NỢ XẤU TẠI CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ĨO T
O


TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH






VNG HOĨNG C






N XU TI CỄC CỌNG TY CHO THUể
TĨI CHệNH VIT NAM

LUN VN THC S KINH T

















TP.H Chí Minh – Nm 2013



B GIÁO DC VÀ ĨO T
O

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH





VNG HOĨNG C





N XU TI CỄC CỌNG TY CHO THUể
TĨI CHệNH VIT NAM




Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng.

Mã s: 60340201




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. PHM T NGA






TP.H Chí Minh – Nm 2013



LI CAM OAN

Tôi tên là Vng Hoàng c, tác gi ca lun vn tt nghip “ N xu ti
các công ty cho thuê tài chính Vit Nam”.
Tôi xin cam đoan ni dung ca lun vn là kt qu nghiên cu ca cá nhân
di s hng dn ca TS. Phm T Nga. Các s liu, kt qu trình bày trong lun
vn này là trung thc và cha đc công b  các nghiên cu khác.
Ngi cam đoan


Vng Hoàng c

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các biu, s đ
LI M U 1
1. LỦ do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. ụ ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 3
6. Kt cu ca lun vn 4
CHNG 1: TNG QUAN V N XU TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI
CHÍNH 5
1.1 Tng quan v cho thuê tài chính 5

1.1.1 Khái nim 5
1.1.2 c đim 6
1.1.3 Các ch th tham gia trong giao dch cho thuê tài chính 7
1.1.3.1 Bên cho thuê 7
1.1.3.2 Bên thuê 8
1.1.3.3 Nhà cung cp 8
1.1.3.4 Các ch th khác 8
1.1.4 Tài sn cho thuê tài chính 8
1.1.5 Các hình thc cho thuê tài chính 9


1.1.5.1 Cho thuê tài chính hai bên. 9
1.1.5.2 Cho thuê tài chính ba bên. 9
1.1.5.3 Mua và cho thuê li 9
1.1.5.4 Cho thuê hp tác 9
1.1.5.5 Cho thuê giáp lng 10
1.1.6 Vai trò ca cho thuê tài chính 10
1.1.6.1 i vi bên thuê 10
1.1.6.2 i vi công ty cho thuê tài chính 11
1.1.6.3 i vi nn kinh t 11
1.1.7 Các ri ro trong hot đng cho thuê tài chính 11
1.2 Tng quan v n xu 13
1.2.1 Khái nim n xu 13
1.2.2 Tác đng ca n xu cho thuê tài chính 15
1.2.2.1 i vi công ty cho thuê tài chính 15
1.2.2.2 i vi bên thuê. 16
1.2.2.3 i vi nn kinh t và các ch th khác 16
1.2.3 Mt s yu t nh hng đn n xu ti công ty cho thuê tài chính 16
1.2.3.1 Nhóm yu t t phía khách hàng thuê. 16
1.2.3.2 Nhóm yu t t phía công ty cho thuê tài chính. 18

1.2.3.3 Nhóm yu t khác 19
1.3 Các công trình nghiên cu trc đây 20
1.4 Các ch tiêu đánh giá n xu ti Công ty cho thuê tài chính 22
Kt lun chng 1 24


CHNG 2 : THC TRNG N XU TI CÁC CÔNG TY CHO THUÊ
TÀI CHÍNH VIT NAM 25
2.1 Thc trng cho thuê tài chính ti Vit Nam 25
2.1.1 Sn phm ca công ty cho thuê tài chính 25
2.1.2 Tình hình chung v cho thuê tài chính 25
2.1.3 C cu d n cho thuê tài chính ti Vit Nam 29
2.1.3.1 Theo thành phn kinh t 29
2.1.3.2 Theo loi tài sn thuê 30
2.2 Thc trng n xu cho thuê tài chính ti Vit Nam 32
2.2.1 Tình hình chung v n xu cho thuê tài chính 32
2.2.2 C cu n xu ti các công ty cho thuê tài chính Vit Nam 34
2.2.2.1 Theo công ty cho thuê tài chính 34
2.2.2.2 Theo loi tài sn thuê 35
2.2.2.3 Theo nhóm n 37
2.3 ánh giá thc trng cho thuê tài chính 38
2.3.1 Mt s thành tu 38
2.3.2 Hn ch và nguyên nhân 40
2.3.3.1 Hn ch 40
2.3.3.2 Nguyên nhân 41
Kt lun chng 2 43
CHNG 3: NG DNG MÔ HÌNH HI QUY BINARY LOGISTIC
TRONG PHÂN TÍCH CÁC YU T NH HNG N N XU TI
CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH VIT NAM 44
3.1 Lc kho mt s nghiên cu v các yu t nh hng đn n xu 44

3.1.1 Các yu t v mô 44
3.1.2 Các yu t vi mô 44
3.2 ng dng mô hình hi quy Binary Logistic trong phân tích các yu t
nh hng đn n xu ti các công ty cho thuê tài chính Vit Nam 45
3.2.1 Mô hình nghiên cu 45
3.2.2 Thit k nghiên cu 47
3.2.2.1 Phng pháp nghiên cu 47
3.2.2.2 Quy trình nghiên cu 48
3.2.3 Xây dng bng câu hi 49
3.2.4 Mu nghiên cu 49
3.3 Kt qu mô hình nghiên cu 49
3.3.1 Phân tích thông tin c bn v khách hàng qua mu kho sát 49
3.3.2 Phân tích hi quy Binary Logistic 54
3.3.2.1 Kim đnh mô hình 54
3.3.2.2 Kt qu mô hình 56
Kt lun chng 3 60
CHNG 4: MT S GII PHÁP VÀ KIN NGH NHM HN CH
N XU TI CÁC CÔNGTY CHO THUÊ TÀI CHÍNH VIT NAM 61
4.1 nh hng ca Chính ph v qun lý n xu ti các công ty cho thuê
tài chính Vit Nam 61
4.2 Mt s gii pháp nhm hn ch n xu ti các công ty cho thuê tài
chính Vit Nam 62
4.2.1 Nhóm yu t t phía công ty cho thuê tài chính 62
4.2.2 Nhóm yu t t phía khách hàng thuê 64
4.2.3 Nhóm yu t khác 66


4.2.4 Mt s gii pháp khác 66

4.3 Mt s kin ngh nhm hn ch n xu ti các công ty cho thuê tài
chính Vit Nam 69
4.3.1 i vi Chính Ph 69
4.3.2 i vi Ngân hàng nhà nc 70
4.3.3 i vi Hip hi cho thuê tài chính Vit Nam 72
4.3.4 i vi c quan nhà nc có thm quyn 72
Kt lun chng 4 73
KT LUN 74
TÀI LIU THAM KHO
PH LC















DANH MC CH VIT TT

BCBS : y ban Basel v giám sát ngân hàng (Basel committee on banking
supervision)
BIDV : Ngân hàng Thng Mi C Phn u T và Phát Trin Vit Nam

CTTC : Cho thuê tài chính
CIC : Trung tâm thông tin tín dng
CTCK : Công ty chng khoán
DATC : Công ty mua bán n và tài sn tn đng doanh nghip
DN : Doanh nghip
GDP : Tng sn phm quc ni
IMF : Qu tin t th gii
M&A : (Mergers and Acquisitions) Mua bán và sáp nhp
MTV : Mt thành viên
NH : Ngân hàng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHNN : Ngân hàng nhà nc
ROE : T sut sinh li trên vn ch s hu
ROA : T sut sinh li trên tài sn
SPSS : (Statistical Pakage for Social Sciences) Phn mm x lỦ thng kê
dùng trong các ngành khoa hc xã hi
TCTD : T chc tín dng
TNHH : Trách nhim hu hn
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
VAMC : Công ty qun lỦ tài sn ca các T chc tín dng
VCCI : Phòng thng mi và công nghip Vit Nam
WTO : (Word Trade Organization) T chc thng mi th gii



DANH MC CÁC BNG

Bng 1.1 : So sánh v khái nim n xu ca các t chc, quc gia 15
Bng 2.1 : Danh sách các công ty CTTC Vit Nam tính đn 31/12/2012 26
Bng 2.2 : T trng d n CTTC so vi tng d n tín dng 27

Bng 2.3 : Huy đng vn ti các công ty CTTC Vit Nam 27
Bng 2.4 : D n CTTC 28
Bng 2.5 : C cu d n CTTC theo thành phn kinh t ca khách hàng 29
Bng 2.6 : C cu d n CTTC theo loi tài sn thuê 30
Bng 2.7 : N xu ti Công ty CTTC Vit Nam 32
Bng 2.8 : N xu và t l n xu ti công ty CTTC Vit Nam 34
Bng 2.9 : C cu n xu CTTC theo loi tài sn thuê 36
Bng 2.10 : C cu n xu CTTC theo nhóm n 37
Bng 3.1 : Nhng yu t nh hng đn n xu 48
Bng 3.2 : Thông tin kho sát v các bin đc lp 50
Bng 3.3 : Omnibus Tests of Model Coefficient 54
Bng 3.4 : Model Summary 55
Bng 3.5 : Mc đ chính xác ca d đoán (Classification Table
a)
55
Bng 3.6 : Kt qu phân tích các yu t nh hng đn n xu (Variables in the
Equation) 56











DANH MC CỄC BIU, S 

Biu đ 2.1 : T trng huy đng vn ti các Công ty CTTC Vit Nam 27
Biu đ 2.2 : T trng d n CTTC theo thành phn kinh t ca khách hàng 29
Biu đ 2.3 : T trng d n CTTC theo loi tài sn thuê 31
Biu đ 2.4 : T trng n xu CTTC theo loi tài sn thuê 35
S đ 3.1 : S đ quy trình nghiên cu 48



1

LI M U
1. Lụ DO CHN  TĨI
Th trng CTTC  Vit Nam còn khá mi m so vi th gii nhng đc
các doanh nghip đón nhn rt cao, đc bit các doanh nghip va và nh.  Vit
Nam, s lng doanh nghip va và nh chim gn 97% tng s doanh
nghip(VCCI, 2011). CTTC là kênh tín dng trung và dài hn, rt phù hp vi
doanh nghip va và nh vì CTTC không cn tài sn th chp. Do vy, đây là th
trng đy tim nng cho các công ty CTTC phát trin.
Do nh hng cuc khng hong kinh t toàn cu nm 2008, suy thoái kinh
t nm 2009, lm phát 2010 kéo dài cho đn nay làm cho nn kinh t trong nc
vn còn nhiu khó khn.  kim ch lm phát, chính ph đã thc hin các chính
sách tht cht tin t, gim đu t công…làm cho ngun vn ca doanh nghip b
khan him, nn sn xut trong nc b trì tr, hàng tn kho nhiu. Hot đng kinh
doanh ca doanh nghip b suy gim đáng k, thua l, kh nng tr n ca các
doanh nghip suy gim làm cho nguy c n xu ti các công ty CTTC tng cao.
Tính đn cui nm 2012, t l n xu ti các Công ty CTTC chim gn 50%
tng d n (U ban giám sát quc gia, 2012). ó là vn đ đc nhiu ngi quan
tâm vì nó nh hng không nh đn nn kinh t. Vic đánh giá thc trng n xu và
tìm ra nguyên nhân, cng nh xác đnh các yu t nh hng đn n xu ti các
Công ty CTTC đ t đó có gii pháp hn ch n xu là đ tài rt hp dn, thu hút

nhiu ngi di nhiu góc đ khác nhau.
Chính vì th, tác gi chn đ tài “N xu ti các công ty CTTC Vit Nam”
đ làm lun vn tt nghip.




2

2. MC TIểU NGHIểN CU
Lun vn s làm rõ 4 mc tiêu :
 Tìm hiu c s lỦ lun v n xu CTTC.
 ánh giá thc trng n xu ti các công ty CTTC Vit Nam trong thi
gian qua.
 Xác đnh các yu t nh hng đn n xu ti các công ty CTTC Vit
Nam.
 Trên c s phân tích thc trng và các yu t nh hng đn n xu t đó
đ xut mt s gii pháp nhm hn ch n xu ti các công ty CTTC Vit Nam
trong thi thi gian ti.
3. I TNG VĨ PHM VI NGHIểN CU
- i tng nghiên cu ca đ tài là n xu ti các công ty CTTC Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu:
 Phm vi v không gian:
S liu kho sát đc s dng trong đ tài là s liu đc nghiên cu tai các
công ty CTTC và doanh nghip có thuê tài chính  TPHCM.
 Phm vi v thi gian:
S liu s dng trong đ tài t nm 2010 đn 2012.
 Phm vi v ni dung:
Vì thi gian, kiên thc có hn và ngun thông tin có th thu thp đc hn
ch nên trong phm vi đ tài này ch đánh giá thc trng n xu, tìm ra nguyên

nhân và nhng yu t nh hng đn n xâu và t c s đó đ xuât mt s gii
pháp đ hn ch n xâu ti các công ty CTTC Vit Nam thuc Hip hi CTTC Vit
Nam trong thi gian ti. Các công ty CTTC Vit Nam thuc Hip hi CTTC Vit
Nam bao gm 9 công ty (ngoài tr các công ty CTTC 100% vn nc ngoài và đn
3

ngày 25/11/2011 ch còn 8 công ty do công ty CTTC BIDV và Công ty CTTC 2
BIDV sáp nhp thành Công ty CTTC TNHH MTV BIDV).
4. PHNG PHỄP NGHIểN CU
4.1 Phng pháp nghiên cu:
Lun vn s dng phng pháp so sánh, phân tích, tng hp và kho sát.
Nghiên cu này gm 2 bc chính là nghiên cu s b và nghiên cu chính
thc.
Nghiên cu s b đc thc hin bng phng pháp đnh tính, da vào c s
lỦ thuyt và tham kho Ủ kin ca các chuyên gia trong lnh vc CTTC v các
thang đo dùng đ đo lng n xu. T đó hiu chnh các thang đo đ đa ra bng
câu hi chính thc dùng cho nghiên cu chính thc.
Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp đnh lng thông
qua bng câu hi phng vn trc tip hoc qua email. Nghiên cu này nhm xác
đnh mc đ quan trng ca các yu t và đc kim đnh bng mô hình hi quy
Binary Logistic. Kt qu nghiên cu đc x lỦ bng phn mm SPSS 20.0.
4.2 Phng pháp thu thp thông tin:
Thông tin th cp: các báo cáo ca Hip hi CTTC Vit Nam, tp chí, trên
mng internet…
Thông tin s cp: phng vn trc tip hoc qua email các doanh nghip có
thuê tài chính ti các công ty CTTC TPHCM.
5. ụ NGHA KHOA HC VĨ THC TIN CA  TĨI
Kt qu ca vic nghiên cu đ tài đã đóng góp v mt khoa hc, thc tin
nh sau:
- H thng hóa c s lỦ lun v n xu.

- ánh giá thc trng hot đng CTTC Vit Nam, tìm ra nguyên nhân nh
hng đn n xu ti các công ty CTTC trong thi gian qua.
- Trên c s phân tích các yu t nh hng đn n xu ti các công ty
CTTC Vit Nam, kt qu phân tích đã ch ra đc nhng yu t nh hng đn n
4

xu trong thi gian qua. T đó giúp cho các công ty CTTC cn xem xét k lng
trong vic ra quyt đnh CTTC đi vi mt d án nhm hn ch ri ro xy ra n
xu.
6. KT CU LUN VN
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, danh mc các t
viêt tt, danh mc các bng biu, s đ và ph lc thì nôi dung ca lun vn gm 4
chng:
Chng 1: Tng quan v n xu ti Công ty CTTC .
Chng 2: Thc trng n xu ti các công ty CTTC Vit Nam.
Chng 3: ng dng mô hình hi quy Binary Logistic trong phân tích các yu
t nh hng đn n xu ti các công ty CTTC Vit Nam.
Chng 4: Mt s gii pháp và kin ngh nhm hn ch n xu ti các
công ty CTTC Vit Nam.

5

CHNG 1
TNG QUAN V N XU
TI CỌNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH

1.1 TNG QUAN V CHO THUÊ TÀI CHÍNH
1.1.1 Khái nim
Khi đ cp đn hot đng CTTC, mi t chc, quc gia đu đa ra nhng
đnh ngha theo cách tip cn ca mình:
Theo đnh ngha ca y ban chun mc k toán quc t (IAS 17): CTTC
là loi cho thuê tài sn mà bên cho thuê có s chuyn giao phn ln ri ro và li ích
gn lin vi quyn s hu tài sn cho bên thuê. Quyn s hu tài sn có th chuyn
giao vào cui thi hn thuê.
Theo tiêu chun k toán M: CTTC là mt giao dch thuê tài sn tho mãn
mt trong các yu t sau:
 Thi hn thuê ln hn 75% thi gian hu dng ca tài sn.
 Hp đng thuê cha điu khon tha thun cho phép bên thuê đc
quyn mua tài sn vi giá thp hn so vi giá tr thc ca tài sn.
 Quyn s hu tài sn đc chuyn giao cho bên thuê vào cui k hn
thuê.
 Giá tr ca hp đng thuê ln hn 90% tng giá tr ca tài sn thuê.
Pháp lut Vit Nam quy đnh ti Lut các TCTD s 47/2010/QH12 ngày
16/06/2010: Hot đng cho thuê tài chính là vic cp tín dng trung hn, dài hn
trên c s hp đng cho thuê tài chính và phi có mt trong các điu kin sau đây:
Khi kt thúc thi hn cho thuê theo hp đng, bên thuê đc nhn chuyn

quyn s hu tài sn cho thuê hoc tip tc thuê theo tha thun ca hai bên;
Khi kt thúc thi hn cho thuê theo hp đng, bên thuê đc quyn u tiên
mua tài sn cho thuê theo giá danh ngha thp hn giá tr thc t ca tài sn cho
thuê ti thi đim mua li;
6

Thi hn cho thuê mt tài sn phi ít nht bng 60% thi gian cn thit đ
khu hao tài sn cho thuê đó;
Tng s tin thuê mt tài sn quy đnh ti hp đng cho thuê tài chính ít
nht phi bng giá tr ca tài sn đó ti thi đim kỦ hp đng.
Thông qua các đnh ngha đc nêu trên, có th thy s khác bit nht đnh
trong quy đnh v CTTC gia các quc gia và t chc. Theo IAS 17, đnh ngha
CTTC cha quy đnh rõ nhng ni dung sau: ch th la chn mua tài sn, tính
không hy ngang ca hp đng, thi hn thuê so vi thi gian hu dng ca tài sn,
giá mua li tài sn so vi giá tr thc ca tài sn. Còn theo tiêu chun k toán M,
đnh ngha CTTC đã b sung thêm mt s ni dung so vi ISA 17 nhng cha quy
đnh v tính không hy ngang hp đng CTTC.
- Theo quy đnh pháp lut Vit Nam, giao dch CTTC quy đnh đy đ ni
dung hn so vi IAS 17, nhng tài sn cho thuê ch là đng sn.
Cn c vào các khái nim nêu trên, đ nhn bit mt giao dch thuê tài sn
thuc thuê tài chính hay cho thuê thông thng thì giao dch CTTC đó phi tha
mãn mt trong nhng điu kin sau:
Khi kt thúc thi hn cho thuê theo hp đng, bên thuê đc chuyn quyn
s hu tài sn thuê hoc đc tip tc thuê theo s tho thun ca hai bên;
Khi kt thúc thi hn cho thuê theo hp đng, bên thuê đc quyn u tiên
mua tài sn thuê theo giá danh ngha thp hn giá tr thc t ca tài sn thuê ti thi
đim mua li;
Thi hn cho thuê mt loi tài sn ln hn 75% thi gian hu dng tài sn.
i vi Vit Nam, thi hn cho thuê mt loi tài sn ít nht phi bng 60% thi
gian cn thit đ khu hao tài sn thuê;

Tng s tin thuê mt loi tài sn quy đnh ti hp đng CTTC, ít nht phi
tng đng vi giá tr ca tài sn đó ti thi đim kỦ hp đng.
1.1.2 c đim
T nhng khái nim trên, CTTC có nhng đc đim nh sau:
CTTC là hot đng tín dng trung và dài hn;
7

Bên cho thuê là các Công ty CTTC thành lp và hot đng theo quy đnh ca
pháp lut.
Bên thuê là các cá nhân, t chc thuc nhiu thành phn kinh t.
i tng cho thuê là các tài sn phc v cho nhu cu ca bên thuê mà
không b pháp lut nghiêm cm. Riêng Vit Nam, đi tng cho thuê là các đng
sn.
Là hp đng không hy ngang khi các bên cha thc hin hay thc hin
cha ht ngha v ca mình theo quy đnh ti Hp đng CTTC.
Bên cho thuê cam kt mua tài sn theo yêu cu ca bên thuê và nm gi
quyn s hu đi vi tài sn cho thuê.
Bên thuê s dng tài sn thuê và thanh toán tin thuê trong sut thi hn thuê
đã đc hai bên tho thun .
Kt thúc thi hn cho thuê, bên thuê có th xin thuê tip tc hoc thanh lý
hp đng cho thuê, chuyn quyn s hu tài sn cho bên thuê theo giá chn mua đã
tha thun.
1.1.3 Các ch th tham gia trong giao dch cho thuê tài chính
Ch th tham gia trong giao dch CTTC có th bao gm bên cho thuê, bên
thuê, nhà cung cp và mt s ch th khác. Trong đó bên cho thuê và bên thuê là
nhng ch th chính.
1.3.1.1 Bên cho thuê
Bên cho thuê là các Công ty CTTC dùng vn ca mình mua các tài sn, thit
b đ xác lp quyn s hu ca mình đi vi các tài sn, thit b đó ri đem cho thuê
đ ngi thuê s dng trong mt thi gian nht đnh.

Hin nay các công ty CTTC có th đc phân thành ba loi da trên mô hình
kinh doanh bao gm: công ty đc lp (independents), công ty ph thuc (captives)
và công ty môi gii (brokers)
Các công ty CTTC đc lp hot đng đc lp vi các nhà cung cp và chim
phn ln th trng thuê tài chính. Công ty CTTC ch thc hin vic mua máy móc
thit b t nhà cung cp do bên thuê chn và cho bên thuê thuê.
8

Công ty cho thuê ph thuc là các công ty do các nhà cung cp lp ra đ tài
tr cho sn phm ca chính h. V bn cht, “ CTTC ph thuc” có th coi là mt
phng thc xúc tin bán hàng thông qua vic cung cp cho khách hàng mt
phng thc tài tr.
Công ty CTTC môi gii thng đóng vai trò trung gian trong quá trình thuê
mua thông qua vic tìm kim và kt ni bên thuê, nhà cung cp vi các công ty
CTTC thc th.
1.3.1.2 Bên thuê
Bên thuê là các t chc, cá nhân gm các loi hình doanh nghip, các công
ty, xí nghip t chc kinh t và cá nhân, h gia đình có nhu cu s dng tài sn,
thit b. Bên thuê là ngi có nhu cu tài tr di hình thc thuê tài chính.
1.3.1.3 Nhà cung cp
Nhà cung cp là các công ty, các hãng sn xut hoc kinh doanh nhng tài
sn và thit b mà bên thuê cn đ s dng. Nhà cung cp thc hin vic chuyn
giao, lp đt tài sn, thit b theo hp đng mua bán, hng dn k thut cho công
nhân vn hành, bo trì, bo dng tài sn, thit b.
1.3.1.4 Các ch th khác
Bên cho vay: các ngân hàng hay t chc tài chính, tín dng khác cho bên cho
thuê vay vn hay bo lãnh đ mua thit b t nhà cung cp.
Công ty bo him: có vai trò cung cp bo him tài sn nhm hn ch ri ro
tài sn trong quá trình cho thuê.
1.1.4 Tài sn cho thuê tài chính

Tài sn CTTC là nhng tài sn nhm đáp ng nhu cu ca bên thuê mà
không b pháp lut nghiêm cm.
Xét v mt pháp lỦ, bên cho thuê là ch s hu ca tài sn cho thuê ti mi
thi đim khi bên thuê cha mua tài sn hay bên cho thuê cha giao quyn s hu
tài sn cho bên thuê. Do đó, bên thuê ch đc quyn s dng tài sn mà không có
các quyn nh bán, th chp hoc cm c hoc chuyn nhng cho ngi khác.
9

Trong trng hp bên thuê mun thay đi hình dáng, đa đim lp đt hoc vn
hành tài sn phi đc s đng Ủ ca bên cho thuê.
Xét v mt kinh t, mc dù bên cho thuê là ch s hu v mt pháp lỦ nhng
h không trc tip s dng tài sn, quyn li này giao cho bên thuê. ây chính là s
hu v mt kinh t. Bên thuê đng ra khai thác tính hu ích ca tài sn và cam kt
gánh chu mi ri ro liên quan đn tài sn thuê. Do đó, bên thuê phi chu chi phí
mua bo him, bo trì tài sn trong sut thi gian thuê.
1.1.5 Các hình thc cho thuê tài chính
1.1.5.1 Cho thuê tài chính hai bên: Bên cho thuê s dng tài sn sn có đ
thc hin nghip v CTTC. ây là phng thc bán hàng ca nhà sn xut thông
qua hình thc tài tr. Ch th tham gia giao dch cho thuê di hình thc này gm
bên cho thuê và bên thuê.
1.1.5.2 Cho thuê tài chính ba bên: ây là hình thc cho thuê c đin
(CTTC thun – net lease) và đc áp dng ph bin. Vi hình thc này, ch th
tham gia vào giao dch CTTC là bên thuê, bên cho thuê và bên cung cp tài sn.
Bên cho thuê s thc hin vic mua tài sn theo yêu cu ca bên thuê và đã đc hai
bên tho thun theo hp đng.
1.1.5.3 Mua và cho thuê li: ây là mt dng đc bit ca CTTC hai bên vì
tham gia giao dch CTTC di hình thc này ch có 2 bên: Bên bán đng thi là bên
thuê tài chính và Công ty CTTC.
Hình thc này thng đc áp dng trong trng hp doanh nghip phát
sinh nhu cu v vn lu đng thì có th bán li tài sn ca mình cho công ty CTTC

và thuê tài chính li tài sn đó. Nh vy doanh nghip va có vn lu đng cho hot
đng sn xut kinh doanh mà vn đc s dng tài sn.
1.1.5.4 Cho thuê hp tác: nhm gii quyt đc nhu cu thuê tài chính
vt quá gii hn CTTC hoc quá kh nng ngun vn ca Công ty CTTC hoc các
Công ty CTTC mun phân tán ri ro. Giao dch CTTC này có s tham gia ca bên
th t- bên cho vay gm mt hay nhiu ngân hàng hay nhà tài chính cho bên cho
thuê vay vn mua thit b cho thuê. Mi quan h giao dch gia bên cho thuê, bên
10

thuê và bên cung cp ging nh hình thc CTTC c bn. Riêng bên cho thuê phi
kỦ thêm hp đng tín dng vi bên cho vay và thanh toán tin vay. Hình thc này
thng s dng cho thuê đi vi các tài sn có giá tr ln nh máy bay, tàu thy…
1.1.5.5 Cho thuê giáp lng: Là hình thc CTTC mà thông qua s đng Ủ
ca bên cho thuê, bên thuê th nht cho bên thuê th hai thuê li tài sn mà trc đó
h đã thuê. Ngi thuê th nht mc dù không chu nhng ri ro liên quan trc tip
đn tài sn thuê bi đã chuyn giao cho ngi th hai nhng vn phi chu trách
nhim nh là mt ngi thuê tht s theo nhng điu khon đã quy đnh trong hp
đng.  đây, vai trò ca ngi thuê th nht va là ngi thuê tài sn va là ngi
cho thuê.
Mi hình thc CTTC đu có nhng đc đim, u và nhc riêng. Tùy thuc
vào nhu cu, điu lin mà các ch th xác đnh hình thc cho thuê phù hp.
1.1.6 Vai trò ca cho thuê tài chính
Hot đng CTTC không nhng mang li li ích cho các ch th có liên
quan mà còn mang li li ích rt ln cho nn kinh t quc gia.
1.1.6.1 i vi bên thuê
Bên thuê d dàng tip cn ngun vn CTTC do bn cht ca CTTC là không
đòi hi tài sn th chp. iu này to điu kin thun li cho các doanh nghip, đc
bit là các doanh nghip va và nh, doanh nghip mi thành lp.
Mc dù CTTC không trc tip chuyn vn cho doanh nghip nhng thông
qua hình thc CTTC có th giúp doanh nghip gim bt lng tin cn thit đ khi

s hoc m rng hot đng kinh doanh khi đu t máy móc thit b.
Bên thuê hoàn toàn ch đng trong vic la chn tài sn thuê, nhà cung cp.
Trong trng hp doanh nghip đã đu t tài sn c đnh nhng phát sinh nhu cu
vn lu đng thì doanh nghip có th bán và thuê li tài sn đó. Nh vy, doanh
nghip va có vn lu đng cho hot đng sn xut kinh doanh mà va có tài sn
s dng.
CTTC giúp cho doanh nghip hn ch s lc hu, bt kp tc đ phát trin
ca khoa hc công ngh, t đó nâng cao nng lc sn xut, tng tính cnh tranh.
11

iu này rt phù hp cho các doanh nghip có ngành ngh kinh doanh ph thuc
nhiu vào các công ngh hin đi.
1.1.6.2 i vi Công ty CTTC
CTTC góp phn mang li thu nhp cho công ty CTTC, cng nh các hot
đng kinh doanh khác.
CTTC giúp đa dng hóa sn phm tín dng trên th trng tài chính và phân
tán ri ro trong kinh doanh ca công ty CTTC.
1.1.6.3 i vi nn kinh t
CTTC cung ng ngun vn trung dài hn cho đu t phát trin c s h tng
ca nn kinh t. Trong nn kinh t, nhu cu vn trung dài hn rt ln nhng kh
nng đáp ng ca ngân hàng đi vi ngun vn này b gii hn, do ngun vn huy
đng ca ngân hàng chim t trng ln là ngun vn ngn hn.
CTTC to điu kin m rng kh nng tip cn chuyn giao công ngh hin
đi t nc ngoài cho sn xut trong nc.
1.1.7 Các ri ro trong hot đng cho thuê tài chính
Trong hot đng CTTC, ri ro đc hiu là kh nng bên cho thuê không thu
hi đy đ n ca bên thuê. Ri ro cho thuê do bi nhiu nguyên nhân khác nhau:
t phía bên thuê, nhà cung ng, tình hình kinh t v mô….
Ri ro t bên thuê:
Nng lc qun lỦ điu hành ca bên thuê: ri ro này thng gp  các doanh

nghip mi thành lp, ngi qun lỦ thiu kinh nghim trong vic điu hành qun lỦ
doanh nghip.
ụ thc tr n ca bên thuê: ri ro này thng gp  các doanh nghip nh,
h gia đình, h kinh doanh cá th.
Ri ro t hot đng kinh doanh và tài chính ca bên thuê: điu này ph thuc
vào ngành ngh kinh doanh, thâm niên hot đng, s đa dng ca sn phm đu ra,
tính n đnh ca ngun đu vào, trình đ và nng lc ca nhân viên…
Ri ro t nhà cung cp:
Ri ro đo đc t phía nhà cung cp: nhà cung cp có th phi hp vi bên
12

thuê đ nâng giá bán tài sn, gây thit hi cho bên cho thuê .
Nng lc và quy mô ca nhà cung cp: mt s nhà cung cp nh không đ
nng lc t vn, bo trì tài sn thuê. iu này làm nh hng đn kh nng khai
thác kinh doanh ca bên thuê, cng nh gây thit hi v tài sn ca bên cho thuê.
Ri ro t ngành ngh và nn kinh t v mô: đây là ri ro có mc nh hng
ln đn khách hàng thuê, nh hng trc tip đn doanh s đu ra, tình hình thu n
ca khách hàng, kh nng tr n ca khách hàng. Do đó, trong danh mc đu t cho
thuê, bên cho thuê cn đánh giá t trng ri ro trong ngành ngh khi đu t cho thuê
nhm tránh la chn ngành ngh có ri ro cao. Hin nay, nn kinh t đang trong giai
đon khó khn, nh hng đn tt c các ngành ngh, đc bit là ngành xây dng và
vn ti thy.
Ri ro t bên cho thuê:
Ri ro v đo đc ca cán b cho thuê: đây là nguyên nhân làm cho n xu
ca CTTC tng cao. ó là s c Ủ làm sai quy đnh cho thuê, li dng quyn hn đ
t Ủ điu chnh giá c tài sn, tng t l tài tr, đánh giá sai v nng lc ca khách
hàng thuê, gây thit hi ln cho bên cho thuê.
Ri ro v trình đ nng lc ca cán b cho thuê trong vic thm đnh khách
hàng và tài sn cho thuê b sai lch, gây ri ro cao.
Ri ro v tài sn:  đây chú Ủ đn tính thanh khon ca tài sn khi thanh lỦ

và qun lỦ kim soát tài sn trong quá trình cho thuê. Tính thanh khon ca tài sn
bao gm tính ph bin trong vic s dng tài sn, tính kh mi, tính cht công
ngh Hin nay, tài sn cho thuê tài chính có tính thanh khon cao là xe ô tô các
loi.
Ngoài ra còn có các ri ro khác trong quá trình CTTC: thiên tai, l lt, chin
tranh…




13

1.2 TNG QUAN V N XU
1.2.1 Khái nim n xu
Trong hot đng tín dng, n xu luôn tn ti và là vn đ đc mi ngi
quan tâm di nhiu gc đ khác nhau. Theo mt s tác gi, t chc khái nim n
xu nh sau:
Trong Hng dn đ tính toán các ch s lành mnh tài chính ti các quc
gia (FSIs) (IMF’s Compilation Guide on Financial Soundness Indicators, 2004),
Qu tin t th gii (IMF) đa ra đnh ngha v n xu nh sau “mt khon vay
đc coi là n xu khi quá hn thanh toán gc hoc lãi 90 ngày hoc hn; khi
các khon lãi sut đã quá hn 90 ngày hoc hn đã đc vn hóa, c cu li,
hoc trì hoãn theo tha thun; khi các khon thanh toán đn hn di 90 ngày
nhng có th nhn thy các du hiu rõ ràng cho thy ngi vay s không th
hoàn tr n đy đ (ví d khi ngi vay phá sn). Sau khi khon vay đc xp vào
danh mc n xu, nó hoc bt c khon vay thay th nào cng nên đc xp vào
danh mc n xu cho ti thi đim phi xóa n hoc thu hi đc lãi và gc ca
khon vay thay th”.
y ban Basel v Giám sát ngân hàng (BCBS - Basel Committee on
Banking Supervision, 2002) không đa ra đnh ngha c th v n xu. Tuy nhiên,

trong các hng dn v các thông l chung ti nhiu quc gia v qun lý ri ro tín
dng, BCBS xác đnh vic khon n b coi là không có kh nng hoàn tr
(adefault) khi mt trong hai hoc c hai điu kin sau xy ra: (i) ngân hàng thy
ngi vay không có kh nng tr n đy đ khi ngân hàng cha thc hin hành
đng gì đ c gng thu hi ví d nh gii chp chng khoán (nu đang nm gi);
(ii) ngi vay đã quá hn tr n quá 90 ngày. BCBS đc bit nhn mnh ti
khái nim “mt mát có th xy ra trong tng lai” (expected loss) khi đánh
giá mt khon vay. Nh vy, da trên hng dn này, n xu s bao gm toàn b
các khon cho vay đã quá hn 90 ngày và có du hiu ngi đi vay không tr đc
n.

14

Riêng ti Vit Nam, theo Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN sa đi, b
sung cho rng n xu là các khon n thuc các nhóm n di tiêu chun, n nghi
ng, n có kh nng mt vn.
Ti Thông t s 02/2013-TT-NHNN ngày 21/01/2013 quy đnh v phân loi
tài sn có, mc trích và phng pháp trích lp d phòng ri ro thay th cho quyt
đnh 493 và quyt đnh 18, có hiu lc thi hành t 01/06/2014 cho rng n xu là
các khon n thuc các nhóm n di tiêu chun, n nghi ng, n có kh nng mt
vn nhng nguyên tc phân loi n cht ch hn nh có s tham gia ca trung tâm
thông tin tín dng (CIC) vào vic phân loi khách hàng theo nhóm n ca các ngân
hàng.
Thông t 02 là s vn dng phng pháp đánh giá đng nht, vic phân loi
n ca khách hàng s đc áp dng cho toàn b h thng ngân hàng. Các t chc
tín dng s phi phân loi n da vào các tiêu chí phân loi n đc đa ra bi
trung tâm thông tin tín dng (CIC), NHNN. CIC s phân loi n cho khách hàng
da trên chun phân loi n cao nht do các t chc tín dng báo cáo. Bên cnh đó
phân loi n theo thông t 02 phi đng thi theo phng pháp đnh tính và đnh
lng. Các t chc tín dng phi xây dng h thng xp hng tín dng ni b đ

xp hng khách hàng làm c s cho vic xét duyt cp tín dng.
Nh vy khi xem xét đnh ngha n xu ca các NHTM Vit Nam và thông
l quc t, có th thy v mt đnh lng thi gian tr n quá hn t 91 ngày trong
đnh ngha n xu ca Vit Nam và thông l quc t là khá tng đng. Tuy nhiên,
đ đánh giá chính xác hn n xu thì yu t đnh tính xem xét kh nng tr n ca
ngi vay, đc bit không ch có du hiu rõ ràng v vic không tr đc n, mà
còn phi xét ti các tn tht có th xy ra trong tng lai là rt quan trng.