NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM













TRNGăLÊăNGC ÂN


NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁCăNGăN
CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNGăMI
C PHN VIT NAM



LUNăVNăTHC S KINH T

TP.H Chí Minh-Nmă2013ă




B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM










TRNGăLÊăNGC ÂN

NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁCăNGăN
CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNGăMI
C PHN VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã ngành: 60340201

LUNăVNăTHC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRN HUY HOÀNG



TP.H Chí Minh-Nmă2013
i


LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn “ Nghiên cu các nhân t tác đng đn CTV
ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam” là công trình nghiên cu ca
riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc, các ni
dung trích dn đu ghi rõ ngun gc và các kt qu trình bày trong lun vn cha
đc công b ti bt k công trình nghiên cu nào khác.
TP.HCM, tháng nm 2013
Hc viên



Trng Lê Ngc Ân

ii

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ
Danh mc các ph lc
M U.
1. Lý do nghiên cu đ tài. 1
2. Xác đnh vn đ nghiên cu. 2
3. Mc đích nghiên cu. 3
4. i tng và phm vi nghiên cu. 4
5. Phng pháp nghiên cu và mu nghiên cu. 4
6. Ý ngha ca đ tài nghiên cu. 4
7. Kt cu ca lun vn. 4
Chngă 1:ă TNG QUAN CÁC NHÂN T TÁCă NGă N CU TRÚC
VN CA NGÂN HÀNG TMCP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
1.1. . Khái nim v CTV 5
1.1.1. Khái nim CTV 5
1.1.2. Khái nim v CTV ca NHTMCP 6
1.2. Các lý thuyt v CTV trong doanh nghip 6
1.2.1. Lý thuyt v CTV ca Modilligani và Miller (1958) 7
1.2.2. Lý thuyt đánh đi CTV (The trade – off theory) 8
1.2.3. Lý thuyt trt t phân hng (The pecking-order theory) 9
1.2.4. Lý thuyt v chi phí đi din (The agency theory) 11
1.2.5. Lý thuyt xác đnh thi đim th trng (Market timing theory) 13

1.2.6. Lý thuyt tín hiu (The signaling theory) 13
1.3. S khác nhau gia cu trúc vn Ngân hàng và doanh nghip 14
iii

1.4. Mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu tài chính, li ích ca vic
xây dng cu trúc vn tiăuăđi vi các Ngân hàng TMCP 16
1.4.1. Mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu tài chính 17
1.4.2. Li ích ca vic xây dng cu trúc vn ti u đi vi các Ngân hàng
TMCP 18
1.4.2.1 Kim soát ri ro, đm bo an toàn hot đng ngân hàng 18
1.4.2.2 Tit kim chi phí s dng vn, gia tng li nhun 19
1.4.2.3 Tng giá tr Ngân hàng, tng li ích c đông 20
1.5. Các nghiên cu trên th gii v CTV ngân hàng 21
1.5.1. Nghiên cu ca Rient Gropp và Florian Heider (2009) 22
1.5.2. Nghiên cu ca Monica Octavia và Rayna Brown (2008) 24
1.5.3. Nghiên cu ca Ebru Caglayan (2010) 26
1.6. Các nhân t nhăhngăđn CTV ngân hàng 28
1.6.1. Nhân t Li nhun 28
1.6.2. Nhân t Quy mô 29
1.6.3. Nhân t Tng trng 29
1.6.4. Nhân t Tài sn th chp 29
1.6.5. Nhân t Tng trng tng sn phm quc ni (GDP) 30
1.7. Xây dng bin s và gi thuyt nghiên cu 30
1.7.1. Bin đòn by tài chính (Leverage) 31
1.7.2. Bin li nhun (Profitability) 31
1.7.3. Bin tài sn th chp (Collateral) 32
1.7.4. Bin quy mô (Size) 33
1.7.5. Bin tng trng (Grow) 34
1.7.6. Bin tng trng tng sn phm quc ni (GDP) 35
1.8. Ngun s liuăvƠăphngăphápăthuăthp s liu 36

1.8.1. Ngun s liu 36
1.8.2. Phng pháp thu thp s liu 36

iv

1.9. PhngăphápăvƠămôăhìnhănghiênăcuăđnhălng 37
1.9.1. Phng pháp nghiên cu 37
1.9.2. Mô hình nghiên cu 37
Kt lunăchngă1 39
Chngă2:ăTHC TRNG VÀ NGHIÊN CU NHăLNG CÁC NHÂN
T TÁCă NGă N CU TRÚC VN CA CÁC NHTMCP
VIT NAM
2.1. Tng quan hotăđng ca các Ngân hàng Vit Nam 40
2.1.1. Lch s hoàn thành và phát trin ngành Ngân hàng 40
2.1.2. Hot đng huy đng vn 44
2.1.3. Hot đng tín dng 46
2.1.4. Li nhun ca các Ngân hàng 47
2.2. Thc trng các nhân t tácăđngăđn CTV NHTMCP Vit Nam 49
2.2.1. òn by tài chính 49
2.2.2. Quy mô 50
2.2.3. Tng trng 53
2.2.4. Li nhun 54
2.2.5. Tài sn th chp 55
2.2.6. Tng trng tng sn phm quc ni 55
2.3. Nghiên cu đnhălng các nhân t tácăđngăđn CTV NHTMCP Vit
Nam 56
2.3.1 Kim đnh đa cng tuyn các bin đc lp 56
2.3.2 Phân tích hi quy các nhân t ni ti tác đng đn cu trúc vn NHTMCP
Vit Nam…. 57
2.3.2.1 Kt qu mô hình hi quy theo phng pháp OLS 57

2.3.2.2 Kt qu mô hình hi quy theo phng pháp OLS vi hiu ng c
đnh…. 59
2.3.2.3 Kt qu hi qui theo phng pháp OLS vi hiu ng ngu nhiên 60
2.3.3 So sánh các mô hình vi bin đc lp là bin ni ti 62
v

2.3.3.1 So sánh mô hình s dng OLS vi hiu ng c đnh và mô hình s
dng OLS thông thng 62
2.3.3.2 So sánh mô hình s dng OLS vi hiu ng c đnh và mô hình s
dng OLS hiu ng ngu nhiên 63
2.3.4 Phân tích hi quy các nhân t tác đng đn CTV NHTMCP Vit Nam có
tác đng ca yu t v mô 64
2.3.4.1 Kt qu hi quy theo phng pháp OLS 64
2.3.4.2 Kt qu hi qui theo phng pháp OLS vi hiu ng c đnh yu t
Ngân hàng 65
2.3.4.3 Kt qu hi qui theo phng pháp OLS vi hiu ng ngu nhiên 67
2.3.5 So sánh các mô hình có thêm bin đc lp là yu t v mô 68
2.3.5.1 So sánh mô hình s dng OLS vi hiu ng c đnh và mô hình s
dng OLS thông thng 68
2.3.5.2 So sánh mô hình s dng OLS vi hiu ng c đnh và mô hình s
dng OLS hiu ng ngu nhiên 69
2.4. Các kt qu và kt lun nghiên cu 70
2.4.1. Bin Li Nhun (PROF) 71
2.4.2. Bin Tài sn th chp (COLL) 71
2.4.3. Bin Quy mô (SIZE) 73
2.4.4. Bin Tng trng (GROW) 74
2.4.5. Bin Tng trng tng sn phm quc ni (GDP) 75
Kt lunăchngă2 76
Chng 3: GII PHÁP XÂY DNG CU TRÚC VN CHO CÁC
NHTMCP VIT NAM 77

3.1ăă ăănhă hng phát trin ca các NHTMCP Vit Nam giai đon 2010-
2015 77
3.1.1 Nhng nhân t chi phi xu hng phát trin ca các Ngân hàng Vit Nam
giai đon 2010-2015 77
vi

3.1.2 nh hng phát trin ca các NHTMCP Vit Nam giai đon 2010-2015
78
3.1.2.1 nh hng chung ca toàn ngành Ngân hàng Vit Nam giai đon
2010-2015 78
3.1.2.2 nh hng phát trin ca các NHTMCP Vit Nam giai đon 2010-
2015 79
3.2 Các gii pháp xây dng CTV cho các NHTMCP Vit Nam 79
3.3 Nhng hn ch vƠăphngăhng nghiên cu tip theo 91
Kt lunăchngă3 93
TÀI LIU THAM KHO 94
PH LC 98

vii

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

BCTC : Báo cáo tài chính
CTV : Cu trúc vn
COLL : Tài sn th chp
GROW : Tng trng
GDP : Tng trng Tng sn phm Quc ni
L : òn by tài chính
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn

PROF : Li Nhun
SIZE : Quy mô
VCSH : Vn ch s hu
TCTD : T chc tín dng
viii

DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: Quy đnh t l d tr bt buc ca NHNN Vit Nam 20
Bng 1.2: Kt qu nghiên cu Rient Gropp và Florian Heider (2009) 23
Bng 1.3: Kt qu nghiên cu Monica Octavia và Rayna Brown (2008) 25
Bng 1.4: Kt qu nghiên cu ca Ebru Caglayan (2010) 26
Bng 1.5: Tng hp các nhân t nh hng đn CTV ngân hàng 27
Bng 1.6: D kin xu hng các nhân t tác đng lên CTV ngân hàng 35
Bng 2.1: S lng các NHTM Vit Nam 43
Bng 2.2: D phòng ri ro tín dng ti mt s Ngân hàng TMCP 48
Bng 2.3: H s tng quan ca các cp bin đc lp trong mô hình 56
Bng 2.4: Kt qu hi quy đòn by tài chính theo phng pháp OLS 57
Bng 2.5: Kt qu tng hp hi quy đòn by tài chính theo phng pháp OLS vi
hiu ng c đnh 59
Bng 2.6: Kt qu tng hp hi quy đòn by tài chính theo phng pháp OLS vi
hiu ng ngu nhiên 60
Bng 2.7: Kt qu hi quy theo phng pháp OLS ca mô hình L2 64
Bng 2.8: Kt qu hi quy theo phng pháp OLS vi hiu ng c đnh yu t
Ngân hàng (Mô hình L
2
(1)) 65
Bng 2.9: Kt qu tng hp hi quy đòn by tài chính theo phng pháp OLS vi
hiu ng ngu nhiên 67
Bng 2.10: Bng tng hp hng tác đng ca các bin đc lp 70
ix

DANH MC CÁC BIUă

Biu đ 2.1: Din bin huy đng t nn kinh t ca các khi Ngân hàng 44
Biu đ 2.2: Din bin d n tín dng ca các khi Ngân hàng 46
Biu đ 2.3: Li nhun sau thu ca các NH TMCP Vit Nam 47
Biu đ 2.4: Tng trng li nhun sau thu ca các NH TMCP Vit Nam 47
Biu đ 2.5: Thng kê bình quân các bin giai đon 2006-2012 50
Biu đ 2.6: Din bin tng tài sn các khi Ngân hàng 51
Biu đ 2.7: Din bin VCSH ca các nhóm Ngân hàng 56








x

DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 01: Danh sách các Ngân hàng chn làm mu kho sát trong mô hình
Ph lc 02: S liu s dng cho mô hình
Ph lc 03: Mô t thng kê các bin trong mô hình
Ph lc 04: Mô t tng quan các bin trong mô hình
Ph lc 05:  th mô t các bin
Ph lc 06: Biu đ phân tán mi tng quan gia quy mô và đòn by tài chính
Ph lc 07: Biu đ phân tán mi tng quan gia tng trng và đòn by tài chính
Ph lc 08: Biu đ phân tán mi tng quan gia li nhun và đòn by tài chính
Ph lc 09: Biu đ phân tán mi tng quan gia tài sn th chp và đòn by tài

chính
Ph lc 10: Biu đ phân tán mi tng quan gia GDP và đòn by tài chính
Ph lc 11: Kt qu hi quy vi hiu ng c đnh đi vi mô hình L
1
Ph lc 12: Kt qu hi quy vi hiu ng ngu nhiên đi vi mô hình L
1
Ph lc 13: Kt qu hi quy vi hiu ng ngu nhiên đi vi mô hình L
2










1

M U
1. Lý do nghiên cuăđ tài
Cuc khng hong tài chính nm 2007-2008 đc coi là mt trong nhng cuc
khng hong ti t nht trong lch s. Bt đu t cuc khng hong tín dng và nhà
đt  M. Bong bóng bt đng sn càng lúc càng phình to đư đt th trng nhà đt và
tip đó là tín dng ti M cng nh nhiu quc gia châu Âu vào th nguy him. Hu
qu ca nó dn ti vic th trng chng khoán Th Gii suy gim nghiêm trng,
nhiu t chc tài chính ln đư phá sn hoc b mua li (nh v mua li Sterns ca JP
Morgan, Merrill Lynch ca Bank of America, s sp đ ca Lehman Brothers). Vic
vay n Ngân hàng quá mc đư thúc đy cuc khng hong và đc xem nh là

nguyên nhân chính dn đn cuc khng hong. Qua đó có th nhn thy tm quan
trng ca vic nghiên cu v CTV, mt cu trúc vn ti u s giúp các Ngân hàng
kim soát đc ri ro và nâng cao đc hiu qu hot đng. Tuy nhiên đ xây dng
cu trúc vn ti u các nhà qun tr Ngân hàng cn phi xác đnh đc các nhân t
tác đng đn CTV ti các Ngân hàng cng nh hng tác đng, đ ln ca các nhân
t này.
K t khi xut hin, lý thuyt v CTV ni ting ca Modigliani và Miller
(1958) đư đc nghiên cu thc nghim trong lnh vc tài chính doanh nghip. iu
gì quyt đnh CTV ca doanh nghip vn là mt câu hi thú v cho các nhà kinh t và
nghiên cu. Mc dù, đư có rt nhiu công trình nghiên cu thc nghim chng minh
v các nhân t tác đng lên CTV doanh nghip tuy nhiên hu ht các nghiên cu tp
trung vào các công ty phi tài chính. Vic thiu các nghiên cu v CTV Ngân hàng có
th do đc đim riêng ca Ngân hàng là ngành kinh doanh tin t, mà vn d tin là
sn phm ca quá trình kinh doanh. Ngoài ra Ngân hàng luôn chu s qun lý bi các
quy đnh cht ch ca Ngân hàng Nhà nc thông qua các quy đnh v vn pháp
đnh, h s ri ro an toàn vn (Car). Các quy đnh v an toàn vn đư dn ti vic
nhiu ngi vn ngm đnh rng nhân t tác đng đn CTV Ngân hàng là vn pháp
2

đnh (Mishkin, 2000). Vy thc s trong Ngân hàng có mt c cu vn hp lý cho
riêng mình hay không?
Trong nghiên cu ca mình, Gropp và Heider (2009), cng ch ra rng ngoài
nhân t v yêu cu vn ti thiu thì còn nhng nhân t khác có th là nhân t quyt
đnh đn CTV doanh nghip phi tài chính cng có nh hng đn CTV Ngân hàng.
Nh vy, thc s các Ngân hàng cng có mt cu trúc hp lý riêng ca mình.
Vy các yu t đó là nhng yu t nào? Mc đ nh hng ca các yu t đó
đn CTV ra sao? Trong các nghiên cu ca Gropp và Heider (2009) ti M và các
quc gia Châu Âu, Rayna Brown và Monica Octavia (2008) ti các quc gia đang
phát trin và Ebru Cagalayan (2010) ti Th Nh K đư ch ra rng các yu t tác
đng đn CTV ca Ngân hàng cng có nhng đim tng đng vi các nhân t tác

đng đn CTV ca các doanh nghip phi tài chính và có cùng hng tác đng.
Do đó, xut phát t các vn đ trên tác gi nhn thy cn thit phi nghiên cu
CTV Ngân hàng và đư quyt đnh la chn đ tài “ NGHIÊN CU CÁC NHÂN T
TÁCăNGăN CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN HÀNG THNGăMI
C PHN VITăNAM”ălàm lun vn tt nghip cho mình. Nhm tìm câu tr li
thc s các nhân t nh hng đn CTV Ngân hàng  các nc trên th gii cng nh
hng đn CTV ca các Ngân hàng thng mi c phn (NHTMCP)  Vit Nam, và
các nhân t đó tác đng nh th nào? Lun vn s tr li câu hi này và hy vng đóng
góp mt phn vào hoàn thin nghiên cu CTV trong tài chính doanh nghip đng thi
giúp cho các nhà qun tr Ngân hàng có th ng dng đ xây dng mt cu trúc vn
ti u đi vi Ngân hàng ca mình.
2. Xácăđnh vnăđ nghiên cu
T nhng thc mc đư nêu  phn lý do la chn đ tài chính là nhng vn đ
cn nghiên cu:
Th nht, xut phát t các nghiên cu khng đnh có nhng đim tng đng
trong các nhân t tác đng đn CTV ca Ngân hàng và ca doanh nghip phi tài
3

chính. ng thi, các nghiên cu v CTV cng xut phát t các doanh nghip phi tài
chính. Do đó, tôi xác đnh vn đ nghiên cu đu tiên là tìm hiu v các lý thuyt xác
đnh CTV và các nhân t tác đng đn CTV trong các doanh nghip phi tài chính.
Tip đó tác gi so sánh s khác bit gia cu trúc vn Ngân hàng và doanh nghip,
đng thi nhn mnh mi quan h ca cu trúc vn và hiu qu tài chính cng nh
nhng li ích đt đc khi xây dng cu trúc vn ti u đi vi các Ngân hàng
Th hai,  Vit Nam, có rt ít các nghiên cu v CTV Ngân hàng, do đó, tác gi
đư xác đnh vn đ nghiên cu tip theo là tìm hiu mt s công trình nghiên cu các
nhân t tác đng đn CTV ca Ngân hàng trên th gii đ s dng cho nghiên cu v
thc tin các NHTMCP Vit Nam.
Th ba, trên c s các lý thuyt, các công trình nghiên cu v CTV Ngân hàng
trên th gii và tìm hiu thc tin v NHTMCP Vit Nam, tác gi đi đn xác đnh các

nhân t và tin hành xây dng mô hình tác đng ca các nhân t lên CTV NHTMCP
Vit Nam.
Và cui cùng, tác gi s dng mô hình c lng hi quy tuyn tính đ đánh
giá các nhân t tác đng đn CTV ca các NHTMCP Vit Nam và đa ra các kt
lun, hng nghiên cu tip theo cho đ tài.
3. Mcăđíchănghiênăcu.
Trên c s các vn đ nghiên cu đư đc xác đnh, mc tiêu chính ca đ tài
nh sau:
 Tìm hiu có hay không các nhân t tác đng đn CTV NHTMCP Vit nam.
 Xác đnh các nhân t tác đng, hng tác đng đn CTV NHTMCP trong
thc tin ti các NHTMCP Vit Nam, nhm giúp các Ngân hàng TMCP
Vit Nam có c s đ ng dng xây dng cu trúc vn ti u cho Ngân
hàng mình
4

 c lng mô hình, gii thích s tng quan ca các bin ph thuc và
bin gii thích trong CTV Ngân hàng, t đó đa ra nhn đnh v CTV Ngân
hàng
4. iătng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: Các nhân t nh hng đn CTV ca NH TMCP
- Phm vi nghiên cu: Các NHTMCP Vit Nam.
5. Phngăphápănghiênăcu và mu nghiên cu
Tác gi s dng phng pháp h thng hóa d liu thu thp đc t các ngun
trong nc và nc ngoài, s dng phng pháp thng kê, phân tích vào so sánh s
liu, ng dng mô hình hi quy kinh t lng đ đánh giá tác đng ca các bin đc
lp đn bin ph thuc nh th nào. S dng các chng trình nh Microsoft Office
Excel, Eviews đ h tr tính toán trong nghiên cu. D liu nghiên cu là da trên s
liu báo cáo tài chính ca các NHTMCP Vit Nam t nm 2006-2012
6. ụănghaăcaăđ tài nghiên cu
Thông qua kt qu nghiên cu thc nghim, giúp cho các nhà qun tr Ngân

hàng thy đc tm quan trng ca CTV và nm rõ các nhân t tác đng đn CTV,
hng tác đng ca chúng đ t đó ng dng trong công tác xây dng mt cu trúc
vn phù hp, ti u cho Ngân hàng mình.
7. Kt cu ca lunăvn.
Lun vn đc chia thành ba chng. C th:
CHNG 1: TNG QUAN CÁC NHÂN T TÁCăNGăN CU TRÚC
VN NHTMCP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
CHNGă2: THC TRNG VÀ NGHIÊN CUăNHăLNG CÁC NHÂN
T TÁCăNGăN CU TRÚC VN CA CÁC NHTMCP VIT
NAM
CHNGă 3: GII PHÁP XÂY DNG CU TRÚC VN CHO CÁC
NHTMCP VIT NAM
5

CHNGă1:ăTNG QUAN CÁC NHÂN T TÁC NGăN CU
TRÚC VN NHTMCP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
1.1. Khái nim CTV
1.1.1. Khái nim CTV
CTV (Capital structure) đc đnh ngha là s kt hp gia n và vn ch s
hu (VCSH) đ tài tr cho các quyt đnh đu t ca doanh nghip.
Nghiên cu v CTV là đi vào nghiên cu v cách thc la chn t l phù hp
gia n và VCSH nhm ti đa hóa li ích ca doanh nghip. Vic chúng ta cân nhc
la chn gia n và VCSH là do có s khác bit nhau v bn cht. N là ngun vn
đc huy đng t vay mn, có thi hn, có trách nhim hoàn tr, và phi tr mt
khon lãi theo tha thun. Khác vi n, VCSH đc hình thành t s đóng góp ca
ch s hu hoc đc tích ly t quá trình kinh doanh. Phn ln VCSH có đc đim là
không hoàn tr và có tính n đnh cao. T s khác bit v đt đim ca vn, nên cng
có s khác bit v chi phí s dng, trách nhim hoàn tr và thi gian s dng. Do vy,
đi xác đnh CTV cho doanh nghip chính là xác đnh đòn by tài chính phù hp cho
doanh nghip.

1.1.2. Khái nim v CTV ca NHTMCP
Nh vy CTV (Capital structure) ca NHTMCP đc đnh ngha là s kt hp
gia n và vn ch s hu (VCSH) đ tài tr cho các quyt đnh đu t ca
NHTMCP
NHTMCP là NHTM hot đng theo mô hình c phn, đóng vai trò là đnh ch
tài chính trung gian, đc t chc kinh doanh tin t mà nghip v thng xuyên và
ch yu là nhn tin gi ca các khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng s
tin đó đ cho vay, chit khu và làm phng tin thanh toán
NHTMCP ra đi là đ kinh doanh, hot đng vì mc đích li nhun. ng thi,
NHTMCP cng có c cu t chc b máy nh mt doanh nghip và bình đng trong
quan h kinh t, t ch v tài chính và có ngha v đóng thu cho nhà nc nh các
6

loi hình doanh nghip khác. Vì vy, NHTMCP cng tn ti mt CTV cho riêng
mình nh các doanh nghip khác (Trn Huy Hoàng, 2007).
Nhng NHTM là mt loi hình doanh nghip đc bit, đc th hin qua các
ni dung sau:
 Lnh vc kinh doanh ca Ngân hàng là tin t, tín dng và dch v Ngân
hàng. ây là lnh vc đc bit vì tin t liên quan đn mi mt ca đi sng
kinh t xã hi. ng thi, đây là mt loi hình kinh doanh “nhy cm” đòi
hi s thn trng trong điu hành hot đng đ tránh thit hi cho nn kinh
t xã hi. Hn na, sn phm kinh doanh ca Ngân hàng là tin và đây là
công c do Nhà nc phát hành nhm s dng trong qun lỦ v mô nn
kinh t, nên đc Nhà nc kim soát rt cht ch.
 Ngun vn ch yu ca Ngân hàng s dng trong kinh doanh là ngun vn
huy đng t bên ngoài. VCSH ca Ngân hàng chim t trng rt thp, ch
yu đc dùng đ đu t các tài sn c đnh.
 Trong tng tài sn ca Ngân hàng, tài sn hu hình chim t l thp mà ch
yu là tài sn vô hình. Nó tn ti di hình thc các tài sn tài chính, chng
hn nh các loi k phiu, trái phiu, thng phiu, c phiu, hp đng tín

dng, kh c nhn n và các loi giy t
 Hot đng NHTMCP chu s chi phi rt ln bi chính sách tin t và các
quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc.
1.2. Các lý thuyt v CTV trong doanh nghip
Lý thuyt cu trúc vn hin đi bt đu vi bài vit ca Modigliani và Miller
vào nm 1958 (gi tt là hc thuyt MM). Theo hc thuyt ca MM, s la chn gia
VCSH và n không liên quan đn giá tr công ty. Nói mt cách khác, hc thuyt này
ch ra mt hng là các gi thuyt và cu trúc vn nên tt hn bng cách nào, cho
thy di điu kin nào thì cu trúc vn không liên quan đn giá tr công ty. Lý
thuyt cu trúc vn hin đi đc phát trin tip tc vào nhng nm sau đó, bao gm
7

thuyt đánh đi cu trúc vn, thuyt trt t phân hng, thuyt chi phí đi din, thuyt
xác đnh thi đim th trng, thuyt tín hiu…
1.2.1 Lý thuyt cu trúc vn ca Modigliani và Miller (MM)
 chng minh cho mt lý thuyt kh thi, MM đư đa ra mt s gi đnh đn
gin hóa rt ph bin trong lý thuyt tài chính : h gi đnh là th trng vn hoàn ho,
vì vy s không có các chi phí giao dch và t l vay ging nh t l cho vay và bng
vi t l vay min phí ; vic đánh thu đc b qua và nguy c đc tính hoàn toàn
bng tính không n đnh ca các lung tin.
Nu th trng vn hoàn ho MM tranh lun rng th thì các công ty có c hi
kinh doanh ging nhau và tin lưi mong đi hàng nm ging nhau phi có tng giá tr
ging nhau bt chp cu trúc vn bi vì giá tr ca mt công ty phi ph thuc vào giá
tr hin ti ca các hot đng ca nó, không phi da trên cách thc cp vn. T đây,
có th rút ra rng tt c nhng doanh nghip nh vy có tin li mong đi ging nhau
và giá tr ging nhau cng phi có chi phí s dng vn bình quân ging nhau  mi
mc đ t l gia vn n và VCSH
Mc dù nhng gi đnh v th trng hoàn ho là không có thc, tuy nhiên có
2 gi thuyt cn nhn mnh và chúng có tác đng đáng k đn kt qu
1. Gi đnh là không có vic đánh thu: ây là vn đ quan trng và mt trong

nhng thun li then cht ca n là vic gim nh thu cho nhng chi tiêu tin lãi
2. Nguy c trong lỦ thuyt ca MM đc tính toán hoàn toàn bi tính tng
đi ca lung tin. H b qua kh nng các lung tin có th đng vì v n. ây là
mt vn đ đáng k khác vi lý thuyt này nu n cao
a ra các gi đnh này có ngha ch có mt thun li ca vic vay tin (n r
hn và ít ri ro hn cho nhà đu t) và mt bt li (Chi phí VCSH tng cùng vi n vì
t l vn vay so vi tng vn)
MM ch ra là nhng tác đng này cân bng mt cách chính xác. Vic s dng
n mang đn cho ch s hu mt t sut li tc cao hn, nhng li tc cao hn này
8

chính xác là nhng gì h bù đp cho nguy c tng lên t t l vn vay so vi tng vn.
Vi các gi thuyt trên dn đn các phng trình cho lỦ thuyt ca MM
Vg=Vu : Tng giá tr ca công ty s dng n bng tng giá tr ca công ty
không s dng n.
Nm 1963, MM đa ra mt nghiên cu tip theo vi vic loi b gi thuyt v
thu thu nhp công ty. Theo MM, vi thu thu nhp công ty, vic s dng n s làm
tng giá tr công ty. Vì chi phí lãi vay là chi phí hp lỦ đc khu tr khi tính thu thu
nhp công ty, do đó mà mt phn thu nhp ca công ty có s dng n đc chuyn
cho các nhà đu t theo phng trình :
Vg=Vu+T.D : Giá tr công ty s dng n bng giá tr ca công ty không s
dng n cng vi khon li t vic s dng n (D là tng s n s dng, T là thu thu
nhp công ty)
1.2.2 Thuytăđánhăđi cu trúc vn (Trade-off theory)
Lý thuyt này cho rng, các giám đc tài chính cn cân nhc s đánh đi gia
li ích t tm chn thu và chi phí kit qu tài chính đ la chn mt t l n hp lý
cho doanh nghip. Khi la chn đc mt t l n hp lý, doanh nghip s có đc
CTV ti u.
Trên c s nghiên cu ca lý thuyt này, có rt nhiu nghiên cu khác đi tìm
hiu nhm xác đnh mc đ n nh th nào là hp lỦ đ đt đn CTV ti u. Tuy

nhiên, mc tiêu ca nhng nghiên cu này không th đt đc và không có mt công
thc nht đnh nào đ xác đnh mt CTV ti u cho doanh nghip vì chi phí kit qu
tài chính rt khó nhn din và đo lng.
Trên c s đó, lỦ thuyt này đa ra nhng đ xut sau:
 Khi mt doanh nghip có kh nng sinh li cao và thu nhp chu thu cao
nên gia tng t l n. Tuy nhiên, mc đ nh th nào thì cn cân nhc gia
li ích đt đc (tm chn thu) và chi phí tim n (chi phí kit qu tài
chính).
9

 Nu mt công ty đư có mt t l n cao ri nhng trong vòng mt nm sp
đn không th tr bng ngun ni b đc (chi phí kit qu tài chính đang 
mc cao) nên phát hành c phn, hn ch chi tr c tc, hay bán bt tài sn
đ huy đng tin mt nhm c cu li CTV ca mình.
 Mi doanh nghip có mt t l n mc tiêu riêng. C th: nhng công ty có
tài sn hu hình nhiu và nhiu khon thu nhp chu thu thì nên có t l n
mc tiêu cao đ tn dng đc li ích t tm chn thu. Ngc li, các
doanh nghip ít sinh li và có nhiu tài sn vô hình nên da ch yu vào
vn c phn.
Nhc đim ca lý thuyt này là không gii thích đc ti sao có s khác nhau
v t l n mc tiêu gia các công ty trong cùng ngành và t l n thp  nhng công
ty sinh li cao.
1.2.3 Lý thuyt trt t phân hng (The pecking-order theory)
Lý thuyt trt t phân hng bt đu vi nghiên cu Myers và Majluf (1984). Lý
thuyt trt t phân hng cho thy vic la chn CTV đc quyt đnh bi s bt cân
xng thông tin gia nhng ngi trong ni b doanh nghip và các nhà đu t bên
ngoài. Vì th, các thông tin bt cân xng càng nghiêm trng thì ri ro mà nhà đu t
bên ngoài phi gánh chu ngày càng tng, do đó đòi hi ca nhà đu t trên giá tr
chng khoán ngày càng tng. Vì vy, doanh nghip s u tiên các ngun vn ni b
trc khi tìm kim các ngun vn t bên ngoài. T đó, mt trt t phân hng trong

la chn ngun vn trc tiên là bng vn ni b, ch yu là li nhun tái đu t, ri
mi đn phát hành n mi và cui cùng là phát hành vn c phn mi ra bên ngoài.
Tóm li, Lý thuyt trt t phân hng cho rng :
 Các doanh nghip thích tài tr ni b hn;
 Các doanh nghip điu chnh tng ng các t l chi tr c tc mc tiêu
theo các c hi đu t, trong khi tránh các thay đi đt xut trong c tc;
10

 Các chính sách c tc cng nhc, cng vi các dao đng không th d đoán
trong kh nng sinh li và các c hi đu t;
 Nu cn đn tài tr t bên ngoài, các doanh nghip phát hành chng khoán
an toàn nht trc. Tc là, h bt đu vi n trc, ri đn các chng khoán
ghép nh trái phiu chuyn đi, sau đó gii pháp cui cùng là huy đng
VCSH mi
Lý thuyt trt t phân hng gii thích ti sao các doanh nghip có kh nng sinh
li cao thng vay ít hn – không phi vì h có các t l n mc tiêu thp mà vì h
không cn tin bên ngoài; và gii thích mi tng quan nghch trong ngành gia kh
nng sinh li và đòn by tài chính.
Lý thuyt trt t phân hng nhn mnh đn giá tr ca các tha thi tài chính
(Financial Slack). Có tha thi tài chính ngha là có tin mt, chng khoán th trng,
các bt đng sn d bán. Khi không có tha thi tài chính thì doanh nghip buc phi
la chn ngun vn  cui trt phân hng và phi la chn gia phát hành c phn
di mnh giá và vay n vi ri ro kit qu tài chính, hay phi b qua các c hi đu
t có NPV dng. Vì vy, doanh nghip luôn có sn mt ngun tha thi tài chính đ
sn sàng đu t vào các d án tt. Tuy nhiên, tha thi quá nhiu có th khuyn khích
các giám đc ch quan, bành trng quyn li ca mình, đu t quá đáng hay sa vào
cách điu hành khinh sut, lưng phí. Trong trng hp này, mt tái t bn hóa bng
vn vay có th giúp lp li trt t. Mt tái t bn hóa (leveraged restructuring) s làm
gia tng nghiêm trng lãi t chng khoán n, buc doanh nghip phi “nh” bt tin
mt và thúc đy các giám đc và các t chc phi n lc nhiu hn đ hot đng hiu

qu hn.
Bên cnh nhng đóng góp tích cc, lý thuyt này cng có mt hn ch – đó là
kém thành công hn trong vic gii thích các khác bit trong t l n gia các ngành.
Myers và Majluf (1984) cho rng s không có mt CTV ti u đi vi các doanh
11

nghip. Lý thuyt này v sau đc m rng bi nhiu nhà nghiên cu khác nh
Krasker (1986), Brennan và Kraus (1987), Noe (1988)
1.2.4 Lý thuytăchiăphíăđi din (The agency theory)
CTV không ch liên quan đn nhà đu t bên ngoài mà có th đn t ni b
doanh nghip. Jensen và Meckling (1976) cho rng vic la chn CTV ca doanh
nghip có th xut phát t vic xung đt li ích gia nhà qun lý, c đông và ch n.
Nh vy,  đây có th xy hai mi xung đt chính nh sau: xung đt gia nhà qun lý
và c đông; xung đt gia c đông, nhà qun lý vi ch n.
Th nht, xung đt gia ch s hu và nhà qun lý:
Xung đt này xy ra khi nhà qun lỦ có khuynh hng mun có nhiu thù lao
và li ích cho chính mình, do đó h s không thc hin công vic vì mc tiêu ca c
đông là đi ti đa hóa giá tr doanh nghip và t đó ti đa hóa giá tr c phn na. Vì
khi đi ti đa hóa giá tr doanh nghip thì khon li nhun đó s ri vào túi c đông. Do
đó, đ bo v quyn li ca mình, Các nhà qun lý s đa ra các quyt đnh mo him
và ri ro đ đt đc k hoch mà c đông giao cho, còn nu xy ra ri ro thì đó là tn
tht trên s tin ca c đông.
 Nguyên nhân ca xung đt này xut phát t vic tách bit gia quyn s
hu và quyn qun lỦ. Vì khi nng lc ca c đông gii hn hoc mt kim
soát đi vi nhà qun lý thì s xy ra vic nhà qun lý tin hành các hot
đng có li riêng cho mình. Theo Jensen thì vn đ chi phí đi din này còn
đc bit nghiêm trng đi vi các doanh nghip tha thi v tài chính, có
th các nhà qun lý s thc hin các quyt đnh cha hiu qu, đu t tràn
lan và dàn tri vào nhng lnh vc mà doanh nghip không có li th cnh
tranh đ làm li cho mình.

  gim bt chi phí đi din trong trng hp này, các c đông phi b ra
chi phí cho hot đng giám sát, chi phí tái cu trúc nhm hn ch các hành
12

vi không mong mun. ng thi, c đông có th phi tng n vay đ hn
ch ri ro v chi phí đi din.
Th hai, xung đt gia c đông và nhà qun lý vi ch n:
Xung đt này xy ra khi mâu thun v vic đu t vào các d án ti u. Vì nh
ta đư bit, phn li tc dành cho ch n đc xác đnh theo lãi sut tha thun, còn các
khon mà c đông nhn đc là vô hn và ph thuc và kt qu hot đng ca doanh
nghip. Do s khác nhau v quyn li này nên khi xy ra khó khn dn đn kit qu
tài chính thì các c đông s b qua mc tiêu ti đa hóa giá tr th trng ca doanh
nghip mà thay vào đó s theo đui mc tiêu hn hp là lo cho quyn li ca riêng
mình. Và h có xu hng thc hin các “trò chi” riêng mà phn thit s đy v cho
ch n, c th:
 Chuyn dch ri ro sang ch n: trng hp này nhà qun lý s đu t vào
mt d án ri ro, thm chí là có NPV âm, vì hin trng doanh nghip đang
trong tình trng kit qu tài chính, dù bây gi h không đu t thì s tin
còn li ca doanh nghip cng s chi tr cho trái ch, còn nu h thc hin
đu t, nu d án thành công thì có th c phn s tng giá lên và khi tht
bi thì đó cng là tin trái ch;
 T chi đóng góp vn c phn: khi mt doanh nghip hot đng hiu qu
thì s gia tng giá tr doanh nghip s đc chia cho c trái ch và c đông.
Cho nên trong trng hp doanh nghip ri vào khó khn mà li có mt d
án tt, nhng tin trong doanh nghip không còn na, hoc trái ch không
cho ly tin ca doanh nghip đi đu t. Và lúc đó các c đông cng không
mun b tin ca mình ra đ đu t dù d án có tim nng vì h s phi san
s phn li ca mình cho trái ch. Vì vy, khi doanh nghip ri vào khó
khn thì doanh nghip s t chi đóng góp c phn đ đu t vào d án, cho
dù d án đc đu t là d án tt đi chng na.

13

 Ngoài ra còn mt s hành đng khác nh nhà qun lý và c đông tìm cách
ly tin ra khi doanh nghip khi doanh nghip đang ri vào tình trng khó
khn bng nhiu hình thc, ví d nh chi tr c tc, hoc khi doanh nghip
sp phá sn, s tài sn còn li s trang tri ngha v đi vi trái ch nhng
nhà qun lý và c đông li tìm cách đ kéo dài nhm trì hoãn vic phá sn…
Nhm tìm cách vc dy doanh nghip hoc ti t hn là kéo dài thi gian
nhm thc hin các trò chi đ thu đc các khon li riêng cho mình, cái
mà không có đc nu doanh nghip b phá sn.
Trên thc t thì nhng “trò chi” này b phn đi vì các trò chi không mang
quyt đnh v đu t, không da vào hiu qu d án mà da vào mc tiêu đ rút vn
và đùn đy ri ro. Do đó, các ch n phi tn chi phí cho vic giám sát và to ra các
điu khon n cht ch hn và nh vy s càng khó khn cho doanh nghip.
1.2.5 Lý thuytăxácăđnh thiăđim th trng (Market timing theory)
Lý thuyt này đc nghiên cu bi Baker và Wurgler (2002), trong lý thuyt
này đ cp đn t s giá tr th trng trên giá tr s sách. Lý thuyt này cho rng
doanh nghip nên phát hành c phn khi c phiu ca mình đang đc đnh giá cao và
không nên ngay lp tc cân bng gia n và VCSH ngay mà hưy đi đn lúc giá c
phiu xung thp. Nh vy, quan đim ca nhng ngi ng h lý thuyt này cho rng
vic xác đnh đúng thi đim ca th trng là mt quá trình tích ly nhng n lc
trong quá kh đ ch đn đúng thi đim trên th trng chng khoán đ điu chnh
CTV ca mình.
1.2.6 Lý thuyt tín hiu (The signaling theory)
Lý thuyt này cho rng vic thay đi CTV có th mang tín hiu thông tin cho
nhà đu t bên ngoài v doanh nghip. Lý thuyt này đc bt đu xây dng bi Ross
(1977) và Lyland, Pyle (1977), theo đó, nhng nhà đu t bên ngoài s cho rng,
nhng ngi bên trong doanh nghip s bit nhiu thông tin hn bên ngoài. Do đó,
nu công ty đang có trin vng tng trng tt thì nhng nhà qun lý h s không