BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăT TP. HCM
PHMăVăPHNG
NỂNGăCAOăCHTăLNG DCHăVă
MOBILEăBANKINGăTIăNGỂNăHĨNGă
THNGăMIăCăPHNăCỌNGă
THNGăVITăNAM CHIăNHÁNH 2
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.HăChíăMinhăă- Nmă2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăT TP. HCM
PHMăVăPHNG
NỂNGăCAOăCHTăLNG DCHăVă
MOBILEăBANKINGăTIăNGỂNăHĨNGă
THNGăMIăCăPHNăCỌNGă
THNGăVITăNAM CHIăNHÁNH 2
ChuyênăngƠnh :ăQunătrăkinhădoanh
Mưăs : 60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS,ăTS.ăHăTINăDNG
TP.HăChíăMinhăă- Nmă2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn ắNơngăcaoăchtălng dchăvămobileăbankingă
tiăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNamăchiănhánh 2” lƠ công trình nghiên
cu ca riêng tôi. S liu đc trình bƠy trong lun vn có ngun gc rõ rƠng vƠ
đáng tin cy. Kt qu kho sát ly ý kin ca khách hƠng lƠ trung thc vƠ cha đc
công b trong bt k công trình nghiên cu nƠo khác.
ThƠnh ph H Chí Minh, ngƠy tháng nm 2014
Hc viên
Phm V Phng
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANH MCăCHăVITăTT
DANHăMCăBNGăVĨăHỊNH
MăU 1
1.ăăLýădoănghiênăcu 1
2.ăăMcătiêuănghiênăcu 2
3.ăăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu 2
4.ăăPhngăphápănghiênăcu 2
5.ăăKtăcuăcaălunăvn 3
CHNGă 1:ă TNGă QUANă Vă CHTă LNGă DCHă Vă MOBILEă
BANKING 4
1.1ăăTngăquanăvădch vămobileăbanking 4
1.1.1 Khái nim dch v 4
1.1.2 Khái nim dch v ngơn hƠng đin t 4
1.1.3 Dch v mobile banking 6
1.1.4 Tng quan v dch v mobile banking ti Vit Nam 9
1.2ăăCht lngădchăv 10
1.2.1 Khái nim cht lng dch v 10
1.2.2 Mô hình đánh giá cht lng dch v 12
1.2.3 Các ch tiêu đánh giá cht lng dch v mobile banking 18
1.2.4 Nơng cao cht lng dch v mobile banking 20
1.3ăăMôăhìnhănghiênăcuăvƠăgiăthuytănghiênăcu 21
1.3.1 Mô hình nghiên cu 21
1.3.2 Gi thuyt nghiên cu 23
Tómăttăchngă1 24
CHNGă2:ăTHCăTRNGăCHTăLNGăDCHăVăMOBILEăBANKINGă
TIăNGỂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAMăCHIăNHÁNHă2 25
2.1ăăGiiăthiuăvăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam 25
2.2ăăTngăquanăvăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam chiănhánhă2 26
2.2.1 Lch s hình thƠnh vƠ phát trin 26
2.2.2 C cu t chc vƠ b máy qun lý 26
2.2.3 Kt qu hot đng kinh doanh ca Vietinbank chi nhánh 2 t nm 2010
đn nm 2013 27
2.3ă ă Cácă nhơnă tă nhă hngă đnă chtă lngă dchă vă mobileă bankingă tiă
Vietinbankăchiănhánhă2 28
2.3.1 Phng pháp nghiên cu 28
2.3.1.1 Nghiên cu s b 29
2.3.1.2 Nghiên cu chính thc 33
2.3.2 Kt qu nghiên cu 34
2.3.2.1 Thông tin v mu kho sát 34
2.3.2.2 Kt qu kim đnh thang đo bng h s Cronbach’s Alpha 35
2.3.2.4 Kim đnh mô hình vƠ gi thuyt nghiên cu 40
2.3.2.5 Kim đnh s khác bit v s đánh giá cht lng dch v mobile
banking theo các nhóm gii tính, tui, trình đ hc vn, thu nhp. 44
2.4ăăánhăgiáăthcătrngăchtălngădchăvămobileăbankingătiăVietinbankă
chiănhánhă2 45
2.4.1 S lng khách hƠng s dng dch v mobile banking 45
2.4.2 S lng giao dch mobile banking qua các nm 47
2.4.3 Doanh thu t dch v mobile banking 48
2.4.4 Thc trng v s tin cy 48
2.4.5 Thc trng v kh nng đáp ng nhu cu ca khách hƠng 51
2.4.6 Thc trng v nng lc phc v ca nhơn viên 53
2.4.7 Thc trng v s đng cm 55
2.4.8 Thc trng c s vt cht 57
2.5ăăNhnăxétăvăchtălngădchăvămobileăbankingătiăVietinbankăchiănhánhă
2 58
2.5.1 Nhng mt đt đc 58
2.5.2 Nhng mt hn ch 59
Tómăttăchngă2 60
CHNGă3:ăăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVăMOBILE
BANKINGă TIă NGỂNă HĨNGă TMCPă CỌNGă THNGă VITă NAMă CHIă
NHÁNHă2 61
3.1ăănhăhngăphátătrinădchăvămobileăbankingăcaăVietinbankăđnănmă
2020 61
3.1.1 Tm nhìn ca Vietinbank đn nm 2020 61
3.1.2 Chin lc phát trin ca Vietinbank đn nm 2020 61
3.1.3 nh hng phát trin dch v mobile banking ca Vietinbank đn nm
2020 62
3.1.4 nh hng nơng cao cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank
chi nhánh 2 63
3.2ăăMtăsăgiiăphápănhmănơngăcaoăchtălngădchăvămobileăbankingătiă
Vietinbankăchiănhánhă2 64
3.2.1 Nơng cao s tin cy 64
3.2.1.1 Tng cng công tác phòng nga ri ro 65
3.2.1.2 Thc hin cht ch vic bo mt thông tin 66
3.2.1.3 m bo tính chính xác, kp thi ca giao dch mobile banking 68
3.2.1.4 Tng cng mi quan h hp tác gia ngơn hƠng vƠ các đi tác trong
quá trình cung cp dch v mobile banking 69
3.2.2 Nơng cao kh nng đáp ng nhu cu ca khách hƠng 70
3.2.2.1 Ci thin công tác gii quyt khiu ni ca khách hƠng 70
3.2.2.2 a dng hóa tin ích ca dch v mobile banking. 71
3.2.3 Nơng cao nng lc phc v ca nhơn viên 72
3.2.3.1 Tng cng công tác đƠo to trình đ chuyên môn vƠ k nng mm
cho nhơn viên 72
3.2.3.2 B trí nhơn s ph trách hot đng mobile banking 74
3.2.4 Gia tng s đng cm vi khách hƠng 75
3.2.4.1 Tng cng công tác nghiên cu th trng 75
3.2.4.2 Tng cng công tác qung cáo, tip th 76
3.2.4.3 Ci thin công tác chm sóc khách hƠng 78
3.2.5 Nơng cp, ci tin phng tin hu hình 79
3.3ăăKinănghăđiăviăChínhăphăvƠăNgơnăhƠngăNhƠănc 80
3.3.1 Kin ngh đi vi Chính ph 80
3.3.2 Kin ngh đi vi Ngơn hƠng NhƠ nc 81
Tómăttăchngă3 82
PHNăKTăLUN 83
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PH LC 1: THANG O S B
PH LC 2: DÀN BÀI THO LUN
PH LC 3: BNG CỂU HI KHO SÁT
PH LC 4: MỌ T MU KHO SÁT
PH LC 5: THNG Kể MỌ T BIN QUAN SÁT
PH LC 6: KIM NH THANG O QUA H S CRONBACH’S ALPHA
PH LC 7: PHỂN TệCH NHỂN T KHÁM PHÁ EFA
PH LC 8: KT QU HI QUY
PH LC 9: KT QU PHỂN TệCH T-TEST (GII TệNH)
PH LC 10: KT QU PHỂN TệCH ONE WAY ANOVA (NHịM TUI)
PH LC 11: KT QU PHỂN TệCH ONE WAY ANOVA (TRỊNH HC
VN)
PH LC 12: KT QU PHỂN TệCH ONE WAY ANOVA (THU NHP)
DANHăMCăCHăVITăTT
CN 2 : Chi nhánh 2
Mobile banking : Dch v ngơn hƠng qua đin thoi di đng
NHTM : Ngơn hƠng thng mi
NHNN : Ngơn hƠng NhƠ Nc
SMS banking : Short Message Service (Dch v ngơn hƠng qua tin nhn ngn).
TMCP : Thng mi c phn
TP.HCM : ThƠnh ph H Chí Minh
Vietinbank : Ngơn hƠng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
DANHăMCăBNGăVĨăHỊNH
Danhămcăbng Trang
Bng 2.1: Mt s ch tiêu tƠi chính ca Vietinbank CN 2 27
Bng 2.2: Mt s ch tiêu v thu nhp ca Vietinbank CN 2 28
Bng 2.3: Kt qu kim đnh thang đo bng h s Cronbach’s Alpha 36
Bng 2.4: Kt qu phơn tích nhơn t khám phá EFA cho các bin đc lp ln 1 37
Bng 2.5: Kt qu phơn tích nhơn t khám phá EFA cho các bin đc lp ln 2 39
Bng 2.6: Kt qu phơn tích nhơn t khám phá EFA cho bin ph thuc 40
Bng 2.7: Ma trn h s tng quan 41
Bng 2.8: H s xác đnh R2 vƠ h s Durbin ậ Watson 42
Bng 2.9: Kim đnh F 42
Bng 2.10: Kt qu phơn tích hi quy 42
Bng 2.11: S lng khách hƠng s dng mobile banking ti Vietinbank CN 2 45
Bng 2.12: S lng giao dch mobile banking ti Vietinbank CN 2 47
Bng 2.13: Doanh thu t dch v mobile banking ti Vietinbank CN 2 48
Bng 2.14: So sánh tin ích ca dch v mobile banking 53
Danhămcăhình
Hình 1.1: Mô hình cht lng k thut/cht lng chc nng 12
Hình 1.2: Mô hình nm khong cách cht lng dch v 13
Hình 1.3: Các yu t quyt đnh cht lng dch v cm nhn 15
Hình 1.4: Mô hình nghiên cu đ xut 23
Hình 2.1: C cu t chc ca Vietinbank CN 2 26
Hình 2.2: Quy trình nghiên cu 29
Hình 2.3: S lng khách hƠng đng ký s dng dch v mobile banking ti
Vietinbank CN 2 46
1
MăU
1. Lýădoănghiênăcu
S phát trin ca khoa hc công ngh đang đem li cho con ngi nhng tin
ích tuyt vi trên chic đin thoi di đng. in thoi gi đơy không ch còn lƠ mt
phng tin liên lc thông thng na mƠ nó đư tr thƠnh mt kênh giao dch u
vit đ ngơn hƠng có th cung cp các dch v cho các khách hƠng, trong đó có dch
v ngơn hƠng qua đin thoi di đng (mobile banking). Mobile banking lƠ mt thut
ng đ ch dch v ngơn hƠng đin t thông qua các thit b di đng nh đin thoi
di đng, cho phép khách hƠng giao dch vi ngơn hƠng ngay trên các thit b di đng
cá nhơn ti bt c đơu, bt c khi nƠo mt cách nhanh chóng, an toƠn mƠ không cn
phi trc tip đn ngơn hƠng.
Theo mt nghiên cu mi đơy ca Juniper Research, s lng khách hƠng s
dng mobile banking trên th gii đang liên tc tng trong vƠi nm tr li đơy vƠ
dn tr thƠnh mt xu th tt yu. Tính đn ht nm 2011, tng s ngi đư s dng
mobile banking đư vt 300 triu ngi, vƠ s tng lên 860 triu ngi vƠo nm
2016 (Huy Thng, 2013). iu đó cho thy vic s dng dch v mobile banking lƠ
mt xu hng tt yu trong tng lai, mang tính khách quan trong nn kinh t hin
đi, lƠ kt qu tt yu ca quá trình phát trin công ngh thông tin trong thi đi hi
nhp kinh t quc t.
Ti Vit Nam, trc tình hình cnh tranh gay gt, các ngơn hƠng thng mi
đư không ngng ng dng nhng công ngh mi vƠo hot đng kinh doanh ngơn
hƠng, trong đó có dch v mobile banking. Cùng vi xu hng phát trin mobile
banking trên th gii vƠ trong nc, nm 2008, ngơn hƠng TMCP Công Thng
Vit Nam (Vietinbank) cng đư chính thc trin khai dch v mobile banking nhm
mang đn cho khách hƠng mt phng tin giao dch thun li nht. Tuy nhiên,
thc t hin nay cho thy dch v mobile banking Vietinbank vn còn nhng tn ti,
lƠm gim tính cnh tranh ca ngơn hƠng. Bên cnh đó theo Arun Kumar vƠ cng s
(2012) cht lng dch v đc xem lƠ phng thc tip cn quan trng trong qun
lý kinh doanh nhm đm bo s hƠi lòng ca khách hƠng đng thi giúp gia tng
2
kh nng cnh tranh vƠ hiu qu ca ngƠnh. Nh vy, vi xu th phát trin vƠ vai
trò quan trng ca dch v mobile banking đi vi s phát trin ca ngơn hƠng thì
vic nơng cao cht lng dch v nƠy lƠ mt điu cn thit. Tuy nhiên cha có
nghiên cu nƠo s dng các phng pháp đư đc công nhn trên th gii đ đánh
giá cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank. VƠ vi v trí lƠ mt ngi
đang công tác ti Vietinbank CN 2, tác gi nhn thy cht lng dch v mobile
banking ti Vietinbank CN 2 vn còn nhiu hn ch nên lƠm gim tính cnh tranh
so vi các ngơn hƠng khác trên đa bƠn cng nh cha thu hút đc nhiu khách
hƠng s dng dch v nƠy.
Xut phát t thc t trên tác gi đư chn đ tƠi: ắNơngăcaoăchtălngădchă
vămobileăbankingătiăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNamăchiănhánh 2”
đ nghiên cu nhm tìm hiu rõ hn v cht lng dch v mobile banking ti
Vietinbank CN 2 đ t đó có th đ xut nhng gii pháp thích hp nhm nơng cao
cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank CN 2 trong thi gian ti.
2. Mcătiêuănghiênăcu
Xác đnh các yu t có nh hng đn cht lng dch v mobile banking ti
Vietinbank CN 2.
Xem xét mc đ nh hng ca các yu t nƠy đn cht lng dch v
mobile banking ti Vietinbank CN 2.
Phơn tích thc trng cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank CN 2.
xut mt s gii pháp nhm nơng cao cht lng dch v mobile banking
ti Vietinbank CN 2.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank chi
nhánh 2.
Phm vi nghiên cu: Vietinbank CN 2.
Thi gian: trong khong thi gian 2010-2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
3
tƠi s dng các phng pháp phơn tích, tng hp, din gii, quy np,
thng kê vƠ so sánh các thông tin th cp đc thu thp t ngun ni b ca
Vietinbank CN 2 đ lƠm c s lý lun vƠ phơn tích thc trng cht lng dch v
mobile banking ti Vietinbank CN 2.
Bên cnh đó, đ tƠi còn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính nhm
mc đích hiu chnh thang đo cht lng dch v mobile banking, thông qua hình
thc tho lun nhóm vi nhơn viên trc tip cung cp dch v mobile banking cho
khách hƠng vƠ khách hƠng có s dng dch v mobile banking ca Vietinbank CN
2.
NgoƠi ra, lun vn còn s dng phng pháp nghiên cu đnh lng thông
qua phng vn trc tip bng bng cơu hi đ thu thp các thông tin t đi tng
điu tra. Các d liu thu thp đc phơn tích bng phn mm SPSS 16.0 bao gm
các phơn tích kim tra đ tin cy ca thang đo qua h s Cronbach’s Alpha, phơn
tích nhơn t khám phá EFA, phơn tích mô hình hi quy tuyn tính bi vƠ phơn tích
Anova, T-test.
5. Ktăcuăcaălun vn
NgoƠi phn m đu, kt lun, tƠi liu tham kho vƠ ph lc, lun vn đc
chia thƠnh ba chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v cht lng dch v mobile banking.
Chng 2: Thc trng cht lng dch v mobile banking ti Vietinbank chi
nhánh 2.
Chng 3: Gii pháp nơng cao cht lng dch v mobile banking ti
Vietinbank chi nhánh 2.
4
CHNGă1
TNGăQUANăV CHTăLNGăDCHăV
MOBILE BANKING
1.1 Tngăquanăvădchăvămobileăbanking
1.1.1 Kháiănimădchăv
Kotler (2005) cho rng dich v lƠ mi bin pháp li ích mƠ mt bên có th
cung cp cho bên kia vƠ ch yu lƠ không s thy đc vƠ không dn đn s chim
đot mt cái gì đó. Vic thc hin dch v có th có vƠ cng có th không liên quan
đn hƠng hóa di dng vt cht ca nó.
Dch v đc hiu lƠ mt quá trình tng tác gia nhƠ cung cp dch v vƠ
khách hƠng, mc đích ca vic tng tác nƠy nhm tha mưn nhu cu vƠ mong
mun ca khách hƠng theo cách khách hƠng mong đi (Zeithaml vƠ Bitner, 2000).
1.1.2 KháiănimădchăvăngơnăhƠngăđinăt
Thng mi đin t lƠ vic thc hin mt phn hay toƠn b hot đng
thng mi bng nhng phng tin đin t.
Phng tin đin t lƠ phng tin hot đng da trên công ngh đin t, k
thut s, truyn dn không dơy, …
Ngơn hƠng đin t ting Anh lƠ Electronic ậ banking, vit tt lƠ E ậ banking.
Ngơn hƠng đin t lƠ vic áp dng thng mi đin t trong lnh vc ngơn hƠng. Do
đó, có th hiu ngơn hƠng đin t lƠ dch v ngơn hƠng cung cp cho khách hƠng
thông qua các phng tin đin t, khách hƠng không cn đn trc tip quy giao
dch ti ngơn hƠng mƠ vn thc hin đc giao dch.
V nguyên tc, thc cht ca dch v ngơn hƠng đin t lƠ vic thit lp mt
kênh trao đi thông tin tƠi chính gia khách hƠng vƠ ngơn hƠng nhm phc v nhu
cu s dng dch v ngơn hƠng ca khách hƠng mt cách nhanh chóng, an toƠn vƠ
thun tin. Sau rt nhiu tìm tòi, th nghim vƠ ng dng, hin nay dch v ngơn
hƠng đin t đc các ngơn hƠng thng mi Vit Nam cung cp qua các kênh
chính sau đơy: ngơn hƠng ti nhƠ (home banking); ngơn hƠng qua mng (Internet
banking); ngơn hƠng t đng qua đin thoi (Phone banking); ngơn hƠng qua đin
thoi di đng (mobile banking)… (Trn HoƠng Ngơn vƠ ngô Minh hi, 2004).
5
DchăvăngơnăhƠngătiănhƠă(homeăbanking)
Home-banking lƠ kênh phơn phi dch v ca ngơn hƠng đin t, cho phép
khách hƠng thc hin hu ht các giao dch chuyn khon vi ngơn hƠng (ni khách
hƠng m tƠi khon) ti nhƠ, ti vn phòng công ty mƠ không cn đn ngơn hƠng.
DchăvăngơnăhƠngătăđngăquaăđinăthoiă(Phone banking)
Phone-banking lƠ h thng t đng tr li hot đng 24/24, khách hƠng nhn
vƠo các phím trên bƠn phím đin thoi theo mư do ngơn hƠng quy đnh trc, đ yêu
cu h thng tr li thông tin cn thit.
Phone banking lƠ dch v ngơn hƠng đc cung cp qua mt h thng máy
ch vƠ phn mm qun lý đt ti ngơn hƠng, liên kt vi khách hƠng thông qua tng
đƠi ca dch v. Thông qua các phím chc nng đc đnh ngha trc, khách hƠng
s đc phc v mt cách t đng hoc thông qua nhơn viên tng đƠi. Khi đng ký
s dng dch v Phone-banking, khách hƠng s đc cung cp mt mư khách hƠng,
hoc mư tƠi khon vƠ tu theo dch v đng ký, khách hƠng có th s dng nhiu
dch v khác nhau.
DchăvăngơnăhƠngăquaăđinăthoiădiăđng (Mobile banking)
Mobile banking lƠ mt kênh phơn phi sn phm dch v ngơn hƠng qua h
thng mng đin thoi di đng. V nguyên tc, đơy chính lƠ quy trình thông tin
đc mư hoá, bo mt vƠ trao đi gia trung tơm x lý ca ngơn hƠng vƠ thit b di
đng ca khách hƠng.
NgơnăhƠngăquaămngă(Internet banking)
Internet banking cng lƠ mt trong nhng kênh phơn phi các sn phm dch
v ca ngơn hƠng, mang ngơn hƠng đn nhƠ, vn phòng, trng hc, đn bt k ni
đơu vƠ bt c lúc nƠo. Vi máy tính kt ni Internet, bn s đc cung cp vƠ đc
hng dn các sn phm, các dch v ca ngơn hƠng. Qua Internet banking các bn
có th gi đn ngơn hƠng nhng thc mc, góp ý vi ngơn hƠng vƠ đc tr li sau
mt thi gian nht đnh. Tuy nhiên, vi tính cht bo mt không cao bng dch v
ngơn hƠng ti nhƠ hoc Kiosk-banking, dch v Internet-banking vn còn đc cung
cp hn ch vƠ đòi hi quá trình xác nhn giao dch phc tp hn.
KioskăngơnăhƠng
6
LƠ s phát trin ca dch v ngơn hƠng hng ti vic phc v khách hƠng
vi cht lng cao nht vƠ thun tin nht. Trên đng ph s đt các trm lƠm vic
vi đng kt ni Internet tc đ cao. Khi khách hƠng cn thc hin giao dch hoc
yêu cu dch v, h ch cn truy cp, cung cp s chng nhn cá nhơn vƠ mt khu
đ s dng dch v ca h thng ngơn hƠng phc v mình.
1.1.3 Dchăvămobile banking
1.1.3.1 Kháiănimădchăvămobileăbanking
Theo Tp chí Vin thông Di đng quc t thì moblie banking lƠ kênh phơn
phi hin đi giúp khách hƠng truy cp các dch v ngơn hƠng t xa bng cách s
dng các thit b di đng kt ni vi mng vin thông không dơy. Khách hƠng có
th kim tra s d tƠi khon ca h vƠ lch s giao dch, chuyn tin, thanh toán hóa
đn, kinh doanh chng khoán vƠ qun lý danh mc đu t tƠi chính ca khách hƠng
(Trn Th Thanh Phng, 2012).
1.1.3.2 Tinăíchăcăbnăcaămobile banking
Mobile banking có nhiu tin ích dƠnh cho khách hƠng nh giúp khách hƠng
qun lý tƠi khon, khách hƠng có th to, hy, thay đi vƠ kim tra trng thái tƠi
khon thông qua đin thoi di đng. Bên cnh đó dch v mobile banking còn giúp
khách hƠng thc hin chuyn khon gia các tƠi khon trong vƠ ngoƠi h thng.
Hn na, nó còn giúp khách hƠng có th thc hin các dch v thanh toán nh thanh
toán hóa đn đin, nc, đin thoi, bo him , thanh toán các giao dch mua bán
hƠng hóa thông thng thay cho tin mt hoc th tín dng. NgoƠi ra, nó còn có tin
ích giúp khách hƠng np tin cho đin thoi di đng, đt lnh mua, bán chng
khoán, xem thông tin v t giá, chng khoán, s d tƠi khon, phát sinh giao dch…
1.1.3.3 Cácăhìnhătháiăcaămobile banking
Trong quá trình phát trin mobile banking có nhng hình thái chính sau: tin
nhn ngn - SMS (Short Message Service), giao thc ng dng vô tuyn - WAP
(Wireless Application Protocol), ng dng khách hƠng đc lp (Mobile Client
Applications), tích hp trên SIM đin thoi di đng (SimToolKit). Mi hình thái
đu có đim mnh vƠ đim yu riêng, đc các ngơn hƠng áp dng da vƠo đc
trng vƠ chin lc riêng ca mi ngơn hƠng.
Tinănhnăngnăậ SMS (Short Message Service)
7
ơy lƠ loi hình mƠ hu ht các ngơn hƠng đu s dng, mt ngi s dng
có th nhn tin dng SMS đ kim tra s d trong tƠi khon, tr tin đin, nc,
chuyn khon…ơy lƠ loi hình mobile banking đn gin, d s dng, dng tin
nhn ph bin thng đc ngi dùng s dng do dch v SMS đc cung cp
trên tt c đin thoi di đng vi mi mng vin thông. Công ngh nƠy va tin li
va có chi phí r, phù hp vi ngi s dng, không đòi hi thit lp phn mm,
cho phép ngơn hƠng cung cp các thông tin thc ti ngi dùng. Tuy nhiên loi
hình mobile banking nƠy có nhc đim lƠ ch có dng vn bn thông thng (text-
only) vƠ gii hn trong 140-160 ký t mt tin nhn, không h tr môi trng bo
mt nên tính bo mt không cao vƠ không h tr các ng dng đa phng tin.
Giaoăthcăngădngăvôătuynăậ WAP (Wireless Application Protocol)
Giao thc ng dng vô tuyn lƠ cách thc mƠ khách hƠng s dng mobile
banking truy cp web thông qua đin thoi di đng có h tr WAP. iu nƠy giúp
cho ngi dùng thc hin các nhu cu, giao dch ca mình thông qua web. Loi
hình nƠy có u đim lƠ các web đc xơy dng trên công ngh WAP giúp ngơn
hƠng cung cp dch v vi công nghê bo mt hn vƠ nhng ngi đư quen vi vic
truy cp Internet s thích thú hn khi s dng vƠ s dng đc các ng dng đa
phng tin. Tuy nhiên vic truy cp web trên đin thoi di đng b hn ch v đ
phơn gii mƠn hình ca đin thoi di đng vƠ hn ch v tc đ thc hin giao dch,
bng thông, trình duyt vƠ không giao dch đc khi không có Internet.
ngădngăkháchăhƠngăđcălpă(Mobile Client Applications)
ơy lƠ công ngh mƠ hu ht các ngơn hƠng hƠng đu th gii đang s dng
vì tính an toƠn, bo mt vƠ kh nng lƠm vic liên tc ca nó. Công ngh nƠy s cƠi
trên mi máy đin thoi mt phn mm riêng bit ca nó giúp cho khách hƠng có
th giao dch vi Ngơn hƠng 24/24 thông qua đng sóng đin thoi. Hình thái
mobile banking nƠy có u đim lƠ đm bo an toƠn thông tin khách hƠng khi thit b
cm tay b mt hoc n trm, đ bo mt cao vi nhng ng dng riêng, cung cp
nhiu dch v đa phng tin vƠ có kh nng lƠm vic ngay c khi không kt ni
mng internet. Tuy nhiên, nó cng có hn ch lƠ đòi hòi máy phi có h điu hƠnh
phù hp vƠ s khác bit gia các h điu hƠnh vƠ các loi máy đin thoi s lƠ cn
tr ln cho vic h tr công ngh nƠy.
8
TíchăhpătrênăSIMăđinăthoiădiăđngă(SimToolKit)
ơy lƠ loi hình mobile banking đn gin, cho phép ng dng có th đc
lp trình vƠo SIM ca điên thoi di đng, khách hƠng ch cn lp SIM đư đc cƠi
đt sn ng dng thanh toán dch v tƠi chính ngơn hƠng, không phi tn thi gian
son tin nhn, nh cú pháp hoc đu s tng đƠi vƠ phù hp vi tt c các dòng máy
đin thoi di đng. Tuy nhiên loi hình nƠy có nhc đim lƠ khách hƠng phi đi
SIM nu mun s dng dch v vƠ mi ln mun cp nht dch v. Ngơn hƠng ph
thuc hoƠn toƠn vƠo vic hp tác trin khai vi các nhƠ cung cp dch v vin thông
di đng v mi mt.
1.1.3.4 Liăíchăca dchăvămobile banking
iăviăngơnăhƠng
Phát trin dch v mobile banking lƠm tng kh nng cnh tranh ca ngơn
hƠng. Trc s cnh tranh ngƠy cƠng mnh m gia các ngơn hƠng, đ có th gi
chơn đc khách hƠng c vƠ thu hút thêm khách hƠng mi thì các ngơn hƠng cn
phi cung cp nhng sn phm, dch v mi vƠ hin đi nhm đáp ng nhu cu
ngƠy cƠng cao ca khách hƠng vƠ góp phn lƠm tng s tha mưn ca h.
Bên cnh đó, dch v mobile banking còn giúp nơng cao hiu qu s dng
vn. Thông qua các dch v mobile banking, các lnh chi tr, nh thu ca khách
hƠng đc thc hin nhanh chóng, tin li. Qua đó đy nhanh tc đ lu thông hƠng
hoá, tin t, nơng cao hiu qu s dng vn.
Dch v mobile banking giúp ngơn hƠng tit kim chi phí vƠ tng li nhun.
Vic phát trin dch v mobile banking giúp ngơn hƠng tit kim đc chi phí m
các phòng giao dch vƠ gim s lng nhơn viên. Chi phí gim so vi các giao dch
theo phng pháp truyn thng s góp phn tng li nhun cho ngơn hƠng.
iăviăkháchăhƠng
Vi mobile banking, khách hƠng có th thc hin các yêu cu đi vi ngơn
hƠng mi lúc, mi ni. Do đó, mobile banking mang đn s tin li, nhanh chóng,
đáp ng nhu cu thng xuyên di chuyn ca khách hƠng. c bit, rt phù hp đi
vi các khách hƠng có ít thi gian đ đi đn chi nhánh, phòng giao dch ca ngơn
hƠng; các khách hƠng nh vƠ va, khách hƠng cá nhơn có s lng giao dch vi
ngơn hƠng không nhiu, s tin mi ln giao dch không ln.
9
S dng dch v mobile banking giúp khách hƠng tit kim đc thi gian vƠ
chi phí đi li.Vi mobile banking khách hƠng không cn phi đn ngơn hƠng, không
phi ngi ch đn lt mình giao dch mƠ vn có th thc hin đc các giao dch
nh yêu cu.
iăviănnăkinhăt
NgoƠi vic đem li li ích cho các bên tham gia, mobile banking còn mang
li li ích to ln, tim tƠng đi vi nn kinh t.
Mt nn kinh t s dng nhiu tin mt lƠm cho NhƠ nc tn rt nhiu chi
phí trong vic phát hƠnh, in n vƠ qun lý tin đa vƠo lu thông. Vic khó xác đnh
đc lng tin thc t lu hƠnh trong ngi dơn khin cho NhƠ nc gp khó khn
trong vic đa ra nhng chính sách tƠi khoá vƠ tin t phù hp đ có mt th trng
tƠi chính lƠnh mnh, n đnh. Mobile banking vi vic qun lý tin bng các tƠi
khon vƠ thc hin giao dch đin t s giúp tháo g khó khn nƠy.
Ngơn hƠng đin t nói chung vƠ mobile banking nói riêng giúp NhƠ nc có
nhng thông tin đy đ, chính xác hn v lng tin lu thông, tc đ chu chuyn
vn, t đó kim soát vn đ np thu ca cá nhơn vƠ t chc đi vi ngơn sách NhƠ
nc vƠ có nhng gip pháp phù hp cho nên kinh t.
1.1.4 TngăquanăvădchăvămobileăbankingătiăVităNam
Các chuyên gia cho rng, mobile banking lƠ xu th phát trin tt yu ca
các quc gia trong thi k hi nhp. Cùng vi s phát trin ca mng thông tin di
đng, dch v ngơn hƠng ti Vit Nam cng đư nhanh chóng ng dng nhng công
ngh mi nƠy. Theo các chuyên gia tham d Banking VietNam 2012, mobile
banking lƠ xu th phát trin tt yu ca các ngơn hƠng. Vi mt đ s dng đin
thoi di đng thuc hƠng cao nht trong khu vc, vt Trung Quc, Thái Lan,
Philippines, vic đa ng dng mobile Banking tr thƠnh mt dch v đc s dng
thng xuyên trong thanh toán đin t lƠ xu hng tt yu ca Vit Nam.
Ti Vit Nam vi t l s dng di đng lên đn 87% dơn s cùng mc đ
ph sóng ca di đng tt, mobile banking hoƠn toƠn có kh nng phát trin rng
khp. Th h dơn s tr s lƠ mt u th giúp Vit Nam có th ng dng thƠnh công
mobile banking. Nm 2003, Ngơn hƠng TMCP Á Chơu lƠ ngơn hƠng Vit Nam đu
tiên trin khai dch v mobile banking. VƠ theo nh thng kê thì đn nay, hu ht
10
các ngơn hƠng đu đư có dch v mobile banking thông qua hình thái tin nhn ngn
SMS banking (Trn Th Thanh Phng, 2012).
Ti Hi tho Banking Vietnam 2013, theo báo cáo ca các ngơn hƠng thng
mi, tính đn tháng 7/2012, đư có 26 ngơn hƠng thng mi cung ng dch v SMS
Banking vi trên 4,1 triu khách hƠng s dng, thc hin trên 2,2 triu giao dch; vƠ
có 19 ngơn hƠng thng mi cung ng ng dng dch v Mobile Banking vi trên
2,9 triu khách hƠng, thc hin trên 11,9 triu giao dch. S lng ngi dùng vƠ
giao dch nh vy quá nh so vi tim nng ca 90 triu dơn (Ngc Mai, 2013).
Tuy nhiên, vic s dng mobile banking trong thanh toán lƠ mt vn đ
không d dƠng vì ngi dơn Vit Nam có thói quen s dng tin mt nên gơy khó
khn đn các phng thc thanh toán không dùng mt nói chung vƠ dch v mobile
banking nói riêng. T l tin mt trên tng phng tin thanh toán trong vòng hn
10 nm qua ti Vit Nam gim mnh t mc 23,7% nm 2001 xung 14,6% nm
2008 (tc lƠ đư gim gn 50%) vƠ nm 2009, 2010 vƠ đn nay vn duy trì đc xu
hng nƠy. Tuy t trng hƠng nm đư gim nhng còn mc cao hn so vi th
gii; t trng nƠy các nc tiên tin nh Thy in lƠ 0,7%, Na Uy lƠ 1%.
Hn na, nhng vn đ liên quan đn bo mt thông tin ca khách hƠng khi
s dng mobile banking vn đang lƠ rƠo cn đi vi khách hƠng khi mun s dng
dch v nƠy. Hin nay, vn còn tn ti nhiu trng hp đ xy ra vic tin tc
(Hacker) xơm nhp h thng, n cp d liu, truy cp vƠo tƠi khon khách hƠng đ
thc hin giao dch.
Bên cnh đó, mun phát trin dch v mobile banking đòi hi phi có mt
nn tng c s h tng vƠ công ngh vng chc. Hin nay nc ta, mc dù mng
vin thông ngƠy cƠng phát trin nhng so vi các nc trong khu vc vƠ quc t
vn còn yu nên cng gơy tr ngi cho s phát trin mobile banking.
NgoƠi ra, dch v mobile banking hin nay chu s chi phi ca Lut giao
dch đin t s 51/2005QH11 ngƠy 29/11/2005 vƠ Lut Công ngh thông tin 2006
cùng vi nhng ngh đnh, thông t dƠnh cho hot đng thng mi đin t vƠ ngơn
hƠng đin t nhng cha có vn bn pháp lý quy đnh c th v mobile banking.
1.2 Chtălngădchăv
1.2.1 Kháiănim chtălngădchăv
11
Cht lng dch v có nhiu cách đnh ngha khác nhau tùy thuc vƠo đi
tng nghiên cu vƠ môi trng nghiên cu. Vic tìm hiu cht lng dch v lƠ c
s cho vic thc hin các bin pháp ci thin cht lng dch v ca doanh nghip.
Theo Hip hi Cht lng Hoa k (ASQ), cht lng lƠ toƠn b các tính
nng vƠ đc đim mƠ mt sn phm hay dch v đem li nhm đáp ng nhng nhu
cu đt ra t khách hƠng.
Theo ISO 9000:2000, thì cht lng dch v lƠ mc phù hp ca sn phm
dch v tha mưn các yêu cu đ ra hoc đnh trc ca ngi mua.
Theo Gronroos (1984) cht lng dch v lƠ kt qu ca mt quá trình đánh
giá khi khách hƠng so sánh gia s mong đi ca h vi dch v thc s mƠ h
nhn đc.
Parasuraman vƠ cng s (1985, 1988) cho rng cht lng dch v lƠ mt
mt hình thc ca thái đ có liên quan nhng không phi lƠ s hƠi lòng ca khách
hƠng, mƠ cht lng dch v chính lƠ kt qu ca s so sánh gia s mong đi ca
khách hƠng v sn phm dch v vƠ kt qu cm nhn thc s ca h khi s dng
sn phm dch v đó.
Cht lng dch v vƠ s hƠi lòng ca khách hƠng lƠ hai khái nim đc lp
nhau, Parasuraman vƠ cng s (1988) đư cho thy s khác bit gia hai khái nim
nƠy. Cht lng dch v đc cm nhn lƠ mt s đánh giá tng th hoc thái đ có
liên quan đn các đc tính ca dch v. Trong khi đó, s hƠi lòng li có liên quan
đn mt giao dch c th. Cht lng dch v vƠ s hƠi lòng có mi liên quan vi
nhau, cht lng dch v to ra s hƠi lòng nhng không th suy din ngc li.S
hƠi lòng đi vi dch v cha th kt lun chc chn rng dch v đó có cht lng
cao vì s hƠi lòng còn chu s tác đng ca nhiu yu t khác.
NgoƠi ra, khái nim s mong đi ca khách hƠng trong lý thuyt v cht
lng dch v vƠ lý thuyt v s hƠi lòng cng có s khác bit nhau. Trong lý thuyt
v s hƠi lòng thì s mong đi đc xem lƠ nhng d đoán ca khách hƠng v
nhng gì có th xy ra trong trao đi hay giao dch. Còn trong lý thuyt v cht
lng dch v thì s mong đi lƠ nhng khao khát, mong mun ca khách hƠng, vi
d nh khách hƠng cm thy doanh nghip nên cung cp nhng gì tt hn nhng
cái hin ti (Parasuraman vƠ cng s, 1988).
12
1.2.2 Môăhìnhăđánhăgiá chtălngădchăv
1.2.2.1 Môăhìnhăđánhăgiáăchtălng kăthut/chcănngăcaăGronroos
(1984)
Theo mô hình nƠy, cht lng dch v đc đánh giá bng cách so sánh gia
giá tr mƠ khách hƠng mong đi trc khi s dng dch v vƠ giá tr mƠ khách hƠng
nhn đc khi s dng dch v.
đo lng cht lng dch v, Gronroos (1984) đư đa ra ba tiêu chí gm
cht lng k thut, cht lng chc nng vƠ hình nh.
Hình 1.1:ăMôăhìnhăchtălngăkăthut/chcănng
Ngun: Gronroos (1984)
Cht lng k thut mô t dch v đc cung cp lƠ gì vƠ cht lng mƠ
khách hƠng nhn đc t dch v. ơy lƠ cht lng khách hƠng cm nhn đc
thông qua vic tip xúc vi doanh nghip vƠ đc cm nhn quan trng đi vi
khách hƠng. Nói cách khác cht lng k thut lƠ quá trình tng tác gia doanh
nghip vƠ khách hƠng mƠ đó doanh nghip cung cp dch v vƠ khách hƠng tip
nhn dch v đó.
Các hot đng marketing
truyn thng (qung cáo,
PR, xúc tin bán, giá) vƠ
các yu t bên ngoƠi nh
truyn thng, t tng,
truyn ming.
Cht lng dch
v cm nhn
Dch v
nhn đc
K vng v
dch v
Hình nh
Cht lng k thut
Cht lng chc nng
Cái gì?
Th nƠo?
13
Cht lng chc nng mô t dch v đc cung cp nh th nƠo hay lƠm th
nƠo khách hƠnh nhn đc kt qu cht lng k thut. Cht lng chc nng th
hin quá trình thc hin dch v ca doanh nghip. Trong tng quan gia hai cht
lng k trên thì cht lng chc nng đóng vai trò quan trng hn.
Hình nh doanh nghip đc hiu lƠ cm nhn hay n tng chung ca
khách hƠng v doanh nghip, theo đó, nu doanh nghip to đc hình nh tt trong
lòng khách hƠng thì h d dƠng b qua nhng thit sót xy ra trong quá trình s
dng dch v. Gronroos cng ch ra rng hình nh doanh nghip lƠ tƠi sn quí giá
ca doanh nghip vƠ có tác đng đn đánh giá ca khách hƠng v cht lng dch
v, giá tr sn phm vƠ s hƠi lòng ca h.
1.2.2.2 MôăhìnhăSERVQUAL
Môăhìnhănmăkhongăcáchăchtălngădchăv
Hình 1.2:ăMôăhìnhănmăkhongăcáchăchtălngădchăv
Ngun: Parasuraman vƠ cng s (1985).
Khong
cách 4
Khong
cách 2
Khong
cách 1
Khong
cách 5
Khong
cách 3
KHÁCHă
HĨNG
NHĨă
TIPă
TH
Cung cp dch
v
Thit k dch
v
Cm nhn v s
mong đi ca
khách hƠng
Truyn thông
bên ngoƠi đn
khách hƠng
S mong đi
v dch v
S cm nhn
v dch v
Thông tin
truyn thông
Nhu cu ca
khách hƠng
Kinh nghim
trong quá kh
14
Parasuraman vƠ cng s (1985) cho rng có 5 yu t khác bit chính nh
hng đn s đánh giá ca khách hƠng v cht lng dch v:
- Khong cách 1: lƠ khong cách gia s mong đi ca khách hƠng vƠ s
cm nhn ca doanh nghip v s mong đi đó.
- Khong cách 2: lƠ khong cách gia cm nhn ca doanh nghip v s
mong đi ca khách hƠng vƠ các đc đim ca dch v mƠ doanh nghip thit k.
- Khong cách 3: lƠ khong cách gia đc đim ca dch v cung cp vƠ
quá trình cung cp dch v.
- Khong cách 4: lƠ khong cách gia quá trình cung cp dch v vƠ vic
thc hin các ha hn vi khách hƠng thông qua các hot đng truyn thông bên
ngoƠi.
- Khong cách 5: lƠ khong cách gia s mong đi ca khách hƠng v dch
v vƠ cm nhn ca h v kt qu sau khi s dng dch v.
Theo Parasuraman vƠ cng s (1985) thì cht lng dch v lƠ hƠm s ca
khong cách th nm. Ngha lƠ cht lng dch v chính lƠ khong cách gia s
mong đi ca khách hƠng v sn phm dch v vƠ kt qu cm nhn thc s ca h
khi s dng sn phm dch v đó.
Cht lng dch v = Kt qu cm nhn thc s sau khi s dng - s mong đi
Khong cách th nm nƠy ph thuc vƠo các khong cách 1, 2, 3, 4. Do đó đ
rút ngn khong cách th nm thì doanh nghip cn rút ngn các khong cách nƠy.
Khong cách th 5 = f(khong cách 1, 2, 3, 4)
ThƠnhăphnăchtălngădchăv
Parasuraman vƠ cng s (1985) đư đa ra mt mô hình đ lo lng cht
lng dch v, trong đó cht lng dch v đc cm nhn bi khách hƠng gm có
10 thƠnh phn:
(1) Tip cn (Access): liên quan đn vic to mi điu kin d dƠng cho
khách hƠng trong vic tip cn vi dch v nh rút ngn thi gian ch đi ca khách
hƠng, đa đim phc v vƠ gi m ca thun li cho khách hƠng.
(2) Thông tin (Communication): liên quan đn vic giao tip, thông đt cho
khách hƠng bng ngôn ng mƠ khách hƠng hiu bit d dƠng vƠ lng nghe v nhng
15
vn đ liên quan đn h nh gii thích dch v, chi phí, gii quyt khiu ni thc
mc.
(3) Nng lc phc v (competence): Nói lên trình đ chuyên môn đ thc
hin dch v. Kh nng phc v biu hin khi nhơn viên tip xúc vi khách hƠng,
nhơn viên trc tip thc hin dch v, kh nng nghiên cu đ nm bt thông tin liên
quan cn thit cho vic phc v khách hƠng
(4) Lch s (Courtesy): nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng vƠ thơn
thin vi khách hƠng ca nhơn viên.
(5) Tín nhim (Credibility): nói lên kh nng to lòng tin cho khách hƠng,
lƠm cho khách hƠng tin cy vƠo công ty. Kh nng nƠy th hin qua tên tui vƠ ting
tm ca công ty, nhơn cách ca nhơn viên phc v giao tip trc tip vi khách
hƠng.
Hìnhă1.3:ăCácăyuătăquytăđnhăchtălngădchăvăcmănhn
Ngun: Parasuraman vƠ cng s (1985).
(6) Tin cy (Reliability) nói lên kh nng thc hin dch v phù hp vƠ đúng
thi hn ngay ln đu tiên.
(7) áp ng (Responsiveness): nói lên s mong mun vƠ sn sƠng ca nhơn
viên phc v cung cp các dch v cho khách hƠng
S mong đi
v dch v
Cm nhn v
dch v
Cht lng
dch v đc
cm nhn
Thông tin
truyn thông
Nhu cu ca
khách hƠng
Kinh nghim
trong quá kh
Cácăyuătăquytă
đnhăđnăchtă
lngădchăv:
1. Tip cn
2. Thông tin
3. Nng lc phc
v
4. Lch s
5. Tín nhim
6. Tin cy
7. áp ng
8. An toƠn
9. Phng tin hu
hình
10. Hiu bit
khách hƠng
16
(8) An toƠn (Security): liên quan đn kh nng bo đm s an toƠn cho khách
hƠng, th hin qua s an toƠn v vt cht, tƠi chính, cng nh bo mt thông tin.
(9) Phng tin hu hình (Tangibles): h hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhơn viên phc v, các trang thit b h tr cho dch v.
(10) Hiu bit khách hƠng (Understanding/knowing the customer): th hin
qua kh nng hiu bit vƠ nm bt nhu cu ca khách hƠng thông qua vic tìm hiu
nhng đòi hi ca khách hƠng, quan tơm đn cá nhơn h vƠ nhn dng đc khách
hƠng thng xuyên.
Nhng thang đo ca mô hình nghiên cu ban đu da trên 10 thƠnh phn ca
cht lng dch v bao quát hu ht mi khía cnh ca dch v. Tuy nhiên, thang đo
cho thy có s phc tp trong đo lng, không đt giá tr phơn bit trong mt s
trng hp. Sau khi kim đnh li, Parasuraman vƠ cng s (1988) đư hiu chnh li
thƠnh mô hình cht lng dch v SERVQUAL (Service Quality Model) bng cách
kt hp vƠ chn lc li các thang đo còn 5 thƠnh phn vi 22 bin quan sát, đó lƠ s
tin cy (Reliability), s đáp ng (Responsiveness), nng lc phc v (Assurance),
s đng cm (Empathy) vƠ phng tin hu hình (Tangibles) .
Nh vy, Parasuman vƠ cng s (1988) đư đa ra thang đo SERVQUAL đ
đ lng cht lng dch v. B thang đo theo mô hình SERVQUAL gm có 2
thƠnh phn, mi thƠnh phn gm 22 phát biu đo lng 5 thƠnh phn trên. Phn th
nht nhm xác đnh k vng ca khách hƠng đi vi loi dch v ca doanh nghip
nói chung. Ngha lƠ không quan tơm đn mt doanh nghip c th nƠo vƠ ngi tr
li phng vn cho bit s mong mun ca h đi vi dch v đó. Phn th hai nhm
xác đnh s cm nhn ca khách hƠng đi vi vic s dng dch v ca doanh
nghip đc kho sát. Kt qu nghiên cu nhm tìm ra khong cách gia s cm
nhn ca khách hƠng v cht lng dch v do mt doanh nghip c th cung cp
khi đư s dng vi s k vng ca khách hƠng đi vi dch v đó.
1.2.2.3 MôăhìnhăSERVPERF
Thông qua các kim tra thc nghim vi b thang đo vƠ các nghiên cu lý
thuyt khác nhau, Parasuraman vƠ cng s khng đnh SERVQUAL lƠ b công c
đo lng cht lng dch v tin cy vƠ chính xác (Parasuraman vƠ cng s, 1985;
1988, 1991, 1993). B thang đo có th ng dng cho các bi cnh dch v khác