Rủi ro tài trợ và các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định nắm giữ tiền mặt của các doanh nghiệp Việt Nam Luận văn thạc sĩ

Chuyên ngành: Tài chính

Ngân hàng


L

ng c a r i ro tái tài tr v

n quy

c a các doanh nghi p Vi

c hi n.

Tôi v n d ng các ki n th
iv i

c, các tài li u tham kh o trong quá trình tìm hi u,
ng d

hoàn thành lu

li u th ng kê là

trung th c, n i dung và k t qu nghiên c u c a lu
b t c nghiên c

n th
ng l

nh n m gi ti n m t

c công b trong

m này.
th t.

Tác gi lu

Nguy n Xuân Vang


M CL C

C .................................................................................................................. 1
U ................................................................................................ 2
1.1. Lý do ch

tài............................................................................................ 2

1.2. M c tiêu nghiên c u ...................................................................................... 3
1.3. Câu h i nghiên c u ........................................................................................ 3
1.4.

u ............................................................................... 3
1.4.1. Mô hình phân tích ............................................................................ 3
1.4.2. Ngu n d li u ................................................................................... 4

1.5.

tài ................................................................................................. 4

1.6. K t c

tài ................................................................................................. 4
LÝ LU N V R I RO TÁI TÀI TR

N M GI

VÀ QUY

NH

TI N M T ................................................................................................. 5

2.1. R i ro tái tài tr và quy

nh n m gi ti n m t ........................................... 5

2.1.1. R i ro tái tài tr ................................................................................ 5
2.1.2. M i quan h gi a r i ro tái tài tr và ti n m t n m gi ................... 5
2.2.

m gi ti n m t.............................................................................. 8
2.2.1.

ch ............................................................................ 8

2.2.2.

a ........................................................................ 8

2.2.3.

i di n .............................................................................. 9

2.3. Lý thuy t v quy
2.3.1. Thuy

nh n m gi ti n m t c a doanh nghi p ...................... 10
i ............................................................................. 10

2.3.2. Thuy t tr t t phân h ng ................................................................ 12


2.4. Các nhân t ki m soát
2.4.1.

n quy

nh n m gi ti n m t ........... 13

.................................................................................. 13

2.4.2. Qui mô công ty ............................................................................... 13
2.4.3. L i nhu n ....................................................................................... 14
2.4.4. Tài s n thanh kho n thay th ......................................................... 14
2.4.5. Chi tiêu v n .................................................................................... 15
2.4.6.

y tài chính ........................................................................... 15

2.4.7.

u ki n th

ng v n ................................................................ 16

2.4.8. Chi tr c t c .................................................................................. 16
U ..................................................... 17
3.1.

ng ..................................................................................... 17

3.2. Xây d ng h

........................................................................... 18

3.2.1. Mơ hình n m gi ti n m t .............................................................. 18
3.2.1.1. Bi n ph thu c .................................................................. 18
3.2.1.2. Các bi n gi i thích ............................................................. 18
3.2.2. Mơ hình k h n n ......................................................................... 22
3.2.2.1. Bi n ph thu c ...................................................................22
3.2.2.2. Các bi n gi i thích ............................................................. 23
3.3. M u nghiên c u và ngu n d li u ............................................................... 26
3.3.1. M u nghiên c u ............................................................................. 26
3.3.2. Ngu n s li u ................................................................................. 27
T QU PHÂN TÍCH..................................................................... 28
4.1. N t i h n .................................................................................................... 28

4.1.1. N t i h n c a các doanh nghi p Vi t Nam t 2008

2013 ......... 28


4.1.2. Các y u t
nghi p Vi t Nam t 2008

ns

i c a n t i h n các doanh

2013 ................................................... 30

4.1.2.1. Phân tích th ng kê mơ t ...................................................31
4.1.2.2.

ng ..........................................................35

4.2. N m gi ti n m t ......................................................................................... 40
4.2.1. N m gi ti n m t c a doanh nghi p Vi t Nam t 2008
4.2.2. N t i h n và các y u t

2013 .... 40

ns

i c a ti n m t n m

gi các doanh nghi p Vi t Nam t 2008

2013 ........................... 41

4.2.2.1. Phân tích th ng kê mơ t ...................................................41
4.2.2.2.

ng qua mơ hình h

n ...........49

T LU N .......................................................................................... 60
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C


DANH M C B NG

B ng 2.1

Tóm t t các bi n trong mơ hình

B ng 4.1.

T ng h p k t qu h i quy mơ hình n

B ng 4.2

T ng h p k t qu mơ hình ti n m t

B ng 4.3

T ng h p k t qu mơ hình ti n m t thay th bi n IRT(-1)

B ng 4.4

T ng h p k t qu phân tích

nh n

DANH M C HÌNH

Hình 4.1

Bi

t l n

T ng m u

Hình 4.2

Bi

t l n

Theo ngành

Hình 4.3

Bi

c u trúc k h n và t l n

Hình 4.4

Bi

giá tr th

Hình 4.5

Bi

t l ti n m

Hình 4.6

Bi

t l n

Bi

t l n

n h n và t l ti n m

Bi

t l

y và t l ti n m

Bi

t l giá tr th

Bi

t l n phát hành ròng và t l ti n m

Bi

t l n v n luân chuy n ròng và t l ti n m t qua các

Bi

thu nh p ho

Hình 4.7
Hình 4.8
Hình 4.9
Hình 4.10
Hình 4.11
Hình 4.12

nh

ng / giá tr s sách và t l n

n h n và t l ti n m

nh n

T ng m u
Theo

ngành

ng / giá tr s sách và t l ti n m t qua

ng và t l ti n m


DANH M C PH L C
Ph l c 1

Xây d ng mơ hình n

Ph l c 1A

B ng ma tr n h s

Ph l c 1B

Ki

nh l a ch n gi a random effect và fixed

effect

Ph l c 1C

Ki

nh hi

Ph l c 1D

Ki

nh hi

Ph l c 1E

Ki

nh lo i b t bi n

Ph l c 2

Mơ hình n

Ph l c 2A

Mơ hình n (2009-2012)

Ph l c 2B

Mơ hình n (2008-2013)

Ph l c 3

Xây d ng mơ hình ti n m t

Ph l c 3A

B ng ma tr n h s

Ph l c 3B

Ki

ng t
i

nh l a ch n gi a random effect và fixed

effect

Ph l c 3C

Ki

nh hi

ng t

Ph l c 3D

Ki

nh hi

Ph l c 3E

Ki

nh lo i b t bi n

Ph l c 4

Mơ hình ti n m

Ph l c 4A

Mơ hình ti n m t (2009-2012)

Ph l c 4B

Mơ hình ti n m t (2008-2013)

Ph l c 5

Mơ hình ti n m t thay th bi n IRT(-1)

Ph l c 5A

Mơ hình ti n m t (2009-2012)

Ph l c 5B

Mơ hình ti n m t (2008-2013)

i

thay th bi n IRT(-1)


1

C

Bài nghiên c u này phân tích các nhân t

n quy

ti n m t c a các doanh nghi p Vi
ro tái tài tr

chú tr ng vào

ng c a r i

ng ti n m t n m gi c a các công ty. Theo Harford, Klasa và

Maxwell (2014), r i ro tái tài tr
nghi p n m gi , chi ph
M

nh n m gi

iv

n 28% s

nm

ng ti n m t doanh

ng ti n m t c a các doanh nghi p
t cơng c giúp doanh nghi p phịng ng a

r i ro. Tuy nhiên, k t qu phân tích trên m u nghiên c u các doanh nghi p niêm y t
trên Hose t

8 2013 cho th y nh

tìm th y m i

c chi u r t th p gi a r i ro tái tài tr v
n m gi . Các k t qu phân tích

ng th i c ng c cho k t lu n r

tr ti n m t c a các doanh nghi p Vi t Nam trong su
nh ng quy

nh ph n ng v i tình hình ho

n
n 2008 - 2013 ch là

ng c a doanh nghi

n trong ng n h
n m t n m gi

ng ti n m t các công ty

n m t chi

ng kh

c qu n tr ti n m t

ng th i là công c giao d ch, tài s n thanh kho n và

cơng c phịng ng a r i ro.

T khóa: R i ro tái tài tr , ti n m t n m gi .


2

1.

1.1. Lý do ch

U

tài

N m gi ti n m t là m t trong nh ng v
luân chuy n và

c

c qu n tr v n

t nhi u s quan tâm c a các nhà nghiên c u. Các nhà

qu n tr tài chính quy

nh n m gi ti n m t xu t phát t

giao d ch, giúp công ty ti t ki

c chi phí khi h ph

ngu n v n bên ngoài ho c t vi c chuy
cho vi c thanh toán các kho n n

ng xuyên ti p c n v i

i các tài s n không b ng ti n ph c v

nh n

ti n m t nhi u s ch

m gi

cn mb
có th h

ty n m gi nhi u ti n m t s gi m

ng th i các

c vi n c

a, n u xem ti n m

t cơng c

ng
qu n tr r i ro thì các cơng

x y ra ki t qu tài chính, giúp h ch

c thanh toán các kho n n

ng

ng

ng th i t o ni m tin cho các nhà

cung c p v n bên ngoài giúp h d

c tái tài tr v n.

c n m gi các tài s n tài chính khác, bên c nh nh ng l i ích mang
l i t vi c n m gi ti n m t thì các doanh nghi
c th

i b ra các kho n chi phí,

p gi ti n m t v i m

a các r i ro có th x y

bu c ph i b qua các d án mang l i l i nhu n trong hi n t i,
i cho vi c n m gi ti n m t.
y, vi c n m gi ti n m t v a mang l i l i ích v a bu c doanh nghi p
ph i b ra các kho n phí nh

nh, v

t ra cho các nhà qu n tr tài chính là ph i

cân nh c gi a l i ích mang l i và chi phí b ra t vi c n m gi ti n m
ng ti n m t t

u này nh

duy trì

c s quan tâm c a nhi u nhà nghiên

c u trên th gi i và cho ra các k t lu

m c a t ng qu c

gia, các y u t v chính tr , lu t pháp và c các chính sách c
T sau kh ng ho ng kinh t 2008, vi c ti p c n v i các ngu n v n vay tr nên
p b thi u h t ti n m t và g

n.


3

V

v dòng ti n

n m gi ti n m t tr thành m t trong nh ng v

c chú tr ng trong ho

ng qu n tr tài chính c a các doanh nghi p. S

ti n m t mà m t doanh nghi p quy
bài nghiên c u này phân tích
sốt khác

n quy

h ts c
ng

nh n m gi b chi ph i b i r t nhi u y u t ,
ng c a r i ro tái tài tr v n cùng các bi n ki m

nh n m gi ti n m t c a doanh nghi p Vi t Nam trên m u

nghiên c u là các công ty niêm y t trên S giao d ch ch ng khốn thành ph H Chí
Minh (HOSE). D a trên nghiên c u c a Harford, Klasa và Maxwell (2014), s li u
v giá tr c a n dài h n

t i

i di n cho r i ro tái tài tr c a

các công ty.
1.2. M c tiêu nghiên c u
M c tiêu c a bài nghiên c u này là ki
tái tài tr

nh các nhân t

ng th i phân tích r i ro tái tài tr

m t bên c nh các nhân t ki

ng lên quy

c cho là có

ng t i r i ro
nh n m gi ti n
n quy

nh n m

gi ti n m t c a doanh nghi p.
1.3. Câu h i nghiên c u
Các nhân t

n r i ro tái tài tr c a doanh nghi p Vi t Nam là gì?

ng c a r i ro tái tài tr bên c nh các bi n ki m soát
gi ti n m t c a doanh nghi
1.4.

n quy

nh n m

nào?
u

1.4.1. Mơ hình phân tích
K h n n và n m gi ti n m t c a doanh nghi p có m
ki
lên quy

nh các nhân t

nk h nn

i nhau,
ng c a k h n n

nh n m gi ti n m t, tác gi s d ng các mơ hình sau:
(1)
(2)


4

- Cash: th hi n qua t l ti n và các kho

n trên t ng tài s n

- Debt maturity: th hi n qua các t l n dài h n

nh n

i trên

t ng n dài h n.
- Xi: các bi n gi i thích cho các nhân t
quy

n r i ro tái tài tr và

nh n m gi ti n m t.

1.4.2. Ngu n d li u
Các thông tin d li u c n thi

c l y t báo cáo tài chính c a các

cơng ty niêm y t trên S giao d ch ch ng khoán thành ph H Chí Minh t

1.5.

tài
Lu

nghi p

p nh ng b ng ch ng m i v v
Vi

n hi n nay, phát hi

n m gi ti n m t, giúp các doanh nghi p ki m soát bi
ti n m t n m gi h
m
Quan tr

Làm ti
v

ng ti n m

n
ng
c s d ng ti n

phòng ng a r i ro.

, nghiên c

n quy t

c các y u t

m b o cho các ho

t công c

v

n m gi ti n c a các doanh

t lu n v

nh n m gi ti n m t c a các doanh nghi

cho các nghiên c u ti p theo v nh ng

ng c a r i ro tái tài tr
n hi n nay.
ng c a r i ro tái tài tr

n tài chính doanh nghi p.

1.6. K t c

tài
u
lý lu n v r i ro tái tài tr v n và quy

c a doanh nghi p
u
t qu nghiên c u
t lu n

nh n m gi ti n m t


5

2.

LÝ LU N V R I RO TÁI TÀI TR
NH N M GI TI N M T

VÀ QUY

2.1. R i ro tái tài tr và quy

nh n m gi ti n m t

2.1.1. R i ro tái tài tr

Khi tái tài tr , các doanh nghi p ph
ki n th

ng v n ho c th

lãi su

im tv

iv

ng v n không hồn h o có th d

u

n tái tài tr v i

ng s , 1993). Các doanh nghi

i m t v i nguy

p giá tr c a công ty và không ti p t c tái tài tr
này làm cho các doanh nghi

u

u v n ph c v cho các ho t

ng s n xu t kinh doanh c a h , làm

n tính thanh kho n c a doanh

nghi p (Diamond (1991) và Sharpe (1991)). Ngồi ra, chi phí phát sinh t r i ro tái
tài tr có th làm

v

i m c (Almeida và c ng s , 2012)..

2.1.2. M i quan h gi a r i ro tái tài tr và ti n m t n m gi
u nghiên c u ch ra m i liên h gi a r i ro tái tài tr v i quy

nh

n m gi ti n m t, tuy nhiên, trong m i nghiên c u các tác gi ch
m

trong m i liên h gi a r i ro tái tài tr v i quy
hi

nh n m gi ti n m t,

c t ng th các m i liên h gi a hai nhân t này.
ng th m i

quan h gi a r i ro tái tài tr v i quy

nh n m gi ti n m t. K t qu nghiên c u

c a các tác gi cho th y t n t i m i quan h

ng th i, k t qu
1

ng trên s li u các doanh nghi p M t

n 2008 cho th y r i ro tái tài tr có s chi ph i m nh m lên s

m t mà doanh nghi p quy

ng ti n

nh n m gi , k t qu h i quy s li u c a các doanh

nghi p trong su t th i kì này th hi n r i ro tái tài tr gi
c a quy

ng kê gi a hai nhân t này.

nh n m gi ti n m t c a doanh nghi p.

n 28% s

i


6

u c a Harford, Klasa và Maxwell (2014) m t trong nh ng
r ng c a m i quan h gi a k h n n và n m gi ti n m t là cung c p cái
nhìn v

m gi ti n m t theo th i gian. Trong khi s n dài h n có
n tài s n c

i theo th i gian nghiên c u t 1980

n 2008 thì k h n n trung bình c a các kho n n

, và do

i ro tái tài tr

n này. M t trong nh ng lý do

quan tr ng cho s rút ng n th

n c a các kho n n là vai trò c a ngân
ng c a th

cho vay h n h p (Sufi, 2007). S phát tri n c a th

ng cho vay h n h p có th

cho phép các ngân hàng chia s r

m ngân

hàng và các t ch

h n c a các kho n vay ngân hàng

ng gi m, ph n n dài h
ro tái tài tr
soát y u t quy

ng

nh

r i

as

ki m

nh k h n n trong n dài h n c a doanh nghi p. C th , trong
dài h

nh

so v

m gi ng nhau.
Nghiên c u c a Harford, Klasa và Maxwell (2014) d a trên gi thi t r ng n m

gi ti n m t cho phép m t công ty gi m nh

ng b t l i t r i ro tái tài tr . Ví

d , ti n m t d tr có th cho phép cơng ty ti p t

vào các

,n

c tái tài tr , ti n m t n m gi

l n s cho phép công ty ch ng l i vi c bán tài s n chính c
n

nh

tr các kho n

i ro tái tài tr và quy t nh n m gi ti n m
ng c

nn

ng ti n m t n m

gi c a các công ty.
Gi thuy t này là nh ng gi thuy

d a trên các k t qu nghiên c u

Theo Faulkender và Petersen (2006), h u h
ch n v vi c h có th
i cho vay có quy n quy

i

u ki n cho vay, k t qu là nh ng
nh v

u kho

n n là

m t ví d (Roberts và Sufi, 2009). Vì v y khi doanh nghi p nh n th y ch có th cung


7

c p tín d ng ng n h n t i m t m c lãi su t t
gi ti n m

t cơng ty có th

m

gi m r i ro tái tài tr . Gi thuy t c a Harford, Klasa và Maxwell
áp d ng cho các cơng ty có quy n ki m soát nhi

h n n c a h , dù là thông qua vi c phát hành n

iv ik

i chúng hay d a vào s c m nh

tín d ng (l i th c a cơng ty) cho phép h l a ch n các kho n vay ngân hàng
(Johnson, 2003). C th , khi các công ty này ra quy

nh k t h p k h n n và n m

gi ti n, h s cân nh c l i ích mang l i t các kho n n có k h n ng n và r i ro tái
tài tr v

ng th i xem xét cách n m gi ti

gi m r i ro tái tài tr v n.

Jensen (1986), Harford (1999), Dittmar và Mahrt-Smith (2007), và Harford
cùng c ng s (2007) cung c p b ng ch ng v

i di n cho vi c n m gi ti n

m t nhi u. Các tác gi cho r ng qu
xuyên theo dõi b i nh

ng n có k h n ng

i tham gia th

qu n lý trong các doanh nghi p có n ng n h

ng

ng v n, l i ích c a nh

i

ng v i l i ích c

Rajan và Winton (1995), Stulz (2000), và Harvey cùng c ng s (2004)). Th c t chi
i di n nên th

i v i nh ng công ty này giúp gi m thi u chi phí thơng
n vi c d tr ti n m t l

h

a, b i vì các kho n n ng n

c n ngân hàng và các ngân hàng có th có nhi

v

i vay so v i nh

gi

i cho vay khác, giám sát c a h s góp ph n làm

i di n (theo James (1987), Lummer và McConnell (1989), Rauh và

Sufi (2010)).
Nghiên c u c

y, m i quan h

gi a r i ro tái tài tr và n m gi ti n m t là m i quan h chi ph i 2 chi
th ng kê. N u nh

i cho vay cung c p cho công ty các kho n cho vay ng n

h n cơng ty có th quy

nh n m gi ti n nhi

v n. Tuy nhiên, n m gi ti n m
cho ch n
các kho

nt

t i thi u hóa r i ro tái tài tr
ng th i có th

ng

cung c p cho công ty các kho n n ng n h n và cho công ty ch p nh n
.


8

2.2.

m gi ti n m t

M t doanh nghi p quy

t các

nh n m gi ti n m t nhi

h c n xu t phát

chính g m

i di n. Th c v y, v

c ki

Bates và c ng s (2009) v

nh qua nghiên c u th c nghi m c a

i sao các công ty M n m gi nhi u ti n m t

c

c th c hi

M , tác gi

i v i các công ty công nghi p t i

ra r ng t l ti n m t trên t ng tài s n c a các công ty công nghi p

M

n t 1980-2006

ti n m t n m gi nhóm tác gi

gi i thích cho vi

l

các

ch,

i di n.
2.2.1.

ch

L i ích c a vi c n m gi ti n m t c a công ty giúp h
giao d ch phát sinh khi h ph

ng xuyên ti p c n v i các ngu n v n bên ngoài.

ng h p, các công ty ph i
n vi c chuy
thành ti n m

c các chi phí

i m t v i các kho n chi phí giao d ch liên quan

i các tài s n tài chính khơng b ng ti n (noncash financial assets)
s d ng cho m

n

(ví d

nh

c nhu c u ti n

m tt
2.2.2.

phòng ng a

N u xem ti n m

t cơng c
kh

nh r ng các cơng ty có t t ti n và các kho

n trên t ng tài s
chính, gi m thi

phịng ng a các r i ro có th x y ra

ph n ng t

i các cú s c tài

c các thi t h i do các cú s c này gây ra. Ngoài ra, n u công ty

thi u ti n h t ti n m

c h ph i s d ng

ngu n v n t bên ngồi v

hi n di n c a v

thơng tin b t

cân x ng (Opler và c ng s , 1999)
Nh ng l i ích c a vi c n m gi ti n m
l n là làm gi m v

iv

i m c khi có các v

i phát tri n
v b t cân x ng thông tin


9

d

n chi phí tài chính

Kim và c ng s , 1998) và (Opler và

c ng s , 1999
l

m này, các cơng ty có v

m gi ti n m t nhi

1 USD n m gi là l

b t cân x ng thông tin

i v i các công ty này giá tr

nh h

a

ng tích c c c a n m gi ti

(Opler và c ng s (1999), Faulkender và Wang (2006), Denis và Sibilkov
(2010)).
Nghiên c u th c nghi m c a Han và Qiu
ti n m t phòng ng
khai t

i

m gi

. Tác gi s d ng thông tin t m u các công ty niêm y t công

n 2002, t p trung vào nghiên c u vào các nhân t

gi ti n m t c a công ty, bao g m: dịng ti

nn m

y tài chính, quy mơ cơng ty. Các

tác gi ti n hành h i quy d li u v i bi n ph thu c là t l n m gi ti n m t bi
l p là dịng ti

y tài chính, quy mơ cơng ty

t này lên quy

c

ng c a các y u

nh n m gi ti n m t. Mơ hình c a bài nghiên c u này là mơ hình
a c a vi c n m gi ti n m t. Khi r i ro dịng ti

th

ng hóa,

thuy

i v i các cơng ty g

dịng ti n, lý

i cung c p cho khuy n khích ph i ti t ki m phòng ng a: chúng làm
m gi ti n m t c a h

2.2.3.

ng v i s

a bi n

ng dịng ti n.

i di n

Mơ hình dịng ti n t do (free-cash flow model)

cho th y m t cái nhìn khác

v hành vi n m gi ti n m t. Jensen (1986) cho r ng dòng ti n t do làm xu t hi n
kh

t nghiêm tr ng gi a c

i qu n lý b i vì s

ng l n

d tr ti n m t có th ph c v ch y u là l i ích c a nhà qu n lý. Các nhà qu n lý có
bi n pháp khuy
phép h

ti n m
c m nh c

ct

m t s cho phép c a các c

ah

(1986), các nhà qu n lý t i các cơng ty có v
a so v i s

u này cho

ch p nh n các d án m i mà không
n b i các quy

qu ho c ph c v cho m

gi ti n m

i s ki m soát c a h

u

heo nghiên c u c a Jensen
v

ng ti n c n thi t cho m

i di

ng n m


10

Các nhà qu n lý s gi ti n m t nhi

n chi tr c t c cho các c

Nghiên c u th c nghi m c a Dittmar và Mahrt-Smith (2007) và Harford, Mansi,
và Maxwell (2008) cung c p b ng ch ng cho th y các nhà qu n lý c th có nhi u
kh

t o ra ti n m

ng th

nm

a

m t cách nhanh chóng.
V

i di n t i các doanh nghi p n

quan tâm, v

i di n có

nghi
v

c khá nhi u nhà nghiên c u
n nhi u quy

nh tài chính c a doanh

nh n m gi ti n m t. Nghiên c u c a Mai Daher (2010)
tài

ng y u t quy

c và

nghiên c u các doanh nghi
c Anh t

nh c a n m gi ti n m t

a

n 2005. K t qu nghiên c u m t m t c ng c cho

các k t qu nghiên c

các y u t

n t l n m gi ti n m t,

m t khác, bài nghiên c u cịn tìm th y b ng ch ng v
i di n lên n m gi ti n m t b ng cách ki m tra m
m u. M i quan h

c chi u gi a m

m

ng tr c ti p c a chi phí
s h u trong các cơng ty

s h u và n m gi ti n m

u gi a n m gi ti n m t và v

gi i thích t i sao doanh nghi

i di

ra

u này có th

ng n m gi ti n m t nhi

doanh nghi
2.3. Lý thuy t v quy
Gi
c quy

nh n m gi ti n m t c a doanh nghi p
nh v c u trúc v n, m i doanh nghi

nh n m gi ti n m t

m ct

u mong mu n có

nv

này có m t s

lý thuy
2.3.1. Thuy
Thuy

n

i
i Bradley và c ng s (1984), v i nghiên c u

t n t i c a c u trúc v n m c tiêu: Lý thuy t và b ng ch
c a thuy
t

i, các nhà qu n tr tin r ng h s
doanh nghi p. M t t l

yt

m

c c u trúc v n t
cân b ng gi a l i ích


11

và chi phí c a n

i ích c a n là l i ích t t m ch n thu , chi phí c a n

bao g m c chi phí ti m

i di n gi a ch s h u và

ch n .
Thuy

il p

lu n r ng các công ty t

c a mình b ng

cách xem xét các chi phí c n biên và l i ích c n biên c a vi c n m gi ti n m t. L i
ích biên c a vi c n m gi ti n m t là gi
ty th c hi

t qu tài chính, cho phép cơng

c tiêu c a mình, và tránh (ho c gi m) chi phí liên

n huy
trong th

ng ngu n v n t bên ngoài hay thanh lý tài s n. Vì cơng ty ho
ng khơng hồn h o, h có th g

ng

c ti p c n ngu n

v n bên ngoài, ho c h ph i ch u m t chi phí cao. Vi c n m gi ti n m
t

t

m gi a ngu n và s d ng ngu n c a công ty. Chi phí c n biên c a vi c n m

gi ti n m

i c a vi c s d ng v n.
i nh n m nh r ng công ty có d tr ti n m t l n có

th

khi h g

và Orr, 1966;. Kim và các c ng s
m ct

tài chính. Miller

n thuy

nh

m gi ti n m t b ng cách cân b ng chi phí ki t hu tài chính và các chi

phí n m gi ti n m
bi n c a m c t

ng lãi. Opler và các c ng s (1999) xác
n m t mà t

nh s ph

a tình tr ng thi u ti n m t ngang

b ng v i chi phí biên n m gi ti n m t. Ferreira và Vilela (2004) l p lu n r ng n m
gi ti n m t nh m gi m xác su t c a kh ng ho ng tài chính do nh ng kho n l b t
ng .
Theo Dittmar và các c ng s (2003), Miller và Orr (1966) cùng Tobin (1956)
các công ty d tr ti n m
m

i liên quan t i thi u ti n
a xây d ng d

ng c a thông tin b t

i x ng v

ng v n, có ý ki n cho r ng ngay c khi các cơng ty có th huy

ng v n t th

ng v n bên ngồi, h v n có th mi

các v

th

ng (ví d khi th

d ki n phát hành).

y b i vì

nh giá th p ch ng khốn cơng ty


12

2.3.2. Thuy t tr t t phân h ng
M t trong nh ng n n t

u tiên cho lý thuy t tr t t phân h ng là nghiên c u

c a Donaldson (1961), nghiên c
qu

ng b ng ch ng cho th y các nhà

d ng ngu n tài tr n i b và ch cân nh c s d ng ngu n

v n bên ngoài (n và c ph

ng) trong nh

ng h p mà nhu c u v n gia

ng không th tránh kh i.
Thuy t tr t t phân h
Quy

c

c nêu ra b i Myers và Majluf (1984) v i nghiên
khi doanh nghi p có nh

u

t tr ng tâm vào vi c b t cân x ng thông tin
n quy

ng

c a doanh nghi p. Theo thuy t này, phát hành c

phi u m i s r t t n kém vì các nhà qu n lý có nhi u thông tin v doanh nghi
so v

các

i yêu c u m c chi t kh

khi doanh nghi p phát hành c phi u m i d
nên

n vi c phát hành c phi u m i tr

. Chính vì v y, khi doanh nghi p có nhu c u v v n h

ngu n n i b (l i nhu n gi l i)
hành c ph

ng khoán n và cu i cùng là phát

ng. Thuy t này

cho r ng khơng có m c n m gi ti n m t t i

t công ty, các công ty gi ti n m
m i. Theo nh

tài tr cho các d án m

i

nh trên, các cơng ty khơng có m t m c ti n m t m
s d ng ti n m

tb

m gi a thu nh

Theo Dittmar và các c ng s
th y r ng khơng có m c t
ti n n . S

t

ng ti n m t ch

m h th ng tr t t phân h ng cho
nm

ct

as

n là k t qu c a các quy

tr th c hi n b i các cơng ty. Các cơng ty có dịng ti n l n s tr c t c, tr n và tích
n m t. Các cơng ty có dịng ti n th p s gi
n

tài tr cho d

ng ti n m t c a h , phát hành

s h n ch phát hành c phi u b

t.


13

2.4. Các nhân t ki m soát

n quy

nh n m gi ti n m t

2.4.1.
Thuy

i di n d báo m t m

i vì t góc
h

thuy

a n m gi ti n m

i

i di n, các nhà qu n lý b o th c

gi ti n m t và s d ng nó cho nh ng n l c cá nhân (Opler và

các c ng s , 1999). M t khác, theo thuy

i, Opler và các c ng s (1999) và

Harris và Raviv (1990) tình tr

ph

m t v i chi phí t ngu n tài tr

i
u

u qu và chi phí ki t qu

gi m chi phí ki t qu tài

chính, nh ng công ty này d ki n s gi

ng ti n m t l

ro, làm n y sinh m t m

phòng ng a r i

ki n gi a n m gi ti n m

phát tri

y, thuy t tr t t phân h ng d

i

tm

m gi ti n m t, k t

i

m t lý thuy t có th sinh l i nhi

u ti n m t

Kim cùng c ng s (1998) th y r ng các công t

m gi nhi u ti n

m
K t qu

c tìm th y b i Opler và các c ng s (1999), Ferreira và

Vilela (2003), Lee và Song (2007) và Bates và các c ng s (2009). K t lu
c tìm th y b i Bigelli và Vidal (2009) khi nghiên c
2.4.2. Qui mô công ty
Theo thuy

i, qui mô công ty và n m gi ti n m t có m t m

quan âm b i vì các cơng ty l n có th d dàng ti p c n v i các ngu n tài tr giá r
(Ferri và Jones, 1979). Ngồi ra cịn có m t m
và các thông tin b
ty l n không c

quan âm gi a qui mô công ty

ix

i sao các công
nm

tránh vi

án không hi u qu

c l i, thuy t tr t t phân h ng d
gi a qui mô công ty và n m gi ti n m
ng th hi n t

i các cơng ty nh

i quan h
i vì các cơng ty l n

n ph i có nhi u ti n m t


14

(Opler và các c ng s , 1999). Ferreira và Vilela (2003) nh n th y có m
âm gi a n m gi ti n m

n th y

r ng sau cu c kh ng ho ng tài chính châu Á , n m gi ti n m

kh p m

b tk

n th y m t m i
gi a qui mô công ty và ti n m t n m gi

2.4.3. L i nhu n

Thuy

id

tm

a l i nhu n và n m gi

ti n m t b i vì các cơng ty có l i nhu n có dịng ti

tránh các v

khơng hi u qu (Kim và các c ng s , 1998; Caglayan và Ozkan, 2002). M c khác
thuy t tr t t phân h ng d
ng v

c l i, r ng n m gi ti n m t bi

ng b t

n ti n t . Ferreira và Vilela (2003) tìm th y b ng ch ng h tr

cho thuy t tr t t phân h ng cho n m gi ti n m t
k t qu

các qu c gia EMU. Cùng m t

c tìm th y b i Almeida và các c ng s (2004) cho các công ty h n ch v

tài chính. Tuy nhiên, Bates và các c ng s (2009) tìm th y m t m

gi a l i nhu n và n m gi ti n m t.
2.4.4. Tài s n thanh kho n thay th
Tác gi

nh tài s n thanh kho n thay th là hàng t n kho, kho n ph i thu,

tài kho n ph i tr và các m c trong v

cs d

ng ti n

m t. Opler và các c ng s (1999) phát bi u r ng khơng có m i quan h

cd

gi a tài s n thanh kho n thay th và n m gi ti n m t theo thuy t tr t t phân h ng.
Thuy

id

tm

a n m gi ti n m t và tài

s n thanh kho n thay th b i vì chúng có th d dàng chuy
ng tài s n thanh kho n thay th th

i thành ti n m t và

ng ti n m t n m gi gi m.

Bates và các c ng s (2009), Opler và các c ng s (1999), Ferreira và Vilela (2003)
và Tong (2006) nh n th y có m t m

a các tài s n thanh kho n

thay th và n m gi ti n m t. Lee và Song (2007) tìm th y h s
k các kho n thay th ti n m t

các công ty sau khi kh ng ho ng tài chính châu Á.


15

Bigelli và Vidal (2009) th y r ng v

ng ròng trong m

cao, cơng ty này n m gi càng ít ti n m t.
2.4.5. Chi tiêu v n
Thuy t tr t t phân h ng kì v ng có m t m

a chi tiêu v n

và n m gi ti n m t b i vì chi tiêu v n rõ ràng tr c ti p làm gi m ti n m t c a công
c l i, thuy

i k v ng có m t m

a chúng b i

vì các cơng ty có chi tiêu v n cao gi ti n m
d

nv

t lá ch n ch ng l i chi phí giao

i c a vi

ngu n l c tài chính. Bates

và các c ng s (2009) phát bi u r ng chi phí v n có th

và

m nhu c u ti n m t b i vì chi phí v

c tài s n mà có th

c dùng làm tài s n th ch p cho các kho n n . Lee và Song (2007) tìm th y m t
m

a chi phí v n và n m gi ti n m t

các công ty sau cu c

kh ng ho ng tài chính châu Á. Tuy nhiên, Opler và các c ng s (1999) nh n th y
r ng n m gi ti n m

2.4.6.

i chi phí v n.

y tài chính

C thuy
gi

i và thuy t tr t t phân h ng d

y và n m gi ti n m t. Theo thuy

tm
i, Caglayan - Ozkan và Ozkan

(2002) và Diamond (1984) cho r ng n có th thay th cho n m gi ti n m t vì n
làm gi m r

c và linh ho

y, theo thuy t tr t t phân

h ng, Opler và các c ng s (1999) phát bi u r ng các cơng ty có s d
m

a, ho

tr n ho c là ti p t

ty có th có m t m c n m c tiêu, ti n v

ng ti n

n m t, và m c dù các công
c s d ng theo thuy t tr t t phân

h ng.
Tuy nhiên, Ferreira và Vilela (2003) cho r ng thuy
tm

y và n m gi ti n m
t phá s

ki t qu tài chính. Lý thuy t dịng ti n t
gi

d

ti n m t nhi

y làm
gi m xác su t

tm

y và n m gi ti n m t, vì các cơng ty s d ng v n vay ít có th ch u ít


16

giám sát t

n lý quy

m

nh gi

ng ti n

i di n.
ng quan

m v i Ferreira và Vilela (2003), tác gi cho r ng n s

xác su t ki t qu c

n m gi ti n nhi

phòng

ng a cho r i ro này
2.4.7.

i u ki n th
u ki n th

th

ng v n
ng v

ng b i lãi su t cho vay trên th

ng v n th t ch c lãi su
c tái tài tr

ng. Khi
p s g p khó

i v i các kho n n

p

s cân nh c khi vi c l a ch n ngu n tài tr . M c khác, khi th tr
các nhà cung c p v n s yêu c

v

ng v n th t ch c

u ki n vay v n

ki m sốt q trình s d ng v n vay c a doanh nghi

ng

u này làm h n ch

linh ho t trong vi c s d ng v n c a doanh nghi p.
2.4.8. Chi tr c t c
Khi các công ty c n ti n m t và g
ho c vì h b h n ch v tài chính ho c b
th c g

ng n nhi
yn c ah

có

i nhu n gi l i b ng cách c t gi m các kho n thanh toán c t c.

Chính vì v y, các c

h n ch tài chính ch có th

ng ti n

m t m c tiêu b ng cách c t gi m chi tr c t c (Fazzari và c ng s , 1988). Opler và
c ng s ( 1998) nh
ng, cơng ty có th
tr c t c , ho c b
ho c bán tài s n''.

nh r ng: ''N u cơng ty có m t s thi u h t c a tài s
i phó v i s thi u h t b ng cách gi

c gi m chi

ng v n bên ngồi thơng qua phát hành ch ng khoán


17

3.

3.1.

U

ng
Nghiên c u này d a trên mơ hình nghiên c u c a Harford, Klasa và Maxwell

(2014) Refinancing risk and cash holdings

ti n hành phân tích và áp d ng t i th

ng Vi t Nam.
Theo Harford, Klasa và Maxwell (2014), t l n dài h n t i h n trên t ng n
dài h n (g i t t là n

c l a ch

i di n cho r i ro tái tài

tr c a m t doanh nghi p. Khi t l n t i h n trên t ng n dài h
tái tài tr c a doanh nghi
doanh nghi

i vi c r i ro tái tài tr c a
i ro tái tài tr và ti n m t n m gi có m i quan h chi

ph i qua l i l

us d

ng th

ng này là hai bi

l p và ph thu c trong cùng m t mơ hình thì s
d

n k t qu

c

c hi

ng ch ch và không hi u qu

Harford, Klasa và Maxwell (2014) s d
th i 2SLS

h

ng n i sinh,

kh c ph c hi

ng này,

ng tuy
ng th

c

ng

n tính cho n

n và ti n m t n m gi
(1)
(2)
Khi ng d ng cho các doanh nghi p th
là hoàn toàn phù h p. Tuy nhiên, vi c ng d
ph i th n tr ng vì n u gi a hai bi n n

ng M

ng này
t Nam c n

n và ti n m t không t n t i n i sinh thì

g cịn c n thi t.
ch c ch n s phù h p c

ng khi áp d ng cho các doanh

nghi p Vi t Nam, trong bài nghiên c
ki

nh các y u t

nn
ng c a ti n m t lên n

c tiên tác gi th c hi n phân tích và
n c a doanh nghi p. N u t n t i m i
n c a doanh nghi p thì tác gi s