Luận văn thạc sĩ 2014 Nâng cao chất lượng dịch vụ cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng TMCP Phương Đông

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH





TRN TH BệCH DIP

NỂNG CAO CHT LNG DCH V CHO
VAY I VI DOANH NGHIP VA VÀ NH
TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN
PHNG ÔNG




LUN VN THC S KINH T





TP. H CHệ MINH ậ NM 2014


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH

TRN TH BệCH DIP

NỂNG CAO CHT LNG DCH V CHO
VAY I VI DOANH NGHIP VA VÀ NH
TI NGỂN HÀNG TMCP PHNG ÔNG

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mư s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
TS. THỂN TH THU THY



TP. H CHệ MINH ậ NM 2014
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s "Nơng cao cht lng dch v cho vay đi
vi doanh nghip va vƠ nh ti ngơn hƠng TMCP Phng ông " lƠ kt qu ca
quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp, nghiêm túc ca cá nhơn tôi di s
hng dn ca TS. Thơn Th Thu Thy.
Các s liu đc nêu trong lun vn đc trích ngun rõ rƠng vƠ đc thu

thp t thc t, đáng tin cy, đc x lý trung thc vƠ khách quan.
Kt qu nghiên cu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha đc công b trong
bt k công trình nghiên cu nƠo khác.

TPHCM, ngƠy tháng nm 2014
Tác gi


Trn Th Bích Dip


MC LC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT

DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC  TH, HỊNH V
LI M U 1
1. Tính cp thit ca đ tƠi nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu lun vn 1
3. i tng nghiên cu vƠ phm vi nghiên cu ca lun vn 1
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. ụ ngha thc tin 2
6. Kt cu lun vn 2
CHNG 1: TNG QUAN V CHT LNG DCH V CHO VAY I
VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGỂN HÀNG THNG MI 3
1.1. Nhng vn đ c bn v doanh nghip va vƠ nh 3
1.1.1. Khái nim v DNVVN 3

1.1.2. Phơn loi DNVVN 4
1.1.2.1. Phân loi theo tip cn đnh lng 4
1.1.2.2. Phân loi theo tip cn đnh tính 6
1.1.3. u th vƠ hn ch ca DNVVN 7
1.1.3.1. u th ca DNVVN 7
1.1.3.2. Hn ch ca DNVVN 9
1.1.4. Vai trò ca DNVVN trong nn kinh t 9
1.2. Dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ nh ti ngơn hƠng thng
mi 11
1.2.1. Khái nim v dch v ngơn hƠng 11
1.2.2. Khái nim dch v cho vay đi vi DNVVN ti NHTM 13
1.2.3. c đim ca dch v cho vay đi vi DNVVN ti NHTM 15
1.2.4. Vai trò ca dch v cho vay đi vi DNVVN ti các NHTM 16


1.3. Cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ nh ti ngơn
hƠng thng mi 17
1.3.1. Khái nim v cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN 17
1.3.2. c đim ca cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN 19
1.3.3. Các nhơn t nh hng đn cht lng dch v cho vay đi vi DVVVN 20
1.3.3.1. Nhơn t khách quan 21
1.3.3.2. Nhơn t ch quan 22
1.3.4. Các tiêu chí đánh giá cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN 27
1.3.4.1. Ch tiêu đnh tính 27
1.3.4.2. Ch tiêu đnh lng 27
1.4. S cn thit phi nơng cao cht lng dch v cho vay đi vi doanh
nghip va vƠ nh ti ngơn hƠng thng mi 29
1.5. Kinh nghim nơng cao cht lng dch v tín dng đi vi doanh nghip
va vƠ nh ti các ngơn hƠng thng mi trên th gii vƠ bƠi hc kinh nghim
đi vi DNVVN cho OCB 31

1.5.1. Kinh nghim nơng cao cht lng dch v tín dng đi vi DNVVN ti các
NHTM trên th gii 31
1.5.2. BƠi hc kinh nghim cho OCB 32
KT LUN CHNG 1 33
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V CHO VAY I VI
DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGỂN HÀNG THNG MI C
PHN PHNG ÔNG 34
2.1. Gii thiu v Ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông 34
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 34
2.1.2. Các hot đng kinh doanh ch yu 35
2.1.2.1. Các dch v đi vi khách hƠng cá nhơn 35
2.1.2.2. Các dch v khách hƠng doanh nghip 35
2.1.2.3. Các dch v, sn phm khác 36
2.1.3. Kt qu hot đng kinh doanh 36
2.2. Thc trng dch v cho vay đi vi DNVVN ti Ngơn hƠng thng mi c
phn Phng ông 39


2.2.1. S lng DNVVN vay vn ti OCB 40
2.2.2. Doanh s cho vay DNVVN 40
2.2.3. Tình hình d n cho vay DNVVN ti OCB 41
2.2.3.1. D n theo loi tin t 41
2.2.3.2. D n theo theo thi gian 41
2.2.3.3. D n theo ngành kinh t 42
2.3. Thc trng cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ nh
ti ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông 44
2.3.1. Thc trng cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB 44
2.3.1.1. Tng trng tín dng 44
2.3.1.2. N có đm bo 45
2.3.1.3. N quá hn vƠ n xu 46

2.3.1.4.
Vòng quay vn tín dng 47
2.3.2. Phơn tích các nhơn t nh hng đn cht lng dch v cho vay đi vi
DNVVN ti OCB 47
2.3.2.1. Nhơn t khách quan 47
2.3.2.2. Nhơn t ch quan 48
2.4. ánh giá thc trng cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip va
vƠ nh ti ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông 50
2.4.1. ánh giá thc trng cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB 50
2.4.1.1. Nhng kt qu đt đc 50
2.4.1.2. Nhng tn đng 51
2.4.2. ánh giá thc trng cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB
thông qua kho sát 53

2.4.2.1. Quy trình kho sát 50
2.4.2.2. Nghiên cu s b 50
2.4.2.3. Nghiên cu chính thc 51
KT LUN CHNG 2 71
CHNG 3: GII PHÁP NỂNG CAO CHT LNG DCH V CHO VAY
I VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGỂN HÀNG TMCP
PHNG ÔNG 67



3.1. nh hng phát trin hot đng tín dng ca ngơn hƠng thng mi c
phn Phng ông đn nm 2015 72
3.2. Gii pháp nhm nâng cao cht lng hot đng tín dng đi vi doanh
nghip va vƠ nh ti ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông 73
3.2.1. Chính sách tín dng 73
3.2.1.1. Chính sách v lưi sut cho vay 73

3.2.1.2. Chính sách v TSB vay vn 73
3.2.1.3. Phơn công công vic ti Phòng KHDN OCB vƠ đƠo to nhơn viên tín dng 74
3.2.2. Bi dng kin thc và chuyên môn, đo đc cho cán b tín dng 75
3.2.3. Tip tc đy mnh công tác hin đi hoá ngân hàng 76
3.2.4. Hin đi hóa tác phong làm vic 76
3.2.5. Nâng cp trang thit b máy móc hin đi và bo mt thông
tin
76
3.2.6. y mnh công tác marketing , qung cáo 77
3.2.7. Thc hin chin lc marketing hp lý, đáp ng ti đa nhu cu DNVVN . 77
3.2.8. Tng cng công tác t vn cho các DNVVN vay vn 78
3.2.9. Tng cng công tác kim tra, kim toán ni b 79
3.3. Gii pháp h tr 80
3.3.1. i vi Chính ph 80
3.3.2. i vi NHNN 81
KT LUN CHNG 3 81
KT LUN 82
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: THIT K NGHIểN CU NH TệNH
PH LC 2: BNG CỂU HI KHO SÁT
PH LC 3: BNG CỂU HI VÀ MÃ HịA THANG O
PH LC 4: BNG TệNH CRONBACH’S ALPHA
PH LC 5: PHỂN TệCH NHỂN T
PH LC 6: PHỂN TệCH TNG QUAN
PH LC 7: PHỂN TệCH HI QUY
PH LC 8: PHỂN TệCH PHNG SAI (ANOVA)
PH LC 9: PHỂN TệCH THNG Kể MÔ T


DANH MC T VIT TT

1
OCB
Orient Commercial Joint Stock Bank ậ Ngân hàng TMCP
Phng ông
ng ô
2
SGD
S giao dch
3
DNVVN
Doanh nghip va vƠ nh
4
DNNN
Doanh nghip nhà nc
5
GDP
Gross Domestic Product ậ Tng sn phm quc ni
6
CN
Chi nhánh
7
PGD
Phòng giao dch
8
NHTM
Ngân hàng thng mi
9
NHT
Ngân hàng Trung ng
10

NHNN
Ngân hàng Nhà nc
11
SME
Small and Medium Enterprise ậ Doanh nghip va vƠ nh
12
TSB
Tài sn đm bo
13
DN
Doanh nghip
14
TPHCM
Thành ph H Chí Minh
15
NHTMCP
Ngân hàng thng mi c phn
16
TD
Tín dng
17
CP
Chính ph
18
TCTD
T chc tín dng
19
CBTD
Cán b tín dng
20

WTO
World Trade Organization ậ T chc thng mi th gii



DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Tiêu chí phơn loi DNVVN ca Vit Nam 3
Bng 1.2: Tiêu chí phơn loi doanh nghip nh vƠ va ca mt s quc gia vƠ khu
vc 4
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn ti OCB trong giai đon 2011 ậ 2013 33
Bng 2.2: Tình hình d n ti OCB trong giai đon 2012 ậ 2013 35
Bng 2.3: S lng DNVVN vay vn ti OCB giai đon 2011 ậ 2013 36
Bng 2.4: Doanh s cho vay DNVVN ti OCB giai đon 2011 - 2013 36
Bng 2.5: D n tín dng theo tin t đi vi DNVVN ti OCB giai đon 2011-
2013 37
Bng 2.6: D n tín dng theo k hn đi vi DNVVN ti OCB giai đon 2011 ậ
2013 37
Bng 2.7: D n cho vay theo ngƠnh kinh t đi vi DNVVN ti OCB giai đon
nm 2011 - 2013 39
Bng 2.8: Tng trng tín dng ca DNVVN ti OCB giai đon 2011 ậ 2013 40
Bng 2.9: D n ca DNVVN theo tƠi sn đm bo ti OCB giai đon
2011 - 2013 41
Bng 2.10: D n DNVVN theo ch tiêu n quá hn vƠ n xu ti OCB giai đon
2011 -2013 42
Bng 2.11: Vòng quay vn tín dng ca DNVVN ti OCB giai đon 2011 ậ 2013 43
Bng 2.12: Kt qu phơn tích h s Cronbach’s alpha ca các thƠnh phn thang đo 51
Bng 2.13: Ma trn đư xoay 53
Bng 2.14: Ma trn tng quan Pearson 54
Bng 2.15: Thng kê phơn tích các h s hi quy 56
Bng 2.16: ANOVA trong kim đnh F 56

Bng 2.17: Hin tng đa cng tuyn đánh giá giá tr dung sai ca VIF 57
Bng 2.18: Kt qu d báo ca mô hình hi quy tuyn tính bi 58
Bng 2.19: Thng kê mô t các bin quan sát trong thƠnh phn chính sách cho vay 60
Bng 2.20: Thng kê mô t các bin quan sát trong thƠnh phn s đm bo 61
Bng 2.21: Thng kê mô t các bin quan sát trong thƠnh phn s chu đáo 63
Bng 2.22: Thng kê mô t các bin quan sát trong thƠnh phn uy tín 64
Bng 2.23: Thng kê mô t các bin quan sát trong thƠnh phn trang thit b, c s
vt cht 65


DANH MC CÁC  TH, HỊNH V
Biu đ 2.1: Phơn loi d n theo thi gian đi vi DNVVN ti OCB nm 2013 38
S đ 2.2: Quy trình thc hin nghiên cu 49
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu 50

1


LI M U
1. Tính cp thit ca đ tƠi nghiên cu
Vic phát trin các DNVVN luôn đc quan tơm, chú trng vƠ đc xem lƠ
nhng bc đi ban đu đ Vit Nam thc hin công nghip hoá, hin đi hoá đt
nc.
i vi các NHTM, vic phc v các KH ln luôn đc u tiên vì các khách
hƠng ln có đ an toƠn cao, có b dƠy kinh nghim, có uy tín trên th trng. Tuy
nhiên, s lng các DNVVN tng lên vi s lng đáng k. Li ích ca các
DNVVN đi vi ngơn hƠng ch yu lƠ hot đng cho vay. Cht lng dch v đóng
vai trò quan trng trong vic đáp ng nhu cu, mong mun vƠ k vng ngƠy cƠng
gia tng ca khách hƠng.
Dch v cho vay lƠ dch v to ra li nhun cao nht cho các NHTM ti Vit

Nam hin nay. Cht lng cho vay tt đư vƠ đang tr thƠnh mt v khí cnh tranh
mang tính chin lc cho các NH. nh hng ca khi khách hƠng doanh nghip
ti OCB lƠ m rng, phát trin đi vi các DNVVN. Và OCB đang tng bc nâng
cao d n cho vay đi vi các DNVVN lƠ mt nhim v quan trng cn hng ti.
 đt đc mc tiêu nơng cao d n đi vi các DNVVN, vn đ ci thin cht
lng cho vay đi vi DNVVN đang đc OCB đc bit chú trng.
Nhn thy s cn thit ca vn đ mang tính thi s nƠy nên đư la chn đ tƠi
nghiên cu ắNơng cao cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB”. Da
trên các cn c khoa hc, tham kho kinh nghim ca các NHTM trong nc cng
nh thc trng hot đng tín dng đi vi DNVVN ti OCB, đ xut mt s gii
pháp vƠ kin ngh nhm gii quyt vn đ nơng cao cht lng dch v cho vay đi
vi DNVVN ti OCB.
2. Mc tiêu nghiên cu lun vn
Nghiên cu v dch v cho vay ngơn hƠng đi vi DNVVN, phân tích cht
lng dch v cho vay đi vi DNVVN, gii pháp nơng cao cht lng dch v cho
vay đi vi DNVVN ti OCB.
3. i tng nghiên cu vƠ phm vi nghiên cu ca lun vn
- i tng nghiên cu: cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB.
2


- Phm vi nghiên cu: phân tích cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti
OCB.
- i tng kho sát ca đ tƠi lƠ khách hƠng đư vƠ đang vay vn ti OCB.
- Thi gian nghiên cu: nghiên cu dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB t
nm 2011 đn nm 2013.
- Không gian nghiên cu: Ngơn hƠng TMCP Phng ông.
4. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp nghiên cu đnh tính:
+ Phng pháp phơn tích tng hp, thng kê mô t.

+ Phng pháp tho lun nhóm chuyên gia: phng vn 5 giám đc chi nhánh
OCB vƠ 5 giám đc dch v khách hƠng. Nghiên cu nƠy nhm khám phá điu
chnh vƠ b sung thang đo cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti
OCB.
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: thc hin kho sát bng cơu hi thông qua
phng vn trc tip, gi đin thoi phng vn các DNVVN đang vay vn ti
OCB đ thu thp d liu. Phng pháp phơn tích đnh lng áp dng: phng
pháp h s tin cy Cronbach’s Alpha, phơn tích các nhơn t khám phá EFA,
phơn tích hi quy tuyn tính. S dng phn mm SPSS 20.0.
5. ụ ngha thc tin
Trên c s đánh giá thc trng cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti
OCB, phơn tích các yu t đt đc vƠ hn ch trong cht lng dch v cho vay
đi vi DNVVN t đó đ xut mt s gii pháp vƠ kin ngh nhm gii quyt vn
đ nơng cao cht lng dch v cho vay đi vi DNVVN ti OCB.
6. Kt cu lun vn
NgoƠi li m đu vƠ kt lun, kt cu lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ
nh ti Ngơn hƠng thng mi
Chng 2: Thc trng cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ nh
ti Ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông
Chng 3: Gii pháp nơng cao cht lng dch v cho vay đi vi doanh nghip
va vƠ nh ti Ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông.
3



CHNG 1: TNG QUAN V CHT LNG DCH V CHO VAY I
VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGỂN HÀNG THNG MI
1.1. Nhng vn đ c bn v doanh nghip va vƠ nh
1.1.1. Khái nim v DNVVN

DNVVN lƠ nhng doanh nghip có quy mô nh bé v mt vn, lao đng hay
doanh thu. DNVVN có th chia thƠnh ba loi cn c vƠo quy mô, đó lƠ doanh
nghip siêu nh (micro), doanh nghip nh vƠ doanh nghip va. Theo tiêu chí ca
Nhóm Ngơn hƠng th gii, doanh nghip siêu nh lƠ doanh nghip có s lng lao
đng di 10 ngi, doanh nghip nh có s lng lao đng t 10 đn 50 ngi,
còn doanh nghip va có t 50 đn 300 lao đng.  mi nc, ngi ta có tiêu chí
riêng đ xác đnh DNVVN.
 Vit Nam, theo Ngh đnh s 56/2009/N-CP ca CP, đư đnh ngha nh sau:
DNVVN lƠ c s kinh doanh đư đng ký kinh doanh theo quy đnh pháp lut, đc
chia thƠnh ba cp: siêu nh, nh, va theo quy mô tng ngun vn (tng ngun vn
tng đng tng tƠi sn đc xác đnh trong bng cơn đi k toán ca doanh
nghip) hoc s lao đng bình quơn nm (tng ngun vn lƠ tiêu chí u tiên), c th
nh sau:
Bng 1.1: Tiêu chí phơn loi DNVVN ca Vit Nam
Quy mô


Khu vc
DN siêu
nh
DN nh
DN va
S lao
đng
Tng
ngun vn
S lao
đng
Tng ngun
vn

S lao đng
I. Nông,
lâm
nghip vƠ
thy sn
10 ngi
tr
xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
200
ngi
t trên 20 t
đng đn 100
t đng
t trên 200
ngi đn
300 ngi
II. Công
nghip vƠ
xơy dng
10 ngi
tr
xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn

200
ngi
t trên 20 t
đng đn 100
t đng
t trên 200
ngi đn
300 ngi
III.
Thng
mi vƠ
dch v
10 ngi
tr
xung
10 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
50 ngi
t trên 10 t
đng đn 50
t đng
t trên 50
ngi đn
100 ngi
(Ngun: Ngh đnh s 56/2009/N-CP ca CP)
4

1.1.2. Phơn loi DNVVN
1.1.2.1. Phân loi theo tip cn đnh lng
Da theo quy mô có th phơn loi doanh nghip thƠnh doanh nghip có quy mô
ln, va vƠ nh. Trong đó, vic xác đnh các tiêu chí vƠ đnh mc đ đánh giá quy
mô ca mt DNVVN có s khác bit  các quc gia trên th gii. Vic phơn loi
nƠy cn c vƠo các tiêu chí ph bin nht đc nhiu quc gia s dng lƠ s lng
lao đng bình quơn mƠ doanh nghip s dng trong nm, tng mc vn đu t ca
doanh nghip, tng doanh thu hƠng nm ca doanh nghip
Bng 1.2: Tiêu chí phơn loi DNVVN ca mt s quc gia vƠ khu vc
Quc gia/
Khu vc
Phơn loi DN va vƠ nh
S lao
đng bình
quân
Vn đu t
Doanh
thu
A. NHịM CÁC NC PHÁT TRIN
1. Hoa K
Nh vƠ va
0-500
Không quy
đnh
Không
quy đnh
2. Nht
i vi ngƠnh sn xut
i vi ngƠnh thng mi
i vi ngƠnh dch v

1-300
1-100
1-100
¥ 0-300 triu
¥ 0-100 triu
¥ 0-50 triu
Không
quy đnh
3. EU
Siêu nh
Nh
Va
< 10
< 50
< 250
Không quy
đnh
Không
quy đnh
4.
Australia
Va vƠ nh
< 200
Không quy
đnh
Không
quy đnh
5. Canada
Nh
Va

< 100
< 500
Không quy
đnh
<$5 triu
$5-20
triu
6. New
Zealand
Va vƠ nh
< 50
Không quy
đnh
Không
quy đnh
7. Korea
Va vƠ nh
< 300
Không quy
đnh
Không
quy đnh
8. Taiwan
Va vƠ nh
< 200
< NT$ 80
triu
< NT$
100 triu
B. NHịM CÁC NC ANG PHÁT TRIN

1.
Thailand
Va vƠ nh
Không
quy đnh
< Baht 200
triu
Không
quy đnh
5


2.
Malaysia
i vi ngƠnh sn xut
0-150
Không quy
đnh
RM 0-25
triu
3. Philipin
Va vƠ nh
< 200
Peso 1,5-60
triu
Không
quy đnh
4.
Indonesia
Va vƠ nh

Không
quy đnh
< US$ 1 triu
< US$ 5
triu
5. Brunei
Va vƠ nh
1-100
Không quy
đnh
Không
quy đnh
C. NHịM CÁC NC KINH T ANG CHUYN I
1. Russia
Nh
Va
1-249
250-999
Không quy
đnh
Không
quy đnh
2. China
Nh
Va
50-100
101-500
Không quy
đnh
Không

quy đnh
3. Poland
Nh
Va
< 50
51-200
Không quy
đnh
Không
quy đnh
4.
Hungary
Siêu nh
Nh
Va
1-10
11-50
51-250
Không quy
đnh
Không
quy đnh
(Ngun: DNVVN, APEC, 1998; nh ngha DNVVN, UN/ECE, 1999; Tng quan
v doanh nghip va và nh, OECD, 2000)
Hu ht các quc gia đu ly tiêu chí s lao đng bình quơn lƠm c s quan
trng đ phơn loi DN theo quy mô. iu nƠy lƠ hp lý hn so vi vic la chn
các tiêu chí khác nh doanh thu, vn lƠ các ch tiêu có th lng hóa đc bng
giá tr tin t. Các tiêu chí nh doanh thu, vn tuy rt quan trng nhng thng
xuyên chu s tác đng bi nhng bin đi ca th trng, s phát trin ca nn
kinh t, tình trng lm phát nên thiu s n đnh trong vic phơn loi DN. iu

nƠy gii thích ti sao tiêu chí s lao đng bình quơn đc nhiu quc gia la chn,
tiêu chí nƠy thng có tính n đnh lơu dƠi v mt thi gian, li th hin đc phn
nƠo tính cht, đc thù ca ngƠnh, lnh vc kinh doanh mà DN đang tham gia.
a s các quc gia ch s dng 1 trong 3 tiêu thc đánh giá trên, đc bit lƠ
nhóm các nc kinh t đang chuyn đi. Mt s quc gia khác s dng kt hp 2
trong 3 tiêu thc nói trên. Mt s ít quc gia s dng kt hp c 3 tiêu thc s lao
đng, vn vƠ doanh thu.
6


Ngơn hƠng th gii vƠ nhiu t chc quc t khác cng đu s dng tiêu chí s
lao đng đ đánh giá. Theo World Bank, DN đc chia thƠnh 4 loi tng ng vi
s lng lao đng nh sau: DN siêu nh (s lao đng < 10 ngi), DN nh (s lao
đng t 10 ngi đn di 50 ngi), DN va (s lao đng t 50 ngi đn 300
ngi), DN ln (s lao đng > 300 ngi).
Tuy nhiên vic phơn loi ch mang tính tng đi, do quá trình phơn loi còn
ph thuc vƠo nhiu yu t nh trình đ phát trin kinh t ca mi quc gia, tính
cht ngƠnh ngh, trình đ phát trin ca DN, s khác bit gia các vùng trong mt
quc gia, tng giai đon phát trin ca nn kinh t. Mi mt yu t đu có mt ý
ngha, tùy theo quan đim vƠ điu kin c th mƠ mi quc gia có mt s phơn loi
riêng.
1.1.2.2. Phân loi theo tip cn đnh tính
Phân loi tip cn đnh tính nhm khc phc nhc đim ca phân loi đnh
lng bng cách nghiên cu các quan h ca DN vi môi trng kinh doanh. Do
vy, tip cn này nghiêng v qun tr và cu trúc t chc DN:
Vn đ s hu
Các DNVVN đc to lp khá d dàng, có th qun lý theo quy mô h gia
đình, hoc quan h bn bè.  thành lp mt DNVVN ch cn mt s vn đu t
ban đu không ln. Hình thc s hu ban đu li có th nh hng đn cách t chc
và s phát trin ca DN. Chng hn, các DNVVN mang tính cách gia đình chc

chn s có phng cách t chc và qun lý khác vi mt công ty c phn mà các c
đông góp vn không nht thit phi là nhng ngi thân thuc.
Chin lc và mc tiêu
Nhiu nghiên cu cho thy các chin lc thc thi ca các nhà lãnh đo các
DNVVN nhm bo v quyn li bng cách gi tính đc lp và t ch cho DN.
Ngay c mc tiêu li nhun cng không hn ging nhau gia các DN ln và các
DNVVN. Các lý do có th k ra nh sau:
V mt li nhun, các DN ln quan tơm đn các chin lc dƠi hn, trong
khi các DNVVN quan tơm đn các chính sách ngn hn hn.
Mc tiêu ca các ch và lãnh đo DNVVN không phi đ gia tng giá tr DN
mà là gia tng gia sn và nhn các quyn li cá nhân.
7


Tng trng và phát trin
Lý thuyt v vòng đi DN cho rng mi DN gn nh đu theo mt quá
trình tin trin ging nhau là mi sinh ra vi quy mô nh, sau khi đư tri qua
các giai đon khác nhau đ tr thƠnh các DN ln, min lƠ không b đƠo thi
gia chng. Theo Julien (1994), lý thuyt nƠy đư đt ra các vn đ cn phơn
tích. Mt mt, gn nh các DNVVN không hng đn chin lc tng trng.
Mt khác, lnh vc hot đng, th trng, hoƠn cnh cng nh hng đn quá
trình phát trin ca DNVVN. NgoƠi ra, DNVVN khó có th tr lng cao cho
ngi lao đng, đc bit lƠ tìm kim nhân tài đ phc v cho công tác điu hành,
qun lý so vi các DN ln.
Loi hình hot đng và th trng
Tiêu chí nƠy quan tơm đn các mi quan h gia hƠnh vi ch DN - nhƠ điu
hƠnh DNVVN, lnh vc hot đng, sn phm lƠm ra, công ngh s dng vƠ
mi quan h vi các DN khác, đc bit lƠ các DN ln. So vi các DN ln thì
DNVVN thng gp khó khn trong vic tip cn thông tin th trng, tip
cn công ngh sn xut vƠ công ngh qun lý tiên tin. Vì th các DNVVN

thng quan tơm đn th trng truyn thng vƠ nhng khách hƠng thng
xuyên, ít quan tơm đn vic cng c, m rng th trng mi.
DNVVN có u th lƠ linh hot, c cu ngƠnh ngh đa dng, đáp ng đc
nhiu nhu cu ca th trng nhng do kh nng hn ch, DNVVN d b tác
đng ca môi trng v mô nh tình trng suy thoái, lm phát, giá du m tng
cao… trong nn kinh t, lƠm nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh
ca DNVVN.
1.1.3. u th vƠ hn ch ca DNVVN
1.1.3.1. u th ca DNVVN
DNVVN có nhng li th rõ rƠng, đó lƠ kh nng tha mưn nhu cu có hn
trong nhng th trng chuyên môn hóa, khuynh hng s dng nhiu lao đng vi
trình đ lao đng k thut trung bình thp, đc bit rt linh hot, có kh nng nhanh
chóng thích nghi vi các nhu cu vƠ thay đi ca th trng. DNVVN có th bc
vƠo th trng mi mƠ không thu hút s chú ý ca các DN ln do quy mô ca DN
8


nh, sn sàng phc v  nhng ni xa xôi nht. DNVVN lƠ loi hình sn xut có đa
đim sn xut phơn tán, t chc b máy ch đo gn nh nên có nhiu đim mnh:
D dàng thành lp, b máy ch đo gn nh và nng đng, nhy bén vi thay
đi ca th trng.
DN ch cn mt s vn hn ch, mt bng không ln, các điu kin sn xut đn
gin lƠ có th bt đu hot đng. Vòng quay sn xut nhanh nên có th s dng vn
t có hoc vay bn bè, ngi thơn d dƠng. B máy t chc gn nh linh hot, d
qun lý, d quyt đnh. ng thi, do tính cht linh hot cng nh quy mô nh nên
có th d dƠng phát hin thay đi nhu cu ca th trng, nhanh chóng chuyn
hng kinh doanh, phát huy tính nng đng sáng to, t ch, nhy bén trong la
chn thay đi mt hƠng. T đó, DN s to ra s phát trin trong nn kinh t.
Sn sàng đu t vào các lnh vc mi, lnh vc có mc đ ri ro cao
Các DNVVN có mc đu t nh, s dng ít lao đng nên trong trng hp tht

bi thì cng không b thit hi nng n nh các DN ln, có th lƠm li t đu đc.
Bên cnh đó, các DNVVN khó cnh tranh vi các DN ln trong sn xut dơy
chuyn hƠng lot. Do đó, đ thu đc li nhun cao, các DNVVN phi đi mt các
ri ro cao t vic đu t vƠo các lnh vc mi trên th trng.
D dàng đi mi trang thit b, đi mi công ngh, hot đng hiu qu vi chi
phí c đnh thp
DN có ngun vn kinh doanh ít nên đu t vƠo các tƠi sn c đnh cng ít, do đó
d tin hƠnh đi mi trang thit b khi điu kin cho phép. Vi chin lc phát trin,
đu t đúng đn, s dng hp lý các ngun lc, các DNVVN có th đt hiu qu
kinh t xư hi cao, cng nh có th sn xut đc hƠng hóa cht lng tt vƠ có sc
cnh tranh trên th trng ngay c khi điu kin sn xut kinh doanh ca DN có
nhiu hn ch.
Không có hoc ít có xung đt gia ngi thuê lao đng vi ngi lao đng
Quy mô DNVVN nh, s lng lao đng trong mt DN không nhiu, mi quan
h gia ngi lao đng vƠ ngi thuê lao đng khá gn bó. Nu xy ra xung đt,
mơu thun thì d dƠng gii quyt, dƠn xp.


9


1.1.3.2. Hn ch ca DNVVN
Các hn ch ca DNVVN đn t 2 ngun: các hn ch khách quan đn t thc
t bên ngoƠi vƠ các hn ch đn t các li th ca DNVVN.
Hn ch khách quan đn t thc t bên ngoài:
Các DNVVN thng ph thuc vƠo các DN mƠ nó cung cp sn phm. Khó
khn trong nơng cp trang thit b, đu t công ngh mi, đc bit lƠ các công ngh
đòi hi vn ln, t đó nh hng đn nng sut lao đng, cht lng sn phm, tính
cnh tranh trên th trng.
Có nhiu hn ch trong đƠo to công nhơn vƠ ch DN, không có kinh nghim

trong thit k sn phm, thiu đu t cho nghiên cu vƠ phát trin…Hay nói cách
khác lƠ không đ nng lc sn xut đ đáp ng các yêu cu v cht lng, khó nơng
cao đc nng sut vƠ hiu qu kinh doanh.
Thiu tr giúp v tƠi chính vƠ tip cn th trng nên các DNVVN thng t ra
b đng trong các quan h th trng.
Hn ch đn t các li th ca DNVVN
Hn ch đu tiên vƠ ln nht ca DNVVN nm trong chính đc đim ca nó, đó
lƠ quy mô nh, vn ít, do đó các doanh nghip nƠy thng lơm vƠo tình trng thiu
vn trm trng khi mun m rng th trng hay tin hƠnh đi mi, nơng cp trang
thit b.
Do tính cht va vƠ nh, DNVVN gp khó khn trong thit lp vƠ m rng quan
h hp tác vi các đn v kinh t bên ngoƠi đa phng DN đó hot đng.
Cng do tính cht va vƠ nh nên DNVVN gp khó khn trong thit lp ch
đng vng chc trong th trng.
1.1.4. Vai trò ca DNVVN trong nn kinh t
S tn ti ca DNVVN trong nn kinh t là mt tt yu khách quan đi vi
các quc gia đang phát trin. DNVVN có vai trò ht sc quan trng đi vi s
phát trin ca đt nc nh sau:
Thúc đy kinh t tng trng và tng thu nhp quc dân.
Do quy mô va vƠ nh nên các DNVVN có th đt vn phòng làm vic, nhà
xng  khp mi ni trên lãnh th,  c nhng ni c s h tng cha phát trin
nhm khai thác tim nng, th mnh ca tng vùng, phát trin kinh t đa phng.
10


Quy mô hot đng cng nh trình đ công ngh ca các DN này rt thích hp vi
nhng ngành cn nhiu lao đng th công nh ngành ch bin thy-hi sn,
may mc, da giày mà đây li là nhng ngành đem li nhiu kim ngch xut khu.
c bit đi vi ngành th công m ngh truyn thng, ngành mà vic s dng
các công ngh hin đi vƠ sn xut hƠng lot lƠ rt khó khn, thêm vào đó vic phân

b ri rác  khp các vùng nông thôn, thì các DNVVN đóng vai trò vô cùng quan
trng trong vic thu gom, tiêu th sn phm không ch vi th trng trong nc
mà còn xut khu ra nc ngoài.
Bên cnh đó, do có đc li th, các DNVVN rt thích hp vi khu vc
kinh doanh-thng mi dch v bán l. Trong khi đó các DN ln khó có th t
chc đc mng li bán l đ tiêu th hàng hóa ca mình mà phi thông qua
mng li bán l ca DNVVN. Chính vì vy, các DNVVN đáp ng đc nhu
cu ca ngi tiêu dùng k c  nhng ni xa xôi, c s h tng thp kém mt
cách nhanh chóng thun tin, do đó mà rút ngn khong cách v kinh t gia các
vùng, góp phn làm cho nn kinh t phát trin mt cách đng đu trên toàn lãnh
th.
Thu hút đc mt lng vn nhàn ri trong dân, khai thác tn dng đc
các tim nng th mnh ca tng vùng, làm v tinh cho các DN ln, DNVVN đư
đóng góp mt phn không nh vƠ s tng trng và phát trin kinh t.
Gii quyt vic làm và thu nhp cho ngi lao đng
Các DNVVN thng hot đng trong lnh vc thng mi, dch v, sn xut
hàng
tiêu

dùng,
ch bin nông sn, xây dng và giao thông vn ti li thng s
dng công ngh lc hu, na c gii, na th công. Do vy kh nng thu hút lao
đng ca các DN này là rt ln.
Giúp n đnh nn kinh t
 phn ln các nn kinh t, DNVVN
to
nên ngành công nghip và dch v
ph tr quan trng vì các DN này thng ch chuyên sn xut
mt

vài
chi tit đc
dùng đ lp ráp thành mt sn phm hoàn chnh.
Góp phn làm nng đng nn kinh t trong c ch th trng
Vic phát trin không ngng ca các DNVVN to ra s cnh tranh không nh
gia các DN k c vi các DN ln trong nn kinh t. Trong mt th trng cnh
11


tranh, nhng sn phm sn xut ra phi không ngng nâng cao cht lng nu
không mun b đào thi. Mà DNVVN li nhy cm vi s
bin

đng
ca th trng
đng thi có tính linh hot trong sn xut, các sn phm sn xut ra luôn bám sát
vi yêu cu ca th trng vi chi phí thp. ơy là mt thách thc rt ln vi nhng
DN ln, khin cho các DN này khó có th lng đon th trng. Do đó, chính
hot đng kinh doanh ca các DNVVN làm cho nn kinh t tr nên nng đng, linh
hot hn, l trình hi nhp vi kinh t th gii cng vì th đc rút ngn hn.
Góp phn vào đô th hoá và chuyn dch c cu kinh t theo hng công
nghip hoá
S phát trin ca các DNVVN  nông thôn s thu hút nhng ngi lao đng
cha có vic làm và có th thu hút lng ln lao đng thi v vào hot đng sn
xut kinh
doanh,

rút
dn lao đng làm nông nghip sang làm công nghip hoc
dch v, nhng vn sng ti đa

phng,

không
phi di chuyn đi xa. ng hành vi
nó là hình thành nhng khu vc khá tp trung các c s công nghip và dch v
ngay ti nông thôn, hình thành các đô th nh đan xen gia nhng làng quê, thc
hin quá trình đô th hoá phi tp trung.
Gieo mm tài nng qun tr kinh doanh
Các DNVVN là ni đào to các nhà DN. Kinh doanh quy mô nh s là ni
đƠo to, rèn luyn các nhà DN làm quen vi môi trng kinh doanh. Bt đu t
kinh doanh quy mô nh và thông qua điu hành qun lý kinh doanh quy mô va
vƠ nh, mt s nhà DN s trng thành. Các tài nng kinh doanh đc phát
hin t đơy.
Nh vy, DNVVN gi vai trò quan trng trong vic thúc đy nn kinh t tng
trng, gii quyt vic làm cho ngi lao đng và góp phn vào vic thc hin
mc tiêu chuyn dch kinh t theo hng công nghip hóa.
1.2. Dch v cho vay đi vi doanh nghip va vƠ nh ti ngơn hƠng thng
mi
1.2.1. Khái nim v dch v ngân hàng
Cho đn nay, có khá nhiu quan đim khác nhau v dch v ngơn hàng:
Theo cun ắNghip v Ngơn hƠng hin đi” ca tác gi David Cox, hu ht các
hot đng nghip v ca ngơn hƠng thng mi đu gi lƠ dch v ngân hàng. C
12


th hn, dch v ngân hàng đc hiu là các nghip v ngân hàng v vn, tin t,
thanh toán…mà ngân hàng cung cp cho khách hàng nhm đáp ng nhu cu kinh
doanh, sinh li, sinh hot cuc sng, ct tr tài sn…ca h, nh đó ngân hàng thu
chênh lch lãi sut, t giá hay thu phí.
Nói đn dch v ngân hàng ngi ta thng gn nó vi hai đc đim:

- Dch v mà ch có các ngân hàng vi nhng u th ca nó mi có th thc hin
mt cách trn vn và đy đ.
- Các dch v gn lin vi hot đng ngân hàng không nhng cho phép ngân
hàng thng mi thc hin tt yêu cu ca khách hàng, mà còn h tr tích cc
đ NHTM thc hin tt hn chc nng ca NHTM.
Ti Vit Nam, dch v ngân hàng đc Lut T chc tín dng quy đnh nhng
không có đnh ngha gii thích. Theo Lut T chc tín dng s 47/2010/QH12
không nêu lên dch v ngân hàng, mà ch nêu lên các hot đng ca NHTM, đó là:
Nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim và các loi tin
gi khác; phát hành chng ch tin gi, k phiu, tín phiu, trái phiu đ huy đng
vn trong nc và nc ngoài; cp tín dng di các hình thc; m tài khon
thanh toán cho khách hàng; cung ng các phng tin thanh toán; cung ng các
dch v thanh toán.
Dch v ngân hàng là loi hình dch v xut hin sm nht trong các loi hình
dch v tài chính. Theo cách đnh ngha ca T chc Thng mi th gii (WTO)
đa ra trong Ph lc v dch v tài chính ca Hip đnh chung v thng mi dch
v (GATS) thì ắMt dch v tài chính là bt k dch v nào có tính cht tài
chính đc mt nhà cung cp dch v tài chính cung cp. Dch v tài chính bao
gm dch v bo him và dch v liên quan ti bo him, mi dch v ngân hàng
và các dch v tài chính khác (ngoi tr bo him)”. iu đó có ngha dch v
ngân hàng là mt b phn cu thành dch v tài chính và trong bng phân ngành
dch v ca WTO đc chia thành 12 phân ngành c th sau: nhn tin gi và các
khon tin gi t công chúng; cho vay di mi hình thc bao gm: cho vay tiêu
dùng, th chp, bao thanh toán và các khon tài tr cho các giao dch thng mi
khác; cho thuê tài chính; tt c các khon thanh toán và chuyn tin, bao gm th
tín dng, th ghi n, th thanh toán, séc du lch và hi phiu ngân hàng; bo lãnh
13


và cam kt thanh toán; t doanh hoc kinh doanh trên tài khon ca khách hàng, k

c trên th trng tp trung, th trng OTC hoc các th trng khác; phát hành
các loi chng khoán, bao gm c vic bo lãnh phát hành và đi lý phát hành và
cung ng các dch v liên quan đn hot đng phát hành; môi gii tin t; qun lý
tài sn gm qun lý tin mt, qun lý danh mc, tt c các hình thc qun lý đu
t tp th, qun lý qu hu trí, dch v y thác, lu ký và tín thác; dch v thanh
toán và thanh toán bù tr đi vi các tài sn tài chính, bao gm chng khoán, các
sn phm phái sinh và các công c có th chuyn nhng khác; cung cp và trao
đi các thông tin tài chính, x lý d liu tài chính và phn mm có liên quan ca
các nhà cung ng dch v tài chính khác; dch v t vn, môi gii và các dch v
tài chính h tr khác liên quan đn tt c các hot đng nói trên, bao gm c vic
tham chiu và phân tích tín dng, nghiên cu, t vn đu t và đu t theo danh
mc, t vn đi vi các hot đng mua li và tái c cu DN cng nh xây dng
chin lc.
Ngoài ra, dch v ngân hàng cn đc hiu theo hai phm vi rng và hp:
- Theo ngha rng, dch v ngân hàng là toàn b hot đng tin t, tín dng,
thanh toán, ngoi hi… ca h thng ngân hàng vi DN và công chúng. Quan
nim theo ngha rng này đc s dng đ xem xét lnh vc dch v ngân
hàng trong c cu kinh t ca mt quc gia.
- Theo ngha hp, dch v ngân hàng ch bao gm nhng hot đng ngoài
chc nng truyn thng nh huy đng vn và cho vay. Quan nim này ch nên
dùng đ nghiên cu s phát trin các dch v ngân hàng mi và c cu các
dch v ngân hàng mi trong hot đ ng ca ngân hàng.
Nh vy, có th hiu khái quát v dch v ngân hàng nh sau: ắDch v ngân
hàng bao gm tt c các dch v đc ngân hàng cung cp cho khách hàng”.
1.2.2. Khái nim dch v cho vay đi vi DNVVN ti NHTM
S xut hin vƠ tn ti ca dch v cho vay gn lin vi s xut hin vƠ tn ti
ca nn kinh t hƠng hóa ậ tin t.
Tht vy, trong xư hi cng sn nguyên thy vi nn kinh t t cung t cp,
ch đ chim hu t nhơn v t liu sn xut vƠ sn phm hƠng hóa cha xut
hin, khi đó cha có phm trù dch v cho vay.

14


Cùng vi s phát trin ca lc lng sn xut, xư hi loƠi ngi cng dn dn
xut hin ch đ chim hu t nhơn v t liu sn xut vƠ din ra quá trình phơn
hóa giai cp, k giƠu, ngi nghèo, đy lùi xư hi cng sn nguyên thy vƠo d
vƠng. Nn kinh t t cung t cp đư đc thay th bi nn kinh t hƠng hóa ậ tin
t.
Trong nn kinh t hƠng hóa tin t, luôn luôn tn ti mt hin tng, đó lƠ
trong khi mt s ch th có nhng khon vn tin t tm thi d tha, cha s
dng; đng thi cng ti thi đim nƠy, li có nhng ch th đang  trng thái
đang b thiu vn, đang có nhu cu cn đc b sung vn tin t. ơy chính lƠ
mt mơu thun rt thng xuyên, ph bin vƠ không th không đc gii quyt.
Xét v bn cht kinh t, n sau mơu thun trên chính lƠ s phn ánh hin tng
ách tc ca dòng chu chuyn vn tin t trong nn kinh t. Gii quyt mơu thun
nƠy cng chính lƠ vic khi thông dòng chu chuyn vn tin t trong nn kinh t,
nhm to điu kin cn thit cho quá trình phát trin nn kinh t xư hi.
V nguyên lý chung, có th gii quyt mơu thun gia tình trng tm thi tha
vƠ thiu vn bng hai công c chính: Thông qua dch v tƠi chính (cp phát ca
ngơn sách nhƠ nc) vƠ dch v cho vay.
Có th khng đnh rng, s dng dch v tƠi chính thông qua vic dùng ngun
vn ngơn sách nhƠ nc cp phát lƠ không phù hp vi hai lý do c bn sau:
+ Phng pháp ngơn sách da trên nguyên tc không hoƠn li. Trong khi thc
cht nhng nhu cu vn tin t nƠy ch lƠ nhu cu tm thi. Do vy, không th
cp không hoƠn li khi ch tm thi thiu vn.
+ Nu các ch th trong quan h nƠy lƠ khu vc ngoƠi quc doanh thì hƠnh vi
nƠy chính lƠ vic ly tƠi sn công đ cp phát cho các đi tng t nhơn.
Nh vy, vic s dng phng thc tƠi chính đ x lý mơu thun lƠ không
thích hp.
Dch v cho vay da trên nguyên lý c bn lƠ ng vn có hoƠn tr. Khi mt

ch th lơm vƠo tình trng tm thi thiu vn, s đc đáp ng nhu cu bng
khon cho vay ca ch th có vn. Ngc li mt ch th  trng thái tm thi
tha vn, h có th tìm kim đc mt khon li nhun nht đnh t hƠnh vi
chuyn giao tm thi quyn s dng s vn nhƠn ri đó cho ch th khác.
15


Nh vy, thông qua dch v nƠy mơu thun gia tm thi tha vƠ thiu vn
trong nn kinh t xư hi đc gii quyt mt cách hp lý, dòng chy vn tin t đư
đc khi thông, đáp ng nhu cu ca các ch th có liên quan. S xut hin ca
các t chc tín dng lƠm trung gian tƠi chính trong nn kinh t đư lƠm cho các
dòng chy vn ngƠy cƠng mnh m, gii quyt mi nhu cu ca các ch th tha
vn vƠ thiu vn.
T quá trình hình thành trên, có th thy:
- Dch v cho vay lƠ vic tha thun đ t chc cá nhơn s dng mt khon tin
hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoƠn tr.
- Dch v cho vay nu xem xét trên khía cnh lƠ quy trình thì đc chia thành hai
giai đon:
+ Giai đon s dng vn: Bên đi vay s dng tm thi tƠi sn trong mt thi
gian nht đnh, ht thi gian tha thun, bên đi vay phi hoƠn tr cho bên cho
vay.
+ Giai đon hoƠn tr: Sau thi gian s dng vn vay bên đi vay phi hoƠn tr
cho bên cho vay mt giá tr vn ln hn giá tr lúc cho vay. Phn chênh lch đó
có th xem lƠ li tc ca bên cho vay.
1.2.3. c đim ca dch v cho vay đi vi DNVVN ti NHTM
Dch v cho vay đi vi DNVVN có nhng đc trng c bn sau:
Tính vô hình
ơy lƠ đc đim c bn đ phơn bit sn phm dch v cho vay trong NH đi
vi các sn phm ca ngƠnh sn xut khác. Dch v cho vay đi vi DNVVN
không có hình thái vt cht c th. DNVVN tip nhn vƠ s dng dch v cho vay

thông qua hot đng giao tip, tip nhn thông tin vƠ kt qu lƠ nhu cu vay vn
đc đáp ng. Cng có mt đim đc bit lƠ DNVVN ch có th đánh giá đc
cht lng dch v sau khi đư mua vƠ s dng. Dch v cho vay đi vi DNVVN
cng có đim khác hƠng hóa vt cht  ch không có sn phm d dang, không
lu tr đc.
Tính đng thi
Dch v cho vay đi vi DNVVN có đc đim nƠy lƠ do vic cung ng vƠ tiêu
dùng dch v luôn xy ra đng thi, không th tách ri nhau. Dch v cho vay ch