BăGIỄOăDCă&ăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
***
TRNăNGUYNăNHĩăKHANH
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăDCHăVă
NGỂNăHĨNGăBỄNăLăTIăNGỂNăHĨNGă
TMCPăBUăINăLIểNăVIT
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
THÀNH PHăHăCHệăMINHă- NMă2013
BăGIỄOăDCă&ăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
***
TRNăNGUYNăNHĩăKHANH
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăDCHăVă
NGỂNăHĨNGăBỄNăLăTIăNGỂNăHĨNGă
TMCPăBUăINăLIểNăVIT
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mƣăs:ă60340201
NGI HNG DN KHOA HC:
TS.ăTHỂNăTHăTHUăTHY
THĨNHăPHăHăCHệăMINHă- NMă2013
i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca tôi, đc thc
hin trên c s nghiên cu lý thuyt và thc tin di s hng dn khoa hc ca
TS. Thân Th Thu Thy. Các s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung
thc, do chính tác gi thc hin và cha tng đc s dng trong các nghiên cu
trc đây.
Tp. H Chí Minh ngày 20 tháng 09 nm 2013
Tác gi
Trn Nguyn Như Khanh
ii
DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT
CNTT
Công ngh thông tin
CTC
nh ch tài chính
DNNVV
Doanh nghip nh và va
DVBL
Dich v bán l
DVNH
Dch v ngân hàng
DVNHBL
Dch v ngân hàng bán l
HQT
Hi đng qun tr
LienVietPostBank
Ngân hàng Thng mi C phn Bu in Liên Vit
LNTT
Li nhun trc thu
LPB
Ngân hàng Thng mi C phn Bu in Liên Vit
NH
Ngân hàng
NHBB
Ngân hàng bán buôn
NHBL
Ngân hàng bán l
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHTMCP
Ngân hàng thng mi c phn
NHTMQD
Ngân hàng thng mi quc Doanh
NHNNg & LD
Ngân hàng nc ngoài và liên doanh
TCTD
T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
TTKDTM
Thanh toán không dùng tin mt
TTQT
Thanh toán quc t
TTTN
Thanh toán trong nc
XNK
Xut nhp khu
iii
DANHăMCăCỄCăBNG
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca LienVietPostBank giai đon 2008 –
2012 31
Bng 2.2: Tng trng huy đng vn bán l ngành ngân hàng ti Vit Nam giai đon
2008 – 2012 32
Bng 2.3: Huy đng vn bán l ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 34
Bng 2.4: C cu huy đng vn bán l ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 35
Bng 2.5: Th phn huy đng vn bán l ca LienVietPostBank giai đon 2008 –
2012 .37
Bng 2.6: Tng trng d n cho vay ngành ngân hàng ti Vit Nam giai đon 2008 –
2012 38
Bng 2.7: N xu trong tng d n tín dng ngành ngân hàng Vit Nam giai đon 2008 –
2012 39
Bng 2.8: C cu d n cho vay DNNVV và cá nhân ti LienVietPostBank giai đon
2008 – 2012 40
Bng 2.9: Th phn cho vay DNNVV và cá nhân ca LienVietPostBank giai đon 2008 –
2012 41
Bng 2.10: N xu cho vay bán l ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 42
Bng 2.11: Giao dch thanh toán ni đa theo các phng thc thanh toán không dùng tin
mt giai đon 2010 -2012 43
Bng 2.12: S liu giao dch ca h thng Thanh toán quc gia giai đon 2010 – 2012 44
Bng 2.13: Doanh s phí thu t hot đng thanh toán ti LienVietPostBank giai đon 2008
– 2012 45
Bng 2.14: Hot đng TTTN ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 45
Bng 2.15: Giá tr giao dch TTQT ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 46
Bng 2.16: S lng giao dch TTQT ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 47
iv
Bng 2.17: Hot đng TTQT ca khách hàng cá nhân ti LienVietPostBank giai đon
2008 – 2012 48
Bng 2.18: Tình hình hot đng kinh doanh th ti Vit Nam giai đon 2008 – 2012 49
Bng 2.19: Hot đng kinh doanh th ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 50
Bng 2.20: Tng trng dch v SMS Banking và Internet Banking ti LienVietPostBank
giai đon 2008 – 2012 51
Bng 2.21: Lng kiu hi chuyn v Vit Nam giai đon 2008 – 2012 52
Bng 2.22: Thu dch v ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 52
Bng 2.23: Dch v thu h ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 53
Bng 2.24: Dch v kiu hi ti LienVietPostBank giai đon 2008 – 2012 53
Bng 2.25: Tng hp các thang đo đư đc mư hóa 57
Bng 2.26: S ngân hàng khách hàng đang giao dch 57
Bng 2.27: Loi dch v khách hàng đang giao dch ti LienVietPostBanK 58
Bng 2.28: Kênh thông tin khách hàng bit và giao dch vi LienVietPostBank 58
Bng 2.29: Kt qu thng kê các nhân t tác đng s phát trin DVNHBL 59
Bng 2.30: Kt qu đo lng s phát trin DVNHBL 59
Bng 2.31: Kt qu phân tích hi quy nh hng ca các nhân t đn s phát trin
DVNHBL 61
Bng 2.32: Kt qu kim đnh đ phù hp ca mô hình 62
Bng 2.33: Kt qu kim đnh ý ngha mô hình 62
Bng 2.34: S lng sn phm dch v ti LienVietPostBank tháng 12/2012 64
v
DANHăMCăCỄCăHỊNHăVăVĨăBIUă
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu nhân t tác đng đ s phát trin DVNHBL 54
Biu đ 2.1: Tng trng huy đng vn bán l ngành ngân hàng ti Vit Nam giai đon
2008 – 2012 33
Biu đ 2.2: Tng trng huy đng vn bán l ti LienVietPostBank giai đon 2008 –
2012 34
Biu đ 2.3: Tng trng cho vay bán l ngành ngân hàng ti Vit Nam giai đon
2008 – 2012 38
Biu đ 2.4: Tng trng cho vay bán l ti LienVietPostBank giai đon 2008 –
2012 41
vi
MCăLC
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăDCHăVăNGỂNăHĨNGăBỄNăLăTIăNGỂNăHÀNG
THNGăMIăCăPHNăBUăINăLIểNăVIT
LIăCAMăOAN 1
DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT ii
DANHăMCăCỄCăBNG iii
MCăLC vi
LIăMăU 1
1. Ý ngha thc tin ca đ tài: 1
2. Mc tiêu nghiên cu: 1
3. i tng nghiên cu, phm vi nghiên cu: 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 2
6. Kt cu lun vn: 3
CHNG 1
TNGăQUANăVăPHỄTăTRINăDCHăVăNGỂNăHĨNGăBỄNăLăTIăCỄCă
NGỂNăHĨNGăTHNGăMI 4
1.1.ăTngăquanăvădchăvăvƠădchăvăngơnăhƠng 4
1.1.1. Tng quan v dch v 4
1.1.2. Tng quan v dch v ngân hàng 5
1.1.2.1. Khái nim dch v ngân hàng 5
1.1.2.2. c đim dch v ngân hàng 6
1.1.2.3. Phân loi dch v ngân hàng theo cách thc cung cp dch v 6
1.2.ăPhátătrinădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăngơnăhƠngăthngămi 8
1.2.1. Dch v ngân hàng bán l 8
1.2.1.1. Khái nim dch v ngân hàng bán l 8
vii
1.2.1.2. c đim dch v ngân hàng bán l 9
1.2.1.3. Vai trò ca dch v ngân hàng bán l ti các ngân hàng thng mi 10
1.2.1.4. Các sn phm dch v ngân hàng bán l 10
1.2.2. Phát trin dch v ngân hàng bán l 14
1.2.2.1. Khái nim phát trin dch v ngân hàng bán l 14
1.2.2.2. Nhng ch tiêu đo lng s phát trin dch v ngân hàng bán l 15
1.2.2.3. Các nhân t nh hng đn s phát trin dch v ngân hàng bán l ti
ngân hàng thng mi 17
1.2.3. S cn thit phát trin DVNHBL ti các ngân hàng thng mi 22
1.4.ăMtăs kinhănghimăphátătrinădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăcácăngơnăhƠng
thngămiătrênăthăgiiăvƠăbƠiăhcăkinhănghimăchoăngơnăhƠngăTMCPăBuă
inăLiênăVit 23
1.4.1. Mt s kinh nghim phát trin dch v ngân hàng bán l ti các ngân hàng
thng mi trên th gii 23
1.4.1.1. Kinh nghim ca BNP Paribas – Ngân hàng bán l s 1 ca Pháp 23
1.4.1.2. Kinh nghim ca DBS Group Holdings (DBS) 24
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 25
KTăLUNăCHNGă1 26
CHNG 2
THCăTRNGăPHỄTăTRINăDCHăVăNGỂNăHĨNGăBỄNăăLăTI
NGỂNăHĨNGăTMCPăBUăINăLIểNăVIT 27
2.1.ăGiiăthiuăvăNgơnăhƠngăTMCPăBuăinăLiênăVit 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin
27
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh 30
2.2.ăThcătrngăphátătrinădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăNgơnăhƠngăTMCPăBuă
inăLiênăVit 31
2.2.1. Dch v huy đng vn theo loi hình dch v bán l 31
viii
2.2.1.1. Dch v huy đng vn ca các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam 31
2.2.1.2. Dch v huy đng vn bán l ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 33
2.2.2. Dch v cho vay DNNVV và cá nhân 37
2.2.2.1. Dch v cho vay vn ti các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam 37
2.2.2.2. Dch v cho vay DNNVV và cá nhân ti Ngân hàng TMCP Bu in
Liên Vit 39
2.2.3. Dch v thanh toán 42
2.2.3.1. Dch v thanh toán ti các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam 42
2.2.3.2. Dch v thanh toán ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 44
2.2.4. Dch v Ngân hàng hin đi 48
2.2.4.1. Dch v Ngân hàng hin đi ti các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam 48
2.2.4.2. Dch v Ngân hàng hin đi ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 49
2.2.5. Các dch v khác 51
2.2.5.1. Dch v khác ca các ngân hàng thng mi ti Vit Nam 51
2.2.5.2. Dch v khác ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 52
2.3.ăPhơnătíchăcácănhơnătănhăhngăđnăsăphátătrinăDVNHBLătiăNgơnăhƠngă
TMCPăBuăinăLiênăVit
54
2.3.1. Mô hình nghiên cu 55
2.3.2. Thit k nghiên cu 55
2.3.2.1. Thu thp d liu 55
2.3.2.2. Quy trình nghiên cu 55
2.3.2.3. Kt qu nghiên cu 56
2.4.ăánhăgiáăthcătrngăphátătrinădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăNgơnăhƠngă
TMCPăBuăinăLiênăVit 63
2.4.1. Kt qu đt đc 63
2.4.1.1. Phát trin DVNHBL qua mt s ch tiêu đnh lng 63
2.4.1.2. Phát trin DVNHBL qua mt s ch tiêu đnh tính 64
ix
2.4.2. Nhng tn ti hn ch 65
2.4.3. Nguyên nhân hn ch s phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
TMCP Bu in Liên Vit 66
2.4.3.1. Nhng nguyên nhân khách quan 66
2.4.3.2. Nhng nguyên nhân ch quan 68
KTăLUNăCHNGă2 71
CHNG 3
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăDCHăVăNGỂNăHĨNGăBỄNăLăăTI
NGỂNăHĨNGăTMCPăBUăINăLIểNăVIT 72
3.1.ănhăhngăphátătrinăDVNHBLătiăNgơnăhƠngăTMCPăBuăinăLiênăVit 72
3.1.1. nh hng phát trin hot đng kinh doanh 72
3.1.2. nh hng phát trin dch v ngân hàng bán l 72
3.1.3. Tim nng phát trin DVNHBL ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 73
3.2.ăGiiăphápăphátătrinăDVNHBLătiăNgơnăhƠngăTMCPăBuăinăLiênăVit 74
3.2.1. Hoàn thin các DVNHBL ti Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit 75
3.2.2. Phát trin nng lc tài chính ca ngân hàng 78
3.2.3. Xây dng hình nh và thng hiu LienVietPostBank 80
3.2.4. Nâng cao cht lng dch v 81
3.2.4.1. Thc hin tt chính sách khách hàng 82
3.2.4.2. Ci thin hot đng chm sóc khách hàng 83
3.2.5. Phát trin các DVNHBL mi và đa dng hóa kênh phân phi 83
3.2.5.1. Phát trin DVNHBL mi 83
3.2.5.2. a dng hóa hình thc giao dch và các kênh phân phi dch v ngân
hàng bán l 84
3.2.6. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 84
3.2.7. y mnh công tác marketing và phát trin công ngh thông tin, phng tin
hu hình và xây dng h thng phòng nga ri ro 85
x
3.2.7.1. y mnh công tác marketing 85
3.2.7.2. Phát trin công ngh thông tin 86
3.2.7.3. Tng cng phng tin hu hình đ to đ tin cy đi vi khách hàng 87
3.2.7.4. Xây dng h thng phòng nga và cnh báo ri ro 87
3.3.ăGiiăphápăhătr 88
3.3.1. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 88
3.3.2. i vi Hip hi ngân hàng Vit Nam 89
KTăLUNăCHNGă3 90
KTăLUN 91
DANHăMCăTĨIăLIUăTHAMăKHO
PH LC
1
LIăM U
1. ụănghaăthcătinăcaăđătƠi:
T khi tr thành thành viên chính thc ca WTO, ngành ngân hàng phi đi mt
vi nhiu thách thc cnh tranh, đc bit là vn đ th trng b chia s đáng k khi các
tp đoàn, các ngân hàng ln ca nc ngoài đu t vào th trng Vit Nam. Các ngân
hàng thng mi ngày nay đu hng ti vic cng c và phát nn khách hàng vng
chc đc bit là các khách hàng cá nhân, h gia đình và các DNNVV.
Phát trin DVNHBL tr thành xu hng tt yu ca các NHTM trên th gii.
Hot đng ngân hàng bán l luôn đc coi là mt hot đng ct lõi, nn tng đem li
doanh thu n đnh, hn ch và phân tán ri ro, đ t đó m rng hot đng kinh doanh
ca các NHTM.
LienVietPostBank vi chc nng kinh doanh đa nng cng s không tránh khi s
cnh tranh khc lit, tuy nhiên, vi v th là mt thành viên hoàn toàn mi, gia nhp
mun th trng tài chính tin t, chính vì vy phát trin DVNHBL gp không ít khó
khn. Vic tìm ra nhng gii pháp nhm phát trin DVNHBL ti LienVietPostBank là
mt nhu cu cp thit, mt đòi hi khách quan đi vi Ban lưnh đo và tng cán b nhân
viên Ngân hàng.
Xut phát t thc t đó, lun vn “Gii pháp phát trin dch v Ngân hàng bán
l ti Ngân hàng Thng mi C phn Bu in Liên Vit” s đi vào nghiên cu thc
tin đ tìm ra các gii pháp nhm phát trin DVBL ti Ngân hàng.
2. Mcătiêu nghiênăcu:
Nhm làm rõ v trí và tm quan trng ca DVBL đi vi NHTM và yêu cu phi
phát trin DVBL ca NHTM trong bi cnh kinh t hin nay, lun vn tng quan c s lý
lun v DVNHBL và tp trung phân tích thc trng phát trin DVNHBL ti
LienVietPostBank, c th:
- Nhn thc mt cách đy đ và đúng đn s cn thit phát trin DVNHBL ti các
NHTM, các nhân t tác đng cng nh các ch tiêu đo lng s phát trin
DVNHBL trong giai đon hi nhp hin nay.
- Nghiên cu hot đng DVBL ti LienVietPostBank thi gian qua.
2
- xut gii pháp nhm phát trin DVBL ti LienVietPostBank, tng kh nng cnh
tranh trên th trng.
3. iătngănghiênăcu,ăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu là DVBL đang đc trin khai ti LienVietPostBank.
- Phm vi nghiên cu là các DVNHBL ti LienVietPostBank t ngày đu thành lp
nm 2008 đn 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu
Kt hp phng pháp nghiên cu đnh tính và phng pháp nghiên cu đnh
lng.
Phngăphápănghiênăcu đnhătính
ánh giá phát trin DVNHBL thông qua các ch tiêu đo lng và các nhân t tác
đng. Tham
ý kin ca chuyên gia trong ngành và liên h thc tin điu chnh các
bin phù hp vi điu kin đc thù ca hot đng dch v bán l và xây dng thang đo.
Sau đó, thông qua k thut phng vn sâu vi 10 ngi s dng DVBL nhm tìm
hiu ngi đc hi có hiu đúng các bin trong thang đo, các thành phn trong thang đo
có phù hp và có phát sinh thêm thành phn nào khác. Sau khi nghiên cu đnh tính, xây
dng bng kho sát s b và s dng bng kho sát vi 10 ngi s dng dch v đ tip
tc hiu chnh thang đo.
Kt qu nghiên cu đnh tính cho thy hu nh là các câu hi đc hiu tng đi
rõ ràng và đa s đu tr li các vn đ va tho lun.
Phngăpháp nghiênăcuăđnhălng
Tin hành kho sát đ thm dò ý kin khách hàng là cá nhân và DNNVV ti
LienVietPostBank. Toàn b d liu nhn đc s x lý bng phn mm SPSS phiên bn
16.0 và đc h tr bi Microsoft Excel, thc hin phân tích d liu thông qua các công
c nh thng kê mô t, đ th, kim đnh đ tin cy ca các thang đo Cronbach’s Anpha,
phân tích ANOVA, phân tích hi quy.
5. ụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaăđătƠi
Vic nghiên cu đ tài này có ý ngha quan trng c v lý lun cng nh thc tin
nh sau:
3
- Ý ngha khoa hc: h thng hóa nhng vn đ mang tính lý lun v DVNHBL và
phát trin DVNHBL.
- Ý ngha thc tin: phân tích các DVNHBL đang trin khai ti LienVietPostBank
trong th trng cnh tranh hin nay. Qua đó giúp LienVietPostBank có chin lc
phù hp hn vi tng đi tng khách hàng cng nh tng sn phm dch v.
Ngoài ra, lun vn cng đ xut các gii pháp giúp LienVietPostBank phát trin
DVNHBL, góp phn nâng cao nng lc cnh tranh trong giai đon hi nhp.
6. Ktăcuălunăvn:ă
Ngoài li m đu và kt lun, lun vn đc kt cu thành ba chng:
- Chng 1: Tng quan v phát trin dch v ngân hàng bán l
- Chng 2: Thc trng phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng TMCP
Bu in Liên Vit
- Chng 3: Gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng TMCP
Bu in Liên Vit
4
CHNG 1
TNGăQUANăVăPHỄTăTRINăDCHăVăNGỂNăHĨNGăBỄNăLăTIă
CÁC NGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1. TngăquanăvădchăvăvƠădchăvăngơnăhƠng
1.1.1. Tngăquanăvădchăv
Dch v là mt khái nim ph bin trong marketing và kinh doanh, có rt nhiu đnh
ngha v dch v.
Trong marketing, Philip Kotler đnh ngha dch v nh sau: "Dch v là mi hành
đng và kt qu mà mt bên có th cung cp cho bên kia mà ch yu là vô hình và không
dn đn quyn s hu cái gì đó. Sn phm ca nó có th có hoc không gn lin vi sn
phm vt cht"
Theo Valarie A Zeithaml và Mary J Bitner (2000) thì ”Dch v là nhng hành vi,
quá trình và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to giá tr s dng cho
khách hàng làm tha mưn nhu cu và mong đi ca khách hàng”
Theo Noel Capon (2009) “Dch v là bt k hành đng hay s thc hin nào mà
mt bên cung cp cho bên khác tn ti mt cách vô hình và không nht thit đi đn mt
quan h s hu”
Xét theo phm trù kinh t, dch v là sn phm ca lao đng xư hi, đc mua bán
trao đi trên th trng. Nn sn xut xư hi đc chia thành hai lnh vc ln, đó là sn
xut hàng hoá và sn xut dch v. Quá trình to ra dch v chính là quá trình tng tác
gia ba yu t c bn gm khách hàng – ngi tip nhn dch v; c s vt cht và nhân
viên phc v.
Theo t đin Bách khoa Vit Nam “Dch v là các hot đng phc v, nhm tha
mưn nhng nhu cu sn xut kinh doanh và sinh hot”
Dch v là mt sn phm đc bit có nhiu đc tính khác vi các loi hàng hóa khác
nh tính vô hình, tính không đng nht, tính không th tách ri và tính không th ct tr.
Chính nhng đc tính này làm cho dch v tr nên khó đnh lng và không th nhn
dng bng mt thng đc.
5
1.1.2. Tngăquanăv dchăvăngơnăhƠng
1.1.2.1. KháiănimădchăvăngơnăhƠng
Trong bng phân loi các dch v ca T chc Thng mi Th gii (WTO) dch
v tài chính đc xp vào phân ngành th 7 trong 12 phân ngành dch v.
WTO phân loi dch v thành 12 ngành: (1) Dch v kinh doanh; (2) Dch v liên
lc; (3) Dch v xây dng và thi công; (4) Dch v phân phi; (5) Dch v giáo dc; (6)
Dch v môi trng; (7) Dch v tài chính; (8) Dch v liên quan đn sc khe và dch v
xư hi; (9) Dch v du lch và dch v liên quan đn l hành; (10) Dch v gii trí, vn
hóa và th thao; (11) Dch v vn ti; (12) Các dch v khác.
“Dch v tài chính bao gm dch v bo him và các dch v liên quan đn bo
him; DVNH và các dch v tài chính khác; dch v chng khoán”. Trong đó, DVNH
bao gm:
- Nhn tin gi và các khon phi tr t công chúng;
- Cho vay di các hình thc, bao gm tín dng tiêu dùng, tín dng cm c th
chp, bao thanh toán và tài tr giao dch thng mi;
- Thuê mua tài chính;
- Môi gii tin t;
- Qun lý tài sn: qun lý tin mt hoc danh mc đu t; mi hình thc qun lý
đu t tp th; qun lý qu hu trí; các dch v lu ký và tín thác;
- Các dch v thanh toán và bù tr tài sn tài chính nh chng khoán, các sn phm
phái sinh và các công c chuyn nhng khác;
- Cung cp và chuyn thông tin tài chính và x lý d liu tài chính cng nh cung
cp các phn mm liên quan ca nhà cung cp dch v tài chính khác;
- Các dch v t vn và trung gian môi gii, các dch v tài chính ph tr khác, k
c tham chiu và phân tích tín dng, nghiên cu t vn đu t và danh mc đu t,
t vn v mua li và tái c cu chin lc doanh nghip.
Theo Lut các t chc tín dng - lut s 47/2010/QH12 đc Quc Hi thông qua
ngày 16/06/2010, không nêu DVNH mà ch nêu hot đng ngân hàng là vic kinh doanh,
cung ng thng xuyên mt hoc mt s các nghip v nhn tin gi, cp tín dng và
cung ng dch v thanh toán qua tài khon, trong đó cung ng dch v thanh toán qua tài
6
khon là vic cung ng phng tin thanh toán; thc hin thanh toán séc, lnh chi, y
nhim chi, nh thu, y nhim thu, th ngân hàng, th tín dng và các dch v thanh toán
khác cho khách hàng thông qua tài khon ca khách hàng.
T nhng đnh ngha trên, có th đa ra khái nim v DVNH nh sau:
DVNH là mt b phn ca dch v tài chính, là các dch v tài chính gn lin vi
hot đng kinh doanh ca ngân hàng, đc ngân hàng thc hin nhm tìm kim li
nhun, và ch có các ngân hàng vi nhng u th riêng mi có th cung cp các dch v
này mt cách tt nht cho khách hàng.
1.1.2.2. căđimădchăvăngơnăhƠng
Mt cách khái quát DVNH có nhng đc đim sau:
Tính vô hình: v bn cht, dch v không có tính hu hình v vt cht hay nói cách
khác, dch v là mt hành đng, s thi hành, mt n lc trong khi hàng hóa là mt vt
th, thit b, đ đc. Do vy, ngi ta không th nhìn thy, s nn hay nm th đi vi
dch v. iu này gây khó khn trong vic đánh giá dch v.
Tính không tách ri: khác vi hàng hóa có đc đim sn xut tách ri tiêu dùng.
Tính không tách ri hình thành t vic dch v đang đc x lý hoc tri nghim. Do đó,
DVNH tr thành mt hành đng xy ra cùng lúc vi s hp tác gia ngi tiêu dùng và
nhà cung cp – ngân hàng và CTC. Các DVNH đc bán ri mi đc sn xut và tiêu
dùng.
Tính không đng nht: đc tính này còn đc gi là tính khác bit ca DVNH.
Theo đó, vic thc hin dch v thng khác nhau tùy thuc vào nhà cung cp dch v,
vi nhiu mc đ thc hin t “cao cp”, “ph thông”, đn “th cp”. Vì vy, vic đánh
giá cht lng dch v khó có th da vào mt thc đo chun mà phi xét đn nhiu yu
t liên quan khác trong trng hp c th.
Tính không th ct tr: DVNH không th ct tr, lu kho ri đem bán nh nhng
hàng hóa khác. Ch có th u tiên thc hin dch v theo th t trc sau nhng thc
hin xong là kt thúc, không th dành cho vic “tái s dng” hay “phc hi” li.
1.1.2.3. PhơnăloiădchăvăngơnăhƠngătheoăcáchăthcăcungăcpădchăv
Thc hin chc nng trung gian tín dng và trung gian thanh toán vn đư mang li
7
hiu qu to ln cho nn kinh t - xư hi, nhng nu ch dng li đó thì cha đ, các
NHTM cn đáp ng tt c các nhu cu ca khách hàng có liên quan đn hot đng ngân
hàng, đó chính là vic cung ng DVNH. Theo cách thc cung cp dch v, có th chia
thành 2 hình thc:
Dch v ngân hàng bán buôn
Dch v ngân hàng bán l
Có th da trên đc trng chung và tiêu biu, tng t nh bán buôn, bán l các loi
hàng hóa thông thng khác đ nhn din và phân loi. Vi cách thc nh vy, có th coi
DVNHBB là cách thc bán sn phm thông qua các trung gian tài chính nh các NHTM,
các qu,… hoc thông qua th trng tài chính nh th trng tin t liên ngân hàng đ
cho vay, thanh toán bù tr,… và đi vi các công ty, tp đoàn kinh t ln vi nhng gói
sn phm giá tr ln. Còn DVNHBL đc hiu là nhng hình thc bán trc tip đn các
cá nhân, DNNVV và mt s gói sn phm nh l đi vi công ty, t chc kinh t ln.
Tùy tng điu kin phát trin tài chính quc gia, ngi ta có nhng đnh ngha khác
nhau v dch v ngân hàng bán buôn.
Ti M, hot đng NHBB ngha là DVNH gia NHTM và các CTC. Trong đó,
NHTM đc đnh ngha là ngân hàng kinh doanh ch yu dch v tài tr thng mi
quc t, cho vay các công ty và bo lưnh phát hành. NHTM không cung cp các DVNH
cho công chúng nói chung.
Ngân hàng ANZ (www.anz.com) thì cho rng “hot đng NHBB là vay và cho vay
vi s lng ln”
T đin ngân hàng và tài chính Anh (Dictionary of Banking and Finance,
P.H.Collin, Great Britain 1991) đnh ngha hot đng NHBB là DVNH gia ngân hàng
tài tr thng mi và các CTC khác, ngc li so vi hot đng NHBL.
T nhng khái nim trên có th đi đn kt lun v dch v NHBB nh sau:
“Dch v NHBB là các dch v đc cung cp cho đi tng khách hàng là các
doanh nghip ln và các CTC hay nhng DVNH đc cung cp vi s lng ln”. Có
th nói đi tng khách hàng là đc đim và là tiêu chí chính đ phân bit dch v NHBB
và NHBL. Dch v NHBB nhm vào các NHTM có quy mô va và nh; Các TCTD khác
8
nh công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính; Các tp đoàn kinh t, các tng công ty
có quy mô ln.
1.2. Phát trinădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăngân hàng thngămi
1.2.1. DchăvăngơnăhƠngăbánăl
1.2.1.1. Kháiănim dchăvăngơnăhƠngăbánăl
Theo T chc Thng mi Th gii, DVNHBL là loi hình dch v đin hình ca
ngân hàng, khách hàng cá nhân có th đn các đim giao dch ca ngân hàng đ thc hin
các dch v nh gi tin, vay tin, thanh toán, dch v th và các dch v khác.
Theo các chuyên gia kinh t ca Hc vin Công ngh Châu Á, DVNHBL là dch v
cung ng sn phm dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, DNNVV thông qua
mng li chi nhánh, khách hàng có th tip cn trc tip vi sn phm dch v ngân
hàng thông qua các phng tin đin t vin thông và công ngh thông tin.
T đin gii ngha Tài chính – u t – Ngân hàng – K toán Anh Vit, Nhà xut
bn khoa hc và kinh t nm 1999 đnh ngha DVNHBL là các dch v ngân hàng đc
thc hin vi khách hàng là công chúng, thng có quy mô nh và thông qua các chi
nhánh nhm đi lp vi DVNHBB là dch v ngân hàng dành cho các CTC và nhng
dch v ngân hàng đc cung cp vi s lng ln.
Nh vy, có th hiu theo cách ph bin nht, DVNHBL là dch v ngân hàng cung
cp các sn phm dch v tài chính ch yu cho khách hàng là các cá nhân, các h gia
đình và các DNNVV.
Trong hot đng NHBL có 3 vn đ mà các ngân hàng cn quan tâm:
- Xây dng kênh phân phi là mi quan tâm ln ca DVNHBL, mà đc trng là h
thng công ngh thông qua các phng tin, kênh phân phi. Các NHTM ln trên
th gii đang th nghim các k nng phân phi đa kênh (multi chanel
distribution skills) trong trin khai DVNHBL.
- Xác đnh khách hàng và nhu cu khách hàng thông qua vic tìm hiu khe h th
trng, t đó xây dng mi liên kt và c ch to thun li cho giao dch tài
chính. Vic tìm tòi nhng th trng cha khai phá là điu quan trng, bao gm
khách hàng, loi sn phm và kênh phân phi. Vì vy, vi nhng th trng mi
9
ni hoc đang phát trin, khi mà ngi dân cha làm quen nhiu vi các DVNH
thì tim nng ca th trng DVNHBL là vô cùng ln.
- Kt hp thng mi và tài chính, gn các hot đng tài chính vi nhau trong mi
liên h chung, chú trng vào các mi liên kt mi nh ngân hàng – bo him,
ngân hàng - chng khoán
1.2.1.2. căđimădchăvăngơnăhƠngăbánăl
iătngăkháchăhƠng ln
i tng khách hàng ca DVNHBL ch yu là các cá nhân, h gia đình và các
DNNVV.
S lng sn phm DVNHBL cung cp rt đa dng nhng giá tr ca tng khon
giao dch không ln nên chi phí bình quân trên mi giao dch khá cao. Sn phm ca
DVNHBL bao gm các sn phm thuc tài sn n (huy đng vn), tài sn có (cho vay)
và các sn phm dch v ngân hàng khác rt đa dng v chng loi và phong phú v hình
thc. Ngoài ra, mt trong nhng yu t thành công ca DVNHBL là ngun nhân lc và
kênh phân phi sn phm.
Hătngăkăthutăcôngănghăhinăđi
S phát trin DVNHBL ch yu da trên nn tng công ngh thông tin ca nn kinh
t nói chung và ca bn thân mi ngân hàng nói riêng. c bit, hin nay vi s phát
trin không ngng ca công ngh thông tin và yêu cu ngày càng đa dng ca khách
hàng, gia tng hàm lng công ngh là mt trong nhng phng thc to giá tr gia tng
và nâng cao sc cnh tranh ca các sn phm cung cp.
Nhu cuămangătínhăthiăđim
Các dch v mà cá nhân mong mun ngân hàng cung cp ch có giá tr trong mt
thi đim nht đnh. Cùng vi s thay đi ca các điu kin xung quanh cuc sng, nhu
cu cng s thay đi. Nu ngân hàng nào nhanh nhy trong vic nm bt trc các nhu
cu ca khách hàng đ làm tha mưn thì s giành phn thng trong cuc cnh tranh này.
Riăroăthpă
DVNHBL vi s lng khách hàng cá nhân ln, ri ro phân tán và thp là mt
trong nhng mng đem li doanh thu n đnh và an toàn cho các NHTM. ây là đc
10
đim khác bit so vi DVNHBB.
1.2.1.3. Vai trò caădchăvăngơnăhƠngăbánălătiăcácăngơnăhƠngăthngămi
iăviănnăkinhăt
DVNHBL trc tip làm bin đi t nn kinh t tin mt sang nn kinh t không
dùng tin mt, nâng cao hiu qu qun lý ca nhà nc, gim chi phí xư hi ca vic
thanh toán và lu thông tin mt. Bên cnh đó, thông qua DVNHBL, quá trình chu
chuyn tin t đc tng trng và có hiu qu hn, tn dng và khai thác các tim nng
v vn đ góp phn thúc đy sn xut kinh doanh và tiêu dùng, nâng cao đi sng ca
ngi dân.
iăviăngân hàng thngămi
DVNHBL mang li ngun thu n đnh, chc chn, hn ch ri ro trong kinh doanh,
gi vng s n đnh ca ngân hàng; giúp đa dng hóa sn phm và nâng cao cht lng
cung ng dch v, nâng cao kh nng cnh tranh trên th trng tài chính tin t.
iăviăkháchăhƠng
DVNHBL cung cp các sn phm mt cách đa dng, thun tin và an toàn cho
khách hàng, đáp ng tính thay đi nhanh và thng xuyên nhu cu ca xư hi.
Ngoài ra, đi vi các doanh nghip, thông qua ngun vn đc tài tr và các tin
ích thanh toán khác, hot đng NHBL to điu kin cho quá trình sn xut kinh doanh
đc tin hành trôi chy, nhp nhàng, góp phn đy nhanh tc đ sn xut và luân chuyn
hàng hóa.
1.2.1.4. CácăsnăphmădchăvăngơnăhƠngăbánăl
Dch văhuy đngăvn
Các NHTM huy đng vn t khách hàng cá nhân và DNNVV di các hình thc
ch yu nh tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành các
loi giy t có giá,…Khách hàng cá nhân và DNNVV có ngun vn nhàn ri tuy không
ln nhng vi s lng đông s to nên nn tng huy đng vn ln cho các NHTM.
c đim ca ngun vn huy đng t cá nhân và DNNVV:
- Kh nng huy đng vn tp trung ch yu ti nhng khu đô th phát trin v kinh
t xư hi, công nghip, dch v và phát trin công ngh.
11
- Giá vn không đng nht gia các đa bàn, gia các thi đim.
- Giá vn tng đi cao so vi các ngun huy đng khác nh t t chc kinh t, t
chc tín dng khác.
Nguyên nhân ca các đc đim trên là do c cu huy đng vn khác nhau, do mc
đ cnh tranh gia các đa bàn. T nguyên nhân đó, các ngân hàng phi m rng ra các
đa bàn ni có giá vn thp; các nhà qun tr cân nhc gia mc tiêu ti thiu hóa chi phí
huy đng và mc tiêu ti đa hóa tng trng, tng tính n đnh cho ngun vn vì nhng
ngân hàng có kh nng huy đng nhiu nht ngun vn giá r thì s có điu kin hot
đng cnh tranh nht trên đa bàn.
Vai trò ca ngun huy đng t khách hàng cá nhân và DNNVV đi vi ngân hàng:
- óng góp quan trng vào vic tng trng ngun vn cho các ngân hàng.
- To ngun vn trung dài hn ch yu cho ngân hàng.
- Tng tính n đnh, bn vng tng đi cho ngun vn, th hin trên mt s khía
cnh nh lung tin chu chuyn thp, ít chu tác đng bi yu t thi v, thói quen
gi và thanh toán bng tin mt ca ngi dân, to nên s d tin gi giao dch n
đnh hn.
Tuy nhiên tính n đnh ca lung tin này cng ch mc đ tng đi do các
nguyên nhân sau đây:
- Kh nng tip cn lung thông tin v tình hình hot đng ca các ngân hàng
thng không đng nht gia các khách hàng, thm chí còn trái ngc nhau. Vn
đ bt cân xng thông tin gia ngân hàng và khách hàng thng gây ra khuynh
hng bt li cho hot đng ca các ngân hàng, đc bit là các thông tin sai s
tht, mc đích phá hoi.
- Vic bo v quyn li cho ngi gi tin cha rõ ràng.
Dch văcho vay
Dch v cho vay bao gm cho vay cá nhân nh cho vay tiêu dùng, cho vay du hc,
cho vay mua ôtô, cho vay mua nhà tr góp, cho vay đu t chng khoán,… cho vay h
gia đình và DNNVV nh cho vay tng ln, cho vay thu chi, cho vay theo hn mc.
c đim ca dch v cho vay
12
- Quy mô ca tng món vay nh, nhng s lng món vay nhiu. Vì vy chi phí
bình quân trên mt đng vn cho vay mà ngân hàng phi chu cao hn các loi
cho vay khác.
- Th trng rng và không ngng tng trng, s phát trin ca xư hi và quy mô
dân s ngày càng tng, nhu cu nâng cao cht lng cuc sng ca dân c thúc
đy gia tng nhu cu sn phm cho vay bán l.
- Cho vay cá nhân và cho vay tiêu dùng có ri ro cao hn so vi các loi cho vay
trong lnh vc thng mi và công nghip. Vì vy, lưi sut cho vay ca loi hình
này cng thng cao hn so vi lưi sut cho vay doanh nghip ln.
- K thut cho vay khá đn gin so vi cho vay bán buôn.
- Luôn tn ti nhóm khách hàng chây , la đo vì vy đòi hi cán b thm đnh
cho vay có kinh nghim và đo đc ngh nghip.
Cho vay bán l đóng góp quan trng vào vic tng trng d n cho các ngân
hàng, tc đ phát trin cho vay bán l tng nhanh góp phn đy nhanh d n, đng ngha
vi tng ngun thu nhp cho ngân hàng.
Dchăvăthanh toán
Dch v thanh toán qua ngân hàng là TTKDTM, thanh toán di hình thc ngân
hàng trích chuyn t tài khon ca ngi này chuyn sang ngi khác theo lnh tr tin
ca ch tài khon và đc hng mt khon phí nht đnh.
Hin nay NHTM đang áp dng các phng thc thanh toán nh chuyn tin trong
ni b h thng ngân hàng, chuyn tin qua NHTM khác, chuyn tin qua NHNNg và
thanh toán bù tr. Các hình thc thanh toán bao gm séc, y nhim chi, y nhim thu,
th tín dng, th thanh toán,…
Vic cung ng các dch v thanh toán s mang li nhiu tin ích cho các ch th
trong nn kinh t, đó là s tr giúp TTKDTM, thanh toán vt phm vi lưnh th ca mt
quc gia, th thc thanh toán d dàng, thun li và nhanh chóng, đm bo an toàn trong
thanh toán.
Dchăvăngân hàng hinăđi
13
Dch v ngân hàng hin đi là các dch v gn lin vi s phát trin, tin b ca
công ngh thông tin, khoa hc k thut nh các dch v ngân hàng đin t, dch v ngân
hàng trc tuyn, các dch v t vn và môi gii,…
Cn c vào hình thc giao dch, có th k đn mt s dch v ngân hàng hin đi
sau:
- Call center: là dch v cung cp s đin thoi c đnh ca trung tâm cho khách
hàng m tài khon ti bt k chi nhánh nào. Khách hàng có th gi đn s đin
thoi này đ đc cung cp thông tin và gii đáp thc mc liên quan đn tài khon
ca mình và nhng thông tin khác.
- Home banking: khách hàng giao dch vi ngân hàng qua mng ni b do ngân
hàng xây dng riêng. Các giao dch đc tin hành ti nhà thông qua h thng
máy tính ni vi máy tính ca ngân hàng trên c s s đin thoi đư đc đng ký
trc vi ngân hàng. Thông qua dch v này, khách hàng có th thc hin các giao
dch chuyn tin, xem sao kê tài khon, vn tin t giá, lưi sut…
- Internet banking: là dch v có tin ích tng t nh dch v home banking, ch
khác ch là khách hàng có th s dng dch v này thông qua mng internet
thông dng, do đó rt thun tin cho khách hàng. Tuy nhiên, đ phát trin dch v
này mt cách an toàn thì đòi hi h thng ngân hàng phi có mt h thng bo mt
đ mnh đ có th đi phó vi ri ro trên phm vi toàn cu.
- Phone banking: là h thng tr li 24/24 ca NHTM. Khách hàng có th s dng
đin thoi đ nghe nhng thông tin v sn phm dch v ngân hàng và thông tin v
tài khon cá nhân. Khi khách hàng n nhng phím cn thit trên đin thoi theo
mư hóa do ngân hàng quy đnh, h thng s t tr li theo yêu cu khách hàng.
Phone banking ch cung cp thông tin đư đc lp trình sn trong h thng thông
tin t đng ca ngân hàng.
- SMS banking: khách hàng có th dùng đin thoi di đng nhn tin theo mu do
ngân hàng quy đnh gi đn s dch v ca ngân hàng s đc đáp ng yêu cu v
thông tin tài khon, t giá, lưi sut, thanh toán hóa đn, chuyn khon,…
u đim ca dch v ngân hàng hin đi là khách hàng có th thc hin giao dch
ngân hàng thun tin và ch đng. Tuy nhiên, đ dch v này có th phát trin mt cách