HOÀN THIỆN CÁC CẤP ĐỘ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỄN THÔNG TÂY NINH.PDF

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH


LNG H MINH HI


ắHOÀN THIN CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP TI
VIN THÔNG TỂY NINH”




LUN VN THC S KINH T





TP.H Chí Minh ậ Nm 2013

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH

LNG H MINH HI

ắHOÀN THIN CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP TI
VIN THÔNG TỂY NINH”

LUN VN THC S KINH T


Chuyên ngƠnh: Qun tr kinh doanh
Mƣ s: 60340102
Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS H TIN DNG


TP.H Chí Minh ậ Nm 2013

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc thc hin
t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi hình thành qua nghiên cu, x lý tài
liu, s liu và tình hình thc tin, đc s hng dn khoa hc ca Phó Giáo s –
Tin s H Tin Dng.
Tác gi ca Lun vn
MC LC
Ni dung trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các bng biu và s đ
Danh mc t vit tt
LI M U - 1 -
1. Tính cp thit và lỦ do chn đ tài - 1 -
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài - 3 -
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu - 3 -
4. Phng pháp nghiên cu ca đ tài - 3 -

5. Kt cu lun vn - 4 -
6. ụ ngha thc tin ca đ tài - 4 -
C S Lụ LUN CHUNG V CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP - 5 -
1.1. Lụ LUN CHUNG V VN HịA DOANH NGHIP - 5 -
1.1.1. Cách tip cn các khái nim - 5 -
1.1.2. Khái nim vn hóa doanh nghip - 6 -
1.1.2.1. Khái nim vn hóa - 6 -
1.1.2.2. Khái nim vn hóa t chc, vn hóa doanh nghip - 7 -
1.1.3. C TRNG C BN CA VN HịA DOANH NGHIP - 9 -
1.1.3.1. c trng c bn ca vn hoá doanh nghip - 9 -
1.1.3.2. Nhng đc thù c bn ca vn hóa doanh nghip đi vi các ngành Vin
thông. - 11 -
1.1.4. GIỄ TR CA VN HịA DOANH NGHIP - 12 -
1.1.5. CỄC GIAI ON HỊNH THÀNH CA VN HịA DOANH NGHIP - 12 -
1.1.5.1. Giai đon non tr - 13 -
1.1.5.2. Giai đon gia - 13 -
1.1.5.3. Giai đon chín mui và nguy c suy thoái - 13 -
1.2. CỄC CP  CA VN HịA DOANH NGHIP - 14 -
1.2.1. Cp đ th nht: Nhng quá trình và cu trúc hu hình ca doanh nghip- 14 -
1.2.2. Cp đ th hai: Nhng giá tr đc th hin - 15 -
1.2.3. Cp đ th ba: nhng quan nim - 17 -
TịM TT CHNG 1 - 19 -
CHNG 2 - 21 -
HIN TRNG CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP CA VIN THÔNG
TÂY NINH - 21 -
2.1. GII THIU V VIN THÔNG TÂY NINH - 21 -
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca Vin thông Tây Ninh - 21 -
2.1.2. Ngun nhân lc - 24 -
2.1.3. Thc trng sn xut KD ca VT Tây Ninh - 28 -
2.2. CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP CA VT TÂY NINH - 29 -

2.2.1. C s hình thành - 29 -
2.2.2. Các yu t cu thành vn hóa doanh nghip ca Vin thông Tây Ninh - 30 -
2.2.2.1. Cp đ mt: Cu trúc hu hình - 30 -
2.2.2.2. Cp đ hai: Các giá tr đc tuyên b - 39 -
2.2.2.3. Cp đ ba: Nhng quan nim chung - 44 -
2.2.3. Các chng trình vn hóa dành cho nhân viên ca Vin thông Tây Ninh . - 47 -
2.2.3.1. ào to và đào to li - 47 -
2.2.3.2. Chính sách tr lng - 48 -
2.2.3.3. Chính sách khen thng - 50 -
2.2.3.4. Chính sách phúc li xã hi - 51 -
2.2.3.5. Chính sách thng tin chuyn đi công vic - 52 -
2.2.3.6. Chính sách k lut - 52 -
2.3. ỄNH GIỄ U IM VÀ HN CH V CỄC CP  VN HịA DOANH
NGHIP CA VIN THÔNG TÂY NINH ANG TRIN KHAI - 53 -
TịM TT CHNG 2 - 56 -
CHNG 3 - 57 -
GII PHỄP HOÀN THIN CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP CHO VIN
THÔNG TÂY NINH - 57 -
3.1. QUAN IM VÀ MC TIểU HOÀN THIN VN HịA DOANH NGHIP
CHO VIN THÔNG TÂY NINH - 57 -
3.1.1. nh hng hoàn thin - 57 -
3.1.2. nh hng v vn hóa doanh nghip ca Vin thông Tây Ninh - 57 -
3.1.3. Mc tiêu hoàn thin các cp đ vn hóa doanh nghip cho Vin thông Tây
Ninh……… - 57 -
3.2. GII PHỄP HOÀN THIN CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP CHO
VIN THÔNG TÂY NINH - 58 -
3.2.1. Gii pháp hoàn thin các cu trúc hu hình - 58 -
3.2.1.1. V kin trúc, c s h tng - 58 -
3.2.1.2. V logo và khu hiu - 59 -
3.2.1.3. V các chun mc hành vi - 60 -

3.2.2. Gii pháp hoàn thin và điu chnh các giá tr tuyên b - 69 -
3.2.2.1. Khng đnh tm nhìn và s mnh - 69 -
3.2.2.2. V trit lỦ kinh doanh - 70 -
3.2.3. Gii pháp hoàn thin các ngm đnh - 70 -
3.2.4. Hoàn thin vn hóa doanh nghip hng vào bn sc vn hoá riêng bit - 72 -
3.3.  XUT C TH K HOCH HÀNH NG HOÀN THIN VN HịA
DOANH NGHIP CHO VIN THÔNG TÂY NINH - 73 -
3.3.1. Nhn thc - 73 -
3.3.2. Hiu bit - 73 -
3.3.3. Thuyt phc - 73 -
3.3.4. Hành đng - 75 -
3.4. KIN NGH - 75 -
3.4.1. Kin ngh vi Nhà nc - 76 -
3.4.2. Kin ngh v hn ch ca đ tài - 76 -
3.4.3. Kin ngh vi Tp đoàn Bu chính Vin thông - 77 -
KT LUN - 80 -


DANH MC BNG BIU VÀ S 
I. Các bng biu Trang
Bng 2.1 : Phân b nhân lc ti các b phn ca Vin Thông Tây Ninh 26
Bng 2.2 : Thng kê chi tit trình đ CBCNV ca Vin Thông Tây Ninh 27
Bng 2.3 : Thng kê chi tit đ tui CBCNV ca Vin Thông Tây Ninh 28
Bng 2.4 : Kt qu sn xut kinh doanh 3 nm 2010 - 2012 ca Vin Thông Tây Ninh 29
Bng 2.5 : ánh giá ca CBCNV v cp đ mt VH mà Vin Thông Tây Ninh đang trin
khai 38
Bng 2.6 : Kt qu kho sát s tng đng v nhn bit v các giá tr ca vn hoá hu hình
ca VT Tây Ninh gia lãnh đo và nhân viên 39
Bng 2.7: ánh giá ca CBCNV v cp đ hai mà CTY đang trin khai 42
Bng 2.8: Kt qu kho sát s tng đng v nhn bit các giá tr đc tuyên b ca VT

Tây Ninh gia lãnh đo và nhân viên 44
Bng 2.9: ánh giá ca CBCNV v các cp đ ba mà CTY đang trin khai 46
Bng 2.10: Kt qu kho sát s tng đng v nhn bit v các giá tr ngm đnh
ca VT Tây Ninh gia lãnh đo và nhân viên…………………………………… 47
Bng 2.11 : Các kênh thông tin v các giá tr VH ca CTY 54
II. S đ
S đ 2.1 : C cu t chc ca Vin thông Tây Ninh…………………………… 25

DANH MC CÁC CM T VIT TT


DN: Doanh nghip.
NXB: Nhà xut bn.
VH: Vn hóa.
KD: Kinh doanh.
VHDN: Vn hóa doanh nghip.
VHKD: Vn hóa kinh doanh.
VT: Vin thông.
CBCNV: Cán b công nhân viên.
- 1 -

LI M U

1. Tính cp thit vƠ lỦ do chn đ tƠi
Trong hn mt thp k va qua, th trng Vin thông Vit Nam đã có bc
phát trin nhy vt c v s lng và cht lng, th hin qua mc đ ph cp dch
v cao và giá cc phù hp vi tt c ngi dùng. Tuy nhiên, trong ba nm tr li
đây (2010-2013), th trng VT đã bc l nguy c ca s phát trin không bn
vng. S đu t ca các DN VT đã có hn ch do khng hong kinh t, nh hng
ti cht lng mng và dch v. Các DN mi ra đi hot đng rt khó khn và có

nguy c phá sn.
ng thi, trc bi cnh nhà nc đã xóa b đc quyn trong KD bu
chính VT, các đn v KD ngày càng chu sc ép mnh m t các chính sách ci
cách và chu s tác đng gay gt ca môi trng cnh tranh, đòi hi mi DN hot
đng trong lnh vc VT phi có chin lc phát trin c th, phi có l trình và tng
bc đi vng chc.
VH doanh nghip chính là tài sn vô hình ca DN. Cùng vi s phát trin
ca nn kinh t th trng vn hành theo ch đ ch ngha xã hi thì vic xây dng
VHDN là mt vic làm ht sc cn thit nhng cng không ít khó khn. VHDN có
v trí và vai trò rt quan trng trong s phát trin ca mi DN, bi bt k mt DN
nào nu thiu đi yu t VH, ngôn ng, t liu, thông tin nói chung đc gi là tri
thc thì DN đó khó có th đng vng và tn ti đc. Vit Nam đã chính thc tr
thành thành viên ca WTO, do vy mi hot đng ca nn kinh t theo “sân chi”
chung ca th gii vi nhng lut l mi, cho nên các DN cng phi đ mnh đ t
tin và hoà nhp. Ngày nay, DN Vit Nam đang đng trc nhng c hi mi. Toàn
cu hóa kinh t đòi hi vic trin khai VHDN phi có nhng la chn đúng đn và
sáng sut. Không th đ xy ra tình trng quc t hóa VHDN, mà phi trên c s
VH Vit Nam đ thu hút tinh hoa ca nhân loi, sáng to ra VHDN nhng phù hp
vi tình hình và bn sc VH Vit Nam. Quá trình toàn cu hóa đem đn cho các DN
Vit Nam rt nhiu c hi nhng cng đng ngha vi không ít thách thc. Nn th
- 2 -

trng đy bin đng, cnh tranh ngày càng gay gt, đ có th đng vng, tn ti và
phát trin trong hoàn cnh đó, các DN cn phi bit phát huy mi ngun lc ca
mình. Cùng vi vn, c s vt cht, khoa hc k thut… thì vn đ trin khai và
phát trin VHDN là vn đ cn quan tâm nht hin nay ca mi DN bi vì khi trin
khai VHDN, nhiu ngi ch chú trng đn vn đ c cu, t chc, nhân s và th
trng. Có ngi li ch coi trng yu t giao tip làm mc tiêu đ trin khai VH.
Nhng đó mi ch là mt phn đ đánh giá v s hot đng ca DN và là mt phn
đ cu thành VHDN. Nhng ai nhn thc sâu sc v giá tr ca mt DN tn ti thì

phi đánh giá v cái gi là: tm nhìn, s mnh và giá tr ct lõi ca DN đó. Vì vy
cn coi VHDN nh là tôn ch mc đích ca DN, vì nó s đm bo s trng tn ca
DN, là tâm nim v mc đích sng ca DN đó.

VT Tây Ninh (tin thân là Bu in Tây Ninh) là mt doanh nghip hot
đng trong lnh vc VT. Tri qua hn 5 nm hot đng theo mô hình tp đoàn CTY
m, CTY con và sp đn là chuyn sang CTY TNHH mt thành viên hch toán đc
lp (d kin ca chính ph) thì VHDN ca VT Tây Ninh cng cn phi thay đi
nhiu cho phù hp vi nhu cu mi. VHDN hin nay ch yu là k tha CTY m
(Tp đoàn Bu chính VT Vit Nam). Các cp đ VH ca CTY cng đã hình thành
t lâu di s dn dt ca CTY m. Tuy nhiên nó vn còn cha tht s đi vào lòng
mi nhân viên.
Thi gian va qua s nhân viên ngh vic và chuyn công tác rt nhiu, tình
trng chy máu cht xám đang din ra. Vy lỦ do vì đâu? Phi chng nét đp VH
ca VT không còn?
Chính vì vy rt cn mt nghiên cu đ phân tích đánh giá hin trng các cp
đ VH đang đc trin khai  CTY. Qua đó s thy đc các khuyt đim, đim
yu mà CTY đang trin khai. Trên c s này đ hoàn thin, điu chnh phù hp và
hng nó ti tng nhân viên trong CTY, đáp ng yêu cu phát trin vng bn trong
tng lai.
- 3 -

Xác đnh VHDN là mt yu t góp phn quan trng trong s tn ti, thành
bi ca CTY nên tác gi mnh dn chn đ tài nghiên cu cho lun vn thc s ca
mình “Hoàn thin các cp đ vn hóa doanh nghip ti Vin thông Tây Ninh”.
 tài đc thc hin nhm h thng hóa mt s ni dung có liên quan đn
khái nim VH t chc, VHDN. Vn đ này hin nay đang đc nhc nhiu đn 
Vit Nam. Thông qua đó s mô t, trình bày hin trng chng trình VH đang trin
khai ti VT Tây Ninh theo ba cp đ đ nghiên cu, đánh giá mt cách trung thc
nht nhm mc đích tìm ra các hn ch mà CTY đang mc phi. Da trên c s lỦ

lun đã phân tích và các kt qu kho sát t nhân viên s đ xut các gii pháp hoàn
thin vi mong mun đóng góp mt phn nh vào s phát trin vng bn ca VT
Tây Ninh trong thi gian ti.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tƠi
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài bao gm các vn đ sau:
- H thng hóa các khái nim và ni dung có liên quan đn VHDN.
- Phân tích hin trng các cp đ VHDN ti VT Tây Ninh đang trin khai, so
sánh hin trng VHDN ca CTY so vi c s lỦ lun đã trình bày. ánh giá ca
các cp nhân viên v cp đ VHDN ca CTY. Qua đó s tìm ra nhng hn ch mà
CTY đang mc phi.
-  xut các gii pháp hoàn thin các cp đ VHDN nhm khc phc nhng
hn ch đang mc phi nêu trên.
3. i tng nghiên cu vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là: VHDN ti VT Tây Ninh.
Phm vi nghiên cu ca đ tài là: theo khu vc làm vic, theo nhim v đc
phân công nhm hoàn thin các cp đ VHDN trong phm vi VT Tây Ninh.
Thi gian nghiên cu: tháng 05 nm 2012 đn 09 nm 2013.
4. Phng pháp nghiên cu ca đ tƠi
- Nhm giúp cho ni dung nghiên cu phong phú, sát thc t, tác gi kt hp
nhiu phng pháp nghiên cu nh sau:
- Phng pháp phân tích tài liu th cp.
- 4 -

- Phng pháp nghiên cu đnh tính: tác gi tham kho các tài liu v VH, VHDN
công tác trin VHDN ti c quan, các ch trng, chính sách ca ng và Nhà
nc v phng hng phát trin VHDN trong lnh vc vin thông; đng thi tham
kho Ủ kin các chuyên gia qua tho lun tay đôi, tho lun nhóm đ có đánh giá
nhn xét xác thc v thc trng hot VHDN ca Vin thông Tây Ninh.
- Nghiên cu đnh lng: tác gi xây dng bng câu hi kho sát và x lỦ d liu
kt qu kho sát t 101/376 nhân viên trong CTY đ kim chng, đánh giá thc

trng các hot đng liên quan VHDN ti CTY.
- Phng pháp nghiên cu đin dã: quan sát thc tin, phng vn vi
CBCNV và mt s khách hàng ln, nhm ghi chép li nhng tình hung đc thù có
th phát sinh trong quá trình nghiên cu.
- Phng pháp điu tra: phng vn theo bng câu hi. Da trên kt qu
phng vn, tng hp đ khám phá các yu t VH doanh nghip.
5. Kt cu lun vn
Kt cu ca lun vn đc đc trình bày bao gm ba chng và kt cu
theo ph lc:
- Chng 1: C s lỦ lun v các cp đ Vn hóa doanh ngip.
- Chng 2: Hin trng các cp đ Vn hóa doanh nghip ca Vin thông
Tây Ninh.
- Chng 3: Gii pháp hoàn thin các cp đ Vn hóa doanh nghip cho
Vin thông Tây Ninh.
6. ụ ngha thc tin ca đ tƠi
- Thông qua mô t, trình bày chng trình VHDN ca VT Tây Ninh đ nghiên
cu đánh giá trung thc nht hin trng “các cp đ VHDN mà VT Tây Ninh đang
trin khai”. Trên c s lỦ lun đã trình bày và các kt qu kho sát thc tin đ đ
xut các gii pháp hoàn thin các cp đ VH vi mong mun đóng góp mt phn
nh vào s phát trin bn vng ca VT Tây Ninh. Kt qu ca đ tài giúp cho nhà
qun tr ti VT Tây Ninh thy đc hin trng và là c s đ các nhà qun lỦ thay
đi và hoàn thin VHDN. Giúp cho VT Tây Ninh phát trin vng bn.
- 5 -

CHNG 1
C S Lụ LUN CHUNG V CỄC CP  VN HịA DOANH NGHIP
1.1. Lụ LUN CHUNG V VN HịA DOANH NGHIP
1.1.1. Cách tip cn các khái nim
Cách tip cn khái nim có quan h mt thit đn vic nghiên cu và đnh
ngha VH t chc. Có hai quan đim trong vic tip cn khái nim VH t chc.

- Cách tip cn c đin trong vic mô t VH t chc ca Wilkins và
Patterson (1985): Phng pháp này da trên gi đnh làm thay đi các trng thái
cân bng nhng không n đnh; Trng thái cân bng ca VH đc xem là trng thái
t nhiên và mong đi ca t chc. Nh vy, VH t chc đc din đt nh là mt
trng thái riêng bit, chu nh hng bi tác đng ca môi trng bên ngoài. Theo
quan đim này VH t chc đc c th hóa và tr thành mt vn đ có th đc
xem xét, phân tích, thay đi (Wilkins, A.L. and Patterson, K.J, 1985).
- Cách tip cn hin đi hn cho rng, mt t chc luôn tn ti  trng thái
không cân bng. Vi quan đim này VH t chc đc xem là mt quá trình ch
không phi đn thun là mt trng thái.
Các quan đim qun tr hin đi đ cp đn xu hng mi và nhn mnh
cách tip cn bn cht VH t chc đc xem xét thông qua “các kt qu đt đc
trong tho lun và thng lng gia các thành viên t chc”(Wilkins, A.L. and
Patterson, K.J, 1985). im chung nht ca các quan đim này chính là nghiên cu
VH t chc thông qua vic “phân tích yu t tác đng t bên ngoài kt hp vi điu
tra yu t bên trong t chc”(

Richard Seel, 2001).
Rõ ràng đim khác bit ch yu gia hai cách tip cn là: Mô hình c đin
khng đnh VH t chc ph thuc bi s thay đi t bên ngoài; trong khi mô hình
qun tr hin đi thì chú trng c hai (điu tra bên ngoài kt hp vi đc trng bên
trong ca t chc). Ngoài ra, các nghiên cu theo xu hng hin đi còn ch ra mi
quan h gia VH t chc đn vic thc hin nhim v và s thành công ca t chc.
Trong phm vi nghiên cu, lun vn chn cách tip cn khái nim VH, VH
t chc là mt quá trình vi hai góc đ bên ngoài và bên trong.
- 6 -

1.1.2. Khái nim vn hóa doanh nghip
1.1.2.1. Khái nim vn hóa
VH gn lin vi s ra đi ca nhân loi. Phm trù VH rt đa dng và phc

tp. Khái nim VH đang tr thành thông dng, nhng đnh ngha ca nó dng nh
bao gi cng tut khi chúng ta. Dù sao s phát trin ca nó cng gn cht vi s
phát trin ca các khoa hc v con ngi.
Nm 1952, hai nhà nhân hc M, Alfred Kroeber và Clyde Kluckhohn, trong
mt n lc tìm hiu, đã công b mt cun biên son v nhng Ủ đ đnh ngha khái
nim VH – hay nhng khái nim gn gi vi nó – trong khoa hc xã hi: h tìm
thy không di 164 đnh ngha. S khác nhau ca chúng không ch là  bn cht
ca đnh ngha đa ra (bi ni dung, chc nng, các thuc tính), mà c  nhng
cách s dng tng đi rng rãi ca t này. Theo A. Kroeber và C. Kluckhon, ít ra
có hai cách s dng. Mt cách, tha k trit hc thi Khai Sáng, gi di sn hc thc
tích lu t Thi C mà các dân tc phng Tây tin chc là đã dng lên nn vn
minh ca h trên đó, là “vn hóa”. Cách s dng kia, chuyên v nhân hc hn, thì
gi là VH “toàn b nhng tri thc, nhng tín ngng, nhng ngh thut, nhng giá
tr, nhng lut l, phong tc và tt c nhng nng lc và tp quán khác mà con
ngi vi t cách thành viên ca xã hi nm bt đc”(Tylor E.B 2000).
Hai ngha này ca t VH vn tip tc cùng tn ti khá yên n qua nhng
cách dùng hàng ngày ca chúng ta. Nhng t đu th k XIX, khi d án phát trin
mt khoa hc v con ngi đã hình thành, thì nhng ai đm đng gánh nng y đã
phi chu nhng bó buc ging nhau: tìm hiu c tính thng nht ln tính đa dng
ca ging ngi.  đây, khái nim VH chim mt v trí ngày càng tng do đã đy ra
khi trng khoa hc khái nim tôn giáo “linh hn”, khái nim chính tr “quc gia”
hay khái nim theo thuyt t nhiên “chng tc”. Nh vy, s vn đng ca các khoa
hc xã hi và nhân vn, trong trng ca chúng, có th đc đng hóa vi s vn
đng đi lên ca khái nim VH nh là đi tng tri thc và thc th đc lp, và có
nhng cách gii thích riêng ca nó.
- 7 -

Theo H Chí Minh: “Vì l sinh tn cng nh vì mc đích cuc sng, loài
ngi mi sáng to và phát minh ra ngôn ng, ch vit, đo đc, pháp lut, khoa
hc, tôn giáo, vn hc ngh thut, nhng công c cho sinh hot hàng ngày v mc,

n,  và các phng tin, phng thc s dng toàn b nhng sáng to và phát
minh đó tc là vn hóa. Vn hóa là s tng hp ca mi phng thc sinh hot
cùng vi biu hin ca nó mà loài ngi đã sn sinh ra nhm thích ng nhng nhu
cu đi sng, và đòi hi ca s sinh tn”(theo HCM toàn tp,2000).
Nu cn c theo hình thc biu hin thì VH đc phân thành VH vt cht và
VH tinh thn, theo phm vi nghiên cu thì mi phm vi VH li có mt cách hiu.
Nói tóm li, khái nim VH rt rng, trong đó nhng giá tr vt cht và tinh thn
đc s dng làm nn tng đnh hng cho li sng, đo lỦ, tâm hn và hành đng
ca mi dân tc và các thành viên đ vn ti cái đúng, cái tt, cái đp, trong mi
quan h gia ngi vi ngi, gia ngi vi t nhiên và môi trng xã hi.
Theo  Th Phi Hoài (2009 trang 8) thì “Vn hóa là toàn b nhng giá tr
vt cht và tinh thn mà loài ngi to ra trong quá trình lch s”.
1.1.2.2. Khái nim vn hóa t chc, vn hóa doanh nghip
 cp đn khái nim "vn hoá t chc", các nhà nghiên ca đã đa ra rt
nhiu Ủ kin khác nhau. Chúng ta có th tip cn theo hai cách sau đây:
Mt lƠ: theo các hc gi phng Tơy.
- Nói đn VH ca mt t chc là nói đn mt hình th duy nht vi các tiêu
chun, giá tr, tín ngng, cách đi x… đc th hin qua vic các thành viên liên
kt vi nhau đ làm vic. Nét đc bit ca mt t chc c th nào đó đc th hin
 lch s ca nó vi nhng nh hng ca h thng c, lãnh đo c trong vic trin
khai con ngi. iu này đc chng t  s khác nhau gia vic đi theo thói quen
và lut l, h t tng c và mi, cng nh nhng s la chn chin lc ca toàn
t chc (theo Eldrige và Crombie, 1974).
- Vn hoá t chc có th đc mô t nh mt tp hp chung các tín ngng,
thông l, h thng giá tr, quy chun hành vi ng x và cách KD riêng ca tng t
- 8 -

chc. Nhng mt trên s quy đnh mô hình hot đng riêng ca t chc và cách ng
x ca các thành viên trong t chc (theo Tunstall, 1983).
- VH t chc tng trng cho mt h thng đc lp bao gm các giá tr và

cách ng x chung trong mt cng đng và có khuynh hng đc duy trì trong
mt thi gian dài (theo Kotter và Heskett,J.L 1992).
Và còn rt nhiu các khái nim khác. Nhìn chung, có th phân thành hai nhóm:
. Nhóm mt: Các khái nim cho rng VH t chc th hin t duy, hành đng,
hành vi, chun mc ng x chung ca t chc.
. Nhóm hai: Nhóm các khái nim đ cp sâu hn đn giá tr nim tin, nhn
thc, quan đim… và xem đây là giá tr nn tng đnh hng chung cho mi hot
đng ca t chc.
Hai lƠ: theo các nhƠ nghiên cu Vit Nam.
VH t chc còn là mt khái nim khá mi  nc ta. Mc dù cha có công
trình lỦ lun nghiên cu sâu rng, nhng thut ng VHDN, VH CTY đã đc đ cp
đn khá nhiu. Thc t gn đây cho thy nhiu DN đã bt đu nhn thc đc tm
quan trng và quan tâm trin khai cho mình mt bn sc VH riêng. Phn ln Ủ kin
ca các chuyên gia nghiên cu, các t chc t vn đào to và bn thân các DN
thành đt đu có chung nhn đnh v “giá tr ct lõi”, v cái “hn” ca DN, v
“chun mc hành x”, v “phong cách và bn sc” riêng, v “lòng t hào, gn bó
sâu sc và tinh thn cng hin” ca các CBCNV trong DN…
Nh vy, xét trên khía cnh thc tin kinh t - xã hi: VHDN trong nn kinh
t th trng non tr  Vit Nam đã và đang đc công nhn nh là yêu cu cn
thit, là mt dng “tài sn vô hình”, là “tiêu chí” cho s phát trin lâu dài, bn vng
ca mt DN.
Có th rút ra mt s đim chung trong các khái nim v VH t chc: đc
hình thành t tp hp ca các nim tin, giá tr, l nghi, nguyên tc, các câu chuyn,
huyn thoi và các ngôn ng đc thù. Là ni nuôi dng s cm nhn tính cng
đng gia các thành viên trong t chc. VH là nhng yu t vô hình nhng nó biu
hin ra bên ngoài bng nhng nh hng rt ln ti hành vi ca mi cá nhân trong
- 9 -

t chc. Là mt ch đ phc tp và mc dù tn ti s không nht trí ca các nhà
nghiên cu v khái nim chung nht, song phn ln các đnh ngha đu đã nhn

dng tm quan trng ca nhng gi đnh đc tha nhn, nhng Nim tin, Mong
đi, Ý tng, Giá tr, Thái đ và nhng Hành vi đc chia s, chp nhn bi các
thành viên trong mt t chc. Nhng giá tr ct lõi và nim tin này là cc k quan
trng, là c s cho các quyt đnh, hành vi trong t chc. Chúng quy đnh và nh
hng đn cách thc mà con ngi ng x, hành đng trên nhiu lnh vc khác
nhau. VH t chc t nó không phi là mt quá trình la chn t nhiên, mà là mt
quá trình trin khai tích cc vi s tham gia ca mi thành viên trong t chc.
Không ch đc dy cho nhng nhân viên mi, mà qua đó còn toát lên s khác bit
ca t chc đi vi môi trng bên ngoài.
T đó, có th đi đn khái nim VHDN là mt dng ca VH t chc. VHDN
chính là VHKD  cp đ CTY, nó chu nh hng bi nn VH ca quc gia nhng
li mang bn sc riêng ca DN đó.
VHDN gn lin vi VH xã hi, là mt bc tin ca VH xã hi, là tng sâu
ca VH xã hi. VHDN đòi hi va chú Ủ ti nng sut và hiu qu sn xut, va
chú Ủ quan h ch th, quan h gia ngi vi ngi. Nói rng ra nu toàn b nn
sn xut đu đc trin khai trên mt nn VHDN có trình đ cao, nn sn xut s
va mang bn sc dân tc, va thích ng vi thi đi hin nay.
Có nhiu quan đim v VHDN, trên c s k tha nhng nghiên cu ca các
hc gi và h thng nghiên cu logic v VH và VHKD, tác gi  Th Phi Hoài đa
ra đnh ngha VHDN nh sau:
“Vn hóa doanh nghip là mt h thng các ý ngha, giá tr, nim tin ch
đo, cách nhn thc và phng pháp t duy đc mi thành viên trong doanh
nghip cùng đng thun và có nh hng  phm vi rng đn cách thc hành đng
ca tng thành viên trong hot đng KD, to nên bn sc KD ca doanh nghip
đó”(theo  Th Phi Hoài, 2009).
1.1.3. C TRNG C BN CA VN HịA DOANH NGHIP
1.1.3.1. c trng c bn ca vn hoá doanh nghip
- 10 -

Bt k mt DN nào trong quá trình hot đng cng hình thành nên VH ca

mình mt cách t nhiên. Mt nn VH thích hp, mang đc trng riêng s đa DN đi
đn thành công và ngc li có th là nguyên nhân đn đn tht bi. ó đc xem
là “đc tính mnh” ca VHDN. Có hai cách tip cn trong vic nhn din mt nn
VH mnh.
Cách tip cn th nht, thut ng “VH mnh” đ ch các mô hình VHDN mà
trong đó, hu ht các nhà qun lỦ cùng nhân viên chia s các giá tr và có phng
thc nht quán trong vic tin hành các hot đng ca mình. VH mnh đc biu
hin qua “bn sc riêng” và “s khác bit mang tính vt tri”. Mt nn VH đc
xem là “mnh” nu đáp ng đc các đc tính c bn sau:
- Có nh hng, chi phi sâu rng đi vi thành viên t chc trong vic thc
hin mc tiêu chung. Nói mt cách khác đó chính là s nht trí chia s các giá tr
VH th hin qua hành vi VH chung trong t chc.
- Nn tng quá kh (tính truyn thng, k tha).
- Có đc trng riêng, gn gi.
- Nng đng và có kh nng t thích ng đ phát trin.
Cách tip cn th hai, ngi lãnh đo “mnh” s to ra “VH mnh:, đng
thi đc xác đnh qua hai nhân t ch yu S chia s và Cng đ.
- S chia s đ cp ti mc đ mà các thành viên trong t chc có cùng nhn
thc chung v nhng giá tr ct lõi. S chia s này bao hàm nhng yu t đa dng,
thm chí là khác nhau, nhng hòa hp trong mt s phát trin chung và làm phong
phú thêm nhng giá tr ct lõi.
- Cng đ là mc đ tích cc, t giác, nhit tình đã tr thành thói quen, tp
quán ca các thành viên t chc trong vic hành x theo các giá tr ct lõi.
Nh vy, vic nghiên cu lỦ lun không phi đ hình thành mt VH t chc
chung chung, mà chính là đ trin khai, duy trì mt nn VH t chc mnh, có tính
thích nghi đ phát trin.
- 11 -

Trong hai cách tip cn nêu trên, cách th nht mang tính đnh tính đ nhn
din đc mt nn VH mnh; cách th hai mang tính đnh lng đ nghiên cu

đánh giá mc đ mnh/yu ca nn VH đó.
1.1.3.2. Nhng đc thù c bn ca vn hóa doanh nghip đi vi các ngƠnh
Vin thông.
- Ngày nay, vic hi t công ngh, nhng qui đnh chun mc t B, S
Thông tin và truyn thông, nht là lnh vc VT đã làm cho các DN VT hng ti
khách hàng là nh nhau trong các lnh vc t cht lng đn giá c, thái đ phc
v. Nh vy không có s khác bit ln nào v các giá tr dch v mà mi DN cung
cp đn khách hàng.
- i vi các DN Bu chính VT và đc bit chuyên ngành VT thì ngoài các
loi hình dch v đc cung cp, cht lng sn phm mang ti khách hàng, tin
nghi trong s dng, cht lng dch v hay trình đ tay ngh ca nhân viên, v đng
cp, trang thit b tin nghi ca phòng KD dch v, thng hiu thì yu t s khác
bit cng mang đn s thành công ln cho các DN.
Nu xét v khía cnh vt cht, các DN VT cùng tiêu chun đng kỦ vi B,
S Thông tin và truyn thông cng có trang thit b nh nhau, sn phm cht lng
nh nhau, cam kt phc v khách hàng nh nhau. Xét v khía cnh con ngi các
DN VT cùng đng cp (FPT, VIETEL, ) thì nhân viên cng cùng trình đ và nng
lc ngang nhau mc dù có khác bit chút ít. Có th nói, điu phân bit rõ nht gia
hai DN VT cùng đng cp chính là s khác bit ca mi DN VT. Trong KD VT, s
khác bit khó đnh giá đc cho nên vic to ra s khác bit là mt vic cc k
quan trng ca hot đng marketing trong VT.
i vi hu ht khách hàng, vic chn la mt DN VT cung cp dch v cho
mình không ch đn thun là cht lng dch v đc đm bo theo cam kt, bây
gi, nhng khách hàng cn rt nhiu th khác. Ví d nh h mong mun mt món
quà sinh nht Ủ ngha, mt cuc đin thoi chm sóc hi thm, mt chiêu đãi cui
nm bng thin chí, các thông tin v sn phm mi, giá cc mi, tính nng mi mà
h s đc tri nghim.
- 12 -

1.1.4. GIỄ TR CA VN HịA DOANH NGHIP

Do nh hng ca VH mà nhân cách, đo đc, nim tin, h thng các giá tr
 mi cá th, mi DN đc hình thành và phát trin. VHDN đóng góp mt vai trò
ht sc quan trng trong thành công ca DN, bao gm các vai trò c th sau đây:
Th nht, VHDN lƠ phng thc phát trin sn xut KD bn vng.
KD và VH có mi quan h bin chng vi nhau, trong đó, KD có VH là li
KD có mc đích và theo phng thc cùng đt ti cái li, cái thin và cái đp. Vic
phát trin hot đng KD có vn hoá s giúp cho DN không nhng tha mãn đc
mong mun tìm kim li nhun mà còn là đng lc giúp các ch th KD đt đc
nhu cu t th hin mình, đc xã hi và pháp lut tôn trng. Do đó, vic hình
thành và phát trin VH KD trong DN s giúp DN phát trin bn vng.
Th hai, VHDN lƠ ngun lc phát trin KD.
Trong t chc và qun lỦ KD, vai trò ca VH th hin  s la chn phng
hng KD, s hiu bit v sn phm, dch v, v nhng mi quan h gia ngi vi
ngi trong t chc, tuân theo các quy tc, quy lut ca th trng, phát trin và bo
h nhng hàng hóa có bn sc VH dân tc… Khi tt c nhng yu t VH này kt
tinh vào hot đng KD to thành phng thc KD có VH thì đây chính là mt
ngun lc rt quan trng đ phát trin.
Trong giao lu, giao tip KD thì VHDN hng dn toàn b hot đng giao
lu, giao tip trong KD. Vi tác phong nhã nhn và lch s khi giao tip vi khách
hàng, vi đi tác s giúp đem li mt mi quan h lâu dài vi khách hàng, mt môi
trng cnh tranh lành mnh, to các c hi cho s tn ti và phát trin lâu dài.
Trong vic thc hin trách nhim xã hi ca ch th KD, VHDN ch dn cho
ch th KD thc hin nhng ngha v, trách nhim v kinh t, xã hi đ tha mãn
mong mun ca xã hi.
Xét  khía cnh vi mô, trong vic phát trin hot đng KD ca DN thì
VHDN còn to ra nhng điu kin đ nâng cao hiu qu hot đng ca chính bn
thân DN (Ph lc 1.1).
1.1.5. CỄC GIAI ON HỊNH THÀNH CA VN HịA DOANH NGHIP
- 13 -

1.1.5.1. Giai đon non tr
Nn tng hình thành VHDN ph thuc vào nhà sáng lp và nhng quan nim
chung ca h. Nu nh DN thành công, nn tng này s tip tc tn ti và phát
trin, tr thành mt li th, thành nét ni bt, riêng bit ca DN và là c s đ gn
kt các thành viên vào mt th thng nht.
Trong giai đon đu, DN phi tp trung to ra nhng giá tr VH khác bit so
vi các đi th, cng c nhng giá tr đó và truyn đt cho nhng ngi mi (hoc
la chn nhân lc phù hp vi nhng giá tr này). Nn VH trong nhng DN tr
thành đt thng đc k tha mau chóng do: (Mt) Nhng ngi sáng lp ra nó
vn tn ti; (Hai) Chính nn VH đó đã giúp DN khng đnh mình và phát trin trong
môi trng đy cnh tranh; (Ba) Rt nhiu giá tr ca nn VH đó là thành qu đúc
kt đc trong quá trình hình thành và phát trin ca DN.
Chính vì vy, trong giai đon này, vic thay đi VHDN him khi din ra, tr
khi có nhng yu t tác đng t bên ngoài nh khng hong kinh t khin doanh s
và li nhun st gim mnh, sn phm ch lc ca DN tht bi trên th trng. Khi
đó, s din ra quá trình thay đi nu nhng tht bi này làm gim uy tín và h b
ngi sáng lp – nhà lãnh đo mi s to ra din mo VHDN mi.
1.1.5.2. Giai đon gia
Khi ngi sáng lp không còn gi vai trò thng tr hoc đã chuyn giao
quyn lc cho ít nht hai th h. DN có nhiu bin đi và có th xut hin nhng
xung đt gia phe bo th và phe đi mi (nhng ngi mun thay đi VHDN đ
cng c uy tín và quyn lc ca bn thân).
iu nguy him khi thay đi VHDN trong giai đon này là nhng “đc
đim” ca ngi sáng lp qua thi gian đã in du trong nn VH, n lc thay th
nhng đc đin này s đt DN vào th thách: nu nhng thành viên quên đi rng
nhng nn VH ca h đc hình thành t hàng lot bài hc đúc kt t thc tin và
kinh nghim thành công trong quá kh, h có th s c thay đi nhng giá tr mà h
tht s cha cn đn.
1.1.5.3 . Giai đon chín mui vƠ nguy c suy thoái
- 14 -

Trong giai đon này DN không tip tc tng trng na do th trng đã bão
hòa hoc sn phm tr nên li thi. S chín mùi không hoàn toàn ph thuc vào
mc đ lâu đi, quy mô hay s th h lãnh đo ca DN mà ct lõi là phn nh mi
quan h qua li gia sn phm ca DN và nhng c hi và hn ch ca th trng
hot đng. Tuy nhiên, mc đ lâu đi cng đóng vai trò quan trng trong vic thay
đi VH. Nu trong quá kh DN có mt thi gian dài phát trin thành công và hình
thành đc nhng giá tr VH, đc bit là quan nim chung ca riêng mình, thì s
khó thay đi vì nhng giá tr này phn nh nim t hào và lòng t tôn ca tp th.
1.2. CỄC CP  CA VN HịA DOANH NGHIP
Có nhiu cách đ tip cn VHDN theo tng khía cnh khác nhau.
u tiên theo Edgar H.Schein, VHDN có th đc chia thành ba cp đ khác
nhau, đó là mc đ cm nhn đc các giá tr VH trong DN hay nói cách khác là
tính hu hình ca các giá tr VH đó. ây là cách tip cn đc đáo, đi t hin tng
đn bn cht ca mt nn VH, giúp cho chúng ta hiu mt cách đy đ và sâu sc
nhng b phn cu thành nên nn VH đó.
1.2.1. Cp đ th nht: Nhng quá trình vƠ cu trúc hu hình ca doanh
nghip
 cp đ này, VHDN bao gm tt c các hin tng và s vt mà mt ngi
có th nhìn, nghe và cm nhn khi tip xúc vi mt t chc có nn VH xa l nh:
- Kin trúc, cách bài trí, công ngh sn phm.
- C cu t chc, các phòng ban ca DN.
- Các vn bn quy đnh nguyên tc hot đng ca DN.
- L nghi và l hi hàng nm.
- Các biu tng, logo, khu hiu, tài liu qung cáo ca DN.
- Ngôn ng, cách n mc, phng tin đi li, chc danh, cách biu l cm
xúc, hành vi ng x thng thy ca các thành viên và các nhóm làm vic trong
DN.
- Nhng câu chuyn và nhng huyn thoi v t chc.
- Hình thc mu mã ca sn phm.

- 15 -

- Thái đ và cung cách ng x ca các thành viên DN.
ây là cp đ VH có th nhn thy ngay ln tip xúc đu tiên, nht là vi
nhng yu t vt cht. Cp đ này có đc đim chung là nh hng nhiu ca tính
cht công vic KD ca CTY, quan đim ca ngi lãnh đo. Nh vy, đây là tt c
nhng gì ta cm nhn, nhìn thy  mt DN. Nhng thc th hu hình d dàng nhn
thy nhng không d dàng đ gii mã ra đc trng VHDN nu ch da vào yu t
này bi vì ph thuc rt nhiu vào cách cm nhn ca riêng mi ngi. Ví d khi
mt ngi trông thy cách thc t chc không trang trng, lch s ca mt DN thì
có th cho rng DN hot đng thiu hiu qu nu nh ngi đó đng trên gi đnh
ca mình là s ln xn ngha là không làm vic. Tuy nhiên, mt ngi khác khi
thy mt t chc rt chnh t, đâu vào đó thì li cho rng DN đó thiu tính sáng to
nu ngi này đng trên kinh nghim riêng ca mình là s trang trng cng có
ngha là th tc và tính qui trình cao. Nu ngi quan sát làm vic trong DN lâu dài
thì có th cm nhn đúng đn hn mi quan h gia nhng thc th hu hình và đc
trng VH ca DN. Nu chúng ta mun bit đc mi quan h này nhanh hn thì
chúng ta có th tìm hiu nhng giá tr, qui tc và lut l mang tính hng dn cho
nhng hot đng hàng ngày ca DN (cp th hai ca VHDN).
1.2.2. Cp đ th hai: Nhng giá tr đc th hin
DN nào cng có qui đnh, nguyên tc, trit lỦ, chin lc và mc tiêu riêng,
là kim ch nam cho hot đng ca toàn b nhân viên và thng DN công b rng rãi
ra công chúng. ây cng chính là nhng giá tr đc công b, mt b phn ca nn
VHDN. Nhng giá tr này cng có tính hu hình vì có th nhn bit và din đt mt
cách rõ ràng, chính xác.
Th nht, tm nhìn.
Tm nhìn là trng thái trong tng lai mà DN mong mun đt ti. Tm nhìn
cho thy mc đích, phng hng chung đ dn ti hành đng thng nht. Tm
nhìn cho thy bc tranh toàn cnh v DN trong tng lai vi gii hn v thi gian
tng đi dài và có tác dng hng mi thành viên trong DN chung sc, n lc đt

đc trng thái đó.
- 16 -

Th hai, s mnh vƠ các giá tr c bn.
S mnh nêu lên lỦ do vì sao t chc tn ti, mc đích ca t chc là gì? Ti
sao làm vy? Làm nh th nào?  phc v ai? S mnh và các giá tr c bn nêu
lên vai trò, trách nhim mà t thân DN đt ra. S mnh và các giá tr c bn cng
giúp cho vic xác đnh con đng, cách thc và các giai đon đ đi ti tm nhìn mà
DN đã xác đnh.
Th ba, mc tiêu chin lc.
Trong quá trình hình thành, tn ti và phát trin, DN luôn chu các tác đng
c khách quan và ch quan. Nhng tác đng này có th to điu kin thun li hay
thách thc cho DN. Mi t chc cn trin khai nhng k hoch chin lc đ xác
đnh “l trình” và chng trình hành đng, tn dng đc các c hi, vt qua các
thách thc đ đi ti tng lai, hoàn thành s mnh ca DN. Mi quan h gia chin
lc và VHDN có th đc gii thích nh sau: Khi trin khai chin lc cn thu
thp thông tin v môi trng. Các thông tin thu thp đc li đc din đt và x lỦ
theo cách thc, ngôn ng thnh hành trong DN nên chúng chu nh hng ca
VHDN. VH cng là công c thng nht mi ngi v nhn thc, cách thc hành
đng trong quá trình trin khai các chng trình hành đng.
Tóm li đây là nhng giá tr xác đnh nhng gì mình ngh là phi làm hay
không nên làm, xác đnh nhng gì mình cho là đúng hay không đúng. Giá tr đc
phân chia làm hai loi. Loi th nht là các giá tr tn ti sn ngay trong DN mt
cách khách quan và hình thành t phát. Loi th hai là các giá tr mà lãnh đo mong
mun DN mình có và phi trin khai tng bc.
Các giá tr đc th hin có th đc xem là đúng hay sai, hp lỦ hay không
tùy thuc vào trình đ nhn thc, kinh nghim ca riêng mi cá nhân. Khi các giá
tr này đc minh chng bng thc tin ca DN thì s tr thành nhng ngm đnh
nn tng (cp th ba).
Ví d, giám đc nhân s ca CTY mong mun CTY đc tr hóa đi hình

bi vì ông ta ngh rng ngi tr thì làm vic tt hn đi vi tính cht KD ca DN
trong giai đon này, nhng Ủ kin này không đc nhiu ngi ng h vì cha đc