PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ GIỮA THÂM HỤT NGÂN SÁCH VÀ THÂM HỤT TÀI KHOẢN VÃNG LAI TẠI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1990 - 2013.

B

O
I H C KINH T TP.HCM
P
=====0=====

NGUY

NG

I QUAN H GI
C
I VI T NAM
N 1990 2013

H
H

LU

H


B

O
I H C KINH T TP.HCM
NGHI P
=====0=====

NGUY

NG

I QUAN H GI
C
I VI T NAM
N 1990 2013

H
H

Chu
: 60340201
LU

I

NG D N KHOA H C :

TS. NGUY N QU C KHANH


L

th c hi

t qu

trong lu

c

trong b t k
t c nh ng ph n k th a, tham kh

c

n c th trong danh m

u tham kh o.

H

Nguy

ng


M CL C

TRANG PH
L I CAM
M CL C
DANH M

NG BI U

DANH M

VI T T T

DANH M C PH L C

t ........................................................................................................................... 1
L IM

U ................................................................................................................... 2
T .................................................. 7

1.1. T ng quan v

u ...........................................................................7
tc

...............................................................10
.....................................................................................10
....................................................................................... 11

...............................................................................................14
1.2.4. M t s
h

n d n cho m i quan h gi
............................................................................................17

2.1.

g lai .............................19

2.2.

.............................21

2.3.

ng qua l i l n nhau

...............................................................................................................................23
tr c
ti p v i nhau ..........................................................................................................24


CH

3. TH C TR

I VI T NAM -

LI U........................................................................................ 33

3.1. Th c tr

ki n c

i Vi t

Nam .......................................................................................................................33
u ......................................................................................... 40

3.3. D li u ............................................................................................................42

T QU

U TH C NGHI M ............. 45

......................................................45
- Ki

......... 49

..............................................49
................................................................................ 50
4.3. Ki

nh s

pc

................................................................ 53

.........54
.....................................................................54
...........................................................55
4.5. Gi

t qu ki

nh .........................................................................57

5.1. T ng k t ..........................................................................................................59
5.2. Ki n ngh

......................................................................................60

U THAM KH O
PH L C


DANH M C

B NG BI U

.......................... 27
B ng 3.1 : T l ti

-

...................... 37
-2013 (%) ................................ 38

............................................................. 43
................................ 47
........................ 49
4.3

............................................... 52


n 1990 - 2013 .... 33
.......................................................... 46
.......................................................... 46

................................................... 48
.................................................... 48
....................................................... 50
......................................................................... 51
ng ph

n D(CA) ............................................. 53

ng ph

n D(FD) ............................................. 53
n D(CA) ............................................. 54
n D(FD)............................................ 54

4.11

........ 56

4.12

..................... 57


DANH M C

T

CA
FD
Y : T ng s n ph m qu c n i (GDP)

E:T
R

t ti n g

S : Ti t ki m
Spr : Ti t ki m c a khu v
Sgov : Ti t ki m c a khu v
I

a khu v

C:

a khu v

G
EX : Xu t kh u
IM : Nh p kh u
T : Thu
Tr : Chuy n giao c
c
WTO : T ch

i Th gi i

VAR : Vector Auto Regressive
REH : Gi thuy t

ng Ricardo

h

VI T T T


DANH M C PH L C

t qu

AR

Ph l c 3 : K t qu ki
Ph l c 4 : B ng s li
Ph l c 5 : B ng s li
1995 2013

ng ph
t, t

h
t ki m, xu t

n
, GDP Vi t Nam t
nh p kh u c a Vi

2013
n

1

t
nv

Vi t

n 1990

2013. Di n bi n th c ti n cho th y

c a Vi t Nam
ng di n bi

qua
u ki

h

nh m i quan h gi
i Vi t Nam

VAR. K t qu ki m nghi m b
u cho th y
m i quan h m t chi u t
i di

ng theo chi
t, t

cl
n


2

uh

gi

ph

im t
n kinh t

u th gi

c, Nh t B n, Trung Qu

c ch y
t tr

th c hi

n t thu

m t

t trong nh ng m

n nh m t

ng l

y n n kinh t

s m t ki

ng

n. M

i thu chi c

tr

d

m tr

n kinh

t .
tv

kho

ng chi tr
c nh p kh u l

t kh

t ki m.

t qu
m

p kh

u

ph c v
i ph

t khi d tr ngo i h i suy gi

kho

p kh

g, ngu n v

khi n n n kinh t c a m t qu
ng nhi u r

y

a n n kinh
c ch

c

t n


3

nhi u qu c

t hi n

m

t th i k nh

m t s qu c

gia, c

i xu t hi n g

th i trong m t kho ng th

ng xu t hi
bi n

m

t

nhi u qu

n v i r t nhi

b

ng

h

c

nv

it

gi
n nh

nh

t

m t qu c gia.

uc
r t nhi

t qu

h

i ta nh n th

ng h s t n t i m t thi t gi

nhi u qu

gi

nh s

t nt ic
u qu
h

t Nam t n t

lai. Sau khi m c a kinh t , h i nh p qu c t
nl

th c hi
ng l

tri n kinh t

nt

n nay.
tr

v

ng nh

p kh

kh u trang thi t b

t kh u). M t ph

n s n xu t ph c v

i nh p qu c t
phi thu quan d
c

u nh p

t l n. M

p WTO) khi

n thu

c d b , nh p kh
c.

v

t

u l i th
t kh

ng

p kh u. Do v

c

c ta h

tr
y, Vi

t hi

h

-t nt
t th

n nay. V y li

n t i m i quan h gi a T

tN

tT

4

kho

Vi

c u? N u t n t

m t s qu

h

i quan h di
cl

ng qua l i l n nhau?
u th c nghi

quan h :
T

i quan h gi a T
nv

i Vi

tN

nh m i

N

n 1990-

c i thi

ki
T

.T

t s gi i

i Vi t Nam.

2. M

u
ra

l i

h

n t i m i quan h gi

c

Vi

qu

h

m ts

ut nt

o, T

tN

cl

i quan h
tT

ng qua l i l n nhau ?

gi

T

nh m i quan h

tT

Vi

ng quan v

ng

cm
3. Ph

n c
nt

l

n v ng.

u

Ph

c

t

n v

c uv s

nv

nv

Ph

ki

ut

2013 s d ng
nh

Impulse Response

Variance Decomposition
c.
4. N

nh t ng th k

u


5

t s tr

u th c nghi m v m i quan h gi

h

nv

gi

u th c nghi m

a m t s qu

Vi t Nam.

ut
nv

t

Vi

n 1990 -

gi

i quan h

i quan h
ki

t

nh k t qu

p theo s d
c. B

u s d ng
t lu

i ngh

i quan h m t chi

s chi

t
trong trong

n n kinh t Vi
Response

Impulse

Variance Decomposition
k t qu
t lu

n ngh m t s gi

o m i quan h

u

ch

2013. K t qu ki

Vi t Nam b ng nh ng d li u th c t trong
nh c

t b ng

cv

gi i. K t qu c
th y

cm

c a

t

t chi u t
ng c

i

h
n c n n kinh t . T k t qu

s ki n ngh
d ng

c.

nh m i quan h gi
nv

n 1990

uc

t th c nh

Vi t Nam hi

xu t m t

n h n ch
ng h l y ti

nh n n kinh t

nh v m t qu

n
c

c.

6. H
u ch t
ph m qu c n

u m i quan h c

ng s n
n


6

ng c

nt

c

ta.
c t gi
qua l

ns

u chi u, th

t.

u y ut
tN

T

t T i kho

ch b

n
ut

u t thu c v

i xu t hi n trong th i gian g
t c

ng

n qu

M
T

t n t i m i quan h

id

uv

cd

- kinh

ng gi

m u nh
vi tuy m

c nhi u k t qu

gi i

c m t s gi thuy
thuy

gi

h tT
h

i quan h gi a T
ng m

Vi t Nam.

tN

T


7

1.

t hi n l

um

Hoa K

ng USD b

ts

ib

ng

c aM

and Rogoff, 2004, 2005; Sinai, 2006; Salvatore, 2006).

Hoa K , m t s
m tv iv

c

trong nh

c, Th
u th

ts

Gi thuy
ts

i
ng

ng n i t

n

ng m t s
cl


8

V m

c gi i
c thuy t Keynes. M i vi c gi m thu ho
t

kinh t

a
an n

al
nt

l

gi m. S

m khi

a hai y u t

c tr

i

so v

p kh u, h n ch xu t

kh u, d

n kinh t .

S

t hi n

n kinh t m i n

t thi
ng l c cho n n kinh t
t
ts
b t n trong n n kinh t

b im ty ut

t

d

Vi t Nam, m t qu

ng h
y c a nh ng lu ng v

n kinh t

ch
tr

t,

m

m
ng th i t n t


9

c bi

n

m c a cu c kh ng ho
m

nt

m

gi

th

1: Gi i thi u t ng quan v

c

.
2: T
gi i.
3: Th c tr ng v
Vi

4: C

t

c

n

10

5: C

4

1.2.
1.2.1.
h
)l
ng h
cg

h tr

n chi c

n thu, ph
cl

n thu l

n chi

g m kho

i theo y u t n i t i,
y u sau:

11

1.2.2.


12

t trong ba b ph n c u
a m t qu
h

nv

ng giao d ch v

v

tr ngo i

ch v gi

c

c. Nh ng giao d ch d n t i s
n

ng giao d ch

d nt is

c ghi

ch p

1

2

.

.

n kho n: bao g m nh ng kho n vi n tr

nh ng kho

ng ti
3

i, g

c a

n v t cho m

.

C
kho
l

nh p kh

li u th

i di

kim ng ch xu t

tl

1

i nh ho c

t kh
kim ng

2

Vi

p kh

t 132,2 t
t 131,3 t US

Kim
13

.

3


13

.

d
u m i quan h gi

h
c gia xu t kh u nhi
khi ti t ki m nhi

p kh u, hay

cl

nh p kh u nhi

t khi qu c gia
yv

t t hay x

l

n kinh t

b n ch t c a t

t trong t

thu

nh kinh t c th c a t ng qu c gia

t

m c n nh n m
m
lai c a m t qu c gia, c

n ph

ng h p c th

t/th

ch

t/th

r i cho r

t.
t quan ni m ph bi

Vi

hi n m t n n kinh t y
l i th

hi n m t n n kinh t

c
nh tranh t t. M c

ng h p, quan ni
t kinh t

y.
th

hi n m t n n kinh t

ng h

n

ng t

nhu

il i
t ki
ng nhu c

m t qu

s d ng ngu n l c c

n n n kinh t trong

c.
c l i, m
n n kinh t

u hi u b t n c a
c ch
nl

m nh
cs d

t
n n n kinh t


14

m
t) ch ng ph

ng c

n

t d u hi

k t lu

t

t hay x u n u ch
b n ch t c

t. M

ng con s

i quan tr

t ra

ts
chi

ts

c

c

n

M i quan h gi a

h c cho r

i ng h

c l i, t c h cho r

ng qu

t

ng kho ng th

t lu
1.2.3.
n kinh t

k t n i gi

c b t ngu n t

p qu

Y = C + I + G + (EX - IM), ( 2.1)
T

p qu

c trong

n n kinh t

tb

xu t kh

CA = EX

ch v , IM - nh p kh

, EX ch v .

IM (2.2)
n, ta xem

/th

t/th

il

i di n cho

.
n qu c t . Khi m t

qu c gia nh p kh u nhi

t kh u, CA s

nt
(vay t
ho c khu v

th

b
c th c hi

ch c qu c t ho c t nh
a n n kinh t

vay b


15

ph

t

n v t ch

y, m

t

c v i hi n t

n

c gi
t. M

cv

ng s

h

hi n t i (n

p kh

p qu

p kh

ho

t kh

ho

t ki m qu c gia trong n n kinh t m

i:
S = Y - C - G + CA (2.3),
-C-G=Iv

y trong m t n n kinh t m

:

S = I + CA (2.4)
t ki m qu c gia bao g m ti t ki m c a khu v

t ki m

c a khu v
S = Spr + Sgov (2.5)
V i Spr

t ph n c a thu nh p ho c thu nh p sau thu , sau khi tr thu

Spr = Y - T - C (2,6)
V

thu b

. Ti t ki m c
th c hi

ch gi a
c mua s m

Tr,
Sgov = T - G - Tr (2.7)
T

ti t ki m qu

S = Y - C - G = (Y - T - C) + (T - G - Tr) = Spr + Sgov = I + CA (2.8)
vi t l

ng c a quy

nh ti t ki

d
t n n kinh t m .

n


16

Spr = I + CA - Sgov = I + CA - (T - G - Tr) (2.9)
px pl
CA = Spr - I - (G + Tr - T) (2.10)
u th c (G + Tr h

ng m
y ti t ki

a m t qu
n t

kho n n m

cc

(G + Tr - T).

kinh t

ng h

th y r ng hai

x y ra. N

nh r ng s

t gi a ti t ki

nh theo th i gian, nh ng bi

t trong khu v

c s ph i d ch chuy n
t nt
gi

thuy

ng h p th

cg

thuy

ng

nh r ng s

is

i trong ti t ki m. Th gi i th c ph c t
ng h

ng h

thuy

nt

i ta ph i xem

n n n kinh t .
m thay th n i ti

thuy

ng

c gi i thi u l n

i m t h th

thuy

i s ti n thu s
ps

t gi m thu

t

is

g trong ti t ki

y, theo

n thu
trong

ng c

b

thu nh p d ki n c
tr

h

ng b i

, thu theo th

i v i gi i h

hi n t i c

thu

i.
n cu

c gi
ah

t gi m thu

i