Luận văn thạc sĩ Phân tích khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Long An

B O
I HC KINH T TP. H 


 KIM CHI


 P CN VN

CA DOANH NGHIP NH  VA
NH LONG AN


LU








TP. H - 

B O
I HC KINH T TP. H 



 KIM CHI

 P CN VN

CA DOANH NGHIP NH A
NH LONG AN
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201

LU



NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS. TR



TP. H - 



***
Tôi cam đoan rng lun vn nghiên cu “
”
này là bài nghiên cu ca chính tôi.
Ngoi tr nhng tài liu tham kho đc trích dn trong lun vn này, tôi
cam đoan rng toàn phn hay nhng phn nh ca lun vn này cha tng đc
công b hoc đc s dng đ nhn bng cp  nhng ni khác.
Không có sn phm nghiên cu nào ca ngi khác đc s dng trong lun
vn này mà không đc trích dn theo đúng quy đnh.

Lun vn này cha bao gi đc np đ nhn bt k bng cp nào ti các
trng đi hc hoc c s đào to khác.

TP.H Chí Minh, tháng 12 nm 2013
Tác gi









Trang ph bìa
Li cam đoan
Danh mc bng biu
Danh mc t vit tt

 1
CH
 4
1.1. Nhng vn đ c bn v doanh nghip nh và va 4
1.1.1. Khái nim v doanh nghip 4
1.1.2. Tiêu chun doanh nghip nh và va 4
1.1.3. c đim ca doanh nghip nh và va 7
1.1.4. Vai trò ca doanh nghip nh và va 8
1.1.5. Khó khn, hn ch ca doanh nghip nh và va 10
1.2. Kh nng tip cn vn tín dng Ngân hàng ca DNNVV 11
1.2.1. C s lý lun chung v tín dng ngân hàng 11

1.2.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi DNNVV 16
1.2.3. Ri ro ca ngân hàng trong vic cp tín dng cho DNNVV 18
1.2.4. Các nhân t nh hng kh nng nng tip cn vn TDNH ca DNNVV
19
1.3. Kinh nghim t mt s quc gia v nâng cao kh nng tip cn vn tín dng
Ngân hàng ca DNNVV 23
1.4. Mô hình nghiên cu đ ngh và các gi thuyt 24
Kt lun chng 1 30
CHNG 2: TH
 31
2.1. S lc v tình hình phát trin kinh t xã hi tnh Long An 31

2.1.1. iu kin t nhiên 31
2.1.2. Nhng tim nng v kinh t 31
2.2. Thc trng kh nng tip cn vn tín dng ngân hàng ca DNNVV trên đa
bàn tnh Long An 34
2.2.1. Tng quan v h thng ngân hàng tnh Long An 34
2.2.2. Tình hình phát trin s lng DNNVV trên đa bàn tnh Long An 36
2.2.3. Kho sát nhu cu vn ca DNNVV trên đa bàn tnh Long An 37
2.2.4. Mc đ đáp ng nhu cu vn ca DNNVV trên đa bàn tnh Long An 38
2.2.5. Kt qu đt đc và hn ch kh nng tip cn vn TDNH ca DNNVV
41
2.3. Kim đnh các nhân t nh hng đn kh nng tip cn vn TDNH ca các
DNNVV 43
2.3.1. Phm vi nghiên cu 43
2.3.2. Phng pháp nghiên cu 44
2.3.3. Thông tin mu nghiên cu 45
2.3.4. Kt qu nghiên cu 46
2.3.5. Kim đnh mô hình và gi thuyt 52
2.3.6. Tho lun kt qu nghiên cu 52

Kt lun chng 2 54
CHNG 3: 

 56
3.1. Nhóm gii pháp v phía h thng ngân hàng trên đa bàn tnh Long An 56
3.2. Nhóm gii pháp v phía các DNNVV trên đa bàn Tnh Long An 65
3.3. Nhóm kin ngh v phía Chính ph, Ngân hàng nhà nc 68
Kt lun chng 3 71
 72





Ph lc A: Phiu kho sát các yu t nh hng đn kh nng tip cn vn tín dng
ca DNVVN trên đa bàn tnh Long An.
Ph lc B: Thng kê mô t các thang đo.
Ph lc C: Phân tích tng quan, hi quy.
Ph lc D: Mt s nghiên cu trc v TDNH đi vi DNNVV.
Ph lc E: Mt s mô hình nghiên cu v kh nng tip cn vn TDNH đi vi
DNNVV.



Bng 1.1: Tiêu chun phân đnh DNVVN ca mt s nc trên th gii 5
Bng 1.2: Phân loi DNVVN theo ngành hot đng  Vit Nam 7
Bng 1.3: Gii thích các bin nh hng đn vic vay TDNH ca các DNVVN 27
Bng 2.1: Ch s thành phn PCI ca tnh Long An qua các nm…………………32
Bng 2.2: H thng các ngân hàng trên đa bàn tnh Long An 34
Bng 2.3: Tình hình phát trin DNVVN trên đa bàn tnh Long An 36
Bng 2.4: Kt qu tình hình tài sn và ngun vn bình quân ca DNVVN 37
Bng 2.5: T l vn vay đáp ng nhu cu vn ca doanh nghip 38
Bng 2.6: D n tín dng h thng ngân hàng trên đa bàn tnh Long An 39
Bng 2.7: Vn huy đng và d n tín dng ca các NHTM trên đa bàn tnh Long
An t nm 2010 đn nm 2012…………………………………………………….41
Bng 2.8: Phân loi KH vay TDNH trên đa bàn tnh Long An………………… 45
Bng 2.9: Thng kê mô t d liu các bin nghiên cu……………………………46
Bng 2.10: Thi hn vay ca HTD………………………………………………47
Bng 2.11: Mc đích vay ca các Doanh nghip………………………………… 47
Bng 2.12: Kh nng thanh toán ca DNNVV……………………………………48
Bng 2.13: S đm bo bng TS ca DN khi đi vay………………………………48
Bng 2.14: Kt qu phân tích tng quan Pearson……………………………… 49
Bng 2.15: Omnibus Tests of Model Coefficients…………………………………50
Bng 2.16: Model Summary……………………………………………………….50
Bng 2.17: Classification Tableas………………………………………………….51

Bng 2.18: Variables in the Equation…………………………………………… 51






CP : Chính ph
DN : Doanh nghip
DNNN : Doanh nghip nhà nc
DNTN : Doanh nghip t nhân
DNNVV : Doanh nghip nh và va
HQT : Hi đng qun tr
N : Ngh đnh
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
Q : Quyt đnh
Sig. : Mc ý ngha (Significance level)
SPSS : Phn mm x lý thng kê dùng trong các ngành khoa
hc xã hi (Statistical Package for Social Sciences)
TD : Tín dng
TDNH : Tín dng ngân hàng
TP HCM : Thành Ph H Chí Minh
TS : Tài sn

-1-




Nn kinh t nc ta hin đang hi nhp vi cng đng quc t và khu vc,
hàng ngày chúng ta đón nhn thêm nhiu doanh nghip mi ra đi và cng có thêm
không ít doanh nghip ngng hot đng. Theo s liu ca B K hoch và u t,
trong 4 tháng đu nm 2012 c nc có thêm 24.000 doanh nghip đng ký thành
lp mi, nhng cng có ti 17.700 doanh nghip làm th tc gii th ngng hot
đng. Con s doanh nghip thành lp mi tuy gim 10,7% so vi cùng k nm
trc, nhng ln hn gp 1,5 ln s ngng hot đng.
Trong giai đon khi nn kinh t phi thc hin tht cht chính sách tài khóa
và chính sách tin t, đây là c hi sàng lc doanh nghip trong bi cnh hi nhp.
Doanh nghip nào thích ng đc, vt qua th thách, có chin lc kinh doanh rõ
ràng, qun tr điu hành phù hp, thì s tn ti và tip tc phát trin vng chc.
Ngc li các doanh nghip yu kém v nng lc tài chính, hn ch v qun tr điu
hành, làm n theo kiu chp git, thì rt d b đào thi.
Vi khong 90% s doanh nghip Vit Nam là DNNVV, là lc lng sn
xut hàng hóa, dch v rt quan trng, không ch to ra khong 47% GDP cho nn
kinh t, mà còn là các đa ch to ra an ninh vic làm trong đ tui lao đng xã hi.
Tuy nhiên đ sn xut, không nhiu DNNVV  nc ta hin nay có đ đu vào là:
vn, nguyên nhiên vt liu, công ngh và mt bng sn xut; Cng nh vy nhng
khó khn  đu ra: giá c, th trng, chính sách xut nhp khu và chính sách
khuyn khích sn xut trong nc.
i vi các DNNVV có nhu cu v vn đ xây dng chin lc kinh doanh
cho doanh nghip ca mình thì con đng tìm vn t trc ti nay gn nh duy
nht là tìm đn Ngân hàng thng mi. Tuy nhiên, cp tín dng cho các DNNVV
thng đc coi là khá ri ro cho ngân hàng, nht là trong bi cnh kinh t khó

khn nh hin nay, bi vì mc dù cho vay các đi tng này có kh nng thu đc
li nhun cao nhng cng tim n ri ro rt ln. Và theo các NHTM thì mc li
-2-

nhun đt đc không đ đ bù đp ri ro mà NHTM gp phi. Vì vy, khá nhiu
DNNVV có xu hng khó tip cn vn ngân hàng. Chính t thc t v cung - cu
vn đang tn ti cng nh s cn thit cho các DNNVV trong nn kinh t, đ tài
“PhâỉăỏíẾhăỆhăỉỉgăỏiịăẾỉăốỉ ỏíỉăếỉgăỉgâỉăhàỉgăẾaăẾáẾăếỊaỉhăỉghiịăỉhă
ốàăốaăỏrỪỉăđaăbàỉăỏỉhăLỊỉgăAỉ” đc chn làm đ tài nghiên cu đ gii quyt
nhng câu hi trên.

Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào 4 mc tiêu ch yu sau:
1 – H thng nhng vn đ có liên quan đn kh nng tip cn vn tín dng
ngân hàng ca các DNNVV.
2 – Phân tích và đánh giá thc trng tip cn vn tín dng ngân hàng ca các
DNNVV trên đa bàn tnh Long An.
3 – Xác đnh các nhân t nh hng đn kh nng tip cn vn tín dng ngân
hàng ca DNNVV trên đa bàn tnh Long An.
4 – a ra mt s kin ngh và gii pháp cho các DNNVV trên đa bàn tnh
Long An trong vic tip cn vn tín dng ngân hàng.

Da vào mc tiêu nghiên cu đ xác đnh đi tng kho sát phù hp. Do có
s hn ch v thi gian hoàn thành và chi phí thc hin nên đi tng và phm vi
nghiên cu cng đc xác đnh nh sau:
- i tng kho sát: Các NHTM trên đa bàn tnh Long An và khách hàng là các
DNNVV ca các NHTM này.
- Phm vi nghiên cu: ti NHTM và DNNVV trên đa bàn tnh Long An và thi
gian nghiên cu t nm 2010 đn nm 2012.

Nghiên cu này đc s dng nhiu phng pháp nh: tng hp, thng kê,

so sánh, phân tích mô t, đnh tính và đnh lng.


-3-

Kt qu nghiên cu s ch ra đc các thun li, khó khn trong vic tip cn
vn tín dng Ngân hàng ca các DNNVV trên đa bàn tnh Long An cng nh các
nhân t nh hng đn kh nng tip cn này, đng thi đa ra các kin ngh và gii
pháp cho các bên liên quan nhm nâng cao hiu qu tip cn vn tín dng ngân
hàng ca các DNNVV đ các DNNVV có các k hoch chin lc kinh doanh hp
lý.
 
Lun vn nghiên cu này đc chia thành ba (03) chng nh sau:
 1: Tng quan v kh nng tip cn vn tín dng ngân hàng ca các
DNNVV.
: Thc trng kh nng tip cn vn tín dng ngân hàng ca các DNNVV
trên đa bàn tnh Long An.
 Mt s kin ngh và gii pháp nâng cao kh nng tip cn vn tín dng
ngân hàng ca các DNNVV trên đa bàn tnh Long An.

-4-

: 




Doanh nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có tr s giao dch
n đnh, đc đng ký theo quy đnh ca pháp lut nhm mc đích thc hin các
hot đng kinh doanh (iu 4, Lut doanh nghip 2005). Có th hiu mt cách đn
gin, đây là mt t chc kinh t đc thành lp nhm sn xut, cung ng sn phm
hàng hóa hoc dch v trên th trng.
Hin nay, trên th trng có nhiu loi hình doanh nghip tn ti và phát
trin. Tùy thuc vào phng thc qun lý, hot đng kinh doanh, cách thc huy
đng vn mà doanh nghip đc phân thành nhiu loi hình hot đng khác nhau.
C th nh:
- Theo quan h v vn và tài sn: Công ty c phn, doanh nghip t nhân,
công ty TNHH, công ty hp danh,…
- Theo mc đích kinh doanh: Doanh nghip hot đng kinh doanh (vì mc
tiêu li nhun) và doanh nghip hot đng công ích (không vì mc tiêu li nhun).
- Theo lnh vc hot đng kinh doanh: Doanh nghip tài chính và doanh
nghip phi tài chính.
- Theo quy mô kinh doanh: Doanh nghip ln, doanh nghip va và nh.
Vic phân loi theo các tiêu chí trên nhm giúp các c quan chc nng
thun li hn trong vic qun lý, h tr các doanh nghip phát trin.

Tính đn nay vn cha có mt khái nim nào thng nht trên th trng
quc t v nhng gì cu thành nên mt doanh nghip nh và va. Vic quy đnh tiêu

thc nh th nào là doanh nghip ln, doanh nghip nh và va thng da vào
điu kin kinh t, xã hi ca tng quc gia trong tng giai đon c th. Thông
thng quy mô ca doanh nghip đc xác đnh bi nhiu yu t nh: Quy mô ca
-5-

tài sn, s lng lao đng, c cu s hu, lnh vc hot đng kinh doanh,…

 nhiu quc gia, tiêu chun phân loi DNNVV có nhng khác bit nht
đnh. Di đây là bng tiêu chun phân đnh DNNVV ca mt s quc gia và vùng
lãnh th trong khu vc và trên th gii:


ân 
Nht bn
Ngành ch to: S lng nhân viên di 300 ngi hoc vn đu t
khong di 100 triu Yên
Ngành buôn bán: Nhân viên di 50 ngi và vn đu t 10 triu Yên.
Braxil
Doanh nghip va: S nhân viên t 50-249 ngi.
Doanh nghip nh: S nhân viên t 5-49 ngi.
Indonesia
Doanh nghip nh: Nhân viên t 5-19 ngi, vn khong 70 triu
Rubi (tr đt đai và bt đng sn).
Doanh nghip va: S nhân viên khong 20-29 ngi.
Malaysia
DNNVV: Nhân viên khong di 250 ngi, vn tài sn c đnh
hoc tài sn khong 1 triu Ringis.
Hàn Quc
Ngành ch to, vn ti: S lng nhân viên khong di 300 ngi
hoc tài sn di 500 triu Won.

Ngành kin trúc có s nhân viên di 50 ngi, và tài sn di 500
triu Won.
Ngành thng mi, dch v có s nhân viên di 50 ngi, và tài sn
di 50 triu Won.
Ngành buôn bán có s nhân viên di 50 ngi hoc tài sn di 200
triu Won.
Philippin
Công nghip quy mô nh và va: Tng tài sn trên 250 nghìn, và
di 1 triu Pêso.
Công nghip quy mô nh: Ch doanh nghip ch đo mi hot đng
ngoài sn xut và có s lng nhân viên t 5-99 ngi, tng tài sn
là 100 nghìn đn 1 triu Pêso.
Singapore
Doanh nghip nh: Tài sn c đnh di 5 triu đô la Sing.
Doanh nghip va: Vn c đnh t 5-10 triu đô la Sing.
ài Loan
DNNVV ngành ch to: Vn di 40 triu ài t, tng tài sn di
120 triu ài t.
DNNVV ngành khong sn: Tng vn di 40 triu ài t.
DNNVV ngành thng mi, vn ti: Mc tiu th hàng nm di 40
triu ài t.
Thái Lan
Công nghip quy mô nh: Vn đng ký di 2 triu Bt, và di 50
-6-

nhân viên.
M
Ngành ch to: Có s nhân viên di 500 ngi, ngành ch to ô tô
di 100 ngi, ngành ch to hàng không di 500 ngi
Ngành dch v bán l: Mc tiêu th hàng nm di 80,000 USD.

Ngành buôn bán: Mc tiu th hàng nm di 220,000 USD.
Ngành nông nghip: Mc tiêu th hàng nm di 1 triu USD.
Theo tiêu
chí ca
Ngân hàng
Th Gii
(WB)
Doanh nghip siêu nh là doanh nghip có s lng lao đng di
10 ngi, doanh nghip nh có s lng lao đng t 10 đn di 50
ngi, còn doanh nghip va có t 50 đn 300 lao đng.

 
 Vit Nam, khái nim DNNVV đc bit đn t nhng nm 1990, thông
qua các vn bn pháp lut ca nhà nc hay nhng quy đnh riêng ca đa phng
trong quá trình phân loi doanh nghip phc v cho hot đng phân cp qun lý, sp
xp thang lng hoc làm cn c cho các chính sách h tr.
C th, theo iu 3 ca Ngh đnh 90/2001/N-CP ngày 23/11/2001,
DNNVV đc đnh ngha nh sau:      

. Trong khi đó, 
Ngh đnh s 56/2009/N-CP ngày 30/06/2009 v tr giúp phát trin doanh nghip
nh và va li đnh ngha DNNVV nh sau: 
ký k

     
 Ngoài ra, Ngh đnh này còn cn c vào ngành hot đng đ phân loi, c th
nh sau:

-7-


Ngành
Doanh




S lao đng
Tng ngun
vn
S lao đng
Tng ngun
vn
S lao đng
Nông lâm
nghip và
thy sn
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T 10
ngi đn
200 ngi
T trên 20
t đng đn
100 t đng

T trên 200
ngi đn
300 ngi
Công
nghip và
xây dng
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T 10
ngi đn
200 ngi
T trên 20
t đng đn
100 t đng
T trên 200
ngi đn
300 ngi
Thng mi
và dch v
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T 10
ngi đn
50 ngi
T trên 20
t đng đn

50 t đng
T trên 50
ngi đn
100 ngi
-DNNVV
T bng 1.2 ta thy vic xác đnh DNNVV theo Ngh đnh này hin nay da
trên các tiêu chí v quy mô (quy mô vn hay lao đng) và tính cht ngành ngh.
Nhìn chung, các tiêu chí phân loi này tng đi phù hp vi điu kin kinh t xã
hi ca Vit Nam hin nay.
Ngoài ra, trc nm 1998 mt s đa phng, t chc đã xác đnh DNNVV
da trên tiêu chí khác nhau nh: S lao đng di 50 ngi, giá tr tài sn di 10
t, s d vn lu đng di 8 t và doanh thu hàng tháng di 20 t đng. C th,
ti Thành Ph H Chí Minh, có quy đnh nhng doanh nghip có vn pháp đnh trên
1 t đng, lao đng trên 100 ngi và doanh thu hàng nm trên 10 t đng là doanh
nghip va, còn di gii hn đó đc xp vào nhóm doanh nghip nh.

Theo t chc s hu trí tu th gii (WIPO – World Intellectual Property
Organization) các doanh nghip quy mô siêu nh, quy mô nh và va có vai trò và
ý ngha đc bit quan trng  các góc đ kinh t và xã hi. Ngay trong khi EU, mt
khu vc có nn kinh t phát trin cao, các doanh nghip này vn chim ti 90% tng
-8-

s doanh nghip, to ra 65 triu vic làm và đóng góp 40% đn 50% trong tng
GDP hàng nm.  Vit Nam, các DNNVV thng chim s lng ln trên c nc,
chim khong 90% s lng các doanh nghip trong nn kinh t. Các đc đim ca
h thng các DNNVV có th nhìn nhn thông qua mt s đc đim sau:
a dng v loi hình s hu: DNNVV tn ti và phát trin  nhiu loi hình
khác nhau nh doanh nghip có vn đu t nc ngoài, doanh nghip t nhân, công
ty TNHH, công ty c phn, hp tác xã,…
DNNVV có tính nng đng và linh hot cao: Các doanh nghip này có mc

đu t thp, ít lao đng, tn dng ngun lc ti ch, nên d chuyn đi mt bng
kinh doanh, chuyn đi phng án sn xut, chuyn đi loi hình doanh nghip.
Hn ch v nng lc t chc, nng lc tài chính: Phn ln các DNNVV có
quy mô hot đng kinh doanh nh, vn đu t cho hot đng sn xut kinh doanh
còn nh, ch yu đc thành lp da vào nng lc và kinh nghim ch doanh
nghip. Do đó, vic qun lý điu hành hot đng sn xut kinh doanh ca DNNVV
là cha cao. c đim này làm cho hot đng sn xut kinh doanh gp nhiu khó
khn.
Hn ch v công ngh và đi ng lao đng: Ngun vn hn hp nên vn đ
tip xúc vi công ngh cao là khó khn. Các DNNVV cha thu hút đc ngun lao
đng có tay ngh và kinh nghim, lao đng ch yu có trình đ thp nên nng sut
hot đng thng không cao, khó cnh tranh vi các doanh nghip ln. Do đó, khó
m rng th trng, hàng hóa ngày càng khó tiêu th, tt yu dn ti li nhun thp.

Vi đc đim quy mô vn và lao đng không ln, tuy nhiên các DNNVV d
dàng đc thành lp, sn phm kinh doanh đa dng. Và các DNNVV này cng đóng
vai trò quan trng trong nn kinh t, lu thông hàng hóa và cung cp hàng hóa, dch
v b sung cho các doanh nghip ln, đng thi là nhng xí nghip gia công cho
nhng doanh nghip ln cùng h thng, cng là mng li tiêu th hàng hóa cho
các doanh nghip ln. Các DNNVV đáp ng tích cc, kp thi nhu cu tiêu dùng
ngày càng phong phú và đa dng mà các doanh nghip ln không th làm đc.
-9-

DNNVV có th tham gia vào nhng mng th trng mi mà th trng này không
thu hút s tham gia ca các doanh nghip ln do quy mô th trng nh. C th mt
s vai trò ca DNNVV trong nn kinh t Vit Nam nh sau:
 Các DNNVV cung cp mt lng sn phm hàng hóa dch v
đáng k cho nn kinh t, đng thi có vai trò quan trng trong s tng cng ca
nn kinh t, đóng góp 47% GDP c nc và 40% ngân sách nhà nc, 78% bán l
ngành thng nghip, 64% khi lng vn chuyn hành khách và hàng hóa. Trong

nhiu ngành sn xut và dch v khác các DNNVV cng chim mt t l đáng k
(tapchitaichinh.vn 7/2012).
 DNNVV chim mt s lng ln đông đo trong nn kinh t, góp
phn to vic làm và thu nhp cho s lng ln ngi lao đng gim áp lc v vic
làm và tht nghip. Thc t cho thy, DNNVV li thu hút nhiu lao đng hoc có
tc đ thu hút lao đng mi cao hn so vi khu vc doanh nghip ln. c bit là
các DN ngoài quc doanh đã có vai trò quan trng trong vic thu hút lao đng bao
gm nhng ngi mi đn tui lao đng, nhng ngi b mt vic làm do vic
tinh gim biên ch, c cu li khu vc doanh nghip và các quân nhân khi hoàn
thành ngha v tr v.
 DNNVV thu hút vn đu t trong nn kinh t. Do tính cht nh l,
d phân tán, đi sâu vào các ngõ ngách, yêu cu vn ban đu không nhiu nên các
DNNVV có vai trò, tác dng ln trong vic thu hút các ngun vn nh l trong các
tng lp dân c đu t vào sn xut kinh doanh.
 Hot đng ca các DNNVV làm cho nn kinh t nng đng và đt
hiu qu cao trong c ch th trng. Do li th ca quy mô nh là nng đng, linh
hot, sáng to trong kinh doanh có s kt hp chuyên môn hóa và đa dng hóa, nên
nhanh chóng uyn chuyn thích nghi vi nn kinh t.
 Các DNNVV có vai trò tích cc đi vi s phát trin kinh t đa
phng, khai thác tim nng vng mnh ca tng vùng. Nu nh doanh nghip ln
thng đt c s  nhng trung tâm kinh t, thì DNNVV li có mt khp các đa
phng và là ch th đóng góp quan trng vào thu ngân sách, vào sn lng và to
-10-

công n vic làm  đa phng. Phát trin các DNNVV s giúp các đa phng khai
thác th mnh v đt đai, tài nguyên, lao đng trong mi lnh vc phc v phát trin
kinh t đa phng.
 Các DNNVV to đc mi liên kt cht ch vi các tng công ty
nhà nc, các tp đoàn xuyên quc gia,…
T nhng đóng góp trên, cho thy đc vai trò quan trng ca các DNNVV

trong nn kinh t và xã hi. Do đó, vic giúp các DNNVV này tip cn mt cách
hiu qu ngun vn tín dng t các ngân hàng thng mi đ các DNNVV này có
th tn ti và phát trin là mt vic cp bách cn thc hin.

Bên cnh nhng đóng góp to ln ca DNNVV, thì các doanh nghip  khu
vc này cng gp không ít khó khn trong quá trình hot đng:
: Phn ln các doanh nghip khu vc này khi s t
kinh t t nhân, quy mô và lao đng nh, điu này phn nào gây nhiu khó khn
trong quá trình hot đng ca mình.
: Khi lng sn phm,
dch v ca DNNVV hn ch, thng ch kinh doanh mt vài sn phm dch v phù
hp vi trình đ và kinh nghim ca ch doanh nghip, cng nh nng lc tài chính
ca doanh nghip, ch yu da vào lao đng th công.
  : B máy qun lý thng gn nh, trình đ t
chc qun lý cha cao. Các ch DNNVV thng là nhng lao đng ph thông, k
thut viên, k s đng ra thành lp và vn hành doanh nghip. H va là ngi
qun lý doanh nghip, va tham gia trc tip vào sn xut nên mc đ chuyên môn
trong qun lý không cao. ôi khi, vic phân chia gia các b phn không rõ ràng,
nhng ngi qun lý b phn cng thng tham gia trc tip vào quá trình sn xut.
 môi trng DNNVV, h thng không quan tâm đn vic đào to đ nâng cao
nng lc qun lý.
 : Lao đng trong các DNNVV
thng có trình đ thp phc v cho hot đng sn xut kinh doanh nên cht lng
-11-

sn phm cha cao. Các ch DNNVV thng không đ kh nng cnh tranh vi các
doanh nghip ln trong vic thuê nhng lao đng có tay ngh cao do hn ch v kh
nng tài chính. Ngi lao đng ít đc đào to do kinh phí eo hp vì vy trình đ và
k nng làm vic thp. Ngoài ra, s không n đnh khi làm vic cho các doanh
nghip này phn nào tác đng ti nhiu lao đng có trình đ không mun làm vic

trong các DNNVV.
: Do khó khn v tài chính nên nhiu DNNVV
không th tip cn vi công ngh mi. Ch yu s dng nhng công ngh c, lc
hu vào sn xut nên cht lng sn phm thng khó cnh tranh vi các doanh
nghip ln.
     : DNNVV là nhng doanh nghip mi
hình thành và hot đng cha lâu, đc bit là kh nng tài chính cho các hot đng
marketing còn hn ch dn đn khách hàng cha nhiu, quy mô th trng ca
DNNVV thng bó hp trong phm vi đa phng, vic m rng ra th trng mi
rt khó khn.
: Mô hình DNNVV thng
s dng ngun vn t có, bn bè hoc ngi thân, nhng ngun vn này thng
nh, vn đ tip cn ngun vn ca DNNVV t ngân hàng rt khó khn. Vì các
DNNVV thng thiu tài sn đm bo, s sách chng t k toán không rõ ràng,
doanh nghip cha có uy tín trên th trng.
Qua đây ta thy, t nhng khó khn trên đã dn ti phn nào khó khn trong
vic tip cn vn tín dng t ngân hàng ca mô hình các DNNVV này.



Quan h tín dng đã xut hin t rt sm vi s ra đi ca ch đ chim hu
t nhân v t liu sn xut. Tín dng xut phát t gc La tinh là tin tng, tín
nhim. Phm trù kinh t này đã tn ti, phát trin qua nhiu hình thái kinh t khác
nhau và có th đc din đt bng nhiu cách khác nhau nhng c bn tín dng
-12-

chính là s vay mn tm thi mt vt hoc mt s vn bng tin vi mt bên là
ngi cho vay và mt bên là ngi đi vay. Theo quan đim ngày nay, tín dng là
vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc cam kt cho phép
s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng nghip v cho vay, chit

khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các nghip v cp
tín dng khác (Lut T chc Tín dng nm 2010 s 47/2010/QH12).
Tín dng đc cu thành t s kt hp ca 3 yu t chính là: Lòng tin, thi
hn quan h tín dng, s ha hn hoàn tr. T đây, có th rút ra 3 đc trng ca tín
dng là: (1) Quan h chuyn nhng mang tính tm thi; (2) Có tính hoàn tr; (3)
Quan h da trên c s tin tng gia ngi cho vay và ngi đi vay.
T khái nim v tín dng trên, nu đng trên góc đ là NHTM, ta có th hiu
tín dng ngân hàng là hình thc s dng vn ca ngân hàng thông qua vic chuyn
giao tín dng cho khách hàng di hình thc bng tin hoc tài sn mà khách hàng
cam kt hoàn tr n gc và lãi đúng hn.
Tín dng ngân hàng có đc trng: (1) Tài sn giao dch trong quan h tín
dng bao gm 2 hình thc: cho vay (bng tin) và cho thuê (bt đng sn và đng
sn); (2) Chuyn giao tài sn cho ngi đi vay s dng phi có vt th chp (đm
bo); (3) Giá tr hoàn tr thông thng phi ln hn giá tr lúc cho vay.

Các hình thc cp tín dng Ngân hàng gm: Cho vay, chit khu, cho thuê
tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
C th xut phát t đc đim ca các DNNVV các sn phm tín dng thc t dành
cho nhóm khách hàng nh sau:
 Cho vay
Cho vay là mt hình thc cp tín dng theo đó ngân hàng chuyn giao cho
khách hàng mt khon tin s dng cho mc đích và thi gian nht đnh theo tha
thun nguyên tc có hoàn tr c n gc và lãi (Lut T chc Tín dng, 2010). 
Vit Nam hin nay hot đng tín dng ca các ngân hàng ch yu là hot đng cho
vay chim khong 90% hot đng tín dng.
-13-

Nu cn c vào tính cht đm bo đm cho vay chia thành cho vay tín chp
và cho vay có bo đm:
- : là hình thc cho vay không cn tài sn đm bo, thng

áp dng cho các doanh nghip có uy tín, thng xuyên quan h vi ngân hàng.
- o: hay cho vay cm c, cho vay th chp tài sn, cho
vay có bo lãnh, nghip v chit khu chng t ghi n.
Nu cn c tính cht k hn chia thành vay ngn hn và vay trung dài hn:
- k hn này thng áp dng trong trng hp doanh nghip
thiu ht tin tm thi đ b sung vn lu đng phc v cho hot đng kinh doanh
và các khon vay ngn hn thng có thi hn là mt nm. Có 2 hình thc vay ngn
hn ph bin là vay tng ln và vay theo hn mc tín dng. Vay tng ln là hình
thc mà mi ln vay vn doanh nghip và ngân hàng thc hin th tc vay vn cn
thit và ký kt hp đng tín dng. Hình thc vay ngn hn th 2 là vay theo hn
mc tín dng. Theo hình thc này, doanh nghip s đc ngân hàng cp mt khon
tín dng ti đa trong mt khong thi gian nht đnh.  xây dng hn mc thích
hp, ngân hàng s cn c vào nhu cu kinh doanh ca doanh nghip, t đó xác đnh
nhu cu vn, kh nng thanh toán ca doanh nghip, sau đó đi chiu mc cung ng
tín dng ca ngân hàng. Do vy, vi hình thc này c ngân hàng và doanh nghip
đu phi ch đng trong vic xây dng k hoch kinh doanh và k hoch huy đng
vn.
- là nhng khon vay đc s dng nhm đu t vào
tài sn c đnh ca doanh nghip hoc đu t vào các d án đu t.  có đc vn
vay trung dài hn, DN phi thc hin đy đ các yêu cu, điu kin mà ngân hàng
quy đnh đ đm bo an toàn và kh nng sinh li ca ngun vn cho vay.
 Cho thuê tài chính
Cho thuê tài chính hay tín dng thuê mua là mt hot đng cp tín dng
trung dài hn, thông qua vic cho thuê máy móc thit b, phng tin vn chuyn và
các đng sn khác. Bên cho thuê cam kt mua máy thit b phng tin vn chuyn
và đng sn theo yêu cu ca bên thuê và nm gi quyn s hu tài sn thuê. Bên đi
-14-

thuê đc s dng tài sn thuê và thanh toán tin thuê trong sut thi hn thuê đã
đc hai bên tha thun và không đc hy b hp đng trc thi hn. Khi kt

thúc thi hn thuê, bên thuê đc quyn chn mua tài sn thuê hoc tip tc thuê
theo điu kin đã tha thun trong hp đng. Tng s tin thuê mt loi tài sn
đc quy đnh ti hp đng cho thuê tài chính ít nht phi tng đng vi giá tr
ca tài sn đó ti thi đim ký hp đng. Ngoài ra, phng thc này có u đim là
bên đi thuê là ngi ch đng hoàn toàn trong vic tìm kim và la chn các tài sn
thit b mà mình cn s dng, đc nhn tài sn (100% vn vay) mà không phi th
chp giá tr tài sn, còn bên cho thuê thì hn ch đc ri ro, đm bo vn vay đc
s dng đúng mc đích. Trong sut thi hn ca hp đng cho thuê tài chính, bên
cho thuê tài chính nm gi quyn s hu tài sn thit b còn bên thuê ch đc
quyn s dng các tài sn thit b đó. (Lut T chc Tín dng, 2010).
T đây, ta thy sn phm cho thuê tài chính s mang đn cho các DN không
đ điu kin tip cn ngun vn tín dng t các NHTM, đc bit là các DNNVV,
thì đây là mt kênh tài tr tín dng trung dài hn hiu qu, giúp cho các DNNVV
rút ngn đc thi gian thuê, gim chi phí đu t tài sn c đnh, góp phn đy
nhanh ci tin k thut, đi mi dây chuyn thit b sn xut, nâng cao hiu qu sn
xut kinh doanh.
 
Là vic mua có k hn hoc mua có bo lu quyn truy đòi các công c
chuyn nhng, giy t có giá khác ca ngi th hng trc khi đn hn thanh
toán (Lut T chc Tín dng, 2010).
Nói cách khác, Ngân hàng s đng ra tr trc các hi phiu hoc các
chng t có giá khác nhau cha đn hn thanh toán theo yêu cu ca ngi th
hng bng cách khu tr ngay mt s tin nht đnh đc gi là chit khu, s tin
khu tr đc tính theo tr giá chng t, thi hn chit khu, lãi sut và các t l
chit khu khác, s tin còn li thanh toán cho ngi th hng. Ngi tha hng
mun nhn s tin này thì bt buc phi làm th tc chuyn nhng quyn hng
li cho ngân hàng chit khu đi vi các chng t xin chit khu. Trong nghip v
-15-

chit khu, ngân hàng cung cp tín dng cho doanh nghip s hu chng t. Nhng

khi chng t đn hn NH li gi chng t đi đ đòi tin ngi có ngha v tr tin.
 
Bo lãnh ngân hàng là hình thc cp tín dng, theo đó t chc tín dng cam
kt vi bên nhn bo lãnh v vic t chc tín dng s thc hin ngha v tài chính
thay cho khách hàng khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đy đ
ngha v đã cam kt; khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho t chc tín dng theo
tha thun (Lut T chc Tín dng, 2010).  Vit Nam hin nay, trong khuôn kh
h tr các DNNVV trong vay tín dng ngân hàng thì Ngân hàng Phát trin Vit
Nam có th phát hành bo lãnh vay tín dng cho các DNNVV.
 Bao thanh toán
Là hình thc cp tín dng cho bên bán hàng hoc bên mua hàng thông qua
vic mua li có bo lu quyn truy đòi các khon phi thu hoc các khon phi tr
phát sinh t vic mua, bán hàng hoá, cung ng dch v theo hp đng mua, bán
hàng hoá, cung ng dch v (Lut T chc Tín dng, 2010).
Nói cách khác, đây là nghip v tín dng gián tip ca ngân hàng, ngân hàng
đng ra tr tin ngay cho nhà cung cp, theo b chng t mà nhà cung cp xut
trình. Sau đó, ngân hàng s đòi tin ngi theo hp đng bao thanh toán đã ký kt.
Chênh lch gia s tin trên chng t hóa đn và s tin ng trc là khon thu
nhp ca ngân hàng.  Vit Nam hin nay quy đnh thi hn bao thanh toán không
vt quá 180 ngày.
 
Bng vic tip cn tài tr xut nhp khu, các DNNVV có quan h kinh
doanh xut nhp khu có th vay tín dng ngân hàng phc v nhu cu kinh doanh
ca mình. Hình thc đn gin đu tiên ca tài tr xut nhp khu là ngân hàng cho
vay trc tip đi vi các đn v xut nhp khu nh cho vay b sung vn lu đng,
thu mua ch bin sn xut hàng nhp khu theo các hp đng đã đc ký kt, cho
vay nguyên liu, hàng hóa, vt t nhp khu t nc ngoài… T hình thc cho vay
đn gin trên ngân hàng m rng thc hin thêm các dch v khác nh: bo lãnh m
-16-

L/C, thanh toán hàng nhp khu, bo lãnh hi phiu, bão lãnh thc hin hp đng,
chit khu hi phiu và chng t có giá (Lut T chc Tín dng, 2010;
www.nganhangonline.com).
Tóm li, tùy thuc vào điu kin c th ca tng doanh nghip, trong tng
thi k đ có th tip cn các loi tín dng khác nhau ca ngân hàng. Vic la chn
ngun vn còn ph thuc vào các ngun cung ng tín dng, kh nng tip cn cng
nh hiu qu ca tng ngun vay tín dng mà doanh nghip có th tip cn. Mi
hình thc huy đng có nhng đim mnh, đim yu khác nhau nên doanh nghip
phi cân nhc cn thn trc khi quyt đnh tip cn sao cho kh nng tip cn vn
tín dng ngân hàng đc cao và hiu qu trong quá trình kinh doanh.
1.2.2. 
Cùng vi s phát trin ca sn xut và lu thông hàng hoá, tín dng ngân
hàng ngày càng th hin vai trò quan trng đi vi hot đng sn xut kinh doanh
ca các DN nói chung và các DNNVV nói riêng. Vì suy cho cùng thì vn vn là
điu kin tiên quyt, quyt đnh s thành công hay tht bi ca doanh nghip. Do
đó, vai trò ca tín dng đi vi các DNNVV đc th hin mt s mt sau:
- Tín dng ngân hàng là đòn by tài chính h tr các DNNVV phát trin:
Ngun vn ca ngân hàng đc coi là đòn by tài chính giúp DNNVV ti u
hóa cu trúc vn, đt đc chi phí s dng vn thp nht, tit kim chi phí. Các
DNNVV thng có ngun vn hn ch, nu s dng 100% vn t có thì chi phí rt
cao, do đó nu bit cách kt hp s dng vn t có và ngun tín dng vay vi mt
t l hp lý s giúp ti đa hóa li nhun vi mt chi phí vn bình quân thp nht.
- Tín dng ngân hàng góp phn tng ngun vn, nâng cao kh nng cnh
tranh cho các DNNVV:
Các DNNVV gp không ít nhng khó khn trong vic phát trin th phn, to
nim tin, to hình nh trong khi v th ca các doanh nghip ln trong và ngoài
nc đã n đnh và có ch đng trên th trng. Vì vy, xu hng hin nay ca các
DNNVV tìm cách liên doanh, liên kt nhm b sung và hoàn thin nhng hn ch
ca mình, đc bit là hn ch v vn.
-17-

DNNVV có đc đim ni bt là quy mô vn ch s hu nh nên thng ri
vào tình trng thiu vn cho hot đng sn xut kinh doanh. Do đó, các DNNVV
thng xuyên tìm cách huy đng vn t mi thành phn kinh t, trong đó vay tín
dng t ngân hàng là mt gii pháp có vai trò vô cùng quan trng. Khi vn đc
gii ngân, sc mnh tài chính ca DNNVV tng lên, DNNVV có c hi thc hin
đc mc tiêu ca mình, m rng phát trin sn xut kinh doanh, chim lnh th
trng, to th cnh tranh.
- Tín dng ngân hàng to điu kin cho các DNNVV tip cn các ngun vn
t nc ngoài:
Vai trò này đã đc phát trin mnh trong nhng nm gn đây. Bên cnh
vic kích thích các t chc kinh t và cá nhân trong nc thc hin tit kim, thúc
đy quá trình tích t và tp trung vn tin t, tín dng ngân hàng thu hút ngun vn
nc ngoài di các hình thc nh: trc tip vay bng tin, bo lãnh cho các
DNNVV mua thit b tr chm, s dng hn mc LC, Nh vy quan h quc t
ca các DNNVV đã đc m rng, to điu kin thun li cho các DNNVV, đc
bit là các DNNVV hot đng trong lnh vc xut nhp khu.
- Tín dng ngân hàng góp phn nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca
các DNNVV:
Khi cho vay ngân hàng thng xuyên kim tra tình hình kinh doanh cng
nh tình hình tài chính ca DNNVV, và h ch cho vay nhng DNNVV có kt qu
kinh doanh tt, tình hình tài chính lành mnh, minh bch, đm bo có kh nng tr
n cho ngân hàng. Yu t này thúc đy các DNNVV cn quan tâm hn na đn
hiu qu s dng vn, gim chi phí sn xut kinh doanh, tng vòng quay vn to
điu kin nâng cao kh nng ti đa hóa li nhun ca các DNNVV. Mt khác, thông
qua vic tip cn vn tín dng kp thi đã to điu kin cho hot đng sn xut kinh
doanh ca DNNVV n đnh và nâng cao trách nhim s dng vn ca các DN này.
Vic qun lý vn thông qua quá trình hch toán k toán góp phn cng c ch đ
hch toán k toán trong các DNNVV thêm vng chc.