ẢNH HƯỞNG CỦA CÔNG CỤ LÃI SUẤT ĐẾN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM



NGUYN TH THÙYăHNG









LUNăVNăTHCăSăKINHăT







Tp. H Chí Minh – Nm 2013

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM

NGUYN TH THÙYăHNG






Chuyên ngành: Tài chính - ngân hàng
Mã s : 60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS.ăTRNGăTH HNG





Tp. H Chí Minh – Nm 2013


LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi vi s giúp đ ca
PGS.TS Trng Th Hng cng nh s giúp đ ca bn bè, thy cô và gia đình tôi.
S liu thng kê và kt qu nghiên cu bài lun vn này cha tng đc công b
trong bt c công trình nào cho ti thi đim hin nay.

TP.HCM, ngày tháng nm 2013
Tác gi




















MCăLC
Trang ph bìa
LIăCAMăOAN

MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BIUă,ăSă
M U
CHNGă1:ăTNG QUAN V NHăHNG CA CÔNG C LÃI SUT
N HOTăNG TÍN DNGăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI 1
1.1 Công c lãi sut 1
1.1.1 Khái nim lãi sut 1
1.1.2 Phân loi lãi sut 1
1.1.2.1 Cn c vào giá tr thc ca tin lưi thu đc 1
1.1.2.2 Cn c vào tính cht ca các khon vay 2
1.1.2.3 Cn c vào ngun gc hình thành 3
1.1.3 Các nhân t nh hng đn lãi sut 3
1.1.3.1 Lng tin cung ng 3
1.1.3.2 S thay đi ca thu nhp 3
1.1.3.3 Kh nng sinh li ca các c hi đu t 3
1.1.3.4 T giá hi đoái 3
1.1.4 Vai trò ca lãi sut đi vi nn kinh t 4
1.1.4.1 Vai trò v mô 4
1.1.4.2 Vai trò vi mô 5
1.2 Hotăđng tín dng ca ngân hàng 5


1.2.1 Khái nim tín dng ngân hàng 6
1.2.1.1 Tín dng 6
1.2.1.2 Tín dng ngân hàng 7
1.2.2 c đim ca tín dng ngân hàng 8
1.2.3 Phân loi tín dng ngân hàng 9
1.2.4 Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng 10
1.2.5 Các yu t nh hng đn hot đng tín dng ngân hàng 12

1.2.5.1 Các nhân t t phía ngân hàng 12
1.2.5.2 Các nhân t bên ngoài 13
1.3 nhă hng ca công c lãi sut hotă đng tín dng ca ngân hàng
thngămi 15
CHNGă2:ăTHC TRNGăTỄCăNG CA CÔNG C LÃI SUTăN
HOTă NG TÍN DNG CAă CỄCă NGỂNă HĨNGă THNGă MI C
PHN VIT NAM 19
2.1 Công c lãi sut VităNamătrongăgiaiăđon 2006 ậ 2012 19
2.2 nhăhng ca công c lãi sutăđn hotăđng tín dng ca các ngân
hƠngăthngămi c phn VităNamăgiaiăđon 2006 ậ 2012 27
2.2.1 Thc trng nh hng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca các
ngân hàng thng mi c phn Vit Nam giai đon 2006 – 2012 27
2.2.2 ng dng mô hình hi quy nghiên cu v nh hng ca công c lãi sut
đn hot đng tín dng ca các Ngân hàng Thng mi C phn Vit Nam giai
đon 2006 - 2012 32
2.2.2.1 Mô hình hi quy nghiên cu nh hng ca công c lãi sut đn hot đng
tín dng ngân hàng 32
2.2.2.2 Thu thp và x lý s liu 34


2.2.2.3 Kt qu hi quy 36
2.2.2.3 ánh giá nh hng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca các
ngân hàng thng mi c phn Vit Nam 39
2.3 Hn ch và tn ti t tácăđng ca công c lãi sutăđn hotăđng tín
dng caăcácăngơnăhƠngăthngămi c phn Vit Nam 40
CHNGă3:ăGII PHÁP HOÀN THIN CÔNG C LÃI SUT NHM HN
CH NHNG NHă HNG TIÊU CCă N HOTă NG TÍN DNG
CA CÁC NGÂN HÀNG THNGăMI C PHN VIT NAM 42
3.1 nhăhngătrongăđiu hành công c lãi sut caăNgơnăhƠngănhƠănc
Vit Nam 42

3.2 Giiăphápăđiu hành công c lãi sut nhm hn ch nhng nhăhng
tiêu ccăđn hotăđng tín dng caăcácăngơnăhƠngăthngămi c phn Vit
Namầ 44
3.2.1 Hoàn thin và nâng cao nng lc điu hành công c lãi sut ca ngân hàng
nhà nc 44
3.2.1.1 Nâng cao hiu qu điu tit tin t ca ngân hàng nhà nc 45
3.2.1.2 Gii pháp hoàn thin chính sách lãi sut: 46
3.2.2 Nâng cao cht lng hot đng tín dng 47
3.2.2.1 T phía ngân hàng nhà nc 47
3.2.2.1 T phía các ngân hàng thng mi c phn 50
KT LUN 57
TÀI LIU THAM KHO 58
PH LC 62





DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT

CSTT : Chính sách tin t
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHNNVN : Ngân hàng nhà nc Vit Nam
NHTG : Ngân hàng trung gian
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTW : Ngân hàng trung ng
TCTD : T chc tín dng
TDNH : Tín dng ngân hàng
TMCP : Thng mi c phn

DANHăMCăCỄCăBIUă,ăSă

Săđ 1.1 : Tác đng ca chính sách tin t đn hot đng tín dng ngân hàng
Biuăđ 2.1 : Tình hình lm phát giai đon 2006 – 2012
Biuăđ 2.2 : Ch s CPI 12 tháng nm 2008
Biuăđ 2.3 : Ch s CPI qua 12 tháng nm 2009 và nm 2010
Biuăđ 2.4 : iu hành lãi sut trong nm 2012
Biuăđ 2.5 : Tình hình tng trng tín dng qua 12 tháng nm 2012
Biuăđ 2.6 : Tình hình tng trng tín dng ca các Ngân hàng TMCP giai đon
2006 – 2012
Biuăđ 2.7 : D n cho vay ca các Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam ti
ngày 31/12/2012
Biuăđ 2.8 : Tng trng huy đng ca các Ngân hàng TMCP giai đon 2006 –

2012
















MăU
1. Lý do chnăđ tài:
Lãi sut là mt công c quan trng nht ca chính sách tin t (CSTT) tham gia
điu hành kinh t vi nhng mc tiêu nh duy trì giá c n đnh, thúc đy tng
trng kinh t, to công n vic làm và n đnh th trng tài chính. Lãi sut là mt
yu t nhy cm, đc theo dõi cht ch bi các ch th trong nn kinh t, t h gia
đình, các nhà đu t, các doanh nghip, đn các ngân hàng.
Hin nay, lãi sut đóng vai trò quan trng trong nn kinh t, có tác đng và nh
hng đn s phát trin kinh t, đc bit đn chính sách lãi sut và hot đng tín
dng ca các ngân hàng. Giai đon t nm 2006 - 2012, nn kinh t Vit Nam đư có
nhng bin đng suy thoái mnh do các cuc khng hong tài chính toàn cu và
khng hong n công ti các nc Châu Âu. i cùng vi nhng bin đng đó là
nhng chính sách lãi sut nhm điu hành kinh t, thc hin mc tiêu đ ra.  tìm

hiu chính sách lãi sut có nh hng nh th nào đn hot đng tín dng ca các
ngân hàng thng mi c phn Vit Nam, hc viên nghiên cu v “nhăhng ca
công c lãi sutăđn hot tín dng caăcácăngơnăhƠngăthngămi c phn Vit
Nam” làm lun vn tt nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Lun vn xây dng mô hình đ tìm hiu v nh hng ca công c lãi sut đn hot
đng tín dng ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam.
Mc tiêu nghiên cu c th là:
- Cung cp bng chng thc nghim v nh hng ca công c lãi sut đn
hot đng tín dng ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam.
- Thit lp mi quan h có ý ngha thng kê gia d n tín dng và các yu t
v mô và các yu t t đc đim ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam.




3. Câu hi nghiên cu:
- Công c lãi sut ca chính sách tin t có nh hng đn hot đng tín dng
không?
- Thi gian qua, tác đng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca các
ngân hàng thng mi c phn Vit Nam nh th nào?
4. Phngăphápănghiênăcu:
Bài nghiên cu đc thc hin theo phng pháp nghiên cu đnh lng da trên
phng pháp bình phng bé nht thông thng – phng pháp OLS. D liu
nghiên cu đc x lý bng phn mm SPSS 16.0 đ chy ra mô hình hi quy c
lng mi quan h gia công c lãi sut và hot đng tín dng, c th là d n tín
dng ca ngân hàng thng mi c phn Vit Nam. Phm vi nghiên cu là 31 ngân
hàng thng mi c phn Vit Nam t nm 2006 đn 2012, k quan sát tính theo
nm.
Mô hình đc xây dng vi các bin nh sau:

Bin ph thuc: D n tín dng
Bin đc lp: Lãi sut c bn, GDP thc, lm phát, đc đim riêng ca ngân hàng
gm: tính thanh khon, quy mô và vn.
Ngun s liu đc thu thp da trên Báo cáo tài chính giai đon 2006 - 2012 ca
31 ngân hàng thng mi c phn Vit Nam đư đc kim toán. Sau đó s liu
đc tính toán bng phn mm Excell đ cho kt qu v các bin.
5. ụănghaăcaăđ tài:
Lun vn này cung cp mt bng chng thc nghim đ đóng góp vào s hiu bit
v nh hng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca các ngân hàng thng
mi c phn. Da vào nn tng đó, các nhà to lp chính sách lãi sut có hng đi
nhm nâng cao hiu qu tác đng đn hot đng tín dng ca các ngân hàng, góp
phn kích thích sn xut, tiêu dùng và phát trin kinh t. Bên cnh đó, các ngân
hàng có thêm nhiu gii pháp nhm tng trng tín dng và nâng cao cht lng tín
dng phù hp vi tình hình kinh t và chính sách lãi sut tng thi k.


6. B cc lunăvn:
Ngoài phn m đu, kt cu lun vn bao gm ba chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v nh hng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca
ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng nh hng ca công c lãi sut đn hot đng tín dng ca
các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam
Chng 3: Gii pháp hoàn thin công c lãi sut nhm hn ch nhng nh hng
tiêu cc đn hot đng tín dng ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam
1

CHNGă1:ăTNGăQUANăVăNHăHNGăCAăCỌNGăCăLĩIăSUTă
NăHOTăNGăTệNăDNGăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1 Công c lãi sut
1.1.1 Khái nim lãi sut

Lãi sut là giá c mà ngi đi vay phi tr cho vic s dng vn ca ngi cho vay
trong mt khong thi gian nht đnh.
1

S tn ti ca lãi sut do bi:
Th nht, giá tr thi gian ca tin t. Khi chn la, hu ht mi ngi thích có tin
trong hin ti hn là tng lai. Khi đc yêu cu đ cho vay s tin hin ti ca h
trong s đi li mt li ha tr li s tin đó trong tng lai thì ngi cho vay ch
đng ý vi điu kin h đc tr hn s tin gc mà h đư cho vay.
Th hai, chi phí c hi. Lãi sut có th đc xem là chi phí c hi ca vic s dng
tin theo thi gian. Nu không cho vay, ngi có tin nhàn ri có th s dng s
tin đó vào mc đích sinh li khác. Ngi có tin nhàn ri s quyt đnh cho vay
hay không cho vay trên c s so sánh mc sinh li ca các hot đng đu t.
1.1.2 Phân loi lãi sut
1.1.2.1 Cnăc vào giá tr thc ca tinălưiăthuăđc
Lãi sut đc chia thành hai loi:
Lãi sut danh ngha: là loi lãi sut phi thanh toán. Lãi sut danh ngha đc công
b cho mt k nào đó ca đn v thi gian c s (thng là nm).
Lãi sut thc: là loi lãi sut đo lng sc mua ca tin lãi nhn đc. Lãi sut thc
đc tính toán bng vic điu chnh lãi sut danh ngha có tính đn lm phát.

1
S ình Thành và V Th Minh Hng, 2008. Nhp môn Tài chính – Tin t. i
hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, trang 69. [13]
2

Vic phân bit lãi sut danh ngha và lưi sut thc có ý ngha rt quan trng. Lãi
sut thc phn ánh chính xác thu nhp thc t t tin lưi mà ngi cho vay nhn
đc hay chi phí thc ca vay tin. Lãi sut thc là ch s tt hn so vi lãi sut
danh ngha đ quyt đnh cho vay và đi vay.

1.1.2.2 Cnăc vào tính cht ca các khon vay
Lãi sut tin gi ngân hàng: là loi lãi sut mà các ngân hàng tr cho các khon tin
gi vào ngân hàng. Lãi sut tin gi ngân hàng có nhiu mc khác nhau tùy thuc
vào các loi tin gi: không k hn, có k hn, tit kim…
Lãi sut tín dng ngân hàng: là loi lãi sut mà ngi vay vn phi tr cho ngân
hàng t ngân hàng. Lãi sut tín dng ngân hàng có nhiu loi tùy theo các loi hình
vay: ngn hn, dài hn; có tài sn đm bo, không có tài sn đm bo…
Lãi sut chit khu: là lãi sut đc các ngân hàng thng mi áp dng khi cho
khách hàng vay n di hình thc chit khu các giy t có giá khi cha đn k hn
thanh toán. Lãi sut chit khu đc tính theo t l phn trm trên mnh giá ca
giy t có giá và đc khu tr ngay khi ngân hàng cho khách hàng vay. Hay lãi
sut chit khu là loi lãi sut tr trc mà ngi đi vay tr cho ngân hàng trc khi
s dng tin vay.
Lãi sut tái chit khu: là lãi sut đc ngân hàng trung ng áp dng khi cho các
ngân hàng thng mi vay di hình thc chit khu các giy t có giá khi cha
đn k hn thanh toán. Lãi sut tái chit khu đc tính theo t l phn trm trên
mnh giá ca giy t có giá và đc khu tr ngay khi cho các ngân hàng thng
mi vay.
Lãi sut liên ngân hàng: là lãi sut cho vay gia các ngân hàng thng mi trên th
trng liên ngân hàng. Lãi sut liên ngân hàng đc hình thành theo quan h cung
c vn vay trên th trng liên ngân hàng. Lãi sut này chu s chi phi bi lãi sut
tái chit khu.
Lãi sut c bn: là lãi sut đc các ngân hàng thng mi s dng đ xây dng lãi
sut kinh doanh.
3

1.1.2.3 Cnăc vào ngun gc hình thành
Lãi sut th trng t do, hình thành và thay đi do nh hng ca quan h cung –
cu trên th trng. Bao gm lãi sut các loi tín phiu kho bc, tin gi, chng ch
tin gi, lãi sut trên th trng liên ngân hàng, lãi sut ca các khon tín dng ngn

hn ca các NHTM cho các doanh nghip cho vay…
Lãi sut do ngân hàng nhà nc công b: đc xác đnh trên quan h cung cu vn
trên th trng tin t do ngân hàng nhà nc (NHNN) xác đnh tùy thuc vào mc
tiêu chính sách tin t, chính sách kinh t v mô…Bao gm: lãi sut chit khu, lãi
sut tái cp vn, lãi sut cho vay qua đêm, lưi sut liên ngân hàng, lãi sut nghip v
th trng m…
1.1.3 Các nhân t nhăhngăđn lãi sut
Lãi sut chu tác đng ca các nhân t sau:
1.1.3.1 Lng tin cung ng
Ngân hàng nhà nc có th làm thay đi lãi sut thông qua s tác đng lên lng
tin cung ng cho nn kinh t nhm thc hin các mc tiêu kinh t và xã hi. Khi
lng tin cung ng tng lên do CSTT ni lng làm cho các cá nhân, h gia đình,
doanh nghip… d dàng tip cn ngun vn, làm giá c tin vay gim hay lãi sut
gim (trong điu kin các yu t khác không đi).
1.1.3.2 S thayăđi ca thu nhp
Trong thi k tng trng kinh t, thu nhp tng khin nhu cu con ngi cao hn
trong vic tha mưn đi sng vt cht và tinh thn. H s nm gi tin nhiu hn
dùng cho chi tiêu khin cu tin tng và làm cho lưi sut tng (trong điu kin các
yu t khác không đi).
1.1.3.3 Kh nngăsinhăli caăcácăcăhiăđuăt
Các c hi đu t vi mc sinh li càng cao khin nhu cu đu t, vay vn tng.
iu này đng ngha vi lng cu tin tng và lưi sut tng (trong điu kin các
yu t khác không đi).
1.1.3.4 T giá hiăđoái
4

Khi t giá gim, giá tr ca đng ni t gim khin hot đng xut khu phát trin.
Vì vy, ngun thu ngoi t tng lên, cu ni t gim đi khin cho lãi sut tng lên
(trong điu kin các yu t khác không đi).
1.1.4 Vai trò ca lãi sutăđi vi nn kinh t

Lãi sut là mt ch s quan trng đo lng sc khe ca nn kinh t. Có th khái
quát vai trò ca lãi sut qua hai ni dung sau:
1.1.4.1 Vaiătròăvămô
Lãi sut là công c thc hin CSTT, góp phn thc hin các mc tiêu kinh t - xã
hi ca đt nc. S bin đng ca lãi sut trong quá trình điu chnh ca NHNN
tác đng đn nhiu mt ca nn kinh t nh đu t, tiêu dùng, tit kim, t giá…Ý
ngha này ca lãi sut đc th hin trên nhiu mt.
Th nht, nhà nc có th thông qua lãi sut đ thc hin điu chnh lng cung
ng tin, t đó tác đng đn s tng gim sn lng đ thc hin điu tit nn kinh
t (n đnh lm phát, công n vic làm và phát trin sn xut).
Th hai, lãi sut tác đng ti tng cung và tng cu thông qua tác đng ti hot
đng kinh doanh ca doanh nghip, đn tiêu dùng và tit kim ca dân c. Khi lưi
sut tng cao, ngi dân s hn ch tiêu dùng, gi tit kim nhiu hn và doanh
nghip s thn trng trong các hot đng đu t vì vy tng cu và tng cung đu có
xu hng gim. Ngc li, lãi sut h thp khuyn khích tiêu dùng, các khon gi
tit kim s hn ch hn trong khi đó doanh nghip có điu kin m rng sn xut
kinh doanh. Vì vy, tng cung và tng cu đu có xu hng tng cao.
Th ba, lãi sut đc s dng làm công c điu hòa cung cu ngoi t, góp phn
cân bng cán cân thanh toán quc t. Nâng cao lãi sut s hút ngoi t vào trong
nc làm tng cung ngoi t. H thp lãi sut s đy ngoi t ra ngoài nc, làm
gim cung và tng cu ngoi t.
Th t, lãi sut có th đc s dng đ thc hin điu chnh c cu ngành, c cu
khu vc nhm đm bo s thích ng ca nn kinh t vi nhu cu ca th trng
5

trong nc và quc t. Nhà nc có th thc hin cho vay vi lãi sut u đưi cho
nhng doanh nghip thuc nhng ngành ngh, khu vc kinh t đc khuyn khích
nh vy có th kích thích s phát trin ca nhng ngành ngh và nhng khu vc
này nhm chuyn dch c cu kinh t.
1.1.4.2 Vai trò vi mô

Th nht, lãi sut là công c thc hin các hot đng ca các trung gian tài chính
trong điu kin cnh tranh lành mnh đ đm bo tính t ch tài chính ca các t
chc này, to ra ngun lc tài chính đ các t chc này tn ti và phát trin.
Th hai, lãi sut tác đng ti hot đng sn xut kinh doanh, đu t ca doanh
nghip và đi sng ca dân c.
Khi lãi sut thp, doanh nghip có điu kin đu t vào tài sn c đnh, m rng sn
xut vi chi phí đi vay thp và t sut sinh li đt đc trong tng lai cao.
Thu nhp ca dân c đc dùng cho tiêu dùng và tit kim. T l phân chia thu
nhp ph thuc vào nhiu yu t nhân t nh thu nhp, tín dng tiêu dùng và hiu
qu tit kim. Trong đó, lưi sut có tác đng đn các nhân t trên. Khi lãi sut thp,
chi phí tín dng tiêu dùng thp, cho vay tiêu dùng tng, ngc li lãi sut cao
khuyn khích tit kim.
Th ba, lãi sut là nhân t quan trng quyt đnh kt qu hot đng kinh doanh ca
các NHTM. Lãi sut nh hng đn hiu qu hot đng ca NHTM thông qua hai
nghip v chính là huy đng và cho vay. Vi lãi sut huy đng thp, NHTM s
không thu hút đc tin gi nhàn ri ca doanh nghip và dân c. NHTM s không
đ vn đ đáp ng nhu cu vay vn ca khách hàng. Vi lãi sut cho vay cao, nhu
cu vay vn s gim do chi phí vay vn cao, t sut sinh li đt đc thp.
1.2 Hotăđng tín dng ca ngân hàng
Hot đng tín dng là mt trong nhng nghip v c bn ca ngân hàng, nó là hot
đng sinh li ch yu và luôn chim mt t trng ln trong tng tài sn có ca các
NHTM, do đó nó có v trí rt quan trng trong hot đng ngân hàng.
6

1.2.1 Khái nim tín dng ngân hàng
1.2.1.1 Tín dng
Trong nn kinh t hàng hóa, trong cùng mt thi gian luôn có mt s ngi tm
thi tha vn, có vn tm thi nhàn ri và có nhu cu cho vay. Bên cnh đó luôn có
mt s ngi tm thi thiu vn, có nhu cu đi vay. Hin tng này làm ny sinh
mi quan h kinh t mà ni dung ca nó là vn đc dch chuyn t ni tm thi

tha sang ni thiu vi điu kin hoàn tr vn và lãi tin vay là li nhun thu đc
do s dng vn vay. ó chính là quan h tín dng.
Tín dng là mt phm trù kinh t, ra đi và tn ti qua nhiu hình thái kinh t xã
hi. Nu t giác đ quan h kinh t  tm vi mô, tín dng là s vay mn gia hai
ch th kinh t gia ngi đi vay và ngi cho vay, trên c s tha thun v thi
hn n, mc lãi c th. Nu t giác đ kinh t v mô, tín dng là s vn đng vn t
ni tha đn ni thiu.
Khái nim tng quát v tín dng nh sau: “Tín dng là mt phm trù kinh t phn
ánh s chuyn nhng quyn s dng vn t ngi s hu sang cho ngi s dng
trong mt thi gian nht đnh và vi mt khon chi phí nht đnh”
Theo quan đim này thì tín dng có 3 đc trng ch yu là:
Tính chuyn nhng tm thi mt lng giá tr, ch làm thay đi quyn s dng,
không làm thay đi quyn s hu vn.
Tính thi hn. Quá trình chuyn giao vn phi có thi hn và thi hn này đc xác
đnh da trên s tha thun gia các bên tham gia quan h tín dng.
Tính hoàn tr có lãi. Ch s hu vn đc nhn li mt phn thu nhp di dng
li tc tín dng.
Da trên s tín nhim ln nhau gia ngi đi vay và ngi cho vay: ngi cho vay
tin tng ngi đi vay s dng vn có hiu qu và sau mt thi gian nht đnh
ngi đi vay có kh nng tr đc n. C s ca s tín nhim này có th do uy tín
ca ngi đi vay, giá tr tài sn th chp hoc do s bo lãnh ca ngi th ba. S
7

tín nhim ln nhau gia ngi đi vay và ngi cho vay là điu kin tiên quyt đ
thit lp quan h tín dng.
1.2.1.2 Tín dng ngân hàng
Trong nn kinh t th trng, quan h tín dng đc th hin rt đa dng, phong
phú, da trên yu t ch th tham gia quan h tín dng, bao gm: tín dng thng
mi, tín dng ngân hàng, tín dng nhà nc.
Tín dng ca ngân hàng th hin quan h tín dng phát sinh gia ngân hàng vi

khách hàng, trong đó ngân hàng là ngi cp tín dng cho khách hàng di hình
thc bng tin hoc tài sn trong mt khong thi gian đư tha thun, vi cam kt là
khách hàng phi hoàn tr n gc và lưi đúng hn.
Hay đng trên góc đ là NHTM, tín dng là hình thc s dng vn ca ngân hàng
thông qua vic chuyn giao vn tín dng cho khách hàng di hình thc bng tin
hoc tài sn mà khách hàng cam kt hoàn tr n và lưi đúng hn.
1

Theo khon 8 và khon 10, điu 20, Lut các t chc tín dng, hot đng tín dng
đc đnh ngha là vic TCTD s dng ngun vn t có, ngun vn huy đng đ
tha thun cp tín dng cho khách hàng vi nguyên tc có hoàn tr bng các nghip
v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bo lãnh Ngân hàng và các nghip v
khác.
Quan h tín dng ngân hàng đc th hin qua hai khâu:
Khâu huy đng vn: Ngân hàng là ch th đi vay, huy đng khai thác các ngun
vn tm thi nhàn ri đ hình thành nên ngun vn cho vay. Ngun vn huy đng
ch yu t t chc, cá nhân thông qua các hình thc nhn tin gi, phát hành trái
phiu hay vay n ca t chc tín dng khác trên th trng liên ngân hàng.

1
Trm Th Xuân Hng và các tác gi khác (2012), “Giáo trình nghip v ngân
hàng thng mi”, Nhà xut bn Kinh t Tp. H Chí Minh, trang 47. [18]
8

Khâu cho vay: T ngun vn huy đng đc, ngân hàng thc hin cho vay cp tín
dng li cho các ch th có nhu cu v vn trong nn kinh t. i tng cho vay
ch yu là các doanh nghip, các t chc kinh t.
1.2.2 căđim ca tín dng ngân hàng
Do đc tính v lnh vc ngành ngh kinh doanh, đ tp trung lng vn ln t nhiu
ch th và phân phi đáp ng nhu cu vn cho các ch th kp thi và đy đ, ngân

hàng vn dng vn di hình thc tin t đ phc v cho hot đng kinh doanh ca
mình.
Ch th trung tâm trong quan h tín dng ngân hàng là các NHTM, các TCTD.
Ngân hàng va thc hin vai trò là ch th trong khâu huy đng, va thc hin vai
trò là ch th cho vay trong khâu phân phi cho vay.
 có th cung ng vn tín dng kp thi, ngân hàng phi huy đng vn t các
khách hàng trong nn kinh t. Vì vy, vic thu hi vn tín dng t vic hoàn tr n
vay là yêu cu tt yu ca hot đng tín dng ca NHTM. Ngoài ra, vic hoàn tr
bao gm c gc và lãi. Vì vn cho vay ca ngân hàng là vn có tính ngn hn là ch
yu và sau mt thi gian nht đnh ngân hàng phi hoàn tr cho nhng ngi gi
tin. ng thi ngân hàng cn phi có ngun bù đp chi phí các hot đng nh khu
hao tài sn c đnh, tr lng cho cán b công nhân viên, chi phí vn phòng, do đó
ngi vay vn ngoài vic tr n gc còn phi tr lãi.
Khi chuyn giao vn tín dng, ngân hàng ch chuyn giao quyn s dng vn cho
khách hàng ch không chuyn giao quyn s hu vn. Khách hàng s dng vn tín
dng phi hoàn tr n gc kèm theo lãi.
Tín dng ca NHTM đáp ng nhu cu v vn cho các doanh nghip và đáp ng nhu
cu tiêu dùng ca ngi dân. Hot đng tín dng ca ngân hàng thâm nhp vào mi
lnh vc ngành ngh và có thi gian cho vay phong phú nên các sn phm tín dng
ngày càng phong phú và đa dng, đáp ng ngày càng cao nhu cu ca khách hàng.
Tín dng là nghip v mang li ngun thu nhp đáng k cho ngân hàng. Tuy nhiên,
thu nhp càng ln thì ri ro càng cao, nên hot đng tín dng ca NHTM hu ht
9

các nc trên th gii đu phi có khung pháp lý và đc NHTW kim soát cht
ch.
Khi thc hin nghip v tín dng, các ngân hàng phi tuân th quy trình tín dng
mt cách tun t và cht ch. Mi tác nghip ca hot đng tín dng cn đc kim
tra, giám sát nhm đm bo khách hàng tr n và lưi đúng hn, hn ch mc thp
nht tình trng n xu.

Nghip v cp tín dng rt đa dng bao gm: cho vay, chit khu, thu chi, cho thuê
tài chính, bao thanh toán, bo lưnh…Ti Vit nam hin nay, hot đng tín dng ca
ngân hàng ch yu là cho vay. Cho vay luôn chim t trng ln trong các sn phm
tín dng ti Vit Nam.
1.2.3 Phân loi tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng đc phân loi da trên mt s tiêu thc sau:
Th nht, theo thi gian s dng vn vay, tín dng đc phân thành ba loi sau:
 Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn di mt nm, thng đc s
dng vào nghip v thanh toán, cho vay b sung thiu ht tm thi v vn lu
đng ca các doanh nghip hay cho vay phc v nhu cu sinh hot tiêu dùng ca
cá nhân.
 Tín dng trung hn: có thi hn t 1 đn 5 nm, đc dùng đ cho vay vn phc
v nhu cu mua sm tài sn c đnh, ci tin đi mi k thut, m rng và xây
dng các công trình nh có thi hn thu hi vn nhanh.
 Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn trên 5 nm, đc s dng đ cung
cp vn cho xây dng c bn, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln.
Th hai, cn c vào mc đích s dng vn vay, TDNH đc chia thành hai loi:
 Tín dng sn xut và lu thông hàng hóa: là loi tín dng đc cung cp cho các
doanh nghip đ h tin hành sn xut và kinh doanh.
 Tín dng tiêu dùng: là loi tín dng đc cp phát cho cá nhân đ đáp ng nhu
cu tiêu dùng. Loi tín dng này thng đc dùng đ mua sm nhà ca, xe c,
các thit b gia đình…
10

Th ba, cn c vào tính cht đm bo ca các khon vay, TDNH có các loi sau:
 Tín dng có đm bo: là loi hình tín dng mà các khon cho vay đu có tài sn
tng đng th chp, có các hình thc nh: cm c, th chp, chit khu và
bo lãnh.
 Tín dng không có đm bo: là loi hình tín dng mà các khon cho vay không
cn tài sn th chp mà ch da vào tín chp. Loi hình này thng đc áp

dng vi khách hàng truyn thng, có quan h lâu dài vi ngân hàng, khách
hàng này phi có tình hình tài chính lành mnh và có uy tín đi vi ngân hàng
nh tr n đy đ, đúng hn c gc ln lãi, có d án sn xut kinh doanh kh thi,
có kh nng hoàn tr n…
Th t, cn c vào hình thái giá tr ca tín dng thì có hai loi:
 Tín dng bng tin: đi tng th hin di dng tin t, có th là ni t hay
ngoi t.
 Tín dng bng tài sn: ví d nh cho thuê tài chính.
Trong nn kinh t th trng, vic phân loi TDNH theo các tiêu thc trên ch có ý
ngha tng đi. Khi các hình thc tín dng càng đa dng thì cách phân loi càng
chi tit. Phân loi tín dng giúp cho vic nghiên cu s vn đng ca vn tín dng
trong tng loi hình cho vay và là c s đ so sánh, đánh giá hiu qu kinh t ca
chúng.
1.2.4 Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng
Th nht, tín dng ngân hàng góp phn thúc đy tái sn xut xã hi.
TDNH huy đng các ngun vn tm thi nhàn ri ca các thành phn kinh t trong
xã hi, t đó cung ng vn kp thi cho các nhu cu sn xut và tín dng ca các
doanh nghip và cá nhân đ h có th đy nhanh tc đ sn xut cng nh tc đ
tiêu th sn phm.
Th hai, tín dng ngân hàng là công c tích t, tp trung và tài tr vn có hiu qu
cho nn kinh t.
11

TDNH tp trung các khon tín dng nh l thành các ngun vn ln, to kh nng
đu t vào các công trình ln, hiu qu cao. ng thi các doanh nghip cng nh
các khon tín dng có đ vn đ m rng sn xut, rút ngn thi gian tích ly vn.
Các doanh nghip s ch đng trong vic thc hin k hoch sn xut kinh doanh vì
nó không ph thuc quá nhiu vào ngun vn t có ca bn thân.
TDNH không ch đáp ng nhu cu vn ngn hn đ d tr vt t hàng hóa, trang
tri chi phí sn xut, thanh toán các khon n mà còn tham gia cp vn đu t trung

và dài hn, đáp ng các nhu cu v đu t xây dng c s h tng, ci tin đi mi
k thut, mua sm tài sn c đnh…Ngoài ra TDNH còn đáp ng mt phn nhu cu
tiêu dùng cá nhân.
Ngun vn TDNH là ngun vn tài tr có hiu qu nht vì nó tha mãn v thi hn
và s lng, đng thi các hình thc tín dng đa dng, s tip cn d dàng, chi phí
thp. Bên cnh đó các hình thc tín dng cung ng luôn kèm theo điu kin tín
dng đ hn ch ri ro vì vy ngi đi vay phi quan tâm thc s ti hiu qu s
dng vn thì mi có th quan h lâu dài vi TCTD.
Th ba, tín dng là công c điu tit v mô ca Nhà nc.
Vic đm bo mc tiêu kinh t v mô hài hòa ph thuc mt phn vào khi lng
tín dng và c cu tín dng v mt thi hn cng nh v mt đi tng tín dng.
Vn đ này li ph thuc vào các điu kin tín dng nh lưi sut cho vay, điu kin
cho vay, yêu cu th chp bo lãnh và ch trng m rng tín dng. Vy thông qua
thay đi và điu chnh các điu kin tín dng, Nhà nc có th thay đi quy mô
hoc chuyn hng vn đng ca các ngun vn tín dng, t đó nh hng ti tng
cu ca nn kinh t. Tng cu thay đi s nh hng đn tng cung và điu kin sn
xut khác, đim cân bng cui cùng gia tng cung và tng cu di tác đng ca
chính sách tín dng s cho phép đt đc mc tiêu kinh t v mô cn thit.



12

1.2.5 Các yu t nhăhngăđn hotăđng tín dng ngân hàng
1.2.5.1 Các nhân t t phía ngân hàng
Các nhân t v bn thân ni ti các ngân hàng liên quan đn s phát trin ca ngân
hàng, nh hng trc tip đn hot đng tín dng bao gm:
Thm đnh d án đu t: nhm rút ra nhng kt lun chính xác v tính kh thi, kh
nng tr n và nhng ri ro có th xy ra khi quyt đnh cho vay. Công tác thm
đnh nh hng rt ln đn hot đng tín dng ca các ngân hàng. Nu vic vic

thm đnh đc thc hin mt cách nghiêm túc, cht ch, cn thn vi cht lng
cao s mang li các quyt đnh chính xác, hn ch đc ri ro, đm bo kh nng
thu hi vn và li nhun cho ngân hàng.
Chính sách tín dng: là đng li ch trng đm bo cho hot đng tín dng đc
thc hin mt cách tt nht, thu hút đc nhiu khách hàng, đm bo kh nng sinh
li, mang li li nhun cho ngân hàng. Mt chính sách tín dng đúng đn và phù
hp s thu hút đc nhiu khách hàng, đm bo đc kh nng sinh li ca hot
đng tín dng.
Công tác t chc ca ngân hàng: Vi mt c cu t chc khoa hc s đm bo s
phi hp cht ch, nhp nhàng gia các b phn, phòng ban, nhân viên trong ngân
hàng. iu này to điu kin đáp ng kp thi yêu cu khách hàng, theo dõi qun lý
cht ch các khon vn huy đng và vn vay, nâng cao hiu qu hot đng tín dng.
i ng cán b tín dng: i ng cán b tín dng có chuyên môn nghip v gii,
có đo đc, có nng lc, hiu bit rng v môi trng kinh t - xã hi, phát lut…
s có ý ngha rt ln đi vi hot đng tín dng, góp phn vào s phát trin n đnh
và bn vng ca các ngân hàng.
Lãi sut cho vay: Lãi sut là giá c ca tín dng, là giá ca quyn đc s dng vn
vay trong mt khong thi gian nht đnh mà ngi s dng phi tr cho ngi vay.
Lãi sut là c s đ cá nhân và doanh nghip đa ra các quyt đnh v chi tiêu, gi
tit kim, đu t, mua sm trang thit b phc v sn xut kinh doanh…Vì vy, hot
đng tín dng nh hng rt nhiu bi mc lãi sut cho vay ca các ngân hàng. Các
13

ngân hàng cn đa ra mt mc lãi sut thích hp đ hp dn và thu hút khách hàng
ca mình.
Sn phm, dch v tín dng: Trong bi cnh cnh tranh ngày nay, các ngân hàng
cn không ngng nâng cao cht lng, m rng đa dng hóa, phát trin theo chiu
sâu sn phm dch v đ thu hút, đáp ng nhu cu ngày càng cao ca khách hàng.
iu này mang li nhiu tin ích, an toàn và s hài lòng cho khách hàng, giúp ngân
hàng nâng cao đc nng lc cnh tranh ca mình trên th trng.

Hot đng marketing, tip th ca ngân hàng: Hot đng marketing gi vai trò quan
trng trong vic qung bá hình nh, thng hiu và sn phm dch v ca ngân
hàng thu hút s quan tâm chú ý ca khách hàng. Hot đng tín dng ngân hàng
cng chu tác đng rt nhiu t hot đng marketing, t các chng trình khuyn
mưi, chng trình qung cáo, gii thiu sn phm tín dng, gim lãi sut, tng quà
nhân ngày l…ca các ngân hàng s nhn đc s quan tâm chú ý ca khách hàng
và thu hút h đn giao dch nhiu hn.
1.2.5.2 Các nhân t bên ngoài
Môi trng pháp lý: Mi hot đng kinh doanh, trong đó hot đng ca ngân hàng
đu phi chu s điu chnh ca pháp lut. Các hot đng ca các NHTM chu s
điu chnh ca lut các t chc tín dng và h thng các vn bn pháp lut khác ca
nhà nc, c th trong tng thi k tuân th nhng quy đnh v lãi sut, d tr, hn
mc cho vay… Mt khác, các NHTM là các doanh nghip hot đng trên lnh vc
tin t, là lnh vc cha đng ri ro rt ln do vy mà ngân hàng phi tuân th cht
ch các quy đnh ca pháp lut.
Chính sách kinh t, tài chính – tin t ca nhà nc: NHTW cn c vào thc trng
ca nn kinh t đ thc hin điu chnh lng tin cung ng nhm đt mt s mc
tiêu nht đnh nh n đnh giá c, tng trng kinh t…Các NHTM là đnh ch
trung gian, đóng vai trò phân phi lung tin lu thông trên th trng, li nhun có
đc do phn chênh lch gia thu nhp và chi phí trên lung tin đó. Do đó, khi
14

lung tin đc phép lu thông tng hay gim đu nh hng đn ngun li nhun
ca h thng ngân hàng.
S phát trin kinh t: Nhu cu tín dng trong nn kinh t ph thuc rt nhiu vào s
tng trng kinh t. Trong điu kin nn kinh t phát trin tng trng và n đnh,
thu nhp ca ngi dân đc đm bo và n đnh thì nhu cu tích ly ca dân c
cao hn, t đó lng tin gi vào ngân hàng tng lên hay kh nng huy đng vn
tng lên. Mt khác, nhu cu s dng vn t các doanh nghip cng tng lên. Ngc
li, khi nn kinh t lâm vào tình trng suy thoái, thu nhp thc t ca ngi lao

đng gim và ngày càng bin đng, điu này s làm gim lòng tin ca khách hàng
vào s n đnh ca đng tin. Hn na, khi thu nhp thp thì lng tin nhàn ri
trong toàn nn kinh t s gim xung và lng tin dân c đư ký thác vào h thng
ngân hàng có nguy c rút ra. Khi đó, ngân hàng s gp khó khn trong công tác huy
đng vn, qun lý d tr và cng c lòng tin ca khách hàng vào h thng ngân
hàng.
Hot đng tín dng ngân hàng còn chu nh hng bi tình hình kinh t th gii.
Khi th trng th gii bin đng mnh, đc bit là th trng xut nhp khu, làm
cho hot đng xut nhp khu gim sút, các doanh nghip kinh doanh không tiêu
th đc hàng hóa, khin thua l và nh hng đn công tác tr n cho ngân hàng.
Mc đ cnh tranh: Hin nay, s lng ngân hàng đc phép hot đng ngày càng
tng, cùng vi s ra đi và phát trin mnh m ca nhiu t chc phi ngân hàng vi
rt nhiu sn phm và dch v ngày càng đa dng, phong phú, trong khi đó ngun
vn nhàn ri trong dân c và các t chc kinh t là có hn. Vì vy, mc đ cnh
tranh ngành này khá khc lit, nh hng rt ln đn li nhun ca ngân hàng nht
là trong bi cnh nn kinh t còn nhiu khó khn nh hin nay. iu này đòi hi các
ngân hàng không ngng nâng cao cht lng hot đng, đa dng hóa sn phm,
dch v, tng cng các ngun lc ni ti…nhm cnh tranh tt và phát trin bn
vng.