th rt khó cho ngi s dng cht lng đánh giá
đúng đc nó. Do đó vic xác đnh chi phí tht s ca mt “đn v dch v” là
rt khó khn và mi quan h gia giá c và cht lng là rt phc tp.
1.1.2.2.Tính không đng nht (Heterogeneity)
Bi vì dch v là s thc thi thng đc thc hin bi con ngi mà
hành vi và tâm lý con ngi thì không hoàn toàn đng ti nhng thi đim
6
hoàn cnh khác nhau do đó không th cung cp dch v hoàn toàn ging nhau.
Nhng ngi nhân viên giao nhn dch v s đc khách hàng cm nhn khác
nhau, s cm nhn này s khác nhau theo tng ngày thm chí theo tng gi
tùy thuc vào tâm trng ca nhân viên này ti nhng thi đim đó. Tính
không đng nht cng có nguyên nhân t khách hàng, vì mi khách s có
nhng nhu cu khác nhau và tri nghim dch v theo mt hng riêng bit
nên cht lng dch v theo cm nhn ca h cng không th nào đng nht
đc. Vì vy, tính không đng nht ca dch v là kt qu ca s tác đng
ln nhau gia con ngi, (gia nhng nhân viên và khách hàng) và tt c s
hay thay đi đi kèm vi nó.
Hàm ý marketing ca tính không đng nht: Bi vì dch v không đng
nht theo thi gian, t chc, con ngi, nên vic bo đm mt cht lng dch
v nht quán là mt thách thc đi vi nhà cung cp dch v. Cht lng dch
v ph thuc vào rt nhiu yu t không th đc kim soát hoàn toàn bi
ngi cung cp dch v nh là kh nng ngi tiêu dùng liên kt các nhu cu
ca h li, kh nng và s sn sàng ca nhân viên nhm tha mãn nhng nhu
cu đó, s có mt (hay s vng mt) ca nhng khách hàng khác, và mc đ
yêu cu dành cho dch v. Bi vì nhng yu t phc tp này mà ngi qun
lý dch v không th lúc nào cng chc chn rng dch v đc chuyn giao
mt cách thc nht quán nh đư đc đ ra và xúc tin lúc ban đu. ôi khi
dch v còn đc cung cp bi mt bên th ba na khi đó càng tim n nguy
c gia tng đáng k tính không đng nht ca cht lng dch v cung cp
cho khách hàng.
1.1.2.3.Tính không th chia tách (inseparability)
Trong khi hu ht các sn phm đc sn xut trc, sau đó mi bán và
tiêu th thì hu ht các dch v li đc bán trc và sau đó sn xut cng
nh tiêu th xy ra đng thi. Thng thì khách hàng phi có mt trong khi
7
dch v đc cung cp đ có th nhìn thy cng nh tham gia vào quá trình
sn xut nh là nhng ngi đng sn xut hay đng sáng to ca dch v.
Vic sn xut và tiêu th đng thi cng còn có ý ngha là các khách hàng
thng xuyên tng tác vi nhau trong sut tin trình sn xut dch v vì vy
có th nh hng đn vic tri nghim dch v ca nhau. Ngoài ra, đc tính
này còn giúp cho nhà sn xut thy đc vai trò ca h là quan trng ca h
trong vic sn xut dch v nhà sn xut là mt thành t thit yu trong vic
tri nghim mt dch v dành cho khách hàng.
Hàm ý marketing ca tính không th chia tách: Bi vì dch v thì thng
đc sn xut và tiêu th cùng mt lúc nên vic sn xut hàng lot gp nhiu
khó khn. Cht lng ca dch v và s tha mãn khách hàng s ph thuc rt
nhiu vào nhng điu xy ra trong “hin thc”, bao gm nhng hot đng ca
nhân viên và s tng tác qua li gia nhân viên và khách hàng. Thuc tính
thc ti ca dch v cng s mang li nhng u th di hình thc là nhng
c hi đ điu chnh dch v cung cáp cho khách hàng riêng bit. Vic sn
xut và tiêu th đng thi cng có ngha là dch v thng không th phát
trin trong nn kinh t thay đi theo qui mô thông qua vic tp trung hóa.
Thng thì vic vn hành cn đc phân tán mt cách tng đi đ dch v
có th đc giao nhn trc tip ti khách hàng nhng đa đim thun tin
cho dù s phát trin công ngh ca nhng ngành dch v chuyn phát đang
thay đi nhng đòi hi này cho nhiu ngành dch v. Cng vì vic sn xut và
tiêu th đng thi, nên khách hàng cng có liên quan quá trình sn xut dch
v và quan sát quá trình sn xut nên có th nh hng mt cách tích cc
hoc tiêu cc kt qu ca vic giao dch dch v.
1.1.2.4.Tính d hng (Perishability)
Tính d hng hàm ý rng dch v không th đ dành, lu tr, bán li hay
hoàn li. Mt ch ngi trên máy bay hay khách sn, mt gi đng h ca
8
ngi lut s, hay là sc cha ca đng dây đin thoi không đc s dng
hoc mua không th nào đc đòi li và s dng hay đc bán li sau mt
thi đim nào đó. Tính d hng ca dch v tng phn hoàn toàn vi hàng
hóa, hàng hóa lu tr đc trong kho hoc bán li vào nhng ngày khác, hoc
ngay c đc hoàn li nu nh khách hàng không hài lòng.
Hàm ý marketing ca tính d hng: Vn đ chính yu mà các nhà làm
marketing phi đi mt vi tính d hng là vic không có kh nng đ lu tr.
Vic d đoán nhu cu và vic lp k hoch mt cách sáng to đ tn dng ti
đa ngun lc là rt quan trng và th thách khi ra các quyt đnh marketing.
S tht rng dch v không th đc hoàn tr hoc bán li cng hàm ý rng
cn phi có mt chin lc mang tính phc hi mnh m khi mi vic din ra
sai vi đnh hng ban đu.
1.2. Cht lng dch v
1.2.1. Khái nim cht lng dch v
Theo Lu Vn Nghiêm (2008)thì cht lng dch v là mt s đo lng
mc đ dch v đc đa đn khách hàng tng xng vi mong đi ca
khách hàng tt đn đâu. Vic to ra mt dch v cht lng ngha là đáp ng
mong đi ca khách hàng mt cách đng nht.
Cht lng dch v là kt qu ca s so sánh ca khách hàng, đc to ra
gia nhng mong đi ca h v dch v đó và s cm nhn ca h khi s
dng dch v đó (Lewis và Booms, 1983; Gronroon, 1984; Parasuraman và
các cng s, 1985, 1988, 1994).
Cht lng dch v là s khác bit gia nhng mong đi ca khách hàng
và nhng cm nhn v dch v hoc s tha mãn hay không tha mãn ca
khách hàng đc hình thành bng vic tri nghim ca h thông qua vic mua
và s dng dch v (Gronroos, 1984; Parasuraman và các cng s, 1988).
9
Parasuraman và cng s (1998) đc trích t, Nguyn ình Th và cng
s, 2003) thì cho rng “Cht lng dch v là khong cách mong đi v sn
phm dch v ca khách hàng và nhn thc, cm nhn ca h khi s dng
qua sn phm dch v đó”. Ông gii thích rng đ bit đc s d đoán ca
khách hàng thì tt nht là nhn dng và thu hiu nhng mong đi ca h.
ây là mt đnh ngha đy đ nht, tng quát nht v cht lng dch v đng
trên quan đim khách hàng.
1.2.2. c đim cht lng dch v
Tuy có nhiu khái nim khác nhau v cht lng dch v, nhng theo Lu
Vn Nghiêm (2008) xét mt cách tng th cht lng dch v bao gm nhng
đc đim sau đây:
1.2.2.1. Tính vt tri
i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th hin đc tính
vt tri u vit ca mình so vi nhng sn phm khác. Nh vào tính u vit
này làm cho cht lng dch v tr thành li th cnh tranh ca các nhà cung
cp dch v. Tuy nhiên, do s đánh giá v tính vt tri ca cht lng dch
v là t cm nhn ca khách hàng (có khách hàng thì cho là u vit nhng có
khách hàng s không cho là u vit) nên tính u vit b chi phi rt ln bi s
cm nhn t phía khách hàng s dng dch v đó.
1.2.2.2.Tính đc trng ca sn phm
Cht lng dch v bao hàm nhng đc đim c bn nht và nhng tinh
túy nht kt tinh trong sn phm, dch v to nên nhng đc thù ca sn
phm, dch v mà nhng sn phm dch v khách không th nào có đc cho
dù dch v có đc đim d dàng b sao chép do không đc bo v bng các
bng quyn chng sao chép. Vì vy, nhng sn phm hoc dch v có cht
lng cao s mang nhiu “đc trng u vit” hn so vi dch v có cht
10
lng thp hn. c trng vt tri này bao gm c các thuc tính hu hình
ln vô hình ca sn phm dch v. Nh vào tính đc trng ca sn phm mà
khách hàng có th phân bit đc cht lng dch v ca các doanh nghip
vi nhau. Tuy nhiên, trên thc t vic phân bit tính đc trng ca sn phm
dch v là rt khó khn ch tr nhng trng hp cht lng dch v cách bit
nhau quá ln (điu này ch có trong giai đon hình thành dch v lúc này s có
khá nhiu nhà cung cp dch v mà khong cách v cht lng khá rõ rt, khi
dch v đư chín mui ch còn mt s ít nhà cung cp tn ti khi đó khong
cách cht lng dch v là không ln nên rt khó nhn bit). Vì vy, tính đt
trng ca sn phm hay dch v ch mang tính tng đi giúp cho vic nhn
bit cht lng dch v trong nhng trng hp c th d dàng hn.
1.2.2.3. Tính cung ng
Cht lng dch v gn lin nhiu quá trình t giai đon chun b cho đn
khi khách hàng s dng và c khong thi gia dài sau khi dùng dch v trong
đó bao hàm quá trình cung ng (chuyn giao dch v cho khách hàng). Tin
trình này liên quan đn qui trình trin khai dch v, phong cách và thái đ
phc v ca đi ng nhân viên, tin trình này đc vn hành hoàn ho s góp
phn làm cho cht lng dch v tt hn nu tin trình này cha hoàn thin
thì cht lng dch v không th nào tt đc. ây là nhng yu t ni ti
bên trong nhà cung cp dch v, chính bn thân nhà cung cp dch v phi
nhn bit đc các tn ti đ ci tin hoàn thin nó đ to li th cnh tranh
lâu dài.
1.2.2.4. Tính tha mãn nhu cu
Nhu cu ca con ngi là mt trng thái cm giác thiu ht mt s tha
mưn c bn nào đó; Nhu cu con ngi tn ti nh mt b phn cu thành c
th và nhân thân con ngi. Nhu cu ca khách hàng chính là tin đ là cn
11
c hình thành dch v ca nhà cung cp dch v. Vì vy, mt dch v nào đó
đc sn sinh ra nht thit phi phc v cho mt nhu cu nào đó ca con
ngi (có th nhiu nhu cu khác nhau) và cht lng dch v tt yu phi
tha mãn nhu cu đó ca khách hàng; Nu cht lng dch v không tha
mãn nhu cu ca khách hàng thì h s không dùng nó dch v s t nhiên bin
mt. Trong môi trng kinh doanh hin nay đc đim này ngày càng quan
trng hn bao gi ht, các nhà cung cp dch v cn phi nghiên cu tht k
các nhu cu ca khách hàng vào làm tha mãn nó theo mt phng cách ti
u nht không nên đáp ng quá mc nhu cu ca khách hàng.
Xét trên phng din “phc v khách hàng” và “tính tha mãn nhu cu”
đư bao hàm c ý ngha ca “tính cung ng” không nhng th mà còn bao hàm
nhng đc đim khác bi vì cht lng dch v nh đư trình bày trên là mt
toàn trình bao hàm tt c các giai đon cung cp dch v nu khách hàng
không tha mãn vi bt kì mt giai đon nào ngay c giai đon hu mãi
(chm sóc sau bán hàng) thì cng có th làm suy gim cht lng dch v.
im khác bit rõ ràng nht đi vi hai đc đim này là tính cung ng mang
yu t ni ti trong khi tính tha mãn nhu cu li b tác đng bi các yu t
bên ngoài nhiu hn.
1.2.2.5. Tính to ra giá tr
Giá tr là s đánh giá ca ngi tiêu dùng v kh nng chung ca dch v
tha mãn nhng nhu cu ca khách hàng. Khi cht lng dch v tha mãn
mt nhu cu nào đó ca con ngi điu đó đng ngha vi vic dch v đó to
ra mt giá tr nht đnh dù nó là vô hình rt khó đo đm đc. Dch v không
to ra giá tr tc là không tha mãn mt nhu cu nào ca khách hàng thì xem
nh là không có cht lng. Tính to ra giá tr ca cht lng dch v ph
thuc nhiu vào s cm nhn ca khách hàng (đi tng s dng dch v) hn
là nhà cung cp dch v. Khách hàng sau khi s dng dch v h s so sánh
12
vi giá tr mà h nhn đc so vi nhng gì h k vng trc khi s dng
dch v.
1.2.3.Các nhân t quyt đnh cht lng dch v
Các nghiên cu thc t cho thy rng khách hàng không nhn thc cht
lng dch theo mt nhân t mà h nhn thc nó theo nhiu nhân t khác
nhau. Parasuraman, Valarie Zeithaml, và Leonard Bery là nhng nhà nghiên
cu tiên phong trong lãnh vc cht lng dch v. Các nghiên cu ca h ch
ra rng có nm nhân t quyt đnh cht lng dch v, đó là:
- tin cy (Reliability): Kh nng thc hin dch v đư ha mt cách
đáng tin cy và chính xác.
- Kh nng đáp ng (Responsiveness): S sn sàng giúp đ khách hàng
và cung cp dch v đúng lúc.
- Nng lc phc v (Assurance): Kin thc ca nhng ngi nhân viên
và s nhã nhn và các kh nng khác nhm khích l lòng tin và s s
tin.
- S đng cm (Empathy): Quan tâm, chm sóc đn tng khách hàng.
- Phng tin hu hình (Tangibles): th hin qua c s vt cht, trang
thit b, con ngi và các qui trình hng dn.
Các nghiên cu cng ch ra rng mc đ ca các nhân t trên cng khách
nhau đi vi các nn vn hóa khác nhau. Nhng s khác bit thú v trong nm
yu t quyt đnh cht lng dch v theo nn vn hóa giúp to điu cho các
nghiên cu áp dng cho nhng quc gia c th.
tin cy: Giao nhn nhng gì đư ha
tin cy đc đnh ngha nh là kh nng thc thi dch v đư ha mt
cách đáng tin cy và chính xác. Hiu theo ngha rng, thì đ tin cy ngha là
công ty giao nhn trên li ha ca h – ha hn v giao hàng, cung cp dch
v, gii quyt các vn đ phát sinh và và đnh giá. Khách hàng mun làm vic
13
vi nhng công ty bit gi li ha, đc bit là li ha v kt qu dch v và
thuc tính ct lõi dch v.
Kh nng đáp ng: Sn sàng đ giúp đ
Kh nng đáp ng là s sn sáng đ giúp đ khách hàng và cung cp dch
v đúng lúc. Yu t này nhn mnh rng s quan tâm và kp thi trong vic
gii quyt vi nhng yêu cu ca khách hàng, câu hi, nhng li than phin,
và nhng vng mc. Kh nng đáp ng đc thông báo cho khách hàng
bng khong thi gian mà h ch giúp đ, câu tr li cho nhng câu hi hay
s tp trung gii quyt vng mc.
đy mnh yu t này vt tri hn, công ty phi nhìn nhn quá trình
giao nhn dch v và nm bt các yêu cu theo quan đim ca khách ch
không phi theo quan đim ca công ty. Nhng chun mc cho s nhanh
chóng và kp thi phn ánh cái nhìn ca công ty v nhng yêu cu trong các
tin trình ni b có th rt khác vi nhng yêu cu cu khách hàng v s
nhanh chóng và kp thi. phân bit đúng đn chúng v mt đáp ng, công
ty cn nhng nhân viên b phn dch v khách hàng tht gii.
Nng lc phc v (s bo đm): Khích l s tin tng và s t tin
Nng lc phc v đc đnh ngha nh là kin thc ca nhân viên và s
quan tâm và kh nng ca công ty cng nh nhng nhân viên nhm truyn
hng khi cho lòng tin và s tin tng ca khách hàng. Yu t này đc bit
quan trng cho nhng dch v mà khách hàng cm nhn mc đ ri ro cao
hoc nhng dch v mà h cm thy không đ kh nng đ đánh giá mt cách
chc chn kt qu, ví d nh lnh vc ngân hàng, bo him , môi gii, y khoa
và nhng ngành dch v pháp lý.
S đng cm: đi x vi khách hàng nh là nhng cá nhân
S đng cm đc đnh ngha là s quan tâm, s chm sóc mang tính cá
nhân mà công ty cung cp cho khách hàng. Bn cht ca s thông cm mang
14
tính truyn đt thông qua dch v mang tính cá nhân, đó khách hàng là đc
nht và đc bit và nhng nhu cu ca h thì đc thu hiu. Khách hàng
mun công ty hiu đc h và h tht s quan trng đi vi nhà cung cp
dch v. Nhân s ti các công ty nh thng bit tên ca khách hàng và xây
dng c s d liu mi quan h khách hàng phn ánh kin thc cá nhân ca
h vi nhng yêu cu dch v và s u thích ca h. Khi mt công ty nh nh
vy cnh tranh vi nhng công ty ln hn, kh nng to s cm thông có th
to ra mt li th cnh tranh rt ln cho doanh nghip.
Phng tin hu hình: i din cho dch v v mt vt lý
Phng tin hu hình đc đnh ngha nh là s hin din ca trang thit
b vt cht, nhân lc, và cht liu giao tip. Phng tin hu hình đc cung
cp s hin din vt cht hay nhng hình nh v dch v mà khách hàng, đc
bit là nhng KH mi, s dùng đ đánh giá dch v. Ngành công nghip dch
v mà nhn mnh phng tin hu hình trong chin lc phát trin ca chúng
thng là nhng ngành dch v mà khách hàng đn thm và tip nhn dch v,
nh khách sn và nhà hàng, nhng ca hàng bán l và nhng công ty gii trí.
Mc dù phng tin hu hình thng đc các công ty dch v s dng
đ khuych trng hình nh ca h, cung cp cht lng liên tc ti khách
hàng, hu ht các công ty kt hp phng tin hu hình vi mt nhân t khác
đ xây dng chin lc cht lng dch v cho công ty.
1.2.4. Mô hình cht lng dch v SERQUAL
Mô hình SERVQUAL theo Parasuraman (1988) đc trích t Nguyn
ình Th và Nguyn Th Mai Trang (2011) là mô hình đư đc xây dng và
kim đnh gm 21 bin. Mô hình này đư đc tác gi nghiên cu và kim
đnh nhiu ln và đi đn kt lun rng nó là mô hình thang đo phù hp cho
mi loi hình dch v Parasuraman (1991); Thang đo SERVQUAL cui cùng
bao gm 5 thành phn vi 21 bin quan sát nh sau:
15
Thành phn tin cy (Reliability)
Tiêu chí này thng đc đo lng bi các thang đo sau:
1. Khi công ty XYZ ha thc hin mt điu gì đó vào thi gian c th
thì công ty s thc hin
2. Khi bn có vn đ, công ty XYZ th hin s quan tâm chân thành
trong gii quyt vn đ
3. Công ty XYZ thc hin dch v đúng ngay ln đu tiên
4. Công ty XYZ cung cp dch v đúng vào thi đim mà công ty ha
thc hin
5. Công ty XYZ thông báo cho khách hàng khi nào dch v s đc
thc hin
Thành phn đáp ng (Responsiveness)
Tiêu chí này thng đc đo lng bi các thang đo sau:
6. Nhân viên trong công ty XYZ phc v bn nhanh chóng, đúng hn
7. Nhân viên trong công ty XYZ luôn luôn sn sàng giúp đ bn
8. Nhân viên trong công ty XYZ không bao gi t ra quá bn rn đ
không đáp ng yêu cu ca bn
Thành phn nng lc phc v (Assurance)
Tiêu chí này thng đc đo lng bi các thang đo sau:
9. Hành vi ca nhân viên công ty XYZ ngày càng to đc s tin
tng đi vi bn
10. Bn cm thy an toàn khi giao dch vi công ty XYZ
11. Nhân vên công ty XYZ bao gi cng t ra lch s, nhã nhn vi bn
12. Nhân vên công ty XYZ có kin thc đ tr li các câu hi ca bn
Thành phn đng cm (Empathy)
Tiêu chí này thng đc đo lng bi các thang đo sau:
13. Công ty XYZ th hin s quan tâm đn cá nhân bn