Luận văn Thạc sĩ 2014 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính của ngân hàng TMCP Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
o0o




NGUYN TH MINH



PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HNG
N HIU QU TÀI CHÍNH CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM






LUN VN THC S KINH T








TP. H CHệ MINH NM β014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
o0o



NGUYN TH MINH


PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HNG
N HIU QU TÀI CHÍNH CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM


Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hang
Mã ngành: 60340201



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS BÙI KIM YN

TP. H CHệ MINH NM β014


LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng Lun vn “Phân tích các nhân t nh hng đn hiu
qu tài chính ca Ngân hàng TMCP Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng
Tôi.
Các thông tin, d liu đc s dng trong Lun vn là trung thc, các ni dung
trích dn đu có ghi rõ ngun gc và các kt qu trình bày trong Lun vn cha đc
công b ti bt k công trình nghiên cu nào khác.
Tp. H Chí Minh, tháng 05 nm 2014
Hc viên


Nguyn Th Minh











MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc

Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng và hình
Danh mc các biu đ
Danh mc các ph lc
LI M U:
1. Tính cp thit ca đ tài nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng nghiên cu 2
4. Phm vi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. B cc ca nghiên cu 3
Chng 1: LÝ LUN V HIU QU TÀI CHÍNH CA NHTMCP
1.1. Tng quan v hiu qu tài chính ca NHTMCP 4
1.1.1. Khái nim v hiu qu tài chính 4
1.1.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính ca NHTMCP 5
1.1.2.1. Các báo cáo tài chính ca NHTMCP 5
1.1.2.2. Phân tích CAMELS và các ch tiêu đo lng hiu qu tài chính ca
NHTMCP 5
1.1.2.3. H thng các ch tiêu phân tích hiu qu tài chính ca NHTMCP 8
1.1.3. Các nhân t nh hng đn hiu qu tài chính ca NHTMCP 12
1.1.3.1. Nhng nhân t thuc môi trng vi mô 12
1.1.3.2. Nhng nhân t thuc môi trng v mô 15



1.2. S cn thit ca vic phân tích hiu qu tài chính ca NHTMCP 17
1.2.1. i vi bn thân ngân hàng 17
1.2.1.1. i vi nhng ngi qun lý, điu hành 17
1.2.1.2. i vi ngi lao đng 18
1.2.2. i vi nhà đu t 19

1.2.3. i vi nn kinh t 19
1.3. Các nghiên cu trên th gii và Vit Nam v hiu qu tài chính ca ngân
hàng 20
1.3.1. Nghiên cu ca Ong Tze San và The Boon Heng (2012) 20
1.3.2. Nghiên cu ca Vincent Okoth Ongore và Gemechu Berhanu Kusa (2013) 22
1.3.3. Nghiên cu ca Trnh Quc Trung và Nguyn Vn Sang (2013) 23
Kt lun Chng 1 26
Chng β: THC TRNG V HIU QU TÀI CHÍNH CA NHTMCP VIT
NAM
2.1. Tng quan hot đng ca h thng NHTMCP Vit Nam 27
2.1.1. Trc khi gia nhp WTO 27
2.1.2. Sau khi gia nhp WTO 28
2.2. Thc trng hiu qu tài chính ca các NHTMCP Vit Nam trong giai đon
2006 ậ 2012 29
2.2.1. Quy mô v vn và nng lc hot đng 32
2.2.2. Các ch tiêu ca khung phân tích CAMELS 34
2.2.2.1. Ch tiêu bo đm an toàn vn 35
2.2.2.2. Ch tiêu cht lng tài sn 36
2.2.2.3. Ch tiêu hiu qu hot đng 39
2.2.3. Cht lng thanh khon 40
2.2.4. Các ch tiêu hiu qu 41
Kt lun Chng β 44



Chng γ: NGHIÊN CU THC NGHIM V CÁC NHÂN T NH
HNG N HIU QU TÀI CHÍNH CA NHTMCP VIT NAM
3.1. Mô t mu nghiên cu 45
3.2. Lng hóa các bin 45
3.2.1. Các nhân t ni ti xut phát t ngân hàng 46

3.2.1.1. T l an toàn vn (Equity to assset ratio – CA) 46
3.2.1.2. Cht lng tài sn (Loan loss reserves to gross loans – LLR) 47
3.2.1.3. Hiu qu qun lý (Management Efficienct – ME) 47
3.2.1.4. Qun lý thanh khon (Liquidity Management – LIQ) 48
3.2.1.5. Quy mô ngân hàng (SIZE) 48
3.2.2. Bin nhân t v mô 49
3.2.2.1. Tc đ tng trng kinh t (GDP) 50
3.2.2.2. T l lm phát (CPI) 50
3.3. Thng kê mô t và ma trn tng quan 52
3.3.1. Kt qu thng kê mô t 52
3.3.2. Phân tích ma trn tng quan 53
3.4. Mô hình nghiên cu 54
3.5. Phng pháp nghiên cu 55
3.5.1. Phng pháp hi quy OLS thông thng 56
3.5.2. Phng pháp hi quy OLS vi hiu ng c đnh (Fixed Effect) 57
3.5.3. Phng pháp hi quy OLS vi hiu ng ngu nhiên (Random Effect) 58
3.6. Phân tích các nhân t tác đng đn hiu qu tài chính ca NHTMCP Vit
Nam 59
3.6.1. Mô hình nghiên cu ch bao gm các bin ni ti ca ngân hàng 59
3.6.1.1. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là ROA 59
3.6.1.2. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là ROE 62
3.6.1.3. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là NIM 66
3.6.2. Mô hình nghiên cu ch bao gm các bin ni ti và bin v mô 69
3.6.2.1. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là ROA 69
3.6.2.2. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là ROE 71
3.6.2.3. Mô hình hi quy vi bin ph thuc là NIM 73


3.7. Tho lun kt qu nghiên cu 74
3.7.1. Bin t l an toàn vn (CA) 74

3.7.2. Bin cht lng tài sn (LLR) 75
3.7.3. Bin hiu qu hot đng (ME) 76
3.7.4. Bin cht lng thanh khon (LIQ) 76
3.7.5. Bin quy mô ngân hàng (SIZE) 77
3.7.6. Bin tc đ tng trng kinh t (GDP) 78
3.7.7. Bin t l lm phát (CPI) 79
Kt lun Chng γ 80
Chng 4: GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU TÀI CHÍNH CA
NHTMCP VIT NAM
4.1. Kt qu đt đc t nghiên cu 81
4.2. Các kin ngh nhm nâng cao HQTC ca các NHTMCP Vit Nam 82
4.2.1. i vi Chính ph 82
4.2.2. i vi Ngân hàng Nhà nc 83
4.2.3. i vi các NHTMCP Vit Nam 84
4.2.3.1. Nâng cao nng lc tài chính 84
4.2.3.2. Nâng cao cht lng tài sn 86
4.2.3.3. Tit gim các chi phí hot đng 89
4.2.3.4. Qun lý cht lng thanh khon 90
4.2.3.5. Nâng cao nng lc qun tr và nng lc giám sát ca ngân hàng 90
4.3. Hn ch ca đ tài và đ xut hng nghiên cu mi 91
Kt lun Chng 4 92
KT LUN CHUNG 93
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CÁC CH VIT TT

WTO : T chc Thng mi Th Gii
BCTC : Báo cáo tài chính
BCTN : Báo cáo thng niên
HQTC : Hiu qu tài chính
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
TCTD : T chc Tín dng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi C phn
VAMC : Công ty TNHH MTV Qun lý tài sn ca các T chc Tín dng Vit Nam
CA : T l an toàn vn (Equity to assset ratio)
LLR : Cht lng tài sn (Loan loss reserves to gross loans)
ME : Hiu qu qun lý (Management Efficienct)
LIQ : Qun lý thanh khon (Liquidity Management)
SIZE : Quy mô ngân hàng
GDP : Tc đ tng trng kinh t
CPI : T l lm phát
FEM : Phng pháp hi quy OLS vi hiu ng c đnh (Fixed effect model)
REM : Phng pháp hi quy OLS vi hiu ng ngu nhiên (Random effect
model)








DANH MC CÁC BNG VÀ HÌNH

Bng 1.1: Mô t các bin đc s dng trong mô hình hi quy ca nghiên cu Trnh
Quc Trung và Nguyn Vn Sang (2013) 24
Bng 2.1: S lng các Ngân hàng ti Vit Nam 29
Bng 2.2 : Mt s ch tiêu kinh t v mô ch yu 30
Bng 2.3: Ch s hot đng NHTMCP Vit Nam t nm 2006 – 2012 31
Bng 2.4 : Vn điu l ca h thng NHTMCP Vit Nam t nm 2006 – 2012 33
Bng 2.5: S hu ca các Ngân hàng nc ngoài ti NHTMCP Vit Nam nm 2012 33
Bng 2.6: H s CAR ca mt s ngân hàng giai đon 2009 -2011 36
Bng 2.7: Cu phn tài sn ca Ngân hàng trong Khu vc Châu Á Thái Bình Dng 37
Bng 2.8: T l chi phí hot đng trên tng thu nhp ca Vit Nam so vi các nc
trong khu vc 39
Bng 2.9: So sánh t l ROA và ROE ca các NHTMCP và toàn ngành 41
Bng 2.10: T l thu nhp ngoài lãi ca Vit Nam so vi các quc gia Châu Á Thái
Bình Dng 43
Hình 3.1: S đ mi quan h gia bin đc lp và bin ph thuc 51
Bng 3.2: Mô t các bin đc s dng trong mô hình hi quy 51
Bng 3.3: D liu thng kê mô t 52










DANH MC CÁC BIU 
Biu đ 2.1: Tng trng tín dng và huy đng ca h thng T chc tín dng 30
Biu đ 2.2: T l tín dng nn kinh t so vi GDP  mt s nc ASEAN (%) 32

Biu đ 2.3: Tc đ tng trng tng tài sn và vn ch s hu 35
Biu đ 2.4: T l n xu ca h thng ngân hàng 38
Biu đ 2.5: T l n xu ca mt s Ngân hàng trong nm 2012 38
Biu đ 2.6: Kt qu HQTC ca các NHTMCP Vit Nam t nm 2006 – 2012 41



















DANH MC CÁC PH LC

Ph lc 01: Kt qu hi quy mô hình kh nng sinh li ca NHTM Malaysia
Ph lc 02: Kt qu hi quy nghiên cu đo lng hiu qu tài chính ca các NHTM
Kenya
Ph lc 03: Tng hp hng tác đng ca các bin trong các nghiên cu v hiu
qu tài chính ti nc ngoài

Ph lc 04: Kt qu hi quy nghiên cu hiu qu tài chính ca các NHTM Vit
Nam
Ph lc 05: Các thng v mua li c phn ca NHTMCP Vit Nam
Ph lc 06: Tng hp các nhóm ch tiêu phân tích CAMELS
Ph lc 07: Kt qu ma trn tng quan
Ph lc 08: Kt qu hi quy ch bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng vi bin
ph thuc ROA
Ph lc 09: Kt qu hi quy ch bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng vi bin
ph thuc ROE
Ph lc 10: Kt qu hi quy ch bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng vi bin
ph thuc NIM
Ph lc 11: Kt qu hi quy bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng và bin v mô
vi bin ph thuc ROA
Ph lc 12: Kt qu hi quy bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng và bin v mô
vi bin ph thuc ROE
Ph lc 13: Kt qu hi quy bao gm các yu t ni ti ca ngân hàng và bin v mô
vi bin ph thuc NIM
Ph lc 14: Tng hp hng tác đng ca các bin đc lp đi vi bin HQTC
Ph lc 15: Danh sách các ngân hàng TMCP Vit Nam đc chn trong mô hình
đnh lng
Ph lc 16: D liu s dng cho mô hình đnh lng
1



PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài nghiêu cu:
Ngày 11/01/2007, Vit Nam chính thc tr thành thành viên th 150 ca T chc
Thng mi Th Gii (WTO), đánh du bc ngot quan trng trong tin trình hi nhp
kinh t quc t. Gia nhp WTO, Vit Nam có c hi phát trin hn và gt hái đc

nhng thành công đáng k đi vi toàn nn kinh t nói chung và ngành ngân hàng nói
riêng.
Vic hi nhp kinh t quc t đòi hi các ngân hàng Vit Nam phi nâng cao nng
lc cnh tranh, hoàn thin khung pháp lý, các chun mc an toàn hot đng nhm gim
dn khong cách và đáp ng các yêu cu ca các chun mc ca ngân hàng quc t.
ng thi trang b nhng tin đ tt nht và vng vàng nht đ đi mt vi nhng ri ro
có kh nng gia tng trong hot đng ngân hàng trong thi k hi nhp và cnh tranh
quc t,
Sc khe ca mt ngân hàng đc đánh giá bng chính nng lc và HQTC ca
ngân hàng đó. Sc kho tài chính ca ngân hàng không nhng đm bo an toàn cho
ngi gi tin mà nó có ý ngha quan trng đi vi các c đông, các nhân viên ngân
hàng và đi vi toàn b nn kinh t. Nh vy di góc đ ni b ngân hàng, vic nghiên
cu HQTC và các nhân t tác đng đn HQTC là quan trng và có ý ngha rt ln đi
vi các nhà qun lý ca ngân hàng trong vic đa ra các quyt đnh điu hành nhm
mang li li nhun ti u cho ngân hàng và điu đó càng quan trng hn trong giai đon
hin nay – giai đon mà các ngân hàng phi t cu trúc b máy hot đng ca chính
mình đ theo kp vi t duy phát trin ca kinh t toàn cu.
Xut phát t tính cp thit ca yêu cu nêu trên, tác gi chn đ tài nghiên cu vi
tên gi“ Phân tích các nhân t nh hng đn hiu qu tài chính ca Ngân hàng
TMCP Vit Nam” làm ni dung nghiên cu trong lun vn ca mình.
Nh vy, vi vic nghiên cu thành công, kt qu nghiên cu s mang li nhng
đóng góp sau:
 Cp đ vi mô: Nghiên cu s là c s khoa hc đ các nhà qun tr và điu hành
ngân hàng xác đnh đc các nhân t nh hng đn HQTC ca ngân hàng và
mc đ nh hng ca tng nhân t.  t đó, có th đa ra nhng quyt đnh
2



hp lý mang tính hiu qu giúp các ngân hàng nâng cao hiu qu hot đng,

tng cng nng lc cnh tranh và m rng thng hiu.
 Cp đ v mô: Nghiên cu là c s khoa hc đ Chính ph và NHNN xác đnh
đc các yu t v mô tác đng đn HQTC ca các NHTMCP. T đó, có th đa
ra nhng chính sách v mô kp thi và hp lý nhm xây dng h thng ngân
hàng vng chc, đm bo vic kinh doanh lành mnh và hiu qu.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu tng quát ca nghiên cu: Phân tích các nhân t nh hng đn HQTC
ca các NHTMCP Vit Nam.
Mc tiêu nghiên cu c th: Nghiên cu c s lý lun v vic phân tích HQTC ca
các NHTMCP và ý ngha ca vic phân tích các nhân t tác đng đn HQTC ca các
NHTMCP. Trên c s lý lun đó, đánh giá thc trng HQTC ca các NHTMCP Vit
Nam và s dng mô hình phân tích đnh lng nhm xác đnh và đánh giá mc đ nh
hng ca tng nhân t tác đng đn HQTC ca các NHTMCP. ng thi, đ xut mt
s gii pháp nhm ci thin và nâng cao HQTC ca các NHTMCP Vit Nam.
3. i tng nghiên cu:
Tp trung vào vic nghiên cu HQTC ca 29 NHTMCP ti Vit Nam vi vic
phân tích đóng góp ca các nhân t tác đng đn HQTC.
Vic la chn mu nghiên cu gm 29 NHTMCP đc gii thích nh sau: Tính
đn thi đim 31/12/2012, Vit Nam có 38 NHTMCP trong đó có 09 NHTMCP không
có đy đ d liu tài chính trong thi k nghiên cu nm 2006 – 2012 là NHTMCP Bc
Á, NHTMCP Bo Vit, NHTMCP Vit Nam Thng Tín, NHTMCP Tiên Phong,
NHTMCP Bu in Liên Vit, NHTMCP i Tín (nay là NHTMCP Xây Dng Vit
Nam), NHTMCP Bn Vit, NHTMCP Du Khí Toàn Cu và NHTMCP i Á.
4. Phm vi nghiên cu:
Lun vn kho sát và đánh giá hot đng kinh doanh ca 29 NHTMCP Vit Nam
trong khong thi gian t nm 2006 - 2012. Nghiên cu la chn thi k nghiên cu
nm 2006 - 2012 bi nhng lý do sau:
 ây là giai đon đánh du Vit Nam gia nhp T chc Thng mi Quc t
(WTO) và nn kinh t trong nc bc sang giai đon toàn cu hóa vi kinh t
th gii. Chính điu này đã to ra nhng tác đng đn quá trình t do hóa tài

3



chính nhm nâng cao nng lc hot đng và kh nng cnh tranh ca các
NHTMCP ti Vit Nam;
 Là giai đon h thng Ngân hàng Vit Nam hoàn thin khung pháp lý, khung
chính sách cho vic phát trin nhm gim dn khong cách so vi các chun
mc Ngân hàng Quc t;
 Ngun s liu đy đ và có đ tin cy cao nhm phn ánh tt kt qu nghiên cu
khi đo lng.
5. Phng pháp nghiên cu:
Bài nghiên cu nghiên cu vn đ HQTC ca các NHTMCP Vit Nam. Do đó đ
đt đc mc tiêu nghiên cu, bài nghiên cu s dng các phng pháp sau:
 Phng pháp phân tích đnh tính: Trên c s lý thuyt phân tích ca h thng
phân tích CAMELS, bài nghiên cu s s dng h thng ch tiêu phân tích
CAMELS. ng thi s dng các bng s liu, đ th đ khái quát thc trng tình
hình tài chính ca các NHTMCP Vit Nam trong giai đon nghiên cu.
 Phng pháp phân tích đnh lng: Xây dng mô hình nghiên cu các nhân t tác
đng đn HQTC ca các NHTMCP Vit Nam và s dng mô hình hi quy tuyn
tính bng vic chy thc nghim trên phn mm Eviews 6.0 vi k thut hi quy
bng (Panel Regression) đ xây dng và kim đnh các bin trong mô hình.
 D liu phân tích đc s dng trong nghiên cu da trên c s thu thp t các
báo cáo đc ly t các ngun nh sau:
 i vi các s liu v mô: D liu đc ly t ngun báo cáo ca NHNN, Qu
Tin t Quc t (IMF), Ngân hàng Th Gii, Ngân hàng Phát trin Châu
Á,……đc công b trong giai đon 2006 – 2012.
 i vi s liu vi mô: D liu đc ly t các báo cáo tài chính và báo cáo
thng niên ca 29 NHTMCP Vit Nam đc công b chính thc trên
website ca các ngân hàng trong giai đon 2006 – 2012.

6. B cc ca nghiên cu:
Ni dung ca Lun vn gm có 04 Chng:
CHNG 1: Lý lun v vic HQTC ca NHTMCP
CHNG β: Thc trng v HQTC ca các NHTMCP Vit Nam
4



CHNG γ: Nghiên cu thc nghim v các nhân t tác đng đn HQTC ca
NHTMCP Vit Nam
CHNG 4: Gii pháp nâng cao HQTC ca các NHTMCP Vit Nam

5



CHNG 1
LÝ LUN V HIU QU TÀI CHÍNH
CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN

1.1. Tng quan v hiu qu tài chính ca NHTMCP:
1.1.1. Khái nim hiu qu tài chính:
Hiu qu là phép so sánh dùng đ ch mi quan h gia kt qu thc hin các mc
tiêu hot đng ca ch th và chi phí mà ch th b ra đ có đc kt qu trong nhng
điu kin nht đnh. Hiu qu đc phân thành 02 nhóm phân tích, c th:
 Hiu qu tuyt đi (hiu qu = kt qu nhn đc theo hng mc tiêu – chi phí
b ra) cho phép đánh giá hiu qu ca doanh nghip trên c phng din chiu
rng và chiu sâu.
 Hiu qu tng đi (hiu qu = kt qu nhn đc theo hng mc tiêu/chi phí
b ra) cho phép so sánh hiu qu ca các doanh nghip có quy mô khác nhau,
các k khác nhau.
Khi xem xét hiu qu trong hot đng kinh doanh ca mt t chc, các nhà phân
tích thng đánh giá và xem xét qua nhiu khía cnh khác nhau nh qun tr, tài chính

và kinh t. Trên khía cnh tài chính, HQTC còn đc gi là hiu qu sn xut – kinh
doanh hay hiu qu doanh nghip là hiu qu kinh t xét trong phm vi mt doanh
nghip, phn ánh mi quan h gia li ích kinh t mà doanh nghip nhn đc và chi phí
mà doanh nghip b ra đ có đc li ích kinh t.
Xét v khía cnh ngân hàng, HQTC là mt khái nim rt rng, phn ánh kt qu
hot đng kinh doanh và đu t ca mt ngân hàng vi các yu t ni ti ca chính ngân
hàng trong môi trng kinh t - xã hi nht đnh. HQTC là kt qu hot đng kinh doanh
có xét đn các yu t chi phí trong quá trình hot đng.  đánh giá HQTC, ngi ta
thng s dng h thng các ch tiêu gm li nhun, t l thu nhp trên tng tài sn
(ROA), t l thu nhp trên vn ch s hu (ROE), giá tr gia tng (VA),….
Nh vy, HQTC ca các NHTM là mt phm trù hiu qu kinh t - tài chính, phn
ánh cht lng hot đng kinh doanh ca các NHTM; là kh nng đt đc mc tiêu
6



kinh doanh ca NHTM trên c s thit lp, t chc điu hành chin lc, chính sách và
các chng trình hot đng kinh doanh.
1.1.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính ca NHTMCP:
1.1.2.1. Các báo cáo tài chính ca NHTMCP:
o lng và đánh giá HQTC ca bt k t chc hay NHTMCP nào thì trc tiên
nhà phân tích phi quan tâm đn h thng báo cáo tài chính.
Cng ging nh bt k loi hình doanh nghip nào, h thng báo cáo tài chính ca
NHTM bao gm 04 biu mu:
 Bng cân đi k toán (hay bng tng kt tài sn): Là mt báo cáo tài chính tng
hp phn ánh tình hình tài sn và ngun vn ca ngân hàng di hình thc tin
t ti mt thi đim nht đnh.
 Báo cáo kt qu kinh doanh: Phn ánh tình hình doanh thu, chi phí và kt qu
kinh doanh trong sut mt k ca ngân hàng.
 Báo cáo lu chuyn tin t: Là báo cáo tài chính tng hp phn ánh vic hình

thành và s dng lng tin phát sinh trong k báo cáo ca ngân hàng.
 Thuyt minh báo cáo tài chính: Là mt b phn hp thành h thng báo cáo tài
chính ca ngân hàng nhm gii thích và b sung thêm nhng thông tin v tình
hình hot đng tài chính ca ngân hàng trong k mà các d liu bng s trong
các báo cáo tài chính khác không th hin ht đc.
1.1.2.2. Phân tích CAMELS và các ch tiêu đo lng hiu qu tài chính ca
NHTMCP:
Phân tích hiu qu là mt giai đon quan trng trong công tác qun tr ngân hàng,
là c s đánh giá quá trình thc hin chin lc kinh doanh, xác đnh nguyên nhân nh
hng đn chin lc kinh doanh và kin ngh nhng gii pháp x lý, là c s cho
nhng quyt đnh kp thi và đúng đn. Do đó, vic s dng các ch tiêu trong quá trình
phân tích và đo lng hiu qu là cách thc ph bin vì nó giúp cho ngi phân tích
đánh giá đc hiu qu bng cách so sánh vi giá tr đt đc và chi phí b ra đ đt
đc kt qu đó.
Trong nhng thp k gn đây, T chc Tài chính Quc t (IMF) đã đa ra khung
phân tích CAMELS đ đánh giá mc đ lành mnh ca tng đnh ch tài chính riêng r
7



và toàn b h thng tài chính nói chung. Nhiu t chc tài chính quc t và các quc gia
đã vn dng khung phân tích CAMELS đ xp hng các ngân hàng v kh nng hot
đng, kh nng cnh tranh và kh nng chng đ vi các ri ro. Trong đó, th hin bao
hàm tính hiu qu hot đng. Khung phân tích CAMELS liên quan đn vic phân tích 06
nhóm các ch tiêu có tác đng đn sc khe ca các đnh ch tài chính gm:
 Mc đ an toàn vn: Capital Adequacy
 Cht lng tài sn : Asset Quality
 Qun lý: Management
 Li nhun: Earning
 Thanh khon: Liquidity

 Mc đ nhy cm vi ri ro th trng: Sensitivity to Market Risk
Trong bài nghiên cu ca mình, tác gi s dng các ch tiêu nhm đo lng, phân
tích và đánh giá s tác đng đn HQTC ca NHTMCP. Các ch tiêu đc đc tác gi
s dng trong nghiên cu là:
 Mc đ an toàn vn (Capital Adequacy ậ CA):
Vn ch s hu là mt trong nhng yu t c th có nh hng đn li nhun ca
ngân hàng. Nó là tm đm, làm tng tính thanh khon cho ngân hàng trong trng hp
vn huy đng gim bi nhng nguyên nhân t nn kinh t hay nhng thông tin bt li
nh hng đn ngi gi tin.
Mc đ an toàn vn (CA) là mt ch tiêu th hin giá tr vn ch s hu ca ngân
hàng đc dùng đ tài tr cho các hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Mt khác, nó
còn phn ánh kh nng chu l và ri ro tài chính ca ngân hàng. Mt ngân hàng có t l
CA cao tc là ngân hàng đó có kh nng chu đng mnh m đc trc nhng ri ro tài
chính và gim s cn thit phi vay vn hay huy đng t bên ngoài và sau đó s làm cho
li nhun gia tng cao hn. ng thi, mc đ an toàn vn cao còn cho thy sc mnh
ni b ca ngân hàng trc nhng thit hi ca cuc khng hong kinh t hay khng
hong tài chính. ng thi, t l thun vi kh nng phc hi ca các ngân hàng vi các
tình hung khng hong. Nó giúp cho các nhà qun lý s linh hot hn trong vic x lý
các ri ro và làm gim nguy c v n và nh hng trc tip đn li nhun bng cách
8



đnh hng kinh doanh và phát trin ca các nhà qun tr. T đó, làm tng li nhun cho
ngân hàng.
 Cht lng tài sn (Loan loss reserves to gross loans ậ LLR):
Tài sn ngân hàng là mt bin c th có nh hng đn li nhun ca các ngân
hàng. Tài sn ngân hàng bao gm danh mc đu t tín dng, tài sn c đnh, khon đu
t và các tài sn khác.
Hot đng cho vay đc xem là hot đng kinh doanh truyn thng ca ngân hàng.

Cht lng ca danh mc cho vay s nh hng trc tip đn li nhun ca ngân hàng
và nguy c mà ngân hàng phi đi mt là nhng tn tht phát sinh t là các khon n
quá hn. Theo Dang (2011), kinh doanh tín dng là khu vc d b tn thng đi vi
nhiu T chc tài chính và là nguyên nhân ln nht ca các tht bi ca các ngân hàng.
Do đó, cht lng tài sn (LLR) chính là mc đ ri ro tín dng ca ngân hàng và đc
đo bng t l phn trm ca giá tr d phòng ri ro tín dng trên tng d n cho vay.
Khi LLR cao ngha là cht lng tài sn ca ngân hàng kém và ngân hàng phi đi
mt vi nguy c ri ro cao hn. T đó, làm cho thu nhp t lãi vay gim. ng thi, làm
gia tng các chi phí trong vic thu hi khon vay quá hn. Vì vy, làm gim li nhun
ca ngân hàng. Mt khác, nu th trng bit rng cht lng tài sn kém thì s to áp
lc lên trng thái ngun vn ngn hn ca ngân hàng và điu này dn đn khng hong
thanh khon hoc dn đn tình trng rút tin hàng lot ti ngân hàng.
 Hiu qu qun lý (Management Efficienct ậ ME):
Hiu qu qun lý là mt trong nhng yu t ni ti quan trng xác đnh li nhun
ngân hàng. Nó đu hin din trong các ch tiêu tài chính nh tc đ tng trng tài sn,
tín dng hay li nhun. Cht lng qun lý thng là nhng đánh giá ch quan thông
quan h thng qun lý, t chc k lut, h thng kim soát, cht lng ca nhân viên và
ca nhng ngi đánh giá.
Theo Rahman và Cng s (2009), kh nng qun lý đc th hin bng cách trin
khai các bin pháp nhm s dng các ngun lc mt cách hiu qu, ti đa hóa li nhun
và ti thiu hóa chi phí. Do đó, ch tiêu đ đánh giá hiu qu qun lý đc đo bng chi
phí trên thu nhp.

9



 Qun lý thanh khon (Liquidity Management ậ LM):
Thanh khon là mt yu t quyt đnh mc đ hot đng ca ngân hàng. Thanh
khon là kh nng đáp ng đy đ các ngha v tài chính ca ngân hàng đc bit là vi

ngi gi tin. Có 02 lý do gii thích đc tm quan trng ca thanh khon đi vi ngân
hàng:
 Th nht: Các ngân hàng cn phi có thanh khon đ đáp ng đc các nhu cu
vay mi ca khách hàng mà không cn phi thu hi các khon vay hay các
khon đu t hin ti.
 Th hai: Thanh khon đáp ng tt c các nhu cu tài chính hàng ngày ca ngân
hàng do ngân hàng huy đng tin gi ngn hn (lãi sut thp) và cho vay s tin
đó vi k hn dài (lãi sut cao) nên có s phân bit khong cách gia thi đim
ngân hàng phi thanh toán và thi đim nhn thanh toán.
Thanh khon nh hng đn lòng tin ca ngi gi tin và nâng cao uy tín ca
ngân hàng. Các v đ v ngân hàng trong cuc Khng hong tài chính Th gii nm
2008 ca các ngân hàng nh Northen Rock, Lehman Brother,… đu có nguyên nhân đ
v t vic thanh khon kém ch không phi là cht lng tài sn có kém mi là nguyên
nhân trc tip.
1.1.2.3. H thng các ch tiêu phân tích HQTC ca NHTMCP:
Li nhun ca NHTMCP là khon chênh lch đc xác đnh gia tng doanh thu
phi thu tr đi các khon chi phí phi tr hp lý và hp l. Li nhun là ch tiêu tng hp
đánh giá cht lng kinh doanh ca NHTMCP. Có rt nhiu cách đ đo lng li nhun
ca NHTM và ch s tài chính là phng pháp đc s dng ph bin nht. Các ch tiêu
tài chính cho phép ngi phân tích gii thích đc các ngân hàng d liu tài chính và
thông tin k toán. Mt khác, còn cung cp đc cho ngi phân tích mt s hiu bit sâu
sc hn v tình hình tài chính ca NHTMCP và giúp cho vic đánh giá hiu qu ca
ngân hàng. Hn na, vic s dng ch tiêu tài chính còn giúp cho vic so sánh gia các
ngân hàng có quy mô khác nhau thông qua vic so sánh các ch tiêu trung bình ngành.
Do đó, các ch s tài chính v li nhun luôn là đim hp dn đi vi các nhà phân tích.
Theo nghiên cu ca Ong Tze San và The Boon Heng (2012) v vic nghiên cu
HQTC ca các NHTM ti Malaysia đa ra các ch tiêu đánh giá nh sau:
10

 T l thu nhp trên tng tài sn (ROA):
ROA 
Thu nhp ròng
Tng tài sn

ROA là ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh ca 1 đng tài sn có ti ngân hàng
và kh nng qun lý các chi phí tin gi mt cách hp lý đ đu t các tài sn nhm
mang li li nhun. Giá tr ROA càng cao thì ngân hàng to ra nhiu li nhun. ây là
mt trong nhng ch tiêu c bn đc các nhà phân tích ngân hàng s dng vì:
 Phn ánh kh nng to ra li nhun ca tài sn.
 To ra s kt ni các kt qu hot đng kinh doanh và hot đng đu t ca
ngân hàng bt k ngân hàng đã dùng ngun vn nào đ phc v cho các hot
đng kinh doanh và là ch tiêu đánh giá hiu qu công tác qun lý ca ngân
hàng, cho thy kh nng trong vic chuyn tài sn ca ngân hàng thành thu nhp
ròng.
Do đó, ROA là ch tiêu tài chính toàn din đ đo lng HQTC ca các ngân hàng.
 T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE):
ROE 
Thu nhp ròng
Vn ch s hu bình quân

ROE đc xác đnh bng vic ly thu nhp ròng trên vn ch s hu. ng thi,
ROE chính là ch tiêu nhm đánh giá kh nng to li nhun ca vn ch s hu. Nó cho
thy hiu qu ca ngân hàng trong vic qun lý và s dng vn ca các c đông, khi
ROE cao ng ý rng ngân hàng đã to đc nhng thành qu trong vic qun lý và to ra
doanh thu cho các c đông.
Hn na, mi quan h gia ROA và ROE đc th hin thông qua công thc:
ROE 
Li nhun sau thu

Vn ch s hu

Li nhun sau thu
Tng tài sn

Tng tài sn
Vn ch s hu
 ROA 
Tng tài sn
Vn ch s hu

Nhìn vào công thc trên, ta thy đc mi quan h mt thit gia ROA và ROE.
Nu ROE quá ln so vi ROA có ngha là vn t có chim mt t l rt nh trong tng
ngun vn, ngân hàng đã huy đng vn nhiu đ cho vay. T đó cho thy, thu nhp ca
11



mt ngân hàng rt nhy cm vi phng thc tài tr tài sn (s dng nhiu n hay vn
ch s hu). Nh vy, đòi hi các nhà qun lý phi có s cân nhc trong vic s dng
ngun vn hot đng ca ngân hàng mình nhm điu chnh gia vn t có so vi vn
huy đng mt mt đm bo đc tính an toàn cho hot đng ngân hàng, mt khác gia
tng li nhun cho chính ngân hàng mình.
Tóm li, ROE là ch tiêu quan trng nht v ch tiêu li nhun và tim nng phát
trin ca ngân hàng. ROE có xem xét đn chi phí huy đng vn và là s kt hp gia
hot đng kinh doanh, đu t và các quyt đnh huy đng vn ca nhà đu t.
 T l lãi sut biên (NIM):
NIM 
Thu nhp lãi  Chi phí lãi
Tng tài sn

NIM là ch tiêu đo lng kh nng sinh li c bn t hot đng cho vay ca ngân
hàng theo mc tài sn có bình quân. Thu nhp lãi ca ngân hàng đc đ cp là giá tr
thu nhp mà ngân hàng nhn đc t giá tr tài sn có nh tin lãi ca các khon vay, tài
khon thu chi, tài tr thng mi,…. Chi phí lãi vay là s tin lãi mà ngân hàng phi tr
bao gm các khon huy đng và các khon phi tr khác (tc tài sn n).
Hot đng ca ngân hàng liên quan đn các hot đng cho vay và tin gi, thông
thng ngân hàng s huy đng tin gi ca Khách hàng vi mc lãi sut thp và dùng s
tin này đ cho vay hoc thc hin các nghip v đu t vi mc lãi sut cao hn. Chính
vì vy, NIM càng cao càng có li cho ngân hàng vì t l lãi to ra trên tài sn có sinh li
ca ngân hàng là cao.
Vic s dng ch tiêu NIM giúp cho các nhà qun tr ngân hàng có c s đ d báo
trc kh nng sinh lãi ca ngân hàng thông qua vic kim soát cht ch tài sn sinh li
và vic tìm kim nhng ngun vn có chi phí thp nht.
Ngoài ra, đi vi vic phân tích hiu qu hot đng ca các ngân hàng niêm yt, các
nhà phân tích còn s dng các ch tiêu đc thù đ phân tích hiu qu ca các Doanh
nghip niêm yt nh:
 Ch s P/E ca c phiu = giá thc t ca c phiu/thu nhp ca c phiu. Ch
tiêu th hin mi quan h gia giá th trng ca mi c phiu so vi mnh giá
ca chúng. Ch tiêu này càng cao thì càng cho thy doanh nghip có kh nng tài
12



chính mnh và trin vng kinh doanh tt. iu này s hp dn các nhà đu t
nhiu hn.
Ch s P/E thng phn ánh k vng ca th trng v s tng trng ca c
phiu hn là kt qu kinh doanh đã qua. Các nhà phân tích thng so sánh P/E
ca các doanh nghip cùng ngành, nu ch s P/E cao hn bình quân tc là th
trng k vng doanh nghip s gia tng hiu qu trong thi gian sp ti. Tuy

nhiên, ch s P/E cao thng ám ch mt mc đ ri ro ln và ri ro hàm ý mt
c hi thu li nhun ln hn. Nhng c phiu này thng nhy cm vi thông
tin còn nhng c phiu có P/E thp thì không.
 Thu nhp mt c phiu (EPS) = li nhun sau thu/s lng c phiu đang lu
hành. Ch tiêu này cho bit c mi c phiu thì mang li li nhun bao nhiêu
đng li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao thì càng chng t giá tr c phiu
trên th trng.
 C tc ca mt c phiu ph thông (DPS) = Tng c tc ca c phiu ph
thông/S lng c phiu ph thông đang lu hành.
1.1.3. Các nhân t nh hng đn HQTC ca NHTMCP:
HQTC là điu kin quyt đnh đn s tn ti ca bt k t chc kinh doanh và đc
bit quan trng trong quá trình cnh tranh gay gt nh hin nay. Do đó, đ nâng cao
HQTC đòi hi các ngân hàng phi xác đnh đc các nhân t nh hng đn HQTC.
Chính điu này s to c s cho công tác qun tr tài chính ngân hàng bi vì các ngân
hàng luôn mun nâng cao HQTC ca mình nhm thu hút ngày càng nhiu các nhà đu
t, nâng cao v th và kh nng cnh tranh trên th trng.
Cng ging nh bt k hot đng ca mt t chc nào, hot đng ngân hàng nói
chung đu chu s tác đng qua li, phi hp ln nhau gia các nhân t ngoi vi hay còn
gi là nhân t v mô và ca các nhân t đc to ra ca chính bn thân ngân hàng đó. Và
di đây là nhng phân tích v các nhân t vi mô và v mô tác đng đn HQTC ca
NHTMCP:
1.1.3.1. Nhng nhân t thuc môi trng vi mô:
HQTC phn ánh kt qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip và đc đo lng
thông qua các ch tiêu kh nng sinh li (Return on Assets – ROA), kh nng sinh li
13



ca vn ch s hu (Return on Equity – ROE) và các ch tiêu khác (nu có) theo quan
đim ca ngi phân tích.

Nhóm các nhân t thuc môi trng vi mô là các nhân t bên trong ni b ca
chính NHTMCP nh hng đn HQTC c th nh:
 Cu trúc tài chính ca NHTMCP:
Là c cu ngun vn mà ngân hàng huy đng đ tài tr cho các tài sn ca mình.
Cu trúc tài chính đc đo lng thông qua các ch tiêu nh t sut n, t sut t tài tr
hay t sut n phi tr trên vn ch s hu. Nh chúng ta đã bit, hot đng ngân hàng
là mt trong nhng hot đng kinh doanh nhy cm vi thông tin và ri ro cao. Do đó,
nu mt ngân hàng mà có cu trúc tài chính lành mnh, đm bo an toàn cho hot đng
kinh doanh và đáp ng các nhu cu phát trin s làm đng lc thúc đy, gia tng s tng
trng, quy mô hot đng,….và hn ch ri ro kinh doanh. Chính điu này làm gia tng
HQTC ca NHTMCP trên các phng din nh:
 Gia tng kh nng sinh li th hin tính hiu qu ca đng vn kinh doanh;
 Kh nng phòng nga và chng đ ri ro ca ngân hàng trong trng hp n
xu gia tng thì vi tim lc tài chính mnh ca mình, các ngân hàng s s dng
d phòng ri ro đ bù đp các tn tht nhm hn ch phn nào nhng thit hi
đi vi ngân hàng.
Mi liên h gia cu trúc tài chính đn HQTC ca ngân hàng đc th hin thông
qua mô hình Dupont đc phát minh bi F.Donaldson Brown đc s dng cc k rng
rãi trong vic phân tích báo cáo tài chính đn nm 1970. S đ cây Dupont trong phân
tích báo cáo tài chính:
ROE 
Li nhun sau thu
Vn ch s hu

Li nhun sau thu
Tng tài sn

Tng tài sn
Vn ch s hu
 ROA 

Tng tài sn
Vn ch s hu

Nh vy, đ tng ROE ca ngân hàng, có th thc hin các gii pháp tng hiu qu
hot đng ROA hoc tng t s n (khi doanh nghip làm n hiu qu). Khi vt qua
đim hoà vn, đòn by tài chính có tng quan thun vi HQTC. Nh vy, thông qua
vic xây dng cu trúc vn hp lý, ti u đ nâng cao hn na HQTC ca ngân hàng.
14



 Nng lc qun tr và điu hành:
Các NHTMCP – Bn thân chúng cng là các doanh nghip song là các doanh
nghip đc bit. Do vy, hot đng qun tr ngân hàng không nhng tác đng đn giá tr
ca ngân hàng và giá vn ca h mà còn tác đng đn giá vn ca các doanh nghip và
các khách hàng mà h cho vay vn. Công tác qun tr ngân hàng s tác đng trc tip
không ch đn giá tr ca ngân hàng mà còn ti v th và uy tín ca ngân hàng.
Nng lc qun tr và điu hành ca ngân hàng tác đng đn kh nng chp nhn ri
ro và là thc đo cho kh nng chng đ ca ngân hàng trc nhng bin đng ca nn
kinh t. Và điu đó đc th hin  b máy t chc, trình đ lao đng, chin lc và
mc tiêu kinh doanh. Nh vy, mt ngân hàng có nng lc qun tr và điu hành tt s
làm gim thiu chi phí hot đng, nâng cao nng sut s dng đu vào vi chi phí thp
nht to ra sn phm đu ra vi giá tr cao nht. T đó, s làm gia tng hiu qu li
nhun ca ngân hàng, gia tng v th và hình nh ca ngân hàng  hin ti và tng lai.
 Kh nng ng dng công ngh thông tin:
Trong các thp niên va qua, công ngh thông tin đc xem nh là xu hng chính
trong hot đng ngân hàng hin đi. Vi vic s dng các gii pháp k thut công ngh
đc la chn là phù hp s đm bo cho s phát trin công ngh tin hc ngân hàng
đúng hng, là yu t giúp các NHTMCP tng kh nng cnh tranh thông qua vic đa
dng hóa sn phm dch v, chim lnh th phn bng các thit b giao dch t đng, tng

cng nng lc và hiu qu kinh doanh ca các NHTMCP. Mt khác, còn giúp cho vic
đy nhanh tc đ thanh toán, tng vòng quay tin t và nâng cao hiu qu đng vn ca
xã hi.
 Trình đ và cht lng ngi lao đng:
T xa đn nay, con ngi luôn luôn gi vai trò vô cùng quan trng trong các hot
đng sn xut kinh doanh ca bt k t chc nào. Con ngi là yu t cu thành nên t
chc, vn hành t chc và quyt đnh s thành công hay tht bi ca t chc.
Giá tr hàng hóa đc cu thành bi 02 b phn là giá tr dch chuyn và giá tr gia
tng. Trong đó, giá tr dch chuyn là giá tr ca các yu t sn xut và đc chuyn hóa
vào giá tr vn có ca sn phm còn giá tr gia tng chính là phn chênh lch gia giá tr
hàng hóa vi giá tr chuyn dch, phn giá tr này c bn là do lao đng sáng to ra.