BăGIÁOăDCă&ăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHệăMINH
**********
HOÀNG ANH THÔNG THÌN
NHăHNGăCAăVNăHịAăCỌNGăTY
NăSăGNăKTăVIăTăCHCăCAăNHÂNăVIÊNă
NGÂNăHÀNGăTMCPăÁăCHÂUăTIăTP.HCM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - Nm 2013
BăGIÁOăDCă&ăÀOăTOă
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHệăMINH
**********
HOÀNG ANH THÔNG THÌN
NHăHNGăCAăVNăHịAăCỌNGăTY
NăSăGNăKTăVIăTăCHCăCAăNHÂNăVIÊNă
NGÂNăHÀNGăTMCPăÁăCHÂUăTIăTP.HCM
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Minh Tun
TP. H Chí Minh - Nm 2013
LIăCAMăOAN
Tôi là Hoàng Anh Thông Thìn, tác gi lun vn tt nghip cao hc này. Tôi
xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi, s liu và kt qu nghiên
cu trong lun vn này là trung thc và cha đc ai công b trong bt k công
trình khoa hc nào. Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim vi cam kt trên.
HOÀNG ANH THÔNG THÌN
LIăCMăN
Sau thi gian chun b và tin hành nghiên cu, tôi đã hoàn thành đ tài
ắnh hng ca vn hóa công ty đn s gn kt vi t chc ca nhân viên ngân
hàng TMCP Á Châu ti TP.HCM”. Trong quá trình thc hin, tôi đã nhn đc s
hng dn quý báu ca các thy, cô giáo, bn bè, ngi thân và nhng nhân viên
ngân hàng TMCP Á Châu ti TPHCM đã tham gia nhng kho sát phc v cho
nghiên cu này.
Qua đây, tôi mun gi li cm n sâu sc đn:
- TS. Nguyn Minh Tun, ngi đã tn tình hng dn khoa hc cho tôi
trong quá trình xây dng, t chc và hoàn thành lun vn này.
- Các thy cô giáo trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã
truyn đt cho tôi nhng kin thc trong thi gian hc cao hc, đ tôi có
nn tng kin thc thc hin lun vn này.
- Bn bè, đng nghip là nhng ngi đã nhit tình h tr tôi trong quá
trình tho lun, tìm kim thông tin, thu thp và x lý d liu.
- Nhng ngi tiêu dùng đã tham gia tr li nhng bng kho sát, giúp tôi
thu thp đc thông tin và d liu cho nghiên cu.
- Và cui cùng là nhng ngi thân đã đng viên, ng h và to điu kin
tt nht cho tôi hoàn thành khóa hc và lun vn này.
TP. H Chí Minh, ngày 24 tháng 12 nm 2013
Hc viên: Hoàng Anh Thông Thìn
MCăLC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC HÌNH V
DANH MC BNG BIU
DANH MC CÁC T VIT TT
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăăTÀI 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 4
1.3 Các nhim v ca lun vn 4
1.4 i tng và phm vi nghiên cu 4
1.5 Phng pháp nghiên cu 5
1.6 Kt cu ca bài nghiên cu 5
CHNGă2:ăCăSăLụăTHUYT 6
2.1 Vn hóa công ty 6
2.2 S gn kt vi t chc 12
2.3 Mi quan h gia vn hóa công ty và s gn kt vi t chc 14
2.4 Mô hình nghiên cu đ xut 16
Tóm tt chng 2 17
CHNGă3:ăPHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU 18
3.1 Thit k nghiên cu 18
3.2 Phng pháp chn mu 21
3.3 Xây dng bng câu hi 21
3.4 Phng pháp x lý s liu 24
Tóm tt chng 3 27
CHNGă4:ăKTăQUăNGHIÊNăCU 28
4.1 Mô t mu 29
4.2 ánh giá s b đ tin cy ca các thang đo 30
4.2.1 ánh giá s b đ tin cy ca thang đo bng h s Cronbach’s
alpha 31
4.2.2 Phân tích nhân t khám phá (EFA) 37
4.2.2.1 Phân tích nhân t thang đo các thành phn vn hóa 37
4.2.2.2 Phân tích nhân t thang đo s gn kt vi t chc 41
4.3 Phân tích tng quan - hi quy 42
4.3.1 Phân tích tng quan 42
4.3.2 Phân tích hi quy tuyn tính bi 43
Tóm tt chng 4 56
CHNGă5
:
KTăLUNăVÀăă
XUT
57
5.1 Kt qu chính 57
5.2 Các đóng góp và kin ngh 57
5.2.1 Yu t tôn trng - phát trin nhân viên 58
5.2.2 Yu t Nng n/ tháo vát 63
5.2.3 Yu t S n đnh 64
5.2.4 Yu t nh hng đi nhóm 66
5.2.5 Yu t ci tin 67
5.2.6 Yu t nh hng kt qu 67
5.3 Hn ch và đ xut cho các nghiên cu tip theo trong tng lai 68
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANHăMCăHỊNH V
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu 16
Hình 3.1: S đ tóm tt quá trình chn mu trong nghiên cu đnh tính 19
Hình 3.2: Quy trình thc hin nghiên cu 20
Hình 4.1: Biu đ Histogram 45
Hình 4.2: Biu đ Q-Q, P-P 45
DANHăMCăBNG
Bng 4.1: Các thông tin ca đi tng kho sát 30
Bng 4.2: H s Cronbach’s alpha các thành phn vn hóa công ty (N = 220) 32
Bng 4.3: Thng kê s lng bin quan sát và h s Cronbach’s alpha ca thang đo
các thành phn vn hóa công ty và thang đo s gn kt vi t chc 35
Bng 4.4: Kim đnh KMO và Bartlett ậ thang đo các thành phn vn hóa 38
Bng 4.5: Kt quá phân tích nhân t- thang đo cá thành phn vn hóa 38
Bng 4.6: H s Cronbach’s alpha ca 2 thành phn nh hng kt qu và Nng
n/tháo vát 40
Bng 4.7: Kim đnh KMO và Bartlett ậ thang đo các thành phn vn hóa 41
Bng 4.8: Kt quá phân tích nhân t- thang đo các thành phn vn hóa 41
Bng 4.9: Tng quan gia các thành phn vn hóa và s gn kt vi t chc 42
Bng 4.10: Thng kê phân tích các h s hi quy 44
Bng 4.11: Các h s xác đnh mô hình 46
Bng 4.12 : Kim đnh tính phù hp ca mô hình 48
Bng 4.13: Tóm tt kt qu kim đnh gi thuyt 56
DANHăMCăCÁCăTăVITăTT
1. VHDN : Vn hóa doanh nghip
2. VH : Vn hóa
3. EFA : Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis)
4. KMO : H s Kaiser - Mayer ậ Olkin
5. Sig. : Mc ý ngha quan sát (Observed significance level)
6. VIF : H s nhân t phóng đi phng sai (Variance inflation
factor)
7. SPSS : Phn mm thng kê cho khoa hc xã hi (Statistical Package
for the Social Sciences)
8. TMCP : Thng mi c phn
9. OCP : Mô hình vn hóa công ty (Organizational Culture profile)
10. ACS : Thang đo gn kt t chc (The Affective Commitment Scale)
11. TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
12. ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
13. BSC : Th đim cân bng ậ Balanced Scorecard
1
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăăTÀI
1.1 LỦădoăchnăđătƠi
S phát trin ca nn kinh t quc gia bao gi cng gn lin vi s phát trin
ca mt h thng tài chính lành mnh, bn vng. c s dng nh là mt công c
chính yu trong điu hành các chính sách tài chính ậ tin t v mô ca nhà nc, các
t chc tài chính nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đã cho thy tm quan
trng và s phát trin to ln ca mình bên cnh s phát trin nhanh chóng ca đt
nc. Thc tin ca nhiu quc gia cho thy, nu s phát trin ca h thng Ngân
hàng đc h tr ch yu t s phát trin tng xng ca ngun nhân lc, đc bit
là ngun nhân lc cht lng cao thì s to nên s phát trin bn vng cho ngành.
Vit Nam s phát trin nhanh chóng ca các t chc tín dng giai đon 2007-2008
đã bc l ra nhiu hn ch, điu này bt ngun t nhiu nguyên nhân, mt trong
nhng nguyên nhân trng yu xut phát t ngun nhân lc, trong đó ngun nhân lc
cht lng cao phát trin cha phù hp vi mc tng trng hot đng ca các t
chc tín dng và thiu s gn bó vi công vic t chc hin ti. Vi đc trng ca
ngun nhân lc Ngân hàng ch yu là ngun nhân lc tr, có trình đ cao (thng kê
t Ngân hàng nhà nc nm 2011 thì ngun nhân lc Ngân hàng có hn 60% nhân
viên đ tui di 30 và gn 70% trình đ t đi hc tr lên) thì vic phát huy và
tn dng đc th mnh ca ngun lc tr này s mang li thành công rt ln cho
các t chc Ngân hàng. Tuy nhiên, thc trng thay đi công vic sang t chc khác
din ra rt nhiu đi vi ngun lc tr bi l s nng đng, mun khám phá điu
mi, s hp dn, cun hút t các t chc khác,…t đó dn ti khó khn đi vi các
ngân hàng( đc bit là các ngân hàng thng mi c phn (TMCP) trong vic to ra
s gn kt vi các nhân viên gii đóng vai trò quan trng trong t chc ca mình.
Mt khác, s phát trin nh v bão ca khoa hc - công ngh đã tác đng
đn mi mt ca đi sng, kinh t-xã hi, làm thay đi nhn thc và phng pháp
sn xut kinh doanh ca nhiu lnh vc, nhiu ngành kinh t khác nhau, trong đó có
lnh vc Ngân hàng. Trong nhng nm gn đây, vn đ nhân viên ngh vic trong
các ngân hàng đc nhc đn khá nhiu, song vn cha có đc hng đi và cách
2
làm c th đ làm gim làn sóng ngh vic đang len li trong các t chc này. Vn
đ nhân s ti các ngân hàng Vit Nam li vn luôn là ch đ ắhot” t trc ti nay
và càng ắnóng” hn mi khi báo cáo kt qu kinh doanh đc công b.
Hinh 1. 1 BinăđngănhơnăsăngƠnhăngơnăhƠngă9ăthángănmă2013
(đnăv:ăngi)
Qua biu đ trên ta thy đc tình hình bin đng nhân s ca các ngân hàng
trong 9 tháng đu nm là rt đáng xem xét. Trong đó ngân hàng TMCP Á Châu
(ACB) có mc bin đng nhân s là cao nht trong các ngân hàng. Vn đ đáng
quan tâm đng sau câu chuyn tng, gim s lng nhân viên ngân hàng có l là
nhng nhân viên ngh vic h đi đâu, sang ngân hàng khác hay tm thi ra khi
ngành? iu đó cng có ngha nhng nhân viên đc tuyn vào trong thi gian qua
là ngi ca ngân hàng khác chy qua, hay mi gia nhp ngành? iu này gây nh
hng rt ln đn s thành công ca 1 t chc. S thành công ca các ngân hàng
gi đây không phi da vào vn và công ngh na mà t ngun nhân lc. Ngun
nhân lc cng là tài sn, nhng là tài sn rt di đng, h có th t b ngân hàng ca
mình bt k lúc nào, thm chí tài sn này có th b ắđánh cp” bt c lúc nào nu
các ngân hàng không có nhng chính sách phù hp. Mt cuc cnh tranh khc lit
3
tranh giành nhân lc cht lng cao đã và đang din ra gia các ngân hàng. Do đó,
mt vn đ đc đt ra là làm sao đ nhân viên có s gn kt cao vi t chc ca
mình. Lúc này thì bài toán qun lý ngun nhân lc ti các ngân hàng tr nên cp
thit hn bao gi ht. Các ngân hàng đang ra sc đy mnh vic xây dng các chính
sách nhân s đ to môi trng làm vic tt, giúp thu hút nhân tài, duy trì và phát
huy ti đa nng lc cá nhân ca nhân viên. Trong đó vic xây dng vn hóa công ty
đang ngày đc chú trng. Thc tin cho thy mt s công ty, đc bit là các công
ty có vn đu t nc ngoài đã gt hái mt s thành công trong vic tng cng s
gn kt ca nhân viên thông qua xây dng vn hóa công ty. Các nghiên cu trên th
gii cng nh mt s nghiên cu ti Vit Nam cng đã ch ra mi quan h nhân qu
gia vn hóa công ty và s gn kt vi t chc ca nhân viên.
Vi s bin đng ngun nhân lc ca ngân hàng TMCP Á Châu nh hin ti
thì có th nhn đnh rng s gn kt ca nhân viên trong ngân hàng TMCP Á Châu
là không cao. Do đó, vic thc hin nghiên cu lp li, áp dng mô hình, kt qu
ca các nghiên cu v vn hóa công ty trc đây vào môi trng vn hóa c th ti
ngân hàng TMCP Á Châu trên đa bàn TP.HCM, đ t đó xác đnh các thành phn
vn hóa nh hng đn s gn kt vi t chc ca nhân viên là rt quan trng và
cp bách. Kt qu nghiên cu s giúp ngân hàng TMCP Á Châu đnh hng xây
dng, phát trin vn hóa cha đng nhng giá tr tích cc nhm to ra môi trng
làm vic giúp ngi lao đng cm thy an tâm gn bó và cam kt phát trin lâu dài
cùng vi doanh nghip, và qua đó s nâng cao nng lc cnh tranh cho ngân hàng
TMCP Á Châu.
ó là các lý do hình thành đ tài:ăắnhăhngăcaăvnăhóaăcôngătyăđnăsă
gnăktăviătăchcăcaănhơnăviênăngơnăhƠngăTMCPăÁăChơuătiăTP.HCM”
4
1.2 Mcătiêuănghiênăcu
Nghiên cu nhm mc tiêu làm sáng t vn đ tác đng ca ca vn hóa
công ty đn s gn kt vi t chc ca nhân viên ngân hàng TMCP trên đa bàn
Thành ph H Chí Minh, đ tài đt ra các mc tiêu c th nh sau :
Kim đnh thang đo vn hóa công ty và thang đo s gn kt vi t chc ca
nhân viên.
Xác đnh mi quan h gia các thành phn vn hóa và s gn kt vi t chc
ca nhân viên ngân hàng TMCP Á Châu.
T kt qu nghiên cu, liên h vi thc tin đ xut đnh hng phát trin
vn hóa công ty tp trung vào các thành phn vn hóa có nh hng ln đn s gn
kt vi t chc ca nhân viên đ xây dng thành công các chính sách nhân s, giúp
nâng cao nng lc cnh tranh cho ngân hàng TMCP Á Châu.
1.3 Cácănhimăvăcaălunăvn
Các nhim v cn thc hin ca nghiên cu là:
- La chn mô hình các thành phn vn hóa nh hng đn s gn kt vi t
chc ca nhân viên.
- Kim đnh thang đo, xác đnh mi quan h tng quan gia các thành phn
vn hóa nh hng có ý ngha đn s gn kt vi t chc ca nhân viên ngân hàng
TMCP Á Châu ti TP.HCM.
- Phân tích kt qu nghiên cu, liên h vi thc tin đ đ xut các gii pháp
nâng cao vn hóa công ty thông qua các chính sách nhân s đ nâng cao nng lc
cnh tranh cho ngân hàng TMCP Á Châu.
1.4 iătng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: S gn kt và các thành phn vn hóa công ty nh
hng đn s gn kt theo s cm nhn ca các nhân viên đang làm vic ti ngân
hàng TMCP Á Châu trên đa bàn TP.HCM.
5
- Phm vi nghiên cu: nghiên cu gii hn trong phm vi ti ngân hàng
TMCP Á Châu trên đa bàn TP.HCM.
- i tng kho sát: các nhân viên làm vic ti ngân hàng TMCP Á Châu
trên đa bàn TP.HCM.
1.5 Phngăphápănghiênăcu
Vic nghiên cu thc hin theo 2 giai đon:
- Giai đon 1: Da vào c s lý thuyt, các mô hình nghiên cu trc đây trên
th gii và Vit Nam liên quan đn đ tài nghiên cu, kt hp vi ý kin ca các
chuyên gia có kinh nghim thc tin. Rút ra các yu t phù hp đ vn dng vào
trong mô hình nghiên cu ca mình, thit lp bng kho sát s b.
- Giai đon 2: Tin hành tho lun nhóm và phng vn trc tip mt s bn bè,
đng nghip thuc đi tng kho sát bng bng câu hi kho sát s b da vào các
yu t đã xác đnh trong giai đon 1. Kt qu kho sát s đc ghi nhn, tng hp
và là c s đ tin hành chnh sa và đa ra bng câu hi kho sát chính thc và bt
đu phng vn các đi tng kho sát. Tp hp kt qu kho sát đc và tin hành
x lý d liu thu thp đc sau cuc kho sát.
1.6 Kt cu ca bài nghiên cu
- Chng 1: Tng quan v đ tài
- Chng 2: C s lý thuyt. Chng này trình bày các khái nim và lý thuyt
có liên quan đn vn hóa công ty, s gn kt vi t chc ca nhân viên. ng thi
xem xét các nghiên cu thc nghim trc đây trên th gii v s liên h gia vn
hóa công ty và s gn kt vi t chc ca nhân viên.
- Chng 3: Phng pháp nghiên cu. Chng này trình bày phng pháp
nghiên cu đc s dng đ kim đnh các thang đo lng các khái nim nghiên
cu cng nh kim đnh mô hình và các gi thuyt nghiên cu đã nêu chng 2.
- Chng 4: Phân tích kt qu nghiên cu.
- Chng 5: Kt lun và đ xut gii pháp.
6
CHNGă2:ăCăSăLụăTHUYT
Chng này trình bày các khái nim và lý thuyt có liên quan đn vn hóa
công ty, s gn kt vi t chc ca nhân viên. Trong chng này cng xem xét các
nghiên cu thc nghim trc đây trên th gii v s liên h gia vn hóa công ty
và s gn kt vi t chc ca nhân viên. Các lý thuyt này s làm c s cho vic
thit k mô hình nghiên cu và các gi thuyt.
2.1 Vnăhóaăcôngăty
Khái nimăvnăhóaăcôngăty
VHDN (hay vn hóa công ty) đc đnh ngha theo nhiu cách khác nhau
bi nhiu tác gi và nhà nghiên cu khác nhau. Sau đây, tác gi xin gii thiu mt
vài đnh ngha tiêu biu.
Trên quan đim ca nhà lý thuyt qun tr danh ting Stephen P.Robbins,
VHDN đc đnh ngha là mt h thng qui lut chung đc các thành viên chp
nhn và hành x đ to nên s khác bit trong nhn bit gia t chc hay DN này
vi t chc hay DN khác. Nhiu nghiên cu đã đúc kt ra by đc tính ch đo ca
VHDN bao gm VH sáng to và chp nhn ri ro, VH mang tính tp trung vào chi
tit, VH tp trung vào kt qu cui cùng, VH ly con ngi làm gc, VH phát trin
tinh thn tp th, VH tr máu la và VH tp trung vào tính n đnh.
Nghiên cu ca Denison.D.R, Haaland .S and Goelzer.P nm 2004 tp trung
vào các DN có VHDN tt khng đnh nhng đc tính chính ca VH tt bao gm s
trao quyn, tp trung vào tp th, đi nhóm, có đnh hng chin lc kinh doanh
rõ ràng và có tm nhìn mc tiêu thông sut.
Theo quan đim ca hai hc gi là Rolff Bergman và Ian Stagg đng thi là
ging viên ca khoa qun tr kinh doanh trng đi hc Monash - Úc cho rng:
"Vn hoá doanh nghip là mt h thng các ý ngha biu đt chung bao trùm lên
toàn b doanh nghip, có tính cht quyt đnh ti mi hành vi và hot đng ca toàn
b các thành viên trong doanh nghip đó". Theo Edgar H.Schein, chuyên gia nghiên
cu các t chc, "VHDN là tng hp nhng quan nim chung mà thành viên trong
7
DN hc đc trong quá trình gii quyt các vn đ ni b và x lý các vn đ vi
môi trng xung quanh". Có nhiu lp lun cho rng VH công ty có th đc xem
nh là mt h thng giá tr, các nim tin và khuôn mu hành vi ng x mà hình
thành nên các hành vi ct lõi ca t chc và giúp đnh hình hành vi ng x ca
nhân viên (Lund, 2003; Pool, 2000).
Theo Ricardo and Jolly (1997): khi nói đn VHDN, ngi ta thng nói v
mt tp hp các giá tr và nim tin đc hiu và chia s bi các thành viên trong t
chc. Các giá tr và nim tin này đc đc trng cho tng t chc và đ phân bit
gia các t chc này vi t chc khác. VH ca mt t chc giúp xác đnh và hình
thành nên thái đ, hành vi ca các thành viên trong t chc đó.
Nhìn chung, ắvn hóa là sâu, rng và phc tp” (Schein, 1992) và có th hiu
rng vn hóa công ty chính là nn tng cho các hành vi và hot đng ca mi cá
nhân trong t chc, là sn phm và tài sn ca mi công ty.
Tóm li, VHDN là toàn b các giá tr VH đc gây dng nên trong sut quá
trình tn ti và phát trin ca mt DN, tr thành các giá tr, các quan nim và tp
quán, truyn thng n sâu vào hot đng ca DN y và chi phi tình cm, np suy
ngh và hành vi ca mi thành viên trong vic theo đui và thc hin các mc tiêu
chung ca DN. VHDN cng to nên nhng giá tr khác bit gia các DN
Các thành phnăvnăhóaăcông ty
Theo hai tác gi Recardo và Jolly (1997), khi nói đn vn hóa công
ty, ngi ta thng nói v h thng các giá tr và nim tin mà đc hiu và chia s
bi các thành viên trong mt t chc. Mt nn vn hóa giúp đ đnh hình và xác
đnh các hành vi ng x ca các thành viên và các chính sách trong t chc. Vn
hóa công ty đc đo lng da trên tám khía cnh, c th nh sau:
- Ảiao tip: s lng và các hình thc giao tip, các thông tin gì đc giao
tip và bng cách nào, có phi h thng giao tip m.
- ào to và Phát trin: Cam kt ca các nhà qun tr cung cp các c hi
phát trin và t chc cho phép các k nng mi đc ng dng vào công vic. Bên
8
cnh đó, các nhà qun tr cung cp các chng trình đào to cho nhu cu phát trin
hin ti hay tng lai ca nhân viên.
- Phn thng và S công nhn: Các hành vi nào thì đc thng và các
hình thc thng đc s dng, các nhân viên đc thng theo cá nhân hay theo
nhóm, nhng tiêu chun đ thng chc, và mc đ mà t chc cung cp phn hi v
mc đ hoàn thành công vic.
- Ra quyt đnh: Ra quyt đnh liên quan đn các câu hi nh các quyt đnh
đc to ra nh th nào và các mâu thun đc gii quyt ra sao. Các quyt đnh
nhanh hay chm. T chc có mang tính đng cp cao. Và vic ra quyt đnh là tp
trung hay phân quyn.
- Chp nhn ri ro: S sáng to và ci tin đc đánh giá cao và tng
thng, chp nhn ri ro đc khuyn khích, có s rng m vi các ý tng mi.
Mi ngi b trng pht hay đc khuyn khích đ th nghim các ý tng mi.
- nh hng k hoch: Hoch đnh dài hn hay ngn hn, và đnh hng k
hoch tng lai; các tm nhìn, chin lc, mc tiêu nào đc chia s vi nhân viên.
Nhân viên cam kt cp đ nào đ đt chin lc ca công ty và các mc tiêu khác
ca t chc.
- Làm vic nhóm: Thành phn này liên quan đn các vn đ đó là tm quan
trng, hình thc, và s hiu qu ca làm vic nhóm trong t chc. Nó bao gm, tm
quan trng ca s hp tác gia các phòng ban khác nhau, s tin tng gia các b
phn chc nng hay các đn v khác nhau, và mc đ h tr đi vi quá trình thc
hin công vic.
- Các chính sách qun tr: Thành phn này đo lng s công bng và nht
quán vi các chính sách đc thc thi, s nh hng ca phong cách qun tr đi
vi nhân viên, mc đ nhà qun tr cung cp mt môi trng làm vic an toàn.
Nghiên cu ca Veeri Arumugam (2006) v “nh hng ca vn hóa
công ty đn s gn kt vi t chc ca nhân viên công ty cht bán dn ti
Malaysia” đã đa ra mô hình vn hóa công ty gm 4 thành phn:
9
- nh hng đi nhóm: s h tr, hp tác làm vic trong nhóm, phòng ban
cng nh công ty và hiu qu làm vic ca nhóm.
- Ảiao tip trong t chc: s trao đi thông tin trong công vic, cng nh s
giao tip gia các cá nhân trong công ty.
- Phn thng và s ghi nhn: s ghi nhn xng đáng, công bng các thành
tích, kt qu ca nhân viên.
- ảun luyn và phát trin: to điu kin cho hc hi, đào to, phát trin và
thng tin.
Nghiên cu “o lng các thành phn vn hóa: tng hp các nghiên cu
và phát trin mt công c mi” ca Delobbe et al (2002) đã tng hp các mô hình
vn hóa công ty đã đc nghiên cu và đ xut mô hình vn hóa công ty mi ECO
gm 5 thành phn vn hóa:
- S công nhn - h tr: s h tr ca cp trên đ gii quyt các khó khn,
tr ngi cho nhân viên, và s ghi nhn xng đáng kt qu, thành tích ca nhân viên.
- oàn kt - tinh thn đi nhóm: tinh thn hp tác, vui v làm vic, h tr
nhau trong nhóm, phòng ban cng nh công ty.
- Ci tin - hiu qu làm vic: to điu kin cho sáng to, ci tin đ hng
đn kt qu công vic tt nht.
- Nguyên tc, lut l: tuân th theo các quy trình, lut l, cp bc trong
phòng ban cng nh trong công ty.
- ảc hi liên tc: nhu cu v đào to và phát trin ca nhân viên đ hoàn
thin và phát trin.
Mô hình OCP (Organizational Culture Profile) ca O’Reilly et al (1991)
Trong các mô hình vn hóa công ty đc đ xut, ni bt là mô hình OCP
(Organizational Culture Profile) ca O’Reilly et al (1991). Mô hình này đã đc
nghiên cu áp dng cho nhiu nghiên cu v sau. O’Reilly et al đã công b trên tp
chí ắThe Academy of Management Journal” mô hình vn hóa công ty OCP gm 7
thành phn vn hóa vi 54 bin:
10
- Tôn trng con ngi (Respect for people): là thành phn đo lng s công
bng, tôn trng con ngi, các hành vi, giao tip gia các nhân viên, công ty, cp
trên và nhân viên, s công nhn, đào to, phát trin nhân viên.
- nh hng đi nhóm (Team orientation): là thành phn đo lng v quan
h con ngi trong nhóm, trong công ty, tinh thn đng đi và s h tr, hp tác khi
làm vic.
- Chi tit/ nguyên tc hóa (Attention to detail): là thành phn đo lng s cn
thn, chi tit, chính xác trong công vic, yêu cu v s tuân th các quy đnh, lut l
trong công vic, công ty.
- S n đnh (Stability): là thành phn đo lng s an toàn, n đnh, yên tâm
trong công vic.
- Ci tin (Innovation): là thành phn đo lng s ham mun ci tin, thay
đi, s tìm tòi, khai thác c hi, sáng to, chp nhn mo him trong ci tin.
- nh hng kt qu (Outcome orientation): là thành phn đo lng s u
tiên hng đn kt qu công vic cao nht, đt kt qu công vic là u tiên đ đánh
giá nhân viên, đnh hng hành đng đ đt kt qu cao nht.
- Nng n/ tháo vát (Aggressiveness): là thành phn đo lng s nng n,
tháo vát, tn tâm, ch đng trong công vic cng nh các hot đng khác trong và
ngoài công ty.
* ng dng mô hình OCP ca O’Reilly et al (1991)
Sheridan (1992) đã đng ti trên tp chí ắThe Academy of Management
Journal” v nghiên cu mi quan h gia vn hóa công ty và s gi chân nhân viên,
nghiên cu này đã ng dng mô hình OCP ca O’Reilly et al (1991) trong đó
Sheridan đã nhóm 7 thành phn vn hóa thành 3 nhóm là Giá tr công vic- Work
task values (gm các thành phn Chi tit/ nguyên tc hóa- Attention to detail, S n
đnh- Stability, Ci tin- Innovation), Giá tr quan h con ngi- Interpersonal
relationship values (gm các thành phn Tôn trng con ngi- Respect for people,
nh hng đi nhóm- Team orientation) và Giá tr hành vi cá nhân- Individual
11
behavior values (gm các thành phn đnh hng kt qu- Outcome orientation,
Nng n/ tháo vát- Aggressiveness).
Windor và Ashkanasy (1996) đã ng dng mô hình OCP ca O’Reilly et
al (1991) và đa ra 7 thành phn vn hóa gm 26 bin.
McKinnon et al (2003) đã công b trên tp chí ắThe International Journal
of Business Studies” nghiên cu v vn hóa công ty và mi quan h vi s gn kt,
s tha mãn công vic, và chia s thông tin ti ài Loan, trong đó đã vn dng mô
hình OCP ca O’Reilly et al (1991) là c s lý thuyt cho nghiên cu này.
Trn Kim Dung (2009) trong nghiên cu “nh hng ca lãnh đo và
vn hóa t chc đn kt qu làm vic ca nhân viên và lòng trung thành ca h đi
vi t chc”
Nghiên cu đã áp dng thang đo vn hóa t chc ca Wallach (1983) gm 3
loi vn hóa t chc là vn hóa đi mi, vn hóa h tr và vn hóa hành chính.
- ụ thc n lc, c gng: nhân viên trong t chc n lc ht mình nâng cao
k nng đ có th cng hin nhiu hn cho công vic; sn sàng hi sinh quyn li cá
nhân khi cn thit đ giúp đ nhóm, t chc làm vic thành công.
- Lòng trung thành: nhân viên có ý đnh li dài lâu cùng t chc/ DN. H
s li mc dù có ni khác đ ngh lng bng tng đi hp dn hn.
- Lòng t hào, yêu mn v t chc: nhân viên t hào là thành viên ca t
chc, s gii hiu v sn phm, dch v ca t chc, DN là th tt nht mà khách
hàng có th mua; là ni tt nht đ làm vic trong cng đng ni nhân viên sng.
Tác gi ảà Nam Khánh Ảiao trong bài vit “Mn đàm thc đo vn hóa
doanh nghip ti các ngân hàng thng mi”
Trong bài vit, tác gi đã đa ra b thc đo vn hoá doanh nghip bao gm
4 nhóm nhân t chính: nhim v (mission), tính uyn chuyn (adaptibility), tính
kiên đnh (consistency), tính liên đi (involvement).
12
2.2 Săgnăktăviătăchc
S gn kt vi t chc (organizational commitment)
Quan nim v s gn kt vi t chc và nh hng ca nó đn kt qu ca t
chc đc gii thiu bi nhiu nhà nghiên cu hành vi t chc trên th gii.
Theo quan đim ca Mowday et al (1979), s gn kt vi t chc đc đnh
ngha là sc mnh ca s đng nht (identification) ca cá nhân vi t chc và s
tham gia tích cc (involvement) trong t chc; nhng nhân viên có s gn kt vi t
chc mc đ cao s hài lòng hn vi công vic ca h, s rt ít ln ri b công
vic và gn kt vi t chc hn.
Theo O’Reilly và Chatman (1986) gn kt vi t chc đc đnh ngha nh
là trng thái tâm lý ca thành viên trong t chc, phn ánh mc đ cá nhân hp thu
hay chp nhn nhng đc đim ca t chc
Theo Kalleberg et al. (1996) gn kt vi t chc đc đnh ngha nh là s
sn lòng dành ht n lc cho t chc, s gn bó cht ch vi t chc và tìm kim đ
duy trì mi quan h vi t chc
Theo Allen và Meyer (1990) đã đnh ngha s gn kt vi t chc là mt
trng thái tâm lý biu th mi quan h ca nhân viên vi t chc, liên h mt thit
đn quyt đnh đ duy trì là thành viên trong t chc.
Các thành phn caăsăgnăktăviătăchc
Mi nhà nghiên cu có nhng đnh ngha khác nhau v gn kt vi t chc
do vy mà có nhng thành phn khác nhau đ đo lng khái nim này:
Angle và Perry (1981:4) đã đ xut 2 thành phn ca s gn kt, đó là :
- Ản kt v giá tr (Value commitment): s gn kt đ phc v cho mc tiêu
ca t chc.
- Ản kt đ duy trì (Commitment to stay): s gn kt đ duy trì vai trò thành
viên ca h trong t chc.
Mowday, Porter và Steer (1979): đ xut 3 thành phn ca s gn kt :
- S gn bó hay nht quán (Identification): có nim tin mnh m và chp
nhn mc tiêu, giá tr ca t chc.
13
- Lòng trung thành (Loyalty): mong mun mt cách mnh m duy trì vai trò
thành viên ca t chc.
- S dn thân (Involvement): dn thân vào các hot đng ca t chc, và
luôn c gng t nguyn vì t chc.
O’reillyă&ăChapmană(1986:493) : đ xut 3 thành phn ca s gn kt :
- S phc tùng (Compliance): s dn thân vì nhng phn thng đc bit.
- S gn bó (Identification): s gn bó vì mong mun hi nhp vi t chc.
- S ch quan (Internalisation): s dn thân do có s phù hp, s tng
đng gia giá tr ca cá nhân vi giá tr ca t chc.
Meyer và Allen (2004) đa ra mô hình 3 yu t TCM (Three-
Component Model) gm 3 yu t đánh giá mc đ gn kt vi t chc nh sau:
- ACS (The Affective Commitment Scale): đo lng mc đ gn kt ca nhân
viên da vào tình cm ca nhân viên, nhân viên mong mun gn kt vi t chc
(desire-based).
- NCS (The Normative Commitment Scale): đo lng mc đ gn kt ca
nhân viên da vào ắngha v” mà nhân viên phi tr cho t chc, ví d nhân viên
đc đào to, phát trin trong t chc nên có mi gn kt vi t chc đ ắtr n”
(obligation-based).
- CCS (The Continuance Commitment Scale): đo lng mc đ gn kt ca
nhân viên da vào ắchi phí” mà nhân viên phi tr khi ri b t chc (cost-based).
Mi yu t là mt thang đo, có th đc s dng riêng l đ xây dng thang
đo mc đ gn kt vi t chc ca nhân viên. Theo Meyer at al (2002) đã ch ra
ACS là thang đo ph bin, đc đánh giá cao và đ ngh s dng nhiu trong các
nghiên cu v s gn kt vi t chc. ây cng là thang đo đã đc McKinnon et
al (2003) s dng trong nghiên cu v vn hóa công ty và mi quan h vi s gn
bó, s tha mãn công vic, và chia s thông tin ti ài Loan, và công b trên tp chí
ắThe International Journal of Business Studies”. Do đó, nghiên cu này đ xut s
dng thang đo ACS (Affective Commitment Scale) hiu chnh ca Meyer et al
14
(1993) gm 6 bin, thang đo Likert 5 đim đ đo lng s gn kt vi t chc ca
nhân viên.
2.3 MiăquanăhăgiaăvnăhóaăcôngătyăvƠăsăgnăktăviătăchc
Mi quan h gia vn hóa công ty và s gn kt vi t chc đã đc các nhà
nghiên cu nhìn nhn ngay t nhng ngày đu nghiên cu v mng đ tài này. Deal,
Kennedy (1982) đã nhn đnh rng vn hóa công ty tác đng đn nhiu yu t ca
t chc và cá nhân nh hiu qu làm vic, thành tích, s gn kt vi t chc, s t
tin và các hành vi ng x ca nhân viên.
Lee, Mathur (1998) đã ch ra mi quan h gia vn hoá công ty và s gn
kt, n lc, hiu qu công vic ca nhân viên. Brief (1998) cng đã đa ra mi quan
h gia vn hóa công ty và s tha mãn công vic, các hành vi, thái đ, thành tích
ca nhân viên. Shaw et al (1998) đa ra mi quan h gia vn hóa công ty và nhng
li ích ca t chc, chi phí gi chân nhân viên và doanh thu.
Nghiên cu ca Veeri Arumugam (2006) v nh hng ca vn hóa công ty
đn s gn kt vi t chc ca nhân viên công ty cht bán dn ti Malaysia đã kt
lun có mi quan h cht ch gia vn hóa công ty và s gn kt vi t chc ca
nhân viên.
O’Reilly et al (1991) đã công b trên tp chí ắThe Academy of Management
Journal” đ tài đánh giá s tng thích gia nhân viên và t chc thông qua vn hóa
công ty trong đó bao gm gn kt vi t chc, s tha mãn công vic, d đnh ri
b t chc, kt qu hot đng ca t chc (doanh thu…)
Sheridan (1992) đã đng ti trên tp chí ắThe Academy of Management
Journal” v nghiên cu mi quan h gia vn hóa công ty và s gi chân nhân viên.
McKinnon et al (2003) đã công b trên tp chí ắThe International Journal of
Business Studies” nghiên cu v vn hóa công ty và mi quan h vi s gn bó, s
tha mãn công vic, và chia s thông tin ti ài Loan.
Các giá tr vn hóa tích cc phn ánh mt hình nh tt đp ca công ty và
môi trng làm vic hp dn vi mc đích duy trì ngun nhân lc, nht là nhng
15
nhân viên gii, tài nng vì vn hóa cng là mt trong nhng yu t nh hng đn
khuynh hng ri b t chc ca nhân viên. ng thi vn hóa tích cc cng giúp
thu hút lc lng lao đng đc bit là nhng ngi có nng lc, nhng nhân tài bên
ngoài do bi ngi lao đng bên cnh vic xem xét các yu t nh lng bng, tính
cht công vic,… thì h ngày càng quan tâm đn yu t vn hóa trc khi bt đu
gia nhp mt t chc mi. Vn hóa t chc tích cc s làm gia tng s gn kt và
hp tác ca đi ng nhân viên, kt qu là hiu qu ca t chc đc nâng cao, có s
nht trí quan tâm cao đn các đnh hng chin lc, nng sut lao đng tng, vic
ra quyt đnh tt hn, s gn kt cao mi cp bc nhân viên và to ra li th cnh
tranh ca t chc (Saeed và Hassan, 2000).
Nhnăxétăchungăvăcácănghiênăcuătrcăđơy
So sánh gia các tác gi, mô hình nghiên cu, nhn thy mô hình vn hóa
công ty OCP (Organizational Culture Profile) ca O’Reilly et al (1991) đc điu
chnh bi McKinnon et al trong nghiên cu v vn hóa công ty ti ài Loan (2003)
là mô hình bao quát và phn ánh đy đ các thành phn vn hóa công ty. Mô hình
này đã đc s dng làm c s khoa hc trong nhiu nghiên cu đc công b trên
tp chí khoa hc th gii cho môi trng vn hóa ti phng Tây (O’Reilly et al
(1991); Sheridan (1992); Windor và Ashkanasy (1996), cng nh đã đc vn
dng, nghiên cu xây dng li cho phù hp vi môi trng vn hóa Á ông
(McKinnon et al (2003). Ngoài ra, ài Loan là mt vùng lãnh th châu Á có nn
kinh t phát trin nhanh nên s cnh tranh gia các công ty rt gay gt, kt qa ca
các nghiên cu cng đã ch ra yêu cu cp thit cho các nhân viên trong môi trng
cnh tranh này là s nng đng, sáng to đ ci tin và phát trin, đây cng là
nhng đc đim ni bt rt phù hp khi nghiên cu ti Ngân hàng TMCP Á Châu
ti TP.HCM. Do đó, vic vn dng mô hình nghiên cu đã đc nghiên cu và áp
dng ti phng Tây và ng dng li ti ài Loan là nc có nn vn hóa Á ông
tng t Vit Nam là c s lý thuyt vng chc, giúp nghiên cu vn dng mô hình
phù hp vi điu kin nghiên cu là ngân hàng TMCP Á Châu ti đa bàn TP.HCM.
16
2.4 Môăhìnhănghiênăcuăđăxut
T các c s lý thuyt đã nêu, thang đo vn hóa công ty OCP Organizational
Culture Profile) ca O’Reilly et al (1991) đã đc hiu chnh bi McKinnon et al
(2003) và thang đo s gn kt nhân viên vi t chc ACS (Affective Commitment
Scale) hiu chnh ca Meyer et al (1993) đc la chn. Mô hình nghiên cu đc
đ xut nh sau:
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu
Nghiên cu này thc hin kim đnh mi quan h gia các thành phn vn
hóa công ty và s gn kt vi t chc ca nhân viên. Vi mô hình nghiên cu đc
xây dng nh trên, các gi thuyt đc xây dng khi tin hành nghiên cu nh sau: