ĐÁNH GIÁ TẦM QUAN TRỌNG CỦA MỘT SỐ THUỘC TÍNH CÁ NHÂN CỦA KIỂM TOÁN VIÊN ĐỐI VỚI CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN CỦA CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




NGUYN TH NGC MAI



ÁNH GIÁ TM QUAN TRNG CA MT S
THUC TÍNH CÁ NHÂN CA KIM TOÁN VIÊN
I VI CHT LNG KIM TOÁN CA CÁC
CÔNG TY KIM TOÁN C LP  VIT NAM



LUN VN THC S KINH T



TP. H Chí Minh - Nm 2013

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGUYN TH NGC MAI

ÁNH GIÁ TM QUAN TRNG CA MT S
THUC TÍNH CÁ NHÂN CA KIM TOÁN VIÊN
I VI CHT LNG KIM TOÁN CA CÁC
CÔNG TY KIM TOÁN C LP  VIT NAM


Chuyên ngành: K TOÁN
Mã s: 60340301

LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn ình Hùng


TP. H Chí Minh - Nm 2013

LI CAM OAN

Tác gi xin cam oan tt c các nc trình bày trong lun vn này
hoàn toàn c xây dng, phát trin t nhng quan im cá nhân ca tác gi và
di s h tr, hng dn khoa hc ca TS. Nguyn nh Hùng. Các s liu và kt
qu có c trong lun vn tt nghip là hoàn toàn trung thc.





TP. H 

Tác gi lun vn

Nguyn Th Ngc Mai








MC LC






PHN M U 1
1 Tính cp thit c tài 1
2 Tng quan nghiên cu 2
3 Mc tiêu nghiên cu c tài 3
ng và phm vi nghiên cu 3
u 4
i ca lu lý thuyt và thc tin ng dng 4
7 Kt cu c tài 5
  LÝ LUN V CHNG KIM TOÁN VÀ NH
NG CA CÁC THUC TÍNH CÁ NHÂN CA KII

VI CHNG KIM TOÁN 6
1.1 Tng quan v chng kim toán 6
1.1.1  chng 6
1.1.2  chng kim toán 6
1.2 Các yu t n chng kim toán 8
1.2.1 Yu t u vào ca mt cuc kim toán 9
1.2.2 Quá trình kim toán 10
1.2.3 Công ty kim toán 10
1.2.4 Ngành công nghip kim toán và th ng kim toán 10
1.2.5 Th ch 10
1.2.6 ng kinh t ca kt qu kim toán 11
1.3 Mi quan h gia thuc tính cá nhân ca kim toán viên và ch ng
kim toán 11
1.3.1 c tính cá nhân 11
1.3.2  ng ca thuc tính cá nhân ca ki   i vi cht
ng kim toán 12
1.3.3 Các thu      a mt kim toán viên chuyên
nghip 18
 KH     C TÍNH CÁ NHÂN
N CHNG KIM TOÁN 25
2.1 Thc trng v chng kim toán, th ng kim toán, các công ty kim
m toán viên  Vit Nam hin nay 25
2.1.1 Thc trng v chng kim toán  Vit Nam hin nay 25
2.1.2 Thc trng v th ng kim toán, các công ty ki
kim toán viên  Vit Nam hin nay 26
2.2 Mô hình nghiên cu 30
2.2.1  khoa hc cho nghiên cu 30
2.2.2 Xây dng bng hi và tho lun nhóm tp trung 30
2.2.3 Kim và hoàn thin bng hi 31
2.2.4 c mu 32

2.3 Thng kê mô t ca mu 34
2.4 Phân tích kt qu nghiên cu 35
2.4.1 Kt qu ca phn lit kê các thuc tính cá nhân cn thii vi mt
kim toán viên 35
2.4.2 Kt qu ca phc 40
2.4.2.1 Kt qu  tm quan trng ca các thuc tính 40
2.4.2.2 Phân tích s khác nhau trong kt qu   a các cp bc
khác nhau 49
2.5 Tóm tt các kt qu nghiên cc 53
 GII PHÁP VÀ KIN NGH 58
3.1  58
3.1.1  58
3.1.2  59
3.2  59
3.2.1 V phía các công ty kim toán 59
3.2.2 V    ng mun tr thành mt kim toán viên chuyên
nghip 63
3.2.3  o và các t chc ngh nghip 64
TÀI LIU THAM KHO
PH LC



DANH MC CÁC Kụ HIU, CÁC CH VIT TT


ACCA
Hip hi k toán công chng Anh
AICPA
Hip hi k toán viên công chng Hoa K

BCTC
Báo cáo tài chính
CLKT
Chng kim toán
FASB
Hng chun mc k toán tài chính
FRC
Hng báo cáo tài chính
GAAP
Nhng nguyên tc k c chp nhn
GaAs
Chun mc kic chp nhn
GAO
m toán chính ph M
KTV
Kim toán viên
PCAOB
y ban giám sát hong kii chúng
SEC
y ban chng khoán
VACPA
Hip hi k toán viên công chng Vit Nam
VSA220
Chun mc kim toán Vit Nam s 220
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Bng tng hng ckim toán viên 29
Bng 2.2: Bng kt qu tóm tt ca 10 thuc lit kê nhiu nht 36
Bng 2.3: Bng kt qu a trên giá tr trung bình ca các thuc tính 40
Bng 2.4: Tr s thng kê 44

DANH MC CÁC HỊNH V,  TH
Hình 2.1: Bi t trng ca các cp bc tham gia kho sát 34
Hình 2.2: Bi t trng ca các công ty tham gia kho sát 35
Hình 2.3: Bi th hin s bin thiên ca giá tr trung bình 42
Hình 2.4: Biu  th hin s chênh lch trong kt qu a các nhóm 50
1

PHN M U
1 Tính cp thit ca đ tài
Chng luôn là s thách thc và là mu mà bt k t
chc và doanh nghiu phi mt trong quá trình hong ca mình.
Hàng hóa, dch v n có chng mm bc kh 
mi và tn ti lâu dài trên th ng. Kit loi hình dch v và
còn là mt loi dch v c bii phi có chng cao tuân th các quy
nh, chun mc ca ngành, ngh và k vng ca xã hi. Bi chng ca mt
cuc kim toán ng rt nhin quynh ca các t chc cá nhân khác
nhau trong nn kinh t  các
nhà chính sáchc.
Hong kic lp  Vii t  Tn nay,
kic lp  Vit Nam ch mn. So vi
th gii thì hong kic lp  Vit Nam còn rt non tr. Tuy nhiên,
cùng vi s phát trin ca nn kinh t, hong kic l
c m rng c v s ng công ty kim toán ln s ng kim toán viên
(KTV).
Có nhiu yu t n chng kim toán (CLKT) c
lp ca KTV, giá phí kim toán, quy mô và m  chuyên nghip ca công ty
kiu t u vào là các thuc tính cá nhân ca KTV  kh
   n trách nhim, tính sáng to, kh  t, kinh
nghim, kin thnh n chng ca kim toán.
Bi vì KTV i trc tip tham gia vào mt cuc kim toán và là yu t

u tiên chi phi chng ca mt cuc kic tính cá nhân
ca h là yu t quan tru tiên phn khi nghiên cu CLKT.
Hin nay các nhà làm lut và các công ty kim toán phn ln ch chú trng
n v xây dng các chun mc và các nh, quy trình, th tc kim toán
mà ít có s n vic tính cn thi có th tr thành mt
KTV chuyên nghim quan trng ca nhng thuc tính này
2

i vi KTVng yu t có ng to ln chng ra quyt
nh ca KTV n chng ca cuc kim toán.
Các nghiên c Vi ch tp trung vào các nhân t nh
n CLKT m toán, giá phí kim toán, nhim k ca
KTVng thuc tính cn
thi có th tr thành mt KTV chuyên nghi quan trng
ca nhng thui vi mt KTV  t  nâng cao chng ca
vic ra quynh và cui cùng là nâng cao chng ca cuc kim toán.
 có cái nhìn c th  vn này tác gi n và nghiên c tài
m quan trng ca mt s thuc tính cá nhân ci vi CLKT
 và tin hành kho sát thc nghim
các KTV  các công ty kim toán ti Vit Nam.
2 Tng quan nghiên cu










Malone và Roberts v các yu t  gii thích hành vi làm gic
hin thông qua phân tích 257 câu tr li phn hi t cuu tra 16 công ty ki
 thuc tính cá nhân ca mi kim toán viên chuyên
nghip ca các tác gi     



3








 Moh





3 Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
H thng hóa các nghiên c có n thuc tính cá nhân
ca KTV   n vic ra quyt nh trong kim toán    nh
n CLKT.
Nghiên cu thc nghim thông qua kho sát các KTV 
m toán t ng kê mô t nhng thuc tính cá nhân c tr
thành mt KTV chuyên nghip.
Thng kê   a   ng c nghiên cu v m  quan

trng ca mt s thuc tính cá nhân ca KTV i vi vic ra quynh ca KTV
ó n chng ca mt cuc kim toán.
4 i tng và phm vi nghiên cu
Trong mt cuc kim toán có rt nhi  ng cùng tham gia vào quá
trình kim toán bao gm: tr lý king nhóm kim toán, ch nhim kim
toán và ch phn hùnc vào quy mô và m phc tp ca tng khách
hàng mà m tham gia cng trên s  chn
khng:
4

- Nhóm th nht là nhóm KTV có nhiu kinh nghim và kin thc nht bao
gm ch phn, ch nhing phòng, phó phòng kim toán.
- Nhóm th hai là nhóm các KTV ít kinh nghim và kin thc hn ch 
nhóm th nht bao gng nhóm kim toán.
- Nhóm th ba là nhóm các tr lý ki  
nhiu kinh nghic kim toán.
- Nghiên cu này ch c thc hin trong phm vi các công ty kim toán 
TP.HCM.
5 Phng pháp nghiên cu
-    u k tha kinh nghim bng cách tìm hiu và h
thng hoá các nghiên c Vit Nam và trên th gii có liên quan
  tài và t    t qu,  ng có th áp d  tài
nghiên cu.
- Nghiên cu thc nghim thông qua gi bng câu hi kho sát và thng kê
mô t da vào d liu kho sát các KTV ca các công ty kia
bàn TP.HCM.
-  tm quan trng ca mt s thuc tính
cá nhân ca KTV i vi vic ra quynh trong ki
n CLKT.
6 óng góp mi ca lun vn v lý thuyt và thc tin ng dng

Trong nghiên cu này tác gi  thng li các nghiên c
ng ca thuc tính cá nhân ci vi CLKT.
Nghiên cu này c kt các kinh nghim và nhn thc ca chính bn
thân nh     thc hin công vic kim toán, nhng KTV hành
ngh, t  t cái nhìn tng quát v các thuc tính c có th tr
thành mi KTV chuyên nghip   m ng ca
nhng thui vi mt KTV chuyên nghip trong vic ra quynh mà
thông qua các quyt  n CLKT.
5

Thông qua nghiên cu này, các ng nh phát trin s nghip và
gn bó lâu dài vi ngh kim toán có th rèn luyn và trang b cho mình nhng
thuc tính cn thit  có th ti nghip mà mình yêu thích.
Nghiên cm toán có th nhn thc
các KTV chuyên nghip ti có chic
tuyn d thích hu này có th giúp các công
ty kim toán xây dc mKTV chuyên nghip, cam kt gn bó lâu
c.
Cui cùng nghiên cu này giúp cho các nhà làm lut, các t chc ngh
nghip xây dng các chun mc, chính sách liên quan  có th t s tiêu
chun chung hay gi ý chung v nhng thuc tính cn có ca mt KTV.
7 Kt cu ca đ tài
 tài nghiên cu g
 lý lun v CLKT và ng ca các thuc tính
cá nhân ca KTV i vi CLKT.
c trng v CLKT và chKTV hin nay 
Vii dung và kt qu nghiên cu thc nghim v nh
ng ca các thuc tính cá nhân ca KTV i vi CLKT.
t v các kt qu nghiên ct s
 xut cho các công ty kim toán, các KTV i mun tr thành

KTV  chc ngh nghii hc.

6

CHNG 1. C S Lụ LUN V CHT LNG KIM TOÁN VĨ
NH HNG CA CÁC THUC TÍNH CÁ NHỂN CA KIM TOÁN
VIểN I VI CHT LNG KIM TOÁN
1.1 Tng quan v cht lng kim toán
1.1.1 nh ngha v cht lng
Trong t n Ting Vit thì: ng là mt phm trù trit hc biu th
nhng thuc tính bn cht ca s vt, ch rõ nó là cái gì, tính i ca
s v phân bit nó vi các s vt khác. Chc tính khách quan ca s
vt. Chng biu hin ra bên ngoài qua các thuc tính. Nó là cái liên kt các
thuc tính ca s vt li làm mt, gn bó vi s vt tng th, bao quát toàn
b s vt và không tách khi s vt. S vt trong khi vn còn là bn thân nó thì
không th mt chng ca nó. S i chng kéo theo s i ca
s vt v n. Chng ca s vt bao gi n lin vnh v
s ng ca nó và không th tn tài ngoài tínnh y. Mi s vt bao gi
 thng nht ca chng và s .
1.1.2 nh ngha v cht lng kim toán
Theo chun mc kim toán Vit Nam s 220 - VSA220 (2003, trang 2) -
Kim soát chng hong kim toán thì: ng hong kim toán là
m tho mãn cng s dng kt qu kim toán v tính khách quan
 tin cy vào ý kin kim toán ca KTVng thi tho mãn mong mun ca
 c kim toán v nhng ý kia KTV, nhm nâng cao hiu
qu hong kinh doanh, trong thc vi giá phí h
Tuy nhiên, do kim toán là loi hình dch v c bit nên CLKT rt khó có
th ng và kim tra. Kt qu ca mt cuc kic s dng
bi nhing khác nhau, mi tng s dng báo cáo kim toán vi nhng
mm và yêu cu ca h v 

t nhi CLKT:
Chng hn, theo DeAngelo (1981), CLKT là kh KTV:
1) phát hin sai sót trng yu trong báo cáo tài chính ca khách hàng.
7

2) báo cáo các sai sót trng y
Hay CLKT da trên khía cnh m m bo cho rng vì mc
a ki cung cm bo trên báo cáo tài chính (BCTC) cho nên
CLKT là xác sut mà BCTC không cha sai sót trng yu (Palmrose, 1988). Trong
thc t     dng kt qu ki      tin cy ca
BCTC c ki phn ánh CLKT.
Có mt s  CLKT trong các tài li cn các trách
nhim ca KTV trên các khía cnh ca quá trình kim toán, mc tiêu ca cuc kim
m toán Chính ph M - GAO (c
thc hituân th chun mc kic chp nhn (GA cung
cm bo hp lý rng các BCTC c kim toán và thuyt minh liên quan (1)
trình bày theo các nguyên tc k c chp nhn (GAAP) và (2) không
b sai sót trng yu cho dù là do sai sót hoc gian ln. Nhng nhà nghiên cu khác
li tp trung vào vic phát hin li và kt qu BCTC, h cho rng mt cuc kim
toán có chng cao s phát hic sai sót trong báo cáo thu nhp và nâng cao
 tin cy ca BCTC (Chan và Wong, 2002; Gul và cng s, 2002; Behn và cng
s, 2008; Chang và cng s, 2009). a, mt s nghiên cu ch ra rng
CLKT có liên quan trc tin s ng công vic kim toán (Carcello và cng
s, 2002). Tuy có nhiu ý kin khác nhau v v này, tuy nhiên có mt gi nh
ng rng KTV càng thc hin nhiu th tc kim toán thì càng có nhiu
i thu thc các bng chng kim toán  và thích hp t n
nâng cao CLKT.
Tóm li, hin nay     ng nht v CLKT. Nhn thc
m) v CLKT ph thuc rt nhiu vào vic nhìn nhi con
mi s dng, KTVi làm lut hay xã hi - tt c nhi có liên

n BCTC có th có nh m rt khác nhau v nhng yu t cu
thành CLKT mà n các ch s i ta có th s d

8

i s dng BCTC có th tin rng CLKT 
trng yu. Kim toán viên thc hin kim toán có th mt cuc kim
toán có chng cao khi mà cuc kia mãn vic hoàn thành tt c
các nhim v theo yêu cu cm toán ca công ty. Công ty kim
toán có th c ca h có th c bo v chng
li thách thc trong mt cuc kim tra hoc cáo buc ti tòa án. n lý có
th xem mt kim toán là có chng cao khi nó tuân th các tiêu chun ngh
nghip. Cui cùng, xã hi có th xem cuc mt kim toán là có chng cao khi
nó có th tránh các v tn tht v kinh t cho mt công ty hoc th ng. Nói
tóm li vi cách thc nghiên cu khác nhau
v CLKT.
1.2 Các yu t nh hng đn cht lng kim toán
 trên có rt nhi ng vi
m dn nhng cách thng CLKT khác nhau
cho nên các yu t 
a DeAngelo v CLKT thì có th thy có hai thành phn
n CLKT. Thành pha DeAngelo liên h
n kh a mt KTV và m n lc ca KTV - kh KTV phát
hin ra nhng sai sót trng yu trong khi thành phn th 
liên h n tính khách quan ca mt KTV, tính hoài nghi ngh nghic
lp - kh KTV báo cáo nhng sai sót trng y
cho thy các khía cnh khác nhau ca cuc kim toán có th n CLKT
tng th. Vic phát hin ra mt sai sót trng yi các ngun lc thích hp
c s dng hiu qu trong quá trình kim toán (ví d u vào và quá trình) trong
khi báo cáo mt sai sót trng yi KTV phng thích hp trong

bi cnh hin ti vào cui cuc kim toán (tu ra và bi cnh).
Theo    ra mt khuôn kh cho s hiu bit và nghiên cu
CLKT.   ng CLKT là mt khái nim phc tp và là mt th liên tc
(Francis, 2011). Francis lp lun rng CLKT b  ng bi sáu nhân t bao
9

gu vào kim toán (các th nghim kim toán và nhân s ca cuc kim
toán), (2) quy trình kim toán (vic áp dng các th nghim kim toán ca KTV),
(3) công ty kim toán (KTV làm vic trong công ty kim toán, công ty kim toán
o và tr KTV ng các quy trình kim toán,
báo cáo kii tên ca công ty kim toán), (4) ngành công
nghip kim toán và th ng kim toán (các công ty kim toán cu thành ngành
công nghip kim toán, cu trúc ca ngành công nghip kim toán s ng
n th ng và hành vi kinh t), (5) th ch (th ch n hong
kim toán và tng lng k toán Hoa K, AICPA,
FASB, SEC,  thng pháp lý r), (6) ng
kinh t ca kt qu kim toán (kt qu ca cuc kim toán n khách
i s dc kim toán).
Còn theo Hng BCTC cc Anh - FRC, sau khi tham kho ý
kin r       chi phi CLKT bao gm  
trong công ty kim toán, (2) các k m cht cá nhân ca các ch phn
hùn kim toán và nhân viên kim toán, (3) hiu qu ca quá trình ki
tin cy và tính hu dng ca báo cáo kim toán, và (5) các yu t bên ngoài s kim
soát ca KTV  h tr ca ban qun tr, ban kim toán, và c i vi
KTV (FRC, 2008).
Tóm li các nhân t n CLKT có th c chia thành các nhóm
sau (da trên m ca Francis):
1.2.1 Yu t đu vào ca mt cuc kim toán
u vào ca mt cuc kim toán bao gm các th tc kim toán c s
dng và nhân s ca cuc kim toán. Chu vào ca cuc kim toán ch

yu phm cá nhân ci m toán viên tính hoài nghi
ngh nghip, kin thc và chuyên môn. Cuc kim toán có ch
KTV trong các th nghim kit cách
thích hp bng chng c t các th nghi làm c cho báo cáo
kim toán.
10

1.2.2 Quá trình kim toán
Quá trình kim toán  áp dng các th tc kim toán
 thu thp các bng chng kim toán quá trình thc hin nhng quynh
a KTV th hin trong vic lp k hoch, thu thp, gii thích và phân
tích các bng chng kim toán  ng yêu cu ca chun mc kim toán nhm
thu th bng chng kim toán thích hp cho vin trên báo cáo
kim toán.
1.2.3 Công ty kim toán
Công ty kim toán rt quan trng trong vic tìm hiu CLKT bi
vì các công ty kio KTV và tng lc cho KTV thông qua
ti       t k  
trình và th tc ki  ng dn quy trình thu thp bng chng kim toán.
Công ty kiu trúc qun tr ni b  m bo CLKT tuân th theo
các chính sách kim toán.
1.2.4 Ngành công nghip kim toán và th trng kim toán
Các công ty kim toán cu thành mt ngành công nghip kim toán. Cu
các ngành công nghip có th n hành vi kinh t trên th ng, chng
h chng sn phm và giá c dch v. i vi hong kim
toán, th ng kim toán cho các công ty niêm yt b chi phi bi bn công ty
kim toán ln. Tính cht tp trung này dn mt s c quyn, và các công ty
kim toán l ng hp tác   y vic thit lp mt tp hp các li ích
chung cho h  gim trách nhim pháp lý, hoc vng
hành lang trc tip vi các thành viên ca Quc h phi chính sách ca

SEC có th loi dch v n cho khách hàng kim toán. Nhng v này có nh
ng không nh n CLKT.
1.2.5 Th ch
Vic thit lp th ch, mà theo ng kic thc hin liên
n h thng pháp lut nh nh trách nhim  ca
ca KTV, công ty kim toán  khác u chnh hong k toán và
11

kim toán. D nó tng lc cho c KTV và công ty kim toán tuân th các
 bc cung cp.
1.2.6 Tác đng kinh t ca kt qu kim toán
Có m CLKT là da trên nhng hu qu kinh t ca
kt qu kii vi các công ty và i s dng.
Phân tích kinh t v kt qu kim toán là rt quan trng vì hai lý do. Th
nht, nó chng minh rng kim toán nói chung là có giá tr và có nhng hu qu
kinh t v mt vt cht. Th hai, ng kinh t ca kt qu kim toán cung cp
bng chng v  ng ca CLKT. BCTC ca mt công ty c coi là có cht
 ng n và th ng vn khi nó c kim toán bi công
ty kim toán ln hoc hoc các công ty có chuyên môn cao trong ngành.
1.3 Mi quan h gia thuc tính cá nhân ca kim toán viên và cht lng
kim toán
1.3.1 nh ngha thuc tính cá nhân
Funder thuc tính cá nhân nhng kiu a
mt cá nhân v m xúc và hành vi, cùng v ng sau
nhng " (Funder, 2001, p. 2). , hành vi là trung tâm tâm lý hc
nói chung và tâm lý tính cách nói riêng Saucier và Goldberg (2003) 
thuc tính cá nhân ý mun các m v mt tâm lý ca cá nhân  mc
 hp lý (tc là không hoàn toàn) nh theo th ca
Funder phân bim cá nhân  trng thái tâm lý tm thi (ví d c gin
so vi hnh phúc), (tt so vi xu), và các thuc tính v mt vt lý (cao so vi

thp)
y t chúng ta có th hiu rng thuc tính cá nhân là
bt c u gì hoc tt c m thuc v m phân bit cá nhân
i nhng cá nhân khác. Các thuc tính này có th là tích cc hay tiêu cc, thay
i hoc c nh và khác nhau tùy theo tng cá nhân khác nhau. Thuc
tính cá nhân th hi , nim tin, k ng là kt qu trc tip ca
ngun lc xã hi hoc hoàn cnh và lch s ca cá nhân.
12

Thuc tính cá nhân bao gm nhm ca mt cá nhân là kt qu t
mt nguyên nhân c th  ng, nhanh
nhn hoo him, có th tt c là kt qu ca kinh nghim hoc k vng v
cuc s là kt qu cu kin kinh t giáo dc, hoc bt k
nguyên nhân nào khác. Dù là nguyên nhân nào thì các thuc tính có th i
theo thi gian thông qua kinh nghim. Ví d mi o him có th tr nên
thn trng sau khi h tri qua mt ln mo hia tính m
y thuc tính ca mt cá nhân không hn là c hu mà có th i
theo thi gian.
1.3.2 nh hng ca thuc tính cá nhân ca kim toán viên đi vi cht
lng kim toán
   trên CLKT là mt khái nim rt phc tp và khó có th 
c mt cách chính xác. Bi vì trên thc t CLKT là không th quan sát
     ng y nhim cho các bi      
ng CLKT.
Theo qum ca Francis thì yu t u vào c th là nhân s ca cuc
kim toán  KTV có n chng ca cuc kim toán
xem xét m ng ca nhng thuc tính cá nhân ci vi CLKT
 m li nhng nghiên c ng
ca nhng thuc tính cá nhân cn CLKT.
CLKT u tiên không phi là các chun mc kim toán mà nó nói v cht

ng ci,vio h và tiêu chuc. FRC lp lun rng các
k m cht cá nhân ca các ch phn hùn và nhân viên, và vic o cho
nhân viên kim toán là nhng yu t quan tr nh CLKT (FRC, 2008).
Các nhà nghiên ccho rn nhóm kim
toán có ng quan tri vi CLKT hn bn
thân các công ty kim cá nhân ca KTV 
ca nhóm kim toán có th là yu t quan trng nhi vi CLKT (Carcello và các
cng s, 1992). Khi nghiên cng ca 15 yu t n CLKT và so sánh gia
13

các yu t ca công ty kim toán và nhóm kim toán, các nhà nghiên c
ra kt qu xác nhn rng yu t nhóm kim toán quan tr u t công ty
kim toán (Schroeder và cng s, 1986).
Các tài liu v tâm lý hc xã hi và nhân khu hy rc
m tâm sinh lý, và nhn thc có th n hiu sut làm vic ca mt cá
nhân. Ngoài ra trong các nghiên c tâm lý hy rng
hành vi ca tng cá nhân phn ánh tính cách ci và c bc l khi mà
h quynh thc hin m (Jensen và Von Gilnow, 1985). Nu
mt KTV ng thc hin hành vi làm gi là do tính
cách cá nhân ca mi KTV (Kelley và Margheim, 1990).
Nghiên cu ca Treadway tp trung v v phân tích tính cách ca tng
KTV t lun rng CLKT không phc cho dù trong
cùng mt công ty kim toán. KTV nu b sót các th tc kim toán s làm gim
CLKT (Treadway, 1987). Hành vi làm ginh ng
ca kim toán viên thc hin trong cuc kim toán mà làm gim tính hiu lc và
tính thích hp ca bng chng kic thu thp.
n mt mô hình toàn di các yu t 
gii thích hành vi làm gim CLKT. H nghiên cu mi quan h gia hành vi làm
gim cá nhân ca KTV, tính chuyên nghip ca KTV, th tc
soát xét và qun lý CLKT, cu trúc ca công ty kim toán và nhn thc ca KTV v

áp lc thi gian. Các nghiên cu thc hin thông qua phân tích 257 câu tr li phn
hi t cuu tra 16 công ty kim toán. Kt qu cho thy s cm nhn áp lc ca
KTV v th tc soát xét và qun lý CLKT ca công ty h có mi quan h nghch
o vi hành vi làm gim CLKT (Malone và Roberts, 1996). Wooten cho rng vic
kim soát ca ch phn hùn và ch nhim kim toán, kinh nghim ca tng kim
toán viên v ngành ngh và ho ng kinh doanh ca khách hàng, tính chuyên
nghip ca KTV, s  hoài nghi ngh nghip s  n
CLKT (Wooten ,2003).
14

Các nghiên cu g n mi quan h tích cc gia tính
hoài nghi ngh nghip và CLKT (Chen và cng s, 2009). C th, KTV có tính hoài
nghi ngh nghip vi m  u vi khách hàng hoc
thc hin các th tc kim toán b sung nhi  (Shaub và Lawrence, 1996),
hoc có nhiu kh  phát hin gian ln (Bernardi, 1994)ng vào
 lc kim toán  m và cng s,
2012).
i vi nhóm các nghiên cu v kin thc và chuyên môn ca
KTV có ng trc tin CLKT thì cho rng các lnh vc kin thc c th
(ví dn thc thông qua các khách hàng, nhim v và kinh nghim v
n chng cán ngh nghip ca KTV (Bonner,
1990) và là cn thit cho phát trin chuyên môn kim toán (Libby, 1986; Bedard,
1989; Bonner và Lewis, 1990; Ashton, 1989). KTV vi nhic kin thc c
th s nh phù hi các chun mc chuyên môc
m ng thu,   hiu bit
ca KTV v mt khách hàng c th c phát hin là có s ng tích cn
hong kim toán theo thi gian (Beck và Wu, 2006).
Nghiên cu ca Ferdinand A. Gul , Donghui Wu, Zhifeng Yang  th ng
kim toán Trung Quc v v bi KTV có n
CLKT hay không c thc hi 2011  xem xét tm quan trng ca tng cá

nhân KTV trong vinh CLKT. Các nhà nghiên c nhc mt s
khác bit   trong CLKT gia các cá nhân KTV, nhng  ng ca cá
nhân KTV n chng ca báo cáo kim toán là trng yu c v mt kinh t ln
mt thng kê.
Các nhà nghiên cng m ng ca cá nhân
KTV có th c gim nhân khu hc ca h. Nghiên cu cho
thy rng các KTV ng thi là ch php xúc vi h thng k toán
   i hc ca h, ho  ng làm vic
trong mt công ty kim toán quc t ln, thì s thn trKTV
15

c bng th lên hoc có mt nn tng v chính tr ng nóng
vng kt qu này cho thy rm cá nhân ca KTV, chng hn
c thut và kinh nghim, có th n quy
nghip ca h, mà cui cùng chúng chuyi thành s khác bit v CLKT gia
các cá nhân KTV.
Nghiên cu này nâng cao s hiu bit ca chúng ta v CLKT thông qua
nhi ng. Các nhà nghiên c  ng chng rng các cá nhân KTV
ng trong quá trình kim toán BCTCng minh tm
quan trng ca vic phân tích CLKT  c cá nhân KTV.
Mc dù các nhà nghiên cu ch ra mt s m nhân khu hc có th
c có th gii thích s khác bit trong CLKT gia các cá nhân KTV
 n mt phu s khác bit vn không th gii thích
c tính cá nhân ca KTV c xem xét trong nghiên cu này ch là mt
cu thành ca mt tp hp con nh tronm cá nhân có th n
vi nghip ca KTV và vic ra quynh ca h. Và h khuyn
khích các nghiên c tìm hiu xem lim khác
chng hc (appearance), ràng buc xã hi, và nn t
th  khác bit trong CLKT gia các KTV hay không.
Nghiên cu này có nhiu ng dng thc t cho các công ty kim toán. Ví d,

các tác gi y rng mt s KTV có tính nóng vi nhng KTV
khác, và xánh mt s m cá nhân có th  nóng vi
m toán  gim thing tiêu cc ca s
bng nóng vn CLKT và ri ro kim toán, các công
ty kim toán có th phân công cho các KTV có tính cách thn tri
king nghip có tính cách nóng vi. Nghiên c là
mi quan tâm ca các nhà làm lut. Nó góp phn vào các cuc tranh lun v tính
cht bt buc cnh luân chuyn KTV. Mt gi n ca nh
này là cá nhân KTV trong các công ty king nht.
16

Nghiên cu v thuc tính cá nhân ca m i kim toán viên chuyên
nghip ca các tác gi Mohammad J. Abdolmohammadi và James Shanteau 
1992. Nghiên cu ca hai tác gi u nhn thc v các thuc tính cá
nhân ca các chuyên gia kim toán trên ba nhóm ngng phòng
kim toán/các ch ph     ng nhóm kim
toán/nh i giám sát (seniors/supervisors), và nhóm các sinh viên chuyên
ngành kim toán (auditing students).
ng này s lit kê tt c các thuc tính h cm thy quan
tri vi m c lit kê sn
trong các bng câu h m quan trng ci vi vic ra quyt
nh ca các KTV. Các thut t kt qu ca các quan sát
chính thc và không chính thc thc hin trong các nghiên c
Kt qu nghiên cu cho thy rng các thuc tính trên có th c chia thành
3 nhóm vi m ng khác nhau i vi vic ra quynh ca KTV 
sau:
Nhóm th nht bao gm kin thc (Current knowledge), kinh nghim
(Experience) và s hiu bit sâu rng, thu hiu v (Perceptive), (Knows what
is relevant), kh    a chn và gii quyt v  (Problem
selectivity). ây là nhóm c c tính quan trng nht i

vi mt KTV. Nhng thui dim nhn thc ho
Nhóm th hai bao gm tinh thn trách nhim (Assumes Responsibility) kh
 m bt và gii quyt v mt cách
nhanh chóng (Adaptability), tính linh hot trong vic gii quyt v  (Makes
exceptions), kh ng áp lc cao (Stress tolerance) và kh t
phc và truyt thông tin (Communicates expertise) là nhóm thuc tính phn ánh
m v a t c
  m quan trng th hai sau nhóm kin thc chuyên môn và
nhn thc.
17

Nhóm th ba là nhóm các thu    o (Creativity), s t tin
(Self-confidence), tính thích tìm tòi hc hi (Inquisitive), làm vi
(Methodical), cu toàn (Perfectionist), kh   n hóa v 
(Simplification), v ngoài chuyên nghip, thân thin và m áp (Physical appearance,
ng (Energetic) là nhóm các thuc xem là ít
quan trng nht.
y, t nhng nghiên cu trên có th thy các thuc tính khác nhau có
ng n vic ra quynh ca mt KTV. Các quyn
t chúng li  ng n CLKT c cung cp. Có rt nhiu thuc tính cá
n mt KTV. Tuy nhiên, thông qua các nghiên c
c thc hin tác gi có th rút ra mt s thun thc,
kinh nghim, tinh thn trách nhim, kh u áp lc, kh a chn và gii
quyt v, kh  p, tính quyc
h
Trong nghiên cu ca mình, tác gi s da trên nn các thuc tính ca nghiên
cu  ng thi s thêm vào mt s thuc tính theo kt qu kh t
chính nhc ti các công ty kim toán ln  
hoàn thin bng câu hi nghiên cu. ng thi tác gi ng kho
sát sang ch thc hin khi vi nh

vc kim toán mà không kho sát các sinh viên chuyên ngành kim toán bi vì theo
m ca tác gi vi mt nhng thuc tính mà KTV c có
th a CLKT thì vic kho sát trên nh
nghim gì v c này là không hiu qu.
Kt qu nghiên cu ca lu   là mt bng tng hp các thuc tính
c sp xp t n thp theo m ng ci vi vic ra
quynh ca mt KTV chuyên nghip. Kt qu này c rút ra t ý kin ca bn
thân nhng KTV chuyên nghip và nh     c tip thc hin
công vic king nhóm kim toán hay các tr lý kim toán. Do
   các sinh viên chuyên ngành kim toán hay nhng tr lý kim
18

toán c gt t có th hoàn thi công ty
kim toán có th la cho nhng ng viên thích hp cho công ty  góp
phn nâng cao CLKT cung cp cho khách hàng.
1.3.3 Các thuc tính cá nhân đc trng ca mt kim toán viên chuyên nghip
Nghiên cu này ca tác gi  trên da trên nn tng ca nghiên
cu v các thuc tính cá nhân ca mt KTV chuyên nghi
a các tác gi Mohammad J. Abdolmohammadi (Bentley College)
và James Shanteau (Kansas State University). Nghiên cu ca hai tác gi này tìm
hiu v nhn thc ca các KTV chuyên nghip trên ba nhóm: nhóm các trng
phòng/các ch phn hùn ki    ng nhóm
kim toán/giám sát (seniors/supervisors), và nhóm các sinh viên chuyên ngành kim
toán (auditing students).
ng này s lit kê tt c các thuc tính h cm thy quan
tri vi m c lit kê sn
trong các bng câu h m quan trng ci vi vic ra quyt
nh ca các KTV.
Câu ht ra là 20 thuc tính này là nhng thuc tính gì và ti sao mà
c s dc tính cn thit cho mt KTV chuyên nghip và

có n v ra quynh cng
c cung cp.
Xut phát t yêu cu c nào có th c coi
là mt chuyên gia hay có kh  thành m
không phi là chuyên gia trong mc nhi tn kém
rt nhiu thi gian và chi phí. Vinh này nhm mng h thng
chuyên gia, phát trio và nhnh c th ng dn
cho vic tuyn dng, và thit ln cho nhân viên, do
t quan tri vi c ba nhà
tuyn dng.