QUẢN TRỊ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-






-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

P
P
H
H
A
A
N
N


T
T
H
H
A
A
N
N
H
H


T
T

H
H


Y
Y




Q
Q
U
U


N
N


T
T
R
R




R
R



I
I


R
R
O
O


L
L
Ã
Ã
I
I


S
S
U
U


T
T

T
T


I
I


N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H
À
À
N
N
G
G


T
T

H
H




N
N
G
G


M
M


I
I


C
C




P
P
H
H



N
N


C
C
Ô
Ô
N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G

V
V
I
I


T
T


N
N
A
A
M
M








L
L
U
U



N
N


V
V


N
N


T
T
H
H


C
C


S
S




K
K

I
I
N
N
H
H


T
T














T
T
P
P
.
.

H
H




C
C
h
h
í
í


M
M
i
i
n
n
h
h


–
–

N
N


m
m


2
2
0
0
1
1
3
3

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-







-
-
-
-
-
-
-
-
-
-









P
P
H
H
A
A

N
N


T
T
H
H
A
A
N
N
H
H


T
T
H
H


Y
Y




Q
Q

U
U


N
N


T
T
R
R




R
R


I
I


R
R
O
O

L
L
Ã
Ã
I
I


S
S
U
U


T
T


T
T


I
I


N
N
G
G

Â
Â
N
N


H
H
À
À
N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G

M
M


I
I


C
C




P
P
H
H


N
N


C
C
Ô
Ô
N
N

G
G


T
T
H
H




N
N
G
G


V
V
I
I


T
T


N
N

A
A
M
M




L
L
U
U


N
N


V
V


N
N


T
T
H
H



C
C


S
S




K
K
I
I
N
N
H
H


T
T



C
C
h
h
u
u
y
y
ê
ê
n
n


n
n
g
g
à
à
n
n
h
h
:
:

T
T
à
à
i
i


c
c
h
h
í
í
n
n
h
h


ậ
ậ


N
N
g
g

â
â
n
n


h
h
à
à
n
n
g
g




M
M
ã
ã


s
s


:
:

6
6
0
0
3
3
4
4
0
0
2
2
0
0
1
1

N
N
g
g




i
i


h
h




n
n
g
g

d
d


n
n


k
k
h
h
o
o
a
a


h
h


c
c
:
:

P
P
G
G
S
S
.
.
T
T
S
S
.
.


T
T
R
R




N
N
G
G

Q
Q
U
U
A
A
N
N
G
G


T
T
H
H
Ô
Ô
N
N
G
G




T
T
P
P

.
.


H
H




C
C
h
h
í
í


M
M
i
i
n
n
h
h


–
–

N
N


m
m


2
2
0
0
1
1
3
3

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-







-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-



-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-






-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

-
-
-
-
-
-


L
L


I
I


C
C
A
A
M
M




O
O
A
A

N
N


  

Tôi xin cam đoan rng Lun vn “Qun tr ri ro lụi sut ti Ngân hàng
thng mi c phn Công thng Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
ng thi, các thông tin d liu đc s dng trong Lun vn là trung thc,
đc đúc kt t quá trình hc tp và nghiên cu thc tin trong thi gian qua. Nhng s
liu thng kê tng hp, lun c nhn xét đánh giá, ni dung truyn ti thông tin,
v.vầđu có ngun gc trích dn rõ ràng. Ngoài ra, các kt qu nghiên cu trong lun
vn đc khai thác da trên c s trung thc, khách quan và khoa hc.


TP. H Chí Minh, tháng 10 nm 2013
Tác gi Lun vn

P
P
h
h
a

a
n
n


T
T
h
h
a
a
n
n
h
h


T
T
h
h


y
y

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng biu, đ th
Danh mc các hình v, s đ
Danh mc các ph lc
LI M U 12
1. Lý do chn đ tài 12
2. Mc tiêu nghiên cu 13
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 13
4. Phng pháp nghiên cu 13
5. ụ ngha khoa hc ca đ tài 14
6. Kt cu lun vn 14
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN HÀNG

THNG MI 15
1.1. Tng quan v ri ro lãi sut trong hot đng kinh doanh ngân hàng 15
1.1.1. nh ngha ri ro lãi sut 15
1.1.2. Nguyên nhân ca ri ro lãi sut 16
1.1.2.1. S không cân xng v k hn gia tài sn Có và tài sn N 16



1.1.2.2. NHTM áp dng các loi lãi sut khác nhau trong quá trình huy đng vn
và cho vay 16
1.1.2.3. S không phù hp gia khi lng ngun vn huy đng vi vic s dng
ngun vn đó đ cho vay và đu t 16
1.1.2.4. S không phù hp gia thi hn ngun vn huy đng vi vic s dng
ngun vn đó đ cho vay và đu t 17
1.1.2.5. T l lm phát d kin không phù hp vi t l lm phát thc t 17
1.1.3. Các phng pháp đánh giá ri ro lãi sut 17
1.1.3.1. Mô hình k hn đn hn 17
1.1.3.2. Mô hình đnh giá li 18
1.1.3.3. Mô hình thi lng 21
1.2. Tng quan v qun tr ri ro lãi sut 25
1.2.1. Khái nim qun tr ri ro lãi sut 25
1.2.2. Mc tiêu ca qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi 25
1.2.2.1. Gim thiu mt mát cho ngân hàng 25
1.2.2.2. Tng li nhun cho ngân hàng 27
1.2.3. Quy trình qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi 29
1.2.3.1. Nhn dng ri ro 29
1.2.3.2. o lng ri ro 29
1.2.3.3. Giám sát ri ro 30
1.2.4. Các tiêu chí đánh giá hot đng qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng
mi 33

1.2.5. Chun mc Basel v qun tr ri ro lãi sut 34



1.2.5.1. Hip c Basel I 34
1.2.5.2. Hip c Basel II 35
1.2.5.3. Hip c Basel III 38
1.2.6. Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi . 38
1.2.6.1. Môi trng kinh t v mô và s phát trin ca th trng tài chính 38
1.2.6.2. Môi trng pháp lý 40
1.2.6.3. Trình đ công ngh, nng lc chuyên môn ca cán b 40
1.2.6.4. H thng thông tin, d báo v tình hình lãi sut th trng 41
1.2.7. Kinh nghim qun tr ri ro lãi sut ti mt s ngân hàng thng mi ti Vit
Nam 41
KT LUN CHNG 1 45
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO LÃI SUT TI NHTMCP CÔNG
THNG VIT NAM 47
2.1. Khái quát NHTMCP Công Thng Vit Nam 47
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca NHTMCP Công Thng Vit Nam 47
2.1.2. Khái quát hot đng kinh doanh NHTMCP Công Thng Vit Nam giai đon
2010-2012 48
2.1.2.1. Hot đng huy đng vn 48
2.1.3.2. Hot đng tín dng 51
2.1.3.3. Hot đng dch v 55
2.1.3.4. Kt qu hot đng kinh doanh 58
2.2. Thc trng qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công Thng Vit Nam 61
2.2.1. Tình hình bin đng lãi sut giai đon 2010-2012 61

2.2.2. C ch qun lý vn ti NHTMCP Công Thng Vit Nam 65
2.2.2.1. Ni dung c bn ca c ch qun lý vn tp trung 65
2.2.2.2. Giá mua bán vn trong h thng FTP ca NHTMCP Công thng Vit
Nam 68
2.2.2.3. Vai trò ca c ch qun lý vn tp trung trong công tác qun tr RRLS 69
2.2.3. Tình hình qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit Nam thi
gian gn đây 70
2.2.3.1. C ch qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit Nam 70
2.2.3.2. ng dng mô hình đnh giá li và mô hình mô phng trong vic đo lng
và phòng nga ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit Nam 78
2.2.3.2.1. Lng hóa ri ro lãi sut bng mô hình đnh giá li 78
2.2.3.2.2. Phòng nga ri ro lãi sut bng mô hình mô phng 81
2.2.3.3. Các bin pháp phòng nga ri ro lãi sut đã và đang áp dng ti NHTMCP
Công Thng Vit Nam 85
2.2.4. ánh giá hot đng qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit
Nam 87
2.2.4.1. Nhng kt qu đt đc 87
2.2.4.2. Nhng hn ch còn tn ti 89
2.2.4.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 91
KT LUN CHNG 2 93
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG QUN TR RI
RO LÃI SUT TRONG HOT NG KINH DOANH CA NHTMCP CÔNG
THNG VIT NAM 94
3.1. nh hng qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công Thng Vit Nam 94



3.2. Gii pháp nhm hoàn thin hiu qu hot đng qun tr ri ro lãi sut ti
NHTMCP Công Thng Vit Nam 95
3.2.1. Xây dng hoàn thin chính sách qun tr ri ro lãi sut 95

3.2.2. Xây dng hoàn thin qui trình qun tr ri ro lãi sut 97
3.2.2.1. V nhn dng ri ro 97
3.2.2.2. V phng pháp đo lng và báo cáo RRLS 97
3.2.3. Nâng cao hiu qu hot đng công tác kim tra kim soát ri ro lãi sut 98
3.2.4. Hoàn thin các công c v hn mc 101
3.2.5. S dng các công c phái sinh đ che chn ri ro lãi sut 102
3.2.6. Tng cng kh nng d báo bin đng lãi sut và đào to đi ng cán b
qun lý ri ro lãi sut chuyên nghip 104
3.3. Các kin ngh 105
3.3.1. Các kin ngh đi vi Chính ph 105
3.3.2. Các kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 105
3.3.2.1. Lành mnh hóa th trng tài chính Vit Nam, vn hành theo c ch th
trng 106
3.3.2.2. To hành lang pháp lý đ phát trin các công c phái sinh trên th trng
tài chính Vit Nam 107
3.3.2.3. Hoàn thin các điu kin cn thit đ có mt c ch kim soát lãi sut hiu
qu 107
3.3.2.4. Hoàn thin khung pháp lý và các qui đnh v đo lng và qun lý ri ro lãi
sut ca các ngân hàng thng mi 108



3.3.2.5. Cung cp cho các ngân hàng thng mi các thông l, chun mc qun lý
ri ro lãi sut, h tr các ngân hàng thng mi trong vic đào to cán b nghip
v 108
3.3.2.6. Thit lp các t chc d đoán ch s tài chính 109
KT LUN CHNG 3 109
KT LUN 110
TÀI LIU THAM KHO 111

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
BL : Ban lãnh đo
CN : Chi nhánh
FTP : C ch qun lý vn tp trung
HQT : Hi đng qun tr
HSC : Hi s chính
IRRBB : Ri ro lãi sut trên s ngân hàng
KHTC : K hoch tài chính
LS : Lãi sut
MTV : Mt thành viên
NH : Ngân hàng
NHCT : Ngân hàng Công thng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
QLCV : Qun lý cân đi vn
QLRRH : Qun lý ri ro hot đng
QLRRLS : Qun lý ri ro lãi sut
QLRRTD : Qun lý ri ro tín dng



QLRRTT : Qun lý ri ro th trng
RRLS : Ri ro lãi sut.

TCTD : T chc tín dng
TP HCM : Thành ph H Chí Minh
TNHH : Trách nhim hu hn
TS : Tài sn
UB : y ban
VN : Vit Nam




DANH MC CÁC BNG BIU,  TH
Bng 1.1. Quan h gia khe h nhy cm lãi sut và thu nhp 20
Bng 1.2. Phng pháp qun tr ch đng RRLS 21
Bng 1.3. Tác đng ca s thay đi lãi sut đi vi giá tr ròng ca NH 24
Bng 1.4. Qun lý khe h nhy cm lãi sut nng đng 27
Bng 1.5. Phn ng loi tr khe h nhy cm lãi sut 28
Bng 2.1. Tình hình tin gi ca khách hàng ti Vietinbank giai đon 2010-2012 48
Bng 2.2. Tình hình d n tín dng ca Vietinbank giai đon 2010-2012 52
Bng 2.3. Tình hình hot đng dch v ca Vietinbank giai đon 2010-2012 55
Bng 2.4. Kt qu hot đng kinh doanh Vietinbank giai đon 2010-2012 58
Bng 2.5. Din bin lãi sut điu hành nm 2010 ca NHNN 61
Bng 2.6. Lãi sut huy đng NHTMCP Công thng VN nm 2010 và 2011 63
Bng 2.7. Chênh lch TSC vi TSN nhy cm lãi sut ca NHTMCP Công thng giai
đon 2010 - 2012 81
Bng 2.8. Kt qu phân phi xác sut mc thay đi lãi sut 82
Bng 3.1. ánh giá RRLS qua các tiêu chí kim toán 99

 th 2.1. Quy mô tng trng ngun vn Vietinbank giai đon 2010-2012 51
 th 2.2. T l n xu Vietinbank giai đon 2010-2012 55
 th 2.3. Tng trng quy mô ca Vietinbank giai đon 2010-2012 59

 th 2.4. Li nhun trc thu Vietinbank giai đon 2010 ậ 2012 60
 th 2.5. Tng hp lãi sut trung bình 40 ngân hàng nm 2012 65
 th 2.6. H s an toàn vn CAR ca NHTMCP Công thng VN 89



DANH MC CÁC HÌNH V, S 
Hình 2.1. Mc tiêu thc hin ca c ch qun lý vn tp trung 67
Hình 2.2. Giá mua bán vn FTP ca NHTMCP Công thng VN 69
Hình 2.3. Phân tích khe h nhy cm lãi sut Vietinbank nm 2012 80
Hình 2.4. Hàm phân phi xác sut mc thay đi lãi sut 82
Hình 2.5. Thng kê thay đi NIM các nhóm thi gian 83
Hình 2.6. Thng kê kt qu thay đi NIM nhóm “đn mt tháng” 84

S đ 2.1. C ch qun tr RRLS ti NHTMCP Công thng VN 71
S đ 2.2. Vai trò, trách nhim và s tng tác gia các b phn trong qun tr RRLS
ti NHTMCP Công thng VN 72






DANH MC CÁC PH LC
PH LC 01: Phân tích khe h nhy cm lãi sut NHTMCP Công thng nm 2012
PH LC 02: Các tài sn Có và tài sn N có th và không th đnh giá li
PH LC 03: Lãi sut tái cp vn do NHNN ban hành giai đon 2003-2012
PH LC 04: Lãi sut tái chit khu do NHNN ban hành giai đon 2003-2012
PH LC 05: Lãi sut c bn do NHNN ban hành giai đon 2003-2012
PH LC 06: C cu t chc NHTMCP Công thng Vit Nam

PH LC 07: B máy qun lý NHTMCP Công thng Vit Nam

12



LI M U

1. Lý do chn đ tài
Trong nhng nm gn đây, nn kinh t VN đã có nhng bin chuyn vô cùng phc
tp, kèm theo đó s bin đng không ngng ca lãi sut trong nc tác đng không
nh đn hot đng ca các NHTM ti VN. Trong s các ri ro mà mt NHTM có th
đi mt trong quá trình hot đng, RRLS là mt trong nhng nguyên nhân quan trng
gây nên s yu kém ca NH. Tài sn N và Có ca NH b nh hng bi s thay đi
lãi sut dn đn bin đng ngun vn ch s hu. Hin nay, mc dù các NH hot đng
đa nng, nhng trên thc t hot đng kinh doanh ch đo ca các NHTM VN vn là
huy đng vn và cho vay, ngun thu t các hot đng dch v khác ch chim t l khá
thp. Vi các NHTM thì ngun thu t s chênh lch lãi sut gia huy đng và đu t
cng nh cho vay chim t trng ln. C ch điu hành lãi sut ti các NHTM VN
đang trong quá trình t do hóa tài chính, đây là điu kin đ các NHTM cnh tranh
nhau giúp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca mình, nhng c ch này cng
làm gia tng ri ro cho NH do bin đng thng xuyên ca lãi sut th trng.
Mt khác, trong xu hng hi nhp kinh t quc t, xu hng t do hóa hoàn toàn
lãi sut, cnh tranh gia các t chc tài chính nói chung và gia các NHTM nói riêng
tr nên ngày càng mnh m, dn đn chênh lch gia lãi sut đu ra ậ đu vào cng b
rút ngn rt nhiu. Chính nhng yu t trên đã gây áp lc cho h thng NH nên vic
qun lý RRLS tr thành trng tâm chú ý đi vi các nhà qun lý NH. Trong thi gian
qua  VN, cuc đua lãi sut gia các NH đang ngày càng tr nên nóng bng thì RRLS
là khó tránh khi đi vi các NHTM nói chung và NHTMCP Công Thng VN nói
riêng. S bin đng ca lãi sut trong nhng nm gn đây đã nh hng đn hot đng

kinh doanh ca NHTMCP Công Thng VN. Xut phát t nhng lý do này, tác gi đã
la chn và nghiên cu đ tài “Qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit

13



Nam” nhm đánh giá v hot đng qun tr RRLS ti NH này, t đó đa ra các gii
pháp nhm hoàn thin và nâng cao hiu qu qun tr RRLS .
2. Mc tiêu nghiên cu
Xut phát t nhu cu bc thit ca công tác qun tr RRLS ti NHTMCP Công
thng VN và thc tin nghiên cu trong thi gian qua, đ tài nghiên cu đc thc
hin vi các mc tiêu sau:
Nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn v qun tr RRLS ca các NHTM và
nhng kinh nghim thc tin v qun tr RRLS, t đó rút ra các bài hc thc tin đi
vi Vietinbank.
Phân tích, đánh giá tình hình RRLS và qun tr RRLS đi vi hot đng ca
NHTMCP Công thng VN trong giai đon nghiên cu, t đó rút ra nhng mt đã làm
đc và nhng mt cha làm đc trong công tác qun tr ri ro lãi sut. Nguyên nhân
ca các tn ti này là gì?
 xut gii pháp qun tr RRLS mt cách xuyên sut và kh thi ti NH đ hoàn
thin công tác qun tr RRLS ti các NHTM, nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ca
NH.
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu
Nghiên cu RRLS và qun tr RRLS (đi vi Vit Nam đng), các yu t tác đng
ti RRLS và qun tr RRLS ti NHTMCP Công thng VN.
Phm vi nghiên cu
Phm vi thu thp d liu ca đ tài tính t nm 2010 đn ht nm 2012.
4. Phng pháp nghiên cu

 đt đc các mc tiêu đ ra, đ tài đã vn dng các phng pháp:

14



Phng pháp thu thp s liu: s liu đc thu thp t các báo cáo tài chính, báo
cáo thng niên ca NHTMCP Công thng VN, internet và báo chí.
Phng pháp toán kinh t - thng kê mô t: Các s liu thu thp đc x lý và
din dch ý ngha thông qua các bng biu, hình v, tiêu chí thng kê. Trên c s đó,
các nhn xét và kt lun ban đu v vn đ đc rút ra, to nn tng cho các phân tích
đnh lng sâu hn nh mô hình mô phng Monte Carlo kt hp vi mô hình tái đnh
giá trong qun tr RRLS NH.
5. ụ ngha khoa hc ca đ tài
Khi đt đc mc tiêu nghiên cu đ ra, đ tài s có nhng đóng góp giá tr cho
nhng nghiên cu sau v qun tr RRLS c v lý thuyt ln thc tin, bên cnh đó góp
phn kin toàn các k thut, chin lc qun tr RRLS ti NHTMCP Công thng VN
qua vic kt hp các mô hình tài chính hin đi vi nhau.
6. Kt cu lun vn
Lun vn gm có 3 chng vi kt cu nh sau:
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro lãi sut ti Ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Công thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng qun tr ri ro lãi sut trong hot
đng kinh doanh ca NHTMCP Công thng Vit Nam.



15

CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO LÃI
SUT TI NGỂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v ri ro lãi sut trong hot đng kinh doanh ngân hàng
1.1.1. nh ngha ri ro lãi sut
Lãi sut đc hiu là giá c ca tín dng, là giá mà ngi cho vay đt ra đ đánh đi
ly quyn s dng vn cho vay ca h. Lãi sut cng chính là t l gia mc phí mà
ngi đi vay phi tr đ nhn đc quyn s dng vn trên giá tr khon vay.
Ri ro th trng đc đnh ngha là ri ro giá tr ca các trng thái ni hoc ngoi
bng cân đi k toán chu nh hng bt li bi nhng bin đng trong các th trng
chng khoán, lãi sut, t giá hi đoái hay giá c hàng hóa. Ri ro th trng có th
đc phát hin mt cách rõ ràng tng các danh mc đu t nh: chng khoán, hang
hóa, ầ do các loi hình đu t này đc giao dch mt cách trc tip. Tuy nhiên, ri ro
th trng chu nh hng không nh bi mt yu t ngm đó là RRLS. RRLS là loi
ri ro xut hin khi có s thay đi ca lãi sut th trng hoc ca nhng yu t liên
quan đn lãi sut, dn đn tn tht v tài sn hoc làm gim thu nhp ca NH. Khi lãi
sut thay đi, các NH thng phi đng đu vi hai loi RRLS: ri ro v giá và ri ro
tái đu t.
Ri ro v giá: Giá tr th trng ca tài sn Có, tài sn N da trên khái nim giá
tr hin ti ca tin t. Do đó, ri ro s phát sinh nu lãi sut th trng tng lên, dn
đn mc chit khu giá tr tài sn cng tng theo và giá tr hin ti ca tài sn Có hoc
tài sn N gim xung.
Ri ro tái đu t (tái đnh giá): Ri ro này xut hin khi có s không cân xng v
k hn gia tài sn Có, tài sn N hoc khi các NH áp dng các loi lãi sut khác nhau
trong quá trình huy đng vn và cho vay.

16

1.1.2. Nguyên nhân ca ri ro lãi sut
1.1.2.1. S không cân xng v k hn gia tài sn Có và tài sn N
Trng hp k hn ca tài sn Có ln hn k hn ca tài sn N (NH huy đng vn
ngn hn cho vay, đu t dài hn), ri ro xut hin nu lãi sut huy đng trong nhng
nm tip theo tng lên trong khi lãi sut cho vay và đu t dài hn không đi.
Trng hp k hn ca tài sn Có nh hn k hn ca tài sn N (NH huy đng vn
vi k hn dài đ cho vay và đu t vi k hn ngn), ri ro xut hin nu lãi sut huy
đng trong nhng nm tip theo không đi trong khi lãi sut cho vay và đu t dài hn
gim xung.
1.1.2.2. NHTM áp dng các loi lãi sut khác nhau trong quá trình huy đng vn
và cho vay
Trng hp NH huy đng vn vi lãi sut c đnh đ cho vay, đu t vi lãi sut
bin đi. Khi lãi sut gim, RRLS s xut hin vì chi phí lãi không đi trong khi thu
nhp gim và làm cho li nhun NH gim.
Trng hp NH huy đng vn vi lãi sut bin đi đ cho vay, đu t vi lãi sut c
đnh. Khi lãi sut tng, RRLS s xut hin vì chi phí lãi tng theo lãi sut th trng
trong khi thu nhp lãi không đi và làm cho li nhun NH gim.
1.1.2.3. S không phù hp gia khi lng ngun vn huy đng vi vic s dng
ngun vn đó đ cho vay và đu t
Trng hp NH huy đng vn mà không cân đi đc đu ra làm cho ngun vn b
 đng, trong khi đó NH vn phi tr lãi cho phn vn huy đng b tha và làm cho
hiu qu kinh doanh ca NH b gim xung.

17



1.1.2.4. S không phù hp gia thi hn ngun vn huy đng vi vic s dng
ngun vn đó đ cho vay và đu t
Trng hp NH huy đng vn vi thi gian dài sau đó cho vay li vi nn kinh t

vi thi gian ngn. Khi khon tín dng này đn hn mà khon huy đng vn cha đn
hn làm cho khon vn này b nhàn ri không đem li thu nhp cho NH trong khi đó
NH vn tr lãi cho ngun vn huy đng, vì vy làm cho li nhun ca NH b gim
xung.
1.1.2.5. T l lm phát d kin không phù hp vi t l lm phát thc t
Trng hp NH cho vay vi lãi sut đã cng vi t l lm phát d kin, nhng sau
khi cho vay t l lm phát thc t cao hn t l lm phát d kin làm cho thu nhp thc
ca NH b gim đi.
1.1.3. Các phng pháp đánh giá ri ro lãi sut
1.1.3.1. Mô hình k hn đn hn
Ni dung lý thuyt
Ni dung ca mô hình k hn đn hn hng đn vic lng hóa RRLS.
Gi M
A
là k hn đn hn bình quân ca danh mc tài sn Có; M
L
là k hn đn hn
bình quân ca danh mc tài sn N, ta có:
M
A
=










; M
L
=










(1.1)
Trong đó:
W
Ai
là t trng và M
Ai
là k hn đn hn ca tài sn Có i.
W
Lj
là t trng và M
Lj
là k hn đn hn ca tài sn N j.
n, m là s loi tài sn Có và N phân theo k hn.

18

Nhng quy tc chung trong vic qun lý RRLS đi vi mt tài sn cng có giá tr
đi vi mt danh mc tài sn, đó là:
Mt s tng (gim) lãi sut th trng đu dn đn mt s gim (tng) giá tr ca
danh mc tài sn.
Khi lãi sut th trng tng (gim), thì danh mc tài sn Có k hn càng dài s
gim (tng) giá càng ln.
i vi các NHTM ngày nay, c cu k hn ca bng cân đi tài sn thng  trng
thái M
A
> M
L
, ngha là k hn trung bình ca tài sn Có thng ln hn k hn trung
bình ca tài sn N; bi l các NH ngày càng có xu hng đu t vào các tài sn Có k
hn dài, trong khi vn huy đng li thng là ngn hn.
Kh nng vn dng mô hình ti NHTM VN
iu kin ng dng: T trng và k hn đn hn ca tng khon mc trong danh
mc tài sn Có, tài sn N phi đc xác đnh rõ.
u đim ca mô hình: Phng pháp đn gin, trc quan, d ng dng.
Nhc đim ca mô hình: Không đ cp đn yu t thi lng (giá tr thi gian
ca tin t) đi vi tài sn Có và tài sn N.
Khuyn ngh thc hin: Mc dù cng dùng phng pháp chit khu dòng tin
trong vic xác đnh s thay đi NW ca NH nhng mô hình k hn đn hn không
phn ánh ht RRLS mà NH có th gánh chu. Vì th, mô hình này có th đc thay th
hoàn toàn bng mô hình thi lng.
1.1.3.2. Mô hình đnh giá li
Ni dung lý thuyt
Mô hình đnh giá li đo lng s thay đi giá tr ca tài sn và n khi lãi sut bin
đng da vào vic chia nhóm tài sn và n theo k hn đnh giá li ca chúng. Ni

19



dung là phân tích lung tin da trên nguyên tc giá tr ghi s nhm xác đnh chênh
lch gia thu nhp lãi sut t tài sn có vi chi phí lãi sut phi tr cho tài sn n v
cùng nhóm có cùng k hn t đó đo lng s thay đi ca thu nhp ròng t lãi sut ca
các nhóm vi s thay đi ca lãi sut th trng. Giá tr tài sn và n trong các nhóm
dùng đ tính chênh lch là giá tr lch s, khe h nhy cm lãi sut đc dùng đ đo
lng nhy cm lãi sut.
IS GAP
=
Giá tr tài sn có
nhy cm lãi sut (ISA)
ậ
Giá tr tài sn n
nhy cm lãi sut (ISL)
(1.2)
Giá tr tài sn Có nhy cm lãi sut (có th đc đnh giá li) bao gm:
Các khon cho vay có lãi sut bin đi.
Các khon cho vay ngn hn vi thi hn di n tháng.
Các khon cho vay vi thi hn còn li di n tháng.
Các khon chng khoán vi thi hn còn li di n tháng.
Tin gi trên th trng liên NH, tin gi không k hn ti NH khác, các khon
đu t tài chính có thi hn còn li di n tháng.
Giá tr tài sn N nhy cm lãi sut (có th đc đnh giá li) bao gm:
Tin gi thanh toán và tit kim không k hn ca khách hàng.
Tin gi có k hn và tit kim có k hn thi hn còn li di n tháng.
Các khon vay ngn hn trên th trng tin t vi thi hn di n tháng (vay qua
đêm, vay tái chit khu thi hn di n tháng)

Mc thay đi
li nhun NH
=
Tng TS nhy
cm lãi sut
-
Tng n
nhy lãi
x
Mc thay đi LS
(1.3)

=
Khe h nhy cm lãi sut
x
Mc thay đi LS
Gi:

20



II
i
: s thay đi thu nhp ròng t lãi sut nhóm i.
GAP
i
: chênh lch giá tr gia tài sn có và tài sn n (giá tr ghi s) ca nhóm i.
r
i

: mc thay đi lãi sut ca nhóm i.
Ta có:
II
i
= (GAP
i
) x r
i
= (ISA
i
ậ ISL
i
) x r
i

(1.4)
Trong đó: ISA
i
là s d ghi s ca tài sn có nhy cm lãi sut thuc nhóm i, ISL
i
là
s d ghi s ca tài sn n nhy cm lãi sut thuc nhóm i. Bng phng pháp này ta
có th tính riêng bit RRLS cho tng nhóm loi tài sn N - Có trc khi tính ri ro
cho toàn b loi tài sn N - Có.
Các trng hp có th xy ra:
IS GAP=0=> Tng tài sn nhy lãi = Tng n nhy lãi Lãi sut bin đng tng
(hay gim) cng không nh hng đn li nhun ca NH, vì mc tng (gim) ca thu
nhp lãi và chi phí lãi bng nhau.
IS GAP>0=> Tng tài sn nhy lãi > Tng n nhy lãi Lãi sut bin đng tng,
li nhun ca NH tng và ngc li.

IS GAP<0=> Tng tài sn nhy lãi < Tng n nhy lãi Lãi sut bin đng tng,
li nhun ca NH gim và ngc li.
Bng 1.1. Quan h gia khe h nhy cm lãi sut và thu nhp
IS GAP
Lãi sut
Thu nhp
IS GAP>0
Tng tài sn nhy lãi >
Tng n nhy lãi
Tng
Gim
Tng
Gim
IS GAP<0
Tng
Gim

21



Tng tài sn nhy lãi <
Tng n nhy lãi
Gim
Tng
IS GAP=0
Tng tài sn nhy lãi =
Tng n nhy lãi
Tng
Gim

Không thay đi
Không thay đi
Bng 1.2. Phng pháp qun tr ch đng RRLS
 lch tin t
Ri ro xy ra khi
Bin pháp qun tr
Tài sn nhy lãi
( lch tích cc)
Lãi sut gim
Gim tài sn nhy lãi
Tng n nhy lãi
N nhy lãi
( lch tiêu cc)
Lãi sut tng
Tng tài sn nhy lãi
Gim n nhy lãi
Kh nng vn dng mô hình ti NHTM VN
iu kin ng dng: Tài sn Có và tài sn N nhy lãi cn đc phân nhóm theo
thi gian đáo hn hoc sp đc tái gia hn.
u đim ca mô hình: Cung cp thông tin v c cu tài sn Có và tài sn N s
đc đnh giá li và d dàng xác đnh s thay đi ca thu nhp ròng v lãi sut mi khi
lãi sut thay đi.
Nhc đim ca mô hình: S thay đi lãi sut ngoài nh hng lên thu nhp còn
nh hng đn giá tr th trng ca tài sn Có và tài sn N. Tuy nhiên, mô hình tái
đnh giá ch đ cp đn giá tr ghi s ca tài sn mà không đ cp đn giá tr th trng
ca chúng; do đó, mô hình ch phn ánh đc mt phn RRLS đi vi NH mà thôi.
Khuyn ngh thc hin: S dng kt hp vi mô hình thi lng đ phn ánh
chính xác nht v RRLS tng th ca NH.
1.1.3.3. Mô hình thi lng
Ni dung lý thuyt

22



Mô hình thi lng hoàn ho hn so vi mô hình k hn đn hn và đnh giá li
trong vic đo mc đ nhy cm ca tài sn Có và tài sn N đi vi lãi sut, bi vì nó
đ cp đn yu t thi lng ca tt c các lung tin cng nh k hn đn hn ca tài
sn N và tài sn Có. Thi lng ca mt tài sn tài chính là thc đo thi gian tn ti
lung tin ca tài sn này, đc tính trên c s các giá tr hin ti ca nó. Ta có công
thc tng quát v thi lng nh sau:
D=

  













(1.5)
Trong đó:
D: thi lng (k hn hoàn vn hay k hn hoàn tr) ca công c tài chính.

n: tng s lung tin xy ra; t: thi đim xy ra lung tin (t = 1, 2, 3, ầ, n).
CF
t
: lung tin nhn đc ti thi đim cui k t.
YTM: t l thu nhp khi công c tài chính đn hn.
K hn hoàn vn đo lng mc đ nhy cm gia giá tr th trng ca chng khoán
đu t (k c khon cho vay) vi s thay đi ca lãi sut. Khi lãi sut th trng thay
đi, giá tr th trng ca chng khoán đu t thay đi theo công thc sau:


= -D



(1.6)
Trong đó:


: phn trm thay đi ca giá tr th trng.