B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
H và tên: Nguyn Hoàng Oanh
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHI MINH
H và tên: Nguyn Hoàng Oanh
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60.340.201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGSTS. HOÀNG C
TP. H Chí Minh – Nm 2012
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Mt s ch tiêu ca Vietinbank đt đc
Bng 2.2: Mt s hot đng dch v ca Vietinbank t nm 2007 đn 2011
Bng 2.3: Tình hình tài chính ca các ngân hàng
Bng 2.4: Tình hình chi tit các loi th E-partner
Bng 2.5: S lng th phát hành, s lng máy ATM, POS, doanh s thanh toán ca
mt s ngân hàng thng mi.
Bng 2.6: S lng th phát hành ca Vietinbank (2007-2011)
Bng 2.7: S lng máy ATM, máy POS ca Vietinbank (2007-2011)
Bng 2.8: Doanh s thanh toán th tín dng, th ATM ca Vietinbank (2007-2011)
Bng 2.9: Li nhun kinh doanh th ca Vietinbank (2007-2011)
Bng 2.10: Kho sát khách hàng
Bng 2.11: Kt qu kho sát
DANH MC BIU
Hình 2.1 Biu đ s lng th ATM ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.2: Biu đ s lng th TDQT ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.3: Biu đ s lng máy ATM ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.4: Biu đ s lng máy POS ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.5: Biu đ doanh s thanh toán th ATM ca Vietinbank (2007 – 2011)
Hình 2.6: Biu đ doanh s thanh toán th TDQT ca Vietinbank (2007 – 2011)
DANH MC CÁC T VIT TT
CN Chi nhánh
VCNT n v chp nhn th
NH TMCP CTVN Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
NHCT VN Ngân hàng Công thng Vit Nam
NHCT TW Ngân hàng công thng trung ng
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHPHT Ngân hàng phát hành th
TCTD T chc tín dng
TCKT T chc kinh t
TDQT Tín dng quc t
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
ATM (Automatic Teller Machine) Máy rút tin t đng
CAR (
Capital Adequacy Ratio) H s an tòan vn. KD
EMV (Europay MasterCard Visa) Chun th thông minh
PIN (Personal Identify Number) S mt mã cá nhân
POS (Point Of Sale) Máy chp nhn th
ROA (Return On Average Assets) Li nhun/tng tài sn bình quân
ROE (Return On Average Equity): Li nhun/vn ch s hu bình quân
SMS (Short Message Services) Dch v tin nhn ngn
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun vn vi đ tài “Gii pháp phát trin hot đng dch v th ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam” là công trình nghiên cu ca cá nhân. Các s
liu nêu trong lun vn là hoàn toàn trung thc đc thu thp t ngun thc t.
Tác gi
Nguyn Hoàng Oanh
i
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Xu hng hi nhp khu vc và toàn cu hóa nn kinh t, đc bit là Hip đnh
thng mi Vit – M đã có hiu lc, Vit Nam đã tr thành thành viên th 150 ca T
chc thng mi th gii (WTO), là c hi đ nn kinh t Vit Nam nói chung và ngành
Ngân hàng nói riêng phát trin v chiu rng ln chiu sâu, là c hi đ các Ngân hàng
tip cn mô hình qun lý hin đi, các d án quc t, phát trin các dch v ngân hàng,
đc bit là trong các nghip v thanh toán s đem li ngày càng nhiu li ích cho khách
hàng, to nhiu thun li cho chính ngân hàng, đng thi đy nhanh nhp đ phát trin
kinh t và tc đ chu chuyn tin t.
Hin nay, s phát trin ca khoa hc k thut và nht là các tin b ca công ngh
tin hc đc ng dng vào hot đng ngân hàng, tr thành công ngh tin hc ngân hàng
đã m rng cho hot đng ngân hàng tng lên nhng bc đáng k. nh cao ca s phát
trin các công c thanh toán không dùng tin mt là s ra đi ca tin đin t - th. Trong
bi cnh nn kinh t tài chính Vit Nam hin nay, th - công c chính ca hot đng ngân
hàng bán l đóng mt vai trò ht sc quan trng đi vi mc tiêu phát trin kinh t xã hi
Vit Nam, có tác đng ln đn chính sách tin t cng nh đn hiu qu kinh doanh ca
mi ngân hàng. i vi các ngân hàng thng mi (NHTM), nghip v kinh doanh th
mang li mt đnh hng mi cho hot đng kinh doanh ngân hàng. Theo hng m rng
mng kinh doanh dch v va tng thu nhp, m rng quy mô; va gim ri ro t hot
đng tín dng truyn thng.
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t phng
thc mua bán chu hàng hoá bán l và phát trin gn lin vi s ng dng công ngh tin
hc trong lnh vc ngân hàng. Trong khi th ngân hàng đã đc s dng ph bin và là
mt phn không th thiu trong cuc sng hàng ngày ca đông đo dân chúng trên th
gii thì ti th trng Vit Nam mi thu hút đc s quan tâm, đu t ca các ngân hàng
thng mi trong nc vài nm tr li đây. Hng ti đi tng khách hàng cá nhân,
ii
dch v th tr thành công c quan trng trong chin lc phát trin hot đng ngân hàng
bán l ca các ngân hàng. Phát hành th ghi n và trin khai h thng ATM là la chn
ca các ngân hàng thng mi Vit Nam trong giai đon ban đu gia nhp th trng th,
làm bàn đp cho ngân hàng tip tc trin khai hot đng phát hành và thanh toán th tín
dng quc t. Th ngân hàng tr thành sn phm công ngh hin đi, nó đã và đang tr
nên ph bin rt nhiu nc trên th gii, th vi tính cht an toàn, nhanh chóng, tin
li, gn nh mà không phi dùng tin mt đã ra đi và tng bc thay th các phng
thc thanh toán c đin không còn phù hp vi s phát trin ca kinh t th gii, góp
phn nâng cao đi sng cng đng dân c, nâng cao đi sng xã hi. Vì vy, phát trin
th thanh toán là tt yu khách quan ca xu th liên kt toàn cu; thc hin đa dng hóa
sn phm dch v và hin đi
hóa công ngh ngân hàng đi vi các ngân hàng Vit Nam,
trong đó có Ngân hàng
TMCP Công thng Vit Nam.
Tuy nhiên, đây cng là giai đon cnh tranh khc lit hn, ngân hàng s gp không
ít nhng khó khn và thách thc bi s gia tng ca các ngân hàng nc ngoài ngày càng
rõ rt. Mc dù, ngành Ngân hàng Vit Nam đã góp phn trng yu trong vic cung ng
vn cho nn kinh t nhng trc áp lc phát trin ca nn kinh t hin nay, hot đng ca
ngân hàng cn phi có nhng bc phát trin hn na c v lng ln v cht đ có th
góp phn to đà phát trin cho nn kinh t, góp phn phát trin c s h tng, c s vt
cht k thut, thit b công ngh thông tin, thc hin ch trng kích cu đu t thành
ph.
Nhn thc đc tm quan trng ca hot đng kinh doanh th trong hot đng kinh
doanh ca mt ngân hàng hin đi, chim mt t l tng đi ln trong tng doanh thu và
li nhun, Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam tr thành ngân hàng đi đu trong
vic trin khai hot đng kinh doanh th, trin khai nghip v phát hành và thanh toán
th. Tuy nhiên, tình hình kinh doanh th thanh toán ca Ngân hàng TMCP Công thng
Vit Nam li có nhng đim bt cp. Mc dù, ngân hàng đã có nhng hot đng tích cc
khuch trng dch v th, nhng lng th đc phát hành cha đúng vi tim
nng
hin có. Vi mng li chi nhánh rng khp, th ghi n do ngân hàng Công
thng
phát hành ch yu là đ rút tin mt, còn th thanh toán quc t thì ch yu do ngi nc
iii
ngoài thanh toán, hiu qu s dng máy ATM cng cha cao, nhng đu t mua máy
ATM li tn rt nhiu tin.
Trong bi cnh đó và
sau mt thi gian tìm hiu v thc trng dch v th ti Vit
Nam cng nh nhn thy đc tính cp thit ca vn đ này nên
tôi đã chn đ tài
“Gii
pháp phát trin dch v th ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam” cho lun tt
nghip ca mình, nhm mc đích gii thiu Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
nói chung và sn phm th cu Vietinbank nói riêng. ây là mt dch v giúp cho các
doanh nghip tng ngun vn lu đng, m rng sn xut kinh doanh, thun tin cho cá
nhân phc v tiêu dùng mà không cn phi th chp tài sn; cung cp mt s thông tin c
bn v dch v th đ mi đi tng khách hàng không còn ngn ngi khi tham gia dch
v; giúp các đn v chp nhn th thu đc khon li nhun cao hoc có th né tránh mt
s khó khn thng phát sinh trong hot đng sn xut kinh doanh. ng thi,
vic
nghiên cu s đa ra các gii pháp đ phát trin dch v th
ca Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam, to dng mt thng hiu th ni ting vi bn sc riêng trên th
trng th, thu hút đc s quan tâm ca nhiu ngi,
đt hiu qu kinh doanh tt hin
nay.
2. Mc đích nghiên cu
-
Nghiên cu nhng vn đ c bn ca th ngân hàng, mt công c thanh toán
không dùng tin mt hin đi gn lin vi s phát trin khoa hc công ngh và
nhng li ích mà dch v th mang li cho khách hàng, cho ngân hàng và cho nn
kinh t.
-
Nghiên cu phân tích tình hình kinh doanh th ca Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam trong nhng nm qua đ có cái nhìn bao quát và đnh hng cho
hot đng kinh doanh th ca Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam. T đó, đ xut
mt s gii pháp kh thi nhm góp phn phát trin dch v th ca Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam trong điu kin hi nhp kinh t th gii và khu vc hin
nay.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- Nghiên cu nhng vn đ liên quan đn th ngân hàng, phân tích s liu tình hình
iv
phát hành và thanh toán th ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam, s liu phát
hành th và mt s nét v các ngân hàng có hot đng th ti Vit Nam trong nhng
nm qua (2007-2011).
-
Nghiên cu lý thuyt th ngân hàng, lch s ra đi và phát trin ca th ngân hàng.
Và tham kho ý kin ca thy hng dn, các cán b ca phòng th ti Trung tâm
th và S
Giao dch II Ngân hàng Công thng Vit Nam.
- Trên c s phân tích tng hp đ xut các gii pháp nhm phát trin dch v th ti
Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam.
4. Phng pháp nghiên cu
tài áp dng các phng pháp tip cn thc t, phân tích s liu ca nghip v
phát hành và thanh toán th ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam, các vn bn
pháp quy liên quan đn đ tài.
Da vào các kt qu phân tích, vn dng lý lun vào thc
tin đ đa ra các nhn đnh v tình hình phát trin dch v th ti Ngân hàng TMCP
Công
thng Vit Nam.
Xác đnh nhu cu cp thit phi phát trin th ti Ngân hàng TMCP Công thng
Vit Nam trong điu kin hi nhp kinh t quc t cùng vi các gii pháp có tính kh thi.
5. Kt cu lun vn
Ni dung lun vn đc kt cu trong ba chng:
Chng 1: C s lý lun v th ngân hàng.
Chng 2: Thc trng dch v th ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp phát trin dch v th ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
1
CHNG 1: C S LÝ LUN V TH NGÂN HÀNG
1.1 Th ngân hàng
1.1.1 Khái nim
Th ngân hàng là mt loi th giao dch tài chính đc phát hành bi ngân hàng.
Ngày nay, th ngân hàng – hay vn đc hiu mt cách nôm na là tin đin t - là
phng tin thanh toán hin đi và tiên tin trên th gii. Th ngân hàng ra đi và phát
trin gn lin vi s phát trin và ng dng công ngh tin hc trong ngân hàng.
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, do ngân hàng phát
hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán hàng hoá dch v hoc đ rút tin
mt các máy rút tin t đng hay ti các ngân hàng đi lý trong phm vi s d ca tài
khon tin gi hoc hn mc tín dng đc ký kt gia ngân hàng phát hành th và ch
th. Trong Quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch v h tr hot đng
th ngân hàng ban hành kèm theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15/05/2007
ca NHNN Vit Nam khái nim th đc quy đnh nh sau: “Th ngân hàng là phng
tin do t chc phát hành th phát hành đ thc hin giao dch th theo các điu kin và
điu khon đc các bên tha thun”.
1.1.2 S ra đi và phát trin ca th ngân hàng trên th gii
Th ngân hàng ra đi bt ngun t vic các đi lý bán l cung cp tín dng cho
khách hàng bng cách bán chu, mua hàng trc và tr tin sau. Xut hin ln đu M
vào nhng nm 1920 di cái tên tm gi là “đa mua hàng” (shooper’s plate). Ngi ch
s hu ca loi “đa” này có th mua hàng ti ca hiu phát hành ra chúng và hàng tháng
h phi hoàn tr tin cho ch ca hàng vào mt ngày c đnh, thng là cui tháng.
H thng mua bán chu này cng m đng cho th tín dng ra đi do Ngân hàng
Franklin National Bank Long Island NewYork phát hành ln đu tiên nm 1951
. Tuy
nhiên, v mt lch s th ngân hàng xut hin đu tiên M vi tên gi đu tiên là th
Dinners Club do ý tng ca mt doanh nhân ngi M là Frank Mc Namara. C th: Có
mt ln sau khi dùng ba ti ti mt nhà hàng New York, ông Namara bng phát hin
2
mình không mang theo tin mt. Ông phi gi đin thoi cho v mình mang tin đn đ
thanh toán. Tình trng khó x ln đó khin ông mày mò ch to mt phng tin chi tr
không dùng tin mt trong nhng trng hp tng t nh trên. Công ty ca Frank X.
McNamara phát hành 200 th đu tiên, và tt nhiên th sn phm “xa x” này ch đ dành
cho nhng ngi có ting tm trong xã hi New York. Tính nng duy nht ca nó là
thanh toán hoá đn 27 nhà hàng sang trng ca New York bây gi.
Trong nhng nm sau đó, ngày càng có nhiu các t chc tham gia vào th trng
th ngân hàng: Nm 1955, hàng lot th mi xut hin M nh: Trip
Charge, Golden
Key, Gourmet Club, Esquire Club. Nm 1958, th Card Balanche,
American Express ra
đi và thng lnh th trng
.
Nm 1959, mt s ngân hàng phát hành th tín dng đã cung
ng thêm mt dch v mi đó là th tín dng tun hòan. Vi dch v này, các ch th có
th duy trì s d có trên tài khon vay bng mt hn mc tín dng nu h hoàn thành vic
thanh toán hàng tháng. Khi đó, s tin thanh toán hàng tháng ca ch th s đc cng
thêm mt khon phí tính t nhng khon vay ca ch th. Nm 1960, Bank of America
cho ra đi sn phm th đu tiên ca mình là Bank Americard. n nm 1966, 14 ngân
hàng hàng đu ca M thành lp Interbank, mt t chc mi vi chc nng là đu mi
trao đi các thông tin v giao dch th. Ngay sau đó, vào nm 1967, 4 ngân hàng bang
California đi tên t Bank Card Association thành Western State Bank Card Association
và t chc này đã liên kt vi Interbank cho ra đi th MASTER CHARGE, loi th này
đã nhanh chóng tr thành mt đi th cnh tranh ln ca BANKAMERICARD. n nm
1977, t chc BANKAMERICARD đi tên thành VISA USD và sau đó là t chc th
quc t VISA. Nm 1979, t chc th MASTER CHARGE đi tên thành MASTER
CARD. Hin nay, 2 t chc này vn đang là 2 t chc th ln mnh và phát trin nht
trên th gii.
Do th ngày càng đc s dng rng rãi, các công ty và ngân hàng liên kt vi nhau
đ khai thác lnh vc thu nhiu li nhun này. Th ngân hàng đã có mt khp ni trên
th gii vi nhng hình thc và chng loi đa dng, đáp ng đy đ nhng nhu cu riêng
l ca ngi tiêu dùng,
th dn dn đc xem nh mt công c vn minh, thun li trong
3
các cuc giao dch mua bán. Các loi th Master, Visa, Diners Club, JCB, American
Express (Amex) đc s dng rng rãi trên toàn cu và các loi th thay nhau phân chia
nhng th trng rng ln.
Th Diners Club, th du lch và gii trí T&E (Travel & Entertainment) đu tiên do t
chc th t phát hành vào nm 1949 M, xut hin đu tiên Nht Bn vào nm 1960,
chi nhánh đc qun lý bi Citi Corp, ngi đng đu trong s các ngân hàng phát hành
th. Nm 1990 có 6,9 triu ngi s dng th Diners Club trên toàn th gii vi doanh s
khong 16 t dollars. Hin nay, s ngi s dng th Diners Club đang gim dn đn nm
1993 tng doanh s ch còn khong 7,9 t vi khong 1,5 triu th lu hành.
Th American Express (Amex) ra đi vào nm 1958, t chc American Express phát
hành th Green Amex, không có hn mc tín dng, ch th đc chi dùng và có trách
nhim thanh toán mt ln vào cui tháng. Nm 1987, Amex cho ra đi thêm ba loi th:
Amex Gold, Amex Platinium, và Optima có hn mc tín dng tun hoàn đ cnh tranh
vi th VISA và MasterCard. American Express hin là t chc th du lch và gii trí ln
nht th gii, trc tip phát hành và qun lý ch th, không cp giy phép thành viên cho
các công ty tài chính- ngân hàng. Tng s lng th phát hành có gp 5 ln
Diners Club
và gp 2 ln JCB. Nm 1990, tng doanh thu ch khong 111,5 triu
dollars vi
khong 36,5 triu th lu hành. Nhng đn nm 1993, tng doanh thu
lên khong 124 t
dollars vi 35,4 triu th lu hành và 3,6 triu c s chp nhn
thanh toán.
Th JCB (the Japan-based) là th phát hành ti Nht Bn nm 1961 bi ngân hàng
Sanwa và bt đu phát trin thành mt t chc th quc t vào nm 1981. Th JCB đã phát
trin rt nhanh và là đi th cnh tranh ca American Express trong th trng gii trí và
du lch. Nm 1990 JCB đã phát hành đc 17 triu th vi doanh s thanh toán khong
16,5 t USD. Nm 1992, JCB có 27,5 triu th, khong 2,9 triu c s chp nhn thanh
toán và 160.000 máy rút tin t đng ATM. Cng ging nh Amex, JCB phát hành loi
th đc quyn ca riêng mình và qun lý trc tip đn khách hàng (ch th và đim chp
nhn th).
4
Th Visa là loi th có quy mô phát trin ln nht trên toàn cu. Cui nm 1990 có
257 triu th Visa đang lu hành vi doanh thu khong 354 t dollars. Cui nm 1993
doanh thu ca th Visa đã tng lên đn 542 t dollars, h thng máy rút tin t đng ca
Visa khong 164.000 máy ATM 65 nc trên th gii. Visa không trc tip phát hành th
mà giao li cho các thành viên, đây là điu kin thun li giúp cho Visa d dàng m rng
th trng hn các loi th khác. Hin nay, Visa có hn 22.000 thành viên ti hn 300 nc,
đã phát hành hn 1 t th, 20 triu CSCNT, 840.000 máy rút tin mt, doanh s giao dch
hàng nm đt 1.000 t dollars.
Th Master ra đi vào nm 1966 vi tên gi là Master Charge, là loi th có quy mô
ln trên th gii. Cng ging nh Visa, MasterCard là mt hip hi tài chính quc t riêng
bit, không quan h trc tip vi ch th mà ch qun lý tt c các thành viên phát hành th.
n nm 1990, MasterCard đã phát hành hn 178 triu th vi trên 5.000 thành viên phát
hành th và khong 9 triu CSCNT thanh toán trên toàn th gii. n nm 1993, tng
doanh thu ca MasterCard lên ti 320,6 t dollars và phát hành đc 215,8 triu th đang
lu hành ti 220 nc. Cho đn nay s lng thành viên tham gia vào hip hi MasterCard
đã lên đn hn 30.000 thành viên, mng li rút tin mt đã đc trin khai rng rãi vi
hn 170.000 ATM đt ti hn 200.000 chi nhánh ngân hàng trên th gii.
1.1.3 Phân loi th ngân hàng
Th rt đa dng, phong phú, chúng ta có th phân loi th da trên nhng tiêu chí sau
đây:
1.1.3.1 Phân loi theo đc tính k thut: có 3 loi th
- Th khc ch ni (embossed card): ây là loi th s khai ban đu, đc làm da
trên k thut khc ch ni. Trên b mt th đc khc ni các thông tin cn thit. Hin nay
loi th này không đc s dng na do k thut sn xut thô s, tính bo mt kém và d
làm g.
- Th t (th bng t - Magnetic stripe): đc sn xut vi k thut t tính vi hai di
bng t thông tin phía mt sau th. Th cha nhng thông tin c đnh và không mã hóa
5
đc nên vn đ bo mt thông tin còn nhiu hn ch và th d b li dng đ thc hin
nhng hành vi sai trái nh rút tin, n cp t tài khon ca khách hàng.
- Th thông minh (Smart Card): th đc ng dng k thut vi x lý tin hc và có
đc gn chip đin t, th có cu trúc nh mt máy vi tính. Th thông minh có nhiu
nhóm vi dung lng nh ca chip đin t
khác nhau. ây là th h mi nht ca th
thanh toán, nó khc phc nhiu
nhc đim ca th khc ch ni, th bng t do hn
ch vic s dng th gi mo, đm bo tính an toàn cao. Tuy nhiên, chi phí đ đu t phát
trin h thng th thông minh cng rt cao.
1.1.3.2 Phân loi theo hn mc tín dng
- Th vàng (gold card): đây là loi th có hn mc tín dng cao phc v th trng
cao cp phù hp vi nhng khách hàng có mc sng thu nhp cao, tình hình tài chính
lành mnh, nhu cu chi tiêu ln.
-
Th chun (classic card): đây là loi th có hn mc tín dng thp hn th vàng,
mang tính
ph bin và đi chúng, đc s dng rng rãi nht phù hp vi nhng khách
hàng có mc thu nhp trung bình.
1.1.3.3 Phân loi theo tính cht thanh toán ca th
-
Th
ghi n (Debit card): loi th này hot đng da trên s d tài khon tin gi ca
khách hàng ti ngân hàng nên gn lin vi tài khon tin gi và không áp dng các hn
mc tín dng. Khi thanh toán hàng hóa hay dch v, giá tr giao dch s b khu tr ngay
vào tài khon ca khách hàng, chuyn thng vào tài khon ca c s chp nhn th.
Tuy
nhiên, đ to điu kin
cho ch th trong giao dch, t chc phát hành có th cho phép ch
th chi tiêu hoc rút tin vt quá s d trong mt khong thi gian nht đnh, tùy thuc
vào mi quan h khách hàng, hình thc này gi là thu chi. Th ghi n cng có th dùng đ
rút tin mt. Có hai loi th ghi n c bn:
Th on-line là th ghi n mà giá tr nhng giao dch đc khu tr ngay lp tc
vào tài khon ch th.
Th off-line là th ghi n mà giá tr nhng giao dch s đc khu tr vào tài
khon ch th sau đó vài ngày.
6
-
Th
tín dng (Credit card): là loi th mà ngân hàng s cp mt hn mc tín dng
nht đnh cho ch th đ thanh toán các giao dch ti các c s chp nhn th. Sau đó
khách hàng s phi thanh toán khon tín dng này theo nhng k hn nht đnh. Thông
thng thì th tín dng có hai loi:
Charge Card: khách hàng phi tr toàn b s tin mà khách hàng đã s dng th
đ thanh toán ti các c s chp nhn th vào cui k sao kê (thng là 1 tháng).
Revolving Credit Card (tín dng tun hoàn): khách hàng ch tr s tin thanh
toán ti thiu t 10-20% trên tng hn mc ti đa mà khách hàng đã s dng th
đ thanh toán.
C 2 loi th Charge Card và Revolving Card, khách hàng đu phi tr lãi ngân hàng và
th đc duy trì cho khách hàng s dng nu khách hàng hoàn thành đúng ngha v thanh
toán cho ngân hàng.
- Th rút tin mt (Cash card): dùng đ rút tin mt t tài khon ca ch th ti các
máy rút tin t đng (ATM) hoc ti ngân hàng và s dng các dch v khác do máy
ATM cung cp (Ví d: kim tra s d, chuyn khon, chi tr các khon vay…). Vi chc
nng chuyên dùng đ rút tin, yêu cu đt ra vi ch th là phi ký qu tin vào tài khon
hoc đc ngân hàng cp tín dng thu chi. S tin rút ra mi ln s đc tr dn vào s
tin ký qu.
1.1.3.4 Phân loi theo phm vi s dng
- Th ni đa: là loi th ch đc s dng trong phm vi mt quc gia và đng tin
giao dch là đng bn t ca nc đó. Thông thng th ni đa là nhng th ghi n ca
các ngân hàng thng mi, đc phát hành, đc s dng ti h thng máy
ATM và
mng li các đn v CSCNT trong nc. Tuy nhiên, th này có nhc đim là ngân hàng
phi thu hút mt s lng khá ln nhng đn v chp nhn th và ngi s dng th. Nu
s lng này mà ít thì vic kinh doanh th tr nên không hiu qu, mt khác vic s dng
th b gii hn trong phm vi mt quc gia.
- Th quc t: là loi th không ch đc s dng trong phm vi quc gia mà còn đc
dùng trên toàn th gii. Th quc t đc chp nhn thanh toán trên toàn cu và s dng
7
các loi ngoi t mnh đ thanh toán. phát hành th quc t, t chc phát hành th phi
là thành viên ca t chc th quc t, tuân th cht ch các quy đnh trong vic phát hành
và thanh toán th do t chc th quc t đó ban hành. Khách hàng khi s dng th quc t
phi chu nhiu chi phí hn
so vi th ni đa, đc bit là chi phí liên quan đn vic
chuyn đi ngoi t
gia các quc gia hot đng trong lãnh th ca mt quc gia và s
dng đng tin ca quc gia đó.
Thun li ch yu ca th quc t là ch các ngân hàng nhn đc nhiu s giúp
đ v nghiên cu th trng, x lý và nâng cao nhng yu t k thut ca th t phía
trung tâm th vi chi phí thp hn nhiu so vi s hot đng. Ngoài ra, do đc phát
hành qua mt chng trình đc quyn, th đc nhiu ngi bit đn và d dàng đc
chp nhn rng rãi hu ht mi ni, mang các tin ích cho khách hàng và là ngun li
nhun quan trng ca ngân hàng.
Tóm li: Mc dù đc phân chia thành nhiu loi khác nhau nhng các loi th nói trên
đu có mt đc đim chung nht là dùng đ rút tin mt hoc thanh toán tin hàng hoá
dch v.
1.1.4 Quy trình tng quát v t chc phát hành, thanh toán th
1.1.4.1 Các thành phn tham gia: Hot đng kinh doanh th din ra theo mt chu trình
khép kín, bao gm nhiu ch th tham gia đc c th nh sau:
Th nht: Ch th (Cardholder)
Là ngi đng tên trên th đc ngân hàng phát hành. ây cng là ch tài khon
có liên quan đn hot đng ca th. Ch th có th s dng th đ rút tin mt ti máy
ATM hoc máy POS, hoc khi s dng th đ thanh toán, ch th xut trình cho các c
s chp nhn th đ thc hin giao dch thanh toán. Ch th có mt mã s cá nhân đ s
dng th. Ch th bao gm:
- Ch th chính: Là cá nhân hoc t chc đng tên tha thun v vic s dng th
vi t chc phát hành th và có ngha v thc hin tha thun đó.
8
- Ch th ph: Là cá nhân đc ch th chính cho phép s dng th theo tha thun
v vic s dng th gia ch th chính và t chc phát hành th. Ch th ph chu
trách nhim v vic s dng th vi ch th chính.
Th hai: Ngân hàng phát hành (Issuer)
Là ngân hàng phát hành th và cung cp dch v ca th cho khách hàng. Ngân
hàng cng chu trách nhim trong vic x lý các giao dch, qun lý hot đng ca th và
thc hin vic thanh toán đi vi ch th cho các giao dch phát sinh.
Th ba: Ngân hàng đi lý (Ngân hàng thanh toán – Acquirer)
Là ngân hàng đng ra thanh toán cho các c s chp nhn th nhng giao dch t
phía khách hàng ca ngân hàng vi các c s này. Khi thc hin thanh toán, các c s
chp nhn th xut trình biên lai chng t v vic cung cp hàng hóa dch v cho khách
hàng. ây cng có th là ngân hàng phát hành th.
Th t: n v chp nhn th (Merchant)
Là các đn v cung cp hàng hóa dch v có hp đng ký kt vi ngân hàng v
vic chp nhn thanh toán bng th. Các c s này đc ngân hàng cung cp trang thit
b máy móc đ có th thc hin các giao dch thanh toán bng th.
Th nm: Trung tâm th (Card center)
Là phòng qun lý th trung ng, đi din ca ngân hàng trong quan h đi ngoi
trc tip v phát hành, s dng và thanh toán th vi các t chc th quc t và các ngân
hàng khác. Chu trách nhim điu hành hot đng phát hành, cp phép, tra soát thanh
toán th và qun lý ri ro. ng thi là trung tâm điu hành, thanh toán th gia các chi
nhánh trong h thng ca ngân hàng.
Th sáu: T chc th quc t (International card organizations)
Là đn v đng đu qun lý mi hot đng thanh toán th trong mng li ca
mình. ây là hip hi các t chc tài chính, tín dng ln có mng li hot đng rng
khp và đt đc s ni ting vi thng hiu và sn phm đa dng nh: t chc th
Visa, t chc th MasterCard, công ty th American Express, công ty th JCB, công ty
th Diners Club, …. T chc th quc t đa ra nhng quy đnh c bn v hot đng phát
9
hành, s dng và thanh toán th, đóng vai trò trung gian gia các t chc và các công ty
thành viên trong vic điu chnh và cân đi các lng tin thanh toán gia các công ty
thành viên.
1.1.4.2 Các thut ng liên quan
- Mã s cá nhân (PIN – Personal Identificate Number): ây là mt dãy kí t do ch
th qun lý và ch có ch th mi đc bit. Mã s đc s dng đ thc hin các giao
dch rút tin mt t các máy ATM. Mã s này cn đc tuyt đi gi bí mt vì có th b
li dng th.
- S d tài khon tin gi/tài khon th ca khách hàng: là s tin mà khách hàng np
vào tài khon m ti ngân hàng và s b khu tr khi khách hàng rút tin mt hoc khi s
dng thanh toán các giao dch mua bán.
- Hn mc tín dng (Credit limit): là mt s tin nht đnh ngân hàng quy đnh cp tín
dng cho ch th tùy tng loi th và tng đi tng khách hàng.
- Thi hn hiu lc: là thi gian ch th có th s dng các hot đng rút tin và
thanh toán bng th, khi ht thi hn này, ch th cn đn ngân hàng đ gia hn th.
1.1.4.3 Quy trình phát hành, thanh toán qua th
Bc 1: Khách hàng gi đ ngh phát hành th ti ngân hàng phát hành th. Sau khi kim
tra th tc và các điu kin cn thit, nu đ điu kin ngân hàng s phát hành th cho
Ch s hu th
Ngân hàng phát
hành th
C s chp nhn
th
NH đi lý thanh
toán th
2
3
6
5 4 1
10
khách hàng và hng dn khách hàng s dng th. Các thông tin hoàn toàn đc bo
mt.
Bc 2: Khi có giao dch cn thanh toán, ch th s giao th cho c s chp nhn th đ
kim tra và thc hin thanh toán.
Bc 3: n v chp nhn th giao biên lai cho khách hàng và tr th thanh toán.
Bc 4: n v chp nhn th lp bng kê các biên lai thanh toán và gi đn ngân hàng
đi lý thanh toán th đ yêu cu thanh toán.
Bc 5: Sau khi kim tra bng kê và các biên lai thanh toán, ngân hàng đi lý thanh toán
th thc hin vic thanh toán cho đn v chp nhn th.
Bc 6: Ngân hàng đi lý thanh toán tin hành thanh toán vi ngân hàng phát hành th
thông qua h thng thanh toán liên ngân hàng.
ây là quy trình tng quát thanh toán bng th, ngoài ra khách hàng còn có th s
dng nhiu tin ích khác ca th nh rút tin, chuyn khon,…theo quy trình rút tin mt
do ngân hàng phát hành hoc ngân hàng thanh toán quy đnh. Th tc nhn tin mt ti
ngân hàng thanh toán th do ngân hàng thanh toán th quy đnh. Th tc thanh toán gia
ngân hàng thanh toán và ngân hàng phát hành th và s tin mt tr cho ngi s dng
th đc thc hin theo tho thun gia hai bên qua các phng thc thanh toán gia các
ngân hàng.
1.2 Vai trò ca th ngân hàng
Th ngân hàng là mt phng tin thanh toán hin đi, thun tin, li ích v mi
mt đi vi nhiu lnh vc và nhiu đi tng trong nn kinh t. c bit, trong công
cuc toàn cu hoá, mc dù ra đi sau các phng tin thanh toán khác, nhng th ngày
càng khng đnh vai trò ca nó nh vào nhng tính nng u vit so vi các phng tin
thanh toán khác. Ngày nay, trên th gii vic s dng th ngân hàng đã tr thành xu th
tt yu. các nc phát trin, trên 80% lu chuyn hàng hoá, dch v bán l đc thc
hin bng th. Vi phm vi thanh toán rng nh vy, vai trò ca th chc chn s ngày
càng đc khng đnh và m rng, c th nh sau:
1.2.1 i vi hot đng kinh doanh th ca các ngân hàng
11
1.2.1.1 Thu hút khách hàng, gim chi phí, tng doanh thu, li nhun
- Th ngân hàng ra đi góp phn tích cc vào vic thay đi thói quen giao dch thanh
toán ca công chúng, tng t trng thanh toán không dùng tin mt trong hot đng kinh
doanh ca ngân hàng. ây là mt gii pháp hu hiu đ gim chi phí lu thông toàn xã
hi, gim chi phí vn chuyn, kim đm, in n, bo qun; cung cp mt phng tin
thanh toán u vit: thanh toán trc tuyn qua internet, … đem li li ích ln nht cho
ngân hàng phát hành và thanh toán th là li nhun. Thu nhp t th mà ngân hàng có
đc là: phí VCNT, phí s dng th (phí phát hành, phí thng niên) và lãi sut cho
khon tín dng mà ch th chm thanh toán. ó là cha k các khon thu t các dch v
ngân hàng và đu t kèm theo.
- Mt yu t na có th mang li li nhun cho ngân hàng t th đó là lòng trung
thành ca khách hàng. Mt khi khách hàng đã có tài khon hoc th ti ngân hàng thì
him khi h li mun chuyn sang mt t chc đi th khác. Li dng tâm lý này ca
khách hàng, ngân hàng có th tng lãi sut tng đi cho khon tín dng thanh toán th
đ tng thêm li nhun cho ngân hàng mà không s mt khách hàng đng lot. So vi
tin ích thanh toán không dùng tin mt khác (séc, u nhim thu-chi, th tín dng…) ch
đáp ng cho các đi tng là t chc và doanh nghip có quy mô giao dch ln, th ngân
hàng có u vit vt tri là có kh nng ph cp ti đông đo cng đng dân c – mt
lng khách hàng rt ln, rt tim nng, cn m rng thu hút trong bi cnh nn kinh t
hin nay.
- Ngoài ra, kinh doanh th còn to ra s “h tr chéo” rt có hiu qu cho ngân hàng.
T l li nhun tng đi cao t kinh doanh th có th bù đp cho nhng hot đng kém
sinh li hn ca ngân hàng nh kinh doanh trên tài khon vãng lai (thng lãi sut thp).
1.2.1.2 Dch v toàn cu
Là thành viên ca mt t chc th quc t nh Visa hay MasterCard,… mt ngân
hàng dù là nh nht trên th gii cng có th cho khách hàng mt phng tin thanh toán
quc t có cht lng nh bt c đi th cnh tranh ln nào. Sau li nhun, kh nng
12
cung cp dch v toàn cu là li ích ln nht cho ngân hàng, to điu kin cho ngân hàng
tham gia vào quá trình toàn cu hoá, hi nhp vi cng đng quc t.
1.2.1.3 Hiu qu cao trong thanh toán
Bng vic khuyn khích khách hàng s dng th ngân hàng s mang li cho ngân
hàng nhiu li ích: thc hin s giao dch v sec, tin mt ít hn, nhng thông tin thng
nht đc cung cp bi các t chc th di hình thc đin t làm cho vic ghi n tng
ng vào các tài khon ca khách hàng đc nhanh hn, đn gin hn,… hot đng thanh
toán ca ngân hàng nh vy cng hiu qu hn.
1.2.1.4 a dng hoá các loi hình dch v ngân hàng
Th ngân hàng ra đi, làm phong phú thêm các dch v ngân hàng, mang đn cho
ngân hàng mt phng tin thanh toán đa tin ích, tho mãn tt nht nhu cu ca khách
hàng. Không ch có vy, các nc phát trin, vic phát trin dch v phát hành và thanh
toán th ngân hàng có thêm c hi đ phát trin các dch v khác song song nh: đu t
hoc bo him cho các sn phm. Thông tin v các loi hình dch v này s đc gi đn
khách hàng s dng th cùng vi sao kê hàng tháng ca ngân hàng. Theo thng kê, ti
Fleming/Save & Prosper có ti 30% ch th đã mua các dch v này.
1.2.1.5 Hin đi hoá công ngh ngân hàng
Cùng vi vic phát trin hot đng kinh doanh th, nng lc công ngh ca ngân
hàng ngày đc nâng cao. Vic đa thêm mt loi hình thanh toán mi phc v khách
hàng buc ngân hàng phi không ngng hoàn thin: nâng cao trình đ, trang b thêm
trang thit b k thut công ngh kt ni mng trc tip ONLINE vi các t chc tài
chính - tin t quc t, là tin đ cho vic m rng và nâng cao cht lng nghip v, sn
phm và dch v ngân hàng khác, to điu kin tt nht trong thanh toán, đm bo uy tín,
s an toàn, hiu qu trong hot đng ca ngân hàng.
1.2.1.6 Tng uy tín và đ tin cy ca khách hàng
Th mt sn phm dch v mi, hin đi ca ngân hàng, góp phn xây dng nn vn
minh trong thanh toán và giao dch. Th ngân hàng th hin trình đ k thut công ngh
nghip v và tính chuyên nghip ca ngân hàng, đây là nhng tiêu chí đ khách hàng có
13
th đánh giá đ tin cy và uy tín ca ngân hàng. Do đó, vic phát trin dch v th s giúp
nâng cao uy tín cho ngân hàng, to s tin cy và thu hút khách hàng s dng các dch v
ca ngân hàng.
1.2.1.7 Tng ngun vn cho ngân hàng
Nh s ra đi ca dch v th ngân hàng mà s lng tin gi ca khách hàng và s
lng tài khon ca các VCNT ti ngân hàng cng tng lên. Vi lng giao dch th
tng đi ln, các tài khon này s to cho ngân hàng mt lng vn bng tin đáng k,
cng có th xem là mt ngun sinh li cho ngân hàng vì mi mt th hot đng đu có
mt s d nht đnh vi lãi sut thp, thng là lãi sut không kì hn. iu này, giúp
ngân hàng gim chi phí cho vic huy đng vn mà vn đem li mt khon vn đáng k.
T đó, ngân hàng có thêm nhiu vn cho các hot đng tín dng ca mình và vic cp tín
dng cho khách hàng s giúp ngân hàng thu đc lãi.
1.2.2 i vi nn kinh t
Nh nhng thành tu đt đc trong lnh vc công ngh thông tin trong nhng nm
gn đây, công dng ca th ngân hàng ngày càng đc phát trin và m rng. Th ngày
càng th hin vai trò ca mình trong s phát trin kinh t – xã hi đc th hin trên các
mt sau:
1.2.2.1 Gim khi lng tin mt trong lu thông
Là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, vai trò đu tiên ca th là làm
gim khi lng tin mt trong lu thông. nhng nc phát trin, thanh toán tiêu dùng
bng th chim t trng ln nht trong tng s các phng tin thanh toán. Nh vy mà
khi lng cng nh áp lc tin mt trong lu thông gim đáng k.
1.2.2.2 Tng nhanh khi lng chu chuyn, thanh toán trong nn kinh t
Hu ht, mi giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc hin
và thanh toán trc tuyn (ONLINE). Do vy tc đ chu chuyn, thanh toán nhanh hn
nhiu so vi nhng giao dch qua các phng tin thanh toán khác nh: séc, u nhim
thu, u nhim chi… Thay vì thc hin các giao dch trên giy t, thì vi giao dch bng
th, mi thông tin đu đc x lý qua h thng máy móc đin t thun tin, nhanh chóng.
14
1.2.2.3 Thc hin chính sách qun lý v mô ca nhà nc
Mi giao dch s dng bng th đu nm di s kim soát ca ngân hàng nên các
ngân hàng có th tra soát qun lý, to nn tng cho công tác qun lý thu ca nhà nc,
thc hin chính sách ngoi hi quc gia. Thc t hin nay, mi ch đ, chính sách liên
quan đn th ngân hàng đu da trên chính sách qun lý ngoi hi ca nhà nc.
1.2.2.4 Thc hin bin pháp "kích cu" ca nhà nc
S tin li mà th mang li cho ngi s dng, c s chp nhn th, ngân hàng…
khin cho ngày càng có nhiu ngi a chung s dng th, tng cng chi tiêu bng th.
iu này làm cho th tr thành mt công c hu hiu, góp phn thc hin bin pháp
“kích cu” ca nhà nc. Khuyn khích phát hành, thanh toán th cng là khuyn khích
tng cu tiêu dùng, to nên mt kênh cung ng vn hiu qu ca các ngân hàng thng
mi.
1.2.2.5 Ci thin môi trng vn minh thng mi, thu hút khách du lch và đu t nc
ngoài
Vic s dng th ngân hàng là gim bt các giao dch th công, tip cn vi mt
phng tin vn minh ca th gii, to ra mt môi trng thng mi vn minh, hin đi
hn, to điu kin cho vic thu hút khách du lch, các nhà đu t nc ngoài.
Bên cnh vic đem li li ích to ln cho xã hi, th đc s dng ngày càng rng rãi
cng là nh nhng tin ích thit thc mà nó đem li cho nhng đi tng liên quan trc
tip: ch th, VCNT, ngân hàng.
1.2.3 i vi ch th
1.2.3.1 Nhanh chóng, thun tin và an toàn
Hin nay, vi s phát trin nhanh ca nn kinh t, mc sng ca ngi dân đc
nâng cao hn và nhu cu tiêu dùng hàng hóa dch v ca ngi dân cng tng lên. Ngi
s dng th có th rút tin hay thanh toán hàng hóa dch v bt c ni nào mà không
cn phi mang theo tin mt.
Vic thanh toán cng din ra nhanh chóng do có s phi hp cht ch gia các bên
tham gia: ngân hàng phát hành, ch th và các đn v chp nhn th. H thng liên minh
15
th gia các ngân hàng và h thng th ca các t chc th quc t cng giúp khách hàng
s dng th ti bt kì ni nào, dù khách hàng có quc tch nào, m th ti bt kì ngân
hàng trong h thng. Các h thng này ngày càng đc m rng và hoàn thin hn đ
phc v khách hàng tt hn.
Hn na, vic s dng th ngân hàng đem li mt s an toàn cho khách hàng. Tài
khon ca khách hàng đc bo v nh vào mã s cá nhân, thông tin v ch th. Vi h
thng thanh toán bng th ca các ngân hàng, ch th có đc s đm bo nht đnh
trc nhng ri ro có th xy ra nh mt th, b li dng th … Trong nhng trng hp
này, ch th thông báo ngay cho ngân hàng phát hành và phong ta tài khon ca mình,
ch th có th hoàn toàn yên tâm không b mt tin trong tài khon. Trong quá trình s
dng, ch th cng có th d dàng thay đi mt mã cá nhân đ đm bo tính bo mt ca
th. iu này nói lên tính an toàn hn hn ca vic s dng th ngân hàng.
1.2.3.2 Tit kim và hiu qu
Vic s dng th có th giúp khách hàng kim soát đc chi tiêu và đt ra nhng
hn mc cho riêng mình thông qua vic qun lý tài khon ti ngân hàng. Bên cnh đó,
khách hàng cng có hiu qu do có th đc ngân hàng cp tín dng cho vic thanh toán
ca mình. T đó khách hàng s có nhng k hoch chi tiêu hp lý và vic qun lý tài
chính ca khách hàng cng s hiu qu hn.
Vic s dng th đ thanh toán các giao dch mua bán đn gin hn rt nhiu so vi
các giao dch bng tin mt. Tài khon ca ch th ch b ghi n khi nào ch th thc s
chi tiêu và thanh toán bng th. Thêm na, t giá khi thanh toán bng th cng thng có
li hn so vi s dng tin mt hay séc du lch. Nh vy, không nhng giúp ngi s
dng th tit kim tin, thanh toán bng th còn giúp h tit tim thi gian mua hàng
cng nh thi gian ch làm các th tc vi séc du lch hay tin mt và còn hn ch đc
ri ro.
Ch th có th rút tin mt mt cách nhanh chóng bt c ni nào, vào bt c lúc
nào ti ngân hàng hoc qua các máy rút tin t đng (ATM) và s dng mt s dch v
khác do máy ATM cung cp nh: tr n vay, chuyn khon, xem s d tài khon…Tuy