Mối quan hệ giữa quản lý thanh khoản và khả năng sinh lợi của các công ty sản xuất tại Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM




HÀ C HIU






MI QUAN H GIA QUN LÝ
THANH KHON VÀ KH NNG
SINH LI CA CÁC CÔNG TY
SN XUT TI VIT NAM






LUN VN THC S KINH T




TP.H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM

HÀ C HIU





MI QUAN H GIA QUN LÝ
THANH KHON VÀ KH NNG
SINH LI CA CÁC CÔNG TY SN
XUT TI VIT NAM


Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣ s: 60340201



LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:

TS.NGUYN TN HOÀNG

TP.H Chí Minh ậ Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “Mi quan h gia qun lý thanh khon và kh
nng sinh li ca các công ty sn xut ti Vit Nam” là đ tài nghiên cu
ca riêng tôi di s hng dn ca ngi hng dn khoa hc. Các s liu,
kt qu nêu trong lun vn là trung thc và có ngun gc rõ ràng.
Tôi xin cam đoan nhng li nêu trên đây là hoàn toàn đúng s tht.


Tp.HCM, ngày 03 tháng 06 nm 2014
Tác gi





HÀ C HIU
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc bng biu
Tóm tt
CHNG 1: GII THIU 1
1.1.Lý do thc hin đ tài 1
1.2.Mc tiêu nghiên cu và vn đ nghiên cu 2
1.3.D liu và phng pháp nghiên cu 3
1.4.Phm vi nghiên cu 4

1.5. óng góp ca đ tài 4
1.6.Kt cu ca đ tài 4
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 6
2.1.Mi quan h gia thanh khon và li nhun 7
2.1.1.Thanh khon và li nhun 7
2.1.2.Lý thuyt đánh đi thanh khon và li nhun 9
2.2.Các nghiên cu thc nghim v mi quan h gia qun lý thanh
khon và kh nng sinh li 10
2.2.1.Mi quan h nghch bin gia qun lý thanh khon và kh nng sinh
li 10
2.2.2.Mi quan h cùng chiu gia qun lý thanh khon và kh nng sinh
li 18
2.2.3.Không có mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li
22
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 26
3.1.C s chn mô hình nghiên cu 26
3.2.C s d liu nghiên cu 27
3.2.1.Mô t bin 27
3.2.2.Mô hình nghiên cu và gi thit nghiên cu 33
3.3.Các phng pháp kim đnh mô hình 35
3.3.1.Thng kê mô t 35
3.3.2.Phân tích tng quan 35
3.3.3. Phng pháp c lng mô hình 35
3.3.4.Phng pháp kim đnh các h s hi quy và s phù hp ca mô
hình 38
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 40
4.1.Thng kê mô t 40
4.2.Phân tích tng quan 42
4.3.Kim đnh gi thit nghiên cu 43
4.4.Tho lun kt qu nghiên cu 52

CHNG 5: KT LUN 55
5.1.Kt qu nghiên cu và kin ngh 55
5.2.Hn ch ca đ tài và hng nghiên cu tip theo 56
5.2.1.Hn ch ca đ tài 56
5.2.2.Hng nghiên cu tip theo 57
Tài liu tham kho
Ph lc

DANH MC CÁC T VIT TT

T vit
tt
Ting Anh
Ti ng Vit
OLS
Ordinary Least Squares
Phng pháp bình phng bé nht
GLS
Generalized Least Square
Bình phng nh nht tng quát
HOSE
Ho Chi Minh Stock Exchange
S giao dch chng khoán Thành
ph H Chí Minh
HNX
Ha Noi Stock Exchange
S giao dch chng khoán Hà Ni
CR
Current ratio
T s thanh toán hin hành

QR
Quick ratio
T s thanh toán nhanh
WCM
Working Capital Management
Qun lý vn lu đng
ROA
Return on asset
T sut sinh li trên tng tài sn
ROE
Return on equity
T sut sinh li trên vn c phn
ROCE
Return on capital employed
T sut sinh li trên vn dài hn
CCC
Cash conversion cycle
Chu k chuyn đi tin mt
DIO
Days inventory outstanding
Thi gian hàng tn trong kho
DSO
Days sales outstanding
Thi gian thu đc tin hàng v
DPO
Days payable Outstanding
Thi gian phi tr nhà cung cp
LnS
Ln sales
Logarit c s e ca doanh s

LnTA
Ln total asset
Logarit c s e ca tng tài sn

DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 3.1. nh ngha chu k chuyn đi tin mt 30
Bng 3.2. Tng hp các bin nghiên cu trong đ tài 31
Bng 3.3.K vng nghiên cu ca đ tài 34
Bng 4.1.Thng kê mô t các bin 40
Bng 4.2.Ma trn tng quan gia các bin nghiên cu 42
Bng 4.3. Kt qu c lng mô hình Pool OLS 44
Bng 4.4.Kt qu c lng mô hình Fixed Effect 44
Bng 4.5.Kt qu c lng mô hình Random Effect 45
Bng 4.6.Kt qu kim đnh LM và Hausman 45
Bng 4.7. Kt qu kim đnh t tng quan bc 1 47
Bng 4.8. Kt qu kim đnh phng sai thay đi 47
Bng 4.9. Kt qu c lng mô hình bng phng pháp GLS 48
Bng 4.10.Tng hp kt qu nghiên cu 51

TÓM TT
Vi mc tiêu tìm hiu mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng
sinh li ca các công ty sn xut ti Vit Nam trong giai đon 2008-2013. 
tài thc hin nghiên cu trên 64 công ty sn xut đc niêm yt trên S giao
dch chng khoán Thành ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán Hà
Ni đ đánh giá mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li.
Thông qua vic c lng mô hình đ kim đnh gi thit nghiên cu ca
mình, kt qu cho thy có mt mi tng quan nghch chiu gia kh nng
sinh li ca công ty và vic qun lý thanh khon đc đo lng bng ch s
chu k chuyn đi tin mt. T kt qu nghiên cu, đ tài cho rng các nhà

qun lý cn quan tâm và cân đi gia vic qun lý thanh khon và kh nng
sinh li (li nhun) ca công ty trong mi giai đon ca chu k kinh doanh
ca công ty.
1

CHNG 1: GII THIU
1.1.Lý do thc hin đ tài
Giá tr doanh nghip và các nhân t tác đng đn nó là mt ch đ mà cho đn
nay vn thu hút đc rt nhiu các nhà nghiên cu nói chung và các nhà đu t
trong lnh vc tài chính nói riêng. Trong mt th trng không hoàn ho thì giá
tr doanh nghip chu tác đng ca rt nhiu yu t. Thông qua vic xác đnh giá
tr doanh nghip giúp các nhà nghiên cu tìm kim cho mình mt mô hình chun
v các nhân t tác đng. Còn nu xét  khía cnh ch doanh nghip thì vic tìm
kim nhng mi quan h gia các yu t vi giá tr doanh nghip hay nói đúng
hn là làm sao đ gia tng li nhun là vn đ ct lõi mà h quan tâm, qua đó
giúp cho h hoch đnh chin lc và hành đng nhm ti đa hoá giá tr doanh
nghip.
Trong bi cnh nn kinh t Vit Nam sau cuc khng hong tài chính toàn cu
2008 thì hàng lot các vn đ đt ra nh: Hàng tn kho  đng, vn đ n xu,
giá c bin đng bt thng,…. và rt nhiu vn đ khác đang đt ra nhng vn
đ nan gii cho nn kinh t Vit Nam nói chung và cho các doanh nghip trong
lnh vc sn xut nói riêng. Qua đó, ta thy vn đ qun lý vn lu đng nói
chung và qun lý thanh khon nói riêng là mt vn đ quan trng đn bn thân
mi doanh nghip và vn đ đt ra là các nhà qun lý phi làm th nào đ ti đa
hoá giá tr công ty tc cân bng gia thanh khon và li nhun.
Theo nh lỦ thuyt đánh đi (trade-off theory), trng tâm chính ca hu ht các
t chc là ti đa hóa li nhun trong khi nhu cu v qun lý hiu qu tài sn lu
đng thng b b qua. iu này là hp lý bi h tin rng li nhun và tính
thanh khon là nhng mc tiêu mâu thun nhau. Do đó, mt công ty ch có th
2

theo đui mt mc tiêu trong khi phi loi b mc tiêu còn li. Ngc li,
Padachi (2006) cho rng đó là cn thit đ mt công ty duy trì s cân bng gia
tính thanh khon và li nhun trong khi vn đm bo tính thông sut trong các
hot đng hàng ngày ca công ty đó. Quan đim này bt ngun t lý lun cho
rng c hai tình trng không đ kh nng thanh toán hoc thanh khon d tha
đu trc tip nh hng đn li nhun ca công ty. Nh vy gia lý thuyt và
thc tin cng có nhng mâu thun nhau, do đó xét trong bi cnh nn kinh t
Vit Nam hin ti khi mà các công ty đang hot đng trong giai đon kinh t còn
nhiu khó khn do khng hong tài chính toàn cu thì vn đ mi quan h gia
thanh khon và li nhun li đc đt lên hàng đu và cng là vn đ mà các nhà
qun tr cn phi quan tâm. ó cng là lỦ do tác gi chn đ tài “ Mi quan h
gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li ca các công ty sn xut ti
Vit Nam” cho đ tài tt nghip ca mình. Bài nghiên cu có th đóng góp thêm
mt bng chng thc nghim v mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh
li ca các công ty sn xut. Qua đó cng cung cp cho các nhà qun tr cách
thc đ hoch đnh ngun lc mt cách ti u nhm ti đa hoá giá tr doanh
nghip.
1.2.Mc tiêu nghiên cu và vn đ nghiên cu
- Xác đnh mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li ca các
công ty thuc lnh vc sn xut đc niêm yt trên S giao dch chng khoán
Thành ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni. Theo đó, mc
tiêu nghiên cu ca đ tài là:
- Tn ti mt mi quan h nghch chiu gia kh nng thanh khon và kh
nng sinh li ca công ty.
3

- Xem xét mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li ca
các công ty sn xut thông qua vic tìm hiu mi quan h gia chu k
chuyn đi tin mt và kh nng sinh li ca công ty, t s thanh toán

hin hành và kh nng sinh li ca công ty, t s thanh toán nhanh và kh
nng sinh li ca công ty.
-
Nhn đnh tm quan trng ca qun lý thanh khon đi vi hiu qu hot
đng ca các công ty sn xut Vit Nam trong giai đon nn kinh t còn
nhiu khó khn, bt n nh hin nay.
1.3. D liu vƠ phng pháp nghiên cu
Nhm gii quyt vn đ nghiên cu đt ra, đ tài s dng mô hình hi quy đa
bin đ xem xét mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li ca
các công ty thuc lnh vc sn xut  Vit Nam. Theo đó đ tài thc hin c
lng mô hình OLS vi mô hình Pooled OLS, Fixed Effect, Random Effect đ
kim tra mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li. ng thi đ khc
phc các hin tng ca mô hình nh: phng sai thay đi, t tng quan, đ tài
thc hin khc phc bng phng pháp hi quy bình phng tng quát GLS
(Generalized Least Square) nu có mô hình xut hin các khuyt tt.
D liu nghiên cu ca đ tài đc thu thp t các công ty c phn ca Vit
Nam bao gm các công ty hot đng trong lnh vc sn xut đc niêm yt trên
S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán
Hà Ni t nm 2008 đn nm 2013. Sau khi loi b các công ty không đy đ d
liu, kt qu còn li, đ tài thc hin nghiên cu 64 công ty vi 384 quan sát. D
liu ca các công ty đc thu thp t báo cáo thng niên, báo cáo tài chính, các
thông tin đc công b chính thc, website ca các công ty, website ca S giao
dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (HOSE) và S giao dch chng
4

khoán Hà Ni (HNX) . Các bin ph thuc, bin đc lp, bin kim soát đc t
chc thành d liu bng (panel data). Các kt qu phân tích d liu đc thc
hin vi s h tr ca phn mm Stata 11.0.
1.4.Phm vi nghiên cu
Xem xét và đánh giá mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh li

ca các công ty sn xut đc niêm yt trên S giao dch chng khoán Thành
ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni.  tài thc hin trên
mu nghiên cu 64 công ty vi 384 quan sát.
1.5.óng góp ca đ tài
-  tài tp trung nghiên cu các thành phn trong tài sn ngn hn thông
qua vic xem xét các ch s đi din cho kh nng thanh khon nh: Ch
s thanh toán hin hành, ch s thanh toán nhanh, chu k chuyn đi tin
mt trong mi quan h vi kh nng sinh li ca công ty.
- Vi nhng n lc nghiên cu ca mình, đ tài k vng rng s cung cp
thêm bng chng thc nghim v mi quan h mi quan h gia qun lý
thanh khon và kh nng sinh li ca các công ty sn xut và mong mun
ban qun tr công ty quan tâm nhiu hn v mi quan h gia thanh khon
và kh nng sinh li ca công ty đ có th ti u hoá ngun lc mang li
giá tr cho c đông.
1.6.Kt cu ca đ tài
Nhm tr li cho các vn đ nêu trên, đ tài chia b cc bài vit làm nm
chng.

5

 Chng 1: Gii thiu
Trong chng này đ tài s nêu ra c s cho vic chn đ tài, tóm lc
phng pháp nghiên cu, đóng góp ca đ tài và b cc ca đ tài.
 Chng 2: Tng quan các nghiên cu trc đây
Trong chng này đ tài s tp trung nêu lên kt qu ca các nghiên cu
trc đây có liên quan đn vn đ nghiên cu ca đ tài.
 Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Trong chng này đ tài nêu ra c s d liu đ thc hin nghiên cu, cách
đo lng các bin, mô hình nghiên cu và các gi thit nghiên cu ca đ tài.
 Chng 4: Phân tích d liu và kt qu nghiên cu

Trong chng này đ tài thc hin phân tích d liu nghiên cu và kim đnh
các gi thit nghiên cu đc nêu ra trong chng 3.
 Chng 5: Kt lun
Trong chng này đ tài nêu tóm tt li các vn đ nghiên cu và các kt qu
nghiên cu chính ca đ tài, nhng hn ch mà đ tài cha thc hin đc và
hng nghiên cu tip theo ca đ tài.

Tóm li, trong chng này đ tài đã nêu lý do cho vic chn đ tài nghiên cu,
mc tiêu, câu hi, phm vi, phng pháp nghiên cu và b cc ca đ tài đ làm
c s cho các nghiên cu tip theo ca đ tài.
6

CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
 Vit Nam vn đ v mi quan h gia qun lý thanh khon và kh nng sinh
li không phi là vn đ mi, vn đ này đã và đang đc xem xét hàng ngày
trong các quyt đnh ca các giám đc tài chính ca các công ty. Tuy nhiên trong
bi cnh nn kinh t Vit Nam đang gp nhiu khó khn do các nguyên nhân
khách quan và ch quan khác nhau và đang phi đi mt vi nhng ri ro tim
n cao nh hin nay thì vic xem xét đy đ và toàn din mi quan h gia thanh
khon và kh nng sinh li càng đc quan tâm hn bao gi ht di gc nhìn
ca mt nhà qun tr.
c bit trong giai đon t nm 2008 đn 2013 khi mà hàng lot nhng doanh
nghip phi ngng sn xut, đóng ca hoc ri vào tình trng khó khn do mt
thanh khon, hàng tn kho  đng đã đt ra nhng câu hi ln v s hin hu
ca các chin lc tài chính trc nhng thách thc cam go ca nn kinh t.
Làm th nào đ qun lý thanh khon tt và gia tng kh nng sinh li ca các
công ty đc bit là các công ty va và nh nh  Vit Nam hin nay. Có nhiu
cách khác nhau đ đo lng kh nng thanh khon. Chng hn nh tính t s
thanh toán hin hành (current ratio), hay ch s thanh toán nhanh (quick ratio),
ch s thanh toán tin mt (cash ratio). Mt cách khác đ đánh giá hiu qu ca

vic qun lý vn luân chuyn đc đ cp bi Richards và Laughlin (1980) theo
đó vòng quay ca tin đc xác đnh bng ngày phi thu + ngày tn kho- ngày
phi tr. Chu k này dng nh là mt đánh giá tt hn trong vic xem xét vic
đánh giá kh nng thanh khon ca công ty bi vì nó cho thy các thành phn
quan trng có liên quan đn vn luân chuyn. Vòng quay ca tin cho thy s
ngày t ngày công ty tr tin cho nhà cung cp cho đn ngày công ty thu đc
tin t khách hàng. Nhng nhà qun lý phi đm bo rng con s này là thp hn
7

so vi đi th cnh tranh và trung bình ngành. Vic qun lý tt vòng quay ca
tin s tác đng đn kh nng sinh li ca doanh nghip.
2.1. Mi quan h gia thanh khon và li nhun
2.1.1.Thanh khon và li nhun
Thanh khon là mt điu kin tiên quyt đ đm bo rng các công ty có th đáp
ng các ngha v ngn hn ca nó. Thanh khon ca công ty đc xem xét t hai
khía cnh khác nhau: quan đim tnh hoc đng (Farris và Hutchison, 2002).
Quan đim tnh xét xét kh nng thanh khon ca mt công ty da trên các h s
truyn thng đc đánh giá da trên các h s thanh khon hin hành (current
ratio) và h s thanh khon nhanh (quick ratio). Các h s này đo lng kh
nng thanh khon ti mt thi đim nht đnh. H s thanh khon hin hành thit
lp mi quan h gia tài sn ngn hn và n ngn hn. Thông thng, mt h s
thanh khon cao đc coi là mt ch s phn ánh kh nng ca công ty đ đáp
ng kp thi các khon n ngn hn ca nó. H s thanh khon nhanh thit lp
mt mi quan h gia tài sn ngn hn sau khi đã tr đi hàng tn kho và n ngn
hn. Mt tài sn có tính thanh khon nu nó có th đc chuyn đi thành tin
mt ngay lp tc hoc sm nht có th mà không làm mt giá tr. Thanh khon
thp dn đn tình trng mt công ty không có kh nng đ tr n đúng hn cho
các nhà cung cp, dch v và hàng hóa. iu này có th dn đn tn tht cho
công ty và có th dn đn phá sn.
Ngoài ra, không có kh nng đáp ng các khon n ngn hn có th nh hng

đn hot đng ca công ty và trong nhiu trng hp nó có th nh hng đn
danh ting ca nhng công ty đó. Lng tin mt hoc tài sn lu đng không
đ có th khin mt công ty b l các u đãi đc đa ra bi các nhà cung cp
8

tín dng, dch v và hàng hóa tt. Mt u đãi nh vy có th dn đn chi phí cao
hn ca hàng hóa s nh hng đn li nhun ca doanh nghip.
Quan đim đng đo lng tính thanh khon t các hot đng ca công ty da
trên các dòng tin ra dòng tin vào đc đo lng bng chu k chuyn đi tin
mt.
Tt c các đi tác có liên quan đu quan tâm đn kh nng thanh toán ca mt
công ty. Các nhà cung cp hàng hóa s kim tra tính thanh khon ca công ty
trc khi ra quyt đnh cho n. Nhân viên cng cn đc quan tâm v tính thanh
khon ca công ty đ bit liu các công ty có th đáp ng các ngha v liên quan
đn nhân viên, ví d nh tin lng, lng hu, qu d phòng, v.v…Vì vy, mt
công ty cn phi duy trì kh nng thanh khon (Owalabi et al., 2011).
Li nhun là khon tin còn li sau khi doanh thu tr đi chi phí. Sau khi xem xét
chi phí bán hàng, chi phí qun lý, và tt c các chi phí khác có liên quan. Li
nhun ròng là li nhun còn li sau khi đã tr lãi vay và thu. Các nhà đu t
tim nng quan tâm đn c tc và giá th trng ca c phiu, do đó, h quan
tâm đn kh nng sinh li ca công ty. Trong khi đó các nhà qun lý quan tâm
đn vic đánh giá kt qu hot đng kinh doanh thông qua li nhun. Do đó, t
sut li nhun biên thp phn ánh qun lý không hiu qu và các nhà đu t s
do d đu t vào các công ty (Owalabi et al., 2011).
Thanh khon và li nhun là hai mc đích chính ca qun lý vn lu đng
(Working Capital Management - WCM), liên quan đn s kt hp nhng thay
đi gia tài sn và n theo thi gian đc trích dn trong Lamberg và Valming
(2009). Các nhn đnh chung trong các bài nghiên cu đu xoay quanh gi
thuyt đánh đi gia thanh khon và li nhun. Gi thuyt này nhn đnh rng c
hai thut ng tài chính này gây ra mi quan h xung đt trong mt t chc, do đó

9

vic theo đui mt yu t này cng đng ngha là đánh đi yu t kia (Dash và
Hanuman, 2009).
Tuy nhiên, mt quan đim khác cho rng các nhà qun lý có th theo đui c hai
mc tiêu: mc tiêu thanh khon và mc tiêu li nhun vì chúng có mi quan h
trc tip vi nhau. Các nhn đnh này đc nghiên cu bi Chakraborty (2008)
khi đánh giá mi quan h gia vn lu đng và li nhun ca các công ty dc
phm  n . Ông ch ra rng có hai trng phái t tng riêng bit liên quan
đn vn đ này:
(i) Trng phái th nht cho rng vn lu đng không phi là mt yu t đ
nâng cao kh nng sinh li ca công ty và có th có mt mi quan h
ngc chiu gia chúng;
(ii) Theo trng phái th hai, vic đu t vào vn lu đng đóng mt vai trò
quan trng đ nâng cao li nhun ca công ty và doanh thu bán hàng
không th đc duy trì tr khi có mt mc đu t ti thiu ca vn lu
đng.
2.1.2.Lý thuyt đánh đi gia thanh khon và li nhun (Liquidity-
Profitability Trade-off)
Smith (1980) là mt trong nhng ngi đu tiên nghiên cu đánh đi gia tính
thanh khon và li nhun trong qun lý vn lu đng. Duy trì tính thanh khon
thích hp ch ra rng ngân qu đc gii hn trong tài sn lu đng do đó ngân
qu không có sn đ s dng cho hot đng hoc cho các mc đích đu t cho
li nhun cao hn. Do đó, tn ti mt chi phí c hi liên quan đn vic duy trì
nhng tài sn lu đng và điu này có th nh hng đn li nhun tng th ca
công ty.
10

Nói cách khác, li nhun tng s có xu hng làm gim tính thanh khon ca
công ty và ngc li, thanh khon cao s có xu hng nh hng đn kh nng

sinh li. Vì vy, các công ty nên luôn luôn c gng đ duy trì mt s cân bng
gia các mc tiêu mâu thun nhau ca thanh khon và li nhun. Thanh khon
ca công ty không nên quá cao hoc quá thp. Nu quá ph thuc vào thanh
khon thì s dn đn s tích t,  đng ca ngun vn nhàn ri và không mang
li bt k li nhun nào cho công ty. Mt khác, thanh khon không đ có th làm
st gim hng tín dng ca doanh nghip và có th dn đn thanh lý bt buc các
tài sn ca công ty.
2.2.Các nghiên cu thc nghim v mi quan h gia qun lý thanh khon
và kh nng sinh li
2.2.1.Mi quan h nghch bin gia qun lý thanh khon và kh nng sinh
li.
Trong phn này đ tài s tóm lc mt s các nghiên cu trong n lc tìm kim
mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li, theo đó các nghiên cu này
h tr và chng minh cho lý thuyt đánh đi gia thanh khon và li nhun.
Shin và Soenen (1998) là mt trong nhng ngi tiên phong thc hin nghiên
cu liên quan đn qun lý hiu qu vn lu đng vi nâng cao li nhun. Trong
bài nghiên cu ca mình “Efficiency of Working Capital Management and
Corporate Profitability” (“Hiu qu qun lý vn luân chuyn và t sut sinh li
ca doanh nghip”), Shin và Soenen (1998) đã phân tích xem chu k chuyn đi
tin mt đã có mt s tác đng tim nng lên li nhun ca mt mu ca các
công ty niêm yt trên th trng chng khoán M trong khong thi gian t nm
1974 đn nm 1994. Shin và Soenen (1998) phát hin ra rng vic gim hp lý
11

trong chu k chuyn đi tin mt có th dn đn s gia tng li nhun ca công
ty.
C th, Shin & Seonen (1998 ) đã nghiên cu mt mu gm 58.985 công ty niêm
yt ti M trong khong thi gian hai mi nm và tìm thy mt mi quan h
tiêu cc gia chu k thng mi thun (chu k chuyn đi tin mt) và kh nng
sinh li ca doanh nghip. Trên c s kt qu này, h kt lun rng các nhà qun

lý có th làm tng giá tr cho các c đông bng cách gim thi gian chuyn đi
tin mt  mc ti thiu hp lý.
Deloof (2003) đã thc hin mt nghiên cu  B gm 1009 công ty phi tài chính
vi d liu nghiên cu ly trong giai đon 1992-1996, vi hn 5054 mu quan
sát. Deloof đã tìm thy mi tng quan âm gia t sut sinh li gp và các thành
phn ca chu k chuyn đi tin mt: k thu tin bình quân, ngày tn kho, vòng
quay khon phi tr.
Kt qu nghiên cu hàm ý rng các nhà qun tr có th gia tng li nhun bng
cách gim chu k chuyn đi tin mt. Deloof gii thích tng quan âm gia t
sut sinh li và khon phi tr nh sau: t sut sinh li thp thì li nhun thp
nên phi ch lâu hn mi có tin chi tr cho nhng hoá đn.
Eljelly (2004) xác đnh mi quan h gia li nhun và tính thanh khon  Saudi
Arabia trong vi mu ca 29 công ty c phn (không bao gm các ngành công
nghip đin và Ngân hàng) trong giai đon 1996 – 2000, Nghiên cu cho thy
rng chu k chuyn đi tin mt là quan trng hn nh mt bin pháp thanh
khon hn so vi t l hin nay có nh hng đn li nhun. Bin quy mô công
ty đã đc tìm thy có nh hng đáng k đn li nhun  mc đ công nghip.
Kt qu là n đnh và có Ủ ngha quan trng cho vic qun lý thanh khon ti các
công ty Saudi khác nhau.
12

- u tiên, có mi quan h tiêu cc gia li nhun và tính thanh khon nh
t l thanh toán hin hành và chu k chuyn đi tin mt trong mu các
công ty  Saudi.
- Th hai, nghiên cu cng tit l rng đã có s thay đi ln trong ngành
công nghip liên quan đn các bin pháp quan trng ca tính thanh khon.
Kesseven Padachi (2006), đã tin hành nghiên cu kim tra xu hng trong
vic qun tr vn luân chuyn lên thành qu ca doanh nghip vi mu gm 58
doanh nghip nh, s dng phân tích d liu bng t 1998 đn 2003. Bin ph
thuc: t sut sinh li trên tng tài sn (ROA). Các bin đc lp gm: s ngày

vòng quay hàng tn kho, k thu tin bình quân, k thanh toán bình quân và chu
k chuyn đi tin mt.
Kt qu hi qui đã ch ra rng mt s đu t ln trong hàng tn kho và khon
phi thu thì đi kèm vi li nhun thp. Có mi tng quan có Ủ ngha (mnh)
gia qun tr vn luân chuyn và li nhun đc kim đnh trong các bài nghiên
cu trc. C th, có mi tng quan âm gia k thu tin bình quân, k thanh
toán bình quân và chu k chuyn đi tin mt đi vi li nhun ca mt doanh
nghip, trong khi đó đi vi s ngày vòng quay hàng tn kho thì không tìm thy
mi tng quan có Ủ ngha nào đi vi li nhun.
Mt phân tích v thanh khon, li nhun và hiu qu hot đng ca nm nhóm
ngành công nghip đã ch ra nhng thay đi có Ủ ngha và cách tt nht đ giúp
ngành công nghip giy gia tng thành qu là phi quan tâm đn đn s đánh đi
gia thanh khon và li nhun.
Lazaridis và Tryfonidis (2006) nghiên cu mi quan h gia qun tr vn luân
chuyn và t sut sinh li  Ai Cp. Tác gi s dng mu nghiên cu gm 131
13

công ty niêm yt trên sàn chng khoán Athens trong giai đon 2001-2004 và tìm
thy mi tng quan âm gia t sut sinh li gp và vn luân chuyn đc đo
lng bng chu k chuyn đi tin mt, khon phi tr.
Garcia-Teruel và Martinez-Solano (2007) đã nghiên cu tác đng ca vn
luân chuyn lên t sut sinh li ca nhng công ty va và nh  Tây Ban Nha,
trong nghiên cu ca mình tác gi s dng bin t sut sinh li trên tng tài sn
(ROA) đi din cho kh nng sinh li ca công ty, các bin đc lp gm: Chu
k chuyn đi tin mt đc đo lng thông qua s ngày phi thu, s ngày tn
kho và s ngày phi tr; bin kim soát đc s dng trong mô hình gm: Quy
mô công ty, tc đ tng trng ca doanh thu, đòn by tài chính, h s tng
trng GDP hàng nm ca nn kinh t vi Ủ ngha rng vic nn kinh t tng
trng tt và n đnh s giúp gia tng t sut sinh li ca công ty.Tác gi s
dng phng pháp hi quy d liu bng bao gm 8872 công ty trong giai đon

1996-2002 vi phân tích đn bin (Univariate analysis) và phân tích đa bin
(Multivariate analysis). Kt qu th hin rng nhà qun tr có th gia tng giá tr
c phn bng cách làm gim k thu tin bình quân, vòng quay hàng tn kho theo
ngày và chu k chuyn đi tin mt.
Raheman và Nasr (2007) cng đã nghiên cu ca nghiên cu nhng tác đng
ca qun tr vn luân chuyn lên li nhun ca 94 doanh nghip Pakistan đc
niêm yt trên th trng chng khoán Karachi (KSE) t nm 1999-2004. Vi
bin đc lp là: li nhun hot đng ròng, bin ph thuc: k thu tin bình quân,
s ngày vòng quay hàng tn kho, k thanh toán bình quân, chu k chuyn đi
tin mt, bin kim soát: t s thanh toán hin hành, t l n, qui mô ca doanh
nghip và t l tài sn tài chính trên tng tài sn. Kt hp vi phng pháp kim
đnh: thng kê mô t, phân tích tng quan Pearson, phân tích hi qui thì thu
14

đc các kt qu sau. Tác gi đã tìm thy bng chng v mi tng quan âm
gia li nhun hot đng ròng và k thu tin bình quân, s ngày vòng quay hàng
tn kho, k thanh toán bình quân cho các doanh nghip Pakistan. Nhng kt qu
này đ ngh các nhà qun lý có th to ra li nhun cho các c đông bng cách
gim k thu tin bình quân và s ngày vòng quay hàng tn kho đn mc nh
nht (ti u). Ngoài ra, nhóm tác gi còn tìm thy đc mi tng quan âm gia
thanh khon và li nhun ca doanh nghip, mi tng quan dng gia qui mô
và li nhun, cng nh mi tng quan âm gia vic vay n vi li nhun ca
doanh nghip.
Samiloglu và Demirgunes (2008) thc hin nghiên cu tác đng ca vic qun
lý vn luân chuyn đn li nhun ca doanh nghip, nghiên cu đc thc hin
ti Th Nh K vi 5843 công ty trong giai đon 1998-2007 đc chn làm mu
nghiên cu. Kt qu nghiên cu cho thy có mi quan h ngc chiu gia
khon phi thu, ngày tn kho và đòn by tài chính vi kh nng sinh li ca
công ty đc đo bng t sut sinh li trên tng tài sn. Trong khi tc đ tng
trng doanh thu nh hng tích cc đn li nhun công ty.

Falope và Ajilore (2009) cng có kt qu nghiên cu khá phù hp vi kt qu
ca nhng nghiên cu đã đ cp trên. Mc tiêu ca tác gi này là hng ti xác
đnh tác đng ca vn luân chuyn lên t sut sinh li thông qua s dng d
liu bng gm 50 công ty Nigerian niêm yt trên sàn giao dch chng khoán
Nigerian trong giai đon 1996-2005. H tìm thy mi tng quan âm gia t
sut sinh li và vòng quay hàng tn kho theo ngày, k thu tin bình quân, s
ngày phi tr bình quân. H cng phát hin rng không có s khác bit đáng k
gia các doanh nghip nh và ln nên c 2 loi công ty này có th gia tng t
sut sinh li bng cách làm gim chu k chuyn đi tin mt.
15

Azhagaiah Ramachandran, Muralidharan Janakiraman (2009), tin hành
nghiên cu v mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và thu nhp trc thu
và lãi vay (EBIT) ca ngành công nghip giy gm 30 doanh nghip n  t
1997-1998 đn 2005-2006.  đo lng hiu qu ca qun tr vn luân chuyn,
các tác gi tính toán 3 ch s sau:
- Ch s thành qu (Performance Index), ch s s dng (Utilization Index)
và ch s hiu qu (Efficiency Index).
- Các bin gii thích bao gm: Chu k chuyn đi tin mt, k thanh toán
bình quân, k thu tin bình quân, s ngày vòng quay hàng tn kho.
- Ngoài ra, các bin kim soát bao gm: t s tài sn tài chính trên tng tài
sn, t l n và qui mô.
Vi phng pháp kim đnh: thng kê mô t, phân tích h s tng quan gia
các bin, phân tích hi qui thì kt qu nghiên cu cho thy k thanh toán bình
quân có tng quan âm vi EBIT và chu k chuyn đi tin mt có mi tng
quan âm vi li nhun. Trong khi đó, k thu tin bình quân có mi tng quan
dng vi li nhun EBIT, điu này khuyn khích các doanh nghip nên rút
ngn thi gian thu tin, vì điu đó s làm tng li nhun.
Chatterjee (2010) nghiên cu nh hng ca vn luân chuyn lên li nhun ca
các công ty niêm yt trên sàn chng khoán Luân ôn trong ba nm t 2006 đn

2008. Nhng phát hin này là phù hp vi nhng nghiên cu trc đây nh: Chu
k chuyn đi tin mt tng thì li nhun gim, nhng nhà qun lý có th gia
tng li nhun cho c đông bng cách ct gim các chu k chuyn đi tin mt.
Ngoài ra, nghiên cu cho thy ba mi quan h quan trng: th nht là mi quan
h ngc chiu gia thanh khon và li nhun, th hai là mi quan h cùng
16

chiu gia quy mô công ty và kh nng sinh li, th ba là mi quan h ngc
chiu gia n s dng và li nhun. Qua đó hàm Ủ rng các nhà qun lý có th
tng li nhun cho doanh nghip bng cách gim s ngày khon phi thu và
hàng tn kho và ít phi ch đi cho vic chi tr các hoá đn.
Huynh và Su (2010) thc hin nghiên cu nh hng ca vic qun lý vn luân
chuyn đn kh nng sinh li ca các công ty đc niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam, theo đó các nghiên cu các công ty phi tài chính đc
chn làm mu cho nghiên cu, sau khi loi tr các công ty không đ d liu mu
nghiên cu ca nhóm tác gi là 130 công ty. Nhóm tác gi s dng chu k
chuyn đi tin mt đ đo lng kh nng qun lý vn lu đng ca công ty và
s dng t sut li nhun gp đi din cho kh nng sinh li ca công ty. Bng
các c lng mô hình hi quy đa bin cho d liu bng kt qu nghiên cu cho
thy có mt mi quan h nghch chiu gia chu k chuyn đi tin mt và kh
nng sinh li ca công ty.
Thông qua kt qu nghiên cu ca mình nhóm tác gi cho rng đ to ra giá tr
cho các c đông thì các nhà qun lý nên kim soát chu k chuyn đi tin mt
hp lý và gi các giá tr thành phn ca nó nh: S ngày tn kho, s ngày phi
tr và s ngày phi thu  mc ti u.
Nobanee và cng s (2011) thc hin nghiên cu mi quan h gia gia chu k
chuyn đi tin mt và thành qu ca các công ty phi tài chính Nht. Theo đó tác
gi thc hin nghiên cu cho 2.123 công ty đc niêm yt trên th trng chng
khoán Tokyo trong thi gian 15 nm t nm 1990 đn nm 2004. Bin t sut
sinh li trên vn đu t đc s dng đi din cho thành qu ca công ty. Thông

qua vic c lng bng mô hình GMM tác gi s dng kt qu nghiên cu cho
thy có mt mi quan h nghch bin đáng k gia chu k chuyn đi tin mt
17

và giá tr công ty, theo đó các nhà qun lý có th gia tng li nhun ca công ty
bng cách rút ngn chu k chuyn đi tin mt thông qua vic rút ngn các
khon phi thu, hàng tn kho, gia tng các khon phi tr.
Tuy nhiên, bài nghiên cu cng cnh báo rng vic kéo dài các khon phi tr có
th gây nh hng đn uy tín ca công ty và đn lt nó có th gây nh hng
đn kh nng sinh li ca công ty. Ngoài ra, bài nghiên cu cng ch ra rng đi
vi các ngành công nghip khác nhau nh hng ca thanh khon lên kh nng
sinh li ca công ty là khác nhau. Chu k chuyn đi tin mt có mi quan h
nghch bin đáng k vi kh nng sinh li ca các công ty thuc nhóm ngành
công nghip c bn, công nghip chung, ngành công ngh thông tin. i vi
nhóm ngành sn xut tiêu dùng và dch v bài nghiên cu tìm thy ít mi quan
h gia chu k chuyn đi tin mt và kh nng sinh li ca công ty.
Gii thích cho kt qu nghiên cu này tác gi cho rng các ngành công nghip
sn xut lu tr hàng tn kho cho khon thi gian dài trong khi các ngành công
nghip khác thi gian lu kho là ngn hn. Do đó gim thi gian chu k chuyn
đi tin mt cho các công ty thuc nhóm ngành sn xut có th làm gia tng li
nhun ca công ty.
Qasim Saleem và Ramiz Ur Rehman (2011) đánh giá nh hng ca t l
thanh khon trên li nhun thông qua kim tra các công ty hot đng trong lnh
vc du khí ca Pakistan bng cách chn 26 công ty trong khu vc t nm 2004
-2009 bng cách áp dng hi quy tuyn tính vi s h tr ca phn mm SPSS.
Kt qu nghiên cu cho thy mt tác đng đáng k ca t l thanh khon lên
ROA trong khi tác đng này là không đáng k đi vi ROE và ROI. Và kt qu
cng ch ra rng ROE nh hng không đáng k bi kh nng thanh toán nhanh,
kh nng thanh toán hin hành và t l thanh khon trong khi ROI chu tác đng