Luận văn thạc sĩ Các nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của các công ty niêm yết tại Việt Nam

1


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG IăHC KINH TăTP. H CHÍ MINH
  

N
N
G
G
U
U
Y
Y


N
N
H
H
U
U


N
N
H
H

N
N
H
H


CÁC
NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN
CA CÁC CÔNG TY
NIÊM
YTăTI VIT
NAM



LUN
VN THC S KINH
T


CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201




NGIăHNG DN: GS.TS TRN NGC TH
TP.H CHÍ MINH ậ NM 2013

2



MCăLC
LI M U
1. Tóm tt 1
2. Tính cp thit ca đ tƠi 2
3. Mc tiêu nghiên Cu 3
4. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 3
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Ý ngha khoa hc và ý ngha thc tin ca đ tài 4
7. B cc ca đ tài 4
CHNG 1
MT S NGHIÊN CU THC NGHIM V CÁC NHÂN T TÁC NG N
CU TRÚC VN CA CÔNG TY TRÊN TH GII VÀ TI VIT NAM 5
1.1. LỦ Thuyt v Cu Trúc Vn vƠ Mt s nghiên cu trên th gii 5
1.2.
Mt s nghiên cu ti Vit Nam 15
CHNG 2
NGHIÊN CU TÁC NG CA CÁC NHÂN T N CU TRÚC VN CÁC
CÔNG TY NIÊM YT TI VIT NAM. 18
2.1. Tng quan và thc trng c cu vn các công ty ti Vit Nam 18
2.2. D liu, xác đnh các nhân t đc trng ca công ty, thng kê mô t và xây
dng mô hình nghiên cu 20
2.2.1. D liu 20
2.2.2. Xác đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn các công ty niêm yt ti Vit

Nam 21
2.2.2.1. Kh nng sinh li (Profitability) 21
2.2.2.2. Qui mô (Size) 21
2.2.2.3. Các c hi tng trng (Growth opportunities) 22


3


2.2.2.4. Tài sn hu hình (Tangibility) 23
2.2.2.5. òn by trung bình ngƠnh 24
2.2.2.6. S hu NhƠ nc (State-owned) 24
2.2.2.7. Ngành (Industry) 25
CHNG 3
NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU. 28
3.1 Phân tích thc trng cu trúc vn các công ty niêm yt ti Vit
Nam
28
3.2 Tóm tt thng kê mô t các nhơn t sau khi đc chun hoá v dng t l % đ hi
quy 28
3.3 Xây dng mô hình nghiên cu các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca công
ty niêm yt ti Vit Nam 40
3.3.1. Mô hình quan h gia các nhân t và cu trúc vn 40
3.3.2. ánh giá s phù hp ca mô hình, kim tra t tng quan vƠ đa cng
tuyn 41
3.4 Kim đnh s phù hp ca 3 mô hình 42
3.5 Mô hình chi tit theo phng pháp OLS vƠ kim đnh hin tng đa công tuyn
trong mô hình : 45
3.6. Phân tích ma trn h s tng quan 49
3.7. Kt qu chy mô hình 52

TÀI LIU THAM KHO 56


1



LIăMăU
1. Tómătt
 tài s dng s liu ca 300 công ty phi tài chính niêm yt ti th
trng Vit Nam t nm 2007 đn nm 2011. Kt qu nghiên cu cho thy các
công ty niêm yt ti Vit Nam s dng n cao so vi các công ty trên th
gii. c bit, trong c cu n thì n ngn hn chim t trng rt ln. Các
công ty NhƠ nc có mc s dng n cao hn các ông ty khác, các công ty ln
có mc s dng n cao hn các công ty va và nh  c n ngn hn, n dƠi
hn vƠ tng n. Kt qu chính ca
đ
tài là phát hin nhng nhân t tác đng
đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti th trngVit Nam
ging

v
i các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty trên th gii. C th,
các nhân t: kh nng sinh li, tƠi sn hu hình, tc đ tng trng
tng tƠi sn, ngành Bt đng sn, ngƠnh nng lng đin khí gas có quan h
t l nghch vi đòn by tài chính ca công ty. Trong khi đó, nhng nhân t:
quy mô công ty, đòn by trung bình ngƠnh, s hu NhƠ nc, ngành Cao
su, Vin thông, Dch v Y t, Giáo dc, Thép, Sn xut – kinh doanh, Thy sn,
Thc phm, Vn ti, Vt liu- xơy dng, Nha bao bì có quan h t l
thu


n

vi đòn by tài chính ca công ty.








2



2. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Mt cu trúc vn phù hp lƠ quyt đnh quan trng vi mi doanh nghip
không ch bi nhu cu ti đa li ích thu đc t các cá nhơn vƠ t chc liên quan ti
doanh nghip vƠ hot đng ca doanh nghip mƠ còn bi tác đng ca quyt đnh nƠy
ti nng lc kinh doanh ca doanh nghip trong môi trng cnh tranh. Trc ht hu
nh các thay đi trong cu trúc vn s đa đn các thay đi trong giá tr th trng ca
doanh nghip. Th hai, li ích t tm chn thu t n đa đn giá tr doanh nghip gia
tng. Th ba, cu trúc vn ti u chu nh hng nng n bi ri ro kinh doanh ca
doanh nghip. Th t, khi các giám đc thc hin trong cu trúc vn ca doanh
nghip, các hƠnh đng nƠy s chuyn các thông tin quan trng đn các nhƠ đu t.
Cu trúc vn đ cp ti cách thc doanh nghip tìm kim ngun tƠi chính thông
qua các phng án kt hp gia bán c phn, quyn chn mua c phn, phát hƠnh trái
phiu vƠ đi vay. Cu trúc vn ti u lƠ phng án theo đó doanh nghip có chi phí vn
nh nht vƠ có giá c phiu cao nht.

Cu trúc vn ti u liên quan ti vic đánh đi gia chi phí vƠ li ích ca doanh
nghip. TƠi tr bng vn vay n to ra "lá chn thu" cho doanh nghip, đng thi
gim mc đ phơn tán các quyt đnh qun lỦ (đc bit vi s lng hn ch c hi
kinh doanh và đu t). Mt khác, Gánh nng n to áp lc vi doanh nghip. Chi phí
vay n có tác đng đáng k ti vn hƠnh kinh doanh thm chí dn ti đóng ca doanh
nghip. TƠi tr t vn góp c phn không to ra chi phí s dng vn cho doanh
nghip. Tuy nhiên, các c đông có th can thip vƠo hot đng điu hƠnh doanh
nghip. K vng cao vƠo hiu qu sn xut kinh doanh ca các nhƠ đu t cng to
sc ép đáng k cho đi ng qun lỦ. Do đó vic la chn cu trúc vn tht s lƠ mt
vn đ then cht ca mi Doanh Nghip. Vì mc đ quan trng ca nó nên vic
nghiên cu các nhơn t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty lƠ vn đ thit yu.



3




3. Mc tiêu nghiên Cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là áp dng các lý thuyt v cu trúc vn cng
nh nhng nghiên cu thc nghim trên th gii và ti Vit Nam đ làm sáng t s
tác đng ca các nhân t đn cu trúc vn ca công ty niêm yt ti Vit Nam. Trên c
s đó, bài này s tp trung tr li cho hai câu hi:
- Thc tin cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti Vit Nam? Có s khác
bit trong cu
trúc

vn
gia các công ty mà NhƠ nc nm t l vn chi phi và

các công ty NhƠ nc không nm t l vn chi phi, gia các công ty ln và các
công ty va và nh.
- Các nhân t vi mô tác đng đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti
Vit Nam nh th nào? và có khác bit nào so vi nhng lý thuyt v cu trúc vn
và nghiên cu thc nghim trc đây?
4. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là 300 công ty phi tài chính niêm yt ti th trng Vit
Nam đn thi đim 31/12/2011. Khong thi gian nghiên cu là t nm 2007 đn
nm 2011. Các nhân t nghiên cu gii hn  các nhân t vi mô, mang tính đc
trng ca tng công ty.
5.ăPhng pháp nghiên cu
 tr li nhng vn đ trên, đ tài s dng phng pháp đnh lng là thng
kê mô t kt hp phng pháp bình phng bé nht (OLS) đ chy mô hình hi qui
tuyn tính đa bin.
6. Ý ngha khoa hc và ý ngha thc tin ca đ tài
 tài là s k tha các nghiên cu thc nghim có trc đ làm sáng t tác
đng ca các
nhân
t

đn cu trúc vn ca các công ty niêm yt ti th trng Vit


4


Nam. Kt qu nghiên cu s cung cp cho các nhà qun tr mt cách nhìn toàn din
hn v cu trúc vn ca công ty đ t đó có nhng quyt đnh chun xác, kp thi và
hiu qu. Ngoài ra, kt qu nghiên cu còn giúp các c quan NhƠ nc thy đc
thc trng cu trúc vn ca các công ty ti Vit Nam cng nh nhng bt cp trong

c ch qun lý đ t đó có nhng chính sách phù hp.
7. B cc ca đ tài:
Phn còn li ca đ tƠi đc kt cu nh sau
Chng 1: Mt s nghiên cu thc nghim v các nhân t tác đng đn cu
trúc vn trên th gii và ti Vit Nam.
Chng 2: Nghiên cu tác đng ca các nhơn t đn cu trúc vn các công ty
niêm yt ti Vit Nam.
Chng 3: Ni dung vƠ kt qu nghiên cu




















5

CHNG 1
MTăSăNGHIểNăCU THC NGHIMăV CÁC NHÂN TăTỄCăNGă
NăCUăTRÚC VNăCAăCỌNGăTYăTRểNăTHăGIIăVĨăTIăVITăNAM

1.1. LỦăThuytăvăCuăTrúcăVnăvƠăMt s nghiên cu trên th gii
LỦ thuyt đánh đi chp nhn li th ct gim thu t n trong khi cnh báo ri
ro chi phí phá sn. Nu doanh nghip tƠi tr n vt mc, doanh nghip s đi mt vi
ri ro mt kh nng chi tr. Harris vƠ Raviv (1991) cho rng cu trúc vn liên quan
đn s đánh đi gia chi phí vƠ li ích tính thanh khon ca c c đông vƠ nhƠ qun
lỦ. Tuy nhiên, nu đánh giá không đúng mc chi phí phá sn s d dn ti vay mn
quá mc. Do đó, doanh nghip nên có cu trúc vn hp lỦ đ ti đa hóa thƠnh qu
doanh nghip vƠ ti thiu hóa chi phí tƠi chính. Khi doanh nghip c gng tng t l n
trong cu trúc vn, li ích đt đc cơn bng vi giá tr hin ti ca lá chn thu. Li
ích nƠy giúp nơng cao giá tr ca doanh nghip. Tuy nhiên nó cng đng thi nơng cao
chi phí kit qu tƠi chính ca doanh nghip vƠ do đó ri ro phá sn tng lên. Bên cnh
đó, chi phí kit qu tƠi chính lƠm gim li ích ca ca lá chn thu. Theo Harris và
Raviv (1991) tác dng ca đòn by gia tng vi ngun vn c đnh, tm chn thu, c
hi đu t, vƠ quy mô doanh nghip vƠ gim sút vi ri ro, chi phí qung cáo, kh
nng v n, kh nng doanh li vƠ tính duy nht ca sn phm.
LỦ thuyt đi din gii thích mi quan h gia ngi ch vƠ nhƠ qun lỦ doanh
nghip; trong đó, ngi ch doanh nghip thuê nhng nhƠ qun lỦ điu hƠnh doanh
nghip. LỦ thuyt nƠy c gng gii thích hai vn đ đc trng liên quan đn ngi ch
vƠ ngi qun lỦ. ó lƠ gii quyt các vn đ đi din vƠ s khác bit ri ro gia các
nhóm. Vn đ đi din liên quan đn s mơu thun gia li ích ca nhng ngi s
hu vƠ nhng ngi đc thuê đ qun lỦ doanh nghip. Mi quan h nƠy nói chính

6


xác hn lƠ mi quan h gia ngi thuê vƠ ngi đc thuê. S chu đng ri ro khác
bit liên quan đn thái đ ca nhng ngi ch s hu vƠ các ch n. Khi doanh
nghip quyt đnh đu t mt d án hay mua tƠi sn thì thái đ đi mt vi ri ro ca
h nh th nƠo? Theo Jenshen vƠ Meckling (1976), hai vn đ đc trng trên liên quan
đn mơu thun đi din đó lƠ: Ngi ch s hu vi nhƠ qun lỦ vƠ ngi cho vay vi
ngi đi vay.
i vi mơu thun gia nhng ngi ch s hu vƠ điu hƠnh doanh nghip, có
s chia r trong quyt đnh tƠi tr d án đu t bi vn ch s hu. Jensen vƠ
Meckling (1976) đƣ nhn mnh vai trò quan trng v chi phí đi din mƠ ny sinh t
s chia r đó. S lng nhƠ đu t trên vn ch s hu tng lên t nguyên nhơn do áp
lc tng cao vƠ k vng ca nhƠ qun lỦ. Nhng nhƠ qun lỦ có xu hng tng s lm
dng ca h hn lƠ c gng nơng cao giá tr ca doanh nghip. Chi phí đi din tng
lên bi vì mơu thun đi kháng v li ích gia nhng ngi s hu vƠ nhƠ qun lỦ.
Các c đông mong mun nhƠ qun lỦ vn hƠnh doanh nghip theo cách lƠ lƠm tng giá
tr ca h. Trong khi đó, các nhƠ qun lỦ li điu hƠnh doanh nghip theo hng có li
cho h c v mt quyn lc vƠ li ích cho dù điu đó không phi lƠ li ích ca c
đông. Li ích ca c đông tng lên khi doanh nghip tng huy đng n cho nhng d
án đu t, trong khi ban qun lỦ li không đc nhn li ích nƠy. Bên cnh đó, h phi
điu hƠnh hot đng kinh doanh đ tránh các ri ro phá sn bi các khon n đƣ huy
đng vƠ trách nhim ca nhƠ qun lỦ cng tng lên đi vi các ch n doanh nghip.
Bi vy, mi quan h gia nhƠ qun lỦ vƠ nhng nhƠ s hu mang tính đi kháng v
li ích nên to ra chi phí đi din nh hng xu lên thƠnh qu ca doanh nghip.
Khi doanh nghip quyt đnh tƠi tr d án đu t bi n, chi phí đi din cng
xut hin t s đi kháng v li ích gia ch n vƠ nhng ngi s hu vn c phn.
S mơu thun nƠy ngƠy cƠng trm trng hn khi doanh nghip đi mt vi ri ro phá

sn cao. C đông mong mun doanh nghip đu t các d án hay tƠi sn mƠ đem li
li nhun cao. Tuy nhiên li nhun li t l thun vi ri ro. Kt qu lƠ ch n cng
phi gánh chu ri ro t phía c đông. Vi li nhun c đnh t vic cho vay vn, ch


7


n s không đc nhn nhiu hn nu quyt đnh tƠi chính mang đn nhiu li ích ti
doanh nghip trong khi thng d li nhun s đc s dng đ chia cho các c đông.
Hn na, khi doanh nghip phá sn thì chính các ch n cng phi đi mt vi kh
nng mt vn.
Tóm li, có s khác bit trong s gánh chu ri ro ca ch n vƠ c đông. Do
vy, s la chn mt cu trúc vn phù hp đ tƠi tr cho các d án đu t thì quyt
đnh tƠi chính nên đc xem xét mt cách cn trng. iu nƠy s giúp gim nh bt
chi phí đi din vƠ ci thin hiu qu hot đng doanh nghip.
Theo lỦ thuyt Trt T Phơn hng doanh nghip thích ngun tƠi tr ni b hn
lƠ ngun tƠi tr bên ngoƠi, thích phát hƠnh vn chng khoán n hn lƠ chng khoán
vn c phn. LỦ thuyt trt t phơn hng thun túy cho rng, doanh nghip không có
mt c cu n/vn s hu rõ rƠng. Luôn có s phơn bit trong vic la chn gia vn
c phn ni b vƠ bên ngoài.
Myers vƠ Majluf (1984) đƣ mô t vn đ nghiên cu nh sau: Doanh nghip a
thích ngun tƠi tr ni b hn ch yu lƠ li nhun tái đu t, sau đó mi lƠ phát hƠnh
n vƠ cui cùng lƠ phát hƠnh vn c phn t bên ngoƠi. LỦ thuyt trt t phơn hng
truyn thng đc gii thích bi chi phí giao dch vƠ chi phí phát hƠnh. S dng li
nhun gi li, chi phí giao dch, chi phí phát hƠnh n có li hn so vi chi phí giao
dch vƠ phát hƠnh c phiu. TƠi tr n cng đc khu tr thu nu doanh nghip phi
chu thu thu nhp doanh nghip. Myers vƠ Majluf (1984) đa thông tin bt cơn xng
đ gii thích LỦ thuyt trt t phơn hng ca mình. Mô hình d báo đem đn kt qu lƠ
khái nim LỦ thuyt trt t phơn hng ca cu trúc vn, ti đó li nhun gi li đc

a thích hn phát hƠnh chng khoán n, còn chng khoán n đc a thích hn lƠ vn
c phn. Mô hình d báo cng cho thy ti sao nhng doanh nghip có li nhun thp
li phát hƠnh c phiu. Nhng nhƠ đu t lỦ trí d đoán đc điu nƠy vƠ yêu cu mt
s gim giá trong ln phát hƠnh c phiu ra công chúng ln đu. S gim giá nƠy lƠ chi
phí cho vic tng vn c phn, cái mƠ s đc chi tr bi c đông ni b. Tín hiu phát
hƠnh n đn th trng vn đc ban hƠnh bi nhng doanh nghip có giá tr cao.


8


Vic vn dng và kim tra tính thc tin các lý thuyt v cu trúc vn nh: lý
thuyt cu trúc vn không nh hng đn giá tr doanh nghip ca Modigliani và
Miller (1958), Modigliani và Miller (1963); lý thuyt đánh đi cu trúc vn; lý
thuyt trt t phân hng ca Myers và Majluf (1984); lý thuyt ngi đi dinầđã
đc thc hin ti nhiu quc gia và vùng lãnh th gn đây là khá ph bin. Bên
cnh mt s nghiên cu thc nghim cho kt qu tán đng vi các lý thuyt trên,
vn còn nhiu kt qu nghiên cu trái chiu nhau.
Ti các th trng mi ni, có nhiu nghiên cu đáng chú ý. Ví nh nghiên cu
thc nghim ca Pandey (2001)  th trng Malaixia t nm 1984 đn 1999 bng
phng pháp nghiên cu lƠ thng kê mô t và phng pháp hi qui bình phng cc
tiu. Kt qu nghiên cu cho thy các nhân t: tng trng, qui mô công ty có mi
quan h t l thun vi đòn by tài chính ca công ty. Trong khi đó, các nhân t: ri
ro kinh doanh, c hi đu t, kh nng sinh li và tài sn hu hình có mi quan h
ph đnh vi đòn by tài chính ca công ty. Trong khi đó, nghiên cu ca Mitton
(2006) ti 34 th trng mi ni bao gm Châu M La tinh, Châu Á, Châu Phi,
Trung ông, ông Âu vi hn 11.000 công ty trong giai đon t 1980 đn 2004.
Bài này ch yu tp trung vào tác đng ca bn
nhân
t ch yu: qui mô công ty,

kh nng sinh li, tài sn hu hình và c hi tng trng. Bng phng pháp
thng kê mô t và phng pháp hi qui OLS cho thy kt qu là các công ty có mc
đ s dng n nhiu là các công ty có qui mô ln hn, tài sn hu hình nhiu hn
nhng kh nng sinh li thp hn và c hi tng trng ít hn. Ngoài ra, bài nghiên
cu còn cho thy mt quan h t l thun gia thu thu nhp công ty vi mc đ s
dng n và mt quan h t l nghch gia tm chn thu phi n và mc đ s dng
n ca công ty. Thêm vào đó, mt kt lun khác cng đáng quan tâm ca bài nghiên
cu là s phát trin tài chính ca mt nc dn đn t s n s thp hn, còn s m
rng tài chính s dn đn t s n s cao hn.
i vi các nc đang phát trin cng có nhiu nghiên cu thc nghim đã
đc thc hin ti nhiu quc gia. Nghiên cu thc nghim ca Booth và các cng
s (2001) ti 10 nc đang phát trin gm: Châu Á, Châu Phi và Nam M trong


9


khong giai đon 1980 đn 1991 cho mt kt qu là các nhân t tác đng đn cu
trúc vn ti các nc đang phát trin cng ging nh các nhân t tác đng đn cu
trúc
vn
ti các nc đã phát trin. C th, t s n dài hn có mi quan h t l
nghch vi các nhân t: t l thu thu nhp, tài sn hu hình, kh nng sinh li và có
mi quan h t l thun vi nhân t quy mô công ty. Tuy nhiên, mc đ tác đng ca
các nhân t thì khác nhau theo mi quc gia, nó ph thuc vào tc đ tng trng
GDP, t l lm phát, s phát trin th trng vn ca mi quc gia đó. Mt nghiên
cu thc nghim khác ca Deesomsak và các cng s (2004) ti bn nc Châu Á
Thái Bình Dng (gm Thái Lan, Malaixia, Sing-ga-po và Úc) t nm 1993 đn nm
2001 cho thy mt tác đng t l thun ca nhân t qui mô công ty và tác đng t l
nghch ca các nhơn t: c hi tng trng, tm chn thu phi n, tính thanh khon,

giá c phiu đn đòn by tài chính ca công ty. Tuy nhiên, hình thc và mc đ tác
đng ca các nhân t đó ph thuc vào đc trng ca mi quc gia. Chng hn, nhân
t tài sn hu hình t l thun vi đòn by tài chính công ty nhng li không có ý
ngha thng kê  các nc Thái Lan, Malaixia và Singgapo trong khi li có ý ngha
ti Úc, hay nh nhân t kh nng sinh li có tác đng t l nghch vi đòn by tài
chính công ty nhng li không có ý ngha thng kê tr Malaixia. Trong khi đó, nhân
t c hi tng trng tác đng t l nghch vi đòn by tài chính công ty ch có ý
ngha thng kê ti Thái Lan và Malaixia.
Mt nghiên cu khác tht s đáng chú ý, đó là nghiên cu thc nghim ca
Bas và các cng s (2009) đi vi 11.125 công ty ti 25 nn kinh t đang phát trin t
nm vùng khác nhau trên th gii. Bài nghiên cu tp trung phân tích s khác bit
trong tác đng ca các nhân t gia các công ty t nhân và công ty niêm yt, gia
các công ty nh và các công ty ln. Mt s kt lun có th rút ra t nghiên cu này:
- Các công ty nh có ít điu kin tip cn các ngun tài tr hn là các công
ty va và công
ty
l
n.
Mt khác, các công ty niêm yt có mc đ thông tin minh
bch hn nên kh nng vay n d dàng hn vì vy mà đòn by tài chính cao hn.
- Các công ty ln và công ty niêm yt có mc n dài hn cao hn các công


10


ty va và công
ty

nh

vì mc đ tip cn vi th trng d dàng hn.  nhng nc
đang phát trin, các công ty đi chúng có mc n dài hn cao hn các công ty t
nhân vì  các công ty đi chúng, vn đ bt cân xng thông tin ít hn các công ty t
nhân.
Các nhân t: tài sn hu hình, kh nng sinh li, t l lm phát có tác đng
t l nghch đn đòn by tài chính ca công ty. Các nhân t: qui mô công ty, tng
trng, lãi vay, thu, thu nhp bình quân đu ngi, tng trng tng sn phm
quc ni quan h t l thun vi đòn by tài chính ca công ty. Tuy nhiên, hai nhân
t là tài sn hu hình và t l lm phát có tác đng t l thun vi n dài hn ca
công ty, còn lãi vay và thu thì tác đng t l nghich vi n dài hn ca công ty. Trong
khi đó, nghiên cu thc nghim ca Bevan và Danbolt (2000) vi 822 công ty ti
Anh ch yu tp trung vào tác đng ca bn nhân t là: tng trng (đc xác đnh
bng giá tr th trng trên giá tr s sách ca tng tài sn), qui mô công ty (đc
tính bng logarit t nhiên ca doanh thu), kh nng sinh li (đc tính bng li
nhun trc thu, lãi vay và khu hao trên tng tài sn) và tài sn hu hình (đc xác
đnh bng tài sn c đnh trên tng tài sn) đn cu trúc vn ca công ty. Theo đó, cu
trúc vn ca công ty đc hai tác gi xác đnh trên c s bn t s: các khon phi tr
(gm n phi tr, tín nhim thng mi và tng đng) trên tng tài sn, n phi
tr trên tng tài sn, n phi tr trên tng ngun vn và n điu chnh (n phi tr
tr đi tin mt và chng khoán kh mi) trên ngun vn điu chnh (tng n cng giá
tr s sách ca vn ch s hu cng giá tr s sách ca c phiu u đãi cng các
khon d phòng cng thu thu nhp hoãn li và tr giá tr tài sn vô hình). Tt c
các nhân t tác đng đn c
u

trúc
vn đu ly trung bình và đc lƠm tr ba nm so
vi cu trúc vn. Kt qu nghiên cu cho thy nhân t tng trng có tác đng t l
thun đn t s các khon phi tr trên tng tài sn nhng li tác đng t l nghch
đn t s n điu chnh trên ngun vn điu chnh nhng hai tác đng này có mc đ

rt nh. Trong khi cu trúc vn đc đo lng bng các t s th trng thì nhân t
tng trng có tác đng t l nghch. Nhân t qui mô có tác đng t l thun đn tt
c các t s đo lng cu trúc vn ca công ty theo giá tr s sách nhng cu trúc


11


vn ca công ty đo lng theo giá tr th trng thì nhân t này tác đng không có
ý ngha thng kê. Nhân t kh nng sinh li li có tác đng t l nghch đn tt c các
t s đo lng cu trúc vn ca công ty theo giá tr s sách và theo giá tr th trng.
Nhân t tài sn hu hình có tác đng t l nghch đn t s các khon phi tr trên
tng tài sn nhng có tác đng t l thun đn t s n trên tng tƠi sn và t s n
điu chnh trên ngun vn điu chnh.
Mt nghiên cu thc nghim khác ca Huang và Song (2006) vi hn 1.000
công ty niêm yt ti Trung Quc đn thi đim nm 2000 nhm tìm ra mc đ tác
đng ca các nhân t đn cu trúc vn ca công ty và xem tác đng các nhân t
này đn cu trúc vn ca các công ty  các nc khác có ging vi tác đng đn
cu trúc vn ca các công ty ti Trung Quc hay không. S dng phng pháp
thng kê mô t cùng vi phng pháp hi qui bình phng cc tiu, tác gi cho
thy các nhân t: qui mô công ty (đc đo lng bng logarit t nhiên ca doanh
thu), bin đng kh nng sinh li (đc xác đnh bng đ lch chun ca li nhun
trc thu và lãi vay), tài sn hu hình (đc đo lng bng t s tài sn c đnh
trên tng tài sn), s hu thuc các đnh ch (đc xác đnh bng tng s c phn
nm gi ca nhà qun tr, giám đc và các c quan giám sát) có mi quan h khng
đnh vi đòn by tài chính ca công ty, các nhân t: kh nng sinh li (đc đo
lng bng t s li
nhu

n

tr
c thu và lãi vay trên tng tài sn), các c hi tng
trng (đc đo lng bng t s giá tr th trng trên giá tr s sách ca tng tài
sn), tm chn thu phi n (đc xác đnh bng t s khu khao trên tng tài sn) li
có mi quan h ph đnh vi đòn by tài chính ca công ty. Ngoài ra, nghiên cu
còn cho thy các công ty Trung Quc da vào s tài tr t bên ngoài nhiu hn mà
ch yu là t n vay hn là phát hành vn ch s hu. Bi vì đa s các công ty ca
Trung Quc đu thuc s hu ca NhƠ nc, mà NhƠ nc va là ch công ty va
là ch các t chc tài chính trung gian nên vic đi vay ca các công ty này là rt thun
li.
Cng ti Trung Quc, nghiên cu thc nghim ca Li, Yue và Zhao
(2007) t nm 2000
đn

n

m
2004 vi 417.068 công ty niêm yt và cha niêm yt


12


tp trung vào các nhân t: qui mô công ty, kh nng sinh li, tài sn hu hình, tài sn
đn hn, tp trung ca ngành, đòn by tài chính trung bình ca ngành, s hu Nhà
nc, s hu nc ngoài và vn hoá th trng. i vi cu trúc vn đc đo lng
bng tng n trên tng tài
s


n
thì các nhân t: qui mô công ty, tài sn đn hn, đòn
by tài chính trung bình ca ngành, s hu Nhà nc có tác đng t l thun, còn
các nhân t còn li: kh nng sinh li, tài sn hu hình, tp trung ca ngành, s hu
nc ngoài có tác đng t l nghch đn cu trúc vn công ty. i vi cu trúc vn
đc đo lng bng t s n ngn hn trên tng tài sn thì các nhân t: qui mô công
ty, đòn by tài chính trung bình ca ngành có tác đng t l thun, nhng nhân t
khác: kh nng sinh li, tài sn hu hình, tp t
rung

ngành,
s hu nc ngoài li có
tác đng t l nghch. Trong khi đó, đi vi n dài hn ca công ty thì các nhân t:
qui mô công ty, đòn by tài chính trung bình ca ngành, s hu Nhà nc có tác
đng t l thun, nhng nhân t còn li: kh nng sinh li, tp trung ngành, s hu
nc ngoài li có quan h t l nghch. c bit, trong nghiên cu này, tác gi cho
thy các công ty có vn ch s hu ca NhƠ nc càng cao thì mc đ s dng
càng cao mà ch yu là n dài hn và nhng công ty này ch yu tp trung  các
vùng kém phát trin. Ngc li, nhng công ty có s hu vn ca nc ngoài cao
thng s dng n ít so vi các công ty tng t nhng có mc s hu nc ngoài
thp hn. V qui mô công ty, bài nghiên cu còn cho thy nhng công ty va có mc
s dng n cao nht, ch yu là n ngn hn. Trong khi các công ty ln thì s dng
n dài hn nhiu nht.
Có th nói, nghiên cu v tác đng ca các nhơn t đn cu trúc vn công ty ti
các nc phát trin đƣ có t thp niên 60 vƠ nhng nghiên cu nƠy lƠ tin đ cng nh
lƠ nhng nghiên cu mu đ so sánh vi nhng nghiên cu sau nƠy ti các nc có th
trng mi ni vƠ các nc đang phát trin. Nghiên cu ca Titman vƠ Wessels
(1988) vi 469 công ty ca M trong giai đon t nm 1974 đn nm 1982 cho nhiu
kt qu có ý ngha:
- Kt qu nghiên cu cho thy các công ty nh s dng n ngn hn nhiu

hn các công ty ln bi vì chi phí giao dch s tn kém hn đi vi các công ty nh


13


khi phát hành n dài hn và vn ch s hu. iu đó cng gii thích ti sao các
công ty nh d b tn thng hn các công ty ln khi mt s suy thoái tm thi ca
nn kinh t xy ra.
- Ngoài ra, kt qu nghiên cu còn cho thy mt tác đng t l nghch ca
nhân t đc đim riêng ca tài sn ca công ty đn mc đ s dng n ca công ty.
Trong khi đó, nhân t qui mô
công
ty và c hi tng trng tác đng t l thun
đn t s n s sách ca công ty. Còn nhân t kh nng sinh li thì có tác đng t l
nghch đn t s n th trng ca công ty.
Cng ti nn kinh t M giai đon 1950-2000, Frank và Goyal (2003) đã
nghiên cu tác đng ca 39 nhân t đn các quyt đnh cu trúc vn ca công ty,
trong đó có c nhng nhân t t đc thù ca công ty đn nhng nhân t v mô. Kt
qu ca nghiên cu cho thy rng, các nhân t: mc n bình quân ca ngành, qui
mô công ty, tài sn vô hình, tài sn th chp có quan h t l thun mnh đn đòn
by tài chính ca công ty. Trong khi đó, các nhân t: ri ro phá sn, chi tr c tc,
tng trng li có quan h t l nghch vi đòn by tài chính ca công ty. Mt s các
nhân t khác nh: sut sinh li trên vn ch s hu (-), l lu k nm trc chuyn
sang (-), ràng buc tài chính (-), kh nng sinh li (-), thay đi tng tài sn (+),
thu thu nhp công ty (+) và lãi sut trái phiu (+) có tác đng nhng mc đ tin cy
thp.
Theo Harris vƠ Raviv (1991, trang 334), các nghiên cu có sn "thng
đng Ủ rng có mi quan h gia s gia tng đòn by và tƠi sn c đnh, lá chn thu
không n, c hi tng trng, vƠ quy mô doanh nghip vƠ gim bin đng, chi phí

qung cáo, nghiên cu vƠ chi phí phát trin, xác sut phá sn, li nhun vƠ tính đc
đáo ca sn phm. "Tuy nhiên, Titman vƠ Wessels (1988, trang 17) thy rng" kt qu
không cung cp h tr cho hiu qu v các t l n phát sinh t lá chn thu không n,
tính d bin đng, giá tr tƠi sn th chp, hoc tng trng trong tng lai.
Khi la chn các yu t kim soát mt s đim nghiên cu bn yu t đc s
dng bi Rajan vƠ Zingales (1995). Các yu t ca h lƠ: T l giá tr th trng trên


14


giá s sách, li nhun, hu hình vƠ doanh. Nhng yu t nƠy lƠ hp lỦ, nhng danh
sách nƠy không bao gm các nh hng ca lm phát k vng và thúc đy ngƠnh công
nghip trung bình.
Theo Murray Z.Frank and Vidhan K.Goyal (2007) BƠi vit nƠy góp phn vƠo
s hiu bit ca chúng ta v c cu vn theo nhiu cách. u tiên, bt đu vi mt
danh sách dƠi các yu t t các tƠi liu trc, tác gi kim tra yu t đáng tin cy đc
ký kt, vƠ đáng tin cy quan trng đ d đoán đòn by. Cui cùng, nó đƣ đc lp lun
rng các lỦ thuyt khác nhau áp dng cho các công ty theo nhng hoƠn cnh khác
nhau.  gii quyt mi quan tơm nghiêm trng, nh hng ca điu kin trong nhng
hoƠn cnh đc nghiên cu. Tác gi tìm thy các mu đáng tin cy thc nghim, mt
tp hp 6 yu t cho hn 27% ca dao đng trong đòn by, trong khi 19 yu t còn li
ch thêm hn 2%. Tác gi gi đơy sáu yu t "yu t ct lõi" vƠ mô hình bao gm sáu
yu t nh lƠ ct lõi " mô hình đòn by ". Các yu t ct lõi có du hiu phù hp vƠ Ủ
ngha thng kê. Các yu t còn li lƠ gn nh không nht quán. Các yu t ct lõi nh
sau:
• Industry median leverage (òn by trung bình ngành): Các công ty có đòn
by trung bình ngành cao có xu hng có đòn by cao.
• Market ậto- book asssets ratio (T l giá tr th trng trên giá s sách): Các
công ty có mt t l giá th trng trên giá s sách cao có xu hng có đòn by thp.

• Tangibility (Hu hình): công ty có nhiu tƠi sn hu hình có xu hng có tính
đòn by cao.
• Profits (Li nhun): Các công ty có li nhun nhiu hn có xu hng có đòn
By thp hn.
• Firm size (Quy mô công ty): Các công ty ln có xu hng có tính đòn by
cao.
• Expected inflation ( lm phát d kin): Khi lm phát đc d kin s cao,
các công ty có xu hng có đòn by cao


15


Mt nghiên cu thc nghim khác gn đơy ca Frank và Goyal (2009) trên các
công ty thng mi ca M trong giai đon t 1950 đn 2003 nhng ln này trên c
s nhiu nhân t, tác gi đã tìm ra sáu nhân tt ct lõi là: đòn by tài chính bình quân
ca ngành, tài sn hu hình, li nhun, qui mô công ty, t s giá tr
th
 trng trên
giá tr s sách ca tài sn và t l lm phát k vng tác đng tin cy nht đn cu
trúc vn ca công ty. C th, các nhân t: đòn by tài chính bình quân ca ngành,
tài sn hu hình, qui mô công ty, t l lm phát k vng có tác đng t l thun đn
t s t
ng

n
 trên giá tr th trng ca tài sn. Trong khi đó, các nhân t: t s giá
tr th trng trên giá tr s sách ca tài sn, li nhun có tác đng t l nghch đn
t s tng n trên giá tr th trng ca tài sn. Tuy nhiên, đi vi t s tng n trên
giá tr s sách ca tài sn thì các nhân t qui mô công ty, t s giá tr th trng trên

giá tr s sách ca tài sn và nh hng ca lm phát thì không tin cy.
1.2.
Mt s nghiên cu ti Vit Nam
Ti Vit Nam, nhng nghiên cu v đ tài các nhân t tác đng đn cu trúc
vn vn còn rt ít
có

th
 vì nn kinh t Vit Nam vn còn trong giai đon đang phát
trin, vn đ minh bch thông tin trong các doanh nghip Vit Nam vn còn nhiu
hn ch. iu đó nh hng đn vn đ thu thp d liu đ phân tích. Tuy nhiên,
nhng nm gn đây cng có các nghiên cu đáng đc chú ý. Mt trong s đó là
nghiên cu thc nghim ca Trn ình Khôi Nguyên (2006). Nghiên cu này tp
trung phân tích và tìm ra các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty va
và nh ti Vit Nam. Công ty va và nh đc tác gi xác đnh là công ty có s
lao đng di 300 lao đng hoc vn đng ký di 10 t đng. Mu nghiên cu ca
tác gi có tng cng 558 công ty, trong đó có 176 công ty NhƠ nc và 382 công ty
t nhân. Bng phng pháp nghiên cu là phng vn các nhà qun tr tài chính ca
các công ty kt hp vi thu thp d liu t báo cáo tài chính t
n

m
1998 đn 2001
đ tính toán các nhân t, tác gi đã đa tám nhân t vào mô hình hi qui tuyn tính:
Tng tng (Phn trm thay đi trong tng tài sn), tài sn hu hình (tài sn c đnh
trên tng tài sn),
r
i
ro
kinh doanh (đ lch chun ca li nhun trc thu), kh

nng sinh li (logarit t nhiên ca li nhun trc thu trên doanh thu), qui mô


16


(logarit t nhiên ca s lao đng), s hu công ty ( nhân t này là bin gi vi 0 là
công
ty t nhân và 1 là công ty NhƠ nc), quan h vi ngân hàng (đc đo lng
theo thang đo 5 bc Likert t rt ít đn rt rng), mng li (đc đo lng theo
thang đo 5 bc Likert t rt yu đn rt mnh). Kt qu nghiên cu cho thy các công
ty va và nh s dng ch yu là n ngn hn vi t s n ngn hn trên tng tài sn
là 41,98% trong khi t s n dài hn trên tng tài sn là 1,93%. Các công ty Nhà
nc
có
t s n 63,3% cao hn các công ty khác 34,9%. Các công ty t nhân và
công ty c phn s dng n cao hn các công ty trách nhim hu hn và công ty
đc quyn. Kt qu nghiên cu chính ca bài cho thy các nhân t: tng trng, ri
ro kinh doanh, qui mô công ty, s hu công ty, quan h vi ngân hàng, mng li
có quan h t l thun vi t s n trên tng tài sn ca công ty. Nhng nhân t: tài
sn hu hình có quan h t l nghch vi t s n và t s n ngn hn ca công ty.
Trong khi đó, nhân t kh nng sinh li có tác đng t l nghch đn t s n vƠ t s
n ngn hn ca công ty nhng li không có ý ngha thng kê.
Nghiên cu thc nghim ca Trn Hùng Sn (2008) trên 45 công ty phi tài
chính có mc vn hoá th trng ln nht trên sàn chng khoán Thành ph H Chí
Minh tính đn thi đim tháng 7 nm 2007 cho thy tác đng có ý ngha thng kê
ca các nhân t: kh nng sinh li, tài sn hu hình, thu thu nhp doanh nghip,
qui mô công ty, các c hi tng trng, đc đim riêng ca tài sn ca công ty,
tính
t

hanh
khon và s hu Nhà nc đn cu trúc vn ca công ty. C th, các
nhân t: tài sn hu hình, thu thu nhp doanh nghip, qui mô công ty có tác đng
t l thun đn mc đ s dng n ca công ty. Trong khi đó, các nhân t: kh nng
sinh li, các c hi tng trng, đc đim riêng ca tài sn ca
công
ty li có tác
đng t l nghch đn đòn by tài chính ca công ty. c bit, nhơn t s hu Nhà
nc có tác đng t l thun vi t s n trên tng tài sn chng t các công ty mà
NhƠ nc nm t l vn chi phi càng ln thì mc đ s dng n càng nhiu.
Mt nghiên cu khác ca oàn Ngc Phi Anh (2010) vi 428 doanh
nghip phi tài chính
niêm

y
t trên th trng chng khoán Vit Nam t nm 2007-
2009 trên các nhân t: hiu qu kinh doanh, s tng trng ca doanh nghip, qui


17


mô ca doanh nghip, ri ro kinh doanh, cu trúc tài sn. Kt qu cho thy, các nhân
t: hiu qu kinh doanh, ri ro kinh doanh, cu trúc tài sn có tác đng t l nghch
vi cu trúc vn ca công ty. Trong khi các nhân t còn li là qui mô công ty có tác
đng t l thun vi cu trúc vn ca công ty. Tt c các tác đng đu có ý ngha
thng kê  mc 1%.
Mi đơy, ta có th quan sát thy có thêm mt nghiên cu mi v cu trúc vn
trong nn kinh t Vit Nam trên Social Sciences Research Network (SSRN) đu tháng
2-2012. Nghiên cu đ cp đn các công ty niêm yt trong bi cnh my nm va qua

th trng chng khoán tng nhanh v quy mô. Các nhơn t tác đng đn cu trúc vn
ca 116 công ty niêm yt không thuc ngƠnh tƠi chính  c HSX vƠ HNX đc tìm
hiu qua giai đon 2007-2010. Các tác gi ch ra mt điu là các công ty đƣ niêm yt
cng l thuc nhiu nht vƠo các ngun n ngn hn. Các công ty do chính ph chi
phi vn tip tc hng li th tip cn ngun vn vay, vƠ các công ty tng trng
nhanh vn ch yu trông cy vƠo ngun vay, vic phát hƠnh c phn cha đáp ng đ
nhu cu vn cho phát trin. BƠi nghiên cu rút ra: Chính sách phi theo hng gia tng
đ sơu th trng vn vƠ phi chuyn dch nguyên lỦ cho vay sang c s đm bo tính
kh thi thng mi.



















18

CHNG 2

NGHIÊN CU TÁC NGăCAăCỄCăNHÂNăTăNăCUăTRÚCăVNă
CÁC CÔNG TY NIÊM YTăTIăVITăNAM.

2.1. Tng quan và thc trng căcu vn các công ty ti Vit Nam
Theo c tính ca B K hoch vƠ u t, t l n trên vn ch s hu trung
bình ca các doanh nghip Vit Nam hin vƠo khong 2,33 ln, tc lƠ t l n đang
chim 70% vn ch s hu. ơy lƠ ngng n ti đa trong c cu vn đu t ca các
d án sn xut, kinh doanh thông thng (t l hp lỦ trong mi quan h gia an toƠn
vƠ hiu qu s dng vn lƠ 40 -60%).
Theo Tin S inh Th Hin doanh nghip Vit Nam không ch vay vn lu
đng, mƠ phn ln vn vay trung, dƠi hn cho đu t cng da vƠo ngơn hƠng thng
mi. Nh vy, các ngơn hƠng thng mi đang phi gánh nhim v cung ng vn đu
t trung, dƠi hn cho các doanh nghip. Trong khi đó, ti các nc có th trng vn
phát trin đy đ, nhim v nƠy thng do các đnh ch tƠi chính (qu đu t, công ty
bo him) gánh vác thông qua vic đu t c phiu vƠ trái phiu doanh nghip.
Vi c cu vn doanh nghip nh hin nay có th thy, các ngơn hƠng thng
mi đang phi đm đng luôn c 3 mt trn: cung ng vn ngn hn cho nhu cu vn
lu đng; trung hn cho nhu cu đi mi thit b, m rng sn xut vƠ dƠi hn cho nhu
cu đu t phát trin d án mi. Trong khi đó, nu th trng vn ca Vit Nam phát
trin hƠi hoƠ hn, ngun vn dƠi hn s do các qu đu t, công ty bo him gánh vác.
c bit, vic tham gia vn ch s hu thông qua đu t c phiu niêm yt vƠ OTC s
lƠm tng sc mnh tƠi chính ca doanh nghip, gim áp lc chi phí lƣi vay. iu nƠy
s lƠm gia tng đ an toƠn các khon cho vay ca ngơn hƠng, giúp ngơn hƠng có kh
nng cung ng vn lu đng tt hn cho doanh nghip.
Quan sát t l cung ng vn cho nn kinh t ca M vƠ Vit Nam cho thy, có
s chênh lch rt ln. T l cung ng vn cho nn kinh t ti M lƠ ngơn hƠng thng
mi đm đng 45%, còn li lƠ do các đnh ch tƠi chính khác gánh vác. Trong khi đó,

19


ti Vit Nam, t l cung ng vn ca ngơn hƠng thng mi chim ti 93%, còn li lƠ
do các t chc tƠi chính khác cung ng.
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, các doanh nghip cng phi ngày càng
đi mi đ thích nghi và phát trin trong điu kin mi. Trong đó, đc bit là các
doanh nghip c phn. Các doanh nghip c phn là mô hình phát trin đin hình và
lâu đi ca kinh t tp th trên th gii,  đó, nhà qun tr đa ra rt nhiu quyt
đnh quan trng đ ti đa hóa giá tr doanh nghip mà đc bit là ti đa hóa giá tr
ca c đông là nhng ngi ch s hu ca công ty. Mt trong nhng quyt đnh
quan trng đó là quyt đnh v cu trúc vn ca doanh nghip.
Nn kinh t Vit Nam vn còn trong giai đon đang phát trin, do đó các
doanh nghip Vit Nam ch yu là các doanh nghip va và nh bên cnh các tng
công ty ca NhƠ nc. Mt khác, nn kinh t Vit Nam cng mi hi nhp nên các
c hi đ các doanh nghip Vit Nam tip cn các ngun tài tr còn hn ch. Có th
thy rng, ngun tài tr bên ngoài ch yu ca các doanh nghip Vit Nam hin nay
là t vic đi vay các t chc tín dng, vì đây là kênh huy đng vn d dàng và linh
hot nht. Mt khác, ngun vn tín dng không phi là vô tn, khi cho vay các t
chc tín dng phi xem xét nhiu điu kin và thng phi có tƠi sn đm bo tng
ng vi vn vay. Hn na, các doanh nghip Vit Nam ch yu là va và nh nên
tm hoch đnh chin lc còn yu. Tt c nhng điu đó làm cho các doanh
nghip tip cn vi ngun vn tín dng còn hn ch và ch yu là vay đ phc v
sn xut kinh doanh trong khi nhng ngun vn dài hn rt quan trng thì kh nng
tip cn ca các doanh nghip còn rt khó khn. Th trng chng khoán Vit Nam ra
đi đã hn 10 nm phn nào gii ta cn khát vn ca các doanh nghip Vit Nam.
Tuy vy, qui mô ca th trng còn khá nh so vi th trng chng khoán các
nc trong khu vc nh Thái Lan, Sing-ga-po, Trung Qucầ. Thêm vào đó, c ch

vn hƠnh th trng còn nhiu bt cp vì vy mà th trng chng khoán Vit Nam
cha đc xem là kênh huy đng vn di dào ca các doanh nghip. Mt đc đim
khác na ca các doanh nghip ti Vit Nam là vì nn kinh t nc ta đang chuyn
dn t vai trò ch đo ca các tp đoàn, công ty ln ca NhƠ nc sang c ch th


20


trng nên phn ln các công ty sau khi c phn hóa và niêm yt trên
th

tr

ng

chng khoán vn còn l thuc do NhƠ nc nm t l vn chi phi. Do đó, các công
ty này thng có nhng u th nht đnh trong vic huy đng vn vay t các t
chc tín dng do NhƠ nc va là ch công ty va là ch các t chc tín dng.
Qua đó, có th thy rng các
công
ty có t l vn NhƠ nc cao d dàng huy đng
vn vay t các t chc tín dng nên s
không m

n
mà lm vi vic huy đng vn
trên th trng chng khoán. ơy là mt đc đim khác vi các nc phát trin và
đang phát trin khác.
2.2. D liu, xác đnh các nhân t đc trng ca công ty, thng kê mô tă

và xây dng mô hình nghiên cu
2.2.1. D liu
Bài này s dng d liu t nm 2007 đn nm 2011 ca các công ty niêm yt
ti Vit Nam đn thi đim 31/12/2011. Các công ty trong mu nghiên cu không bao
gm các công ty chng khoán, công ty bo him, ngân hàng, qu đu t Sau khi
kim tra và l

c các điu kin trên, mu d liu hoàn chnh còn li là 300 công ty.
Trong s 300 công ty trong mu, có 74 công ty có t l vn NhƠ nc trên 50%
chim t l 24,67%, có 49 công ty có tng tài sn t 100 t đng tr xung chim t
l 16,33%. Tt c các công ty thuc 14 nhóm ngành: ngƠnh Bt đng sn có 33 công
ty chim ty chim t l 11%; ngƠnh Cao su có 09 công ty, chim t l 3%; ngƠnh Công
ngh vin thông có 27 công ty, chim t l 9%; ngƠnh Dch v du lch có 14 công ty,
chim t l 4,67%; ngƠnh Dc phm – Y t - Hóa cht có 17 công ty, chim t l
5,66%; ngƠnh Giáo dc có 21 công ty, chim t l 7%; ngƠnh Thép có 17 công ty,
chim t l 5,66%; ngƠnh Sn xut – Kinh doanh có 20 công ty, chim t l 6,67%;
ngƠnh Thy sn có 20 công ty, chim t l 6,67%; ngƠnh Thc phm có 20 công ty,
chim t l 6,67%; ngƠnh Vn ti – Cng – Taxi có 20 công ty, chim t l 6,67%;
ngƠnh Vt liu xơy dng – Xơy dng có 40 công ty, chim t l 13,33%; ngƠnh Nha-
Bao bì có 22 công ty, chim t l 7,33%; ngƠnh Nng lng in – Khí – Gas có 20
công ty, chim t l 6,67%.


21


2.2.2. Xác đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn các công ty niêm
yt ti Vit Nam
Trên c s các nghiên cu thc nghim ln lt ti các nc thuc th trng
mi ni, ti các nc đang phát trin, các nc phát trin cng nh nhng nghiên

cu thc nghim ti Vit Nam. Sau khi xem xét đn đc thù các công ty ti Vit Nam,
đ tài đã chn ra by nhơn t đc trng ca các công ty niêm yt ti Vit Nam và mi
bn bin ngành đ đa vào mô hình nghiên cu.
2.2.2.1. Kh nng sinh liă(Profitability)
Nhân t kh nng sinh li đc tính bng li nhun trc thu và lãi vay
chia cho tng tài sn.
Theo lý thuyt đánh đi v cu trúc vn thì các công ty có kh nng sinh li
cao thì có nhiu kh nng vay n hn và vay n nhiu hn cng đc hng li t
tm chn thu hn. Tuy nhiên, theo lý thuyt trt t phân hng ca Myers và Majluf
(1984) thì các công ty thích tài tr t ni b hn tài tr t
bên
ngoài. Do đó, các
công ty có kh nng sinh li cao s đ li li nhun nhiu hn vì vy mà s dng n
s ít hn. Các nghiên cu thc nghim ca Booth và các cng s (2001), Pandey
(2001), Mitton (2006), Bas và các cng s (2009), Frank và Goyal (2009), Trn
Hùng sn (2008), oƠn Ngc Phi Anh (2010) đu cho thy mt quan h t l nghch
gia kh nng sinh li và mc đ s dng n ca công ty. T nhng phân tích
trên, gi đnh:
H1: kh nng sinh li t l nghch vi mc đ s dng n ca công ty
2.2.2.2. Qui mô (Size)
Qui mô ca công ty đc đo lng bng logarit t nhiên ca tng tài sn ca
công ty.
Các công ty càng ln thì đa dng hoá hn vì th ri ro thp hn nên d dàng s
dng n nhiu hn. Thêm na, các công ty ln, có thng hiu và uy tín trên th
trng đi mt vi chi phí đi din thp. Do đó, theo lý thuyt đánh đi thì các công


22

ty ln thng s dng n nhiu hn. Ngc li, lý thuyt
tr
t t phân hng cho
rng các công ty ln thì đi mt vi vn đ la chn nghch thp và có th d
dàng

phát
hành vn c phn hn các công ty nh ni mà vn đ v la chn nghch lƠ rt
cao. Do đó, lý thuyt trt t phân hng d đoán mi quan h gia qui mô và mc đ
s dng n ca công ty lƠ t l nghch. Tuy nhiên, hu nh tt c các nghiên cu
thc nghim trên th gii Titman và Wessels (1988), Pandey (2001), Frank và
Goyal (2003), Mitton (2006), và nghiên cu ti Vit Nam ca Trn Hùng Sn
(2008), oàn Ngc Phi Anh (2010) đu cho thy mt mi quan h t l thun gia
qui mô vi mc đ s dng n ca công ty. Gi đnh:
H2: qui mô ca công ty quan h t l thun vi đòn by tài chính ca công
ty.
2.2.2.3. Các căhi tng trng (Growth opportunities)
Nhân t các c hi tng trng thng đc đo lng bng ch s Tobin’s
Q là t s giá tr th trng trên giá tr s sách ca tng tài sn. Tuy nhiên, vì hn
ch s liu, bài này đo lng c hi tng trng ca công ty thông qua tc đ tng
trng ca tng tài sn.
Lý thuyt đánh đi v cu trúc vn d đoán mt quan h t l nghch gia c
hi tng
tr

ng
vƠ đòn by tài chính ca công ty. Các công ty có c hi tng trng
hn s mt nhiu giá tr hn nu nh h vay n nhiu hn và đi đn tình trng kit
qu tài chính. i vi các công ty có các c hi tng trng cao thì vn đ đu t
di mc càng mnh hn. Các công ty có nhiu n ri ro có đng c thc hin đu

t di mc vào nhng d án có giá tr hin ti dng và ly tin mt ngay nhng
li có ri ro cao và giá tr thp trong tng lai.
Các nghiên cu thc nghim ca Deesomsak và các cng s (2004), Mitton
(2006), Trn Hùng Sn (2008) cho kt qu mt quan h t l nghch gia c hi
tng trng và đòn by tài chính ca công ty. Huang và Song (2006) đo lng c
hi tng trng bng hai ch tiêu là tc đ tng trng doanh thu và đc xem là t
l tng trng quá kh, ch tiêu còn li là ch tiêu Tobin’Q và đc xem là t l tng