LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s “ Phân tích các yu t nhăhngăđn
vic s dng dch v ngơnăhƠngăđin t tiăNgơnăHƠngăThngăMi C Phn
SƠiă Gònă Thngă Tín” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu đc lp và
nghiêm túc ca tôi. S liu đc nêu trong lun vn đc thu thp t thc t có
ngun gc rõ ràng, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan. Kt qu
nghiên cu trong lun vn hoàn toàn trung thc cng nh cha đc công b trong
bt k công trình nghiên cu nào khác mà tác gi bit.
TP.H Chí Minh, tháng 11 nm 2013
TÁC GI
LÊ TH THANH THÚY
MC LC
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, t vit tt
Danh mc bng
Danh mc hình v
Danh mc biu đ
LI M U 1
CHNGă 1:ă CăS LÝ THUYT V CÁC YU T NHă HNGă N
VIC S DNG DCH V NGỂNăHÀNGăIN T 4
1.1. Tng quan v dch v ngơnăhƠngăđin t 4
1.1.1. Khái nim v dch v NHT 4
1.1.2. c đim dch v NHT 5
1.1.3 Các kênh phân phi ca dch v NHT 6
1.1.4. Vai trò dch v NHT 7
1.2.ăCăs lý thuyt v các yu t nhăhngăđn vic s dng dch v ngân
hƠngăđin t ầầầầầầầầầầầầầầầầ. 10
1.2.1. Lý thuyt hành vi s dng dch v trc tuyn 10
1.2.2. Các yu t nh hng đn vic s dng dch v ngân hàng đin t 12
1.2.3. Mô hình nghiên cu các yu t nh hng đn vic s dng dch v
ngân hàng đin t 15
6
1.3. Các ch tiêuăđánhăgiáăs phát trin dch v ngơnăhƠngăđin t 17
1.4. Ri ro trong s dng dch v ngơnăhƠngăđin t 17
1.5. Kinh nghim phát trin dch v NHTăcaăcácănc trên th gii và bài
hc kinh ngimăchoăcácăngơnăhƠngăthngămi Vit Nam 20
KT LUNăCHNGă1 26
CHNGă2:ăTHC TRNG CÁC YU T NHăHNGăN VIC S
DNG DCH V NGỂNă HÀNGă IN T TIă NGỂNă HÀNGă THNGă
MI C PHNăSÀIăGọNăTHNGăTệN 27
2.1. Tng quan v ngơnăhƠngăthngămi c phn Sài GònăThngăTín 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 27
2.1.2. C cu t chc và mng li hot đng 27
2.1.3.Gii thiu v Phòng ngân hàng đin t 28
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh 29
2.2. Phân tích trc trng các yu t nhăhngăđn s dng dch v ngân hàng
đin t tiăngơnăhƠngăthngămi c phnăSƠiăGònăThngăTín 31
2.2.1. Tính hu ích 31
2.2.2. Tính d s dng 34
2.2.3. An toàn bo mt 36
2.2.4. Chi phí giao dch 40
2.3. Phân tích thc trng phát trin dch v ngơnăhƠngăđin t ti ngân hàng
thngămi c phnăSƠiăGònăThngăTínầầ ầ. 41
2.3.1. Kt qu kinh doanh chung v dch v ngân hàng đin t ti ngân hàng
thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín 41
2.3.2. Phân tích c cu khách hàng s dng dch v NHT ti ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín 43
2.3.3. Phân tích c cu doanh s giao dch ca dch v NHT ti ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín 46
2.3.4. Phân tích c cu thu dch v NHT ti ngân hàng thng mi c phn
Sài Gòn Thng Tín 49
2.4.ăánhăgiáăs dng dch v ngơnăhƠngăđin t tiăngơnăhƠngăthngămi c
phnăSƠiăGònăThngăTínầầầầầầầầầ 51
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 51
2.4.2. Nhng hn ch và nguyên nhân 53
KT LUNăCHNGă2 56
CHNGă3:ăMÔăHỊNHăNGHIểNăCU CÁC YU T NHăHNGăN
VIC S DNG DCH V NGỂNă HÀNGă IN T TI NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHNăSÀIăGọNăTHNGăTệN 57
3.1. Các gi thuyt nghiên cuầầầầầầầầ 57
3.2. Thng kê mô t mu kho sátầầầầầầ. 58
3.2.1. Mu d liu nghiên cu 58
3.2.2. Thng kê mô t 58
3.2.3. Thng kê mô t bin đnh lng 60
3.3. Phân tích nhân t khám pháầầầầầầ. 61
3.4. Xây dng mô hình hi quyầầầầầầ 62
3.5. Tho lun kt qu nghiên cuầầầầầầ 65
KT LUNăCHNGă3 67
CHNGă4:ăGIIăPHÁPăI VI CÁC YU T NHăHNGăN VIC
S DNG DCH V NGỂNăHÀNGăIN T TIăNGỂNăHÀNGăTHNGă
MI C PHNăSÀIăGọNăTHNGăTệN 68
4.1.ănhăhng chinălc phát trinăSacombankăgiaiăđon 2011-2020. 68
4.1.1. nh hng phát trin chung 68
4.1.2. nh hng phát trin dch v ngân hàng đin t 70
4.2. Giiăphápăđi vi các yu t nhă hngăđn vic s dng dch v ngân
hƠngăđin t tiăngơnăhƠngăthngămi c phnăSƠiăGònăThngăTín 71
4.2.1. Chi phí giao dch 71
4.2.2. An toàn bo mt 71
4.2.3. Chun mc ch quan 72
4.2.4. Tính hu ích 72
KT LUNăCHNGă4 76
KT LUN 77
Tài liu tham kho
Ph lc 1: Bng câu hi tho lun.
Ph lc 2: Bng câu hi kho sát.
Ph lc 4: S đ c cu t chc ca Sacombank
Ph lc 5: So sánh dch v NHT ca Sacombank vi các NHTM khác
Ph lc 6: Quy trình đng kỦ s dng dch v NHT ca Sacombank
Ph lc 7: Quy trình s dng dch v NHT ca Sacombank
Ph lc 8: Bng mã hóa các bin
Ph lc 9: Bng phân chia t l câu hi kho sát gia các khu vc
Ph lc 10: Thng kê mô t bin đnh tính
Ph lc 11: Thng kê mô t bin đnh lng
Ph lc 12: Kim đnh thang đo
Ph lc 13: Phân tích nhân t
Ph lc 14: Phân tích tng quan
Ph lc 15: Phân tích hi quy
Ph lc 16: Câu hi tham kho
DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ATBM : An toàn bo mt
ATM : Automatic teller machine (máy giao dch t đng)
ATT : Attitude (thái đ)
CMCQ : Chun mc ch quan
CN : Cá nhân
CPGD : Chi phí giao dch
CV.TV : Chuyên viên t vn
DN : Doanh nghip
DSD : D s dng
DSGD : Doanh s giao dch
EFA : Exploratory Factor Analysis (phân tích nhân t)
Eximbank : Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
KH : Khách hàng
KSHV : Kim soát hành vi
KV.BTB : Khu vc Bc Trung B
KV.NB : Khu vc ông Nam B
KV.HCM : Khu vc thành ph H Chí Minh
KV.HN : Khu vc Hà Ni
KV.MB : Khu vc Min Bc
KV.MT : Khu vc Min Tây
KV.MTR : Khu vc Min Trung
KV.NTB&TN: Khu vc Nam Trung B và Tây Nguyên
L/C : Letter of credit (th tín dng)
NHT : Ngân hàng đin t
NHTM : Ngân hàng thng mi
PBC : Perceived behavior control (nhn thc kim soát hành vi)
PEOU : Perceived ease to use (nhn thc tính d s dng)
POS : Point of sales (đim bán hàng)
PU : Perceived usefulness (nhn thc tính hu ích)
SACOMBANK: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SDDV : S dng dch v
SLGD : S lng giao dch
SN : Subject norm (chun mc ch quan)
TAM : Technology Acceptance Model (mô hình chp nhn công ngh)
TBP.TV : Trng b phn t vn
TD : Thái đ
TDV : Thu dch v
Techcombank: Ngân hàng thng mi c phn K thng Vit Nam
THI : Tính hu ích
TN : Thu nhp
TPB : Theory of Planned Behavior (thuyt hành vi d đnh)
TRA : Theory of Reasoned Action (thuyt hành đng hp lý)
DANH MC BNG
Bng 2.1. Kt qu hot đng, kinh doanh ca Sacombankầầầầầầầầầ 29
Bng 2.2. Hn mc giao dch trong ngày đi vi Internet bankingầầầầầầ.34
Bng 2.3. Kt qu chung v s dng dch v NHTầầầầầầầầầầầ 41
Bng 2.4. c cu s lng khách hàng s dng dch v NHTầầầầầầầ 43
Bng 2.5. c cu s doanh s giao dch ca dch v NHTầầầầầầầầầ46
Bng 2.6. c cu thu dch v NHTầầầầầầầầầầầầầầầầầầ49
Bng 3.1. H s KMO và kim đnh Bartlett’sầầầầầầầầầầầầầầ62
Bng 3.2. Kt qu phân tích hi quy gia bin Thái đ và hai bin Tính hu ích và
D s dngầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 63
Bng 3.3. Kt qu phân tích hi quy gia bin S dng dch v và bin đc lp 64
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: Mô hình hành đng hp lý TRAầầầầầầầầầầầầầầầ 10
Hình 1.2. : Mô hình hành vi d đnh TPBầầầầầầầầầầầầầầầầ11
Hình 1.3: Mô hình chp nhn công nghầầầầầầầầầầầầầầầầ 12
Hình 1.4: Mô hình nghiên cu đ xutầầầầầầầầầầầầầầầầầ.16
Hình 2.1: c cu t chc phòng NHTầầầầầầầầầầầầầầầầ 29
DANH MC BIUă
Biu đ 2.1. T trng khách hàng s dng dch v NHT theo loi khách hàng 44
Biu đ 2.2. T trng khách hàng s dng dch v NHT theo kênh phân phiầ 45
Biu đ 2.3. T trng khách hàng s dng dch v NHT theo tng khu vcầ 45
Biu đ 2.4. T trng doanh s giao dch dch v NHT theo loi khách hàngầ. 48
Biu đ 2.5. T trng doanh s giao dch dch v NHT theo kênh phân phiầ 48
Biu đ 2.6. T trng doanh s giao dch dch v NHT theo tng khu vcầầ. 49
Biu đ 2.7. T trng thu dch v NHT theo loi khách hàngầầầầầầầ 50
Biu đ 2.8. T trng thu dch v NHT theo kênh phân phiầầầầầầầ 51
Biu đ 2.9. T trng thu dch v NHT theo tng khu vcầầầầầầầầ 51
1
LIăMăU
1. Lý do chnăđ tài
Trong nhng nm gn đây, các ngân hàng thng mi Vit Nam đang tích cc
nâng cao tính cnh tranh và khai thác ti đa các c hi t th trng mang li, đc
bit là mng dch v ngân hàng bán l. Thách thc ln nht mng này là áp lc
cnh tranh gia tng ngay trên th trng ni đa khi Vit Nam m ca hi nhp và
nhu cu hay thay đi ca khách hàng, các NHTM ca Vit Nam buc phi ng
dng công ngh thông tin hin đi nhm đáp ng nhu cu ngày càng cao, phong phú
ca khách hàng.
Bng cách ng dng công ngh ngân hàng hin đi, các NHTM Vit Nam đã
cung cp mt phng thc cung ng sn phm dch v mi, đó là vic cung ng sn
phm và dch v thông qua kênh phân phi bng mng li vin thông và Internet,
đc gi là “Ngân hàng đin t”. S ra đi ca dch v NHT đã làm thay đi hoàn
toàn cách thc quan h gia ngi s dng dch v và ngân hàng. ng thi, dch
v này mang li nhiu thun tin cho ngân hàng và c khách hàng.
Hin nay, hu ht các NHTM Vit Nam đu đã trin khai dch v NHT. Tuy
nhiên, vn còn nhiu khách hàng e dè khi s dng dch v này hoc có s dng
nhng cha khai thác ht các tin ích mà dch v này mang li. ây cng là mt
trong nhng vn đ đáng quan tâm hin nay ca các ngân hàng thng mi Vit
Nam
nói chung và ca Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín nói
riêng.
Vi v trí là mt nhân viên đang công tác ti Sacombank, tác gi chn đ tài:
ắPhơnătíchăcácăyu t nhăhngăđn vic s dng dch v ngơnăhƠngăđin t
tiăngơnăhƠngăthngămi c phnăSƠiăGònăThngăTínắ đ nghiên cu. Trên c
s kt qu nghiên cu đc, tác gi đ xut các gii pháp nhm làm gia tng vic s
dng dch v NHT ca khách hàng ti Sacombank.
2
2. Vnăđ nghiên cu
Vn đ nghiên cu trong đ tài này là xác đnh các yu t có nh hng đn
vic s dng dch v NHT ti Sacombank, cng nh xem xét mc đ tác đng ca
các yu t này.
3. Mc tiêu nghiên cu
Tìm hiu c s lý thuyt v NHT và các yu t nh hng đn vic s dng
dch v ngân hàng đin t ca khách hàng.
Xác đnh các yu t nh hng đn vic s dng dch v NHT ti
Sacombank.
o lng mc đ nh hng ca các yu t này đn vic s dng dch v
NHT ti Sacombank.
Da vào kt qu phân tích các yu t nh hng đn vic s dng dch v
NHT s đ xut các gii pháp nhm gia tng vic s dng dch v NHT ti
Sacombank.
4.ăiătng và phm vi nghiên cu
iătng nghiên cu: là các yu t nh hng đn vic s dng dch v
ngân hàng đin t ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng tín.
Phm vi nghiên cu:
Nghiên cu đnh tính: các dch v NHT ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín vi thi gian nghiên cu t nm 2010-2012.
Nghiên cu đnh lng: đ tài chn đi tng kho sát là các khách hàng hin
đang s dng dch v NHT ti Sacombank vi thi gian kho sát t ngày
01/09/2013 đn 10/10/2013.
5. Phngăphápănghiênăcu
Vic nghiên cu thc hin theo phng pháp đnh tính và đnh lng:
Nghiên cu đnh tính: Tác gi s dng phng pháp thng kê, phân tích, so
sánh, đánh giá và tng hp các yu t nh hng đn vic s dng dch v NHT
ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
3
Nghiên cu đnh lng: tác gi tin hành kho sát 350 khách hàng hin đang
s dng dch v NHT ti Sacombank. Sau khi thu thp và làm sch d liu tác gi
s dng dng phn mm SPSS đ tin hành phân tích nhân t EFA và phân tích hi
quy đ tìm ra các yu t nh hng đn vic s dng dch v NHT ti
Sacombank.
6. Ý nghaăthc tin caăđ tài:
Kt qu ca đ tài nghiên cu này s giúp cho Ban lãnh đo ca Sacombank
nói riêng và các NHTM Vit Nam nói chung có th nhn din ra đc đâu là nhng
yu t chính nh hng đn vic s dng dch v NHT ca khách hàng. Trên c
s đó s đ ra các gii pháp nhm gia tng vic s dng dch v NHT cho ngân
hàng.
7. S khác bit ca nghiên cu so vi các nghiên cuătrc
i vi các nghiên cu trc thì các tác gi ch yu tp trung nghiên cu v
các gii pháp nhm phát trin dch v ngân hàng đin t. Trong nghiên cu này thì
tác gi tin hành tìm hiu, phân tích và tng hp và đo lng mc đ tác đng các
yu t có nh hng đn hành vi s dng dch v NHT ca khách hàng. Trên c
s đó, đa ra các gii pháp đi vi các yu t này nhm làm gia tng vic s dng
dch v ca khách hàng.
8. Kt cuăđ tài
Gm 4 chng:
Chng 1: C s lý thuyt v các yu t nh hng đn vic s dng dch v
ngân hàng đin t.
Chng 2: Thc trng các yu t nh hng đn vic s dng dch v ngân
hàng đin t ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
Chng 3: Mô hình nghiên cu các yu t nh hng đn vic s dng dch
v ngân hàng đin t ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
Chng 4: Gii pháp đi vi các yu t nh hng đn vic s dng dch v
ngân hàng đin t ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
4
CHNGă1: CăSăLụăTHUYTăVăCÁCăYUăTăNHă
HNGăNăVICăSăDNGăDCHăVăNGỂNăHÀNGăINăT
1.1.ăTngăquanăvădchăvăngơnăhƠngăđin t
1.1.1. KháiănimăvădchăvăNHT
Dch v NHT ngày càng th hin vai trò quan trng đi vi các NHTM
thông qua s hu ích và các giá tr đem đn cho ngân hàng và khách hàng. Nhn ra
tm quan trng ca dch v này, các nhà nghiên cu hàn lâm trên th gii đã tp
trung nghiên cu vào lnh vc này t đu thp niên 1990. Tuy nhiên, do dch v
NHT có nhiu đc đim phc tp nên cho đn nay vn cha có mt đnh ngha
thng nht v nó. Vì vy, tác gi s tìm hiu dch v NHT thông qua các khái
nim sau:
Dch v: là các hot đng hay li ích đc cung ng cho vic trao đi, ch
yu là vô hình và không dn đn vic chuyn quyn s hu. Vic thc hin dch v
có th gn lin hoc không gn lin vi sn phm vt cht (Kotler & Armstrong,
2012). Bn thân ngân hàng là doanh nghip kinh doanh v tin t và hot đng ca
ngân hàng không trc tip to ra ca ci vt cht mà ch yu là đáp ng các nhu cu
v vn, thanh toánầca khách hàng. Do đó, hot đng kinh doanh ch yu ca
ngân hàng là cung cp dch v cho khách hàng.
NgơnăhƠngăđin t: là vic s dng các kênh phân phi đin t đ phân phi
các sn phm và dch v ngân hàng (Andrea Schaechter, 2002).
Nh vy, Dch v ngân hàng đin t: là các nghip v, các sn phm dch v
ngân hàng truyn thng trc đây đc phân phi trên các kênh mi nh Internet,
đin thoi, mng không dâyầ(Trn Hoàng Ngân và Ngô Minh Hi, 2006).
Còn theo Nguyn Minh Kiu (2007) thì Dch v NHT đc gii thích nh là
kh nng ca mt khách hàng có th truy cp t xa vào mt ngân hàng nhm: thu
thp thông tin, thc hin các giao dch thanh toán, tài chính da trên các khon lu
ký ti ngân hàng đó, đng kỦ s dng dch v mi. Nói cách khác, dch v NHT là
h thng phn mm vi tính cho phép khách hàng tìm hiu hay mua dch v ngân
hàng thông qua vic ni mng máy vi tính ca mình vi ngân hàng.
5
Yang (1997) đnh ngha dch v NHT là vic s dng các phng tin đin
t đ tìm kim và x lý d liu ngân hàng (các sao kê, chi tit giao dch ) và các
giao dch (thanh toán, chuyn khon, yêu cu các dch v khác ) mt cách trc tip
vi ngân hàng hoc nhng nhà cung cp dch v tài chính khác t xa thông qua
mng li vin thông.
Da trên các khái nim trên thì cho thy dch v NHT ch yu liên quan đn
vic cung ng các dch v ca ngân hàng nh: vn tin tài khon, giao dch thanh
toán, giao dch tài chínhầ đn vi khách hàng thông qua các kênh phân phi mi
nh đin thoi, internetầ
Nh vy, có th đa ra khái nim dch v NHT là hot đng cung ng các
dch v ca ngân hàng theo kênh truyn thng trc đây gm: huy đng vn, cp
tín dng, chuyn tinầ trên các kênh phân phi mi nh Internet, đin thoi, mng
không dâyầ
1.1.2. căđimădchăvăNHT
Dch v NHT là mt loi hình dch v nên cng mang tt c nhng đc tính
chung ca dch v nh tính vô hình, tính không lu tr đc và tính không đng
nht. Tuy nhiên dch v NHT còn mang mt s đc đim riêng bit khác (Nguyn
Th Quy, 2008) nh sau :
DchăvăNHTălƠăhìnhăthcăkháchăhƠngătăphcăv: vi vi dch v
NHT thì khách hàng có th thc hin các giao dch ngân hàng bt k đâu và bt
k thi gian nào mà không cn phi đn ngân hàng.
DchăvăNHTărtăđaădng,ăphongăphúăvƠăkhôngăngngăphátătrin
Tùy theo tng giai đon phát trin dch v NHT ti ngân hàng mà các sn
phm dch v đc đa ra nhng mc đ khác nhau, t dch v gin đn nh xem
thông tin tài khon, lch s giao dchầ, đn nhng sn phm mc đ cao, đòi hi
các gii pháp công ngh hin đi nh thc hin thanh toán trc tuyn, m L/C, ầ
giai đon phát trin cao nht, NHT có th phân phi đy đ các sn phm, dch v
tng t nh mt chi nhánh hay tr s ngân hàng.
6
DchăvăNHTăchoăphépăkháchăhƠngăthcăhinăcácăgiaoădchămtăcáchă
chínhăxácăvƠătcăthi: vi dch v NHT thì các lnh giao dch ca khách hàng
sau khi đc truyn v ngân hàng s qua h thng server đ x lỦ, h thng s t
đng thc hin lnh mà khách hàng đa ra theo đúng h thng quy trình đã đc lp
trình sn, các công đon thc hin giao dch ca khách hàng ch mt mt khong
thi gian ngn.
DchăvăNHTăchaăhƠmălngăcôngănghăthôngătinăcao: Vi dch v
NHT khách hàng không phi đn ngân hàng mà có th ngi ti nhà đ thc hin
các giao dch thông qua các kênh nh đin thoi (Phone banking hay Mobile
banking) hay Internet. Ngoài ra hàm lng công ngh thông tin cao còn th hin
qua h thng Core banking, h thng bo mt đng sau h tr cho vic cung cp
dch v NHT.
Dchă vă NHTă yêuă cuă văvnălnăđă đuătăchoăcă săhătngăvƠă
khoaăhcăcôngăngh: Mi dch v NHT đu gn lin vi yu t khoa hc công
ngh do đó đòi hi phi có s đu t rt ln v c s vt cht k thut. có th kt
ni d liu gia các chi nhánh trong mt ngân hàng đng b thì các ngân hàng phi
có h thng c s d liêu tp trung, đc qun lỦ bng mt h thng máy tính vi
phn mm tng thích. Bên cnh đó, vic đu t cho các loi máy móc nh máy
ATM, POS, h thng Core banking, h thng bo mt nhm h tr cho vic s dng
dch v cng đòi hi mt s vn không h nh.
1.1.3 Các kênhăphơnăphi caădchăvăNHT
Hin nay nhiu nc trên th gii, dch v NHT đã phát trin khá ph bin
và đa dng v kênh phân phi. Theo Nguyn Minh Kiu (2007) thì dch v NHT
đc thc hin thông qua các kênh sau:
Phone banking: ây là loi sn phm cung cp thông tin ngân hàng qua
đin thoi hoàn toàn t đng nên các loi thông tin: t giá hi đoái, lãi sut, giá
chng khoán, s d tài khon, lit kê nm giao dch cui cùng trên tài khon, các
thông tin mi nhtầđã đc n đnh trc.
7
Call centre: Do qun lý d liu tp trung nên khách hàng có tài khon ti
bt k chi nhánh nào vn có th gi v mt s đin thoi c đnh ca trung tâm này
đ đc cung cp mi thông tin chung và thông tin cá nhân. Nhc đim ca Call
centre là phi có ngi trc 24/24 gi.
Home banking: Vi ngân hàng ti nhà (Home banking), khách hàng giao
dch vi ngân hàng qua mng nhng là mng ni b (Intranet) do ngân hàng xây
dng riêng. Các giao dch đc tin hành ti nhà thông qua h thng máy tính ni
vi h thng máy tính ca Ngân hàng. Thông qua dch v Home banking, khách
hàng có th thc hin các giao dch v chuyn tin lit kê giao dch, t giá, lãi sut,
báo n, báo cóầ
Internet banking: Dch v Internet banking giúp khách hàng chuyn tin
trên mng thông qua các tài khon cng nh kim soát hot đng ca các tài khon
này. tham gia, khách hàng truy cp vào website ca ngân hàng và thc hin giao
dch tài chính, truy cp thông tin cn thit. Khách hàng cng có th truy cp vào các
Website khác đ mua hàng và thc hin thanh toán vi ngân hàng.
Mobile banking: Là hình thc thanh toán trc tuyn qua mng đin thoi
di đng, song hành vi phng thc thanh toán qua mng Internet ra đi khi mng
li Internet phát trin đ mnh vào thp niên 90. Phng thc này đc ra đi
nhm gii quyt nhu cu thanh toán các giao dch có giá tr nh (Micro payment)
hoc nhng dch v t đng không có ngi phc v. Mun tham gia dch v này,
khách hàng cn đng kỦ đ tr thành thành viên chính thc trong đó quan trng là
cung cp nhng thông tin c bn nh: s đin thoi di đng, tài khon cá nhân dùng
trong thanh toán.
1.1.4. Vai trò dchăvăNHT
Không ch đáp ng nhu cu thit thc ca ngi dân, NHT còn m ra cho
ngân hàng c hi cng nh thách thc trong vic hoàn thin dch v đ cnh tranh
trong quá trình hi nhp kinh t quc t. Vi đc tính là các giao dch hoàn toàn
đc thc hin thông qua thit b đin t và mng vin thông, s ra đi ca các dch
v NHT đã đóng vai trò rt ln cho c ngân hàng, khách hàng và nn kinh t.
8
i vi khách hàng
- Nhanh chóng, thun tin: NHT là mt kênh giao dch, giúp cho khách
hàng có th liên lc vi ngân hàng mt cách nhanh chóng, thun tin đ thc hin
mt s nghip v ngân hàng ti bt k thi đim nào (24 gi mi ngày, 7 ngày mt
tun) và bt c ni đâu.
- Tit kim chi phí: Ch mt vài thao tác trên Internet hay Mobile khách
hàng có th thc hin đc giao dch chuyn tin. Vi NHT thì khách hàng tit
kim đc chi phí, tit kim đc thi gian, và gim bt các th tc giy t. Ngoài
ra khách hàng cng không phi mang theo nhiu tin mt, gim thiu ri ro mt
mát, tin gi, nhm ln trong quá trình kim đm.
- Qun lý tài chính hiu qu: Thông qua dch v NHT khách hàng bit
đc chính xác, kp thi v tình trng tin gi, tin vay. Qun lý công n chính xác,
hiu qu hn. bt k ni đâu khách hàng cng có th nm bt đc thông tin tài
khon ca mình mt cách nhanh chóng và qun lý tài khon ca mình mt cách
hiu qu.
i vi ngân hàng
- Tit kimă chiă phí,ă tngă doanhă thu: Vic phát trin dch v NHT giúp
ngân hàng gim thiu đc vic đu t nhân lc dàn tri; không phi đu t đa
đim và các chi phí in n, lu chuyn h s cho vic giao dch truyn thng. Chi phí
gim so vi giao dch theo cách thc truyn thng s góp phn tng doanh thu cho
ngân hàng. ng thi, vi nhng tin ích do dch v NHT mang li s giúp cho
khách hàng giao dch vi ngân hàng nhiu hn góp phn tng doanh thu và li
nhun cho ngân hàng.
- M rng phm vi hotă đng,ă tngă kh nngă cnh tranh: NHT giúp
nâng cao cht lng dch v và hiu qu hot đng và kh nng cnh tranh ca
NHTM. iu quan trng hn là NHT còn giúp NHTM thc hin chin lc “toàn
cu hóa” mà không cn m thêm chi nhánh trong nc cng nh nc ngoài.
NHT cng là công c qung bá, khuych trng thng hiu ca NHTM mt
cách sinh đng, hiu qu.
9
- Nâng cao hiu qu s dng vn: Xét v mt kinh doanh ca ngân hàng,
NHT s giúp nâng cao hiu qu s dng vn. Thông qua các dch v ca NHT,
các lnh v chi tr, nh thu ca khách hàng đc thc hin nhanh chóng, to điu
kin cho vn tin t chu chuyn nhanh, thc hin tt quan h giao dch, trao đi tin
- hàng. Qua đó đy nhanh tc đ lu thông hàng hoá, tin t, nâng cao hiu qu s
dng vn.
- Tngăkh nngăchmăsócăvƠăthuă hútă kháchă hƠng: Chính s tin ích có
đc t công ngh ng dng, t phn mm, t nhà cung cp dch v mng, dch v
Internet đã thu hút và gi khách hàng s dng, quan h giao dch vi ngân hàng, tr
thành khách hàng thân thit ca ngân hàng. Vi mô hình ngân hàng hin đi, kinh
doanh đa nng thì kh nng phát trin, cung ng các dch v cho nhiu đi tng
khách hàng, nhiu lnh vc kinh doanh ca NHT là rt cao.
- Cung cp dch v trn gói: im đc bit ca dch v NHT là có th cung
cp dch v trn gói. Theo đó các ngân hàng có th liên kt vi các công ty bo
him, công ty chng khoán, công ty tài chính khác đ đa ra các sn phm tin ích
đng b nhm đáp ng cn bn các nhu cu ca mt khách hàng hoc mt nhóm
khách hàng v các dch v liên quan ti ngân hàng, bo him, đu t, chng
khoánầ
i vi nn kinh t:
Dch v NHT góp phn thúc đy hot đng kinh t, thng mi, du lch phát
trin, to điu kin m rng quan h kinh t thng mi vi khu vc và th gii.
Vic công ngh hóa ậ hin đi hóa trong các giao dch ngân hàng góp phn
thúc đy s phát trin ca nn kinh t, hn ch thi gian nhàn ri vô ích, giúp đt
nc ngày càng tin gn vi trình đ phát trin ca các nc trên th gii.
Dch v NHT làm tha mãn kh nng chi tr cho các nhu cu kinh t - xã hi
bt k ni đâu, làm gim các chi phí xã hi nh chi phí in n, bo qun, kim tin,
đm tin, chuyn tin , làm gim lu thông tin mt trong xã hi. Qua đó, giúp
Nhà nc qun lý tt các chính sách tin t, kim soát các hành vi gian ln, trn
thu, tham nhngầ
10
1.2. CăsălỦăthuytăvăcácăyuătănhăhngăđnăvic sădngădchăvăngơnă
hƠngăđinăt
1.2.1.ăLỦăthuytăhƠnhăviăsădngădchăvătrcătuyn
nghiên cu v vic s dng dch v NHT ca khách hàng thì cn phi
tìm hiu v lý thuyt hành vi mua sm trc tuyn và các lý thuyt hành vi. Sau đây
là ni dung tóm tt ca mt s mô hình lý thuyt quan trng thng đc s dng
trong các đ tài có liên quan đn hành vi mua hàng ca khách hàng.
ThuytăhƠnhăđng hp lý (TRA)
Thuyt hành đng hp lý TRA (Theory of Reasoned Action) đc Fishbein và
Ajzen xây dng t nm 1975 và đc ông chnh sa vào nm 1980. Theo thuyt
này thì nu nh mt ngi có Ủ đnh thc hin hành vi thì cng ging nh h s
thc hin hành vi đó. Trong đó, xu hng hành vi đo lng sc mnh ca Ủ đnh có
liên quan đ thc hin hành vi. Hai yu t chính nh hng đn xu hng hành vi là
thái đ (Attitude) và chun mc ch quan (Subject Norm). Thái đ b tác đng bi
nim tin v các kt qu ca vic thc hin hành vi cùng vi s đánh giá ca ngi
đó v các kt qu này (Fishbein & Ajzen, 1975). Chun mc ch quan là nhn thc
gia nhng ngi có nh hng s ngh rng cá nhân đó nên hay không nên thc
hin hành vi (Fishbein & Ajzen, 1975). Lý thuyt TRA đc mô hình hóa nh sau:
Hình 1.1: ThuytăhƠnhăđng hp lý TRA (Fishbein & Ajzen, 1975)
Thuyt hành vi d đnh (TPB)
Thuyt hành vi d đnh (TPB) (Ajzen, 1991) (Theory of Planned Behavior) là
s phát trin và ci tin ca thuyt hành đng hp lý. S ra đi ca thuyt này xut
phát t gii hn ca hành vi mà con ngi ít có s kim soát. Ngoài hai nhân t thái
Nim tin quy chun
vƠăđngăăc
Chun mc
ch quan
Nim tin và s đánhă
giá
Tháiăđ
Xuăhng
Hành vi
Hành vi
11
đ và chun mc ch quan thì nhân t th ba mà Ajzen cho là có nh hng đn xu
hng hành vi và hành vi là yu t nhn thc kim soát hành vi (Perceived
Behavioral Control). Nhn thc kim soát hành vi phn ánh vic d dàng hay khó
khn khi thc hin hành vi (Ajzen, 1991). Thuyt này đc mô hình hóa nh sau:
Hình 1.2. : Thuyt hành vi d đnh TPB (Ajzen, 1991)
Thuyt TPB cng cho thy hành vi ca con ngi chu s hng dn ca ba s
suy xét: (a) nim tin v hành vi - đó là kt qu ca hành vi và s đánh giá các kt
qu này; (b) Nim tin quy chun - đó là k vng ca nhng ngi khác và đng c
phù hp vi s k vng này; (c) Nim tin v s kim soát - đó là các ngun lc và
c hi mà cá nhân có đc hoc không có, và cng là nhng tr ngi đã bit đi vi
vic thc hin hành vi (Ajzen, 1991). Tng kt các yu t trên, nim tin v hành vi
dn đn thái đ thin chí hay không có thin chí thc hin hành vi, nim tin quy
chun là kt qu ca nhn thc v áp lc xã hi hay chun mc ch quan, và nim
tin kim soát đa đn là kt qu ca nhn thc kim soát hành vi.
Mô hình chp nhn công ngh (TAM)
Nm 1985, Fred Davis đã đ xut mô hình chp nhn công ngh TAM trong
lun án Tin s ca mình ti trng Qun tr MIT Sloan. Ông đã đ xut vic s
dng h thng công ngh mi đc gii thích hoc d đoán bi đng c ngi s
dng, mà đng c này tng bc b nh hng trc tip bi mt s khích l bên
ngoài bao gm kh nng và đc đim ca h thng thông tin.
Da vào thuyt Hành đng hp lý ca Fishbein và Ajzen (1975) và các nghiên
cu khác có liên quan, Davis đã ci tin mô hình Ủ tng đ đa ra mô hình chp
Nim tin v hành vi
Nim tin quy chun
Nim tin v s kim soát
Tháiăđ
Chun mc ch
quan
Nhn thc kim
soát hành vi
Xuăhng
Hành vi
12
nhn công ngh mi. xut này, cho rng đng c ngi s dng có th đc gii
thích bi ba yu t: nhn thc tính d s dng (Perceived Ease to Use), nhn thc
s hu ích (Perceived Usefulness) và thái đ hng ti vic s dng h thng
(Attitude Toward Using) (Davis, 1985). Ông gi thuyt rng thái đ ca ngi s
dng đn mt h thng công ngh mi là yu t chính mang tính quyt đnh vic
ngi đó chp nhn hoc t chi h thng công ngh mi. Thái đ ca ngi s
dng ln lt b nh hng bi hai yu t chính: nhn thc s hu ích và nhn thc
tính d s dng, vi nhn thc tính d s dng có nh hng trc tip đn nhn
thc s hu ích. Mô hình này đc th hin nh hình bên di:
Hình 1.3: Mô hình chp nhn công ngh (Davis, 1985)
1.2.2.ăCácăyuătănhăhngăđnăvicăsădngădchăvăngơnăhƠngăđinăt
Vic s dng dch v NHT ca khách hàng chu nh hng ca nhiu yu t.
Tùy vào tng hoàn cnh, tng quc gia mà mc tác đng ca các yu t này khác
nhau. T khi dch v NHT ra đi thì có rt nhiu tác gi các nc tin hành tìm
hiu, nghiên cu và phân tích v các yu t nh hng đn vn đ này. Trong bài
nghiên cu này tác gi s tin hành tìm hiu các yu t nh hng đn vic s dng
dch v NHT ca khách hàng thông qua các bài nghiên cu trc. C th nh sau:
Theo nghiên cu ca Abdul Kabeer Kazi v “Nghiên cu thc tin ca các
yu t nh hng đn vic chp nhn Internet Banking trong các sinh viên cao hc:
Bng chng t Pakistan” (2013) cho thy có ba yu t chính nh hng đn vic
chp nhn Internet Banking ca các sinh viên này là: s thun tin, nhn thc s tin
cy, nhn thc s hu ích.
Nhn thc tính d
s dng
Nhn thc s hu
ích
Tháiăđ hngăđn
vic s dng
ụăđnh s
dng
S dng
13
Theo nghiên cu ca Giáo s Mohammad O.Al-Smadi v “Các nhân t nh
hng đn s chp nhn E-Banking: Phân tích v các quan đim ca khách hàng”
(2012). Nghiên cu này nhm mc đích xác đnh và hiu đc các yu t mà nh
hng đn vic s dng dch v ngân hàng đin t ca khách hàng. Ngoài ra, mô
hình nghiên cu ca bài nghiên cu này là s kt hp gia mô hình chp nhn công
ngh, mô hình hành vi d đnh, yu t vn hóa cùng vi nhn thc ri ro. Phm vi
nghiên cu ch Jordan. Kt qu ca bài nghiên cu này cho thy yu t nhn thc
tính d s dng và nhn thc s hu ích có nh hng mnh và tích cc đn thái đ
ca khách hàng, còn yu t vn hóa li nh hng mnh và tích cc đn nhn thc
tính d s dng và nhn thc s hu ích. Trong khi đó nhn thc ri ro thì có tác
đng mnh hn đn thái đ ca khách hàng, Tt c các yu t này ln lt nh
hng đn hành vi s dng dch v ngân hàng đin t ca khách hàng.
Còn theo nghiên cu ca Ahmed Hatem Khrewesh v “ Mô hình chp nhn
E-banking Palestine ” (2011). Nghiên cu này nhm mc đích tìm hiu các yu t
nh hng đn vic chp nhn công ngh E-banking ca khách hàng Palestine.
Trong bài nghiên cu này tác gi kt hp mô hình chp nhn công ngh, mô hình
hành vi d đnh vi yu t nhn thc ri ro, s dng công ngh và vai trò ca ngân
hàng trong vic phân tích. Kt qu nghiên cu cho thy yu t nhn thc tính hu
ích, tính d s dng, thái đ và s dng công ngh có nh hng mnh đn vic s
dng dch v. Ngoài ra, các yu t chun mc ch quan, vai trò ngân hàng, kim
soát hành vi và nhn thc ri ro cng có nh hng đn vic s dng dch v E-
banking nhng mc đ ít hn.
Mc khác, còn rt nhiu bài nghiên cu khác có liên quan vit v đ tài này.
Tuy nhiên, do gii hn ca lun vn nên trên đây ch tác gi ch lit kê ra mt vài
bài nghiên cu đi din cho đ tài mà tác gi đang nghiên cu, t đó đa ra nhng
yu t chính nh hng đn vic s dng dch v NHT ca khách hàng đó là:
Nhn thc v tính hu ích (perceived usefulness); nhn thc tính d s dng
(perceived ease to use); thái đ (attitute); chun mc ch quan (subjectives norms),
14
nhn thc kim soát hành vi (perceived behavior control); an toàn bo mt (security
& privacy); chi phí giao dch (transaction costs).
Nhn thc s hu ích: là mc đ mà mt ngi tin rng s dng mt h
thng đc thù s nâng cao hiu qu công vic ca h (Davis, 1985). Tính hu ích
ca dch v th hin ch: khách hàng có th thc hin các giao dch ngân hàng
mi lúc mi ni qua dch v NHT; thi gian và tc đ x lý các giao dch ca
khách hàng nhanh hn. T đó, giúp gia tng hiu qu công vic ca khách hàng.
Nhn thc tính d s dng: là mc đ mà mt ngi tin rng s dng
h thng đc thù s không cn đn s n lc ca h (Davis, 1985). Tính d s dng
ca dch v NHT đó là: giao din bt mt, d hiu, khách hàng không mt nhiu
thi gian đ đng nhp đc vào h thng dch v NHT qua đó giúp khách hàng
d dàng thc hin các giao dch ca mình.
Tháiăđ: đc đnh ngha là nim tin v các kt qu ca vic thc hin
hành vi cùng vi s đánh giá ca ngi đó v các kt qu này (Fishbein & Ajzen,
1975). Chính vì tính tin ích và tính d s dng ca dch v NHT đã to cho
khách hàng có thái đ tích cc đi vi dch v này. Khách hàng cm thy s cn
thit khi s dng dch v này cho các giao dch tài chính. Vì vy, h sn sàng và
quyt đnh s dng dch v NHT.
Chun mc ch quan: là nhn thc gia nhng ngi có nh hng s
ngh rng cá nhân đó nên hay không nên thc hin hành vi (Fishbein & Ajzen,
1975). ây là yu t thuc v khách hàng. Cho thy mc đ nh hng ca các mi
quan h xã hi đn vic s dng dch v NHT ca khách hàng. Nu nh dch v
này mang đn cho khách hàng nhiu tin ích, ngân hàng có nhiu chính sách u đãi
dành cho khách hàng nh: khuyn mi, min phí hay gim phíầ thì khách hàng s
gii thiu dch v này đn vi ngi thân, giao đình, bn bè, đng nghip cùng s
dng.
Nhn thc kim soát hành vi: phn ánh vic d dàng hay khó khn khi
thc hin hành vi (Ajzen, 1991). ây cng là nhân t thuc v khách hàng. Yu t
15
này cho thy khách hàng có đ các ngun lc tài chính, kin thc và thông tin khi
s dng dch v.
An toàn và bo mt: bên cnh tính tin ích, tính d s dng mà sn
phm này mang li thì yu t an toàn bo mt cng nh hng đn vic s dng
dch v NHT ca khách hàng. Vì ngày nay ti phm công ngh cao rt nhiu. Do
đó, nu nh phn mm bo mt ca ngân hàng không đ mnh thì nguy c tin tc
xâm nhp vào h thng ngân hàng đ ly cp thông tin và tin bc ca ngân hàng
cng nh ca khách hàng rt cao. Tính an toàn còn th hin ch khi s dng v
NHT thì các giao dch ca khách hàng đc thc hin chính xác và không gp bt
k s c nào xy ra do tc đ đng truyn hay li nhà cung cp mngầBên cnh
đó, s an toàn và bo mt cng cho thy s h tr tích cc t phía ngân hàng nu có
bt k s c hay tn hi nào xy ra vi khách hàng.
Chi phí giao dch: khi s dng bt k sn phm hay dch v nào thì
khách hàng đu có s so sánh gia li ích và chi phí mà sn phm hay dch v đó
mang li. Ngoài vic dch v NHT giúp khách hàng tit kim đc thi gian và
chi phí cho vic đi li thì khách hàng còn quan tâm đn phí phi tr cho mi giao
dch và các chng trình u đãi đt bit dành cho khách hàng. Nu nh phí phi tr
cho mi giao dch thp hn so vi phí ti quy và ngân hàng thng xuyên tng
quà, gim phí hay min phíầ thì khách hàng s s dng dch v NHT ngày càng
nhiu.
1.2.3. Mô hình nghiên cu các yu t nhăhngăđn vic s dng dch v ngân
hƠngăđin t
T nhng mô hình đã đ cp phn c s lý thuyt (mc 1.2.1), mô hình
nghiên cu đ xut kt hp gia mô hình hành vi d đnh (TPB) ca (Ajzen, 1991)
và mô hình chp nhn công ngh (TAM) ca Davis (1985). Lý do tác gi chn hai
mô hình này làm c s cho mô hình nghiên cu vì: hai mô hình này hu nh đc
la chn nhiu nht trong nghiên cu và tp hp tng đi đy đ các yu t chính
nh hng đn vic s dng dch v NHT mà các nghiên cu trc có đ cp.
16
Tuy nhiên, mô hình nghiên cu đ xut tác gi có b sung thêm yu t chi phí
giao dch; an toàn và bo mt theo ý kin ca các đi tng kho sát trong phng
vn s b và ca mt s chuyên gia trong các cuc tho lun nhóm cng nh tham
kho mt s các nghiên cu trc đó. LỦ do b sung các bin này vì phn ln ý
kin ca các chuyên gia cng nh các đi tng kho sát trong phng vn s b cho
rng: hin nay s tn công ca tin tc vào h thng mng đ ly cp tin và thông
tin ca khách hàng rt cao. Nh vy, nu nh h thng bo mt ca ngân hàng
không tt thì khách hàng rt e ngi trong vic s dng dch v này. Ngoài ra, vi s
khó khn chung ca nn kinh t thì hin nay khi s dng mt sn phm hay dch v
nào thì bên cnh nhng li ích hay tin ích mà sn phm đó mang li thì giá thành
hay chi phí giao dch cng đc khách hàng khá quan tâm vì nó nh hng trc tip
li ích ca khách hàng. Do đó, nu nh chi phí cho các giao dch tài chính khi s
dng dch v NHT cao hn nhiu so vi giao dch ti quy hay cao hn nhng
ngân hàng bn thì cng nh hng đn quyt đnh s dng dch v ca khách hàng.
Hình 1.4: Mô hình nghiên cuăđ xut
S dng dch v
Nhn thc
tính hu ích
Nhn thc
tính d s dng
Nhn thc kim soát hành vi
Chun mc ch quan
Tháiăđ
An toàn và bo mt
Chi phí giao dch