B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHAN CHÍ THÁI
NH HNG CA S THA MÃN TIN LNG N S
GN KT CA CÁN B CÔNG NHÂN VIÊN VIN THÔNG
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHAN CHÍ THÁI
NH HNG CA S THA MÃN TIN LNG N S
GN KT CA CÁN B CÔNG NHÂN VIÊN VIN THÔNG
THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN THANH HI
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2013
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH
DANH MC CÁC T VIT TT
CHNG 1 – TNG QUAN V TÀI 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Câu hi nghiên cu 3
3. Mc tiêu nghiên cu 3
4. i tng và phm vi nghiên cu 4
5. Phng pháp nghiên cu 4
6. Ý ngha thc tin ca đ tài 6
7. Cu trúc ca đ tài 6
CHNG 2 - C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 8
2.1 CÁC LÝ THUYT LIÊN QUAN N TÀI 8
2.1.1 S tha mãn v tin lng 8
2.1.1.1 Các khái nim 8
a) Khái nim v lng 8
b) Khái nim v lng 3P 9
2.1.1.2 Phng pháp xây dng mô hình 3P 12
a) Phng pháp xây dng các ch s KPI 12
b) Ni dung ca mô hình 3P 13
c) Các yu t chi phi mô hình 3P 13
2.1.1.3 Mô hình hóa phng pháp xây dng quy ch lng, thng theo mô hình
3P 13
2.1.1.4 Các thành phn ca s tha mãn v tin lng 14
2.1.2 S gn kt vi t chc 18
2.1.2.1 nh ngha và các lý thuyt v s gn kt đi vi t chc 18
2.1.2.2 Các quan đim đo lng s gn kt đi vi t chc 20
2.1.2.3 Các thành phn ca s gn kt đi vi t chc theo quan đim Meyer &
Allen
23
2.1.3 Quan h gia s tha mãn tin lng và s gn kt vi t chc 25
2.1.3.1 Gii thiu nghiên cu có liên quan 25
2.1.3.2 Kt qu nghiên cu ca Vandenberghe & Tremblay 26
2.2 MÔ HÌNH NGHIÊN CU VÀ GI THUYT NGHIÊN CU 28
2.2.1 Mô hình nghiên cu 28
2.2.2 Các gi thuyt nghiên cu 31
2.3 TÓM TT CHNG 2 32
CHNG 3 - PHNG PHÁP NGHIÊN CU 34
3.1 THIT K NGHIÊN CU 34
3.2 PHNG PHÁP CHN MU 37
3.3 XÂY DNG BNG CÂU HI 38
3.4 PHNG PHÁP X LÝ S LIU 41
3.4.1 Mô t mu 42
3.4.2 ánh giá đ tin cy ca thang đo 42
3.4.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 43
3.4.4 Phân tích tng quan – hi quy 44
3.5 TÓM TT 46
CHNG 4 - KT QU NGHIÊN CU 47
4.1 MÔ T MU 47
4.2 ÁNH GIÁ S B TIN CY THANG O 49
4.2.1 ánh giá s b đ tin cy ca thang đo bng h s Cronbach’s Alpha 49
4.2.2 ánh giá s b đ tin cy Cronbach’s Alpha cho thang đo PSQ 49
4.2.3 ánh giá s b đ tin cy Cronbach’s Alpha cho thang đo Meyer 50
4.3 PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ (EFA) 51
4.3.1 Phân tích EFA cho thang đo PSQ 52
4.3.2 Phân tích EFA cho thang đo MEYER 54
4.4 KIM NH LI TIN CY THANG O SAU KHI EFA 56
4.4.1 Kim đnh li đ tin cy Cronbach’s Alpha cho thang đo PSQ 56
4.4.2 Kim đnh li đ tin cy Cronbach’s Alpha cho thang đo MEYER 57
4.4.3 iu chnh mô hình nghiên cu t kt qu EFA 58
4.5 KIM NH CÁC GI THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 58
4.5.1 Thng kê mô t các bin nghiên cu 58
4.5.1.1 S tha mãn tin lng 58
4.5.1.2 S gn kt vi t chc 60
4.5.2 Phân tích nh hng ca s tha mãn tin lng đn s gn kt vi t chc 62
4.5.2.1 Xem xét mi tng quan tuyn tính ca các bin thành phn 62
4.5.2.2 Kim đnh các mô hình hi quy trong đ tài nghiên cu 65
a) nh hng ca s tha mãn tin lng đn gn kt bng cm xúc 66
b) nh hng ca s tha mãn tin lng đn gn kt bng hành vi 68
c) nh hng ca s tha mãn tin lng đn gn kt bng thái đ 70
4.5.3 Tóm tt kt qu kim đnh các mô hình hi quy 72
4.6 KIM NH GIÁ TR TRUNG BÌNH 73
4.7 TÓM TT 76
CHNG 5 - KT LUN VÀ KIN NGH 79
5.1 KT QU CHÍNH CA TÀI VÀ Ý NGHA 79
5.2 THO LUN VÀ HÀM Ý CA TÀI 81
5.3 HN CH VÀ GI Ý CHO NGHIÊN CU TIP THEO 90
TÀI LIU THAM KHO
Tài liu ting vit
Tài liu ting anh
PHN PH LC
PH LC 1: BNG CÂU HI NGUYÊN GC
PH LC 2: DÀN Ý THO LUN
PH LC 3: PHIU KHO SÁT TH
PH LC 4: PHIU KHO SÁT CHÍNH THC
PH LC 5: KIM NH TIN CY CHO THANG O PSQ
PH LC 6: KIM NH TIN CY CHO THANG O MEYER
PH LC 7: PHÂN TÍCH EFA CHO THANG O PSQ
PH LC 8: PHÂN TÍCH EFA CHO THANG O MEYER
PH LC 9: PHÂN TÍCH HI QUY CA MÔ HÌNH 1
PH LC 10: PHÂN TÍCH HI QUY CA MÔ HÌNH 2
PH LC 11: PHÂN TÍCH HI QUY CA MÔ HÌNH 3
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2-1: Mô t các tiêu chí ca nguyên tc SMART 12
Bng 2-2: Phng pháp xây dng lng, thng theo mô hình 3P 14
Bng 2-3: Tóm lc các thành phn trong các nghiên cu s gn kt vi t chc 21
Bng 2-4: đnh ngha các bin thành phn trong mô hình nghiên cu 31
Bng 4-1: Các thông tin ca đi tng kho sát 48
Bng 4-2: kim đnh Cronbach’s Alpha s b các thành phn ca thang đo PSQ 50
Bng 4-3: kim đnh Cronbach’s Alpha s b các thành phn ca thang đo Meyer 51
Bng 4-4: Ma trn xoay nhân t s b cho thang đo PSQ 53
Bng 4-5: Ma trn xoay nhân t s b cho thang đo MEYER 55
Bng 4-6: kim đnh li Cronbach’s Alpha cho các thành phn thang đo PSQ 57
Bng 4-7: kim đnh li Cronbach’s Alpha cho các thành phn thang đo MEYER 57
Bng 4-8: Thng kê mô t các bin ca s tha mãn tin lng 59
Bng 4-9: Kim đnh trung bình mu phi tng cp các bin tha mãn tin lng 60
Bng 4-10: Thng kê mô t các bin s gn kt vi t chc 61
Bng 4-11: Kim đnh trung bình mu phi tng cp các bin gn kt vi t chc 61
Bng 4-12: Ma trn kim đnh h s tng quan Pearson ca các bin nhân t 63
Bng 4-13: Kim đnh các h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 1 66
Bng 4-14: Kim đnh li h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 1 67
Bng 4-15: Kim đnh các h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 2 68
Bng 4-16: Kim đnh li h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 2 69
Bng 4-17: Kim đnh các h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 3 70
Bng 4-18: Kim đnh li h s hi quy theo phng pháp Enter cho mô hình 3 71
Bng 4-19: Tóm tt kt qu kim đnh gi thuyt v tác đng gia các thành phn ca s
tho mãn tin lng đn s gn kt vi t chc 72
Bng 4-20: Mô t giá tr trung bình ca s tho mãn mc lng gia các cp bc cán b
công nhân viên 73
Bng 4-21: Kim đnh Levene cho các phng sai ca s tho mãn mc lng gia các
nhóm 74
Bng 4-22: Kim đnh ANOVA cho trung bình ca s tho mãn mc lng gia các
nhóm 74
Bng 4-23: Kim đnh s khác bit trung bình ca s tho mãn mc lng gia các
nhóm 75
DANH MC HÌNH NH
Hình 2-1: Mô hình nghiên cu ca Vandenberghe & Tremblay 26
Hình 2-2: Mô hình gi thuyt biu din tác đng có ý ngha gia các thành phn ca
s tha mãn tin lng đn thành phn gn kt bng cm xúc 29
Hình 2-3: Mô hình gi thuyt biu din tác đng có ý ngha gia các thành phn ca
s tha mãn tin lng đn thành phn gn kt bng hành vi 30
Hình 2-4: Mô hình gi thuyt biu din tác đng có ý ngha gia các thành phn ca
s tha mãn tin lng đn thành phn gn kt bng thái đ 30
Hình 3-1: S đ tóm tt quá trình chn mu trong nghiên cu đnh tính 34
Hình 3-2: Quy trình thc hin nghiên cu 37
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH
Phng trình 2-1: Phng trình hi quy bi cho mô hình gi thuyt 1 29
Phng trình 2-2: Phng trình hi quy bi cho mô hình gi thuyt 2 30
Phng trình 2-3: Phng trình hi quy bi cho mô hình gi thuyt 3 30
Phng trình 3-1: Phng trình hi quy bi theo lý thuyt ca mô hình 1 45
Phng trình 3-2: Phng trình hi quy bi theo lý thuyt ca mô hình 2 45
Phng trình 3-3: Phng trình hi quy bi theo lý thuyt ca mô hình 3 45
Phng trình 4-1: Phng trình hi quy bi d kin ca mô hình 1 64
Phng trình 4-2: Phng trình hi quy bi d kin ca mô hình 2 65
Phng trình 4-3: Phng trình hi quy bi d kin ca mô hình 3 65
Phng trình 4-4: Phng trình hi quy bi chính thc ca mô hình 1 68
Phng trình 4-5: Phng trình hi quy bi chính thc ca mô hình 2 70
Phng trình 4-6: Phng trình hi quy bi chính thc ca mô hình 3 72
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT
Ký hiu,
t vit tt
Ngha ca ký hiu, t vit tt
AC
Gn kt bng cm xúc (Affective Commitment)
Be
Các phúc li (Benefits)
CC
Gn kt bng hành vi (Continuance Commitment)
BCVT
Bu chính vin thông
EFA
Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis)
KMO
H s kim đnh đ phù hp ca mô hình trong EFA (Kaiser -Meyer-
Olkin)
KPI
Tiêu chun đánh giá công vic (Key Performance Indicators)
ILO
T chc lao đng quc t (
International Labour Organization)
LA
Cm nhn khan him vic làm thay th (Perceived Lack of
Alternatives)
NC
Gn kt bng thái đ (Normative Commitment)
OCQ
Bng câu hi gn kt vi t chc (Organization Commitment
Questionnaire)
PL
Mc lng (
Pay Level)
PR
Tng lng (
Pay Raises)
PSQ
Bng câu hi tha mãn vi tin lng (Pay Satisfaction
Questionnaire)
SA
C ch lng (Pay Structure & Administration)
Sac
Cm nhn tn tht khi ri b t chc (Perceived Sacrifice)
Sig
Mc ý ngha ca phép kim đnh (Significance of Testing (p-value))
TPHCM
Thành ph H Chí Minh
VIF
Nhân t phóng đi phng sai (Variance Inflation Factor)
VNPT
Tp đoàn bu chính vin thông Vit Nam
VTTP
Vin thông thành ph H Chí Minh
1
CHNG 1 – TNG QUAN V TÀI
1. Lý do chn đ tài
Trong giai đon phát trin hin nay, nhân t con ngi có yu t quyt đnh
đn s tn ti và phát trin ca công ty trong vic cnh tranh vi các đi th khác.
Các công ty đã bt đu quan tâm đn vic qun lý ngun nhân lc đ to th mnh
cho đn v ca mình. Trong công tác qun tr ngun nhân lc thì yu t tr công lao
đng có mt vai trò ht sc quan trng vì nó là mt yu t tha mãn nhu cu cng
nh to s gn kt ca nhân viên vi công ty. Mt c ch tr công lao đng hp lý s
giúp doanh nghip thu hút, duy trì nhân viên gii cng nh kích thích và đng viên
tinh thn ca nhân viên.
Bu chính vin thông (BCVT) va là công c thông tin ca ng và Nhà
nc, va là mt ngành dch v thuc kt cu h tng ca nn kinh t quc dân, mt
b phn không th thiu ca ngi dân trong thi đi ngày nay, đng thi là ngành
kinh t mi nhn, là mt trong bn tr ct làm ra hiu qu đóng góp vào s tng
trng ca nn kinh t quc dân. Trong c ch th trng đnh hng xã hi ch
ngha, hi nhp kinh t th gii và khu vc đã và s xut hin nhiu đi th cnh
tranh nh Viettel, FPT, VN Mobile…, cùng chia s trong hot đng BCVT, va hp
tác va cnh tranh. iu này đem li nhiu khó khn mi cho ngành BCVT nói
chung, Tp đoàn bu chính vin thông Vit Nam (VNPT) nói riêng.
S kin Vit Nam gia nhp WTO đã đánh du bc ngot trong tin trình hi
nhp quc t ca nc ta. S kin này đã đem li nhng tác đng mnh m và sâu
rng đn mi lnh vc ca đi sng kinh t - xã hi, trong đó có lnh vc BCVT và
công ngh thông tin. Các cam kt ca Vit Nam vi WTO trong lnh vc BCVT cho
phép các doanh nghip nc ngoài đc tham gia cung cp các dch v BCVT thông
qua các hình thc liên doanh, góp vn và phát trin mt s dch v cha tng có
trong nc. iu này buc VNPT phi nhn thc đc các tác đng tim n, phi đi
mt vi áp lc cnh tranh không ch bi các doanh nghip BCVT trong nc mà vi
2
c các doanh nghip nc ngoài vi tim lc mnh v tài chính, công ngh và đc
bit là kinh nghim trong qun lý
Xu th tt yu ca hot đng cnh tranh đang din ra không ch trên th trng
trong nc mà còn din ra trên toàn cu, bên cnh áp lc, thách thc ln mà VNPT
phi đi mt trong thi gian ti khi hi nhp quc t và thc hin các cam kt WTO
cùng vi yêu cu ca nhà nc v sp xp, đi mi doanh nghip, đã đang và s to
nhiu áp lc, khó khn đi vi VNPT, đòi hi ban lãnh đo VNPT cng nh mi cán
b công nhân viên phi nhn thc đc tm quan trng ca vic tng cng nng lc
cnh tranh. Nm bt đc s cp bách ca vn đ này, VIN THÔNG THÀNH PH
H CHÍ MINH (VTTP) đã tiên phong trong công tác đi mi c cu bên trong đ có
th có đc mt cái khung vng vàng đ sn sàng cho cuc cnh tranh đy áp lc
này. nâng cao s cnh tranh vi các đi th trên th trng và phát trin trong
tng lai thì VTTP cn thit phi xây dng cho mình mt c cu tht vng mnh vi
đi ng nhân viên có tay ngh cao, tinh thn trách nhim trong công vic và phi gn
kt lâu dài vi công ty…, đ đt đc điu đó thì VTTP luôn coi trng ngun nhân
lc vì ch có ngun nhân lc gii mi góp phn to nên mt c cu vng chc.
Nhng trong vn đ nhân lc cn phi có s công bng trong cách c x, đc bit là
vn đ tr lng phi tht s công bng vì trc đây VTTP thc hin tr lng da
vào thâm niên và bng cp đào to. Ch đ tr lng này bc l mt s
nhc đim
nh: Tin lng không gn vi kt qu và giá tr công vic thc hin, vic tr và tng
lng ch yu da trên thâm niên làm vic và bng cp, lao đng gin đn thâm niên
nhiu nm cng có th lng cao bng nhng k s, c nhân có nng lc nhng mi
ra trng. Nhng hn ch này to ra s bt hp lý trong chi tr lng thng, làm
mt đi đng lc làm vic, tính khuyn khích hay đòn by kinh t ca tin lng đi
vi nhân viên, to ra s bc xúc ca ngi lao đng, đc bit là lp tr và đi ng
qun lý. Có l, đây là mt trong nhng nguyên nhân chính yu dn đn tình trng
"khó thu hút và mt dn nhân tài" ti VTTP.
H thng tin lng - tin thng - phúc li áp dng ti doanh nghip là mt
công c quan trng mang tính chin lc ca qun tr ngun nhân lc. Trong thi k
3
nn kinh t đang khng hong, hu ht các doanh nghip đang gp rt nhiu khó
khn, chính vì vy mà các doanh nghip Vit Nam đã, đang và s phi đng đu vi
các tp đoàn, công ty trong nc và công ty nc ngoài trong cuc chin giành nhân
viên gii.
Ti sao các tp đoàn, công ty có vn đu t nc ngoài luôn thu hút và duy trì
đc mt đi ng nhân viên gii mt cách n đnh và bn vng?
Câu tr li s là rt nhiu lý do nhng không th không nhc đn tính công
bng bên trong, cng nh bên ngoài ca h thng tin lng.
Mt Phng pháp tr lng hiu qu hin nay đc các công ty mnh đang áp
dng rng rãi (nht là các công ty nc ngoài) đó chính là tr lng theo phng
pháp 3P.
Hin ti, VTTP đang áp dng tr lng theo phng pháp 3P nhng cha tht
s thu hút và gi chân đc nhân tài vì vn cha trin khai đc ht sc mnh ca
phng pháp 3P.
Nhn bit đc s cn thit v vn đ này, em đã chn đ tài “NH HNG
CA S THA MÃN TIN LNG N S GN KT CA CÁN B
CÔNG NHÂN VIÊN VIN THÔNG TPHCM” đ nghiên cu khoa hc.
2. Câu hi nghiên cu
tài đc thc hin nhm tr li cho các câu hi nghiên cu sau đây:
- S tha mãn v tin lng có nh hng đn s gn kt ca cán b công
nhân viên vin thông TPHCM hay không?
- Nu có s gn kt thì s gn kt đó nh th nào?
3. Mc tiêu nghiên cu
Thông qua cuc nghiên cu 300 cán b công nhân viên đang làm vic ti
VTTP, đ tài nghiên cu đc thc hin nhm:
- o lng các khía cnh ca s tho mãn tin lng và các bin thành
phn ca nó gm: Mc lng, Các phúc li, Tng lng và C ch lng.
4
- o lng s gn kt vi t chc và các bin thành phn ca nó gm: Gn
kt bng cm xúc, Gn kt bng hành vi và Gn kt bng thái đ.
- Xem xét và so sánh tác đng ca các thành phn ca s tho mãn tin
lng đn ln lt tng thành phn ca s gn kt vi t chc.
- Xác đnh xem có s khác bit trong s tho mãn mc lng gia các cp
bc nhân viên trong t chc hay không?.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: nh hng ca s tha mãn tin lng đn s gn
kt ca cán b công nhân viên Vin Thông TPHCM.
- Phm vi nghiên cu: Vin Thông TPHCM.
5. Phng pháp nghiên cu
D liu thu thp thông qua bng câu hi đc xây dng da trên thang đo s
tha mãn tin lng PSQ ca Heneman & Schwab (1985) và thang đo s gn kt
vi t chc ca Meyer & Allen (1993) có chnh sa.
Vic nghiên cu đc thc hin theo 2 giai đon:
Giai đon 1: S dng phng pháp nghiên cu đnh tính nhm khng đnh và
b sung nhng tiêu chí đánh giá, điu chnh thang đo và xây dng bng câu hi phc
v cho quá trình nghiên cu đnh lng.
Giai đon 2: S dng phng pháp nghiên cu đnh lng vi k thut phng
vn bng bng câu hi. T các bin đo lng giai đon nghiên cu đnh tính, xác
đnh các yu t và các thuc tính đo lng bng vic phát bng câu hi th cho 50
nhân viên đang làm vic ti VTTP đ thu thp ý kin và chnh sa thang đo. Sau khi
hiu chnh thang đo cui cùng đc s dng cho phng vn chính thc.
Phng pháp thu thp s liu: Kho sát đnh lng đc thc hin ti Vin
Thông thành ph H Chí Minh vi phng pháp chn mu ngu nhiên. i tng
5
chn mu là cán b công nhân viên đang làm vic ti VTTP, tin hành phng vn
trc tip bng bng câu hi.
Phng pháp phân tích s liu: D liu thu thp đc mã hoá và x lý bng
phn mm SPSS nhm đánh giá s b các thang đo, phân tích nhân t khám phá,
phân tích tng quan, kim đnh gi thuyt ca các mô hình hi quy và phân tích
hi quy. Các kim đnh T-test so sánh cp, phân tích sâu ANOVA cng đc thc
hin đ làm rõ hn các vn đ liên quan đn các gi thuyt nghiên cu.
Trong nghiên cu này, thông qua phng pháp tham vn chuyên gia, cùng
tho lun và chnh sa t ng cho phù hp vi t ng ca ngi Vit Nam và phù
hp vi ng cnh trong ngành Vin Thông ti VTTP. ng thi, s s dng thang đo
Likert t 1 đn 5 đ nhân viên VTTP nhn xét theo quy c đánh giá mc đ tng
dn t 1 - ít quan trng đn 5 - rt quan trng vi hai bc c bn sau:
Bc 1: S dng h s Cronbach’s alpha đ đánh giá đ tin cy ca thang đo
nhm đánh du các bin có h s Cronbach’s alpha nh đ làm c s cho vic loi b
các yu t có trng s phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis -
EFA) nh. Trong nhng nghiên cu khám phá, h s này thng đc chp nhn
mc ti thiu là 0,7 (Nunnaly, 1978). Vì vy, kt qu bc 1 này s giúp xem xét
loi b bt các yu t không có s tng quan mnh. ng thi, các yu t còn li
vi h s ln hn 0,7 s đc xem xét đa vào mô hình phân tích nhân t đ c
lng bc 2.
Bc 2: Mô hình phân tích nhân t khám phá (EFA) đc s dng nhm mc
đích thu nh các yu t thành các nhóm có mi tng quan vi nhau hoc cùng mt
đc đim. Phng pháp trích h s đc s dng là phân tích nhân t c bn
(principle component analysis) vi thao tác xoay nhân t (Varimax) nhm tìm kim
các yu t có trng s ln hn 0,5.
Xác đnh kích thc mu: Vic xác đnh kích thc mu da theo yêu cu
ca phân tích nhân t khám phá EFA và hi quy đa bin. i vi phân tích nhân t
khám phá EFA thì c mu ti thiu 5 ln tng s bin quan sát. i vi hi quy đa
6
bin, theo Tabachnick và Fidell (1996) c mu ti thiu đc tính theo công thc
80+5*m (m là s bin quan sát).
6. Ý ngha thc tin ca đ tài
tài nghiên cu mang đn mt s ý ngha thc tin cho ban lãnh đo VTTP
nhm trin khai hiu qu h thng tr lng công bng hn và qua đó làm nâng cao
s gn kt ca nhân viên VTTP thông qua vic tr lng theo phng pháp 3P. S
thành công hay tht bi ca doanh nghip có mt phn đóng góp không nh t cht
lng và s trung thành t nhân viên ca doanh nghip đó.
Kt qu nghiên cu là mt chng minh đnh lng giúp ban lãnh đo
VTTP thy đc vai trò tác đng ca s tho mãn tin lng đn s gn kt vi
t chc, đ t đó chú trng hn đn vic hình thành các chính sách nhm tho mãn
tin lng nhm kích thích ngi lao đng có nng lc làm vic n đnh lâu dài vi
t chc và thu hút đc nhiu nhân tài hn cho VTTP. ây là mt yu t ch quan
mà ban lãnh đo VTTP hoàn toàn có th thy đc. C th, ban lãnh đo VTTP cn
chú trng hn đn cán b công nhân viên thông qua vic thit k các gói lng,
thng phù hp đ kích thích h đt mc tiêu chung ca t chc.
7. Cu trúc ca đ tài
Lun vn bao gm các chng sau:
Chng 1 - Phn m đu: Trình bày tóm lc lý do, mc tiêu, ý ngha, phm
vi, phng pháp nghiên cu cng nh cu trúc và tóm tt dành cho lãnh đo VTTP.
Chng 2: Trình bày mt s lý thuyt tr công lao đng, phng pháp 3P và
s tha mãn, t đó dn ra nhng lý thuyt có liên quan đn đ tài nh s tho mãn
tin lng và s gn kt vi t chc, chng này cng trình bày các mô hình đã
nghiên cu v vn đ tr lng ti các doanh nghip. Sau cùng là đ xut mô hình
nghiên cu và các gi thuyt nghiên cu ca đ tài.
Chng 3: Trình bày chi tit phng pháp đc dùng đ thc hin nghiên cu.
ng thi chng này cng trình bày các phng pháp kim đnh nh đ tin cy
7
Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá EFA cho hai thang đo s tho mãn
tin lng và s gn kt vi t chc.
Chng 4: Trình bày kt qu ca nghiên cu bao gm quá trình x lý d
liu nh Cronbach’s alpha, phân tích nhân t EFA, phân tích hi quy bi, kim đnh
s khác bit ca giá tr trung bình tng th.
Chng 5 - Kt lun và kin ngh: a ra các bin lun, ý ngha và tính ng
dng ca nghiên cu, đng thi đa ra mt s gii pháp áp dng kt qu nghiên cu
vào thc tin, hn ch ca đ tài và đ xut hng nghiên cu tip theo.
8
CHNG 2 - C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Mc đích ca chng này là gii thiu các khái nim và lý thuyt làm c s
xây dng mô hình nghiên cu. Chng này cng c gng làm rõ các khái nim ca
hai bin chính trong nghiên cu là s tha mãn tin lng (Pay Satisfaction) và s
gn kt vi t chc (Organizational Commitment). ng thi cng làm rõ mi liên
h gia các thành phn trong hai bin chính cng nh xem xét các nghiên cu thc
nghim trc đây trên th gii có liên quan đn hai bin chính này. Mô hình nghiên
cu và các gi thuyt nghiên cu ca đ tài cng s đc trình bày c th trong
chng này.
2.1 CÁC LÝ THUYT LIÊN QUAN N TÀI
2.1.1 S tha mãn v tin lng
2.1.1.1 Các khái nim
a) Khái nim v lng
Trong thc t, khái nim v c cu tin lng rt đa dng các nc trên th
gii. Tin lng có th có nhiu tên gi khác nhau nh tin lng lao đng, thu
nhp lao đng, v.v
Theo quan đim ca ci cách tin lng nm 1993, tin lng là giá c sc
lao đng, đc hình thành qua tha thun gia ngi s dng lao đng và ngi
lao đng phù hp vi quan h cung cu sc lao đng trong nn kinh t th trng.
Tin lng ca ngi lao đng do hai bên tha thun trong hp đng lao đng và
đc tr theo nng sut lao đng, cht lng và hiu qu công vic.
Theo t chc lao đng quc t (ILO), tin lng là s tr công hoc thu nhp
có th biu hin bng tin và đc n đnh bng tha thun gia ngi s dng lao
đng và ngi lao đng, do ngi s dng lao đng phi tr cho ngi lao đng theo
mt hp đng đc vit ra hay bng ming cho mt công vic đã thc hin hay s
phi thc hin, hoc cho mt dch v đã làm hay s phi làm.
9
Thu nhp ca ngi lao đng t vic làm bao gm các khon: Tin lng c
bn, ph cp, tin thng và các loi phúc li. Mi yu t có cách tính khác nhau đi
vi vic kích thích đng viên ngi lao đng hng hái, tích cc, sáng to trong công
vic và trung thành vi doanh nghip.
Tin lng lao đng là mt lnh vc quan trng trong qun tr ngun
nhân lc vì không nhng nó là chi phí ca t chc mà nó còn có th gây nh hng
lên hành vi ca cá nhân trong t chc.
Nhìn chung các đnh ngha bên trên tuy din t v tin lng di các góc
đ khác nhau nhng tt c đu phn nh đúng nhng nét khái quát v tin lng lao
đng. Trong phm vi nghiên cu này thì khái nim v tin lng đc xem là phn
tr công cho lao đng đ bù đp cho công sc (th lc, trí lc) và thi gian mà
ngi lao đng đã b ra nhm hng đn mc tiêu, li ích ca ngi thuê mn lao
đng.
b) Khái nim v lng 3P
xây dng quy ch lng, thng theo mô hình 3P đt kt qu kh quan,
doanh nghip cn phi s dng b ch s KPI nh là mt công c trong vic đánh giá
nng lc, hiu qu công vic ca nhân s vì KPI giúp toàn b nhân viên thy đc
bc tranh tng th v nhng nhân t quan trng, v nhng vic h cn u tiên thc
hin. S dng chúng đ đo lng hiu qu. Cn bo đm mi nhân viên tp trung vào
vic đt mc tiêu đ ra trong ch s KPI. Vic thc hin các mc tiêu đa ra đòi hi
s toàn tâm ca nhân viên, nhà qun lý ra đúng quyt đnh và c vic thc hin KPI.
Vy KPI là gì? Mô hình 3P là gì? Ta s xem xét chúng thông qua các khái nim di
đây:
Khái nim KPI
KPI là các ký t đu tiên ca các t: Key Performance Indicators. KPI thc
cht là b ch s đo lng (hay các tiêu chí đánh giá công vic) dùng đ đánh giá
hiu qu công vic ca nhân viên trong doanh nghip.
10
David Parmenter_ngi đã khám phá ra các ch s đo lng KPI và là tác gi
cun sách “Key Performance Indicators – developing, implementing and using
winning KPIs” đc xut bn vào tháng giêng nm 2007, cun sách này đóng vai trò
quan trng giúp các doanh nghip có c s đ xây dng các ch s KPI tng ng
vi đt thù ca doanh nghip đ áp dng trong vic đánh giá nhân s.
KPI đã đc ng dng rt thành công trong tt c các lnh vc ti các quc gia
trên th gii. trên thc t cho thy, nh vic áp dng các ch s đo lng KPI trong
vic đánh giá hiu qu hot đng ca nhân s ti doanh nghip khin kt qu lao
đng ca nhân s tin b rõ rt, hiu qu công vic tng lên nhanh chóng. Ti Vit
Nam có rt nhiu doanh nghip đã áp dng thành công KPI trong vic đánh giá nng
lc, hiu qu công vic ca nhân s nh: tp đoàn GAMI, tp đoàn FPT… Tuy
nhiên, vic áp dng KPI trong doanh nghip không h đn gin, đ đa ra đc b
ch s KPI thích hp vi mô hình doanh nghip đòi hi b phn nhân s phi có trình
đ và nng lc trong vic phân tích công vic, trong vic xác đnh đc các yu t
tht cn thit ca công vic t đó đa ra các ch s KPI hp lý.
Khái nim mô hình 3P
Mô hình 3P đc to bi 3 thành phn:
P1: Position_v trí công vic: Là mt phng pháp mang tính h thng nhm
xem xét giá tr ca mt công vic đóng góp vào cho t chc trong mi tng quan
vi giá tr ca mt công vic khác.
Là đo lng mt công vic “ln” hoc “nh” nh th nào so vi mt công
vic khác.
Là đ bo đm nhng vic có “kích c” khác nhau đc tr lng khác nhau
và hp lý.
Mi v trí công vic đc xem xét theo các yu t đánh giá và đc quy ra
đim.
11
làm đc P1 chúng ta phi xác đnh đc các yu t đánh giá ca CRG
(William M.Mercer): Tác đng lên t chc (impact on organization), Mc đ qun lý
(supervision), Phm vi trách nhim (area of responsibility), Mc đ phi hp
(interaction), Trình đ hc vn và kinh nghim (qualification), Gii quyt vn đ
(problem solving), iu kin môi trng làm vic (environment conditions).
P2: Person_Nng lc cá nhân: Xác đnh h s ti thiu (nng lc thc t/nng
lc tiêu chun) đ làm c s chn đúng ngi đm nhn v trí công vic.
làm đc vic này chúng ta phi xây dng nhng tiêu chun nng lc cn
thit mong đi cho mi v trí chc danh công vic, đánh giá nng lc hin ti so vi
nng lc tiêu chun mong mun và xây dng k hoach đào to, phát trin ngun
nhân lc (xây dng t đin nng lc cho VTTP).
Mi mt v trí chc danh công vic có mt nng lc tiêu chun riêng.
Nhng nng lc cn thit ca VTTP bao gm: Giao tip; nhn thc và gii
quyt vn đ; kim soát công vic cá nhân; s dng vi tính và thit b k thut; son
tho vn bn; hp tác đng đi; cam kt trung thành ngh nghip; trung thc, đáng
tin cy; kh nng làm vic đc lp, ch đng trong công vic; quan h khách hàng,
đi ngoi; sáng to, to ra cái mi có ích. Bên cnh đó còn có nhng nng lc v
qun lý, chuyên môn
Sau khi đã xây dng đc tiêu chun nng lc cho tng b phn và cá nhân
thì chúng ta bt đu theo dõi, đánh giá và chnh sa.
P3: Performance_Hiu qu thc hin công vic: Sn phm ca P3 là nhng
bn thit lp mc tiêu (KPI) cho tng cá nhân theo SMART (nguyên tc dùng đ
thit lp mc tiêu cá nhân) và bn đánh giá kt qu thc hin theo mc tiêu đã thit
lp.
12
Bng 2-1: Mô t các tiêu chí ca nguyên tc SMART.
STT Tiêu chí Mô t
1 S_Specific C th, rõ ràng và d hiu.
2 M_Measurable o lng đc.
3 A_Achievable Có th đt đc bng chính kh nng ca mình.
4 R_Realistic Thc t không vin vông.
5 T_Time bound Thi hn đ đt đc mc tiêu đã vch ra.
T tiêu chí SMART này chúng ta s thit lp nên b ch s KPI cho tng cá
nhân.
Theo 3P, thì mi tháng ngi lao đng có th đc nhn c 3P, và cng có th
không đc nhn P3 (khi nng lc không đt % so vi tiêu chun doanh nghip đa
ra).
Kt hp 3 thành phn này trong công tác đánh giá kt qu công vic ca nhân
s trong doanh nghip, s giúp nhân s phát huy ht nng lc, trình đ, kin thc, k
nng ca h vào công vic. Giúp h đt đc nhng thành tu cao nht trong công
vic, đng thi cng giúp doanh nghip ngày càng phát trin bn vng.
2.1.1.2 Phng pháp xây dng mô hình 3P
a) Phng pháp xây dng các ch s KPI
cây dng b ch s đo lng KPI thông thng ta tin hành theo 3 bc
sau:
Bc 1: Xác đnh các hot đng chính mà nhân viên phi thc hin. Trong
thc t, khi xây dng KPI doanh nghip thng tp trung vào 4 vn đ trng yu: i)
Cht lng; ii) Hiu qu; iii) Chi phí; iv) Tin đ thc hin công vic.
Bc 2: Xác đnh quy trình thc hin các hot đng đó.
13
Bc 3: t ra các ch s đo lng KPI da trên nguyên tc: i) o cái gì?; ii)
o đ làm gì?; iii) o nh th nào?.
b) Ni dung ca mô hình 3P
Theo mô hình 3P, thu nhp ca mi cán b công nhân viên s đc tính theo
công thc đang áp dng ti VTTP:
Thu nhp = Lng c bn[P1] + Lng theo nng lc cá nhân[P2] +
Thng theo hiu qu công vic[P3].
c) Các yu t chi phi mô hình 3P
Có rt nhiu yu t chi phi mô hình 3P. Tuy nhiên, vic chi phi mô hình 3P
thng tp trung vào các yu t chính sau: Quan đim ca nhà lãnh đo; Quy mô
doanh nghip; Loi hình doanh nghip; S kt hp gia ban giám đc, phòng nhân
s và toàn th nhân s trong doanh nghip; Tâm lý ngi lao đng; V trí công vic,
nng lc, hiu qu công vic ca ngi nhân viên.
Các yu t chính này nu đc kt hp vi nhau và theo xu hng tích cc s
giúp vic xây dng và trin khai quy ch lng, thng theo mô hình 3P thành công.
Giúp nhân s phát huy ht kh nng ca h vào s tn ti và phát trin ca doanh
nghip và giúp nhân s đc nhng li ích thit thc t công sc mà h đã b ra.
Tuy nhiên, nu ch mt vài yu t trên th hin đc tích cc thôi s làm cho
vic xây dng và trin khai quy ch lng thng theo mô hình 3P gp rt nhiu khó
khn, thm chí có th làm cho vic xây dng và thc thi phng án đó b phá sn.
2.1.1.3 Mô hình hóa phng pháp xây dng quy ch lng, thng theo mô
hình 3P
Phng pháp xây dng quy ch lng, thng theo mô hình 3P đc tin
hành theo các bc sau:
14
Bng 2-2: phng pháp xây dng lng thng theo mô hình 3P.
2.1.1.4 Các thành phn ca s tha mãn v tin lng
S tha mãn tin lng là mt khong cách gia mc đ ngi lao đng cm
nhn h đáng đc nhn vi mc đ mà h đc chi tr trong thc t. S tha
mãn tin lng cng liên quan đn yu t công bng trong phân phi thu nhp ca t
chc. Tc là ngoài vic ngi lao đng cm nhn v khong cách gia mc đ đóng
góp ca h vi mc tin lng thc tr ca t chc, h còn ngm ngm so sánh vi
v trí công vic khác trong t chc (cng trong tng quan mc so sánh công sc
đóng góp và tin lng thc nhn) nu h cm thy phn h nhn đc thun li
hn đng nghip thì khi y h đt đc s tha mãn tin lng.
Xây dng b ch s KPI ng vi v trí công vic[P1]; nng lc
cá nhân[P2]; hiu qu làm vic[P3] cho tng v trí công vic.
Bc 2
Bc 3
Bc 4
Bc 5
Bc 6
Bc 7
Bc 8
Xác đnh s đ t chc – nghip v ca các phòng ban.
Xây dng bn mô t công vic – Tiêu chun công vic cho
các v trí trong doanh nghip.
Bc 1
Xây dng mc lng c bn da vào v trí công vic.
Xác đnh lng theo nng lc cá nhân nhân viên [P2].
Xác đnh mc thng theo hiu qu làm vic ca nhân
Thit lp quy ch tr lng, thng.
Giám sát và điu chnh.