Tải bản đầy đủ (.pdf) (97 trang)

Luận văn thạc sĩ Thực trạng và giải pháp nâng cao tính minh bạch thông tin trên báo cáo tài chính của các công ty cổ phần niêm yết ở Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.49 MB, 97 trang )

TRNG I HC KINH T TP. HCM
VIN ÀO TO SAU I HC
o0o




DOANH TH NGÂN HÀ




THC TRNG VÀ GII PHÁP NÂNG CAO
TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG
TY C PHN NIÊM YT  VIT NAM



LUN VN THC S KINH T





TP. H CHÍ MINH – NM 2013
TRNG I HC KINH T TP. HCM
VIN ÀO TO SAU I HC
o0o



DOANH TH NGÂN HÀ


THC TRNG VÀ GII PHÁP NÂNG CAO
TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG
TY C PHN NIÊM YT  VIT NAM

Chuyên ngành: K Toán
Mã s: 60.34.0301


LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN TH KIM CÚC

TP. H CHÍ MINH – NM 2013
LI CM N
Li đu tiên tôi xin gi li cm n sâu sc đn TS. Nguyn Th Kim Cúc, Cô
đã hng dn tn tình và cung cp cho tôi nhiu tài liu cn thit đ tôi hoàn thành
lun vn này. Xin cm n tt c Quý Thy Cô trng i hc Kinh t TP.HCM đã
tn tình ging dy tôi trong thi gian qua.
Tôi xin cm n các anh ch đng nghip ti khoa K toán – Kim toán, trng
đi hc dân lp Vn Lang đã to điu kin v thi gian và giúp đ tài liu trong sut
quá trình tôi thc hin lun vn.
Tôi cng xin cm n gia đình đã luôn ng h cho công vic cng nh vic hc
tp ca tôi.

Dù đã c gng tìm kim tài liu, nghiên cu và hc hi, song lun vn không
tránh khi nhng khim khuyt. Kính mong nhn đc s góp ý t Quý Thy Cô và
nhng đc gi quan tâm đn đ tài này. Mi ý kin xin gi v hp th đin t:

Xin chân thành cm n.

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t: “Thc trng và gii pháp
nâng cao tính minh bch thông tin trên Báo cáo tài chính ca các công ty
c phn niêm yt  Vit Nam” là công trình ca vic hc tp và nghiên cu
khoa hc tht s nghiêm túc ca bn thân. Nhng kt qu nêu ra trong lun vn
này là trung thc và cha đc công b rng rãi trc đây. Các s liu trong
lun vn có ngun gc rõ ràng, đc tng hp t nhng ngun thông tin đáng
tin cy.
TP. HCM, tháng 09 nm 2013
Tác gi
Doanh Th Ngân Hà
DANH MC BNG VÀ HÌNH

Danh mc các bng Trang
Bng 2.1: Lnh vc công tác ca nhng nhà đu t chng khoán thc hin kho 26
Bng 2.2: Thi gian tham gia đu t chng khoán ca nhng nhà đu t chng khoán
thc hin kho sát 27
Bng 2.3: ánh giá mc đ s dng các c s đ ra quyt đnh đu t chng khoán
thc hin kho sát 28
Bng 2.4: Kt qu kho sát v nhng yu t thuc môi trng kinh doanh nh hng
đn sn xut kinh doanh ca DN 48
Bng 2.5: Chênh lch li nhun trên BCTC trc và sau kim toán ca CTNY 49




Danh mc các hình Trang

Hình 1.1: c đim cht lng ca báo cáo tài chính 9
DANH MC CH VIT TT
BCTC
BCKT
BCKQHKD
BCLCTT
CTNY
CTCPNY
DN
HTKSNB
TM BCTC
TTCK
UBCKNN
: Báo cáo tài chính
: Bng cân đi k toán
: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
: Báo cáo lu chuyn tin t
: Công ty niêm yt
: Công ty c phn niêm yt
: Doanh nghip
: H thng kim soát ni b
: Thuyt minh báo cáo tài chính
: Th trng chng khoán
: y Ban Chng khoán Nhà nc
DANH MC PH LC
Ph lc PL2 – 01: Ni dung bng kho sát
Ph lc PL2 – 02: Kt qu tr li Bng kho sát

Ph lc PL – 03: Câu hi I – Phân tích nhà đu t la chn đu t vào danh mc
chng khoán là da vào c s nào?
Ph lc PL – 04: Câu hi II (6) – ánh giá mc đ quan trng ca BCTC đi vi
vic ra quyt đnh đu t chng khoán
Ph lc PL – 05: Câu hi II – ánh giá tính minh bch khi trình bày BCTC ca công
ty niêm yt
Ph lc PL – 06: Câu hi II – ánh giá tính minh bch khi trình bày BCTC ca công
ty niêm yt


MC LC
Trang
PHN M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Kt cu ca đ tài 4
CHNG 1 TNG QUAN V TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG TY C PHN NIÊM YT 5
1.1 Báo cáo tài chính 5
1.1.1 Vai trò ca báo cáo tài chính 5
1.1.2 Thông tin đc trình bày trên h thng báo cáo tài chính 6
1.1.3 Yêu cu đi vi thông tin trình bày trên báo cáo tài chính 8
1.1.4 Môi trng pháp lý đi vi h thng BCTC ca các DN Vit Nam 12
1.2 Th trng chng khoán và công ty c phn niêm yt 14
1.2.1. Th trng chng khoán 14
1.2.2. Công ty c phn niêm yt 16
1.2.3. Thông tin CTNY công b trên TTCK 16
1.3 Tính minh bch thông tin trên BCTC ca CTNY 18

1.3.1 Th nào là tính minh bch thông tin trên BCTC 18
1.3.2 Tiêu chí đ đánh giá tính minh bch khi trình bày thông tin trên BCTC 20
1.3.3 Tiêu chí đ đánh giá tính minh bch khi công b thông tin trên BCTC 21
1.3.4 Nhu cu s dng thông tin BCTC minh bch ca các nhà đu t chng
khoán 22
KT LUN CHNG 1 24
CHNG 2 THC TRNG TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN
BCTC CA CÁC CÔNG TY C PHN NIÊM YT VIT NAM 25
2.1 Kho sát đánh giá tính minh bch tính minh bch thông tin trên BCTC ca các
công ty c phn niêm yt Vit Nam 25
2.1.1 Mc tiêu kho sát 25
2.1.2 i tng kho sát 26
2.1.3 Phng pháp thc hin kho sát 26
2.1.3 Phân tích kt qu kho sát 27
2.2 Thc trng tính minh bch khi trình bày thông tin trên BCTC ca các công ty
c phn niêm yt Vit Nam 33
2.2.1 Môi trng pháp lý ca h thng k toán Vit Nam 33
2.2.2 Kim toán BCTC 39
2.2.3 HTKSNB trong các CTNY  Vit Nam 41
2.3 Thc trng tính minh bch khi công b thông tin trên BCTC ca các công ty c
phn niêm yt Vit Nam 45
2.3.1 Quy đnh pháp lý v công b BCTC trên TTCK 45
2.3.2 Tình hình công b thông tin trên BCTC ca các CTNY Vit Nam 46
2.3.2.1 Thi đim công b BCTC 46
2.3.2.2 Báo cáo gii trình ca các CTNY khi công b BCTC không đúng
hn quy đnh. 47
2.3.2.3 Cht lng ni dung BCTC đc công b. 48
KT LUN CHNG 2 53
CHNG 3 GII PHÁP NÂNG CAO TÍNH MINH BCH THÔNG TIN
TRÊN BCTC CA CÁC CÔNG TY C PHN NIÊM YT VIT NAM 54

3.1 Quan đim v nâng cao tính minh bch thông tin trên BCTC ca các công ty c
phn niêm yt 54
3.1.1 Nâng cao tính minh bch ca vic trình bày thông tin trên BCTC 54
3.1.2 Nâng cao tính minh bch ca vic công b thông tin trên BCTC 55
3.2 Các gii pháp nâng cao tính minh bch khi trình bày thông tin trên BCTC 55
3.2.1 Gii pháp hoàn thin h thng chun mc k toán Vit Nam 55
3.2.2 Gii pháp nâng cao cht lng h thng kim soát ni b 59
3.2.3 Gii pháp nâng cao cht lng ca vic kim toán 61
3.3 Các gii pháp nâng cao tính minh bch khi công b thông tin trên BCTC 67
3.4 Kin ngh 69
3.4.1 Kin ngh đi vi B Tài chính 69
3.4.2 Kin ngh đi vi y ban chng khoán nhà nc 70
3.4.3 Kin ngh đi vi S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh 71
3.4.4 Kin ngh đi vi Công ty niêm yt 71
KT LUN CHNG 3 73
PHN KT LUN 74
Ph lc
Danh mc tài liu tham kho


1
PHN M U

1. Tính cp thit ca đ tƠi
Quá trình hi nhp kinh t đã đt ra nhng áp lc gay gt buc các doanh
nghip (DN) Vit Nam phi nâng cao nng lc canh tranh. Mc tiêu ca các DN là
phi c gng duy trì và nâng cao li th cnh tranh trong vic tiêu th sn phm, m
rng mng li tiêu th, thu hút và s dng có hiu qu các yu t sn xut nhm đt
li ích kinh t cao và bn vng. Mt trong nhng gii pháp đc đa ra là vic đ cao
tính minh bch đ giúp cho DN có th phát trin bn vng đng thi làm gia tng giá

tr ca DN. Bi vì nh có s minh bch mà DN to đc nim tin vi các nhà đu t,
các đi tác kinh doanh ; t đó to điu kin tt cho vic huy đng vn đu t, tìm kim
đi tác kinh doanh, vay vn ngân hàng thun li hn; mt khác cng nâng cao đc
thng hiu ca DN trên th trng.
Th trng chng khoán (TTCK) ra đi đóng vai trò là mt kênh huy đng vn
trung và dài hn cho s phát trin kinh t đt nc. TTCK phát trin đc là nh vào
các thông tin đc công b trên th trng giúp cho hot đng giao dch chng khoán
đc din ra hiu qu. Vì th, minh bch hóa các thông tin công b trên TTCK là mt
yêu cu ht sc cp thit, trong đó minh bch thông tin mà báo cáo tài chính (BCTC)
cung cp đóng vai trò rt quan trng.
Theo cách hiu ca k toán, minh bch v thông tin tài chính là vic trình bày
thông tin tài chính trên BCTC theo đúng các chun mc v k toán tài chính giúp
ngi đc nm đc tình hình hot đng hin ti và d đoán trin vng tng lai ca
DN. ng thi, BCTC phi hu ích cho mc tiêu ra quyt đnh ca ngi s dng
BCTC. Mun nh vy thì thông tin và s liu BCTC phi đc cung cp đy đ, kp
thi, trung thc, đúng pháp lut quy đnh, và phi đc kim toán đc lp.

2
Minh bch thông tin tài chính nói chung và thông tin BCTC nói riêng là mt
tiêu chun mà nhng ngi có nhu cu s dng thông tin yêu cu và mong mun, đng
thi đó là mt thách thc buc nhng ngi cung cp thông tin phi c gng đáp ng.
Tuy nhiên  Vit Nam tính minh bch trong các BCTC vn cha đc coi trng đúng
mc và còn nhiu hn ch vì điu kin ca nc ta cha đm bo đ đt đc tính
minh bch ca BCTC.
Trong mt vài cuc hi tho quc t, sau khi Vit Nam gia nhp WTO các
chuyên gia cho rng s d các DN Vit Nam không th cnh tranh đc vi các DN
nc ngoài là vì các DN Vit Nam thiu minh bch, trong đó minh bch thông tin tài
chính là yu t quyt đnh. Thc trng ch đ k toán DN, Chun mc k toán
(CMKT) và các quy đnh tài chính hin hành ca Vit Nam cng còn nhiu bt cp và
mang tính cc b. Xut phát t nhng lý do trên tôi đã chn đ tài “Thc trng vƠ

gii pháp nơng cao tính minh bch thông tin trên Báo cáo tƠi chính ca các công
ty c phn niêm yt  Vit Nam” đ làm đ tài nghiên cu trong lun vn này.
Ni dung ch yu ca lun vn này là xác đnh thc trng và nguyên nhân nh
hng tính minh bch thông tin tài chính đc trình bày trên BCTC ca các công ty c
phn niêm yt (CTCPNY) Vit Nam đ đa ra nhng gii pháp tng cng tính minh
bch thông tin trên BCTC nhm phc v cho vic ra quyt đnh ca các nhà đu t
chng khoán.

2. Mc tiêu nghiên cu
a. Tìm hiu các vn đ lý thuyt v tính minh bch ca thông tin trên BCTC
b. ánh giá thc trng v tính minh bch ca thông tin trên BCTC công ty c
phn niêm yt Vit Nam
- Kho sát đánh giá mc đ s dng báo cáo tài chính trong vic ra quyt đnh
ca các nhà đu t chng khoán

3
- Kho sát đánh giá ca nhà đu t chng khoán v tính minh bch ca thông tin
trên BCTC ca công ty c phn niêm yt.
c.  xut các gii pháp nhm nâng cao tính minh bch ca thông tin trên
BCTC

3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu:
- Các quy đnh pháp lý v vic lp, trình bày BCTC và công b thông tin ca
các DN Vit Nam, nh: Lut DN; Lut k toán; Chun mc k toán; Ch đ k toán;
Quyt đnh, Thông t có liên quan.
- Các quy đnh ca y ban chng khoán nhà nc v vic công b BCTC ca
các CTCPNY trên th trng chng khoán.
- Mt s quy đnh v vic lp, trình bày BCTC theo thông l quc t.
Phm vi nghiên cu:  tài ch tp trung gii quyt vn đ liên quan đn tính

minh bch thông tin trên báo cáo tài chính ca các DN sn xut kinh doanh Vit Nam
là các CTCPNY trên S giao dch chng khoán Tp. HCM, ch không nghiên cu h
thng báo cáo tài chính ca DN đc bit, công ty bo him, ngân hàng và các t chc
tài chính tng t.

4. Phng pháp nghiên cu
 tài s dng phng pháp h thng hóa, tng hp, phân tích nhm tìm hiu
nguyên tc, phng pháp trình bày và công b thông tin trên BCTC ca các công ty
niêm yt  Vit Nam.
 đánh giá thc trng v tính minh bch thông tin trên BCTC ca các công ty
niêm yt, đ tài s dng các phng pháp: chn mu nghiên cu, điu tra, kho sát,
thng kê mô t, phân tich các d liu quá kh đã tp hp đc, kt hp so sánh, đi
chiu t đó đánh giá tình hình thc t, đa ra mt s gii pháp kin ngh đi vi các

4
ch th có liên quan trên c s tuân th các nguyên tc khoa hc và đm bo tính
khách quan trong các gii pháp trình bày.

5. Kt cu ca đ tƠi
Ngoài Phn m đu và Kt lun, lun vn bao gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v tính minh bch ca thông tin trên Báo cáo tài chính
ca các công ty c phn niêm yt.
Chng 2: Thc trng tính minh bch thông tin Báo cáo tài chính ca các công
ty c phn niêm yt Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao tính minh bch thông tin Báo cáo tài chính ca
các công ty c phn niêm yt Vit Nam.

5
CHNG 1:
TNG QUAN V TệNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN BÁO

CÁO TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG TY C PHN NIÊM YT
Mc tiêu ca chng này là nêu lên đc cách hiu v tính minh bch ca thông
tin trên BCTC ca các CTCPNY. Trc nht, trên c s ni dung ca các quy đnh
pháp lý v vic lp, trình bày BCTC ca Vit Nam cùng vi mt s quy đnh theo
thông l quc t đ tin hành nghiên cu tng quan v báo cáo tài chính đ thy đc
vai trò ca BCTC và đc đim cht lng ca BCTC. Sau đó, tin hành tìm hiu v bn
cht ca th trng chng khoán, công ty c phn niêm yt đ thy đc nh hng
ca BCTC đi vi vic ra quyt đnh ca nhng nhà đu t chng khoán. Tip đn,
da trên mt s bài nghiên cu đ đa ra cách hiu v tính minh bch thông tin trên
BCTC theo quan đim ca k toán. Cui cùng, t nhng yêu cu chung ca k toán và
yêu cu đc thù ca TTCK phân tích đ thy đc tính cp thit phi đm bo tính
minh bch cho thông tin trên BCTC ca các CTCPNY, đng thi ta rút ra nhng tiêu
chí đ đánh giá tính minh bch ca thông tin BCTC ca CTCPNY.
1.1. Báo cáo tài chính
1.1.1. Vai trò ca báo cáo tƠi chính
K toán đc chia ra thành nhiu lnh vc khác nhau nh k toán tài chính, k
toán qun tr, k toán thu … Mi lnh vc k toán có vai trò khác nhau trong vic
cung cp thông tin đ đáp ng nhu cu ca nhiu nhóm đi tng s dng khác nhau.
Trong đó, k toán tài chính cung cp thông tin cho nhng ngi qun lý trong ni b
công ty và c nhng đi tng bên ngoài công ty gm có các c đông, ngân hàng, ch
n, c quan nhà nc,… K toán tài chính cung cp thông tin cho các nhóm đi tng
này thông qua h thng BCTC. BCTC đc xem nh là mc tiêu và sn phm cui
ca k toán tài chính.

6
Theo CMKT Vit Nam (VAS) s 21: BCTC phn ánh theo mt cu trúc cht
ch tình hình tài chính, kt qu kinh doanh ca mt DN. Mc đích ca BCTC là cung
cp các thông tin v tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các lung tin ca mt
DN, đáp ng nhu cu hu ích cho s đông nhng ngi s dng trong vic đa ra các
quyt đnh kinh t.  đt mc đích này BCTC phi cung cp nhng thông tin ca mt

DN v:
a/ Tài sn;
b/ N phi tr;
c/ Vn ch s hu;
d/ Doanh thu, thu nhp khác, chi phí, lãi và l;
đ/ Các lung tin.
Các thông tin này cùng vi các thông tin trình bày trong Bn thuyt minh BCTC
giúp ngi s dng d đoán đc các lung tin trong tng lai và đc bit là thi
đim và mc đ chc chn ca vic to ra các lung tin và các khon tng đng
tin.
Nh vy, BCTC là kt qu ca công tác K toán tài chính, là phng tin đ các
công ty báo cáo và công b tình hình tài chính ca mình. BCTC là c s quan trng
trong vic ra quyt đnh kinh t hp lý ca ngi s dng BCTC.
1.1.2. Thông tin đc trình bƠy trên h thng báo cáo tài chính
Thông tin mà k toán tài chính ca các DN Vit Nam cung cp cho các đi
tng s dng đc trình bày trên h thng gm 4 BCTC, c th nh sau:
Bng cơn đi k toán (BCKT)
BCKT trình bày thông tin v toàn b giá tr tài sn hin có và ngun hình
thành tài sn đó ca mt DN ti mt thi đim nht đnh (thng là ngày cui cùng ca
k báo cáo). Thông tin trên BCKT là tài liu đ nghiên cu, đánh giá tng quát tình
hình tài chính và s dng vn ca DN  mt thi đim nht đnh, đng thi đánh giá
trin vng kinh t tài chính ca đn v trong tng lai.

7
Thông qua BCKT, ta có th xem xét quan h cân đi ca tài sn và ngun vn
có th giúp cho ngi qun lý thy rõ tình hình huy đng ngun vn ch s hu và
ngun vay n đ mua sm tng loi tài sn, hoc quan h gia công n và kh nng
thanh toán, kim tra các quá trình hot đng, kim tra tình hình chp hành k hoch…
T đó phát hin đc tình trng mt cân đi đ có phng hng và bin pháp kp thi
đm bo các mi quan h cân đi vn cho hot đng tài chính thc s tr nên có hiu

qu, tit kim và có li cho DN.
Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh (BCKQHKD)
BCKQHKD, còn gi là báo cáo thu nhp, cung cp thông tin tng hp v tình
hình và kt qu hot đng kinh doanh, phn ánh thu nhp trong mt thi k kinh doanh
nht đnh ca DN bao gm kt qu kinh doanh thông thng và kt qu khác trong mt
k nht đnh.
BCKQHKD cung cp nhng thông tin mt cách đy đ cho ngi s dng v
tình hình và kt qu tt c các hot đng ca DN bao gm hot đng sn xut kinh
doanh, hot đng đu t tài chính và hot đng khác ca DN.
Báo cáo lu chuyn tin t (BCLCTT)
BCLCTT cung cp thông tin c th v vic hình thành và s dng lng tin
phát sinh theo các hot đng khác nhau trong k báo cáo ca DN. BCLCTT ch ra các
lnh vc nào to ra ngun tin, lnh vc nào s dng ngun tin, kh nng thanh toán,
lng tin tha/thiu và thi đim cn s dng đ đt hiu qu cao nht, ti thiu hóa
chi phí s dng vn.
BCLCTT đc tng hp bi 3 dòng tin t 3 hot đng ca DN: hot đng sn
xut, kinh doanh; hot đng đu t; hot đng tài chính. Nó cung cp thông tin cho
ngi s dng đ có th đánh giá kh nng to ra tin trong quá trình hot đng, kh
nng chuyn đi tài sn thành tin, đánh giá kh nng thanh toán ca DN, đánh giá kh
nng đu t ca DN. Chính vì th mà BCTC này là công c đ lp d toán tin, xem

8
xét và d đoán kh nng v s lng, thi gian và đ tin cy ca các lung tin tng
lai.
Thuyt minh BCTC (TMBCTC)
TMBCTC là mt báo cáo tng hp gii thích và b sung thông tin v tình hình
hot đng sn xut kinh doanh, tình hình tài chính ca DN trong k báo cáo mà các
BCTC khác cha trình bày rõ ràng, chi tit và c th đc.
Ni dung thông tin trên TMBCTC đc dùng làm c s đ phân tích, đánh giá
c th, chi tit hn v tình hình chi phí, thu nhp và kt qu hot đng sn xut kinh

doanh ca DN; tình hình tng gim tài sn c đnh theo tng loi, tng nhóm; tình hình
tng gim vn ch s hu theo tng loi ngun vn và phân tích tính hp lý trong vic
phân b vn c cu, kh nng thanh toán ca DN … ng thi, TMBCTC cung cp
thông tin v ch đ k toán đang áp dng ti DN t đó mà kim tra vic chp hành các
qui đnh, th l, ch đ k toán, phng pháp k toán mà DN la chn áp dng cng
nh nhng kin ngh đ xut ca DN.
1.1.3. Yêu cu đi vi thông tin trình bƠy trên báo cáo tƠi chính.
Vi vai trò là phng tin truyn đt thông tin ca hot đng k toán tài chính
và là mt trong nhng công c quan trng trong qun lý kinh t ta cn có các yêu cu
cht lng đi vi thông tin trình bày trên BCTC.
IASB đã ban hành IASB Conceptual Framework 2010 sau khi d án hi t v
Khuôn mu lý thuyt k toán gia IASB và FASB đã chính thc hoàn thành vào tháng
9/2010. Theo Conceptual Framework 2010, thông tin tài chính là hu ích nu chúng có
đc tính thích hp và th hin trung thc. Tính hu ích ca thông tin tài chính đc
tng cng nu chúng có th so sánh, có th kim tra, kp thi và có th hiu đc. Ni
dung v đc đim cht lng ca BCTC đc tóm tt thông qua s đ sau:

9


Hình 1.1: c đim cht lng ca báo cáo tƠi chính (V Hu c, 2012)

Các đc tính c bn v cht lng ca BCTC là tính thích hp và th hin trung
thc.
- Tính thích hp: Thông tin thích hp khi nó có th làm thay đi quyt đnh ca
ngi s dng. Thông tin tài chính có kh nng làm thay đi quyt đnh ca ngi
s dng. nu nó có giá tr d đoán, giá tr khng đnh hoc c hai.
o Giá tr d đoán: Thông tin tài chính có giá tr d đoán nu nó đc dùng
nh mt d liu đu vào cho quá trình d đoán kt qu trong tng lai
ca ngi s dng thông tin. iu này có ngha là các thông tin tài chính

này có th giúp ngi đc t đa ra d đoán ca mình ch bn thân nó
không phi là mt con s d đoán
o Giá tr khng đnh: là cung cp phn hi v nhng d đoán trc đó.
c đim cht lng ca báo cáo tài chính
Th hin trung thc
Giá tr khng
đnh
y
đ
Trung
lp
Không sai
sót
Thích hp
Giá tr d
đoán
Trng yu
Có th so sánh
Có th kim tra
Kp thi
Có th hiu đc

10
Giá tr d đoán và giá tr khng đnh ca thông tin tài chính có liên quan đn
nhau. Thông tin có giá tr d đoán thng cng có giá tr khng đnh. Ví d, thông
tin doanh thu cho nm hin ti, có th đc s dng làm c s đ d đoán doanh
thu trong nm tng lai, cng có th đc so sánh vi d đoán doanh thu cho nm
nay đã đc thc hin trong nm trc. Kt qu ca nhng so sánh có th giúp
ngi dùng chnh sa và hoàn thin quy trình đã đc s dng đ thc hin nhng
d đoán trc đó.

Trng yu: Thông tin trng yu khi vic trình bày sai hay b sót nh hng đn
quyt đnh ca ngi s dng thông tin khi da trên BCTC ca 1 đn v c th.
Không th quy đnh mt mc trng yu c th thng nht đc mà phi da vào
tng tình hung c th.
Trng yu là 1 khía cnh ca thích hp. Ch nhng thông tin trng yu mi phn
ánh trên BCTC và các thông tin này nh hng ti quyt đnh ca ngi s dng
BCTC.
- Th hin trung thc: BCTC trình bày các hin tng kinh t bng ch và s. 
có ích, thông tin tài chính không nhng trình bày các hin tng có liên quan, mà
còn phi th hin trung thc v nhng ni dung mà nó trình bày. Tính th hin
trung thc đc đm bo qua ba đc đim là đy đ, trung lp, không sai sót.
o y đ: các thông tin cn thit phi đc phn ánh đy đ đ ngi đc
hiu đc hin tng kinh t, bao gm mô t và gii thích.
o Trung lp: ngha là không thiên lch trong la chn hay trình bày thông
tin, nhm hng ngi đc đn mt phn ng đnh trc
o Không sai sót: ngha là không có sai sót trong mô t hin tng cng nh
trong la chn và áp dng các quy trình lp BCTC
BCTC đt cht lng khi nó hu ích cho ngi dùng BCTC. Tính hu ích ca
BCTC s đt đc khi thông tin trên BCTC đc trình bày thích hp và th hin trung

11
thc. Hai đc tính này phi đng thi đm bo thì BCTC mi đt đc tính hu ích và
chúng đc th hin qua các tiêu chun sau:
+ Có th so sánh: thông tin BCTC s hu ích hn nu ta có th tin hành so sánh ni
dung BCTC ca các đn v khác nhau vi nhau hay so sánh ni dung BCTC ca đn v
gia các k khác nhau vi nhau.
+ Có th kim tra: tiêu chun này giúp đm bo vi ngi s dng BCTC rng thông
tin đc th hin trung thc. Có th kim tra tc là nu chúng ta da trên nhng quan
đim, hiu bit khác nhau và nhng ngi kim tra đc lp thì đu thng nht v
nhng thông tin đã đc trình bày.

+ Kp thi: tc là thông tin đ ra quyt đnh đc cung cp vào thi đim vn nh
hng đn quyt đnh ca ngi đc thông tin. Tuy nhiên, mt s thông tin vn kp
thi sau khi kt thúc k báo cáo bi chúng còn có giá tr trong vic d đoán và đánh
giá xu hng.
+ Có th hiu đc (D hiu): Phân loi, mô t và trình bày thông tin rõ ràng và chính
xác làm cho thông tin d hiu. Tt nhiên, có mt vài hin tng kinh t có bn cht
phc tp, khó hiu. nu ta trình bày chúng trên BCTC thì BCTC s gây khó hiu. Tuy
nhiên nhng BCTC nh th s không đy đ và d gây hiu lm.
Nh vy, BCTC có cht lng thì phi có ni dung đm bo mt s yêu cu sao
cho thông tin đc công b phi hu ích cho ngi s dng ra quyt đnh kinh t đó là
thông tin phi trình bày thích hp và trung thc. Mun nh vy thì thông tin phi đc
lp mt cách đy đ, khách quan, không sai sót đ ngi s dng thông tin có th tin
cy đc; thông tin phi th hin đy đ tình hình tài chính ca DN mt cách d hiu ,
có th kim tra và có th so sánh có nh vy ngi s dng thông tin mi có th đánh
giá đc tình hình DN mt cách thun li nht; ngoài ra thông tin phi đc cung cp
mt cách kp thi thì ngi dùng thông tin mi có th có đc nhng quyt đnh hiu
qu nht.


12
1.1.4. Môi trng pháp lỦ đi vi h thng BCTC ca các DN Vit Nam
 cung cp thông tin đy đ, trung thc, kp thi, công khai, minh bch, đáp
ng yêu cu t chc, qun lý điu hành ca c quan nhà nc, DN, t chc và cá nhân
thì BCTC phi đc lp da trên khuôn kh ca h thng pháp lut nht đnh. BCTC là
kt qu ca công tác k toán hot đng tuân theo h thng pháp lut v k toán.
H thng pháp lut v k toán chính là h thng các vn bn quy phm pháp lut
v k toán do c quan Nhà nc có thm quyn ban hành, làm c s điu chnh toàn b
hot đng k toán trong nn kinh t quc dân. H thng pháp lut v k toán DN ca
Vit Nam hin nay có bao gm:
- Lut K toán và các Ngh đnh hng dn thi hành Lut;

- H thng chun mc k toán Vit Nam;
- Ch đ, hng dn k toán c th.
Lut k toán là vn bn pháp lý cao nht v k toán do Quc hi ban hành vào
ngày 19/6/2003 ti k hp th 3 Quc hi khoá XI, có hiu lc thi hành t 01/01/2004.
Sau đó đc c th hóa bng 2 Ngh đnh hng dn:
o Ngh đnh 128 ngày 31/05/2004 áp dng cho các đn v k toán trong lnh
vc Nhà nc,
o Ngh đnh 129 ngày 31/05/2004 áp dng cho các đn v k toán thuc lnh
vc kinh doanh.
Lut K toán quy đnh v nhng vn đ mang tính nguyên tc và làm c s nn
tng đ xây dng Chun mc k toán và Ch đ hng dn k toán. Lut k toán có
nhng quy đnh chung các ni dung nh: đi tng áp dng, phm vi điu chnh Lut;
nhim v, yêu cu nguyên tc k toán; đn v tính s dng trong k toán, k k toán;
giá tr ca tài liu, s liu k toán; …
Ngoài ra, Lut k toán còn quy đnh khá chi tit nhng vn đ c th v: Ni
dung công tác k toán; T chc b máy k toán và ngi làm k toán; Hot đng ngh
nghip k toán; Qun lý Nhà nc v k toán…

13
Chun mc k toán Vit Nam da trên c s nhng quy đnh chung  Lut K
toán, đa ra các quy đnh v nhng nguyên tc và phng pháp k toán c bn làm c
s cho vic ghi chép k toán và lp BCTC. CMKT ch quan tâm đn phng pháp k
toán và BCTC thuc k toán tài chính, không quan tâm đn k toán qun tr cho nên
ni dung CMKT ch tp trung vào quá trình lp và trình bày BCTC phc v cho nhng
ngi s dng bên ngoài DN. CMKT không đ cp đn các vn đ mang tính quy đnh
c th nh chng t k toán, tài khon k toán và s k toán…
Vào cui nm 2001, B tài chính đã ban hành 4 CMKT đt 1 và đã có hiu lc
thi hành t ngày 01/01/2002. Cho đn nay Vit Nam đã có 26 chun mc và các thông
t hng dn thi hành. ây là c s pháp lý vng chc cho công tác k toán trong các
DN hot đng trên lãnh th Vit Nam. ó là c s đ trình bày, công b và đánh giá

BCTC. Trong 26 CMKT đã ban hành, thì CMKT s 1: chun mc chung (Theo quyt
đnh 165/2002/Q – BTC ngày 31/12/2002) đc B Tài chính xây dng trên tinh
thn là khuôn mu lý thuyt k toán. VAS 01 quy đnh và hng dn các nguyên tc và
yêu cu k toán c bn, các yu t và cách ghi nhn các yu t trên BCTC ca DN.
Ch đ, hng dn k toán là nhng quy đnh và hng dn v k toán trong
mt lnh vc hoc mt s công vic c th do c quan qun lý nhà nc v k toán
hoc t chc đc c quan qun lý nhà nc v k toán u quyn ban hành. Các DN
đu phi tuân th theo các ch đ k toán đã quy đnh, vic áp dng các ch đ k toán
không ch nâng cao hiu qu ca b máy k toán mà còn giúp nâng cao hiu qu ca
công tác qun lý các hot đng kinh t tài chính ngày càng phc tp, phong phú và đa
dng ca nn kinh t nói chung vi tin trình m ca, hi nhp nói riêng.
Ni dung ca các ch đ k toán là tng hp các vn bn pháp lut v ch đ K
toán Vit Nam bao gm:
o Q 12/2001/Q-BTC (13-03-2001) – Ch đ k toán các đn v ngoài công
lp: Giáo dc, Y t, Vn hóa, Th thao.
o Q 15/2006/Q-BTC (20-03-2006) – Ch đ k toán doanh nghip

14
o Q 19/2006/Q-BTC (30-3-2006) – Ch đ k toán hành chính s nghip
o Q 48/2006/Q-BTC (14-09-2006) – Ch đ k toán doanh nghip nh và
va
Khi thc hin công tác k toán thì các k toán phi nghiên cu các ch đ k
toán đc áp dng cho đn v mình cùng vi vic kt hp nhng hng dn và quy
đnh ca Lut và Chun mc k toán đ x lý tt các nghip v kinh t và lp BCTC
theo đúng yêu cu v cht lng.
1.2. Th trng chng khoán vƠ công ty c phn niêm yt.
1.2.1. Th trng chng khoán
TTCK là ni din ra hot đng giao dch, mua bán các loi chng khoán đc
tin hành bi nhng đi tng khác nhau theo quy đnh ca pháp lut. ây là ni gp
g, giao dch gia nhng ngi có nhu cu huy đng vn đu t – là nhng ngi phát

hành chng khoán, vi nhng ngi có ngun cung vn nhàn ri mun đu t – là
nhng ngi mua chng khoán; cng nh gia các nhà kinh doanh chng khoán vi
nhau.
Vic mua – bán chng khoán đc din ra tp trung trên TTCK, thông qua h
thng giao dch đin t ca S giao dch chng khoán và các h thng giao dch không
tp trung khác có liên thông vi nhau, nhm kt ni gia t chc phát hành và các nhà
đu t, đáp ng nhu cu mua – bán chng khoán ca các đi tng tham gia TTCK.
Nh vy, TTCK đóng vai trò là ni huy đng vn cho nn kinh t, ti đây có th
tha mãn cùng lúc yêu cu ca nhiu ch th tham gia th trng đng thi đáp ng
tin đ phát trin theo kp vi xu th phát trin chung ca nn kinh t th trng.
- Da vào tiêu chí lu thông chng khoán thì TTCK đc chia ra thành TTCK
s cp và TTCK th cp:
+ Th trng chng khoán s cp: là ni các chng khoán ln đu tiên đc bán
cho các nhà đu t. Th trng này hot đng không liên tc mà ch hot đng khi có
đt phát hành chng khoán mi. i tng tham gia vào TTCK s cp gm có nhà

×