BFDDDSDDWSSASa|saszxczcxc
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
BÙI ANH CHÍNH
NGHIÊN CU CÁC CÚ SC TÁC NG
N CÁC BIN S KINH T V MÔ CA
VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
BÙI ANH CHÍNH
NGHIÊN CU CÁC CÚ SC TÁC NG
N CÁC BIN S KINH T V MÔ
CA VIT NAM
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS NGUYN TN HOÀNG
TP. H Chí Minh – Nm 2013
1
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu, kt qu nêu trong lun vn là
trung thc và có ngun gc rõ ràng.
Tác gi lun vn
BÙI ANH CHÍNH
1
MC LC
LI TA 1
I. GII THIU 1
II. CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 4
2.1 Các nghiên cu nc ngoài 4
2.2 Các nghiên cu trong nc 10
III. MÔ HÌNH VÀ D LIU NGHIÊN CU 14
3.1. Mt s phng thc tác đng ca các cú sc t bên ngoài đn các bin s kinh t v mô trong nc
14
3.2. Xây dng mô hình SVAR cho bài nghiên cu 17
3.2.1 La chn các bin và phân tích s lc 17
3.2.2 Mô hình Structural VAR (SVAR) 18
3.2.3 Các ràng buc cho ma trn ca SVAR 19
3.3. D liu nghiên cu 20
IV. KT QU NGHIÊN CU 22
4.1 Phân tích hàm phn ng đy hay phn ng xung 22
4.1.1 Hàm phn ng đy ca sn lng công nghip trong nc vi các bin bên ngoài 23
4.1.2 Hàm phn ng đy ca lãi sut trong nc (IR) vi các bin v mô bên ngoài 25
4.1.3 Hàm phn ng đy ca t giá hi đoái trong nc (EX) vi các bin v mô bên ngoài 27
4.1.4 Hàm phn ng đy ca ch s giá tiêu dùng trong nc (CPI) vi các bin v mô bên ngoài 29
4.1.5 Hàm phn ng đy ca cung tin (M1) vi các bin v mô bên ngoài 31
4.2. Phân tách phng sai 33
4.3. Phân tích phn ng ca các bin v mô ti Vit Nam 38
4.3.1 Hàm phn ng đy hay hàm phn ng xung 39
4.3.2 Phân tách phng sai 41
V. KT LUN VÀ HN CH NGHIÊN CU 42
2
3
PH LC 1: TNG QUAN NN KINH T VIT NAM
PH LC 2: S NÉT V MÔ HÌNH SVAR
DANH MC TH - HÌNH NH
Hình 3.1: Tác đng lan truyn ca giá du và giá thc phm bên ngoài tác đng đn các bin v mô trong
nc 15
Hình 3.2: C ch lan truyn ca các cú sc ngoi sinh ti các bin s v mô trong nc 16
th 4.1: Phn ng ca sn lng công nghip vi cú sc ch s giá Th gii (Shock 1) 23
th 4.2: Phn ng ca sn lng công nghip vi cú sc ch s sn lng công nghip M (Shock 2)
23
th 4.3: Phn ng ca sn lng công nghip vi cú sc ch s giá ca M (Shock 3) 23
th 4.4: Phn ng ca sn lng công nghip vi lãi sut ca Fed (Shock 4) 23
th 4.5: Phn ng ca bin lãi sut (IR) vi cú sc ch s giá Th gii (Shock 1) 25
th 4.6: Phn ng ca bin lãi sut (IR) vi cú sc sn lng công nghip M (Shock 2) 25
th 4.7: Phn ng ca bin lãi sut (IR) vi cú sc ch s giá tiêu dùng M (Shock 3) 25
th 4.8: Phn ng ca bin lãi sut (IR) vi cú sc lãi sut ca FED (Shock 4) 25
th 4.9: Phn ng ca bin t giá hi đoái vi cú sc ch s giá Th gii (Shock 1) 27
th 4.10: Phn ng ca bin t giá hi đoái vi cú sc sn lng công nghip M (Shock 2) 27
th 4.11: Phn ng ca bin t giá hi đoái vi cú sc ch s giá tiêu dùng M (Shock 3) 27
th 4.12: Phn ng ca bin t giá hi đoái vi cú sc lãi sut FED (Shock 4) 27
th 4.13: Phn ng ca bin ch s giá CPI vi cú sc ch s giá Th gii (Shock 1) 29
th 4.14: Phn ng ca bin ch s giá CPI vi cú sc sn lng công nghip M (Shock 2) 29
th 4.15: Phn ng ca bin ch s giá CPI vi cú sc ch s giá tiêu dùng M (Shock 3) 29
th 4.16: Phn ng ca bin ch s giá CPI vi cú sc lãi sut FED (Shock 4) 29
th 4.17: Phn ng ca bin cung tin M1 vi cú sc ch s giá Th gii (Shock 1) 31
th 4.18: Phn ng ca bin cung tin M1 vi cú sc sn lng công nghip M (Shock 2) 31
th 4.19: Phn ng ca bin cung tin M1 vi cú sc ch s giá tiêu dùng M (Shock 3) 31
4
th 4.20: Phn ng ca bin cung tin M1 vi cú sc lãi sut FED (Shock 4) 31
th 4.21: Phn ng ca sn lng công nghip vi cú sc v mô khác ti Vit Nam 39
th 4.22: Phn ng ca ch s giá tiêu dùng vi cú sc v mô khác ti Vit Nam 39
th 4.23: Phn ng ca cung tin M1 vi cú sc v mô khác ti Vit Nam 39
th 4.24: Phn ng ca lãi sut (IR) vi cú sc v mô khác ti Vit Nam 39
th 4.25: Phn ng ca t giá hi đoái danh ngha vi cú sc v mô khác ti Vit Nam 40
Biu đ PL.1.1 Giá tr GDP tính theo USD t 1985 đn 2012 1
Biu đ PL.1.2 Tng trng GDP trung bình các nc 2
Biu đ PL.1.3 Tng trng GDP ca Vit Nam và GDP thc ca M t 1990 đn 2011 2
Biu đ PL.1.4 Tng trng GDP ca Vit Nam và GDP danh ngha ca M t 1990 đn 2012 3
Biu đ PL.1.5 Mc thay đi t giá hi đoái danh ngha ca Vit Nam t 1995 – 2012 3
Biu đ PL.1.6 Mc thay đi trung bình t giá hi đoái danh ngha (theo USD) hàng nm ca các nc
t 1995 -2012 4
Biu đ PL.1.7 Tình hình xut nhp khu Vit Nam t nm 1986 đn 2012 (VT Millions USD) 5
Biu đ PL. 1.8 So sánh mc trung bình xut nhp khu thay đi hàng nm gia các nc t 1995 – 2012
5
Biu đ PL. 1.9 Chênh lch trung bình gia Xut khu – Nhp khu giai đon t 1995 – 2012 6
Biu đ PL.1.10 Giá tr xut nhp khu Vit Nam t 1996 – 2012 6
Biu đ PL. 1.11 Bin đng CPI hàng nm t 1995 – 2012 7
Biu đ PL.1.12 Bin đng CPI trung bình qua các nm t 1995 đn 2012 gia các nc 8
DANH MC BNG BIU
Bng 3.1: Các bin s nghiên cu trong mô hình SVAR 17
Bng 3.2: Cu trúc h phng trình SVAR dng ma trn 19
Bng 3.3: Kt qu ca kim đnh tính dng theo phng pháp ADF cho các bin 20
Bng 4.1: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca bin ch s sn xut công nghip trong nc
(IP) vi các cú sc t bên ngoài 24
5
Bng 4.2: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca bin lãi sut trong nc (IR) vi các cú sc
t bên ngoài 26
Bng 4.3: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca bin t giá hi đoái danh ngha trong nc
(EX) vi các cú sc t bên ngoài 28
Bng 4.4: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca bin ch s giá tiêu dùng trong nc (CPI)
vi các cú sc t bên ngoài 30
Bng 4.5: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca bin cung tin trong nc (M1) vi các cú
sc t bên ngoài 32
Bng 4.6: Phân tách phng sai ca ch s sn xut trong nc (IP) vi các bin ngoi sinh 33
Bng 4.7: Phân tách phng sai ca ch s giá tiêu dùng trong nc (CPI) vi các bin ngoi sinh 34
Bng 4.8: Phân tách phng sai ca cung tin M1 trong nc (M1) vi các bin ngoi sinh 35
Bng 4.9: Phân tách phng sai ca lãi sut bán buôn trong nc (IR) vi các bin ngoi sinh 36
Bng 4.10: Phân tách phng sai ca t giá hi đoái trong nc (EX) vi các bin ngoi sinh 37
Bng 4.11: Giá tr trung bình t k 1 đn k 20 phn ng ca các bin v mô trong nc vi các cú sc
khác ti Vit Nam 41
Bng 4.12: Phân tách phng sai ca các bin ni sinh ti Vit Nam 41
Bng 4.13: Các loi puzzle ph bin trong nghiên cu thc nghim 44
Bng PL.1.1 Các th trng xut khu chính ca Vit Nam 7
DANH MC T VIT TT
SVAR: Mô hình vector t hi quy cu trúc (Structural Vector Autoregression hay Structural VAR)
VAR: Mô hình vector t hi quy (Vector Autoregression)
ADF: Phng pháp kim đnh nghim đn v Augmented Dickey Fuller
Shock 1: Cú sc t ch s giá hàng hóa th gii (WCPI)
Shock 2: Cú sc t ch s sn xut công nghip ca M (US_IP)
Shock 3: Cú sc t ch s giá tiêu dùng ca M (US_CPI)
Shock 4: Cú sc t lãi sut FED (FED)
Shock 5: Cú sc t ch s sn xut công nghip trong nc (IP)
6
Shock 6: Cú sc t ch s giá tiêu dùng trong nc (CPI)
Shock 7: Cú sc t ch s cung tin M1 trong nc (M1)
Shock 8: Cú sc t ch s lãi sut bán buôn (IR)
Shock 9: Cú sc t ch s t giá hi đoái danh ngha trong nc (EX)
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 1
LI TA
Bài lun vn s dng phng pháp đnh lng bng vic áp dng mô hình Structural Vector
Autoregression (Structural VAR), gi tt là SVAR, đ nghiên cu tác đng ca các cú sc
bên ngoài, nht là cú sc t nn kinh t M, đã tác đng nh th nào ti các bin s kinh t v
mô trong nc nh cung tin M1, lãi sut, t giá hi đoái danh ngha, ch s giá tiêu dùng
CPI, ch s sn xut công nghip (IIP),… ti Vit Nam và mt s nc trong khu vc Châu Á
giai đon t 2004 đn 2012. Qua đó đo lng mc đ tác đng ca các cú sc ngoi sinh ti
Vit Nam và so sánh nó vi các nc trong khu vc. Các nc đc la chn đ so sánh vi
Vit Nam gm: Nht Bn, Hàn Quc và Malaysia, di d liu ly theo tháng t tháng 1/2004
đn tháng 12/2012. D liu đc chy và kim đnh trên phn mm Eviews 6.0. Qua phân
tích cho thy mc đ nh hng ca các bin ngoi sinh là dai dng, phn ng cu trúc ca
các nc trc các cú sc ngoi sinh không đng đu, các cú sc có khuynh hng mnh
k 2-3 và sau đó khuynh hng tim cn dn v giá tr 0 t k 13 tr đi. So vi các nc thì
khi phân tích phng sai cho thy cung tin M1 đc gii thích nhiu bi bin ch s giá sn
xut th gii (WCPI), bin đng ca ch s giá tiêu dùng ca Vit Nam đc gii thích nhiu
ca bin ch s giá tiêu dùng ca M (US_CPI); tng t, bin đng trong t giá hi đoái ca
Vit Nam đc gii thích nhiu bi bin WCPI (ln lt là 18.40% cho k 6 và 17.89% k
24); so vi các nc thì bin lãi sut ca Vit Nam đc gii thích nhiu bi bin FED (sau
Nht Bn), mc đ gii thích này có khuynh hng gim dn theo thi gian.
I. GII THIU
Chính sách tin t luôn là công c giúp n đnh kinh t v mô vi ht nhân là n đnh tin t,
to lp nn tng cho s phát trin chung. Mt khác, nn kinh t th trng bn cht là mt nn
kinh t tin t. Do đó, vic n đnh giá tr đng tin cùng vi vic thit lp nn tài chính quc
gia mnh là mt c s đu tiên cho vic kim ch lm phát và n đnh nn kinh t. Tùy vào
đc đim kinh t hay thi đim c th ti mi quc gia mà chính sách tin t có th xác đnh
theo hai hng: chính sách tin t m rng (tng cung tin, gim lãi sut đ thúc đy sn xut
kinh doanh, gim t l tht nghip nhng lm phát có th tng cao) hay chính sách tin t tht
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 2
cht giúp n đnh đng tin (gim cung tin, tng lãi sut làm gim đu t vào sn xut kinh
doanh t đó gim lm phát nhng tht nghip tng).
Bng nhiu công c khác nhau ca chính sách tin t nh công c tái cp vn, t l d tr bt
buc, nghip v th trng m, lãi sut tín dng,… làm cho vai trò ca c quan điu hành
(thng là Ngân hàng trung ng) giúp n đnh giá tr đng tin, kim ch lm phát, to công
n vic làm, thúc đy phát trin kinh t - xã hi, đm bo s n đnh nn kinh t trong nc
càng th hin rõ nét hn.
Mc đ hiu qu ca chính sách tin t ph thuc vào kh nng ca nhà hoch đnh chính
sách trong vic đánh giá chính xác thi đim, mc đ nh hng ca chính sách lên các hot
đng kinh t và giá c hàng hóa. Vì vy nhu cu đánh giá chính xác mc đ nh hng ca
các cú sc kinh t trong và ngoài nc hay mc đ nh hng ca các chính sách tin t lên
nn kinh t trong nc là mt nhu cu thit yu, giúp các nhà to lp chính sách đa ra các
quyt đnh đúng v chính sách tin t nhm đt đc mc đích phát trin n đnh nn kinh t.
Ti Vit Nam, k t khi đt nc chuyn sang nn kinh t th trng theo đnh hng xã hi
ch ngha, chính sách tin t đã có nhiu đi mi linh hot hn, mang nhiu tính thc tin.
Chng hn, vào thi k bao cp quan nim v lng tin cung ng cho nn kinh t ch bao
gm tin mt và mc cung bao nhiêu, thì sang nn kinh t th trng bên cnh lng tin mt
(C) còn tính đn kh nng to tin ca các ngân hàng thng mi, t chc tín dng khác (D).
Hay nh mc lãi sut cng điu chnh linh đng qua các nm, các giai đon kinh t, ch
không cng nhc lãi sut c đnh trong nhiu nm nh thi kì bao cp.
Ngày nay, trong bi cnh hi nhp sâu rng nn kinh t toàn cu cng nh vic Vit Nam gia
nhp nhiu t chc kinh t th gii nh Qu tin t quc t (IMF), Ngân hàng Th Gii
(Worldbank), t chc thng mi th gii (WTO), din đàn hp tác Á Âu (ASEM), hip hi
các quc gia ông Nam Á (ASEAN), din đàn hp tác kinh t Châu Á-Thái Bình Dng
(APEC),… hay hip đnh thng mi t do song phng và đa phng Vit Nam đã ký vi
t cách quc gia và t cách thành viên nh Vit Nam-ASEAN, Vit Nam – Nht Bn,
ASEAN – Trung Quc, ASEAN – Australia/New Zealand,…đt Vit Nam vào sân chi
chung ca Th gii, chu nh hng ca nhiu tác đng đn t ni ti nn kinh t cng nh
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 3
đn t bên ngoài quc gia. đáp ng đc quá trình hi nhp này, chính sách tin t ca
Vit Nam cn phi thay đi linh hot theo hng thích nghi nhng không b hòa tan trc các
cú sc bên ngoài, t đó ny sinh nhu cu cp thit cn phi nghiên cu tác đng ca các cú
sc kinh t ni sinh và ngoi sinh nh hng nh th nào và mc đ nh hng là bao nhiêu
ti nn kinh t trong nc, đi din qua các bin kinh t v mô. ây cng chính là lý do tôi
chn đ tài “Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam”.
Trên th gii có nhiu phng pháp hay mô hình khác nhau đ nghiên cu nh hng ca các
cú sc kinh t nh phng pháp VECM, phng pháp VAR, Structural VAR, Bayesian
vector autoregression (BVAR), generalized method of moments (GMM),…. tuy nhiên Vit
Nam s lng các nghiên cu s dng các mô hình đnh lng trên là rt ít, vì vy bài nghiên
cu mong mun s dng mt trong nhng phng pháp trên, phng pháp Structural VAR
(tm dch là mô hình vector t hi quy cu trúc), đ nghiên cu nh hng hay tác đng ca
các cú sc bên ngoài, nht là các cú sc đn t nn kinh t M, tác đng nh th nào ti các
bin s v mô ca Vit Nam trong giai đon t tháng 01/2004 đn tháng 12/2012. D liu
đc ly theo tháng, ngoài bin ch s sn xut công nghip Vit Nam đc ly t Tng cc
thng kê Vit Nam, các bin khác đc ly t d liu IMF.
Bài nghiên cu tp trung vào gii quyt ba mc tiêu chính sau đây: đu tiên là đo lng mc
đ tác đng ca các bin ngoi sinh tác đng nh th nào ti Vit Nam?; th hai là so sánh
mc đ chu nh hng ca các bin v mô Vit Nam so vi mt s nc khác nh Nht Bn,
Hàn Quc, Malaysia vi cùng các yu t ngoi sinh bên ngoài (ch yu là các bin v mô ca
M)?; và cui cùng là đo lng phn ng ca chính các bin v mô ti Vit Nam vi nhau
nh th nào?. ây là các nc có kim ngch xut khu ca Vit Nam cao (theo s liu thng
kê ca Cc hi quan Vit Nam), có mi quan h khá gn v đa lý nhau và cng thng đc
chn trong nghiên cu v các cú sc kinh t ti th trng mi ni. Nên vic tìm hiu nh
hng ca các cú s ngoi sinh nh hng nh th nào ti các nc này cng khá quan trng
cho Vit Nam.
Các cú sc ngoi sinh bao gm các cú s t ch s giá hàng hóa th gii (the world
commodity price index), ch s sn xut công nghip ca M (U.S Indutrial Production
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 4
Index), ch s giá tiêu dùng CPI ca M (U.S Consumer Price Index), lãi sut công b ca
FED. Các bin s kinh t v mô trong nc bao gm ch s sn xut công nghip (IIP), ch s
giá tiêu dùng CPI, cung tin M1, lãi sut cho vay bán buôn trung bình ca các ngân hàng
thng mi, t giá hi đoái danh ngha tính theo USD. Các bin đc chy riêng bit theo
mô hình SVAR cho tng nc, sau đó so sánh các nc vi nhau. Vic la chn các bin ph
thuc rt ln vào vic xác đnh đc ma trn toán Ao hay không (xem thêm phn 3.2.3), giúp
mô hình Structural VAR có ý ngha thng kê vi các bin nghiên cu hay không, vì th bài
nghiên cu s dng các bin nghiên cu theo nghiên cu ca Raghavan and Param Silvapulle
(2007)
1
khi nghiên cu v chính sách tin t ca Malaysia trc và sau cuc khng hong tài
chính nm 1997. Các bin này cng đc Cushman và Zha (1997), Fung (2002) đc s
dng trong nghiên cu v các nc trong khu vc ông Nam Á.
Bài nghiên cu gm các phn sau: phn 2 là tng quan các nghiên cu trc đây v nh
hng ca các cú sc kinh t, tip đn là phn phng pháp lun, d liu nghiên cu và cui
cùng là kt qu nghiên cu cng nh nhng hn ch trong nghiên cu.
II. CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1 Các nghiên cu nc ngoài
a/ u tiên là nghiên cu Bartosz Mackowiak
2
(2006), “External Shocks, U.S Monetary
Policy and Macroeconomic Fluctuations in Emerging Markets”
Bài nghiên cu này, tác gi tp trung vào ba câu hi chính sau:
- Mc đ bin đng ca các bin v mô ti th trng mi ni đc gây ra bi các cú sc
ngoi sinh, c th hn là các cú sc t chính sách tin t ca M?
- Các nh hng t các cú sc tin t M lên th trng mi ni ln hn hay là nh hn
trên chính nc M?
- Các nh hng t các cú sc tin t M ti th trng mi ni là nhanh chóng hay vi
mt đ tr?
1
Bài “Structural VAR approach to Malaysian Monetary Policy Framework: Evidence from the Pre- and Post-Asian Crisis
Periods”
2
Department of Economics, Humboldt – Universitat zu Berlin, Germany
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 5
Tác gi s dng mô hình Structural VAR (SVAR) vi các bin kinh t v mô ca mt s nc
ti th trng mi ni, M và giá c hàng hóa th gii. Vi gi đnh rng mt th trng mi
ni là mt nn kinh t nh m (a small economy). Vi gi thit này giúp loi b vic các bin
ni sinh (trong nc) tác đng mnh lên các bin ngoi sinh (nc ngoài) và giúp đo lng
tt hn mc đ nh hng ca các bin ngoi sinh lên các bin v mô trong nc.
Mô hình Structural VAR mà tác gi s dng din gii nh sau:
P
S
sAsA
sAsA
0
2221
1211
)()(
)()(
)(
)(
2
1
sty
sty
=
)(
)(
2
1
t
t
Trong đó,
- Vector bin ni sinh y
1
= {lãi sut ngn hn, t giá hi đoái, sn lng thc (real
aggregate output), ch s giá c (aggregate price level)}
- Vector bin ngoi sinh y
2
= {lãi sut ca FED, ch s giá hàng hóa th gii, cung tin
ca M, sn lng thc ca M (the U.S real aggregate output), ch s giá c ca M
(the U.S aggregate price level)}.
-
)]();([)(
21
ttt
là vector theo phân phi ngu nhiên Gaussian tha mãn
0]0),(|)([
sstytE
và E[ IsstyttE
]0),(|)'()((
.
-
)(
1
t
là vector cú sc cu trúc (structural shocks) có ngun gc ni sinh (trong nc).
-
)(
1
t
là vector cú sc cu trúc có ngun gc ngoi sinh (nc ngoài).
- Do có gi đnh mt nn kinh t mi ni là mt nn kinh t nh m (small open
economy), nên A
21
(s) =0 (vi s = 0,1,…,p).
Bài nghiên cu, nghiên cu ti 08 nc mi ni gm HongKong, Hàn Quc (Korea),
Malaysia, Phillipines, Singapore, Thái Lan và các nc Châu M Latinh là Chilê và Mexico,
vi di d liu ly t tháng 1/1986 đn 12/2000, tr Thái Lan t tháng 1/1987 do thiu d
liu.
Tác gi tìm thy kt qu rng:
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 6
- Các cú sc ngoi sinh gi vai trò quan trng trong vic gii thích s bin đng trong
các bin s kinh t v mô ti các th trng mi ni, đây là khu vc ông Nam Á và
khu vc Châu M Latinh. Các bin này gii thích gn 1/2 bin đng trong t giá hi
đoái (chng hn Thái Lan là 60% cho k 1-24, 65% cho k 25-48; Malaysia là 55%
cho k 1-24, 58% cho k 25-48 ) và mc giá (chng hn Singapore là 51% cho k 1-
24, 81% cho k 25-48; Mexico là 47% cho k 1-24, 78% cho k 25-48); gii thích
khong 1/5 trong bin đng trong lãi sut (chng hn Philippines là 29% cho k 1-24,
42% cho k 25-48) và sn lng thc (chng hn Hongkong là 50% cho k 1-24, 72%
cho k 25-48).
- Mc đ gii thích ca các bin ngoi sinh là khác nhau gia các th trng khác nhau.
- Qua bài nghiên cu, tác gi cng đ xut rng các cú sc ngoi sinh nên đóng mt vai
trò quan trng trong các mô hình áp dng cho th trng mi ni; và nhng thay đi
trong t giá bên ngoài có th có các nh hng khác nhau ph thuc vào có hay không
vic chúng phn nh cú sc vi chính sách tin t ca M hay phn ng mang tính h
thng t lãi sut ca Fed đn các loi cú sc khác; cng nh làm th nào đ gi cân
bng nn kinh t trc nh hng ca các cú sc bên ngoài.
b/. Tip đn là nghiên cu ca 03 tác gi Jean-Pierre Allegret, Cécile Couharde và Cyriac
Guillaumin, bài nghiên cu “The impact of External Shocks in East Asia: Lessons from a
Structural VAR Model with Block Exogeneity”. Các tác gi mun kim tra mc đ nh hng
ca các cú sc ngoi sinh (external shocks) ti các bin đng trong nc ti các nc ông
Nam Á (East Asian) bng mô hình Structural VAR vi các bin chia làm 02 nhóm vector:
vector các bin ni sinh (y
2
) và vector các bin ngoi sinh (y
1
). Các bin ni sinh gm: sn
lng thc (y
d
)
3
, ch s giá nhà sn xut trong nc (p
d
), và t giá danh ngha tính theo USD
(n
d
); bin ngoi sinh gm có giá du thc (rBent – the real oil price), GDP thc ca M
(U.S.gdp – the real U.S.GDP), lãi sut ca Fed (Fed Funds - the Fed Funds interest rate) và
ch s MSCI (MSCI). Các tác gi nghiên cu ti các nc: Trung Quc, Hàn Quc, Hng
3
Trong bài nghiên cu, tác gi ghi nhn ch s này ly là GDP hoc nu không có thì ly ch s sn xut công nghip
(industrial production index).
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 7
Kong SAR
4
, Indonesia, Nht Bn, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, di d liu
ly theo Quý, t Quý 1/1997 ti Quý 4/2010, vi 02 nhóm đc tách ra cho riêng 2 thi kì
khng hong 1997 và 2008. Tác gi s dng bin gi, nhóm 1 cho giai đon Quý 2/1997 đn
Quý 3/2008 và nhóm hai cho giai đon Quý 3/2008 đn Quý 4/2010.
Cng nh các bài nghiên cu khác, các tác gi tách riêng đo lng nh hng ca tng nc,
sau đó tng hp và so sánh mc đ nh hng ca các bin ngoi sinh gia các nc vi
nhau. Qua phân tích, tác gi tìm thy các kt qu sau:
V GDP:
- Trong tt c các nc, tr Indonesia, vi khong thi gian t k 1 đn k 4 thì các cú
sc ngoi sinh gii thích ít nht 11% cho bin đng ca GDP, riêng GDP ca Nht Bn
và Hng Kông d b nhy cm nht vi các cú sc ngoi sinh này, tng ng là 58.8%
và 36.8%.
- Trong giai đon t Quý 1/1996 đn Quý 4/2010, th hin s tng lên rõ ràng nh
hng ca các cú sc ngoi sinh. Nht là trong ngn hn, các cú sc này gii thích hn
15% bin đng ca GDP; còn trong dài hn xét t k 16-20 các cú sc này đu tng,
tr Hng Kông – gim xung mc 28.92% so vi mc ngn hn 32.87% (mc ngn
hn t k 1 đn k 4).
- Các cú sc ngoi sinh nh hng nhiu lên ch s giá ngi sn xut (PPI-producer
price index) hn so vi ch s GDP. Trong khi đó giai đon 1996-2010, thì GDP trong
nc có khuynh hng b nh hng nhiu hn bi giá du th gii.
V giá tr t giá danh ngha:
- Tác đng ca các cú sc ngoi sinh lên bin t giá danh ngha tính theo USD (gi tt là
NER) thì thp trong k 1-4 cho các nc và có 06 nc di 10% là Trung Quc
(9.53%), HongKong (8.11%), Indonesia (7.46%), Japan (1.63%), Malaysia (8.87%) và
Thailand (6.29%); còn trong dài hn vi k 16-20 thì giá tr tác đng này ln vi tt c
4
Hong Kong Special Administrative Region (Hong Kong SAR) là mt đc khu hành chính thuc Cng hòa Nhân dân
Trung Hoa nm trên b bin ông Nam ca Trung Quc, gm hn 260 hòn đo, nm v phía ông ca ng bng châu
th Châu Giang, giáp vi tnh Qung ông v phía Bc và nhìn ra bin ông phía ông, Tây và Nam.
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 8
các nc nghiên cu. c bit trong giai đon 1996-2010, giá tr tác đng này tng
đáng k, nh Japan (t 1.63% lên 23.65% cùng k 1-4), Trung Quc (t 9.53% lên
46.02% cho k 1-4, 90.89% cho k 16-20).
V ch s PPI:
- nh hng ca giá du thì mnh hn lên ch s PPI so vi các bin s khác. Bài
nghiên cu cng cho thy rng các cú sc thc thì nh hng mnh hn các cú sc v
tài chính (đi din là ch s MSCI) hay tin t (đi din là ch s Fed Funds). Trong tt
c các nc, trong ngn hn cú sc giá du tác đng lên ch s PPI hn 20% (tr Trung
Quc 15.75%)
Trong bài này, tác gi cng ch ra 02 nguyên nhân chính dn đn s gim sút nh hng GDP
ca M lên các nc Asian. Th nht là do bt đu t nhng nm 1990 giao dch gia các
nc trong khu vc tng lên. Th hai là do s nh hng thng mi ca Trung Quc ngày
càng tng trong khu vc và trên th gii, theo tác gi ghi nhn thì mc đ này mnh hn t
sau nm 2000.
c/ Tip na là bài “Structural VAR approach to Malaysian Monetary Policy Framework:
Evidence from the Pre- and Post-Asian Crisis Periods”, Mala Raghavan and Param Silvapulle
(2007).
Trong bài nghiên cu này tác gi cng s dng mô hình Structural VAR, vi d liu t tháng
01/1980 đn tháng 05/2006, vi 09 bin đc s dng đ nghiên cu phn ng trc các cú
sc ngoi sinh tác đng nh th nào ti nn kinh t nh mi ni nh Malaysia, nht là tác
đng ti các chính sách tin t ca Malaysia trc và sau cuc khng hong tài chính nm
1997. Di d liu chia làm 02 giai đon: giai đon trc khng hong t tháng 1/1980 đn
tháng 06/1997 và giai đon sau khng hong t tháng 1/1998 đn tháng 5/2006. Các bin
nghiên cu chia thành 02 nhóm: nhóm ngoi sinh gm ch s giá hàng hóa th gii (PC –
World Commodity Price Index), ch s sn xut công nghip M (IP
u
– Industrial
Production), ch s giá tiêu dùng M (P
u
– Consumer Price Index), lãi sut Fed (IR
u
– Federal
Funds rate); nhóm th hai gm ch s sn xut công nghip Malaysia (IP
M
– Industrial
Production), ch s giá tiêu dùng Malaysia (P
M
– Consumer Price Index), cung tin M1 (M
1M
-
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 9
Monetary Aggregate M1), lãi sut qua đêm (IR
M
- Overnight Inter-bank rate) và t giá danh
ngha (EX
M
– Nominal Effective Exchange Rate). Ngoài bin lãi sut Fed và lãi sut qua đêm
đc tính bng đn v phn trm (%), các bin khác đc ly logarit. Tác gi áp đt các ràng
buc xác đnh trong mô hình SVAR nhm mc đích xác đnh liu chng các bin đng trong
các c ch truyn dn tin t ca Malaysia đã thay đi sau cuc khng hong. Hay tác gi k
vng có th cung cp cho ngân hàng trung ng Malaysia (BNM – Bank Negara Malaysia)
các quan đim giá tr trong vic xác đnh các kênh truyn dn quan trng, cung cp nhiu
thông tin v các cú sc chính sách tin t, giúp Ngân hàng trung ng Malaysia tác đng lên
các kênh phù hp đ đm bo chính sách tin t mang li hiu qu, góp phn tng trng kinh
t và duy trì n đnh giá hàng hóa.
Qua phân tích tác gi thu đc các kt qu sau:
- Trong giai đon trc khng hong, các cú sc tin t và t giá có khuynh hng nh
hng đáng k lên sn lng, giá, lãi sut, cung tin và t giá. Sau giai đon khng
hong, cung tin có khuynh hng nh hng mnh lên sn lng.
- Mc đ ca các cú sc bên ngoài và bên trong gim sau giai đon khng hong. C
th, vi cú sc ca các bin bên ngoài nh giá c hàng hóa th gii gim t 0.0198
xung 0.0185, sn lng công nghip ca M gim t 0.0052 xung 0.0049, lãi sut
ca FED gim t 0.4473 xung 0.1178, riêng ch s giá tiêu dùng ca M tng t
0.0020 lên 0.0025; các bin ni sinh nh ch s sn xut công nghip ca Malaysia
gim t 0.0510 xung 0.0235, ch s sn xut công nghip gim t 0.0035 xung
0.0025, cung tin gim t 0.0220 xung 0.0192,…
- Phân tích hàm phn ng đy trc và sau khng hong cho thy các bin ni sinh có
khuynh hng phn ng dng vi các bin ngoi sinh, nht là bin lãi sut qua đêm
ca Malaysia trc khng hong phn ng âm bin lãi sut fed, nhng sau khng
hong phn ng này là dng.
- Khi phân tách phng sai (variance decomposition) tác gi thy rng trc giai đon
khng hong thì k ngn t k 1 đn k 12, mc đ bin đng ca các bin ni sinh
ch yu đc gii thích bng các bin ni sinh trong nc, các bin ngoi sinh tác
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 10
đng nhiu và rõ nét hn t k 24 đn k 48 (chng hn output đc gii thích bng
ch s giá th gii k 1 là 0%, k 12 là 0.7%, sang k 24 là 0.95%, sang k 48 là
15.86%), tuy nhiên vi t giá thì mc đ gii thích ca các bin ngoi sinh đa phn có
khuynh hng gim dn (chng hn k 12 ch s sn xut công nghip M gii thích
10.89%, sang k 24 gim xung 9.83%, k 48 xung 4.78%)
- Trong khi đó giai đon sau khng hong thì mc đ gii thích ca các bin ngoi
sinh li tng mnh hn nhiu theo k dài hn (chng hn ch s giá th gii k 12
gii thích 3.15% bin đng ca cung tin, sang k 24 là 7.25%, k 48 tng vt lên
31.53%; điu này cng xy ra tng t vi ch s giá sn xut công nghip M tác
đng lên lãi sut t mc 2.83% k 12 lên mc 23.72% k 48)
2.2 Các nghiên cu trong nc
Trong phn này, bài nghiên cu ch nêu 02 bài nghiên cu đin hình v s dng mô hình đnh
lng đ nghiên cu các cú sc Vit Nam. Vì đa phn, các bài nghiên cu ti Vit Nam ch
yu tp trung vào các cú sc ni sinh (cú sc trong nc) tác đng lên các bin s kinh t v
mô trong nc, mà phn ln là các nghiên cu yu t tác đng lên lm phát ti Vit Nam, các
nghiên cu cú sc có s dng mô hình SVAR là rt ít.
u tiên là nghiên cu đnh lng đo lng nh hng ca các cú sc ngoi sinh tác đng
đn nn kinh t Vit Nam ca tác gi Nguyn Phi Lân, tác gi đã s dng phng pháp mô
hình Structural VAR (SVAR) đ mô hình hóa khuôn kh chính sách tin t ca mt nn kinh
t th trng vi đ m ln nh Vit Nam trong giai đon sau khng hong tài chính khu vc
nm 1997 vi chui d liu t tháng 1/1998 đn tháng 12/2009, vi các bin thuc hai khu
vc. Khu vc quc t: Ch s CPI ca th gii (WCPI), sn lng công nghip ca Hoa K
(USSL), ch s CPI ca Hoa K (USCPI), lãi sut công b ca FED (USLS) và khu vc
trong nc gm: Sn lng công nghip trong nc (SL), ch s CPI trong nc (CPI), cung
tin M2 (M2), lãi sut ngn hn 3 tháng VND (LS), t giá hi đoái gia USD và VND (EX).
Tác gi thy rng lãi sut VND ca Vit Nam có xu hng chu tác đng tng đi mnh và
ngay lp tc trc xu th bin đng ca giá c th gii và giá c ti Hoa K. iu này hàm ý
rng nn kinh t Vit Nam có đ m tng đi ln, do đó chính sách tin t ca Vit Nam
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 11
tng đi nhy cm và d b tn thng trc các tác đng ca vic tng giá c hàng hóa th
gii. Còn khi nn kinh t Hoa K có xu hng phc hi và n đnh thì lãi sut VND có xu
hng gim và ít bin đng hn so vi mc bin đng ca nó trc vic tng giá c trên th
trng th gii và ti Hoa K. Và sn lng công nghip, CPI và lãi sut trong nc phn
ng tng đi mnh m khi FED thc hin chính sách tin t tht cht. S bin đng ca sn
lng công nghip trong nc trong trung hn ch yu do các nhân t bên ngoài c th là
mc bin đng sn lng công nghip (h s gii thích 14,45%), lm phát ca Hoa K (h s
gii thích 9,25%) và vic điu chnh lãi sut ca FED (h s gii thích 8,14%) cng nh ch
s giá c hàng hóa th gii (h s gii thích 6,78%). Các nhân t trong nc gii thích chính
cho s bin đng sn lng trong nc là s thay đi lãi sut trên th trng tin t (4.62%
cho k 48 tháng), tc đ tng CPI (15.98% cho k 48 tháng) và cung tin M2 (28.94% cho k
48 tháng). Ngoài ra, phân tích phng sai cho thy h s gii thích ca bin sn lng công
nghip ca Hoa K (USSL) và sn lng công nghip trong nc (SL) đi vi s bin đng
ca cung tin M2 (M2) ln lt là 20,07% và 28,94%, cho thy vic tng hay gim mc cung
ng tin ra lu thông ph thuc rt nhiu vào du hin tng trng kinh t trong nc cng
nh tng trng kinh t Hoa K.
Tip đn là nghiên cu ca hai tác gi Nguyn Th Thu Hng và Nguyn c Thành (2010),
bài “Các nhân t v mô quyt đnh lm phát Vit Nam giai đon 2000 – 2010: các bng
chng và tho lun”. Hai tác gi đã s dng phng pháp tip cn da theo các bng chng
nhm xác đnh và phân tích các nguyên nhân c bn ca lm phát Vit Nam trong nhng
nm gn đây. Theo tác gi, nhng nghiên cu v lm phát Vit Nam đa phn tp trung vào
nhân t “cu kéo” ca lm phát và b qua các nhân t “chi phí đy”. Nhân t duy nht t
phía cung đc đa vào mô hình nghiên cu này là giá quc t (thng đc gi là cú sc
cung t bên ngoài). ng thi, mt nhân t quan trong t phía cu cha đc nghiên cu
đnh lng là vai trò ca thâm ht ngân sách và n công đn lm phát. Nghiên cu ca tác gi
vi hi vng s đem đn nhng tho lun chính sách hin nay Vit Nam mt nghiên cu v
mô đáng tin cy vi mt phng pháp mang tính khoa hc và da vào các bng chng thc
nghim v các nguyên nhân ca lm phát.
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 12
Mô hình s dng 12 bin v mô vi s liu theo tháng trong giai đon t nm 2000 đn nm
2010, chia làm hai nhóm bin là nhóm bin truyn thng vi các ch s: Ch s giá tiêu dùng
(cpi), Giá tr sn xut công nghip (ind), cung tin (m2), t giá (ex_rate), lãi sut (in_rate),
giá du th gii (wp_oil) và nhóm bin m rng thêm nhm làm phong phú thêm mô hình
cng nh phù hp hn vi trng hp Vit Nam vi các ch s thêm là: ch s giá go th
gii (wp_rice), ch s giá nhp khu (pi), ch s giá bán ca ngi sn xut (ppi), thâm ht
ngân sách cng dn (p_debt), giá tài sn tài chính (t_val). Các bin đc c lng da trên
mô hình điu chnh sai s VECM (Vector Error Correction Model) tác gi đã tìm thy các kt
qu sau:
Vi nhóm bin truyn thng:
- Th nht là lm phát t l nghch mc đ thp vi thay đi trong tc đ tng trng
sn lng. Kt qu này khng đnh lý thuyt kinh t rng tc đ tng trng cao hn
làm gim áp lc đi vi lm phát.
- Th hai là kt qu ca mô hình khng đnh li kt qu ca các nghiên cu trong quá
kh rng: trong ngn hn, lm phát trong quá kh đóng vai trò quan trng trong vic
quyt đnh lm phát hin ti. Tính trì tr cao này ca lm phát không phi là điu ngc
nhiên, bi do ký c ca ngi dân v siêu lm phát nhng nm 1980 - 1990 và vic
lm phát quay tr li mc trên mt con s ca 2008 vn còn sâu đm.
- Th ba là các kt qu ca mô hình vi nhóm bin truyn thng cng khng đnh li
nhng phát hin trc đây v vai trò rt khiêm tn thm chí hu nh không có ca tin
t và lãi sut trong ngn hn. Tác đng ca tin t lên lm phát ch bt đu có nh
hng sau 5 tháng. Vic tng lãi sut cng có tác đng gim lm phát nhng rt nh.
Mc khác lm phát trong quá kh có tác dng làm tng lãi sut vi đ tr 3 tháng
chng t chính sách tin t đóng vai trò b đng và chm tr trong phn ng vi lm
phát
- Th t là vic phá giá có tác đng làm tng lm phát, kt qu này khác vi kt qu ca
các nghiên cu trc đây ch yu đc nghiên cu trong giai đon t giá đc gi
tng đi cng nhc, và cng do giai đon 2009 – 2010 nim tin ca ngi dân vào
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 13
tin đng b st gim, hot đng đu c và tình trng đô la hóa đã dn đn k vng lm
phát tr li ca ngi dân tng
- Th nm là mô hình c s (truyn thng) khng đnh kt qu nghiên cu trc đây
rng giá quc t không có nhiu tác đng đn lm phát và cng lu ý rng do bin giá
du th gii đi din cho giá ca th gii, còn hin Chính ph Vit Nam vn còn đang
tr giá cho giá du.
Vi mô hình có thêm các bin m rng thì:
- Th nht, trong ngn hn tc đ tng cung tin có tác đng ln hn và dài hn (nhng
vn là tác đng nh) lên PPI hn là lên lm phát và điu tng t cng đúng vi tín
dng. Cho thy chính sách tin t tác đng ln hn đi vi nn kinh t hn là lm phát,
còn lm phát có th ch yu ph thuc vào k vng ca ngi dân. Và bin đng ngn
hn trong lãi sut cng có tác đng nhanh hn, nhng nh hn đi vi lm phát hn so
vi tác đng ca cung tin.
- Th hai, t giá không ch có tác dng lên lm phát mà lên c PPI nhng chm hn.
iu này là do hành vi đnh giá ca doanh nghip thng cng nhc hn do cn phi
có thi gian t khi đu vào đc nhp khu cho đn khi sn lng đc sn xut và
bán ra trên th trng.
- Th ba, nhng thay đi trong thâm ht ngân sách cng dn không có tác đng đn lm
phát trong ngn hn, và có tác đng tuy nh đn PPI sau 4-5 tháng.
- Th t, các cú sc giá th gii nh hng nhiu đn ngi sn xut hn là ngi tiêu
dùng. Nhng thay đi trong giá du hay giá go th gii có tác đng nh hn nhiu so
vi tác đng ca ch s chung và giá go th gii có tác đng ln hn mt chút so vi
giá du th gii.
Tóm li
Trên th gii đã có rt nhiu các nghiên cu s dng mô hình SVAR k t nghiên cu ca
Sims (1972) đ đo lng mc đ phn ng ca các cú sc ngoi sinh tác đng đn các bin s
kinh t v mô trong nc, tuy nhiên Vit Nam s lng các nghiên cu s dng mô hình
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 14
này còn rt ít. Các bài nghiên cu nói chung đu cho thy mc đ tng đ phn ng ca các
bin ngoi sinh ti các bin ni sinh có xu hng tng theo thi gian, nht là sau các cuc
khng hong tài chính, đc bit là các cú sc t nn kinh t M, thay đi lãi sut ca Cc d
tr liên bang M (Fed). Mc đ tác đng ca các cú sc ngoi sinh đn t nn kinh t M tác
đng khác nhau lên các bin s v mô trong nc và khuynh hng phn ng dai dng trong
dài hn. Chng hn nh nghiên cu ca Mackowiak (2003), Ông đã s dng mô hình SVAR
đ đnh lng mc đ ph thuc quc t ca mt vài nc mi ni ti Châu Á và Châu M
La Tinh. Ông ch ra rng phn ln bin đng kinh t v mô ti các th trng mi ni b nh
hng nhiu bi các cú sc ngoi sinh, nhiu trng hp trên 50%. Markowiak tìm ra hai kt
qu chính: đu tiên, các bin đng ngoi sinh trong cú sc đn t chính sách tin t M gii
thích mt phn đáng k bin đng ca các bin ni sinh ti các th trng mi ni. Th hai,
tt c các cú sc ngoi sinh có khuynh hng nh hng dai dng trong dài hn. Hay Gimet
(2011) nghiên cu mc đ d b tn thng ca các nc ông Nam Á s dng mô hình
vector t hi quy cu trúc Bayesian. Bà đã so sánh hai giai đon khng hong là khng hong
nm 1997 – 1999 và giai đon khng hong 2007 – 2009. Kt qu ca Bà ch ra rng mc đ
tn thng tài chính ca các nc ông Nam Á gim trong sut thi k này nhng mc đ
phn ng vi các cú sc tài chính th gii là không ging nhau gia các nc.
III. MÔ HÌNH VÀ D LIU NGHIÊN CU
3.1. Mt s phng thc tác đng ca các cú sc t bên ngoài đn các bin s kinh t v
mô trong nc.
nh hng ca các cú sc bên ngoài mt quc gia theo nhiu phng thc truyn dn đã tác
đng lên các bin s kinh t v mô trong nc theo các mc đ khác nhau. ó có th là nh
hng ca giá du th gii, giá thc phm th gii tác đng lên giá c hàng hóa trong nc,
gây ra lm phát, giá c hàng hóa cao trong khi đó thu nhp cha tng kp đã làm gim mc
tiêu th hàng hóa, kéo theo sn xut trì tr, hàng hóa tiêu th chm hn, làm tng t l tht
nghip cng nh thu nhp thc trong dân c gim do chi phí sinh hot tng lên. Vic tiêu th
hàng hóa khó khn, đy doanh nghip làm n kém hiu qu hn, thu nhp ròng gim, khin
lng tin dành tái đu t cng gim theo. Lm phát tng lên dn đn vic Ngân hàng nhà
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 15
nc (NHNN) phi can thip bng chính sách tin t tht cht, tng lãi sut đ hút tin trong
dân c, kt qu là lm phát gim nhng lng tin cho đu t gim theo kéo kinh t tng
trng chm hn,…
Phng thc lan truyn này có th đc mô phng qua bài nghiên cu ca Muhammad
Arshad Khan et al (2011) “Macroeconomic Effects of Global Food and Oil price Shocks to
the Pakistan Economy: A Structural Vector Autoregressive (SVAR) analysis”.
Ngun: paper “Macroeconomic Effects of Global Food and Oil price Shocks to the Pakistan Economy: A
Structural Vector Autoregressive (SVAR) analysis” ca Muhammad Arshad Khan et al (2011)
Nghiên cu các cú sc tác đng đn các bin s kinh t v mô ca Vit Nam
HVTH: Bùi Anh Chính Trang 16
Mt phng thc truyn dn na theo Jarir Ajluni (2005) đa ra qua bài “Monetary Policy
Shocks in a small open economy: assessing the “Puzzles” of Monetary Policy by SVAR”
(trang 5) là tác đng ca các cú sc bên ngoài lên chính k vng ca các yu t trong nc.
Ngun: paper “Monetary Policy Shocks in a small open economy: assessing the “Puzzles” of Monetary Policy
by SVAR” ca Jarir Ajluni (2005)
c hai phng thc tác đng trên đu cho thy các yu t bên ngoài có tác đng trc tip
hoc gián tip ti các bin s v mô trong nc. Phng thc tác đng trc tip lên giá c
hàng hóa trong nc, sn lng hoc tác đng gián tip lên k vng ca ngi dân dn ti s
tác đng lên sn lng sn xut và giá c hàng hóa, lm phát trong nc,…