B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHM TH THÚY AN
GII PHÁP X LÝ N XU TI NGÂN HÀNG
TMCP VIT NAM THNHăVNG
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh ậ Nmă2013
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHM TH THÚY AN
GII PHÁP X LÝ N XU TI NGÂN HÀNG
TMCP VIT NAM THNHăVNG
Chuyên ngành : Tài Chính - Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUNăVN THCăSăKINHăT
Ngiăhng dn khoa hc
PGS.TS. Trm Th XuơnăHng
TP. H Chí Minh ậ Nmă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn nƠy lƠ sn phm nghiên cu ca tôi, đc thc
hin di s hng dn tn tình ca PGS.TS Trm Th Xuơn Hng. S liu trong
lun vn đc điu tra trung thc vƠ cha đc công b trong bt c công trình
nghiên cu khoa hc nào. Nu phát hin có điu gian di, tôi xin chu hoàn toàn
trách nhim v nghiên cu ca mình.
Hc viên
Phm Th Thúy An
MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hình
Trang
M đu 1
Chngă1:ăTng quan v n xu tiăngơnăhƠngăthngămi 4
1.1. N xu ca ngơn hƠng thng mi 4
1.1.1. Khái nim n xu 4
1.1.2. Phân loi n xu 5
1.1.2.1. Phân loi n ca Ngơn hƠng thng mi 5
1.1.2.2. Phân loi n xu 6
1.1.3. Ch tiêu c bn phn ánh n xu 6
1.1.4. Nguyên nhân dn đn n xu 7
1.1.5. Tác đng ca n xu 10
1.2. X lý n xu ti ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 11
1.2.1. Khái nim x lý n xu 11
1.2.2. ụ ngha ca vic x lý n xu có hiu qu 12
1.2.3. Các nhân t nh hng đn x lý n xu 13
1.2.4. Phng pháp x lý n xu 15
1.2.5. Ch tiêu đánh giá x lý n xu 16
1.3. Kinh nghim x lý n xu ca mt s nc trên th gii và bài hc
kinh nghim cho Vit Nam 17
Kt lun chng 1 23
Chngă2:ăThc trng x lý n xu ti ngân hàng
TMCP Vit Nam ThnhăVng 24
2.1. Tng quan v ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 24
2.1.1. S ra đi 24
2.1.2. Kt qu kinh doanh 26
2.2. Thc trng n xu ti ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 30
2.2.1. D n cho vay khách hàng 30
2.2.2. Thc trng n xu 32
2.3. X lý n xu ti ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 34
2.3.1. Các gii pháp x lý n xu đƣ đc thc hin 34
2.3.2. Quy trình x lý n xu 36
2.3.3. Kt qu x lý n xu 38
2.4. Kho sát các nhân t nh hng đn x lý n xu ti ngân hàng
TMCP Vit Nam Thnh Vng 39
2.5. ánh giá chung v công tác x lý n xu ti ngân hàng
TMCP Vit Nam Thnh Vng 49
Kt lun chng 2 53
Chngă3:ăGii pháp hoàn thin x lý n xu ti ngân hàng
TMCP Vit Nam ThnhăVng 54
3.1. nh hng x lý n xu ca ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 54
3.2. Gii pháp đi vi ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng 55
3.2.1. Gii pháp x lý n xu hin ti 55
3.2.2. Gii pháp hn ch n xu phát sinh trong tng lai 57
3.3. Gii pháp đi vi khách hàng vay vn 58
3.4. Gii pháp đi vi Chính ph vƠ Ngơn hƠng NhƠ Nc 60
3.4.1. Gii pháp đi vi Chính ph 60
3.4.2. Gii pháp đi vi Ngơn hƠng NhƠ nc 61
Kt lun chng 3 62
Kt lun 63
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc
Ph lc 1: Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN
Ph lc 2: Bng câu hi kho sát
Ph lc 3: Kt qu nghiên cu đnh lng
DANH MC CÁC T VIT TT
1. DN : Doanh nghip
2. KH : Khách hàng
3. LN : Li nhun
4. NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc
5. NHTM : Ngơn hƠng thng mi
6. TCTD : T chc tín dng
7. TMCP : Thng mi c phn
8. TS : Tài sn
9. TSB : Tài sn bo đm
10. VPBank: Ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1 : Mt s ch tiêu tài chính ti VPBank 2010-2013 26
Bng 2.2 : D n cho vay khách hàng ti VPBank 2010-2013 30
Bng 2.3 : N xu ti VPBank 2010-2013 32
Bng 2.4 : Các nhân t nh hng đn x lý n xu 40
Bng 2. 5 : H s Cronbach Alpha ca các thành phn thang đo 43
Bng 2.6 : Kt qu KMO and Bartlett's Test 45
Bng 2.7 : Component Score Coefficient Matrix 46
Bng 2.8 : Phơn tích phng sai ANOVA 48
Bng 2.9 : Kt qu hi quy 48
Biu đ 2.1: Mt s ch tiêu tài chính ti VPBank 2010-2013 26
Biu đ 2.2: D n cho vay khách hàng ti VPBank 2010-2013 30
Biu đ 2.3: N xu ti VPBank 2010-2013 32
DANH MC HÌNH
Trang
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu đ xut 42
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu hiu chnh 4
1
M U
1. Tính cp thit caăđ tài
t trong bi cnh hin nay, n xu đang tr thƠnh vn đ nóng bng vƠ nhc
nhi, n xu tn ti vƠ gia tng đƣ lƠm ách tc dòng chu chuyn vn trong nn kinh
t, tc đ tng trng tín dng b thu hp khin hot đng sn xut ca nn kinh t
đình tr, tc đ tng trng kinh t chm chp, nh hng xu ti quá trình xơy
dng vƠ phát trin đt nc, an sinh xƣ hi. Vì vy, x lỦ n xu đang lƠ mt nhim
v cp bách không ch vi bn thơn các t chc tín dng mƠ còn ca c toƠn b h
thng ngơn hƠng vƠ nn kinh t.
Ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng, x lỦ n xu lƠ vn đ luôn
đc quan tâm và chú trng hƠng đu. Thi gian qua, x lỦ n xu ti ngơn hƠng
TMCP Vit Nam Thnh Vng đƣ đt đc nhiu kt qu đáng ghi nhn, tuy nhiên
vn còn nhiu nguyên nhơn khin x lỦ n xu cha đt đc kt qu ti u, đc
bit trong giai đon 2010 ậ 2012, n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh
Vng có xu hng gia tng.
Nhm lƠm rõ thc trng n xu vƠ thc trng x lỦ n xu ti ngơn hƠng
TMCP Vit Nam Thnh Vng trong giai đon 2010 ậ 2012, đng thi góp phn
giúp vic x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng đt kt qu tt
hn trong giai đon tip theo, tác gi la chn đ tƠi nghiên cu “Gii pháp x lỦ n
xu ti Ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng ”.
2. Mc tiêu nghiên cu
H thng hóa, tng hp vƠ phơn tích nhng vn đ lỦ lun liên quan đn n
xu vƠ x lỦ n xu ti NHTM.
Phơn tích, đánh giá thc trng n xu vƠ thc trng x lỦ n xu ti ngơn hƠng
TMCP Vit Nam Thnh Vng giai đon 2010 ậ 2012.
2
xut các gii pháp kh thi nhm hoƠn thin công tác x lỦ n xu ti ngơn
hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng.
3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu:
Nhng vn đ lỦ lun vƠ thc tin v x lỦ n xu ti Ngơn hƠng TMCP Vit
Nam Thnh Vng.
Phm vi nghiên cu:
V ni dung
+ C s lỦ lun v x lỦ n xu ti NHTM.
+ Thc trng x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng.
+ Gii pháp hoƠn thin x lỦ n xu có hiu qu ti ngơn hƠng TMCP Vit
Nam Thnh Vng.
D liu nghiên cu: nghiên cu thu thp d liu liên quan đn n xu vƠ x
lỦ n xu ti Ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng giai đon 2010 ậ 2013.
4. Phngăphápănghiên cu
Nghiên cu đnh tính: tng hp, phơn tích, so sánh các d liu liên quan đn
ni dung đ tƠi nghiên cu.
Nghiên cu đnh lng: phân tích h s Cronbach Alpha kt hp vi phơn tích
nhơn t khám phá vƠ hi quy tuyn tính bi đ kho sát các nhơn t nh hng đn
x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh Vng.
5. ụănghaăkhoaăhc và thc tin caăđ tài
H thng hóa, tng hp vƠ phơn tích nhng vn đ lỦ lun liên quan đn n
xu vƠ x lỦ n xu ti NHTM.
3
Phơn tích, đánh giá thc trng n xu vƠ thc trng x lỦ n xu ti ngơn hƠng
TMCP Vit Nam Thnh Vng giai đon 2010 ậ 2012, đ xut các gii pháp kh thi
nhm hoƠn thin công tác x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh
Vng.
Góp phn làm phong phú d liu cho các đ tƠi v x lỦ n xu ti NHTM.
6. Kt cu ca lunăvn
NgoƠi phn m đu, kt lun, lun vn gm 3 chng nh sau:
+ Chng 1: Tng quan v x lỦ n xu ti ngơn hƠng thng mi.
+ Chng 2: Thc trng x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit Nam Thnh
Vng.
+ Chng 3: Gii pháp hoƠn thin x lỦ n xu ti ngơn hƠng TMCP Vit
Nam Thnh Vng.
4
CHNGă1
TNG QUAN V X LÝ N XU TIăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1. N xu ca NgơnăhƠngăthngămi
1.1.1. Khái nim n xu
Bn cht ca kinh doanh tin t chính lƠ “kinh doanh ri ro”, vƠ n xu vì vy
là mt phn tt yu trong hot đng tín dng ngân hàng.
N xu (vit tt là NPL ậNon-performing loans) có th đc thay th bng n
khó đòi (Fofack, 2005), hoc các khon vay có vn đ (Berger and De Young,
1997).
N xu cng có th đc đnh ngha lƠ các khon n không tr đc -
defaulted loans - mà ngân hàng không th thu li t nó (Ernst & Young, 2004).
N xu đc hiu là nhng khon cho vay có th gây tn hi cho các hot
đng tài chính ca các t chc ngân hàng (Berger and De Young, 1997).
Thông thng, các khon vay quá hn gc và lãi trong mt thi gian dài trái
vi các điu khon trong hp đng tín dng đc coi là khon n xu (Bank of
Ghana, 2008).
N xu đc mô t là các khon cho vay quá hn thanh toán ít nht 90 ngày
(Alton and Hazen, 2001; Guy, 2011), là các khon cho vay không thanh toán đy đ
lãi và/hoc gc 90 ngày tr lên (Bexley and Nenninger, 2012).
Ti Vit Nam
Theo Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ca Thng đc ngân hàng NhƠ nc
Vit Nam ngày 22/4/2005 v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý
ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca các t chc tín dng, và Quyt đnh
s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/4/2007 v vic sa đi, b sung mt s điu ca
quyt đnh 493 thì N xu đc hiu nh sau:
5
N xu là nhng khon n đc phân loi vào nhóm 3 (n di tiêu chun),
nhóm 4 (n nghi ng), nhóm 5 (n có kh nng mt vn) quy đnh ti iu 6 hoc
iu 7 ca Quyt đnh này. Theo đó, n xu đc xác đnh da trên 2 yu t: đƣ
quá hn mt phn hoc toàn b gc và/hoc lãi trên 90 ngày và kh nng tr n
đáng lo ngi.
Có th hiu khái quát n xu là nhng khon n mang các đc trng:
+ Khách hàng không thc hin ngha v tr n đi vi ngân hàng khi các cam
kt vi ngơn hƠng đƣ ht hn.
+ Tình hình tài chính ca khách hƠng đang vƠ có chiu hng xu dn đn có
kh nng ngơn hƠng không thu đc c vn gc ln lãi.
+ Tài sn đm bo đc đánh giá lƠ giá tr phát mƣi không đ đ thu hi c
vn gc và lãi.
+ V thi gian là các khon n quá hn trên 90 ngày.
1.1.2. Phân loi n xu
1.1.2.1. Phân loi n caăNgơnăhƠngăthngămi
N đc phân thành 5 nhóm: n đ tiêu chun (Current), n cn chú ý (Other
loans especially mentioned - OLEM), n di tiêu chun (Substandard), n nghi
ng (Doubtful), n có kh nng mt vn (Loss) (Bank of Ghana, 2008).
Mt s nhà nghiên cu lu Ủ rng mt s quc gia s dng tiêu chí đnh lng
ví d nh s ngày quá hn thanh toán, trong khi nhiu quc gia khác da trên tiêu
chí cht lng nh thông tin v tình trng tài chính ca khách hƠng vƠ đánh giá mc
đ thu hi các khon thanh toán trong tng lai đ phân loi n ( Bloem and Gorter,
2001).
6
Ti Vit Nam, n đc phân loi theo phng pháp đnh lng vƠ đnh tính,
theo đó n đc phân thành 5 nhóm: n đ tiêu chun, n cn chú ý, n di tiêu
chun, n nghi ng, n có kh nng mt vn.
1.1.2.2. Phân loi n xu
N xu đc phân vào ba nhóm vi kh nng thu hi gim dn:
+ N nhóm 3: n di tiêu chun
+ N nhóm 4: n nghi ng
+ N nhóm 5: n có kh nng mt vn
1.1.3. Ch tiêuăcăbn phn ánh n xu
Tng s n xu: ơy lƠ ch tiêu phn ánh giá tr tuyt đi ca toàn b khon
n xu ca ngân hàng thng mi. Giá tr này càng ln cho thy ngân hàng có ri ro
mt vn càng cao.
T l n xu/ tngădăn: ơy lƠ ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ca
NHTM, cho bit có bao nhiêu đng đang b phân loi vào n xu trên 100 đng cho
vay ca ngân hàng. T l này cao vƠ có xu hng tng lên th hin ngơn hƠng đang
gp khó khn trong vic qun lý cht lng các khon cho vay. Ngc li, t l này
thp hn so vi nhng nm trc th hin cht lng các khon tín dng đc ci
thin, hoc có th ngơn hƠng đang có chính sách xóa các khon n xu hay thay đi
cách phân loi n.
Căcu n xu theo nhóm n: Ch tiêu này phn ánh thc t mc đ ri ro
tín dng vƠ nguy c mt vn ca ngân hàng theo tng nhóm n khác nhau. Nu n
nhóm 5 chim t trng càng cao trong tng n xu thì nguy c mt vn ca ngân
hàng càng cao.
7
1.1.4. Nguyên nhân dnăđn n xu
Nguyên nhân ch quan
Nng lc thanh tra, giám sát, điu hành và qun tr ri ro ca NHTM cha tt
khin cho vic qun lý n ca ngân hàng thiu cht ch và góp phn làm n xu
phát sinh (Berger and De Young, 1997).
Chính sách tín dng ca NHTM không phù hp hoc không đc chp hành
nghiêm túc (Berger and De Young, 1997). Vic cho vay d dàng, thiu kim soát
cng vi nhng bt cp trong vic phân hn mc phê duyt cho vay đi vi các cp
ca NHTM tt yu s dn đn n xu cho ngân hàng.
Công tác thm đnh vƠ đnh giá tài sn bo đm cha hiu qu (Bloem and
Gorter, 2001). iu này khin giá tr tài sn bo đm cho khon vay không đc
xác đnh đúng, thông tin v tài sn bo đm nh thông tin quy hoch, môi trng
xung quanh, tình trng tranh chp… không đc thu thp đy đ dn đn n xu
phát sinh khi khách hàng không có kh nng tr n và tài sn đm bo không đ giá
tr đ thu hi, hoc xy ra s c vi tài sn bo đm trong quá trình khon vay đƣ
đc gii ngân dn đn ngơn hƠng không còn đc quyn qun lý tài sn bo đm
đó na. Vic d báo giá tr tng lai ca tài sn bo đm không sát thc t cng là
nguyên nhân góp phn làm n xu phát sinh.
Công tác kim tra sau cho vay, qun lý và giám sát đi vi tài sn đm bo
cha đc chú trng (Bloem and Gorter, 2001). Vic thiu chú trng trong công tác
kim tra sau cho vay lƠm tng ri ro n xu cho ngân hàng vì nhng du hiu phát
sinh n xu không đc phát hin và khc phc kp thi. Bên cnh đó vic thiu
giám sát và qun lỦ đi vi tài sn đm bo nh vic đnh giá li tài sn bo đm
theo đnh k cha đc tin hành nghiêm túc, không cp nht tình trng tài sn
đúng thc t khin ngân hàng không thu hi đc n trong trng hp tài sn đm
bo xung cp, khách hàng bán tài sn đm bo không thông qua ngân hàng, giá th
trng ca tài sn b st gim nghiêm trng …
8
Cán b ngân hàng thiu đo đc ngh nghip, yu kém v trình đ nghip v
(Rouse, 1989). Nguyên nhân này góp phn làm n xu phát sinh vƠ gia tng do vic
cán b ngân hàng c tình cho vay sai quy đnh nhm thu li ích riêng cho bn thân
hoc vì li ích riêng ca mt nhóm ngi có liên quan. Vic cán b ngân hàng yu
kém v trình đ nghip v th hin qua vic không phát hin ra nhng bt n v tài
chính hay du hiu la đo ca khách hàng hoc cán b ngân hàng thiu am hiu th
trng, thiu thông tin, phơn tích thông tin không đy đ dn đn quyt đnh cho
vay không hp lý.
Nguyên nhân khách quan
Nguyên nhân t phía khách hàng
Khách hàng vay vn s dng vn vay sai mc đích, thiu thin chí tr n, c ý
la đo, b trn. ơy hƠnh đng có ch ý ca ngi vay, đc tính toán chun b
trc nhm mc đích chim đot tin vay ca ngân hàng. Khách hàng tìm cách làm
gi mo giy t, ch ký, con du, hoc điu chnh các báo cáo tài chính, hay làm
các hóa đn, chng t mua bán khng…đ vay đc vn ca Ngơn hƠng sau đó s
dng tin vay không đúng mc đích, không tr n. Trng hp này không nhiu,
tuy nhiên, khi v vic phát sinh li nh hng ht sc nng n, ngân hàng khó thu
hi đc n, có nguy c b mt vn hoàn toàn hoc ch thu hi đc mt phn, làm
liên quan đn uy tín ca cán b, làm nh hng xu đn các doanh nghip khác.
Khách hàng vay vn thiu nng lc điu hành, qun lý vn không hp lý, kinh
doanh thua l, hàng hóa không tiêu th đc, công n ca khách hàng vay vn
không thu hi đc. Do hn ch v kin thc kinh doanh nên khi lp các phng án
kinh doanh, các d án đu t, doanh nghip đƣ không tính đn nhng bin đng ca
th trng, đa ra nhng phng án kinh doanh không hiu qu, sn phm to ra
không phù hp vi nhu cu th trng, qun lý vn lng lo nên b các đn v khác
chim dng vn quá nhiu, đu t dƠn tri không hiu qu, dn đn lƠm n thua l,
không tr đc n cho ngân hàng.
9
Khách hàng gian ln báo cáo tài chính dn đn kt qu thm đnh ca ngân
hàng b sai lch. Nhiu khách hàng vay vn cha tuơn th quy đnh v vic cung
cp báo cáo tài chính trung thc, s liu doanh nghip cung cp cho ngân hàng ch
mang tính hình thc, không phn ánh đúng tình hình tƠi chính hin ti ca doanh
nghip dn đn khi cán b ngân hàng phân tích tài chính ca doanh nghip da trên
s liu do các doanh nghip cung cp thng thiu tính thc t và xác thc.
Nguyênănhơnăliênăquanăđnămôiătrng hotăđng kinh doanh
Nhng bin đi ln v thi tit, khí hu, nh tình trng hn hán, bão lt, dch
bnh (Goldstein and Turner, 1996). Nguyên nhân này nh hng đn hot đng sn
xut kinh doanh, tiêu th hàng hóa ca doanh nghip vay vn, t đó nh hng đn
kh nng tr n ca doanh nghip đi vi khon vay ngân hàng.
Tình hình an ninh, chính tr trong nc, trong khu vc không n đnh (Bloem
and Gorter, 2001). Nguyên nhân này nh hng không tt đn môi trng hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip và ca ngân hàng, t đó khin n xu
ngơn hƠng gia tng.
Khng hong hoc suy thoái kinh t, tng trng GDP thp, lm phát tng, lãi
sut th trng tng cao, mt cân bng cán cân thanh toán quc t, t giá hi đoái
bin đng bt thng (Goldstein and Turner, 1996; Fofack, 2005; Bloem and
Gorter, 2001). Nhng bin đng xu v kinh t tác đng không nh đn hiu qu
kinh doanh ca doanh nghip vay vn, gơy khó khn cho doanh nghip trong vic
tr n đúng hn cho ngân hàng, t đó góp phn làm n xu gia tng.
Môi trng pháp lý không thun li, s thay đi và thiu cht ch trong qun
lỦ v mô (Bloem and Gorter, 2001 ). iu này mt mt to ra nhiu k h cho
nhng đi tng xu chim dng vn ngân hàng, mt khác gây tr ngi cho nhiu
doanh nghip trong vic hot đng kinh doanh hiu qu t đó góp phn làm n xu
gia tng.
10
H thng thông tin cha hoƠn thin (Goldstein and Turner, 1996). iu này
gơy khó khn cho ngơn hƠng t khâu quyt đnh cho vay đn khâu qun lý vn vay
hiu qu, t đó góp phn gây nên tình trng n xu ngơn hƠng gia tng.
1.1.5. Tácăđng ca n xu
Tácăđng ca n xuăđn hotăđng ca NHTM
N xu hn ch kh nng m rng vƠ tng trng tín dng, kh nng kinh
doanh ca các NHTM, to ra chi phí rt ln cho NHTM (Bloem and Gorter, 2001).
N xu tn ti vƠ gia tng buc các ngân hàng phi tng cng trích lp d phòng
khin vn trong ngân hàng b đng, không cho vay đc. Ngân hàng khó thu
đc gc và lãi vay t các khon n xu trong khi đó vn phi tr gc và lãi cho
ngun vn huy đng khin ngân hàng d b mt cơn đi thu chi, kh nng thanh
khon gim, li nhun gim sút. Không nhng th, các NHTM còn phi tng chi
phí phát sinh đ x lý các khon n.
N xu ti NHTM cao s nh hng xu đn thng hiu ca ngân hàng, làm
mt lòng tin ca ngi gi tin, dn đn khó gi đc khách hƠng c vƠ thu hút
thêm khách hàng mi, t đó to nên áp lc trong vic huy đng đc ngun vn đ
phc v cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng (Bloem and Gorter, 2001).
N xu làm gim li nhun ca NHTM, t đó nh hng đn li tc ca nhà
đu t khin nhƠ đu t hn ch đu t vn vào ngân hàng, t đó NHTM gp khó
khn trong vic huy đng vn (Fofack, 2005).
Nu t trng n xu trong tng d n quá ln có th dn đn nguy c ngơn
hàng b phá sn (Brownbridge, 1998).
Tácăđng ca n xuăđn các t chc, cá nhân vay vn
N xu buc các NHTM thn trng hn trong các quyt đnh cho vay nh đa
ra các tiêu chun v điu kin cp tín dng cht ch hn so vi các quy đnh hin
hành, dn đn nhiu t chc, cá nhân khó tip cn đc ngun vn cho vay ca
11
ngân hàng thng mi. Thiu vn, quá trình duy trì và m rng hot đng sn xut
kinh doanh tr nên khó khn, quá trình sn xut và tiêu th sn phm b ngng tr,
gây tn tht nng n cho các t chc, cá nhân kinh doanh sn xut. i vi nhng
t chc, cá nhân đƣ có n xu, tình hình li cƠng khó khn hn, lƣi chng thêm lãi
nên khó có th tr đc n vay cho ngân hàng (Nguyn Th Hng Nguyên, 2012).
Tácăđng ca n xuăđn nn kinh t
Theo các chuyên gia phân tích kinh t, n xu nh hng đn s phát trin ca
nn kinh t bi kh nng khai thác vƠ đáp ng vn, dch v ca ngân hàng cho nn
kinh t b gim sút.
N xu ngơn hƠng tng cao d dn đn ri ro trong toàn h thng ngân hàng,
điu này là rt đáng lo ngi. Doanh nghip sn xut kinh doanh khó khn nh hng
đn công vic và tin lng ca ngi lao đng, tht nghip tng, giá c tng, sc
mua ca xã hi gim, nhu cu ca xã hi không đc đáp ng đy đ, nn kinh t b
suy thoái, khó tng trng n đnh và bn vng (Sinkey, 2002).
1.2. X lý n xu tiăNgơnăhƠngăthngămi
1.2.1. Khái nim x lý n xu
Có nhiu khái nim khác nhau v x lý n xu, trên c s phân tích, tng hp
có th khái quát mt s nét chính v khái nim x lý n xu nh sau:
X lý n xu là quá trình t chc hot đng ca ngân hàng thng mi nhm
xây dng và thc thi các chin lc, các bin pháp tác đng đn các khon n xu
vi mc đích thu hi n, và hn ch tn tht cho ngơn hƠng thng mi.
X lý n xu đc thc hin thông qua các công c ph bin nh đòi n, c
cu li các khon n, bán n, thanh lý tài sn th chp, yêu cu bi thng t nhng
ngi có trách nhim liên đi, s dng d phòng ri ro tín dng và các bin pháp tài
tr ri ro tín dng khác.
12
X lý n xu là mt trong nhng hot đng không th thiu ca ngân hàng
thng mi, góp phn mang li cho ngơn hƠng thng mi s an toàn và hiu qu
trong hot đng kinh doanh.
1.2.2. ụănghaăca vic x lý n xu có hiu qu
i viăngơnăhƠngăthngămi
N xu có tác đng rt ln đn hot đng kinh doanh ca NHTM do đó vic
x lý n xu có Ủ ngha ht sc quan trng đi vi NHTM. X lý n xu s to ra
mt danh mc cho vay an toàn, hn ch tn tht vƠ tng li nhun cho NHTM, t
đó kích thích các hot đng khác ca ngân hàng phát trin.
X lý n xu hiu qu s khi thông dòng tín dng vƠ xa hn lƠ thúc đy quá
trình tái c cu h thng ngân hàng. Dòng tín dng đc khi thông, hot đng kinh
doanh ca NHTM n đnh, to đc lòng tin đi vi khách hàng và to đc uy tín
cho NHTM trên th trng, nguy c phá sn ca NHTM do n xu gây ra đc loi
b.
i vi các t chc, cá nhân vay vn
Tip cn đc vn vay ngân hàng, các t chc, cá nhân vay vn có thêm
ngun lc đ phát trin các d án sn xut kinh doanh ca mình. ng thi, ngun
vn t ngơn hƠng cng lƠ ngun tài tr ch yu v tài chính trong vic cu các
doanh nghip thoát khi nguy c phá sn hàng lot.
Ngun vn t NHTM đn đc vi các t chc, cá nhân vay vn, giúp các t
chc cá nhân vay vn có c hi vt qua khó khn, có điu kin đ tip tc duy trì,
m rng, phát trin hot đng sn xut kinh doanh, nơng cao nng lc cnh tranh ti
th trng trong nc cng nh th trng quc t.
13
i vi nn kinh t
X lý n xu s giúp h thng ngân hàng thoát khi nguy c đ v hàng lot,
doanh nghip tip cn đc ngun vn d dàng, vic tái sn xut đc đy mnh,
tht nghip st gim, an ninh xã hi đc đm bo.
X lý n xu giúp ngun vn trong nn kinh t đc khai thông, các ch th
trong nn kinh t có điu kin tip cn đc ngun vn đ hot đng hiu qu t đó
nn kinh t có kh nng vt qua tình trng suy thoái vƠ tng trng n đnh, bn
vng.
1.2.3. Các nhân t nhăhngăđn x lý n xu
Nhân t ch quan
Nng lc ca NHTM trong vic x lý n xu th hin mt s khía cnh nh:
s phù hp, hiu qu ca quy trình, ca ca các gii pháp x lý n xu do NHTM
đ ra. Nu NHTM có nng lc tt trong x lý n xu s thúc đy quá trình x lý n
xu đc thc hin nhanh chóng và hiu qu, ngc li s gây cn tr cho quá trình
x lý n xu.
Ngun lc ca NHTM th hin chi phí d phòng ri ro tín dng, kinh phí tài
tr cho vic x lý n xu, mc đ chuyên nghip ca đi ng cán b x lý n ca
NHTM Nu NHTM có ngun lc tt trong x lý n xu s thúc đy quá trình x
lý n xu đc thc hin nhanh chóng và hiu qu, ngc li s gây cn tr cho quá
trình x lý n xu.
Mc đ trung thc và quyt tâm ca các NHTM trong vic x lý n xu. Mc
đ trung thc ca NHTM trong x lý n xu th hin vic cung cp s liu chính
xác v n xu cho NHNN, và quyt tâm x lý n xu ca NHTM th hin vic
xóa b tình trng s hu chéo, không chu chi phi bi ri ro đo đc, li ích nhóm
trong ngơn hƠng…Khi NHTM cung cp s liu chính xác v các khon n xu và
quyt tâm x lý n xu s h tr tích cc cho quá trình x lý n xu, ngc li khi
14
NHTM không cung cp s liu chính xác v n xu đ tng uy tín trên th trng
hoc không tích cc x lý n xu do liên quan đn s hu chéo, ri ro đo đc, li
ích nhóm… s cn tr quá trình x lý n xu.
Nhân t khách quan
Nhng c ch, chính sách, quy đnh pháp lut đc ban hƠnh đ x lý n xu.
Nhng h tr, tác đng tích cc t nhng c ch, chính sách, quy đnh pháp lut
đc ban hƠnh đ x lý n xu t phía Chính Ph, ngơn hƠng Trung ng hoc các
c quan có liên quan đn x lý n xu s giúp quá trình x lý n xu đc thc hin
thun li. Trái li, nhng vng mc v c ch, chính sách, v các quy đnh pháp
lut đc ban hành s tác đng cn tr đn quá trình x lý n xu.
Mc đ phát trin và hot đng hiu qu ca các th trng nh: th trng tài
chính, th trng bt đng sn, th trng mua bán n. Khi nhng th trng này
phát trin, hot đng hiu qu s h tr tích cc cho vic x lý n xu, giúp quá
trình x lý n xu đc thc hin d dàng, nhanh chóng và hiu qu hn, ngc li
khi nhng th trng này kém phát trin, hot đng kém hiu qu s cn tr quá
trình x lý n xu.
Ngun lc ca nn kinh t. Ngun lc ca nn kinh t trong x lý n xu th
hin ngun nhân lc, ngun vn h tr cho vic x lý n xu. X lý n xu s
đc h tr tích cc khi nn kinh t có đ ngun lc đ x lý n xu, ngc li khi
nn kinh t thiu ngun lc đ x lý n xu, quá trình x lý n xu s gp nhiu
khó khn, b cn tr.
Tình trng hin ti ca nn kinh t. Khi xy ra suy thoái kinh t s tác đng
cn tr quá trình x lý n xu vì các t chc, cá nhân vay vn không còn đáp ng
đc kh nng tƠi chính cn thit đ phi hp vi NHTM trong x lý n xu.
Ngc li, khi nn kinh t phc hi, phát trin, x lý n xu s đc h tr tích cc
đ thc hin nhanh chóng và hiu qu.
15
S hp tác, đng thun gia khách hàng vay vn và NHTM. S thiu hp tác
t phía khách hàng vay vn khin quá trình x lý n xu ca NHTM mt nhiu thi
gian, chi phí, và không đt hiu qu cao vì phi thông qua nhiu giai đon, nhiu c
quan chc nng có liên quan đ x lý n xu. Ngc li, khi có s hp tác t phía
khách hàng, x lý n xu s đc thc hin nhanh chóng, d dàng và hiu qu hn.
1.2.4. Phng pháp x lý n xu
T phía Chính Ph vƠăNgơnăhƠngăTrungăng
Ban hành nhng ch đo v c ch, chính sách h tr NHTM và DN trong vic
điu chnh k hn n, gia hn n, x lý n, thc hin mua bán n ca DN.
Xây dng và hoàn thin quy đnh v phân loi n, trích lp d phòng ri ro
theo hng cht ch đ phn ánh đy đ thc trng n xu và hn ch n xu gia
tng.
Thành lp công ty, t chc mua bán n đ h tr x lý n xu.
Xây dng và hoàn thin môi trng pháp lý, to điu kin thun li cho công
tác x lý n xu đc tin hành nhanh chóng và trit đ.
n đnh th trng tài chính, cng c nim tin vào th trng tài chính cho nhà
đu t, to ra mt th trng tài chính hiu qu.
T phía các NHTM
NHTM x lý n xu thông qua vic đánh giá li cht lng và kh nng thu
hi ca các khon n đ có bin
pháp x lý thích hp.
Tng cng trích lp và s dng d phòng ri ro đ x lý n xu. Trên c s rà
soát, đánh giá li các khon cp tín dng, NHTM tin hành phân loi n, hch toán
đúng bn cht n xu, trích lp và s dng d phòng ri ro đ x lý các khon n xu
theo quy đnh ca pháp lut.