GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ KINH DOANH NGOẠI TỆ TẠI NGÂN HÀNG TNHH INDOVINA.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











TRNG TH HNH





GII PHÁP NÂNG CAO HIÊU QU HOT NG
THANH TOÁN QUC T VÀ KINH DOANH
NGOI T TI NGÂN HÀNG TNHH INDOVINA


Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.02.01




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRNG QUANG THÔNG







TP. H CHÍ MINH – NM 2013

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
PHN M U 1
1.Tm quan trng ca vn đ nghiên cu: 1
2. Mc tiêu nghiên cu: 2
3. i tng nghiên cu, phm vi nghiên cu: 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. D liu nghiên cu: 4
6. Cu trúc bài nghiên cu: 4
Chng 1: TNG QUAN LÝ THUYT V HOT NG THANH TOÁN
QUC T VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG THNG
MI 6

1.1 Hot đng thanh toán quc t: 6
1.1.1 Khái nim thanh toán quc t: 6
1.1.2 c đim thanh toán quc t: 6
1.1.3 Vai trò ca hot đng thanh tóan quc t 7
1.1.4 Các phng thc thanh toán quc t ch yu: 9
1.2 Hot đng kinh doanh ngoi t : 11

1.2.1 Khái nim v hot đng kinh doanh ngoi t: 12
1.2.2 Vai trò ca hot đng kinh doanh ngoi t 12
1.2.3 Các nghip v kinh doanh ngoi t: 13
1.3 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t, kinh doanh
ngoi t: 17
1.3.1 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t: 17
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ngoi t: 19
1.4 Ri ro thng gp trong hot đng thanh toán quc t và kinh doanh
ngoi t 21
1.5 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng thanh toán quc t và
kinh doanh ngoi t 24
Kt lun chng 1: 29
Chng 2: ÁNH GIÁ HIU QU HOT NG THANH TOÁN QUC T
VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG TRÁCH NHIM HU
HN INDOVINA 30
2.1 Hot đng thanh toán quc t ti ngân hàng Indovina: 30
2.2 Hot đng kinh doanh ngoi t ti ngân hàng Indovina 51
2.3 ánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t
ti ngân hàng Indovina 62
2.3.1 ánh giá hiu qu hot đng TTQT 62
2.3.2 ánh giá hiu qu hot đng KDNT 65
2.4 Nhng hn ch ca hot đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t
ti ngân hàng Indovina 66

2.4.1 Mt s mt tn ti trong hot đng TTQT ti IVB 66
2.4.2 Mt s mt tn ti trong hot đng KDNT ti IVB: 67
2.5 Nhân t tác đng đn hiu qu hot đng thanh toán quc t và kinh
doanh ngoi t ti ngân hàng Indovina 69
Kt lun chng 2: 75
Chng 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG THANH
TOÁN QUC T VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG
INDOVINA. 76
3.1 Gii pháp nâng cao hiu qu cho ngân hàng Indovina: 76
3.1.1 Gii pháp chung: 76
3.1.2 Gii pháp riêng: 81
3.1.2.1 Gii pháp cho hot đng thanh toán quc t: 81
3.1.2.2 Gii pháp cho hot đng kinh doanh ngai t: 85
3.2 Kin ngh vi ngân hàng Nhà Nc 88
Kt lun chng 3 92
KÊT LUN CHUNG 93
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
1

GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
THANH TOÁN QUC T VÀ KINH DOANH NGOI
T TI NGÂN HÀNG TRÁCH NHIM HU HN
INDOVINA
PHN M U
1.Tm quan trng ca vn đ nghiên cu:
Vit Nam gia nhp WTO, hi nhp sâu và toàn din vào nn kinh t th gii.
iu đó đã mang li nhiu thun li cng nh khó khn cho nn kinh t Vit Nam.
Nhng nm gn đây, trong bi cnh nn kinh t th gii tng trng chm và luôn

bt n thì kinh t Vit Nam cng không tránh khi tình trng tng trng thp cùng
vi lm phát cao. Và ngành ngân hàng cng đã tri qua thi gian đy khó khn. Qua
các báo cáo ca ngân hàng nhà nc cho thy tc đ tng trng tng tài sn ca
ngành đã chm li và tc đ tng trng tín dng cng gim đáng k (t nm 2007
đn nm 2012 tng trng tín dng đã gim t mc 51.54% xung mc 5.5%).
áng chú ý là trong c cu hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi
Vit Nam thì hot đng tín dng là ch yu (chim đn 60%-80% tng doanh s
ca ngân hàng). Do vy khi hot đng tín dng không hiu qu thì s nh hng
nghiêm trng đn doanh thu, li nhun và đt các ngân hàng thng mi (NHTM)
vào tình trng ri ro cao.
 phân tán ri ro cng nh góp phn n đnh ngun thu nhp, đòi hi các
NHTM cn có s quan tâm xng đáng đn các hot đng dch v khác trong đó
đáng chú ý là hat đng thanh toán quc t (TTQT) và kinh doanh ngoi t
(KDNT)- mt hot đng kinh doanh an toàn cho các ngân hàng thng mi bi nó
mang li ngun thu nhp n đnh và giúp đa dng hóa ri ro. Hot đng TTQT và
KDNT không ch là mt hot đng đc lp đn thun, mà s phát trin ca nó s
góp phn m rng hot đng tín dng xut nhp khu (XNK), bo lãnh ngân hàng
trong ngoi thng và các nghip v ngân hàng quc t khác .
2

Phát trin hot đng TTQT, KDNT giúp ngân hàng m rng quan h vi các
ngân hàng nc ngoài, nâng cao uy tín ca mình trên trng quc t, trên c s đó
khai thác đc ngun tài tr ca các ngân hàng nc ngoài và ngun vn trên th
trng tài chính quc t đ đáp ng nhu cu v vn ca ngân hàng.
Bên cnh vai trò rt quan trng đi vi các NHTM thì hot đng TTQT, KDNT
cng đóng vai trò là hot đng tt yu ca nn kinh t phát trin hin đi. Khi mà
trong bi cnh hi nhp, các quc gia đu đt kinh t đi ngoi lên hàng đu , xem
đó là con đng chin lc đ phát trin đt nc thì vai trò ca hot đng TTQT,
KDNT càng đc khng đnh. Hot đng TTQT, KDNT là mt mt xích quan trng
trong quá trình lu thông tin hàng, hot đng này phát trin góp phn đy mnh

hot đng giao thng gia các quc gia, gim chi phí, nhanh chóng và an toàn cho
các bên tham gia mua bán trong thanh toán, mang li hiu qu cao cho nn kinh t.
Trc tình hình kinh t th gii bt n, các chính sách t giá, lm phát trong
nc liên tc đc điu chnh, các doanh nghip đu t kinh doanh xut nhp khu
gp nhiu khó khn, s cnh tranh gia các NHTM trong nc vi nhau và vi các
ngân hàng nc ngoài, chi nhánh ngân hàng nc ngoài ngày càng gây gt, càng
đòi hi các ngân hàng phi vch cho mình mt hng đi đúng đn.
Chính vì nhng điu trên mà hc viên chn đ tài “GII PHÁP NÂNG CAO
HIU QU HOT NG THANH TOÁN QUC T VÀ KINH DOANH
NGOI T TI NGÂN HÀNG TRÁCH NHIM HU HN INDOVINA” nhm
mc đích giúp các NHTM trong nc nói chung, ngân hàng INDOVINA nói riêng
nhìn nhn và đánh giá li vai trò hot đng TTQT và KDNT mt cách đúng mc
hn nhm mang li li nhun và hiu qu hot đng cao hn cho ngân hàng, nâng
cao kh nng cnh tranh và phát trin xa hn trong tng lai.
2. Mc tiêu nghiên cu:
o Gia tng hiu bit v hot đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t
ca ngân hàng thng mi
3

o Phân tích, đánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t và kinh doanh
ngoi t ti ngân hàng thng mi INDOVINA .
o Xác đnh các yu t chính nh hng đn hiu qu hot đng thanh toán
quc t và kinh doanh ngoi t ti ngân hàng INDOVINA .
o  xut gii pháp hn ch nhng khó khn và thúc đy s phát trin ca hot
đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t ca ngân hàng INDOVINA
3. i tng nghiên cu, phm vi nghiên cu:
o i tng nghiên cu: hot đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t
ti ngân hàng INDOVINA
o Phm vi nghiên cu: Ngân hàng INDOVINA
o Thi gian nghiên cu: t nm 2009 đn nm 2013

4. Phng pháp nghiên cu
 tài s dng kt hp nhiu phng pháp nghiên cu khác nhau bao gm:
o Phng pháp nghiên cu duy vt bin chng: phân tích, xem xét s phát
trin ca hot đng thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t trong mi
quan h vi các yu t bên ngoài (các yu t kinh t, chính tr, xã hi…), các
yu t bên trong (các yu t ni ti bên trong ngân hàng) và mi quan h
trong s phát trin cùng vi các hot đng ngân hàng khác.
o Phng pháp lch s: Xem xét hot đng thanh toán quc t và kinh doanh
ngoi t trong quá kh, hin ti đ rút ra các mt thành công và hn ch, t
đó đ ra các bin pháp đ nâng cao hiu qu hot đng cho các nghip v
này.
o Ngoài ra, bài nghiên cu còn s dng các phng pháp thng kê, phân tích
tng hp, so sánh đ đánh giá tình hình thc t, kt hp các bng biu đ
chng minh và rút ra kt lun.
4

5. D liu nghiên cu:
Ngun d liu s dng trong nghiên cu có đc t vic tng hp các thông
tin, tài liu đáng tin cy ca ngân hàng INDOVINA, ngân hàng nhà nc Vit Nam,
các sách báo tp chí liên quan .
6. Cu trúc bài nghiên cu:
Ngoài phn m bài và kt lun thì phn chính ca bài nghiên cu là phn phân
tích đánh giá, phn này đc chia thành ba chng ln:
Chng 1: TNG QUAN LÝ THUYT V HOT NG THANH TOÁN
QUC T VÀ KINH DOANH NGOI T CA NGÂN HÀNG THNG MI
Chng này đ cp đn lý thuyt tng quát v hot đng thanh toán quc t và kinh
doanh ngoi t ca ngân hàng thng mi: khái nim, vai trò, đc đim, ch tiêu đo
lng hiu qu, nhân t nh hng, các ri ro thng gp…
Chng 2: ÁNH GIÁ HIU QU HOT NG THANH TOÁN QUC T
VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG TNHH INDOVINA

Da vào các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng TTQT, KDNT kt hp vi
các bng s liu báo cáo ca ngân hàng INDOVINA qua các nm 2009-2013, hc
viên s phân tích, so sánh, đánh giá đa ra các kt lun v hiu qu đng TTQT,
KDNT ti ngân hàng INDOVINA. ng thi cng xác đnh các yu t chính nh
hng đn hiu qu hot đng này.
Chng 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG THANH
TOÁN QUC T VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG TNHH
INDOVINA
Sau khi đã có đánh giá v hiu qu hot đng TTQT, KDNT ti ngân hàng, hc
viên s đ xut các gii pháp thích hp đ nâng cao hiu qu hot đng TTQT,
KDNT cho ngân hàng. Các gii pháp đc đ ra trên c s khc phc các tn ti
5

hn ch và phát huy đim mnh nhm giúp ngân hàng vt qua nhng khó khn
cng nh tn dng đc nhng c hi phát trin trong lnh vc TTQT, KDNT ti
Vit Nam.
6

Chng 1: TNG QUAN LÝ THUYT V HOT NG THANH TOÁN
QUC T VÀ KINH DOANH NGOI T TI NGÂN HÀNG THNG
MI
1.1 Hot đng thanh toán quc t:
1.1.1 Khái nim thanh toán quc t:
Thanh toán quc t là quá trình thc hin các khon thu chi tin t quc t thông
qua h thng ngân hàng trên th gii nhm phc v cho các mi quan h trao đi
quc t phát sinh gia các nc vi nhau.
TTQT phc v cho hai lnh vc hot đng là kinh t và phi kinh t, ngi ta
phân hot đng TTQT thành thanh toán trong ngoi thng (thanh toán mu dch)
và thanh toán phi ngoi thng (thanh toán phi mu dch).
1.1.2 c đim thanh toán quc t:

Trc ht, thanh toán quc t khác vi thanh toán trong nc là nó đc thc
hin trên phm vi toàn cu, và liên quan đn vic trao đi đng tin ca quc gia
này ly đng tin ca quc gia khác.
Th hai, hu ht vic thanh toán đu đc tin hành thông qua ngân hàng (NH)
và tin t trong thanh toán quc t thng không phi là tin mt mà nó tn ti di
hình thc các phng tin thanh toán nh th chuyn tin, đin chuyn tin, hi
phiu, k phiu và séc ghi bng ngoi t. Do vy thanh toán quc t v bn cht
chính là các nghip v ngân hàng quc t. Chúng đc hình thành và phát trin trên
c s các hp đng ngoi thng và các trao đi tin t quc t.
Th ba, mt giao dch thanh toán quc t không ch b chi phi bi pháp lut
ngoi hi ca nc s ti mà còn b chi phi bi pháp lut và tp quán thng mi
quc t, bi các chính sách kinh t, chính sách ngoi thng và chính sách ngoi
hi ca các quc gia tham gia trong thanh toán
7

Th t, TTQT thng gp ri ro nhiu hn so vi thanh toán trong nc. S bt
n v chính tr, khác bit v lut pháp, c ch chính sách, khong cách đa lý ca
các bên tham gia thanh toán làm hn ch kh nng tìm hiu, giám sát thanh toán. Do
vy, trong mt vài trng hp nht đnh đã gây thit hi cho các bên tham gia thanh
toán.
1.1.3 Vai trò ca hot đng thanh tóan quc t
o i vi nn kinh t:
Hot đng TTQT đóng mt vai trò quan trng trong vic phát trin kinh t ca
đt nc. ó là mt xích không th thiu trong dây chuyn hot đng kinh t quc
dân. TTQT là khâu quan trng trong giao dch mua bán hàng hóa, dch v gia các
cá nhân, t chc thuc các quc gia khác nhau, góp phn gii quyt mi quan h
hàng hóa tin t, to nên s liên tc ca quá trình sn xut và đy nhanh quá trình
lu thông hàng hóa trên phm vi quc t
TTQT làm tng cng các mi quan h giao lu kinh t gia các quc gia, giúp
cho quá trình thanh toán din ra nhanh chóng, an toàn, tin li và gim bt chi phí

cho các ch th tham gia. Bên cnh đó, hot đng TTQT làm tng khi lng thanh
toán không dùng tin mt trong nn kinh t, đng thi thu hút mt lng ngoi t
đáng k vào Vit Nam.
o i vi khách hàng
Vai trò trung gian thanh toán trong hot đng TTQT ca các NHTM giúp quá
trình thanh toán theo yêu cu ca khách hàng đc tin hành nhanh chóng, chính
xác, an toàn, tin li và tit kim ti đa chi phí. Trong quá trình thc hin thanh
toán, nu khách hàng không có đ kh nng tài chính thì NH có th tài tr. Qua vic
thc hin thanh toán, NH còn có th giám sát đc tình hình kinh doanh ca doanh
nghip đ có nhng t vn cho khách hàng và điu chnh chin lc khách hàng.
8

o i vi bn thân ngân hàng
Hot đng TTQT giúp NH đáp ng tt hn nhu cu đa dng ca khách hàng.
Trên c s đó giúp NH tng doanh thu, nâng cao uy tín và to dng nim tin cho
khách hàng. iu đó không ch giúp ngân hàng m rng quy mô hot đng mà còn
là mt u th to nên sc cnh tranh ca ngân hàng trong c ch th trng. Hot
đng TTQT không ch là mt hot đng đn thun mà còn là hot đng h tr b
sung cho các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng nh m rng cho hot đng
tín dng xut nhp khu, bo lãnh ngân hàng trong ngoi thng, tài tr thng
mi, phát trin hot đng kinh doanh ngoi t, và các hot đng ngân hàng quc t
khác.
Hot đng TTQT làm tng tính thanh khon cho ngân hàng. Khi thc hin
nghip v TTQT, ngân hàng có th thu đc ngun vn ngoi t tm thi nhàn ri
ca các doanh nghip di hình thc các khon ký qu ch thanh toán.
Hot đng TTQT còn to điu kin hin đi hóa công ngh NH. Các NH s áp
dng công ngh tiên tin đ hot đng TTQT đc thc hin nhanh chóng, kp thi
và chính xác, nhm phân tán ri ro, góp phn m rng quy mô và mng li NH.
Hot đng TTQT cng làm tng cng mi quan h đi ngoi ca NH, tng
cng kh nng cnh tranh, nâng cao uy tín ca mình trên trng quc t, trên c s

đó khai thác ngun tài tr ca các ngân hàng nc ngoài và ngun vn trên th
trng tài chính quc t đ đáp ng nhu cu v vn ca ngân hàng.
Trong mt nn kinh t hin đi, khi mà các quc gia đu chn con đng đi
ngoi đ phát trin thì tn ti hot đng TTQT là điu hin nhiên, đó là hot đng
không th thay th, hot đng TTQT ch mt đi khi quc gia đó thc hin chính
sách t cung t cp, không thc hin giao thng, hp tác, đi ngoi vi bât kì quc
gia nào khác. Vit Nam đang thc hin chính sách m ca chú trng phát trin kinh
t đi ngoi và th trng ngân hàng Vit Nam còn trong giai đon phát trin. Do đó
9

đây là lnh vc hot đng đang rt thu hút s đu t ca các NHTM trong và ngoài
nc.
1.1.4 Các phng thc thanh toán quc t ch yu:
Trong quan h ngoi thng có rt nhiu phng thc thanh toán khác nhau.
Mi phng thc thanh toán đu có u đim và nhc đim, phù hp vi nhng
quan h xut nhp khu khác nhau. Vì vy vic la chn phng thc thanh toán
thích hp phi đc hai bên bàn bc thng nht, ghi trong hp đng ngoi thng.
n nay, các phng thc thanh toán c bn và ph bin thng đc s dng là:
o Phng thc chuyn tin (Remittance): Chuyn tin là phng thc TTQT,
trong đó khách hàng (ngi có yêu cu chuyn tin) yêu cu ngân hàng phc v
mình chuyn mt s tin nht đnh cho ngi hng li  mt đa đim nht đnh.
NH chuyn tin phi thông qua đi lý ca mình  nc ngi hng li đ thc
hin nghip v chuyn tin.
Ngi ta thng s dng phng thc chuyn tin đ thanh toán các khon chi
tiêu phi thng mi và các chi phí liên quan đn XNK hàng hóa tr giá hp đng
nh; Chuyn vn ra bên ngoài đ đu t; Chuyn tin kiu hi; thanh toán hàng hoá
XNK (khi hai bên mua bán có quan h lâu đi và tín nhim ln nhau hoc khi tr giá
hp đng không ln) vì khâu thanh toán này d làm ny sinh vic chim dng vn
ca ngi bán, nu bên mua c tình dây da, kéo dài vic thanh toán.
o Phng thc nh thu (Collection): Nh thu là mt phng thc thanh toán,

trong đó, nhà xut khu sau khi hoàn thành ngha v giao hàng hoc cung ng mt
dch v cho khách hàng, u thác cho NH phc v mình xut trình b chng t đn
NH phc v nhà nhp khu đ đc thanh toán, hay chp nhn thanh toán.
o Phng thc giao chng t tr tin (Cash Against Documents-CAD): Là
phng thc thanh toán trong đó nhà nhp khu yêu cu NH m tài khon tín thác
(Trust account) đ thanh toán tin cho nhà xut khu khi nhà xut khu trình đy đ
chng t theo yêu cu. Trong phung thc này ngi nhp khu phi kí qu 100%,

10
và s tin kí qu này không đc s dng cho bt kì mc đích nào khác ngoài vic
thanh toán cho thng v đó.
o Phng thc tín dng chng t (Letter of Credit): Phng thc tín dng
chng t là mt s tho thun. Trong đó, mt NH (NH phát hành th tín dng) theo
yêu cu ca khách hàng (ngi yêu cu m th tín dng) cam kt s tr mt s tin
nht đnh cho mt ngi th ba (ngi hng li ca th tín dng) hoc chp nhn
hi phiu do ngi th ba kí phát trong phm vi s tin đó, khi ngi th ba này
xut trình cho NH mt b chng t thanh toán phù hp vi nhng qui đnh đ ra
trong th tín dng.
Trong phng thc chuyn tin, ngân hàng đn thun ch thc hin chc nng
chuyn tin trên danh ngha ngi mua và nhn tin trên danh ngha ngi
bán.Trong phng thc nh thu, CAD các NH tham gia x lý chng t do bên bán
gi đn và hành đng vi vai trò là đi lý ca ngi bán. Ngoi tr vai trò là đi lý
và chc nng giám sát, trong các phng thc thanh toán nêu trên, các NH không
có bt k cam kt, trách nhim hay ngha v thanh toán nào. Tuy nhiên, trong
phng thc tín dng chng t, các NH đã tham gia ch đng và tích cc hn
nhiu, theo đó các NH thc hin tr tin theo cam kt ca mình.
Khi s dng phng thc thanh toán này, khách hàng nhp khu còn đc NH
t vn đ la chn các điu khon thanh toán có li cho mình. Ngoài ra, trong
trng hp ký qu di 100% tr giá L/C, khách hàng nhp khu đã đc ngân
hàng cp cho mt khon tín dng. Khách hàng xut khu có th đc NH tài tr

bng cách xin chit khu b chng t (đi vi L/C tr ngay) hoc bán trc hn các
hi phiu đã đc chp nhn (đi vi L/C tr chm), do đó có th nhanh chóng thu
hi vn đu t tái sn xut. Ngoài ra, khi s dng phng thc này, ngi xut
khu còn có th tránh ri ro v qun lý ngoi hi ca nc ngi nhp khu, vì khi
L/C đã đc m thì ngi nhp khu đã phi có giy phép chuyn ngoi t ca c
quan qun lý ngoi hi. i vi các phng thc thanh toán chuyn tin, nh thu,
ti thi đim thanh toán nu nc ngi nhp khu có s thay đi v qun lý ngoi
hi liên quan đn loi ngoi t hai bên đã tho thun thanh toán thì ri ro này s

11
hoàn toàn thuc v phía ngi xut khu. ây là mt trong nhng u vit mà ch có
đc khi áp dng phng thc tín dng chng t.
Trong tng trng hp, ngi ta có th s dng các loi th tín dng sau:
 Phân theo loi hình (Types):
Th tín dng có th hy ngang
Th tín dng không th hy ngang.
 Phân theo phng thc s dng (Uses):
Th tín dng không hy ngang có giá tr trc tip (Straight L/C)
Th tín dng không hy ngang có giá tr chit khu (Negotiation L/C)
Th tín dng không hy ngang không xác nhn (Unconfirmed L/C)
Th tín dng không hy ngang có xác nhn (Confirmed L/C)
Th tín dng tun hoàn (Revolving L/C)
Th tín dng có điu khon đ (Red clause L/C)
Th tín dng d phòng (Standby L/C)
Th tín dng chuyn nhng (Transferable L/C)
Th tín dng giáp lng (Back to back L/C)…
1.2 Hot đng kinh doanh ngoi t :
Theo s phát trin vt bc ca ngoi thng, yêu cu chuyn đi tin gia tng
không ngng và đã tr thành mt ngh thc th: ngh kinh doanh ngoi t (KDNT),
nghip v không th thiu trong mt NHTM. Mt quc gia đc lp t ch phát hành

12
đng tin pháp đnh đ lu hành trong nc nhng có nhu cu s dng rt nhiu
đng tin ca các nc khác đ phc v phát trin ngoi thng cùng các mc tiêu
phát trin kinh t ca đt nc.  đáp ng nhu cu ca khách hàng có hot đng
quc t, NH phi KDNT va cho bn thân mình va cho khách hàng nh là mt h
lun ca quc t hóa thng mi và quc gia hóa tin t.
1.2.1 Khái nim v hot đng kinh doanh ngoi t:
Theo ngha rng:Kinh doanh ngoi t bao gm vic mua, bán, gi, vay cho vay
các loi ngoi t khác nhau nhm đm bo cân đi các nhu cu v ngoi t cho ngân
hàng và tìm cách thu li nhun thông qua chênh lch v t giá và lãi sut gia các
đng tin khác nhau.
Theo ngha hp: KDNT đn thun là các hot đng mua bán ngoi t ca các
ngân hàng khi tham gia trên th trng hi đoái trong và ngoài nc nhm đm bo
các nhu cu v ngoi t ca khách hàng, thu li qua chênh lch t giá, kinh doanh
cho khách hàng và cho chính NH. Hot đng KDNT theo phm vi không gian đc
tin hành va trong nc va trên th trng quc t.
1.2.2 Vai trò ca hot đng kinh doanh ngoi t
 em li cho NH mt khon li nhun đáng k, đc bit đi vi các NH có
hot đng KDNT đc đa dng hóa.
 Là mt công c phòng nga ri ro t giá khi NH thc hin các nghip v k
hn, hoán đi, tng lai, quyn chn.
 Là mt nghip v có vai trò quan trng đi vi các nghip v khác ca NH
nh TTQT, bo lãnh, vay và cho vay ngoi t, to điu kin cho vic đa dng
hóa nghip v NH.
 Nh có hot đng KDNT mà NH có th d dàng giao dch vi NH nc
ngoài, t đó nâng cao v th ca mình trên th trng quc t qua cht lng
các giao dch quc t.

13

1.2.3 Các nghip v kinh doanh ngoi t:
o Nghip v giao ngay (SPOT):
Là nghip v mua bán ngoi t mà vic chuyn giao ngoi t đc thc hin
ngay hoc chm nht là trong hai ngày làm vic k t khi tha thun hp đng mua
bán. Nghip v này thc hin trên c s t giá giao ngay (Spot rate) tc là t giá
đc xác đnh và có giá tr ti thi đim giao dch. Nghip v giao ngay rt đn
gin v k thut, song li là nghip v c bn cho phép thc hin các nghip v
phc tp hn.
T giá hi đoái: là giá c ca đn v tin t mt nc đc đo bng s lng
tin t ca nc khác. Do đó, đ xác đnh t giá hi đoái cn xem xét sc mua ca
mi đng tin trong mt cp đn v tin t đó.
Theo thi hn thc hin giao dch có t giá giao ngay (spot) và t giá k hn
(forward). T giá giao ngay đc niêm yt trên các báo cáo kinh t hàng ngày 
quc gia. Thc t hin nay, t giá ca hu ht các loi ngoi t đc trao đi  nc
ta đu đc tính toán so vi USD. ng USD đc s dng nh mt ngoi t trung
chuyn (transport). T giá k hn đ cp đn mt t giá đc báo giá và trao đi
hôm nay nhng cho giao hàng và thanh toán vào mt ngày c th trong tng lai.
Trên th trng ngoi hi, ngi ta yt giá mua và giá bán.Giá mua thng thp
hn giá bán, khong cách (spread) gia giá mua và giá bán hình thành thu nhp cho
ngân hàng trong KDNT. Ti các th trng khác nhau, tùy theo quan h cung cu
ngoi t, tùy theo chính sách kinh t tài chính ca nc s ti, s yt nhng t giá
hi đoái khác nhau. Các NH có th li dng nhng khong cách này đ kim li
đng thi cng có th gánh chu nhng ri ro hi đoái (exchange risks) tim tàng.
Kt qu KDNT ph thuc vào s thay đi t giá hi đoái có li hay bt li. Các
NH ch nên đng trung gian chuyn đi các lnh mua bán, không nên lao sâu vào
hot đng đu c. Khong cách mua bán là rt thp và ch th hin rõ  ngch s

14
giao dch ln.Ti các nc có nn kinh t th trng phát trin cao, t giá hi đoái
cc k nhy cm, mt bin c bt k, xy ra  bt c ni đâu trên trái đt, trc tiên

nh hng ngay đn t giá hi đoái ti nc s ti, sau đó lan ta rt nhanh đn các
nc có th trng hi đoái ni mng quc t.
o Nghip v k hn (Forward)
Là giao dch mua hoc bán ngoi t mà vic chuyn giao ngoi t đc thc
hin sau mt thi hn nht đnh k t khi tha thun hp đng. ây là công c
phòng chng ri ro do bin đng t giá. Hp đng k hn đc s dng đ c đnh
các khon thu nhp hay chi tr theo mt t giá đã bit trc, bt chp s bin đng
t giá trên th trng.
 Vit Nam, hp đng k hn đc chính thc thc hin t nm 1998, nhng
nhu cu giao dch vn cha nhiu. Lý do, mt mt là khách hàng cha am hiu v
giao dch này. Mt khác, do c ch điu hành t giá ca Ngân hàng Nhà Nc
(NHNN) trong sut thi gian qua khá n đnh theo hng VND gim giá dn so
vi các ngoi t đ khuyn khích xut khu nhng vn đm bo n đnh nhp khu.
Tuy nhiên khi NHNN dn bt can thip vào th trng ngoi hi, khi y ri ro t giá
là đáng lo ngi, giao dch k hn s gia tng, các NHTM và khách hàng cn làm
quen vi loi giao dch này càng sm càng tt.
o Nghip v giao sau (Future)
Hp đng giao sau là mt tha thun mua bán mt s lng ngoi t đã bit theo
t giá c đnh ti thi đim hp đng có hiu lc và vic chuyn giao ngoi t đc
thc hin vào mt ngày trong tng lai. T giá trong các hp đng giao sau là t giá
giao ngay d đoán ti thi đim hp đng đáo hn. Th trng ngoi t giao sau là
th trng giao dch các hp đng mua bán ngoi t giao sau. Th trng giao sau
thc cht chính là th trng k hn đc tiêu chun hóa v ngoi t giao dch, s
lng ngoi t giao dch và ngày chuyn giao ngoi t. Khác bit ni bt gia giao
dch giao sau và k hn là giao dch giao sau đc thc hin tp trung thông qua mô

15
gii ti sàn giao dch, trong khi giao dch k hn là giao dch tha thun trc tip
gia hai bên không cn tp trung hay thông qua mô gii.
Các hp đng giao sau thng có tính thanh khon cao hn hp đng k hn vì

phòng giao hoán đã sn sàng đng ra “đo hp đng” bt c khi nào có mt bên yêu
cu. Khi đo hp đng thì hp đng c b xóa và hai bên thanh toán cho nhau phn
chênh lch giá tr ti thi đim đó.
o Nghip v hoán đi tin t (Swap)
Nghip v hoán đi tin t là tng hp ca hai nghip v giao ngay và k hn.
Swap tin t là vic mua bán đng thi cùng mt s lng ngoi t này vi mt
ngoi t khác nhng vi thi hn khác nhau, mi đng tin đu tham gia giao dch
mua và bán, tuy nhiên k hn ca mi đu giao dch li khác nhau, mt đu là giá
giao ngay, còn đu kia là giá k hn. Mt giao dch swap tng ng có hai giao
dch đi vay và cho vay. Nó không to ra trng thái ngoi hi mi nhng to ra trng
thái vn không cân bng trong sut thi gian thc hin giao dch. Lung tin di
chuyn ging nh là cho vay và đi vay, do vy giá ca giao dch swap phn ánh lãi
sut đi vay và cho vay.
T l Swap phn ánh chênh lch gia t giá k hn và t giá giao ngay. T l
Swap mua là phn chênh lch mà NH chào giá sn sàng mua k hn đng tin yt
giá. T l Swap bán là phn chênh lch mà NH chào giá sn sàng bán k hn đng
tin yt giá. T l Swap phn ánh chênh lch lãi sut (interest differential) gia hai
đng tin, là yu t xác đnh li ích hoc chi phí ca giao dch Swap.
Dù giao dch Swap tng đng vi hai nghip v va đi vay va cho vay
nhng nó không phi là tín dng nên không gp ri ro tín dng, không phi tính đn
d tr bt buc, không cn hn mc tín dng. Swap là công c hu hiu đ to ra
trng thái vn ca hai đng tin mà không to ra trng thái ngoi hi mi.

16
Nghip v hoán đi đc s dng đ cân đi ngun vn thanh toán tc thi. Nghip
v hoán đi có nh hng ln đn hot đng phòng nga và ri ro.
o Nghip v hi đoái theo quyn chn (Option)
Nghip v hi đoái theo quyn chn là mt s tha thun bng hp đng gia
ngi mua và ngi bán v quyn chn mua (call- option) hoc quyn chn bán
(put- option) mt loi ngoi t nht đnh, vi s lng c th, theo mt t giá c

đnh và vào mt thi đim c th. Vi quyn la chn, nhà kinh doanh va bo
him đc ri ro t giá,va đc c hi kim li nu t giá bin đng theo chiu
hng có li cho h.
Trong hp đng này, ngi mua quyn la chn phi tr cho ngi bán mt
khon tin gi là phí quyn chn đ bù đp phn ri ro mà ngi bán phi chu.
Thông qua đó, ngi mua dành đc quyn chn mua hoc bán mt loi ngoi t
nào đó. Mt khác, anh ta có th t b quyn chn ca mình khi thy bt li. Ri ro
ca ngi mua quyn chn ch gii hn  s tin phi tr cho quyn đó. Ngc li,
ngân hàng là ngi bán quyn chn thu đc mt khon tin t vic bán quyn
nhng b bt buc thc hin đn cùng hp đng đã ký vi khách hàng.
T giá thc hin trong hp đng quyn chn không đc hình thành theo quan
h cung cu trên th trng nh trong các hp đng giao ngay, k hn, giao sau, mà
còn ph thuc vào mc phí quyn chn cao hay thp. Nh vy t giá quyn chn có
th  bt c mc nào min là ngi mua và bán chp nhn vì gia t giá quyn
chn và phí mua quyn chn luôn có quan h vi nhau.

17
1.3 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t, kinh
doanh ngoi t:
1.3.1 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng thanh toán quc t:
Hiu qu hot đng TTQT ca NHTM không ch đn thun là hiu s gia
doanh thu TTQT và chi phí TTQT mà nó đc đánh giá qua nhiu góc đ khác
nhau nh:
V góc đ nn kinh t thì hiu qu đc đánh giá thông qua vic đy mnh hot
đng thanh toán XNK ca nn kinh t, thúc đy hot đng đu t nc ngoài phát
trin, thúc đy m rng các hot đng du lch, hp tác quc t, tng cng thu hút
kiu hi và các ngun lc tài chính khác , thúc đy th trng tài chính quc gia hi
nhp quc t, góp phn ci thin cán cân thanh toán, n đnh nn kinh t.
V góc đ khách hàng, hiu qu hot đng TTQT đc đánh giá thông qua vic
tng trng kim ngch XNK cu doanh nghip trong nn kinh t, tng nhanh vòng

quay ca đng vn và nâng cao uy tín ca doanh nghip trên thng trng, góp
phn thit thc trong vic mang li hiu qu kinh doanh XNK ca doanh nghip.
Và v góc đ ca NHTM thì hiu qu hot đng TTQT đc đánh giá thông
qua vic phát trin các hot đng kinh doanh khác ca NH nh tài tr XNK, bo
lãnh NH, kinh doanh ngoi hi, thúc đy hot đng đi ngoi phát trin, m rng th
trng hot đng ngoài lãnh th Vit Nam, nâng cao uy tín và tính cnh tranh cho
NH trên th trng trong và ngoài nc.
 đây, bài nghiên cu ch đa ra các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng TTQT
di góc đ NH.
 Các ch tiêu đnh lng:

18
 Doanh thu phí dch v TTQT: khi cung cp các dch v thanh toán cho khách
hàng, NHTM thu v mt khon phí dch v theo biu phí ca ngân hàng, khon phí
thu v càng ln càng góp phn làm tng hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
 Li nhun ròng t hot đng TTQT
Li nhun TTQT=Doanh thu TTQT-Chi phí TTQT
ây là ch tiêu c bn phn ánh hiu qu hot đng, nhng do đc thù ca lnh
vc ngân hàng là ngành cung cp dch v cho nn kinh t, trong c cu t chc hot
đng ca NH thì các b phn phòng ban nh nhân s, hành chính, phòng công ngh
thông tin, phòng ngân qu, phòng ngun vn… luôn có quan h cht ch vi nhau
nên tht khó đ xác đnh chi phí riêng cho hot đng thanh toán quc t. Do vy, ch
tiêu li nhun ròng gn nh không xác đnh đc.
 T l Doanh thu TTQT/Tng doanh thu: phn ánh t trng ca doanh thu
TTQT trong tng doanh thu t các hot đng kinh doanh ca NH.
 Lng s c phát sinh cn b phn cp cao sa cha điu chnh: có th cn
c vào ch tiêu này đ đánh giá xem hot đng TTQT có thng xuyên gây ra s c
hay không, các s c có nghiêm trng hay không, chúng cho thy hiu qu hot
đng TTQT cao hay không.
 Thi gian trung bình đ x lý mt giao dch, mt khiu ni hay mt thc mc

ca mt khách hàng: ch tiêu này th hin nng sut làm vic và mc đ chuyên
nghip ca cán b hot đng TTQT, khó có th đa ra mt con s c th cho ch
tiêu này bi mc đ phc tp ca mi giao dch, mi vn đ ca khách hàng là
không ging nhau. Nhng v c bn, nu có th x lý mt giao dch hay mt vn đ
ca khách hàng mt cách tha mãn trong mt khong thi gian ngn hn thì s
mang li hiu qu hot đng cao hn.
 Các ch tiêu đnh tính:

19
 Vic tng cng và cng c ngun vn ngoi t cho ngân hàng: Khi thc
hin hot đng TTQT, đc bit nu thanh toán hàng xut càng nhiu thì lng ngoi
t thu v s càng nhiu.
 Vic tng cng và h tr cho hot đng tín dng tài tr XNK: hot đng
TTQT hiu qu thu hút đc đông đo khách hàng đn giao dch, trong đó có c
nhng khách hàng cn s h tr tài chính ca NH đ thc hin thanh toán cho các
giao dch kinh t ca mình, khi đy các hot đng tín dng, bo lãnh, chit khu ca
NH cng s tng theo, do vy thông qua ch tiêu tng trng tài tr thng mi có
th đánh giá đc hiu qu hot đng TTQT.
 Vic tng cng và h tr cho nghip v kinh doanh ngoi t: Trong quá
trình thc hin nghip v TTQT, NH bán ngoi t cho khách hàng có nhu cu mua,
và mua li ngoi t ca khách hàng có nhu cu bán, nghip v TTQT hiu qu cng
s to điu kin cho nghip v kinh doanh ngoi t phát trin, vì vy nhìn vào ch
tiêu tng trng doanh thu kinh doanh ngoi t ca NH vi khách hàng có th đánh
giá hiu qu ca hot đng TTQT.
 Vic phát trin mng li các ngân hàng đi lý, phát trin quan h đi ngoi,
nâng cao uy tín ca ngân hàng trên th trng trong nc và quc t.  vic TTQT
đc thc hin nhanh chóng, an toàn và hiu qu thì các NHTM cn thit lp quan
h đi lý vi các NH trong và ngoài nc, thc hin quá trình thit lp mi quan h
này đng ngha vi vic NH đang xây dng và nâng cao hình nh và uy tín ca
mình trên th trng tài chính trong nc và quc t. S công nhn ca các t chc

tài chính này phn nào th hin thành công và uy tín ca NH trên th trng tài
chính trong và ngoài nc, mà có đc điu này mt phn do hot đông TTQT
mang li. Do vy, có th thông qua các quan h đi lý ca NH mà đánh giá hiu qu
hot đng TTQT.
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ngoi t:
 Trng thái ngoi t: là khon chênh lch gia s lng ngoi t mua vào và
s lng ngoi t bán ra trong tt c các loi ngoi t đc ngân hàng đang s dng.
Khi xem xét trng thái ngoi t cn lu ý rng mi giao dch đc tính vào trng

20
thái ngoi t ngay khi phát sinh giao dch. Nu trng thái ngoi t ln hn 0 thì ta
gi là trng thái trng hay trng thái dng, còn nu nh hn 0 thì gi là trng thái
đon hay trng thái âm. Trng hp trng thái ngoi t bng 0 thì gi là trng thái
ngoi t cân bng.
Khi kinh doanh ngoi t, cn c vào k hoch kinh doanh, kh nng ngun vn,
mi NH t xác đnh mc tn qu cn thit ti thiu bng mt s loi ngoi t mnh
thông dng. NH phi cân nhc bn yu t khi xác đnh mc tn qu: nhu cu ngoi
t cn đáp ng hay lng ngoi t cn bán ra trong thi gian sp đn; kh nng dành
mt phn ngun vn đ chuyn đi ra ngoi t d tr; kh nng h tr ca th
trng ngoi hi trong nc và quc t; phân b lng d tr này cho nhiu loi
ngoi t.
D tr nhiu hay ít đu không mang li hiu qu cho NH. D tr ít s không đ
phc v yêu cu ca khách hàng. D tr nhiu thì NH s phi gánh chu nhiu
khon chi phí nh chi phí huy đng là lãi phi tr cho quyn s dng tin t; chi phí
c hi là thu nhp mt đi nu đa vn vào hot đng kinh doanh khác; chi phí
chuyn đi…cùng vi s nhy cm ca t giá, ri ro giao đng rt ln, NH s rt
khó tr tay vi lng d tr ln khi mt ngoi t nào đó b mt giá.
m bo trng thái ngoi t cân bng là đm bo mc đã tính ra, vt mc đó là
trng thái trng tc là d tha, cn phi bán bt ngay, di mc đó là trng thái
đon tc là thiu ht, cn phi mua v đ bù đp vào. Khi trng thái ngoi t  th

cân bng, cho thy hot đng kinh doanh ngoi t ca NH đang đc kim soát theo
nh k hoch đt ra, nói cách khác là hot đng kinh doanh ngoi t có hiu qu.
 Doanh s mua bán ngoi t: Doanh s mua bán ngoi t tng trng cho thy
hot đng kinh doanh ngoi t đã ngày mt phát trin. Có th do NH kinh doanh có
hiu qu nên doanh s tng cng có th là do tình hình chung ca th trng tin t.
Nhng v c bn khi doanh s tng thì doanh thu cng s tng, và do đó NH đã đt
đc mt hiu qu kinh doanh ngoi t nht đnh.

21
 Doanh thu t hot đng kinh doanh ngoi t: Doanh thu kinh doanh ngoi t
ca NH có th đn t chênh lch t giá mua bán, lãi sut cho vay ngoi t, thu phí
dch v t khách hàng. Doanh thu tng cho thy kinh doanh ngoi t có hiu qu.
 T s doanh thu kinh doanh ngoi t/tng doanh thu: t s này cho thy t
trng doanh thu kinh doanh ngoi t trong tng doanh thu ca NH
1.4 Ri ro thng gp trong hot đng thanh toán quc t và kinh
doanh ngoi t
c thù ca hot đng TTQT và KDNT là nó có tác đng qua li, quan h mt
thit vi kinh t quc t. Là nhng dch v mà NHTM cung cp cho khách hàng
ngoài phm vi quc gia, nó không ch chu s điu chnh ca lut pháp quc gia mà
còn phi tuân th lut pháp quc t, thông l quc t. Th na là nó có quan h mt
thit vi th trng ngoi hi và chi s tác đng mnh m ca yu t t giá, d tr
ngoi t ca mi quc gia. Do đó, hot đng TTQT và KDNT ca NHTM luôn phi
đng đu vi ri ro cao, tim n, phc tp khó kim soát phát sinh c trong và
ngoài nc.
Ri ro trong hot đng kinh doanh ca NHTM đc chia làm bn nhóm chính:
Ri ro tài chính: ri ro th trng (ri ro lãi sut, ri ro t giá…), ri ro tín dng, ri
ro thanh khon. Ri ro hot đng : la di ni b, hành vi ca nhân viên, ri ro công
ngh, ri ro qun lý. Ri ro kinh t: chính sách kinh t v mô, h thng tài chính, h
thng lut pháp. Ri ro s c: s kin chính tr, bnh dch, khng hong tài chính
S phân chia trên ch có tính cht tng đi, trên thc t các loi ri ro có th

chuyn hóa cho nhau và có quan h cht ch vi nhau. Trong hot đng TTQT và
KDNT luôn có th xy ra các loi ri ro trên nhng đc bit là các dng sau:
o Ri ro t giá:
Là ri ro đc thù, bt k s tng hay gim t giá mt cách đt ngt đu nh
hng đn hot đng TTQT và KDNT ca NHTM. Trong thanh toán L/C ngay khi