B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o
Trn Th M Thanh
CÁC YU T TÁC NG N CHÍNH
SÁCH C TC CA CÁC CÔNG TY
NIÊM YT TRÊN SÀN CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o
Trn Th M Thanh
CÁC YU T TÁC NG N CHÍNH
SÁCH C TC CA CÁC CÔNG TY
NIÊM YT TRÊN SÀN CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN C THANH
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi, có s hng dn h
tr t ngi hng dn khoa hc là TS. Nguyn c Thanh. Các ni dung nghiên cu
và kt qu trong đ tài này là trung thc và cha tng đc công b trong bt c công
trình nghiên cu khoa hc nào khác. Nhng s liu trong các bng biu phc v cho
vic phân tích, nhn xét, đánh giá đc chính tác gi thu thp t các ngun khác nhau
có ghi trong phn tài liu tham kho.
Nu có bt kì sai sót, gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi
đng cng nh kt qu lun vn ca mình.
TP. H Chí Minh, ngày 26 tháng 5 nm 2014
Tác gi
Trn Th M Thanh
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
TÓM TT
CHNG 1. GII THIU CHUNG 1
1.1. Mc tiêu ca đ tài 1
1.2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 1
1.3. Câu hi nghiên cu 2
1.4. Ý ngha ca đ tài 2
1.5. Cu trúc đ tài 2
CHNG 2. TNG QUAN V VN NGHIÊN CU 4
2.1. Chính sách c tc 4
2.1.1. Các khái nim 4
2.1.1.1. C tc (dividend) 4
2.1.1.2. Chính sách c tc (dividend policy) 4
2.1.2. Các lý thuyt v chính sách c tc 4
2.1.2.1. Lý thuyt MM – Merton Miller và Franco Modigliani (1961) 4
2.1.2.2. Lý thuyt v vn đ phát tín hiu 5
2.1.2.3. Lý thuyt v chi phí đi din và dòng tin t do 6
2.1.2.4. Lý thuyt chu k kinh doanh 6
2.2. Nhng nghiên cu trc đây 7
2.3. Tóm tt chng 2 19
CHNG 3. D LIU NGHIÊN CU, MÔ HÌNH NGHIÊN CU VÀ
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 20
3.1. D liu nghiên cu 20
3.1.1. D liu quan sát 20
3.1.2. Nguyên tc la chn d liu 21
3.1.3. D liu thu thp 21
3.2. Mô hình nghiên cu và các yu t tác đng đn chính sách c tc ca các công
ty niêm yt trên HOSE 24
3.2.1. Mô hình nghiên cu 24
3.2.1.1. Mô hình nghiên cu tng quát 24
3.2.1.2. Mô hình nghiên cu thc nghim 25
3.2.2. Xác đnh các bin nghiên cu 26
3.2.2.1. Các bin đo lng chính sách c tc 26
3.2.2.2. Các yu t tác đng đn chính sách c tc 27
3.3. Phng pháp nghiên cu 37
3.3.1. Phân tích thng kê mô t 37
3.3.2. Phân tích tng quan 37
3.3.3. Phân tích hi quy 38
3.3.4. Kim đnh đa cng tuyn 38
3.3.5. Kim đnh Wald có sa đi v phng sai thay đi 39
3.3.6. Kim đnh Wooldridge v t tng quan 39
3.4. Tóm tt chng 3 40
CHNG 4. KT QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN KT QU 41
4.1. Phân tích thng kê mô t 41
4.2. Phân tích tng quan 43
4.3. La chn mô hình hi quy 45
4.4. Kim tra khuyt tt ca mô hình 47
4.4.1. Kim tra hin tng đa cng tuyn 47
4.4.2. Kim đnh hin tng phng sai thay đi 48
4.4.3. Kim đnh hin tng t tng quan 49
4.5. ánh giá s phù hp ca mô hình xây dng 49
4.6. Kt qu phân tích hi quy 51
4.6.1. T l li nhun gi li trên vn ch s hu (RE/TE) 51
4.6.2. Dòng tin t do (FCF) 51
4.6.3. T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 52
4.6.4. Quy mô công ty (SIZE) 53
4.6.5. Tng trng tài sn (AGR) 54
4.6.6. T l giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu (MTB) 54
4.6.7. T l n (LEV) 55
4.7. Tóm tt chng 4 56
CHNG 5. KT LUN 58
5.1. Kt lun 58
5.2. Hn ch ca lun vn và hng nghiên cu tip theo 60
5.2.1. Hn ch ca lun vn 60
5.2.2. Kin ngh hng nghiên cu trong tng lai 61
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC VIT TT
DPR T l tr c tc
YLD T sut c tc
RE/TE T l li nhun gi li trên vn ch s hu
FCF Dòng tin t do
ROA T sut sinh li trên tng tài sn
AGR Tng trng tài sn
MTB T l giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu
LEV T l n
DPS C tc trên mi c phiu
HOSE Sàn giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
HNX Sàn giao dch chng khoán Hà Ni
NPV Hin giá thun
POOL OLS Mô hình hi quy tuyn tính thông thng
FEM Mô hình hi quy tác đng c đnh
REM Mô hình hi quy tác đng ngu nhiên
CPI Ch s giá tiêu dùng
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1. Tóm tt các kt qu nghiên cu trc đây 15
Bng 3.1. Mô t d liu quan sát 20
Bng 3.2. Mô t d liu nghiên cu 22
Bng 3.3. Tng hp các bin nghiên cu thc nghim v các yu t nh hng đn
chính sách c tc 32
Bng 3.4. Mi tng quan gia bin đc lp vi các bin ph thuc t kt qu ca các
nghiên cu trc 35
Bng 4.1. Thng kê mô t các bin 41
Bng 4.2. Kt qu phân tích tng quan ca các bin 43
Bng 4.3. Kt qu kim đnh Likelihood Ratio Test 46
Bng 4.4. Kt qu kim đnh Hausman 46
Bng 4.5. Kt qu kim đnh Breusch – Pagan Lagrangian 46
Bng 4.6. Kt qu hi quy VIF 48
Bng 4.7. Kim đnh Wald có sa đi v phng sai thay đi 48
Bng 4.8. Kim đnh Wooldridge v t tng quan 49
Bng 4.9. Tóm tt kt qu hi quy 50
Bng 4.10. Tóm tt các kt qu kim đnh và la chn mô hình hi quy 50
Bng 4.11. Phng trình hi quy tuyn tính 56
Bng 5.1. Tóm tt kt qu nghiên cu 60
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 3.1. T trng các công ty theo ngành trong mu nghiên cu 23
Hình 3.2. Mô hình các bin nghiên cu 25
TÓM TT
Bài nghiên cu này xem xét các yu t tác đng đn chính sách c tc ca các công ty
niêm yt trên sàn giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (HOSE) trong giai
đon t nm 2008 đn 2013. Tác gi đã tin hành thu thp d liu ca 61 công ty niêm
yt trên HOSE t nm 2008 đn 2013. D liu phân tích là d liu bng, mô hình s
dng là mô hình hi quy tuyn tính, đc hi quy theo 3 cách: Pool OLS, fixed effect
(FEM) và random effect (REM). tìm hiu xem phng pháp hi quy nào là phù hp
nht trong 3 phng pháp trên, tác gi s dng các kim đnh là Likelihood Ratio Test,
kim đnh Hausman và kim đnh Breusch – Pagan Lagrangian. Các bin ph thuc
đc nghiên cu là t l tr c tc (DPR), t sut c tc (YLD). Các bin đc lp bao
gm 7 bin s là t l li nhun gi li trên vn ch s hu (RE/TE), dòng tin t do
(FCF), t sut sinh li trên tng tài sn (ROA), quy mô công ty (SIZE), tng trng tài
sn (AGR), t l giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu (MTB), t l
n (LEV).
Các kt qu thc nghim ca nghiên cu này cho thy, t l li nhun gi li trên vn
ch s hu, dòng tin t do, t sut sinh li trên tng tài sn, tng trng tài sn, t l
giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu, t l n là nhng yu t có tác
đng đn chính sách c tc ca các công ty niêm yt trên HOSE. C th, t l li
nhun gi li trên vn ch s hu, dòng tin t do, t sut sinh li trên tng tài sn có
mi tng quan cùng chiu vi t l tr c tc và t sut c tc. Tng trng tài sn, t
l giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu, t l n có tng quan
ngc chiu vi t l tr c tc và t sut c tc.
Tuy nhiên, theo kt qu, không tìm thy mi quan h gia bin quy mô công ty vi
chính sách chi tr c tc.
1
CHNG 1. GII THIU CHUNG
Th trng chng khoán là mt b phn quan trng ca th trng vn, đc coi là mt
khu vc then cht ca nn kinh t quc gia, vì vy khu vc này đc chính ph các
nc đc bit quan tâm và nhn đc s giám sát cht ch nht trong nn kinh t, đc
bit ti các nc đang phát trin nh Vit Nam. Trong xu th hi nhp và cnh tranh
trên quy mô toàn cu hin nay, chính sách c tc ca công ty ni lên thành mt trong
nhng vn đ đc các nhà đu t rt chú trng. mi quc gia, mi nn kinh t khác
nhau thì các yu t nh hng đn chính sách c tc cng khác nhau. Nó b nh hng,
tác đng bi: nn kinh t đó đang giai đon nào ca quá trình phát trin kinh t, biu
thu ca quc gia đó, mc đ tng trng, kh nng thanh khon, chính sách ca mi
quc gia đó, cu trúc s hu ti tng công ty c th, quy mô công ty, li nhun,…
Xut phát t thc t đó, tác gi la chn đ tài “Các yu t tác đng đn chính sách
c tc ca các công ty niêm yt trên sàn giao dch chng khoán Thành ph H Chí
Minh” đ nghiên cu cho lun vn thc s. Thông qua phng pháp nghiên cu đnh
lng, tác gi s dng các mô hình ph bin đ đánh giá các yu t tác đng đn chính
sách c tc ca các công ty niêm yt trên sàn giao dch chng khoán Thành ph H
Chí Minh (HOSE) trong giai đon t nm 2008 đn 2013.
1.1. Mc tiêu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là tìm hiu các yu t tác đng đn chính sách c tc
ca các công ty niêm yt trên HOSE trong giai đon t nm 2008 đn 2013.
1.2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là 61 công ty niêm yt trên trên HOSE.
Phm vi nghiên cu là giai đon t nm 2008 đn 2013.
2
1.3. Câu hi nghiên cu
tài nghiên cu đc thc hin vi mong đi tr li câu hi sau đây:
Nhng yu t
nào quyt đnh chính sách chi tr c tc các công ty niêm yt trên HOSE
trong giai
đon nm 2008 đn 2013?
1.4. Ý ngha ca đ tài
Tác gi đã vn dng nhng kin thc t nhng môn hc nh: tài chính doanh nghip,
phân tích tài chính,… đ hoàn thành lun vn.
Bng vic phân tích các ch tiêu: t sut c tc, t l tr c tc, t sut sinh li trên
tng tài sn, dòng tin, giá tr th trng trên giá tr s sách ca vn ch s hu, t l
li nhun gi li trên vn ch s hu
, c hi đu t, quy mô công ty, tng trng tài
sn, t l n, giá tr vn hóa th trng… qua các nm gn đây, các nhà qun tr công
ty, các c đông hin hu và các nhà đu t tim nng ca công ty thy rõ tác đng ca
các yu t đn chính sách c tc ca các công ty niêm yt đ điu chnh quá trình ra
quyt đnh mt cách hp lý.
tài cung cp bng chng thc nghim v các yu t tác đng đn chính sách c tc
ca các công ty niêm yt trên HOSE, góp phn làm sáng t chính sách c tc đc rt
nhiu tác gi trong và ngoài nc nghiên cu.
1.5. Cu trúc đ tài
Bài nghiên cu này đc chia làm 05 chng:
Chng 1: Gii thiu chung v lý do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, câu hi
nghiên cu, đi tng nghiên cu và phm vi nghiên cu, ý ngha
ca đ tài và cu trúc ca đ tài.
3
Chng 2: Trình bày tng quan v c tc, các lý thuyt v chính sách c tc và
các nghiên cu thc nghim trc đây.
Chng 3: Trình bày d liu nghiên cu, mô hình nghiên cu và phng pháp
nghiên cu.
Chng 4: Trình bày kt qu nghiên cu và tho lun kt qu nghiên cu
Chng 5: Tóm tt li kt qu nghiên cu ca đ tài, trình bày mt s gii hn
ca đ tài và hng nghiên cu tip theo.
4
CHNG 2. TNG QUAN V VN NGHIÊN CU
2.1. Chính sách c tc
2.1.1. Các khái nim
2.1.1.1. C tc (dividend)
C tc đc hiu là phn li nhun sau thu ca công ty dành đ chi tr cho các c
đông (ch s hu công ty).
2.1.1.2. Chính sách c tc (dividend policy)
Chính sách c tc là chính sách n đnh phân phi gia li nhun gi li tái đu t và chi
tr c tc cho c đông. Li nhun gi li cung cp cho các nhà đu t mt ngun tng
trng li nhun tim nng tng lai thông qua tái đu t, trong khi c tc cung cp cho
h mt phân phi hin ti. Nó n đnh mc li nhun sau thu ca công ty s đc đem
ra phân phi nh th nào, bao nhiêu phn trm đc gi li đ tái đu t và bao nhiêu
dùng đ chi tr c tc cho các c đông. Vì th, chính sách c tc s có nh hng đn
s lng vn c phn trong cu trúc vn ca doanh nghip (thông qua li nhun gi li)
và chi phí s dng vn ca doanh nghip.
2.1.2. Các lý thuyt v chính sách c tc
Mt s lý thuyt trình bày v chính sách c tc đó là lý thuyt MM, lý thuyt v vn đ
phát tín hiu, lý thuyt v chi phí đi din và dòng tin t do, lý thuyt v chu k kinh
doanh.
2.1.2.1. Lý thuyt MM – Merton Miller và Franco Modigliani (1961)
Nm 1961, Miller và Modigliani (MM) công b công trình lý thuyt chính sách c tc
không tác đng đn giá tr doanh nghip. Lý thuyt này da trên gi đnh th trng
vn hoàn ho, hành vi ca nhà đu t là hp lý và không có thông tin bt cân xng. Th
5
trng vn hoàn ho hàm ý không có thu, không có chi phí giao dch, không có chi
phí phát hành và không có s khác bit v thu gia c tc và lãi vn. Hành vi hp lý
ca các nhà đu t hàm ý các nhà đu t thích ti đa hóa giá tr tài sn ca mình và
không phân bit giá tr đó đn t c tc hay lãi vn. Không tn ti thông tin bt cân
xng ngha là các nhà qun lý doanh nghip và nhng nhà đu t bên ngoài đu nhn
đc thông tin nh nhau, vì th các nhà đu t bit tt c v li nhun và dòng tin
tng lai ca doanh nghip.
Cuc tranh lun v chính sách c tc có tác đng đn giá tr doanh nghip tr nên sôi
ni sau khi MM đa ra lp lun ca hai ông cho rng chính sách c tc không tác đng
đn giá tr doanh nghip. Các hc gi tài chính đng tình vi quan đim ca MM trong
mt th gii hoàn ho vi nhng gi đnh chính trên, nhng h cho rng trên thc t
th trng tn ti các bt hoàn ho. T đó tranh lun v chính sách c tc có tác đng
đn giá tr doanh nghip ch yu nhm vào các bt hoàn ho ca th trng. Và đa ra
các lý gii ng h cho lp lun chính sách c tc có tác đng đn giá tr doanh nghip.
2.1.2.2. Lý thuyt v vn đ phát tín hiu
Theo nghiên cu ca Bhattachar (1979) và Miller and Rock (1985) thì các nhà đu t
không phn ng vi chính sách c tc mà vi các thông tin cha đng bên trong chính
sách c tc. Vic tng c tc có th là mt tín hiu cho rng các nhà qun tr công ty
rt lc quan v dòng thu nhp trong tng lai ca công ty. Vì thông thng các công ty
rt ngi ct gim c tc nên h ch quyt đnh tng c tc nu tin rng có th duy trì
mc c tc cao đó trong tng lai. Do vy mà tng c tc s dn đn giá c phiu tng.
Deshmukh (2003) cho rng, s hin din mc đ cao hn ca thông tin bt cân xng
trong doanh nghip, mc tr c tc s cao hn đ báo hiu mc thu nhp tng t, và
ngc li. Nhóm nghiên cu cho rng chính sách c tc gi đnh đc s dng nh là
tín hiu v dòng thu nhp trong tng lai ca công ty. Tng t nh vy, d đoán có
mi quan h đng bin gia chính sách c tc và li nhun.
6
2.1.2.3. Lý thuyt v chi phí đi din và dòng tin t do
Jensen (1986) đã đa ra vn đ chi phí đi din xut phát t mâu thun li ích gia các
nhà qun lý công ty (ngi đi din) và các c đông (ngi ch). Chng hn nh, khi
mt doanh nghip có dòng tin t do cao nhng li thiu các c hi đu t sinh li, các
nhà qun tr có th ny sinh đng c đu t dòng tin vt tri này vào các hot đng
mà có th làm gim giá tr công ty. Lý thuyt đi din cho rng vn đ đu t quá mc
có th đc gii quyt thông qua vic gia tng c tc, bi l chi tr c tc càng nhiu
càng làm gim dòng tin t do bên trong công ty và nu có nhu cu vn đu t mi,
công ty có th huy đng ngun tài tr bên ngoài. Gia tng ngun vn bên ngoài buc
công ty phi chu s kim soát ca th trng vn, điu này làm gim kh nng thc
hin đu t không hiu qu ca ban qun lý. S giám sát ca nhng nhà cung cp vn
bên ngoài cng giúp đm bo rng các nhà qun lý hành đng vì li ích cao nht ca
các c đông. Các nhà đu t lo ngi vn đ đi din, vì th h có phn ng tích cc vi
nhng thông tin tng c tc và ngc li.
2.1.2.4. Lý thuyt chu k kinh doanh
Mueller (1972) đã đ xut lý thuyt chu k kinh doanh. Lý thuyt này gii thích các
doanh nghip tri qua các giai đon khác nhau trong chu k kinh doanh ca h, h có
khuynh hng thay đi chính sách c tc tùy thuc vào nhu cu tài tr mi giai đon.
Theo lý thuyt này, các doanh nghip trong giai đon tng trng ít chi tr c tc hn
các công ty trong giai đon bão hòa. Vì vy, các doanh nghip bão hòa không có nhiu
c hi tng trng vi mong đi tr c tc nhiu hn.
7
2.2. Nhng nghiên cu trc đây
v Tác gi Dr. Y. Subba Reddy (2002)
Bài nghiên cu: Dividend policy of Indian Coporation Firms: An analysis of trends
and determinants (Chính sách c tc ca các công ty n : Mt phân tích xu
hng và yu t quyt đnh)
Mc tiêu nghiên cu: Nghiên cu các xu hng trong mô hình chi tr c tc ca các
công ty n ; phân tích tác đng ca nhng thay đi trong thu c tc đi vi xu
hng chi tr c tc; phân tích nh hng ca đc đim công ty nh li nhun, tng
trng và quy mô đi vi vic chi tr c tc; phân tích các gi thuyt v vn đ phát tín
hiu; phân tích nh hng ca l đi vi vic ct gim c tc.
D liu nghiên cu là tt c các công ty đang niêm yt giao dch trên mt trong hai sàn
giao dch chng khoán chính, c th là sàn giao dch chng khoán quc gia (NSE) và
sàn giao dch chng khoán Bombay (BSE) trong giai đon 1989-1990 đn 2000-2001.
D liu đã đc ly t c s d liu Prowess ca Trung tâm Giám sát Kinh t n
(CMIE).
Phng pháp nghiên cu: Tác gi dùng phân tích hi quy logic. Bin nghiên cu gm
c tc trên mi c phiu, t l tr c tc, t sut c tc, quy mô công ty, li nhun, c
hi đu t, tng trng tài sn.
Kt qu nghiên cu: ch ra rng s lng công ty tr c tc trong thi gian nghiên cu
đã cho thy mt xu hng tng đn nm 1995 và đã gim sau đó. Mt khác, DPS trung
bình đã th hin mt s tng trng n đnh, ngoi tr nm 2001. Trung bình t l
phn trm chi tr c tc cho thy mt mô hình n đnh hn đn nm 1997 và sau đó đã
gim đi. Kt qu cho thy các công ty trong ngành đin, khai thác m và công nghip
đa dng đã tr c tc cao hn, trong khi đó các công ty dt may đã chi tr c tc ít hn.
Phân tích nh hng ca s thay đi ch đ thu cho thy lý thuyt cân bng thì li
8
không đúng trong bi cnh n , các công ty nh công ty n trung bình không
tng chi tr c tc mc dù ch đ thu nghiêng v phía có li hn cho c tc. Phân tích
các đc đim ca các công ty tr c tc và công ty không tr c tc cho thy rng các
công ty chia c tc thì có li nhun nhiu hn và có quy mô ln. Tuy nhiên, tng
trng dng nh không ngn chn các công ty n tr c tc cao hn.
Phân tích sâu hn cng cho thy rng nhng thay đi c tc b nh hng bi li
nhun trong quá kh và hin ti hn là li nhun trong tng lai.
v Tác gi Todd Mitton (2004)
Bài nghiên cu:
Corporate Governance and Dividend Policy in Emerging Markets
(Qun tr doanh nghip và chính sách c tc th trng mi ni)
Mc tiêu nghiên cu: Kim tra tác đng ca qun tr doanh nghip đi vi chính sách
c tc. Kim tra chính sách c tc b tác đng nh th nào bi
vic bo v nhà đu t
cp quc gia và qun tr doanh nghip cp công ty.
D liu là 365 công ty t 19 quc gia, đc thu thp t Credit Lyonnais Securities Asia
(CLSA) và c s d liu Worldscope.
Phng pháp nghiên cu: thng kê mô t, c lng tác đng ca qun tr doanh
nghip đi vi vic thanh toán c tc bng vic s dng mô hình hi quy bình phng
bé nht thông thng (OLS).
Kt qu nghiên cu: cho chúng ta bit rng khi các c đông có quyn ln hn, h có
th s dng quyn lc ca mình đ tác đng đn chính sách c tc. C đông có th
nhn đc nhiu quyn hn hoc thông qua bo h pháp lý ca mt quc gia hoc
thông qua hot đng qun tr ca công ty. Bài vit này cho thy qun tr doanh nghip
cp công ty và bo v nhà đu t cp quc gia, đc kt hp vi thanh toán c tc cao
hn, cho thy c hai c ch này giúp gim các vn đ đi din. Ngoài ra, qun tr doanh
nghip mnh đc đa ra đ liên kt vi mi quan h trái chiu gia tng trng và c
tc, chng minh rng mô hình chi tr c tc có ý ngha hn vi các công ty có qun tr
9
doanh nghip mnh. Kt qu cho rng khi c đông đc bo v tt, bi chính ph hoc
ca các công ty ca mình thì vn có th đc phân b hiu qu hn
Các công ty có qun tr tt hn thì có li nhun nhiu hn, nhng li nhun ln hn ch
gii thích mt phn vic thanh toán c tc cao hn. Mi tng quan cùng chiu gia
qun tr doanh nghip và chi tr c tc đc gii hn ch yu cho các nc có bo v
nhà đu t mnh m, cho thy qun tr doanh nghip cp công ty và bo v nhà đu
t cp quc gia là s b sung ch không phi là s thay th.
v Tác gi Samy Ben Naceur, Mohamed Goaied and Amel Belanes (2006)
Bài nghiên cu: On the determinants and dynamics of dividend policy (Nhng yu t
quyt đnh và đng lc ca chính sách c tc)
Bài nghiên cu kim tra liu các nhà qun lý ca các công ty niêm yt Tunisian có
làm n đnh c tc ca h hay không. Bên cnh đó bài nghiên cu ch ra nhng yu t
chính quyt đnh chính sách c tc ca các công ty niêm yt Tusian.
Tác gi nghiên cu chính sách c tc ca 48 công ty niêm yt trên th trng chng
khoán Tunisian t nm 1996 đn 2002.
Tác gi s dng mô hình ca Lintner và hi quy d liu bng.
Kt qu nghiên cu cho thy
các công ty Tunisia da trên c li nhun hin ti và c
tc trong quá kh đ n đnh mc chi tr c tc ca h. Tuy nhiên, nghiên cu cho
thy c tc có xu hng nhy cm hn vi li nhun hin ti so vi c tc trc đó.
Các công ty có li nhun n đnh hn có th có đ kh nng có dòng tin t do ln hn
và do đó, tr c tc ln hn. Hn na, các công ty đang phát trin nhanh chóng thì chia
c tc ln hn đ thu hút các nhà đu t. Mt khác, vic tp trung quyn s hu không
có bt k tác đng nào đn vic chi tr c tc. Bên cnh đó, tính thanh khon ca th
trng chng khoán có tác đng ngc chiu vi vic chi tr c tc. Cui cùng, quy
mô công ty có tác đng nghch vi vic thanh toán c tc.
10
v Tác gi David J. Denis and Igor Osobov (2007)
Bài nghiên cu: Why Do Firms Pay Dividends? International Evidence on the
Determinants of Dividend Policy (Ti sao công ty chi tr c tc? Bng chng quc t
v các yu t quyt đnh chính sách c tc)
Mc tiêu nghiên cu: Nghiên cu các yu t nh hng đn chính sách c tc qua các
nc, c th là
M, Canada, Anh, c, Pháp, và Nht Bn.
D liu đc thu thp thông qua Thomson One Banker Analytics t nm 1989 đn
2002.
Phng pháp nghiên cu:
Tác gi s dng hi quy d liu chéo và hi quy chui d
liu theo thi gian đ kim tra xu hng tr c tc mt s th trng tài chính phát
trin nh M, Canada, Anh, c, Pháp, và Nht Bn - trong giai đon nm 1989 đn
2002.
Kt qu nghiên cu: Trong tt c 6 nc mà tác gi nghiên cu là M, Canada, Anh,
c, Pháp và Nht, tác gi nhn thy c tc b nh hng nhiu bi quy mô công ty,
li nhun, c hi tng trng và t l li nhun gi li trên vn ch s hu. Các công
ty ln có nhiu li nhun và t l li nhun gi li trên vn ch s hu cao có xu
hng thanh toán c tc cao, trong khi đó nh hng ca c hi tng trng lên kh
nng chi tr c tc ca công ty là hn hp. Bài nghiên cu cung cp bng chng quc
t v s quan trng ca t l li nhun gi li trên vn ch s hu đi vi chính sách
c tc. Tóm li nghiên cu này ph nhn lý thuyt v vn đ phát tín hiu, nhng ng
h lý thuyt vòng đi da trên chi phí đi din.
v Tác gi Duha Al-Kuwari (2009)
Bài nghiên cu: Determinants of the dividend policy in emerging stock exchange: the
case of GCC countries (Nhng yu t quyt đnh chính sách c tc th trng chng
khoán mi ni: trng hp ca các nc GCC)
Mc tiêu: Nghiên cu các yu t quyt đnh chính sách c tc ca các công ty phi tài
chính niêm yt trên th trng chng khoán các nc GCC (gm: Kuwait, Saudi
11
Arabia, Muscat, Doha, Bahrain). ây là mt nghiên cu cho trng hp th trng
chng khoán mi ni, ni mà yu t quyt đnh chính sách c tc nhn đc rt ít s
chú ý.
D liu: Mu quan sát là 191 công ty phi tài chính niêm yt trên th trng chng
khoán các nc GCC t nm 1999 đn 2003.
Phng pháp nghiên cu: Tác gi áp dng mô hình Tobit tác đng ngu nhiên cho vic
kim tra chính sách c tc. Mt lot các mô hình Tobit tác đng ngu nhiên đc c
lng và by gi thit đc kim tra. Các mô hình xem xét tác đng ca s hu nhà
nc, dòng tin t do, quy mô công ty, tc đ tng trng, c hi tng trng, ri ro
kinh doanh, và li nhun công ty lên t l chi tr c tc.
Kt qu nghiên cu: Chính sách chi tr c tc có liên quan mnh m và trc tip đi
vi s hu nhà nc, quy mô công ty và li nhun công ty, nhng có mi quan h
ngc chiu vi t l đòn by. Nhng kt qu ch ra rng các công ty tr c tc vi ý
đnh làm gim các vn đ đi din và duy trì danh ting công ty, k t khi vic bo v
pháp lý cho các c đông bên ngoài b hn ch. Ngoài ra, nghiên cu cng cho thy
chính sách c tc ca công ty ph thuc nhiu vào li nhun công ty. iu này ch ra
rng các công ty niêm yt các nc GCC thay đi chính sách c tc thng xuyên và
không áp dng mt chính sách c tc mc tiêu lâu dài.
v Tác gi Xi He, Mingsheng Li, Jing Shi and Garry Twite (2009)
Bài nghiên cu: Determinants of dividend policy in Chinese firms: Cash versus Stock
dividends (Các yu t quyt đnh chính sách c tc các công ty Trung quc: C tc
bng tin mt so vi c tc bng c phiu)
Mc tiêu: Nghiên cu này xem xét chính sách c tc ca các công ty Trung Quc,
nn kinh t mi ni ln nht th gii. Ngay t đu tác gi đt ra câu hi v nh hng
ca đc đim công ty và c cu t chc đi vi xu hng tr c tc ca các công ty
niêm yt Trung Quc.
12
D liu: S dng mu thông báo chia c tc ca 5.153 công ty Trung Quc t nm
2003 đn 2007, d liu đc thu thp t GTA Data Services (CSMAR).
Phng pháp nghiên cu: Tác gi s dng phân tích hi quy đi vi các công ty chi tr
c tc và các công ty không tr c tc, c lng tác đng c đnh và c lng d
liu chéo.
Kt qu nghiên cu:
Nghiên cu cho thy rng c đc đim công ty và c cu th ch nh hng đn xu
hng chi tr c tc ca các công ty Trung Quc. c bit, các công ty có nhiu li
nhun hn, đòn by thp hn, các công ty đang nm gi tin mt cao hn có nhiu kh
nng hn đ tr c tc, c th là c tc bng tin mt.
Ngoài ra, qun tr công ty tt hn và bo v c đông có liên quan đn vic thanh toán
c tc. ó là, các công ty bo v c đông mnh m và có s hu nhà nc trc khi
niêm yt có nhiu kh nng đ tr c tc bng tin mt. Hn na, phù hp vi vic
qun lý đáp ng nhu cu nhà đu t trong bi cnh chính sách c tc, tác gi thy rng
các công ty có t l cao c phiu không giao dch có nhiu kh nng tr c tc bng
tin mt. Hn na, các công ty hot đng trong tnh đc đc trng bi s hin din
cao hn ca nhà đu t có t chc thì có nhiu kh nng đ tr c tc.
Nhìn chung, chi tr c tc đc liên kt vi mt tác đng thông báo tích cc. Tuy
nhiên, tác đng thông báo đi vi c tc bng c phiu là ln hn đáng k so vi tác
đng thông báo đi vi c tc bng tin mt. Ngoài ra, các công ty đang phát trin vi
li nhun gi li cao và đu t nhiu hn vào tài sn c đnh thì tr c tc bng c
phiu, các công ty tng trng cao có nhiu kh nng tìm ngun tài tr vn bên ngoài.
Nhng kt qu này phù hp vi lp lun rng các công ty khi đu bng vic chi tr c
tc bng c phiu thu hút s chú ý ca các nhà phân tích.
v Tác gi
Norhayati Mohamed, Wee Shu Hui, Normah Hj. Omar, Rashidah
Abdul Rahman, Nor’azam Mastuki, Maz Ainy Abdul Azis and Shazelina
Zakaria (2010)
13
Bài nghiên cu: Empirial analysis of determinants of dividend payment: Profitability
and Liquidity (Phân tích thc nghim các yu t tác đng đn vic chi tr c tc: li
nhun và thanh khon)
Mc tiêu: phân tích thc nghim các yu t quyt đnh vic chi tr c tc cho top 200
công ty niêm yt trên th trng chng khoán Malaysia.
D liu nghiên cu là top 200 công ty đc niêm yt trên th trng chng khoán
Malaysia, trong giai đon t 2003 đn 2005. D liu thu thp đc là mt phn ca s
cng tác gia MSWG và UiTM.
Phng pháp nghiên cu: Phân tích thng kê, phân tích ma trn tng quan và phân
tích hi quy theo mô hình Pool OLS đã đc thc hin. Các bin nghiên cu gm: c
tc trên mi c phiu (DPS), thu nhp trên mi c phiu (EPS)
, t sut sinh li trên
vn ch s hu (ROE), dòng tin trên mi c phiu (CFPS). EPS và ROE đi din cho
li nhun, trong khi CFPS đi din cho tính thanh khon.
Kt qu nghiên cu:
Th nht, kt qu cho thy các công ty dùng khong 40% li nhun đ chia c tc.
Trung bình, mt phn t dòng tin hot đng ca các công ty đc s dng đ tr c
tc.
Th hai, EPS, ROE và CFPS là yu t quyt đnh quan trng ca các khon thanh toán
c tc. Nghiên cu này thc s phân bit tác đng ca li nhun và dòng tin đi vi
vic chi tr c tc. Các công ty có li nhun và thanh khon s có nhiu kh nng chia
c tc.
Nghiên cu này khng đnh thc t là li nhun và tính thanh khon là hai yu t quyt
đnh quan trng ca c tc.
Phân tích có th đc coi nh s thm dò và trong tng lai, phm vi rng ln hn và
nhiu bin hn nên đc đa vào trong nghiên cu. Phân tích nên bao gm phân tích
trên các ngành công nghip, và cng nên bao gm nhiu bin nh qun tr doanh
nghip và đc đim khác ca công ty. C mu cng phi đc tng lên và có th bao
14
gm tt c các công ty niêm yt trên bng chính ca Bursa Malaysia. Vi nhng b
sung này, kt qu và phân tích s phong phú hn và hy vng s giúp làm sáng t nhng
bí n ca câu đ c tc.
v
Tác gi Dimitar Rafailov and Mirena Trifonova (2011)
Bài nghiên cu: The Effect of Firm Characteristics on Dividend Decisions of
Bulgarian Companies (Tác đng ca đc đim công ty đi vi chính sách c tc ca
các công ty Bulgarian)
Mc tiêu nghiên cu: nghiên cu xem các đc đim nào ca công ty quyt đnh chính
sách c tc các công ty Bungari.
D liu nghiên cu là 312 công ty phi tài chính t nm 2003 đn 2009.
Phng pháp nghiên cu: mô hình hi quy logic. Các yu t quyt đnh đc s dng
nh là bin đc lp trong mô hình hi quy bao gm nhng bin sau: thu, li nhun,
vòng quay tài sn, quy mô công ty, đòn by, sc mnh ngân hàng (n ngn hn và dài
hn), lng tin mt nm gi, c hi tng trng và đu t, thanh khon c phiu,
vòng đi, ngun gc ch s hu, loi hình s hu, tp trung s hu.
Kt qu nghiên cu cho thy chính sách c tc ca các công ty Bungari đc xác đnh
ch yu bi chu k kinh doanh và xung đt gia c đông ln và các c đông thiu s.
Li nhun, vòng quay tài sn, quy mô công ty, lng tin mt nm gi có tng quan
cùng chiu vi vic chi tr c tc. Ngc li, đòn by tài chính, thanh khon c phiu
có tng quan ngc chiu vi vic thanh toán c tc. Ngoài ra, vic đánh thu, tác
đng tín hiu và xung đt gia qun lý và ch s hu có ý ngha yu.
v Tác gi Ebenezer Adu-Boanyah, Desmond Tutu Ayentimi and Osei-Yaw
Frank (2013)
Bài nghiên cu:
Determinants of dividend payout policy of some selected
manufacturing firms listed on the Ghana Stock Exchange (Các yu t quyt đnh chính
sách chi tr c tc ca mt s công ty sn xut niêm yt trên sàn giao dch chng
khoán Ghana)
15
Mc tiêu: Nghiên cu các yu t quyt đnh chính sách chi tr c tc ca mt s công
ty sn xut niêm yt trên th trng chng khoán Ghana.
D liu nghiên cu là 10 công ty sn xut, chim 70% tng s công ty sn xut niêm
yt trên th trng chng khoán Ghana t nm 1997 đn 2006.
Phng pháp nghiên cu: Bài nghiên cu s dng phng pháp hi quy d liu bng
tuyn tính. Bin ph thuc là c tc trên mi c phiu. By bin gii thích gm c tc
trên mi c phiu ca nm trc, thu nhp trên mi c phiu, li nhun, dòng tin, tng
trng doanh thu, quy mô công ty và kh nng thanh toán.
Kt qu nghiên cu cho thy c tc trên mi c phiu có mi tng quan nghch vi c
tc nm trc và có mi tng quan thun vi li nhun và quy mô công ty. Các bin
khác dng nh tác đng không đáng k đn chính sách chi tr c tc. Kt qu nh
vy cho rng các công ty ln hn có khuynh hng cao hn đ tr c tc vì li nhun
cao hn. Ngoài ra, mt s bin th hin mt tác đng không đáng k đn vic chi tr c
tc có l là mt du hiu cho thy hu ht các công ty sn xut này đang trong giai
đon non tr và vn cha phát trin mt cách thích đáng trong mi tng quan vi hot
đng th trng chng khoán ca h.
Tóm tt các kt qu nghiên cu trc đây đc trình bày bng 2.1.
Bng 2.1. Tóm tt các kt qu nghiên cu trc đây
Tên tác gi Quc gia / Nm Kt qu nghiên cu
Dr. Y. Subba
Reddy
n / 2002 Kt qu nghiên cu cho thy các công ty trong ngành
đin, khai thác m và công nghip đa dng đã tr c
tc cao hn, trong khi đó các công ty dt may đã chi
tr c tc ít hn. Phân tích các đc đim ca các công
ty tr c tc và công ty không tr c tc cho thy
rng các công ty chia c tc thì có li nhun nhiu
hn và có quy mô ln. Tuy nhiên, tng trng dng