B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHAN TRUNG NAM
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T NHăHNGăN
ụăNH MUA QUN ÁO TR EM VIT NAM
TITP. H CHÍ MINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - Nmă2013
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHAN TRUNG NAM
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T NHăHNGăN
ụăNH MUA QUN ÁO TR EM VIT NAM
TI TP. H CHÍ MINH
CHUYÊN NGÀNH: KINH DOANH THNGăMI
Mã s: 60340121
LUNăVNăTHCăSăKINH T
NGIăHNG DN KHOA HC:
GS.TS.ăOĨNăTH HNG VÂN
TP. H Chí Minh - Nmă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t này là công trình nghiên cu ca bn
thân, đc đúc kt t quá trình hc tp và nghiên cu thc tin trong thi gian qua.
Các thông tin và s liu đc s dng trong lun vn là hoàn toàn trung thc.
Thành ph H Chí Minh, nm 2013
Ngi cam đoan
PHAN TRUNG NAM
MC LC
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC KÍ HIU VÀ CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
DANH MC PH LC
Chng1.ăTNG QUAN V TÀI 1
1.1 Lý do chn đ tài
1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.3.1 i tng nghiên cu: 3
1.3.2 i tng kho sát: 3
1.3.3 Phm vi nghiên cu: 3
1.4 Phng pháp nghiên cu
4
1.5 Tính mi và ý ngha thc tin ca đ tài 4
1.6 Kt cu ca đ tài 5
Chngă 2:ă Că S LÝ THUYT, GI THUYT NGHIÊN CU VÀ MÔ HÌNH
NGHIÊN CU 7
2.1 C s lý thuyt
7
2.1.1 Tng quan v th trng thi trang tr em 7
2.1.2 nh ngha và lý thuyt v ý đnh mua và hành vi tiêu dùng 9
2.1.2.1 Khái nim v ý đnh mua và hành vi tiêu dùng 9
2.1.2.2 Mt s mô hình lý thuyt v ý đnh và hành vi 11
2.1.3 Nhng yu t nh hng đn ý đnh mua 13
2.1.3.1 Các yu t vn hóa 13
2.1.3.2 Các yu t xã hi 14
2.1.3.3 Gia đình 16
2.1.3.4 Vai trò và đa v 16
2.1.4 Các yu t nhân khu 17
2.1.4.1 Tui tác 17
2.1.4.2 Ngh nghip 17
2.1.4.3 Thu nhp 17
2.1.4.4 Trình đ 17
2.2 Gi thuyt nghiên cu.
18
2.2.1 Thái đ đi vi vic s dng qun áo tr em Vit Nam 18
2.2.2 Chun ch quan 20
2.2.3 Kim soát hành vi 20
2.2.4 Yu t 4P trong Marketing Mix 21
2.2.4.1 Mc đ cm nhn giá 21
2.2.4.2 Cht lng Sn phm 21
2.2.4.3 Phân phi 22
2.2.4.4 Chiêu th 22
2.2.4.5 Thng hiu 22
2.3 Mô Hình Nghiên cu
24
Chng 3: THIT K NGHIÊN CU 25
3.1 Thit k nghiên cu
25
3.1.1 Phng pháp nghiên cu 25
3.1.2 Quy trình nghiên cu 26
3.2 Xây dng thang đo
28
3.2.1 Thang đo thái đ đi vi vic s dng qun áo tr em Vit Nam 29
3.2.2 Thang đo chun ch quan 30
3.2.3 Thang đo kim soát hành vi 30
3.2.4 Thang đo v mc đ cm nhn v giá sn phm 31
3.2.5 Thang đo v cht lng sn phm 31
3.2.6 Thang đo v phân phi 32
3.2.7 Thang đo v chiêu th 32
3.2.8 Thang đo v thng hiu sn phm 33
3.2.9 Thang đo v ý đnh mua 33
3.3 ánh giá s b thang đo bng nghiên cu đnh tính.
34
3.4 ánh giá s b thang đo bng nghiên cu đnh lng. 40
3.4.1. ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 40
3.4.2 ánh giá thang đo bng phân tích nhân t EFA 42
3.4.3 Mô hình hiu chnh sau khi kim đnh s b thang đo 43
3.5 Các yu t nhân khu 44
3.6 Xác đnh kích thc mu 44
3.7 K thut ly mu 45
Chng 4: KT QU NGHIÊN CU 46
4.1 Thông tin mu nghiên cu
46
4.1.1. Thng kê mu kho sát theo gii tính 49
4.1.2. Thng kê mu kho sát theo đ tui 49
4.1.3. Thng kê mu kho sát theo trình đ hc vn 49
4.1.4. Thng kê mu kho sát theo ngh nghip 49
4.1.5. Thng kê mu kho sát theo thu nhp cá nhân 50
4.2. Kim đnh thang đo
50
4.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 52
4.3.1 Phân tích EFA vi thang đo các nhân t nh hng đn ý đnh mua 53
4.3.1.1 Phân tích EFA ln 1 53
4.3.1.2 Phân tích EFA ln 2 54
4.3.2 Phân tích nhân t vi ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam 56
4.3.3 Kim đnh đ tin cy ca thang đo mi 57
4.3.4 Mô hình nghiên cu và các gi thit nghiên cu 57
4.4 Phân tích hi qui
58
4.4.1 Phân tích tng quan 59
4.4.2 ánh giá đ phù hp ca mô hình hi qui tuyn tính 60
4.4.3 Ý ngha h s hi qui 61
4.5 Dò tìm các vi phm gi đnh cn thit
63
4.5.1 Gi đnh liên h tuyn tính gia các bin ph thuc và các bin đc lp 63
4.5.2 Gi đnh phng sai ca sai s không đi 63
4.5.3 Gi đnh v phân phi chun ca phn d 63
4.5.4 Gi đnh không có mi tng quan gia các bin đc lp (đo lng đa cng tuyn)
64
4.6 Kim đnh li các gi thit nghiên cu
64
4.6.1 Gi thuyt H1 và nhân t thái đ 64
4.6.2 Gi thuyt H2 và nhân t chun ch quan 65
4.6.3 Gi thuyt H4 và ý đnh mua và hành vi tiêu dùng 65
4.6.4 Gi thuyt H5 và mc đ cm nhn giá c vi ý đnh mua. 65
4.6.5 Gi thuyt H6 và cht lng sn phm 66
4.6.6 Gi thuyt H7 và Phân phi 66
4.6.7 Gi thuyt H8 và Chiêu th 67
4.7 Phân tích s khác bit v yu t nhân khu hc đi vi ý đnh mua qun áo tr em
Vit Nam
68
4.7.1 Phân tích s khác bit v gii tính và ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam 68
4.7.2 Phân tích s khác bit v đ tui và ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam 68
4.7.3 Phân tích s khác bit v trình đ hc vn và ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam
68
4.7.4 Phân tích s khác bit v thu nhp và ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam 69
4.7.5 Phân tích s khác bit v ngh nghip và ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam 69
Chngă5:ăKTăLUNăVĨăKINăNGH 71
5.1Ý ngha và đóng góp ca nghiên cu
71
5.1.1 Ý ngha 71
5.1.2 óng góp v phng din lý thuyt 72
5.1.3 óng góp v phng din thc tin 72
5.2 Kin ngh chính sách
73
5.2.1 i vi c quan qun lý 73
5.2.2 i vi doanh nghip 74
5.3 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu trong tng lai
74
5.4 Kt lun 75
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC KÍ HIU VÀ CÁC T VIT TT
Kí t vit tt
ụăngha
EFA
Phân tích nhân t khám phá
TRA
Thuyt hành đng hp lý
TPB
Thuyt hành vi k hoch
PBC
Kim soát hành vi k hoch
VIF
H s phóng đi phng sai
NTD
Ngi tiêu dùng
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 Tng hp các gi thuyt nghiên cuăđ xut 23
Bng 3.1 Tinăđ nghiên cu 25
Bngă3.2ăThangăđoătháiăđ 29
Bngă3.3ăThangăđoăchun ch quan 30
Bngă3.4ăThangăđoăkim soát hành vi 31
Bngă3.5ăThangăđoămc đ cm nhn giá 31
Bngă3.6ăThangăđoăchtălng sn phm 32
Bngă3.7ăThangăđoăphơnăphi sn phm 32
Bngă3.8ăThangăđoăchiêuăth 33
Bngă3.9ăThangăđoăthngăhiu 33
Bngă3.10ăThangăđo ýăđnh mua 34
Bngă3.12ăThangăđoăhiu chnh 37
Bng 3.13 Kt qu đánhăgiáăsăb thangăđoăbng h s tin cyăCronbach’săAlpha 41
Bng 4.1 T l phiu kho sát hp l 47
Bngă4.2ăánhăgiáăthangăđoămi bng h s Cronbach’săAlpha 51
Bng 4.3 Tng hp thông s phân tích EFA 54
Bng 4.4 Kt qu phân tích nhân t 55
Bng 4.5 Kt qu phân tích nhân t ụăđnh mua 56
Bngă4.6ăánhăgiáăgi thuyt nghiên cu 58
Bngă4.7ăánhăgiáăđ phù hp ca mô hình 60
Bng 4.8 Kt qu phân tích kimăđnh F 61
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 2.1. Mô hình thuytăHƠnhăđng hp lý (TRA) 11
Hình 2.2 Mô hình thuyt hành vi k hoch (TPB) 12
Hình 2.3 Mô hình nghiên cuăđ xut 24
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 28
Hình 3.2 Mô hình nghiên cuăđiu chnh 43
Hình 4.1 Gii tính 51
Hìnhă4.2ă tui 48
Hìnhă4.4ăTrìnhăđ hc vn 51
Hình 4.4 Ngh nghip 48
Hình 4.5 Thu nhp 48
Hình 4.6 Mô hình nghiên cu 58
Hình 4.7 Kt qu mô hình nghiên cu 62
DANH MC PH LC
Ph lc 1: Dàn bài phng vn và kt qu
Ph lcă2:ăThôngătinăngi phng vn
Ph lc 3: Phiu Kho sát
Ph lc 4: Kt qu kimăđnhăthangăđoăsăb
Ph lc 5: Phiu kho sát chính thc
Ph lc 6: Thng kê mô t mu nghiên cu
Ph lcă7:ăPhơnătíchăđ tin cy vi h s Cronbach’săAlpha
Ph lc 8: Phân tích nhân t
Ph lc 9: Phân tích hi qui
Ph lc 10: Biuăđ Scatterplot và Histogram
Ph lc 11: Phân tích khác bit các yu t nhân khu hc viăýăđnh mua
1
Chng 1. TNG QUAN V TÀI
1.1 Lý do chnăđ tài
Thi trang tr em là mt trong nhng ngành tim nng và mc tng trng hàng nm
khá cao. T l tr em di 14 tui theo thng kê thì chim khong 40% trên gn 90 triu
dân, phân khúc th trng thi trang dành cho tr em thc s là “Mnh đt màu m” cho
các doanh nghip dt may trong nc. Mc dù, trên th trng Vit Nam đư có nhiu
nhãn hiu thi trang tr em ni ting trên th gii nh Suzys, Baby Heros, Disney
Princess, Lego Nm 2010, mt s thng hiu ln trong đó ba thng hiu Little Marc
Jacobs, Junori Pau Smith và Junior Gaultier đư có ca hàng nm trong khu mua sm
Rex, Diamond, Parkson, Vincom và Paragon, nhng mt s nhưn hiu Vit Nam đư chn
phong cách riêng cho mình, nh Sa Majesté Bébé thì dành cho tr s sinh đn hai tui,
cht liu chính là vi lanh cao cp mm mi, nhưn hiu Ninh Khng thì u tiên chn
cht liu con 100%, vi trang trí thêu tay t m,Tiki-A nghiêng v thi trang tic tùng, do
ph…bên cnh đó, phân khúc th trng hng đn đi tng khách hàng trung lu vi
giá “mm” cng phát trin mnh. Nhiu doanh nghip Vit t ra nng đng vi cách tip
cn th trng chuyên nghip hn, nh Kico & Kid mi nm đu t chc trình din b
su tp xuân hè (min Nam) và thu đông (min Bc). Thng hiu YF mi nm có gn
100 mu mi tung ra th trng. Narabeen thit k cho đi tng t 2 - 10 tui, mt phân
khúc th trng lâu nay là th mnh ca hàng ngoi nhp Do đó, thi trang “Made in
Vietnam” đang dn chim cm tình ca ngi tiêu dùng Vit Nam bng cht lng, đa
dng mu mã và giá c hp lý.
Hin nay, khi mc sng ngi dân đc ci thin, ngi tiêu dùng thng có nhu cu
cao hn trong tiêu dùng hàng hóa nói chung và thi trang tr em nói riêng. Chính vì th
mà thói quen tiêu dùng hàng hóa cng thay đi do ý thc ca ngi tiêu dùng v thm
m, v cht lng. Hin ti, có rt nhiu nhà sn xut đư tham gia vào lnh vc này đ
kinh doanh, nhng s lng doanh nghip thành công thì rt ít, vì th trng thi trang tr
2
em là lnh vc khá khó khn. Nhà sn xut buc phi phát trin nhanh nhy, nm bt
phong cách, ngoài ra phi tìm đc cht liu và công ngh tng thích, phng pháp may
đo th nào giúp to kiu dáng tin nghi vi bé, v kích thc buc phi chun mc và
thoi mái. Bên cnh đó, các nhưn hiu ni ting trên th gii cng đư tham gia vào th
trng Vit Nam, đng thi hàng Trung Quc cng tràn lan khp th trng Vit Nam.
ó cng là mt trong nhng khó khn cho các doanh nghip Vit Nam khi mun tham
gia vào ngành này.
Ngoài ra, các doanh nghip Vit Nam cng cha nm bt đc thông tin nhu cu tht
s tng đ tui ca tr. Nhng s thích v màu sc, kiu dáng, cht liu và giá c …vn
cha đc các doanh nghip chú trng. Sn lng hàng hóa tung ra th trng vn cha
đáp ng đc so vi th trng theo tng mùa. Hn na, phong cách và li sng ca tr
em vn cha đc các doanh nghip nghiên cu k khi bc vào lnh vc này. Rt sai
lm nu các doanh nghip không nghiên cu đn hành vi ca tr em và suy ngh ca tr
em trong quá trình làm th trng. i vi nhà sn xut, h xem tip th đn đi tng tr
em vn là mt cái gì đó rt m h. H không bit rng tr em rt quan tâm đn các vn đ
mi l mà chúng không h bit đn trc đây, chúng tò mò và tìm hiu tt c mi lúc mi
ni. Nh vy, đ vic sn xut, kinh doanh qun áo tr em đt hiu qu thì các doanh
nghip cn đu t vào vic tìm hiu nhng nhân t nào tác đng đn s la chn và ý
đnh mua ca ngi tiêu dùng đi vi qun áo tr em Vit Nam. iu này s giúp các
doanh nghip ch đng hn trong vic nm bt nhu cu cng nh th hiu ca ngi tiêu
dùng.
T nhng lý do trên, tác gi chn đ tài “Nghiên cu các nhân t nh hng đn ý
đnh mua qun áo tr em Vit Nam ti Tp.H Chí Minh” nhm xác đnh các nhân t và
mc đ tác đng ca chúng đn ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu
dùng ti Tp.H Chí Minh.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Vn dng lý thuyt hành vi k hoch trong d đoán các nhân t nh hng
3
đn ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng ti Tp. H Chí
Minh da trên lý thuyt hành vi hoch đnh.
Nhn din các nhân t nh hng đn ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam
ca ngi tiêu dùng ti TP. H Chí Minh.
ánh giá mc đ quan trng ca các nhân t nh hng đn quyt đnh mua
qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng ti TP.H Chí Minh.
H tr các nhà sn xut và các doanh nghip kinh doanh trong ngành thi
trang tr em Vit Nam bit đc nhân t nh hng đn ý đnh mua qun áo
tr em Vit Nam, t đó đ xut các gii pháp Marketing da trên kt qu
nghiên cu và phân tích nhm thu hút nhng ngi tiêu dùng tim nng.
xut mt s kin ngh nhm gia tng ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam
ca ngi tiêu dùng ti TP.H Chí Minh.
T các mc tiêu trên, đ tài tp trung nghiên cu và tr li các câu hi sau:
Câu hi nghiên cu 1: Các nhân t nào tác đng đn ý đnh mua qun áo tr em
Vit Nam ca ngi tiêu dùng ti TP.H Chí Minh?
Câu hi nghiên cu 2: Mc đ tác đng ca tng nhân t trên đn ý đnh mua
qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng ti TP.H Chí Minh là nh th nào?
1.3 iătng và phm vi nghiên cu
1.3.1 iătng nghiên cu:
Ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng và các nhân t tác đng
đn ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng.
1.3.2 iătng kho sát:
Ngi tiêu dùng đang sinh sng hoc làm vic ti TP. H Chí Minh.
1.3.3 Phm vi nghiên cu:
- Thông tin, d liu th cp đc nghiên cu, thu thp trên các bài báo, bài nghiên cu
khoa hc và trên internet.
- Thông tin, d liu s cp s đc điu tra, thu thp thông qua kho sát bng câu hi
vi hình thc gi bng kho sát đn các đi tng kho sát.
- Thi gian và đa đim:t tháng 7 đn tháng 10 nm 2013 ti Tp. H Chí Minh, Vit
Nam.
4
1.4 Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cu này đc tin hành theo hai bc chính: nghiên cu s b và nghiên cu
chính thc.
Nghiên cu s b đc thc hin bng nghiên cu đnh tính và đnh lng. Nghiên
cu đnh tính đc tin hành thông qua phng vn mt s ngi tiêu dùng kinh doanh
trong lnh vc qun áo tr em và kt hp vi phng pháp tho lun nhóm vi các ngi
tiêu dùng đang kinh doanh qun áo tr em ti Tp.H Chí Minh. Ni dung phng vn, tho
lun s đc ghi chép li làm c s cho vic xây dng, hiu chnh và b sung các bin
quan sát trong thang đo. Các thang đo này s đc kim đnh v đ tin cy Cronbach’s
Alpha và phân tích nhân t EFA thông qua nghiên cu đnh lng s b vi 195 bng
câu hi kho sát. Kt qu ca nghiên cu s b này s là mt bng câu hi sn sàng cho
nghiên cu chính thc.
Nghiên cu chính thc đc thc hin bng đnh lng. Mu đc thu thp thông qua
bng câu hi kho sát trc tip. Sau khi thu thp đ s lng mu yêu cu, d liu đc
x lý bng phn mm SPSS 16.0 nhm kim đnh thang đo thông qua h s tin cy
Cronbach’s Alpha và phân tích nhân t khám phá EFA. Sau đó các nhân t đc rút trích
t tp d liu s đc đa vào phân tích hi qui nhm đánh giá mô hình đ xut và kim
đnh các gi thuyt.
1.5 Tính mi và ý nghaăthc tin caăđ tài
Hin nay, nhng đ tài nghiên cu v hành vi tiêu dùng ca ngi tiêu dùng v mt
loi hàng hóa nào đó đư không còn mi na. Tuy nhiên, trong lnh vc thi trang tr em
thì vn cha có đ tài nghiên cu nào nghiêu cu các nhân t tác đng đn hành vi cng
nh là ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ca ngi tiêu dùng ti Tp.H Chí Minh.
im mi trong nghiên cu này, tác gi đư đi sâu vào nghiên cu các nhân t nh
Thái đ, Chun ch quan, Mc đ cm nhn giá, Cht lng, Phân Phi và Chiêu th có
nh hng nht đnh đn Ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam. Nghiên cu đư góp phn
5
phát trin h thng thang đo các nhân t nh hng đn ý đnh mua qun áo tr em Vit
Nam.
Ngoài ra, trong bi cnh Vit Nam là mt trong nhng quc gia có kim ngch xut
khu hàng may mc cao nhng th trng thi trang tr em trong nc thì đang b ng đ
cho các nhãn hàng ca th gii, đc bit là Trung Quc đang chim lnh th trng Vit
Nam. Nhìn nhn đc nhu cu v th trng thi trang tr em rt tim nng và mc đ
tng trng cao, bên cnh đó tác gi cng đang kinh doanh trong lnh vc này nên tác gi
mun nghiên cu v lnh vc này đ giúp ngi đc có cái nhìn tng quát hn v th
trng thi trang tr em Vit Nam; giúp cho các doanh nghip có đc c s khi bc
vào kinh doanh lnh vc này và nhn din đc nhân t quan trng nào tác đng ln nht
đi vi ngi tiêu dùng khi s dng qun áo tr em Vit Nam
Da trên nn tng đó, đ tài “Nghiên cu các nhân t nh hng đn ý đnh mua
qun áo tr em Vit Nam ti Tp.H Chí Minh” s cung cp nhng thông tin b ích v
th trng qun áo tr em ti Tp.H Chí Minh, các nhân t và mc đ nh hng ca
chúng đn ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ti Tp.H Chí Minh.
1.6 Kt cu caăđ tài
tài gm có 5 chng và các phn tài liu tham kho, ph lc, đc sp xp theo b
cc sau:
Chng 1: Tng quan v đ tài
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3: Thit k nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun và kin ngh
6
Tóm Tt
Trong chng này, tác gi đư gii thiu khái quát v vn đ nghiên cu, mc tiêu
nghiên cu đi vi ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam ti Tp.H Chí Minh. ng thi
tác gi cng gii thiu v phng pháp nghiên cu, đi tng và phm vi nghiên cu.
7
Chngă2:ăCăS LÝ THUYT, GI THUYT NGHIÊN CU VÀ
MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Gii thiu
Chng 2 gii thiu c s lý lun cho nghiên cu. Trong chng này tác gi s trình
bày tng quan th trng thi trang tr em, các nghiên cu liên quan đn quyt đnh,
hành vi tiêu dùng nh lý thuyt hành đng hp lý, lý thuyt hành vi hoch đnh và nêu
mt s nhân t có tác đng đn vic ý đnh mua qun áo tr em Vit Nam. Da trên các
lý thuyt có liên quan cùng vi mt s nhân t có tác đng đn ý đnh mua qun áo tr
em, các gi thit mà mô hình nghiên cu đc xây dng, và th hin s tác đng gia
các yu t đó đn quyt đnh mua qun áo tr em Vit Nam. Ni dung chng này gm
ba phn chính:
- C s lý thuyt
- Gi thuyt nghiên cu
- Mô hình nghiên cu
2.1 Căs lý thuyt
2.1.1 Tng quan v th trng thi trang tr em
Nhng nm gn đây, nhiu doanh nghip dt may trong nc đư tham gia phân khúc
th trng thi trang dành cho tr em đy tim nng, vi đ các chng loi t trung đn
nhng sn phm cao cp. Nhiu doanh nghip trc đây vn ch chú trng xut khu,
nay đư chn cách "đi bng hai chân" va đy mnh phc v xut khu, va tn dng u
th v thng hiu, thit k, công ngh sn xut ca nc ngoài đ chinh phc th
trng ni đa. Nu nh nhng nm trc, sn phm thi trang dành cho tr em phn
ln đc nhp t Trung Quc, Thái Lan…thì hn ba nm tr li đây, các mt hàng ca
Vit Nam đư đc ngi dân đón nhn nh cht lng bo đm, mu mư đp và phong
phú, giá hp lý. Có không ít doanh nghip đư xây dng đc thng hiu và cnh tranh
đc vi hàng nhp khu t Thái Lan, Malaysia, Singapore, Hàn Quc…nh Kids &
8
Kico, Sao Kim, Ziczac…Các sn phm thi trang tr em thng đc ly ý tng t
nhng b phim hot hình, nhng con thú vui nhn…Mu mư thit k bt kp vi xu
hng thi trang ca các nc, vi các tiêu chí đáng yêu, nng đng, tin li và thoáng
mát.
Nhiu ca hàng nh Vit Kids bày bán sn phm ca hn chc thng hiu sn xut
ni đa, nh Hanosimex, Tân Phú, Trung Vit…không ch đa dng v mu mã, thm
chí còn vt tri v cht lng vi so vi hàng Trung Quc. Hin giá mt b qun áo
tr em thuc dòng trung, cao cp có xut x nc ngoài đt ngang, thm chí còn "vt
mt" các sn phm dành cho ngi ln. Mt chic váy lin thân dành cho bé gái 4 tui
có xut x t nc ngoài, giá bán khong 230.000-300.000 đng/chic, trong khi đó
hàng sn xut trong nc dao đng 120.000-180.000 đng. ó là cha k các sn phm
mùa hè ch dao đng t 45.000-90.000 đng/b, tùy theo la tui.
Hin nay, thi trang tr em “Made in Vietnam” đư và đang đc ngi tiêu dùng
đón nhn và đư có ch đng trên th trng nhng bên cnh đó vn tn ti mt s doanh
nghip nh đư không gn nhãn hiu “Made in Vietnam” mà gn mt s nhãn hiu khác
nh: Gap, Carter, Polo, Burberry…vi mc tiêu d tiêu th hn so vi hàng Vit Nam
và bán vi mc giá cao hn. Nhng cht lng ca nhng sn phm này thì li không
bng hàng “Made in Vietnam” ca mt s doanh nghip trong nc. Ngoài ra, vic làm
hàng nhái cng đang din ra trên th trng làm nh hng đn lòng tin ca ngi tiêu
dùng và làm cho quyt đnh ca h khó khn hn trong vic la chn qun áo tr em
“Made in Vietnam”.
Ngành dt may đang kt hp cùng vi các doanh nghip đa ra tiêu chun trong sn
phm qun áo tr em nh đ x, thành phn vi không có cht gây ung th da, chú
trng hàm lng chì trong vi. Nhng ch tiêu cht lng mà các doanh nghip toàn
ngành nghiên cu xây dng s là rào cn đ ngn sn phm kém cht lng tn ti, góp
phn đa sn phm Vit Nam đáp ng đc yêu cu ngày càng cao ca th trng.
9
Vic nghiên cu các nhân t tác đng đn ý đnh mua qun áo tr em ca ngi tiêu
dùng s giúp cho các doanh nghip Vit Nam nhn thc đc nhng yu t quan trng
nh hng đn vic la chn ca ngi tiêu cng nh s dng sn phm qun áo tr em
Vit Nam.
2.1.2ăănhănghaăvƠălýăthuyt v ýăđnh mua và hành vi tiêu dùng
2.1.2.1 Khái nim v ngi tiêu dùng (NTD)
Theo điu 1 Pháp lnh s 13/1999/PL-UBTVQH-10 xác đnh: “NTD là ngi
mua, s dng hàng hóa, dch v cho mc đích tiêu dùng sinh hot ca cá nhân, gia đình
và t chc”. Trong nghiên cu này, NTD là ngi mua sn phm nhng không s dng
sn phm. Chính vì vy, NTD đây khi quyt đnh mua thng b tác đng rt nhiu
bi các yu t nh thu nhp, gii tính, tui tác, trình đ bên cnh đó nhng yu t tác
đng t bên ngoài cng nh hng rt ln đn quyt đnh mua ca NTD. NTD thng
là nhng ngi cha, ngi m, anh ch hay ông bà. H thng quyt đnh mua da vào
kinh nghim và thông tin mà h bit đc. Ngi s dng sn phm là tr em đa phn
đu nghe theo s la chn ca cha m. Do đó, NTD luôn đa ra nhng ý kin ch quan
nh màu sc, cht liu, kiu dáng và h tin đó là s la chn tt nht cho con em ca
h.
2.1.2.2 KháiănimăvăýăđnhămuaăvƠăhƠnhăviătiêuădùng
Theo trng phái kinh t, đ ti đa hóa giá tr s dng ngi tiêu dùng thng ra
quyt đnh da vào lý trí ca h. Ngi tiêu dùng đư tri qua quá trình nhn thc đ xác
đnh thuc tính quan trng ca sn phm, thu thp thông tin và đánh giá thng hiu
cnh tranh nhm la chn thng hiu ti u (Bettman, 1979).
Theo hip hi Marketing Hoa K, hành vi tiêu dùng chính là s tác đng qua li
gia các yu t kích thích ca môi trng vi nhn thc và hành vi ca con ngi mà
qua s tng tác đó con ngi thay đi cuc sng ca h. Hay nói cách khác thì hành vi
tiêu dùng bao gm nhng suy ngh và cm nhn mà con ngi có đc và nhng hành
đng mà h thc hin trong quá trình tiêu dùng.
10
Theo Philip Kotler, thì hành vi tiêu dùng là hành vi c th ca mt các nhân khi
thc hin quyt đnh mua sm, s dng và vt b sn phm hay dch v.
Hành vi tiêu dùng là mt tin trình cho phép cá nhân hay mt nhóm ngi la
chn, mua sm, s dng hoc loi b mt sn phm hay dch v, nhng suy ngh đư có,
kinh nghim hay tích ly, nhm tha mãn nhu cu hay c mun ca h (Solomom
Micheal, 2010).
Hành vi tiêu dùng là toàn b nhng hot đng liên quan trc tip đn quá trình tìm
kim, thu thp, mua sm, s hu, s dng loi b sn phm hay dch v, nó bao gm c
nhng quá trình ra quyt đnh din ra trc, trong và sau các hành đng đó.
Trong mt mô hình nghiên cu EKB ca tác gi Engel, Kollat và Blackwell nm
1984 thì hành vi tiêu dùng đc xem là quá trình liên tc bao gm vic nhn bit các
nhu cu, thu thp thông tin, phân tích đánh giá và ra quyt đnh. Quá trình này chu nh
hng bi các yu t bên trong và bên ngoài nh thông tin đu vào, quá trình x lý
thông tin và tác đng ca môi trng. Chính vì vy, xu hng tiêu dùng đc s dng
đ phân tích v hành vi tiêu dùng. Khi con ngi tiêu dùng mt sn phm, dch v nào
đó h s tri qua các giai đon thái đ vi thng hiu đó. ây cng đc xem là yu t
quan trng trong vic d đoán hành vi ngi tiêu dùng (Fishbein và Ajzen, 1975).
Theo Fishbein và Ajzen, mt trong nhng yu t d báo gn nht ca hành vi là ý
đnh hành vi. Ý đnh mua đc nh hng bi mc đ mà cá nhân có thái đ tích cc
đi vi hành vi, nhn thc kim soát hành vi và chun ch quan.
Theo hip hi Marketing Hoa K, ý đnh tiêu dùng là mt k hoch quyt đnh
mua sn phm hay thng hiu đc to ra thông qua mt quá trình la chn hay quyt
đnh. Mt k hoch nhn thc đ thc hin mt hành vi hay hành đng, đc to ra
thông qua quá trình la chn hay quyt đnh tp trung vào nim tin v nhng kt qu
ca hành đng. Tác gi Whitlark, Geurts và Swenson, 1993 cho rng ý đnh mua đc
xác đnh nh mt kh nng mua kt hp vi các yu t khác theo t l thun mà cá nhân
có hành đng mua thc s. Ý đnh mua có th đo lng kh nng ca mt ngi tiêu
11
dùng đ mua mt sn phm, và khi ngi tiêu dùng có ý đnh mua cao thì ngi tiêu
dùng sn sàng mua sn phm hn (Dodds và cng s, 1991; Schiffman & Kanuk,
2000). Ý đnh mua cng cho thy rng ngi tiêu dùng s cn c theo kinh nghim, s
thích và các yu t môi trng bên ngoài đ thu thp thông tin, đánh giá la chn thay
th, và đa ra quyt đnh mua hàng. Nh vy, ý đnh mua hàng là mt khái nim có liên
quan đn nhiu yu t khác nhau trong các lnh vc khác nhau. Trong nghiên cu này,
ý đnh mua s đc tác gi nghiên cu bng cách xác đnh các nhân t nh hng đn ý
đnh mua qun áo tr em Vit Nam ti Tp. H Chí Minh.
2.1.2.3 MtăsămôăhìnhălýăthuytăvăýăđnhăvƠăhƠnhăvi
Lý thuyt hành đng hp lý (Theory of Reasoned Action)
Lý thuyt hành đng hp lý (TRA) đc phát trin bi Fishbein và Ajzen vào nm
1975 trong lnh vc tâm lý xã hi, da trên gi đnh rng các cá nhân da vào lý trí và
s dng các thông tin sn có mt cách có h thng đ thc hin hành đng. Theo thuyt
hành đng hp lý, nhân t quan trng nht quyt đnh hành vi ca cá nhân là Ý đnh
hành vi, ch không phi là thái đ ca h. Ý đnh hành vi ca mt cá nhân là s kt hp
ca Thái đ và Chun ch quan.
Hình 2.1. Mô hình thuyt HƠnhăđng hp lý (TRA)
Các nhân t chính trong mô hình TRA đc đnh ngha nh sau:
Tháiăđ: cm xúc tích cc hay tiêu cc ca mt cá nhân v vic thc hin
hành vi mc tiêu.
Chun ch quan: cm nhn hu ht nhng ngi quan trng vi anh ta
cho rng anh ta nên/không nên thc hin hành vi trong mc hi.
Chun ch quan
Tháiăđ
ụăđnh mua
Hành vi tiêu dùng
12
ụăđnh mua: là mt du hiu v s sn sàng ca cá nhân đ thc hin mt
hành vi nào đó. Ý đnh đc xem nh là tin t ngay trc hành vi.
Chính vì da trên gi đnh rng hành vi đc kim soát bi lý trí, nên thuyt hành vi
hp lý có nhc đim là ch áp dng đ nghiên cu các hành vi có ch ý và chun b
trc. Nhng hành vi theo cm xúc, thói quen và các hành vi không đc cân nhc mt
cách lý trí thì không th gii thích bng lý thuyt này.
Lý thuyt hành vi k hoch (Theory of Planed Behavior)
Lý thuyt hành vi k hoch (TPB) đc Ajzen đ xut vào nm 1991. Ngoài các
nhân t Thái đ và Chun ch quan, Ajzen đư thêm vào nhân t Cm nhn kim soát
hành vi (PBC) đ phù hp cho các tình hung mà cá nhân không có đc s kim soát
hoàn toàn đi vi vic thc hin hành vi. Cm nhn kim soát hành vi (PBC) và Ý đnh
(Intention) đu là nhng nhân t quan trng đ d đoán hành vi (Behavior), tuy vào các
điu kin c th mà mc đ quan trng ca tng nhân t s khác nhau (Ajzen, 1991).
Hình 2.2 Mô hình thuyt hành vi k hoch (TPB)
nh ngha các nhân t trong mô hình TPB:
Tháiăđ: Cm xúc tích cc hay tiêu cc ca mt cá nhân v vic thc hin hành vi
mc tiêu.
Chun ch quan: cm nhn hu ht nhng ngi quan trng vi anh ta cho rng
anh ta nên/không nên thc hin hành vi trong mc hi.
ụăđnh mua: là mt du hiu v s sn sàng ca cá nhân đ thc hin mt hành vi
nào đó. Ý đnh đc xem nh là tin t ngay trc hành vi.
Tháiă
Chun Ch Quan
Kim soát hành vi
ụănh Mua
Hành Vi Tiêu Dùng
13
Kim soát hành vi: nhn thc v mc đ d dàng/ khó khn khi thc hin hành
vi.
2.1.3 Nhng yu t nhăhngăđnăýăđnh mua
Vic mua sm ca ngi tiêu dùng chu tác đng mnh m ca nhng yu t vn hóa,
xư hi, cá nhân và tâm lý. Nhng yu t này bao gm:
2.1.3.1 Cácăyuătăvnăhóa
Các yu t vn hóa có tác đng rng rưi và trc tip đn hành vi ca ngi tiêu
dùng.
Vn hóa
Vn hóa là yu t c bn nht quyt đnh ý mun và hành vi ca mt ngi.
Không nh nhng loài thp kém hn hu ht đu b bn nng chi phi, phn ln cách
thc ng x ca con ngi đu mang tính hiu bit. a tr ln lên trong xư hi thì hc
đc nhng giá tr, nhn thc, s thích và cách ng x c bn thông qua gia đình và
nhng đnh ch quan trng khác. Ngi Vit Nam khi mua hàng bao gi cng b chi phi
bi các yu t vn hóa mang bn sc dân tc tác đng đn các giá tr la chn. Ngi làm
marketing cn quan tâm đn các yu t này khi thit k chin lc marketing hay các
thông đip qung cáo, màu sc và kiu dáng sn phm, thái đ ca nhân viên bán hàng…
Vn hóa đc thù
Mi nn vn hóa cha đng nhng nhóm nh hn hay là các vn hóa đc thù, là
nhng nhóm vn hóa to nên nhng nét đc trng riêng bit và mc đ hòa nhp vi xư
hi cho các thành viên ca nó. Các nhóm vn hóa đc thù bao gm các dân tc, chng
tc, tôn giáo và tín ngng, các vùng đa lý. Các dân tc, nh dân tc Vit Nam bao gm
ngi Vit nam trong nc hay cng đng ngi Vit Nam nc ngoài ít nhiu đu th
hin nhng th hiu cng nh thiên hng dân tc đc thù. Các nhóm chng tc nh
ngi da đen và ngi da màu, đu có nhng phong cách và quan đim tiêu dùng khác
nhau. Các nhóm tôn giáo nh Công giáo, Pht giáo đu tng trng cho nhng nhóm vn
hóa đc thù và đu có nhng điu a chung và cm k riêng bit ca h. Nhng vùng