B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
ẮẮẮẮẮẮẮẮẮ
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT
TRN TH TăBIểN
QUY TRÌNH CHI TR TR CP THT NGHIP
T 01/01/2009 TI TNHăNG NAI:
ỄNHăGIỄăVĨăKIN NGH
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 60340402
LUNăVNăTHCăSăCHÍNH SÁCH CÔNG
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN HU LAM
Thành ph H Chí Minh - Nmă2013
i
LIăCAMăOAN
TôiăcamăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthc hin.ăCácăđon trích dn và s liu s dng
trong lunăvnăđuăđc dn ngunăvƠăcóăđ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit ca
tôi. LunăvnănƠyăkhôngănht thit phnăánhăquanăđim caăTrngăi hc Kinh t thành ph
H ChíăMinhăhayăChngătrìnhăGing dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngày 14 tháng 06 nm 2013
Tác gi lunăvn
Trn Th TăBiên
ii
TÓM TT LUNăVN
Chính sách bo him tht nghipăraăđi t ngày 01/01/2009 trong hoàn cnh nn kinh t nc
taăđangăb tácăđng ca cuc khng hong kinh t toàn cu,ăcóăỦănghaărt ln trong vic gii
quyt kp thi nhngăkhóăkhnăchoăngiălaoăđng b mt vic làm, to thun liăhnăchoăcácă
doanh nghip gii quytăchínhăsáchăchoăngiălaoăđng trong c nc nói chung và tnhăng
Nai nói riêng.
Choăđn nay, phn ln các bài vit v lnhăvc này ch mi mc mô t và bình lun,ăchaăcóă
đ tƠiănƠoăđiăsơuăvƠoăđánhăgiáăquyătrìnhăchiătr tr cp tht nghip ca chính sách - mt trong
nhng mc xích quan trngătácăđngăđnăngiălaoăđng.
Do chính sách cùng quy trình chi tr tr cp tht nghip miăđiăvƠoăhotăđngăhnăbn nmă
nay nên s không tránh khi nhng b ng, bt cp t cácăcăquanăchiătr, nhân viên bo him
tht nghipăvƠăcácăđiătng khác có liên quan. Vì th, vicăđánhăgiáăhiu qu hotăđng ca
quy trình là cn thit cho vic hoàn thin chính sách.
Bên cnh vic khái quát s hình thành và phát trin ca chính sách bo him tht nghip ti
Vit Nam, tác gi cònăđánhăgiáătoƠnădin quy trình chi tr tr cp tht nghip c th tiătrng
hp tnhăng Nai thông qua vic kho sát mcăđ hài lòng caăngiălaoăđng b tht nghip,
nhân viên bo him tht nghip và ý kin ca các chuyên gia.
Qua nhngăphơnătíchăvƠăđánhăgiá, quy trình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăngăNaiăđƣăth
hinăđc tinh thn và mc tiêu ca chính sách tr cp tht nghipămƠănhƠănc ban hành.
ChínhăsáchănƠyăđƣădnăđiăvƠoăcuc sng và thit thcăđi viăngi s dng nhm bo v
quyn li hpăphápăchoăngiălaoăđng b tht nghipăđ điu kinăhng tr cp tht nghip.
Doăđó,ănu đc s h tr caăcácăcăquanănhƠănc trong vic rút ngn quy trình chi tr tr
cp, hoàn thin h thngăphápălỦ,ăđy mnh công tác tuyên truyn, ph bin pháp lutăđn
ngiălaoăđngăvƠăcôngătácăđƠoăto, biădngănngălc cho nhân viên bo him tht nghip
thì quy trình này s đt hiu qu caoăhnăna và s cóătácăđng tích ccăđi viăcácăđiătng
có liên quan.
iii
MC LC
LIăCAMăOAN i
TÓM TT LUNăVN ii
MC LC iii
DANH MC VIT TT vi
DANH MC BNG BIU, HÌNH V vii
DANH MC PH LC viii
LI CÁM N ix
CHNGă1.ăDN NHP 1
1.1 Bi cnh chính sách 1
1.2 Lý do chnăđ tài 2
1.3 Câu hi và mc tiêu nghiên cu 5
1.4ăiătng, phm vi nghiên cu 5
1.5 Kt cuăđ tài và khung phân tích 5
CHNGă2.ăCăS LÝ THUYT 7
2.1 Mt s khái nim 7
2.1.1 Tht nghipăvƠăngi tht nghip 7
2.1.2 nhăhng ca tht nghip ti kinh t, xã hiăvƠăconăngi 7
2.1.2.1 nhăhng ca tht nghipăđnăconăngi: nhăhngăđn quyn th hng
conăngi caăngiălaoăđng 7
2.1.2.2 nhăhng ca tht nghipăđn xã hi 8
2.1.2.3 nhăhng ca tht nghipăđn kinh t: Chi phí cho doanh nghip và gim
tngătrng kinh t 9
2.1.3 Bo tr xã hi và bo him tht nghip 9
2.2 Quy trình chi tr tr cp tht nghip 12
iv
2.2.1 Mcăđíchăca quy trình 12
2.2.2 Các dng mô hình ca quy trình chi tr tr cp tht nghip 12
2.3 Chinălc khu vc công (mô hình qun lý công mi NPM) 13
2.3.1 So sánh gia mô hình truyn thng và mô hình NPM (New Public Management)13
2.3.2ăc tính ca t chc công mi 15
2.4 Kinh nghim t cácăđaăphngăvƠăquc t 15
2.4.1 Kinh nghim t cácăđaăphngă 15
2.4.2 Kinh nghim quc t 16
2.5 Phngăphápănghiênăcu và ngun thông tin 18
2.5.1ăPhngăphápănghiênăcu 18
2.5.2 Ngun thông tin 18
2.5.3 Phân tích d liu 18
CHNGă3.ăKHÁIăQUÁTăV QUÁT QUY TRÌNH CHI TR TR CP THT NGHIP
TI TNHăăNG NAI 19
3.1 Khái quát v h thngăcăquanăchiătr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai 19
3.1.1 Trung tâm Gii thiu vic làm tnhăng Nai 20
3.1.2 Bo him xã hiăng Nai 20
3.2 Khái quát quy trình chi tr tr cp tht nghip - trng hp tnhăng Nai 21
3.2.1 Mô hình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai 21
3.2.2 Quy trình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai 22
CHNGă 4.ă ÁNHă GIÁă HIU QU CA QUY TRÌNH CHI TR TR CP THT
NGHIP TI TNHăNG NAI VÀ MCă HÀI LÒNG CAăCÁCăIăTNG LIÊN
QUAN . 28
4.1 Khái quát v muăđiu tra 28
4.2 ánhăgiáăquyătrìnhă 28
v
4.2.1ăTăvnăbanăđu và thông tin vic làm 28
4.2.2 Np đnăđngăkỦăvƠănp h săhng tr cp tht nghip 29
4.2.3 Nhn h săhng tr cp tht nghip mt ln 29
4.2.4 Nhn kt qu gii quyt h săhng tr cp tht nghip 30
4.3 ánhăgiáăcácăđiătng có liên quan 31
4.3.1ăNhƠănc, chính ph - niăban hành chính sách 31
4.3.2ăCăquanăchiătr bo him tht nghip, nhân viên bo him tht nghip - niăthc
hin chính sách 32
4.3.3ăNgiălaoăđng b tht nghip - ngi th hng chính sách 34
CHNGă5.ăKT LUN VÀ KIN NGH CHÍNH SÁCH 36
5.1 Kt lun 36
5.2 Kin ngh chính sách 36
5.2.1 Rút ngnăquyătrìnhăđngăkỦăvƠăhng tr cp tht nghip 36
5.2.2ăTngăcng công tác thông tin, ph bin pháp lut 37
5.2.3ăy mnh áp dng công ngh thông tin (CNTT) trong quy trình 37
5.2.4ăiu chnh, b sung li pháp lut hin hành v BHTN nói chung và quy trình chi
tr TCTNănóiăriêngăđ có nhngăquyăđnh phù hp 37
5.2.5ăCôngătácăđƠoăto, nhân s 38
5.2.6 Chú trngăvƠoăcôngătácătăvn,ăđƠoăto ngh choăngiălaoăđng 38
5.3 Tính kh thi ca nhng kin ngh chính sách 39
5.4 Hn ch ca nghiên cu 39
TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC 44
vi
DANH MC VIT TT
T vit tt Tên ting Anh Tên ting Vit
ATM Automated Teller Machine máy rút tin t đng
BHTN bo him tht nghip
BHXH bo him xã hi
BHYT bo him y t
CMND chng minh nhân dân
DN doanh nghip
FDI Foreign Direct Investment đuătătrc tipănc ngoài
GDP Gross Domestic Product tng sn phm quc ni
GDVL giao dch vic làm
GTVL gii thiu vic làm
HL hpăđngălaoăđng
HLVă hpăđng làm vic
ILO International Labour Organization T chcăLaoăđng Quc t
ISO International Organization T chc quc t v tiêu chun hóa
for Standardization
KCN khu công nghip
LTBXHă Laoăđng, ThngăbinhăvƠăXƣăhi
QLC qun lý công
TCTN tr cp tht nghip
TTGTVL Trung tâm Gii thiu vic làm
UBND y ban nhân dân
WTO World Trade Organization T chcăThngămi Th gii
vii
DANH MC BNG BIU, HÌNH V
DANH MC BNG BIU
Bngă2.1ăQuyăđnh v ch đ TCTN 10
Bng 2.2 Bng so sánh hai mô hình 13
Bng 3.1 Danh mc các mu biu BHTN 22
Bng 4.1. H thngăvnăbn caănhƠănc v quy trình chi tr TCTN 31
Bng 4.2. Mcăđ hài lòng caăngiălaoăđngăhng TCTN đi vi quy trình 35
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1. T l ngi tht nghipăđcătăvn, GTVL và h tr hc ngh 3
Hìnhă1.2.ăSăđ quyătrìnhăđngăkỦăBHTNă 4
Hình 2.1. Khuôn kh rng cho quan nim bo tr xã hi 9
Hình 3.1. H thngăcácăcăquanăchiătr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai 19
Hình 3.2. Tr s Trung tâm GTVL tnhăng Nai 20
Hình 3.3. Tr s BHXH tnhăng Nai 21
Hình 3.4. Mô hình quy trình chi tr TCTN ti tnhăng Nai 23
Hình 4.1. Trìnhăđ hc vn ca nhân viên TTGTVL tnhăngăNaiăvƠăBHXHăng Nai 33
Hình 4.2. Kinh nghim công tác ca nhân viên GTVL tnhăngăNaiăvƠăBHXHăng Nai 33
Hình 4.3. Mcăđ hài lòng caănhơnăviênăBHTNăđi vi quy trình 34
viii
DANH MC PH LC
Ph lc 1 - Gii thiu khái quát v tnhăngăNaiăvƠătìnhăhìnhălaoăđng tnhăng Nai 44
Ph lc 2 - Kinh nghim t cácăđaăphngăvƠăquc t 48
Ph lc 3 - Quy trình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai 51
Ph lc 4 - Các mu biu v h săhng tr cp tht nghip 63
Ph lc 5 - Phiu khoăsátădƠnhăchoăngiălaoăđngăhng tr cp tht nghip 69
Ph lc 6 - Phiu kho sát dành cho nhân viên gii quyt ch đ bo him tht nghip 73
Ph lc 7 - Kt qu khoăsátăkháchăhƠngă(ngiălaoăđngăhng tr cp tht nghip) 76
Ph lc 8 - Kt qu kho sát nhân viên bo him tht nghip 78
ix
LIăCỄMăN
LunăvnăhoƠnăthƠnhăđánhădu mt chngăđngăđƣăquaăvi nhng kin thc quý báu mà tôi
đƣăđc hcătrongăChngătrìnhăging dy Kinh t Fulbright qua s ging dy, truynăđt
kin thc nhit tình ca quý Thy Cô.
ConăcámănăBaăM - ngiăđƣădng dc sinh thành và cho con cuc sng ttăđp ngày hôm
nay - đc bit là M đƣăh tr nhit tình cho con trong quá trình tìm kimătăliu và ngun
thôngătinăđ nghiên cuăđ tài.
CámănăquỦăthy cô, cô chú, anh ch nhân viên caătrngăđƣăto cho tôi nhngăđiu kin và
môiătrng hc tp tt nht.
Cámănăbnăbè,ăđc bit là tp th MPP4 - nhngăngiăđƣă bênătôiăkhiăkhóăkhn,ăcùngăvi
tôi chia s nhng kin thc, kinh nghim sng và phn binăđóngăgópăxơyădng cho nghiên
cu caătôiăđc hoàn thinăhn.
c bit, tôi chân thành gi liăcámănăsơuăscăđn TinăsăNguyn HuăLamăvƠăPhóăGiáoăsă
- TinăsăPhmăDuyăNghaă- nhngăngi ThyăđƣădƠnhănhiu thi gian tnătìnhăgiúpăđ, trc
tipăhng dnăvƠăđng viên tôi trong quá trình làm lunăvn.ă
Cui cùng, tôi kính chúc sc kheăđn toàn th quý Thy Cô và bnăbèătrongăChngătrìnhă
ging dy Kinh t Fulbright.
HC VIÊN THC HIN
Trn Th TăBiên
1
CHNGă1
DN NHP
1.1 Bi cnh chính sách
T nhngănmăđu th k XX, T chcăLaoăđng quc t (ILO)ăđƣăcóăCôngăc s 44 ngày
04/06/1934 v vic boăđm tin tr cp cho nhngăngi tht nghip nhm góp phn gii
quyt tình trng mt thu nhp t vic mt vic làm trên th gii. Bên cnhăđó,ătrong bi cnh
ca cuc khng hong kinh t toàn cu hinănayăcóătácăđng nghiêm trng ti vnăđ laoăđng
và vic làm hu htăcácănc trên th gii. S tácăđng này li càng thy rõ khi nn kinh t
VităNamătngătrng ch yu da vào xut khu,ăđc bit là nhng ngành thâm dng lao
đngănhămayămc, giày da, thy sn Khi sn xut b đìnhătr do nhăhng ca khng
hong kinh t, nhm gim thiu ri ro thua l và bo toàn ngun vn, nhiu doanh nghip
(DN) phi ct gimălaoăđng dnăđn tình trng tht nghipătngăcao.ăiu này cho thy, ch
đ bo him tht nghip (BHTN) s rt hu ích trong thi k khng hong kinh t.
ncăta,ătrc khi có chính sách BHTN mt cách hoàn chnh thì tiăiu 17 B Lut Lao
đngăcóăquyăđnh v vic t chc dy ngh,ăđƠoăto li,ăhng dn sn xut kinh doanh to
điu kinăđ ngiălaoăđng tìm vic làm hoc t to vic làm và Khonă1,ăiu 42 B Lut
Laoăđngăquyăđnh: "Khi chm dt hp đng lao đng đi vi ngi lao đng đụ làm vic
thng xuyên trong doanh nghip, c quan, t chc t đ 12 tháng tr lên, ngi s dng lao
đng có trách nhim tr cp thôi vic, c mi nm làm vic là na tháng lng, cng vi ph
cp lng,nu có". Tuy nhiên trong thc t, nhiu DN đƣăkhôngăthc hinăđúngăcácăquyăđnh
này vi nhiu lỦădoăkhácănhauănh:ă(i)ăngiălaoăđng chuynăcôngătác;ă(ii)ăngiălaoăđng
ngh vicătrc hnăđ hngălngăhu;ă(iii)ăkhôngăchiătr tr cp thôi vic trên tinălngă
thcălƣnh ăđƣănhăhngăđn thu nhp,ăđi sng và s hng th các quynăconăngi ca
ngiălaoăđng b tht nghip (Qunh Lam, 2009).
Chính vì th, chính sách BHTN đcănhƠănc ban hành có hiu lc t ngày 01/01/2009 theo
Ngh đnh s 127/2008/N-CP nhm hoàn thin h thng các chính sách an sinh xã hi
ncătaăvƠăbùăđp mt phn thu nhpăchoăngiălaoăđng khi b mt vicălƠm,ăđng thi to
điu kinăđ h cóăcăhi tìm kimăđc vic làm mi thích hp và năđnh cuc sng trong
thi gian sm nht.
2
1.2 Lý do chnăđ tài
Theo thng kê ca Tng cc Dân s - K hochăhóaăgiaăđình,ăđn nmă2011,ădơnăs Vit Nam
đt gn 88 triuăngi,ăđng th 14 trên th gii,ătrongăđó có 51,4 triuăngi t 15 tui tr
lên thuc lcălngălaoăđng, bao gm 50,35 triuăngi có vic làm vi 70,3% là lcălng
laoăđng nông thôn và 1,05 triuăngi tht nghip. S ngi tr tui tht nghip c khu
vc thành th và nông thôn t 15-29 tui chim ti 59,2%.ăNhăvy, vnăđ tht nghipăđc
đt ra viălaoăđng tr tui, mt trong nhngănhómălaoăđng d b nhăhng nht bi các bin
đng trên th trng laoăđng.ăNmă2011,ăt l tht nghêpătrongăđ tuiălaoăđng ca khu vc
thành th là 3,6% và t l thiu vicălƠmătrongăđ tuiă laoăđng ca khu vc nông thôn là
3,56%.ăơyălƠămt trong nhngănétăđc thù ca th trngălaoăđngănc ta trong nhiuănmă
gn đơy. Theo TpăchíăLaoăđng xã hi, hƠngănmăc nc cóăhnămt triuăngiăbc vào
tuiălaoăđngănhngăkh nngăthuăhútălaoăđng ca nn kinh t đtănc li có hn.
Nhăvy, nn kinh t không toăđ vic làm cho c laoăđng mi gia nhp th trng và b
phnălaoăđng tht nghipăc. Trong quá trình công nghip hóa, hinăđi hóa và chuynăđi
căcu kinh t cùng vic nhăhng t khng hong kinh t toàn cu, mt b phn không nh
laoăđng b mt vic làm, trong ba quỦăđuănmă2012ăđƣăcóăthêmă1,1ătriuăngi có vic làm
nhngăcngă trongăthi gian này, lcălngălaoă đng Vită Namăgiaă tngăvi con s tngă
đng (Ngc Tuyên, 2012). Vì th, chính sách BHTN raăđi s góp phn bo v quyn và li
íchăchoăngiălaoăđng,ăgiúpăngiălaoăđngăvtăquaăkhóăkhnătrongăthi gian tht nghipăđ
tìm vic làm hocăđcăđƠoăto ngh mi.
Quaă hnă bnă nmă thc hin chính sách chi tr tr cp tht nghip (TCTN) t ngày
01/01/2009 trên c nc, các ch th liênăquanăđƣăcóănhng nhnăđnh khác nhau v chính
sách này. Chính sách BHTN đcănhƠănc ban hành vi k vng là mt trong nhng chính
sách xã hiăuăvit nhmăgiúpănhƠănc thc hin ttăchínhăsáchăđiu hành nn kinh t vămô,ă
gii quyt các bt n trong xã hiăcngănhăđc k vng th hinătínhătngătr, h tr phn
nào cho cuc sng caăngiălaoăđng khi b tht nghip, ly s đôngăđ bùăđp cho s ít b
riăro,ăđng thi làm gim gánh nngăchoăngơnăsáchănhƠănc và DN. Tuy nhiên, trong thc
t thc hin BHTN đƣăxy ra nhiu vnăđ bt cpătrongăđóăcóăquyătrìnhăthc hinăđƣăgơyăkhóă
khnăvƠăthităthòiăchoăngiălaoăđng b tht nghip. Ông Phm Minh Thành - PhóăGiámăđc
Bo him xã hi (BHXH) ngăNaiăđánhăgiá:ă"Chính sách bo him tht nghip đụ đc
thc hin hn hai nm song còn nhiu vng mc, gây khó khn cho ngi lao đng". Tui
3
tr Online nhnăđnh: "ảng tr cp tht nghip không d". Báo Pháp lut thành ph H
Chí Minh nhnăđnh: "Làm th tc bo him tht nghip: Quá cc!".
Ngiălaoăđng b tht nghip thì than phin v thi gian gii quytăhng TCTN quá lâu và
s phin hà, th công trong quy trình gii quyt. Mt khác, công tác gii thiu vic làm
(GTVL) chaăđc thc hin hiu qu
1
.
Hình 1.1. T l ngi thât nghipăđc tăvn, GTVL và h tr hc ngh
Ngun: Tng cc Thng kê (2010 - 06 tháng đu nm 2012)
1
Kinh nghim t chc thc hin bo him tht nghip - Cc Vic làm (2012):
Nguyên nhân dnăđn s ngiăđc GTVL còn thp do:
Vic cung cp thông tin tuyn dng caăcácăDNăchoălaoăđng đangăhng TCTN còn nhiu hn ch do
khôngăcóăđiu kin kho sát tng th v "cu"ălaoăđng ca các DN.
S DN tham gia Phiên Giao dch vicălƠmă(GDVL)ăđnh k ti các Trung tâm GTVL ch daoăđng t 50-
60 DN/phiên và phn ln là DN va và nh nênăcăhi tìm vic làm caălaoăđngăđangăhng TCTN ti
Phiên GDVL còn hn ch, nhtălƠăđiătngălaoăđng chtălng cao
Nguyên nhân dnăđn s ngi tht nghipăđc h tr hc ngh còn thp: Mc h tr kinh phí hc ngh
choălaoăđng tht nghipătheoăquyăđnh ca chính sách BHTN là thpă(900.000ăđng/ngiălaoăđng) và thi
gian hc ngh tiăđaăch cóă06ăthángănênăkhôngăthuăhútăkhiălaoăđng có nguyn vngăthamăgiaăcácăkhóaăđƠoă
toădƠiăhnăvƠămun hc các ngh chtălng cao.
77.17%
72.95%
58.34%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
80.00%
90.00%
Nmă2010 Nmă2011
6ăthángăđuănmă2012
TăLăNGIăTHTăNGHIPăCăGIIăTHIU,
TăVNăVICăLĨM
4
Ngun: Tng cc Thng kê (2010 - 06 tháng đu nm 2012)
Hìnhă1.2.ăSăđ quyătrìnhăđngăkỦăBHTN
Ngun: Tác gi t v theo quy trình đng ký BảTN ca Ngh đnh 100/2012/N-CP
Ch tài x phtăchaănghiêmăminh và kp thiăđƣălƠmăcácăDN n hoc chmăđóngăBHXH
nhm chim dng tin BHXH đƣăgơyăthităthòiăvƠăkhóăkhnăchoăngiălaoăđng c trong vic
0.17%
0.35%
0.68%
0.00%
1.00%
Nmă2010 Nmă2011
6ăthángăđuănmă2012
TăLăNGIăTHTăNGHIPăCăHăTRăHCăNGH
Ngày
tht nghip
ngăkỦ,ă
làm h s
Np
h s
Tr kt
qu
Nhn tin
qua ATM
(5 ngày)
Giaiăđon
1
Giaiăđon
3
Giaiăđon
2
Giaiăđon
4
3 tháng
20 ngày
15 ngày
5 ngày
5
cht s BHXH trong thi gian ngnătheoăquyăđnh. Tínhăđn ht tháng 09/2012, s tin n
BHTN là 396 t đng trong tng 7.680 t đng s tin n BHXH,ătrongăđóăngơnăsáchăđa
phngăn 284 t đng chim 71% tng s n BHTN (Tuyt Lai, 2012). Bên cnhăđó,ăvic
làm th tc và hng TCTN đc thc hin haiă niă khácă nhauă (Trungă tơmă GTVL và
BHXH)ăđƣăto nên s chng chéo và tn kém xã hi.
iu đó cho thyăđangăcóănhng nhnăđnh không thng nht v chính sách giaănhƠănc,ăcă
quan chi tr vƠăngiălaoăđng mt vicălƠm.ăNgiălaoăđng vnăchaănhn thcărõănghaăv,
quyn và li ích trong vicăđóngăvƠăhng BHTN.
Quaăđó,ăđ tƠiăđánhăgiáăquyătrìnhăchiătr TCTN trng hp tnhăngăNaiăquaăhnăbnănmă
thc hin chính sách BHTN nhm kin ngh nhng chính sách phù hpă đ vic thc hin
BHTN tiăđaăphngăhiu qu hnăcngănhăgópăphn là bài hc kinh nghimăchoăcácăđa
phngăkhácătrongăc nc.
1.3 Câu hi và mc tiêu nghiên cu
Nhng tr ngi,ăkhóăkhnănƠoătrongăquyătrìnhăchiătr TCTN ti tnhăngăNaiăđi vi các
điătng có liên quan?
Nhng gii pháp chính sách nào nhm gii quyt nhng tr ngi,ăkhóăkhnăy cho quy
trình chi tr TCTN ti tnhăng Nai?
tƠiăđánhăgiáăvƠăphơnătíchătácăđng ca quy trình chi tr TCTN hin hành ti tnhăng Nai
(ti Trung tâm GTVL tnhăng Nai và BHXH ng Nai) theo Lut BHXH có hiu lc t
ngƠyă01/01/2009ăđi vi các ch th có liênăquan.ăQuaăđó,ăđánhăgiáănhng thun li và khó
khnă đng thiă đaă raă nhng kin ngh chính sách v quy trình chi tr TCTN ti tnh
ng Nai.
1.4 iătng, phm vi nghiên cu
tài tp trung nghiên cu v chính sách chi tr TCTN theo Lut BHXH hinăhƠnhătrênăđa
bàn tnhăng Nai t ngƠyă01/01/2009ăđnă30/11/2012ăthôngăquaăphơnătíchăcácăquyăđnh ca
pháp lut,ăđánhăgiáăquyătrìnhăchiătr TCTN ti tnhăng Nai và nhngăđánhăgiá,ănhnăđnh
ca các ch th liên quan v chính sách này.
1.5 Kt cu đ tài và khung phân tích
Lunăvnăgm có 5 chng:
6
Chngă1:ăDn nhp
Chngă2:ăCăs lý thuyt
Chngă3:ăKháiăquátăv quát quy trình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai
Chngă4:ăánhăgiáăhiu qu ca quy trình chi tr tr cp tht nghip ti tnhăng Nai và
mcăđ hài lòng caăcácăđiătng liên quan
Chngă5:ăKt lun và kin ngh chính sách
7
CHNGă2
CăS LÝ THUYT
2.1 Mt s khái nim
2.1.1 Tht nghip vƠăngi tht nghip
Có nhiuăquanăđim khác nhau v tht nghip:
Theo Côngăc s 102 (1952) và s 168 (1988) ca ILO, tht nghip là tình trng tn ti khi
mt s ngiătrongăđ tuiălaoăđng, mun làm vicănhngăkhôngăth tìmăđc vic làm
mcălngăthnhăhƠnh.ăTrongăđó,ăngi tht nghipălƠăngiătrongăđ tuiălaoăđng và có kh
nngălƠmăvic, hin không có vicălƠmăđemăli thu nhp,ăđangătíchăcc tìm vic và sn sàng
làm vic.
Ngi tht nghip là nhngăngiăđangălƠmăvic trong thi gian quan sát tuy không làm vic
nhngăđangătrongăthi gian tìm kim vic hoc sãn sàng làm vicăđ to ra thu nhp. Nhng
ngi không thucăđiătngătrênănhăsinhăviênăđiăhc toàn thi gian, ni tr,ăngi v hu
(inhăVăTrangăNgơn,ă2011).
iu 3, Lut BHXH quyăđnh: "Ngi tht nghip là ngi đang đóng bo him tht nghip
mà b mt vic làm hoc chm dt hp đng lao đng, hp đng làm vic nhng cha tìm
đc vic làm".
Có ý kin li cho rng tht nghip ch yu là s la chn t nguyn. Ch nghaăMácăgii
thíchătheoăhng tht nghip là thc t giúp duy trì li nhun DN và ch nghaătăbn. Các
quanăđim khác nhau có th đúngătheoănhng cách khác nhau, góp phnăđaăraăcáiănhìnătoƠnă
din v tình trng tht nghip (BáchăkhoaătoƠnăth,ă2005).
2.1.2 nhăhng ca tht nghip ti kinh t, xã hiăvƠăconăngi
2.1.2.1 nh hng ca tht nghip đn con ngi: nh hng đn quyn th hng con
ngi ca ngi lao đng (Bách khoa toàn th, 2005)
Thit thòi cá nhân
Không có vicălƠmăđngănghaăvi hn ch giao tip vi nhngăngiălaoăđng khác, tiêu tn
thiăgianăvôăngha,ăkhôngăcóăkh nngăchiătr, mua sm vt dng và hàng hóa thit yu. Gia
tngătht nghipăđiălin viăgiaătngăt l ti phm, t l t t và suy gim chtălng sc
8
khe.ăTheoăđó,ătht nghip nhăhngăđn vicăhng th các quynăconăngiănhăquyn
đc sng,ăđcăchmăsócăbo v sc khe,ăđc giáo dc,ăđcăvuiăchi, đc phát trin
Ngiălaoăđng nhiu khi phi chn công vic thu nhp thp, không phù hp viătrìnhăđ,
nngălc. (trong khi tìm công vic phù hp) bi các li ích ca BHXH ch cung cp cho
nhng ai có quá trình làm vicătrcăđó.ăV phíaăngi s dngălaoăđng thì s dng tình
trng tht nghipăđ gây sc ép vi nhngăngiălƠmăcôngăchoămìnhă(nhăkhôngăci thin
môiătrng làm vic,ăápăđt nngăsut cao, tr lng thp, hn ch căhiăthngătin ). Vi ý
nghaănƠy,ăTCTNălƠăcn thit.
Thit thòi khi mt vic là dnăđn trm ut, suy yu nh hng ca côngăđoƠn, công nhân lao
đng vt v hn,ăchp nhn thù lao ít iăhnăvƠăsauăcùng là "ch nghaăbo h vic làm" v
vicăđt ra nhng rào cn viăngi mun gia nhp công vic, hn ch di dân và hn ch cnh
tranh quc t. Cui cùng, tình trng tht nghip s khinăcánăcơnăđƠmăphánăđiu kinălaoăđng
nghiêng v gii ch,ătngăchiăphíăkhiări công vic và gim các li ích ca vicătìmăcăhi thu
nhp khác.
nh hng ti tâm lý
Ngi tht nghip d trong tình trngămìnhălƠăngi tha dù s tácăđng là khác nhau gia
hai gii. ph n, nu không có vic làm ngoài thì vic ni tr vƠăchmăsócăconăcáiăvn có
th đc chp nhn là s thay th thaăđáng,ăngc li ngiănam,ăđemăthu nhp cho gia
đìnhăgn chtăđn giá tr cá nhân, lòng t trng. Nam gii khi mt vicălƠmăthng t ti, nhy
cm và d cáu bn, h có th tìmăđn ru, thuc lá đ quênăđiăbun phin, tình trng này kéo
dài ngoài kh nngăgơyănghin nhăhng trc tipăđn sc khe còn có th khi to mt vn
đ miăđóălƠăboăhƠnhăgiaăđình. H cngăd b ri lonătơmălỦănhăbun phin, mt ng, trm
cm vƠăđôiăkhiăcònădnăđn hành vi t sát.
2.1.2.2 nh hng ca tht nghip đn xã hi
T l tht nghip trong xã hi là mt ch tiêu quan trngăđánhăgiáăs phát trin bn vng ca
mt quc gia
2
. Mi cá nhân là mt ht nhân caăgiaăđình,ămiăgiaăđìnhălƠămt t bào ca xã
hi,ădoăđóătìnhătrng tht nghip s làm suy yu mt xã hi c v vt cht và tinh thn. T l
tht nghip cao s dnăđn làm gim sc mua, ngun thu t thu thu gim, tình trng bt n
2
Theo tài liu ca Ban Thng kê Liên Hip Quc: T l tht nghip là mtăthcăđoăđangăđc ILO trin khai
choăcácănmăti.
9
đnh xã hiăgiaătng,ăt l ti phmătng,ăcácăchiăphíăanăsinh,ătr cp xã hi s tng ăKhiăvic
th hng quynăconăngi b gim sút do nhăhng ca tht nghip s tácăđngăđn xã hi
t nhng t nn xã hi phát sinh do thc trng này, vì th lƠmătngăgánhănng xã hi.
2.1.2.3 nh hng ca tht nghip đn kinh t: Chi phí cho doanh nghip và gim tng
trng kinh t (Bách khoa toàn th, 2005)
T l tht nghipăcaoăđngănghaăvi Tng sn phm quc ni (GDP) thp - các ngun lc
conă ngi khôngă đc s dng, b phíă că hi sn xut thêm sn phm và dch v. Tht
nghipăcònăcóănghaălƠăsn xut ítăhn,ăgim tính hiu qu ca sn xut theo quy mô, dnăđn
nhu cu xã hi gim, hàng hóa và dch v khôngăcóăngiătiêuădùng,ăcăhi kinh doanh ít i,
chtălng sn phm và giá c tt gim.ăHnăna, tình trng tht nghipăcaoăđaăđn nhu cu
tiêuădùngăítăđiăsoăvi khi nhiu vicălƠm,ădoăđóăcăhi đuăt cngăítăhn.ăc tính trên th
gii có khong 210 triuăngi b tht nghip,ătngăhnă30ătriuăngi k t đu cucăi suy
thoáiănmă2007;ă3/4 con s này thuc v các nn kinh t đangăphát trin.ăc bit phi k ti
M,ătơmăđim ca cucăi suy thoái vi t l tht nghipătngăcaoănht - 7,5 triuăngi k
t nmă2007.ăVƠădoăđó,ătht nghip mtănc có th gây nhngătácăđng không ch riêng
nn kinh t ca mtă ncă mƠă hnă th còn có th gây bt n ca c khu vc và toàn cu
(Thanh Hòa, 2010, trích theo The Globalist, 2010).
2.1.3 Bo tr xã hi và bo him tht nghip
Theo ILO, bo tr xã hi là quyn tip nhn li ích t chính ph ca cá nhân, h giaăđìnhă
nhm bo v h trc tình trng mc sng thpăhayăđangăb suy gim,ăđc bit khi phi hng
chu nhng ri ro, nh đóăđápăngăđc các nhu cuăcăbn.
Hình 2.1. Khuôn kh rng cho quan nim bo tr xã hi
Ngun: V Thành T Anh (2012), Chính sách xã hi phn 2
Thúcăđy
Các c hi kinh t
Chuyn hóa
Chuyn hóa xã hi
Phòng nga
Các c ch bo him
Bo tr
H tr xã hi
10
Bng 2.1.ăQuyăđnh v ch đ TCTN
IU KIN
MCăHNG TR CP
TH TC
1. ƣăđóngă
BHTNăđ 12
tháng tr lên
trong thi gian
24ăthángătrc
khi tht
nghip;
2. ƣăđngăkỦă
tht nghip vi
BHXH;
3. Chaătìmăđc
vic làm sau 15
ngày k t
ngƠyăđngăkỦă
tht nghip.
= 60% mc bình quân tină lng,ă tin
côngăthángăđóngăBHTNă06ăthángălin k
trc khi tht nghip.
Thiăgianăhng tr cp:
a) 03 tháng nu có t đ 12 tháng - di
36ăthángăđóngăBHTNă(1 - 3ănm);
b) 06 tháng, nuăcóăđ 36ăthángăđnădi
72ăthángăđóngăBHTNă(3ă- 6ănm);
c) 09 tháng, nuăcóăđ t 72ăthángăđn
diă144ăthángăđóngăBHTNă(6 - 12
nm);
d) 12 tháng, nu có t đ 144ăthángăđóngă
BHTN tr lên (t 12ănm).
Lu ý: Ngiă đangă hngă TCTNă đc
hng ch đ BHYT. T chc BHXH
đóngă BHYTă choă ngiă đangă hng
TCTN.
- iu 80 - 81;
- ngă kỦă tht nghip
vi Trung tâm
GTVL ca BHXH;
- Thông báo hàng
tháng vi BHXH v
vic tìm kim vic
làm trong thi gian
hng TCTN;
- Nhn vic làm hoc
tham gia khóa hc
ngh phù hp khi
BHXH gii thiu.
Lu ý: DN có t 10
laoăđng tr lên phi
tham gia BHTN.
Ngun: Trng Vn (2012)
Khon 1, iu 3, LutăBHXHăquyăđnh: "Bo him xã hi là s bo đm thay th hoc bù
đp mt phn thu nhp ca ngi lao đng khi h b gim hoc mt thu nhp do m đau, thai
sn, tai nn lao đng, bnh ngh nghip, tht nghip, ht tui lao đng hoc cht, trên c s
đóng vào qu bo him xã hi".ăTheoăđó,ăBHTN là mt phn ca BHXH, là khon h tr tài
chính tm thi dành cho nhngăngi b mt vicămƠăđápăngăđ yêu cuătheoăquyăđnh.ăi
tngăđc nhn BHTN là nhngăngi b mt vic theoăquyăđnh caăiu 81, Lut BHXH
Nhngăngiă laoă đng này s đc h tr mt khon tin theo t l nhtă đnh. Ngoài ra,
Khonă3,ăiu 4, LutăBHXHăcònăquyăđnh chính sách BHTN còn h tr hc ngh và tìm
vicălƠmăđi viăngiălaoăđng hng TCTN. McăđóngăBHTN đcăquyăđnh tiăiu 102,
11
Lut BHXH nhă sau:ă ngiă laoă đngă đóngă BHTN bng 1% tină lng,ă tin công tháng;
ngi s dngălaoăđngăđóngăbng 1% qu tinălng,ătinăcôngăthángăvƠăNhƠănc s h tr
t ngân sách bng 1% qu tinălng,ătinăcôngăthángăđóngăBHTN ca nhngăngiălaoăđng
tham gia BHTN.
Khi thit k xây dng mt h thng BHTN, Chính ph luôn xem xét kh nngăgn kt chính
sách BHTN vi các chính sách th trngălaoăđngăkhácăđ đtăđc các mc tiêu (B Lao
đng - ThngăbinhăvƠăXƣăhi, 2005):
H tr v thu nhpăchoăngiălaoăđng b tht nghip: H thng BHTN s h tr thu
nhpăchoăngi lao đng có ngun lcăđ tn ti và có kh nngătìmăkim công vic mi,
góp phn năđnhăđi sng caăngi tht nghipăvƠăgiaăđìnhăh nhm thay th thu nhp b
mt do mt vic làm.
năđnh nn kinh t trong thi k suy thoái thông qua duy trì sc mua ca lcălng
laoăđng b mt vic làm: Qu BHTN s là khon d phòngătrongătrng hp kinh t suy
thoáiăđ chi tr tr cpăchoăngi tht nghip nhm thay th thu nhp b mt do mt vic
làm đ không làm suy gim mt cách bt ng sc mua ca lcălngălaoăđng dnăđn
đìnhăđn sn xut.ăNhăvy, khon tr cp này s giúpătránhăđc s suy gim hotăđng
kinh t theo kiu dây chuyn. Vi mc tiêu này, các h thngăBHTN,ăđiătng ca h
thngăcngăs đcăquyăđnhătngăđi rng.
H tr ci cách DN: H thng BHTN s toăđiu kin thun li cho DN áp dng công
ngh miăvƠăcăcu li các quy trình kém hiu qu.ăVìăđcăđm bo bng mt khon tr
cp thay th thu nhp b mtăđi,ăcngănhăđc h tr đƠoăto nâng cao tay ngh hocăđƠoă
to liăđ chuynăđi ngh, nhng ngiălaoăđng b mt vic do nhng lý do ci cách DN
s không có nhng phn ng tiêu cc dnăđn bt n v chính tr và xã hi.ăBHTNăcngăs
góp phn làm gim thiu s phnăđi vic ci cách lutălaoăđng caăngiălaoăđng do lo
s b mt vic làm.
Duy trì k nngăngh caăngiălaoăđng b mt vic làm: H thng BHTN cho phép
ngiălaoăđng có tay ngh có thiăgianăđ tìm kim vic làm mi phù hp vi tay ngh đƣă
có ca h.ăNhăvy s duy trì các k nngăsn có và không xy ra tình trng mai mt k
nng ngh do phi chp nhn bt c công vic nào dù không phù hp vi tay ngh ca
mìnhăđ có thu nhp.ăiu này dnăđn vicăduyătrìăđcăđuătăca quc gia trong phát
trin giáo dc và k nngăngh ca lcălngălaoăđng quc gia.
12
Nâng cao k nngătìmăkim vicălƠmăchoăngiălaoăđng có nhu cu vic làm: ơyălƠă
mcătiêuătngăđi quan trng. Mt h thng BHTN gn kt vi các bin pháp th trng
laoăđng tích cc s góp phn xây dng mngăliătăvn vic làm và thông tin th trng
laoăđng,ănhăvy s kt niăngiălaoăđng b tht nghip viăcácăchuyênăgiaătăvn vic
lƠm,ăquaăđóăgiúpăngiălaoăđngănơngăcaoăđc k nngătìmăkim vic làm ca mình.
Khuyn khích nâng cao k nngăngh: Mt h thng BHTN hinăđi s phi xây dng
đc mi liên kt cht ch giaăngi tìm vic viăngi s dngălaoăđngăvƠăđc bităđi
viăcácăcăs đƠoăto ngh đ giúpăngiălaoăđng b tht nghipăđtăđcătrìnhăđ ngh
mong mun.ă thc hinăđc mc tiêu này h thng BHTN phi h tr ngiălaoăđng
trong vic hc tp, nâng cao k nngăngh.
2.2 Quy trình chi tr tr cp tht nghip
2.2.1 Mcăđíchăca quy trình
Quy trình gii quyt ch đ BHTN đi viăngiălaoăđng b tht nghip do B Laoăđng -
ThngăbinhăvƠăXƣăhi (LTBXH)ăxây dngătheoăquyăđnh ca pháp lut vi mc tiêu: (i)
thc hin ci cách hành chính mt cách sâu rng và hiu qu; (ii) chun hóa các quy trình;
(iii) đm bo các h să đc gii quytăđúngătrìnhăt,ă đúngăthi gian theo các th tcăđƣă
ban hành.
2.2.2 Các dng mô hình ca quy trình chi tr tr cp tht nghip
Theoăquyăđnh ca pháp lut và theo quy trình nm bc gii quyt ch đ BHTN đi vi
ngiă laoă đng b tht nghip do B LTBXH xây dng gm:ă (1)ă ngă kỦă tht nghip,
chuynăhng BHTN; (2) Np h să vƠă xétăduytăhng BHTN; (3) Chi tr TCTN hàng
tháng, chi tr tr cp mt ln và cp th BHYT; (4) H tr tìm vic làm và h tr hc ngh;
(5) Tm dngăhng, tip tcăhng và chm dtăhng TCTN vƠăđc chia thành ba mô
hình ch yu sau:
Mô hình chuyên sâu: Áp dngăđi vi các Trung tâm GTVL có s lngăngiălaoăđng
đnăđngăkỦătht nghipăđông và s lng cán b thc hinătngăđi ln, Phòng BHTN
đc chia thành các t hoc các b phn. Mt s Trung tâm GTVL có thêm t kim soát,
thm tra h s.
Mô hình tng hp: Áp dngăđi vi các Trung tâm GTVL có s lngăngiălaoăđng
đnă đngă kỦă tht nghip không nhiu, mi cán b thc hin đc giao ph trách mt
13
nhim v c th hoc kiêm nhim nhiu công vicănh:ătip nhn h s,ăx lý h s,ătr
kt qu
Mô hình hn hp: Là mô hình khá ph bin hinănay.ăi viăquyătrìnhăđngăkỦătht
nghip, tip nhn h s,ătr kt qu do s lngăngiălaoăđngăđn nhiu có th do mt t
hoc mt nhóm cán b ph trách thc hin.ă i vi mt s quyă trìnhă khácă nh:ă
chuynăhng, tr kt qu thì do mt cán b thc hin hoc kiêm nhim thêm mt s công
vic khác.
Ngoài ra, mt s TrungătơmăGTVLănh:ăCnăTh,ăBìnhăDng ăđƣăvƠăđangăápădng mt s
mô hình mi trong quy trình thc hin BHTN nhm toăđiu kin thun liăhnăchoăngi lao
đng b tht nghip (Cc Vic làm, 2012).
Trong thc t, không có mô hình nào có kh nngăphùăhp vi mi môi trng. Các mô hình
khác nhau s có nhngăđcăđim mà phù hp nhiu hay ít viăcácămôiătrng khác nhau. Do
đó,ăvicăđaăraă cácămôăhìnhăđ cácăđaăphngăla chn áp dng cho quy trình thc hin
BHTN phù hp vi tngăđaăphngăchoăthy s linhăđng trong vic thc thi chính sách
nhngăs dnăđn nhng kt qu khác nhau ph thuc vào s la chn mô hình thc hin hp
lý hay không.
2.3 Chinălc khu vc công (mô hình qun lý công mi NPM)
2.3.1 So sánh gia mô hình truyn thng và mô hình NPM (New Public Management)
Bng 2.2 Bng so sánh hai mô hình
Môăhìnhătruynăthng
Mô hình NPM
- MnhălnhăvƠăkimăsoát
- Mărngăquynătăchăraăquytăđnh
- Chuyênămônăhóaătheoăchcănng
- nh hngăvicăthcăhin
- DaătrênănngălcăvƠătrìnhăđ
- ChúătrngăvƠoăkháchăhƠng
- Dăbáoăngơnăsáchăchínhăxác
- nhăhngăthătrng
Ngun: Nguyn Hu Lam (2012), "H thng quan liêu"
Theo Woodrow Wilson (1826-1954), v bn cht, qun lý truyn thng và qun lý phát trin
đuălƠăđiătng nghiên cu ca khoa hc qun lý công (QLC) đc xây dng bi mt h
thng các khái nim, h thng lý thuyt qun lý công vi nhiu cách tip cn khác nhau. S
khácănhauăcăbn đơyălƠăắmôăhình”,ăămiăắmôăhình”ăcóănhng th mnh và phù hp vi
điu kin kinh t - xã hi trong nhngăgiaiăđon lch s nhtăđnh ca các qucăgia.ăiăsơuă
14
vào nghiên cuăhaiăắmôăhình”ăda trên mt s tiêu thc có nhngăđimăkhácănhauăcăbn
sauăđơy:
So sánh tiêu thc mc tiêu: QLC truyn thng có mc tiêu boăđmăđúngăchuătrình,ăđúngăquyă
tc, th tcăhƠnhăchínhă(đuăvƠo).ăánhăgiáăvic qun lý hành chính thông qua xem xét mc
đ thc thi các quy tc, th tcăhƠnhăchính.ăTrongăkhiăđó,ămc tiêu ca qun lý phát trin là
boăđm kt qu tt nht, hiu qu cao nhtă(đu ra), dùng các tiêu chí c th đ đánhăgiáăkt
qu qun lý hành chính.
i vi công chc ca QLC truyn thng: Trách nhim caăngi công chc, nhà qun lý là
giám sát vic thc hin và gii quyt công vic theo quy ch th tc. Nhngăquyăđnh,ăđiu
kinăđ công chc thc thi công v theo mt h thng th bc rt cht ch, cng nhc theo
quyăđnh. Thi gian làm vic ca công chcăđcăquyăđnh cht ch, có thi gian công và
thiăgianăt.ăCôngăchc mang tính trung lp, không tham gia chính tr, thc hin mt cách
trung lp các chính sách do các nhà chính tr đ ra.ăTrongăkhiăđó,ăđi vi công chc ca qun
lý phát trin: Trách nhim caăngi công chc, nhà qun lý ch yu là boăđm thc hin
mcăđích,ăđt kt qu tt, hiu qu cao. Nhngăquyăđnh,ă điu kinăđ công chc thc thi
nhim v có hình thc linh hot, mm doăhn.ăThi gian làm vic linh hotăhn,ăcóăth h
làm vic trong mt thi gian nhtăđnh, có th làm chính thc hoc hpăđng (có mt phn
thi gian làm công v ti nhà). Công chc cam kt v mt chính tr caoăhnătrongăcácăhot
đng ca mình, các hotăđng hành chính mang tính chính tr nhiuăhn.
i vi Chính ph ca QLC truyn thng: Mi công v đc Chính ph thc thi, gii quyt
theo pháp lutăquyăđnh. Chcănngăca Chính ph nng v hành chính xã hi, trc tip tham
gia các công vic công ích xã hi. Chcănngăca Chính ph thun tuý mang tính hành chính
không trc tip liên h đn th trng.ăTrongăkhiăđó,ăđi vi Chính ph ca qun lý phát
trin: Các công v mang tính chính tr nhiuăhn,ă nhă hng ca chính tr ngày càng ln
trong qun lý. Chcănngăthamăgiaătrc tip các dch v công cng ngày càng gim bt mà
thông qua vic xã hi hoá các dch v đóăđ qun lý xã hi,ănhngăvn có s qun lý ca Nhà
nc. Chcănngăca Chính ph đi mt vi nhng thách thc ca th trng. Nn qun lý
phát trin caăcácăncăđu phiăquanătơmăvƠăgánhăvácănghaăv chungăđi vi nhng vnăđ
caăloƠiăngiănhănghèoăđói,ădch bnh, môi trung, ma tuý, ti phm…
15
2.3.2 c tính ca t chc công mi (Nguyn Hu Lam, 2012)
Hochăđnh các chính sách chinălc: Nu hochăđnh chính sách điăt thc t khách
quan, đúngăđn, khoa hc s xây dngăđc chính sách tt, là tinăđ đ chínhăsáchăđóăđiă
vào cuc sng và mang li hiu qu cao.ăNgc li, hochăđnh sai s choăraăđi chính
sách không phù hp vi thc t, thiu tính kh thi s mang li hu qu không mong mun
trong quá trình qun lý. Nhng tn hi này không ch tm thi, cc b mà nó nhăhng
lâu dài, liên quan ti nhiuălnhăvc, ngành ngh khác nhau.
Tách bit gia hochăđnh chính sách và thc thi chính sách: Vic tách bit này nhm
mc tiêu kim ch quyn lcăđ hn ch lm quyn, boăđm tính dân ch, công bng và
minh bch.ăQuaăđóăđm bo ràng buc, kim tra và giám sát hotăđng ln nhau.
Chú trngăvƠoăđu ra và kt qu: Quá trình này cn phi din ra liên tc, luôn có s điu
chnh và hoàn thinăđ thích nghi vi nhngăthayăđi ca xã hi. Vic chú trngăvƠoăđu ra
và kt qu s đánhăgiáăđc kt qu hotăđng/nngălc caăđnăv/cá nhân da trên kt
qu/đuă raă đó.ă Vìă th, s kíchă thíchă đcă nngă sut và hiu qu làm vică cngă nhă lƠă
khuyn khích cnh tranh, nâng cao chtălng dch v côngăvƠăđápăng ttăhnăcácănhuă
cuăngƠyăcƠngăthayăđi ca xã hi.
oălng vic thc hin: Mcăđíchăchínhăca vicăđoălng là nhm ci thin kt qu
thc hin công vic ca nhân viên và b phnăcngănhănhm xp loi đánhăgiá,ăxácăđnh
cácăkhóăkhn,ărƠoăcn và k hoch nâng cao kh nngăthc hin công vic.ăTheoăđó,ămi t
chc qun lý công s áp dng nhngătiêuăchíăhayăphngăthcăđoălng khác nhau phù
hp viăđiu kin, hoàn cnh ca t chcăđó.
Vic nghiên cuăđ cpăđn lý thuyt mô hình qun lý công mi (NPM) là nhmăđnhăhng
giúp các t chc,ăđaăphng ci tin mô hình thc hin trong t chc ca mình nhm nâng
cao hiu qu hotăđng.
2.4 Kinh nghim t cácăđaăphngăvƠăquc t
3
2.4.1 Kinh nghim t các đaăphng
tài s nghiên cu kinh nghim caă03ăđaăphngăgm: Thành ph HCM (tp HCM), Bình
DngăvƠăBƠăRaăVngăTƠuă(BRVT) doă03ăđaăphngănƠyăcóăs lngăngiălaoăđngăđngă
ký tht nghipăđông,ăcóătìnhăhìnhăphátătrin kinh t tngăđng vi tnhăng Nai. C 03ăđa
3
Xem ph lc 2