Luận văn thạc sĩ Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của hệ thống ngân hàng Việt Nam

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHÍăMINH



VÕ LÊ HOÀI GIANG



CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU TRÚC VN
CA H THNGăNGÂNăHÀNGăTHNGăMI
TI VIT NAM




LUNăVNăTHCăS KINHăT







THÀNHăPHăHăCHÍ MINH ậ NMă2013


BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHÍăMINH

VÕ LÊ HOÀI GIANG

CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU TRÚC VN
CA H THNGăNGÂNăHÀNGăTHNGăMI
TI VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mãăsăăăăăăăăăăăăăă : 60340201

LUNăVNăTHCăS KINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC
PGS.TS. NGUYNăTHăLIÊNăHOA



ThƠnhăphăHăChíăMinhă- Nmă2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn ắCácănhơnăt nhăhngăđn cu
trúc vn ca h thngăNgơnăhƠngăthngămi ti VităNam”
là công trình nghiên cu ca chính tác gi. Ni dung nghiên cu
đc đúc kt t quá trình hc tp và kt qu nghiên cu thc
tin trong thi gian qua. Các thông tin, d liu đc s dng
trong lun vn là trung thc và có ngun gc trích dn rõ ràng;
các kt qu trình bày trong lun vn này cha đc công b ti
bt k công trình nghiên cu khoa hc nào. Lun vn đc thc
hin di s hng dn khoa hc ca PGS.TS. Nguyn Th
Liên Hoa.

TP. HCM, 18 tháng 08 nm 2013
Tác gi lunăvn


VÕ LÊ HOÀI GIANG

LI CM N
Trc tiên, tôi xin trân trng gi li cm n sâu sc đn Cô
PGS.TS. Nguyn Th Liên Hoa đư giúp đ tn tình tôi trong
sut thi gian nghiên cu lun vn này. Cô đư tn tình hng
dn và có nhng gi ý khoa hc quý báu đ tôi hoàn thin bài
nghiên cu mt cách tt nht.
Tôi cng xin gi li cm n và tri ân ti Thy, Cô Ban giám
hiu, Khoa Tài chính, Khoa Sau đi hc ca trng i hc
Kinh t Thành ph H Chí Minh đư to điu kin thun li cho
tôi đc hc tp và nghiên cu trong sut thi gian qua.
Trân trng cm n!
Tác gi lunăvn


VÕ LÊ HOÀI GIANG

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC BIU 

DANH MC CÁC PH LC
TÓM TT  TÀI 1
CHNG 1. GII THIU 2
1.1. Gii thiu 2
1.2. Lý do chn đ tài 4
1.3. Vn đ nghiên cu 5
1.3.1. Mc tiêu nghiên cu 5
1.3.2. Câu hi nghiên cu 6
1.4. i tng và phm vi nghiên cu 6
1.5. Phng pháp nghiên cu 6
1.6. B cc ca đ tài 7
CHNG 2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 8
2.1. Các nghiên cu trc đây v các nhân t tác đng đn cu trúc vn ngành tài
chính - ngân hàng 8
2.1.1. Công trình nghiên cu ca Mohammed Amidu (2007) 8
2.1.2. Công trình nghiên cu ca Reint Grop và Florian Heider (2009) 11
2.1.3. Công trình nghiên cu ca Khizer Ali và cng s (2011) 13
2.1.4. Công trình nghiên cu ca Sajid Gul và cng s (2012) 15
2.1.5. Công trình nghiên cu ca Thian Cheng Lim (2012) 17
2.1.6. Công trình nghiên cu ca Hoa Nguyen và Zainab Kayani (2013) 19
2.1.7. Công trình nghiên cu ca Nguyn Hoàng Châu (2011) 22
2.2. Các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các Ngân hƠng thng mi ti
Vit Nam 25
2.2.1. Nhân t quy mô (Size) 26
2.2.2. Nhân t c hi tng trng (Growth opportunities) 27
2.2.3. Nhân t tính thanh khon (Liquidity) 28
2.2.4. Nhân t t sut sinh li (Profitability) 28
2.2.5. Nhân t tài sn c đnh (Tangibility of assets) 29
KT LUN CHNG 2 30
CHNG 3. PHNG PHÁP NGHIểN CU 31

3.1. Phng pháp nghiên cu 31
3.1.1. Quy trình nghiên cu 31
3.1.2. Phng pháp nghiên cu 31
3.2. Ngun d liu 32
3.3. Mô hình hi quy nghiên cu 33
3.4. Các gi thuyt nghiên cu 36
KT LUN CHNG 3 38
CHNG 4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU 39
4.1. Kt qu kim đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các Ngân hàng
thng mi ti Vit Nam 39
4.1.1. Mô t thng kê các bin đc lp và đòn by tài chính 39
4.1.2. Phân tích ma trn h s tng quan gia các bin 40
4.1.3. ánh giá mc đ phù hp ca mô hình 42
4.1.4. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 43
4.1.5. Kim tra hin tng đa cng tuyn ca mô hình 44
4.1.6. Kim tra gi đnh quan h tuyn tính và phng sai bng nhau 45
4.1.7. Kim tra gi đnh v phân phi chun ca các phn d 45
4.2. Kt qu ca mô hình 46
KT LUN CHNG 4 52
CHNG 5. KT LUN VÀ MT S  XUT 53
5.1. Kt lun 53
5.2. Mt s đ xut 55
5.2.1. i vi các Ngân hàng thng mi ti Vit Nam 55
5.2.2. i vi Chính ph và Ngân hàng nhà nc 57
5.3. Nhng hn ch vƠ hng nghiên cu tip theo 60
PH LC 1: TNG QUAN VÀ THC TRNG CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI TI VIT NAM 62
PH LC 2:  TH VÀ THNG KÊ MÔ T CÁC BIN 79
PH LC 3: DANH SÁCH CÁC NGÂN HÀNG CHN LÀM MU KHO SÁT 82
PH LC 4: S LIU NGHIÊN CU CA  TÀI 83

TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
STT
TăVITăTT
NIăDUNG
1
AGE
: Thi gian kinh doanh ca Công ty
2
AssRisk
: Ri ro tƠi sn
3
AST (asset)
: Cu trúc tƠi sn
4
BOS
: Quy mô hot đng ca Công ty
5
CAR
: H s an toƠn vn ti thiu
6
CLB
: N ngn hn
7
COLL (collateral)
: TƠi sn th chp
8
CTV
: Cu trúc vn
9

DIV (Dividend)
: C tc
10
DR
: òn by tƠi chính
11
EVOL(Earnings volatility)
: Tính bin thiên thu nhp
12
GDP
: Tng tƠi sn quc ni
13
GRW (Growth)
: Tng trng kinh doanh
14
INFL
: Lm phát
15
IPO
: Phát hƠnh c phiu ra công chúng ln đu
16
LEV/L (Leverage)
: òn by tƠi chính
17
LIQ (Liquidity)
: Tính thanh khon
18
LONG/LLEV
: òn by tƠi chính dƠi hn
19

MktRisk
: Ri ro th trng chng khoán
20
MTB
: T s giá th trng so vi giá tr s sách
21
NHLD
: Ngân hàng liên doanh
22
NHNN
: Ngân hƠng nhƠ nc
23
NHTM
: Ngân hƠng thng mi
24
NTS (Non-debt tax Shield)
: Tm chn thu phi n
25
PRO (Profitabily)
: T sut sinh li
26
ROA
: T sut sinh li so vi tng tƠi sn
27
ROE
: T sut sinh li so vi vn ch s hu
28
RSK (Risk)
: Ri ro
29

SIZE/SZE
: Quy mô
30
SPREAD
: Chênh lch trong cu trúc k hn lưi sut
31
TAN/TANG (Tangibility)
: TƠi sn hu hình
32
TAX
: Thu thu nhp doanh nghip
33
TCTD
: T chc tín dng
34
TOBQ
: T l vn hóa th trng/giá tr s sách
ca tƠi sn
35
VCSH
: Vn ch s hu
36
WB
: Ngân hƠng Th gii
37
WTO
: T chc thng mi Th gii

DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Tng hp các nhân t nh hng đn CTV Ngân hàng

Bng 3.1: Bng tóm tt các gi thuyt nghiên cu
Bng 4.1: Thng kê mô t bin ph thuc và các bin đc lp giai đon t nm
2007 ậ 2011
Bng 4.2: Mi quan h tng quan gia các bin
Bng 4.3: Bng đánh giá đ phù hp ca các mô hình và kim tra t tng
quan
Bng 4.4: Kt qu kim đnh mc đ phù hp ca mô hình hi quy
Bng 4.5: Kim tra hin tng đa cng tuyn ca mô hình
Bng 4.6: Kt qu chy hi quy OLS cho mô hình
Bng 4.7: Kt qu nghiên cu các nhân t tác đng đn CTV ca các NHTM
Bng 1: S lng Ngân hàng ti Vit Nam (Ph lc 1)
Bng 2: Quy mô vn điu l và tng tài sn ca mt s NHTM ca các quc
gia trong khu vc (Ph lc 1)
Bng 3: CTV ca các NHTM ti Vit Nam qua các nm (Ph lc 1)


DANH MC BIUă
Biu đ 4.1: Th hin s phân tán gia phn d và giá tr d đoán ca LEV
Biu đ 4.2: Phân phi ca phn d chun hóa ca LEV
Biu đ 1: Din bin VCSH ca các nhóm Ngân hàng (Ph lc 1)
Biu đ 2: Din bin tng tài sn ca các nhóm Ngân hàng (Ph lc 1)
Biu đ 3: Din bin huy đng t nn kinh t ca các khi Ngân hàng (Ph lc
1)
Biu đ 4: Din bin d n tín dng ca các khi Ngân hàng (Ph lc 1)
Biu đ 5: T l n xu ca các TCTD t nm 2004 ậ Quý 2/2012 (Ph lc 1)

DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1: Tng quan và thc trng cu trúc vn ca các Ngân hàng thng
mi ti Vit Nam.
Ph lc 2:  th và thng kê mô t các bin.

Ph lc 3: Danh sách các Ngân hàng chn làm mu kho sát.
Ph lc 4: S liu nghiên cu ca đ tài.

-1-

TÓM TTă TÀI
Bài nghiên cu th hin s tng hp v mt lý thuyt cng nh kho sát mang
tính thc nghim v vn đ cu trúc vn (CTV) ca h thng các Ngân hƠng thng
mi (NHTM) ti Vit Nam. D liu đc tp hp t 30 NHTM đang hot đng trên
lãnh th Vit Nam trong giai đon t nm 2007 đn 2011. Mô hình nghiên cu đc
áp dng da trên nghiên cu ca Sajid Gul cùng cng s (2012) trong lnh vc
Ngân hàng và bo him ti Pakistan; Khizer Ali, Muhammad Farhan Akhtar, Shama
Sadaqat (2011) trong khu vc NHTM  Pakistan; Mohammed Amidu (2007) nghiên
cu ti các Ngân hàng  Ghana; Reint Gropp cùng Florian Heider (2009) ti các
Ngân hàng ln  M cùng các quc gia Châu Âu; Hoa Nguyen, Zainab Kayani
(2013) nghiên cu CTV ca các Ngân hàng  Châu Á; và Thian Cheng Lim (2012)
ti các công ty tƠi chính đc niêm yt trên th trng chng khoán Trung Quc.
Kt qu ca đ tài cho thy rng nhng nhân t tác đng đn CTV ca các NHTM
ti Vit Nam cng khá phù hp vi các nhân t tác đng đn CTV ca các NHTM
và công ty tài chính trên th gii. C th, mô hình nghiên cu có các bin đc lp
đc tin hành kim đnh bao gm quy mô Ngân hàng (Size) tng quan t l thun
vi đòn by tài chính ca Ngân hƠng; trong khi đó tính thanh khon (Liquidity), tài
sn hu hình (Tangibility of assets) và t sut sinh li (Profitability) tng quan t
l nghch vi đòn by tài chính. Tuy nhiên, bin c hi tng trng (Growth
opportunities) là nhân t không có Ủ ngha thng kê.

-2-

CHNGă1
GII THIU
1.1. Gii thiu
Vic gia nhp T chc thng mi th gii (WTO) vƠo nm 2007 đư mang đn
cho Vit Nam rt nhiu c hi nhng cng mang li không ít thách thc. c bit
trong giai đon hin nay, kinh t Vit Nam đang phi đi mt vi nhng ri ro nh
tng trng kinh t chm li, lm phát tng, thâm ht cán cân thng mi, tình trng
“bong bóng” bt đng sn, gim sút cht lng đu t, bt n t giá… đây lƠ mt
bƠi toán khá khó khn cho các cp qun lý thì nhng thách thc này li càng ln
hn cho lnh vc Ngân hƠng vì đây lƠ mt trong nhng ngành kinh doanh khá nhy
cm đi vi nn kinh t trong giai đon này.
Ngân hƠng đc coi là h tun hoàn vn ca nn kinh t, là mt b phn không
th thiu đc vi hot đng ch yu là tin t, tín dng và thanh toán, trong đó
nghip v thanh toán đang gi vai trò đc bit quan trng. Mc dù không trc tip
to ra ca ci vt cht cho nn kinh t, song vi nhng đc đim hot đng riêng có
ca mình, ngƠnh Ngân hƠng đư đóng góp tích cc cho quá trình đi mi và phát
trin kinh t Vit Nam, c th nh: đy lùi và kim ch lm phát; góp phn thúc đy
hot đng đu t, phát trin sn xut kinh doanh thông qua nghip v tín dng Ngân
hàng; to vic làm cho ngi dân Có th nói Ngân hàng có mt vai trò quan trng
trong giai đon Vit Nam hi nhp kinh t quc t. Chính vì th, vic các t chc
đua nhau thƠnh lp Ngân hƠng trong nm 2007 đư lƠm cho s lng Ngân hàng ni
đa  nc ta lên đn con s 43 Ngân hƠng, trong khi đó nng lc cnh tranh ca
các Ngân hƠng cha cao, quy mô vn còn thp so vi các nc trong khu vc và th
gii, qun tr vn cha hiu qu, các sn phm dch v cha đa dng, ch tp trung
ch yu vào hot đng cho vay. Và mt trong nhng vn đ lƠm đau đu cho các
nhà qun lý Ngân hàng là thit lp mt c cu vn nh th nào, vn ch s hu bao
nhiêu, t l n sao cho hp lý, ngun huy đng vn t đâu, cng nh làm th nƠo đ
hn ch đc n xu vƠ đm bo tính thanh khon

-3-

n thi đim hin nay, vic xây dng mt CTV cho các NHTM ti Vit Nam
đang là mt đ tài rt đc quan tâm, và là mt vn đ mang tính thc tin cao, giúp
điu chnh hiu qu điu hành hot đng tài chính ca Ngân hàng, gim t l n xu
 mc ti thiu, ti đa hóa giá tr ca doanh nghip cng nh ca c đông.  thc
hin đc điu đó, các nhƠ qun tr phi có nhng quyt đnh quan trng nhm đnh
hng Ngân hƠng đi theo hng tt nht và mt trong nhng quyt đnh quan trng
nƠy lƠ xác đnh mt CTV ti u nht.
i vi ngƠnh Ngân hƠng, các NHTM thng s dng đòn by tài chính cao
hn nhiu so vi các doanh nghip phi tƠi chính. ó lƠ vì, khon mc chim t
trng ln trong c cu ngun vn kinh doanh ch yu ca các Ngân hàng không
phi t ngun vn ch s hu (VCSH) mà chính là tin t huy đng và s dng
ngun vn này nh là mt sn phm phc v cho hot đng kinh doanh ca mình,
trong khi đó các doanh nghip phi tài chính thì ngun vn kinh doanh thông thng
đn t ngun VCSH và mt phn đn t vn vay. Chính vì th, trong c cu ngun
vn ca Ngân hàng n luôn chim t trng cao hn. Tóm li, dù  loi hình kinh
doanh nào thì các nhà qun tr tài chính cn phi la chn mt đòn by tài chính
hp lý nht cho doanh nghip mình.
ư có rt nhiu công trình nghiên cu thc nghim v các nhân t quyt đnh
đn CTV liên quan đn lnh vc Ngân hƠng nh Hoa Nguyen và Zainab Kayani
(2013) đư nghiên cu đn vic xác đnh CTV ca các Ngân hàng trong Khu vc
Châu Á cng nh so sánh s khác bit trong CTV Ngân hàng gia các nc phát
trin vƠ nc đang phát trin; Sajid Gul, Muhammad Bilal Khan, Nasir Razzaq,
Naveed Saif (2012) vi công trình nghiên cu v các nhân t nh hng đn CTV
ca khu vc Ngân hàng và khu vc bo him ti Pakistan trong giai đon t nm
2002 đn 2009; Mohammed Amidu (2007) có công trình nghiên cu v vic xác
đnh CTV ca các Ngân hàng ti Ghana trong giai đon 1998 ậ 2003; Reint Gropp,
Florian Heider (2009) xác đnh CTV Ngân hàng ti M và các quc gia Châu Âu;
Khizer Ali, Muhammad Farhan Akhtar, Shama Sadaqat (2011) vi công trình

nghiên cu v nhng Ủ ngha thc tin ca lý thuyt CTV vƠ đa ra bng chng
-4-

thc nghim t các NHTM ti Pakistan; Paolo Saona Hoffimann (2010) vi đ tài
v CTV và nhng thành qu trong ngành Ngân hàng  M trong giai đon 1995 -
2007; Thian Cheng Lim (2012) vi công trình nghiên cu v vic xác đnh CTV
cng nh đa ra bng chng thc nghim ti các công ty dch v tài chính  Trung
Quc thi k t 2005 - 2009; Rafiu Oyesola Salawu, Obafemi Awolowo (2007) li
xác đnh CTV ca các công ty tài chính  Nigeria theo hình thc đnh tính da trên
quan đim, ý kin ca các Giám đc tài chính; Manuel O.Marques, Mário C.Santos
(2003) vi đ tài chính sách CTV và vic xác đnh CTV  các Ngân hàng ti B
Ơo Nha…
1.2. Lý do chn đ tài
Có th nói, Ngân hàng là ngành có mi quan h mt thit vi các bin đng
ca nn kinh t. ây cng chính lƠ ngƠnh chu nh hng đu tiên khi nn kinh t
gp khó khn nhng cng lƠ ngƠnh phc hi trc tiên đ to điu kin cho nn
kinh t phc hi vƠ đi vƠo n đnh.
Trong nhng nm qua, vi tc đ tng trng nóng ca nn kinh t đư dn đn
lng cung tin tng nhanh, kéo theo tng trng tín dng nóng đư lƠm cho h
thng Ngân hàng b mt cân đi trong c cu ngun vn và tài sn. Ngân hƠng đư
s dng ngun vn ngn hn cho vay dài hn đng thi tn dng quá nhiu ngun
vn vay liên Ngân hàng vi chi phí huy đng thp đ cho vay bt đng sn và
chng khoán chính điu nƠy đư lƠm gia tng ri ro thanh khon kéo theo t l n
xu cng tng cao. Vic tái cu trúc trong lnh vc Ngân hƠng đang lƠ ch đ tranh
lun nhm hng ti mt h thng Ngân hàng an toàn và hot đng hiu qu.
Hu ht các công trình nghiên cu trên th gii v CTV ch gii hn trong các
doanh nghip phi tài chính và rt ít công trình nghiên cu v CTV liên quan đn
lnh vc Ngân hàng. Có th là vì, Ngân hàng là mt lnh vc kinh doanh đc bit và
khá “nhy cm” ca nn kinh t, sn phm ca quá trình kinh doanh là ngun tin
t huy đng. Mt nguyên nhân khác na đó lƠ hot đng ca Ngân hàng luôn phi

chu s qun lý cht ch t Ngân hƠng NhƠ nc (NHNN) thông qua các quy đnh
-5-

v vn pháp đnh, h s an toàn vn ti thiu (CAR), gii hn tín dng, t l kh
nng chi tr, gii hn góp vn - mua c phn
 Vit Nam cng vy, các nghiên cu này ch đc thc hin đi vi các công
ty phi tài chính, rt ít nghiên cu v nhân t nh hng đn CTV ca các công ty tài
chính đc bit là lnh vc Ngân hƠng. Trong khi đó, lnh vc tài chính Ngân hàng
vi vai trò đc bit là trung gian vn, trung gian thanh toán ca nn kinh t vƠ lƠ đu
mi cho mi hot đng lu thông tin t. Do đó, n đnh tình hình hot đng ca
Ngân hƠng cng chính lƠ n đnh đn nn kinh t. Vì th, vic nghiên cu các nhân
t nh hng đn CTV trong h thng NHTM đang lƠ vn đ cp thit đ t đây các
nhà qun tr đ ra đc nhng CTV phù hp nhm ti đa hóa li nhun ca doanh
nghip và ca c đông cng nh kh nng cnh tranh so vi các Ngân hƠng nc
ngoƠi. ây là lý do mà tác gi la chn đ tài ắCácănhơnăt nhăhngăđn cu
trúc vn ca h thngă Ngơnă hƠngă thngă mi ti Vită Nam”ă nhm tìm hiu
nhng nhân t nào thc s nh hng mnh m đn CTV ca các NHTM ti Vit
Nam vƠ cng vi hy vng có th giúp các NHTM Vit Nam trong vic hoch đnh
và xây dng mt CTV phù hp.
1.3. Vnăđ nghiên cu
1.3.1. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài nhm kho sát các nhân t nh hng đn CTV
cng nh đo lng mc đ tác đng ca nhng nhân t này lên CTV ca h thng
NHTM Vit Nam. Vic nghiên cu da trên áp dng các lý thuyt c đin v CTV
và mt s nghiên cu thc nghim trên th gii cng nh ti Vit Nam đ làm sáng
t s tác đng ca các nhân t đn CTV đi vi NHTM ti Vit Nam. Theo đó, mc
tiêu nghiên cu ca đ tài bao gm:
+ Xác đnh các nhân t nh hng đn CTV ca các NHTM ti Vit Nam da
trên c s các lý thuyt kinh đin v CTV cng nh các nghiên cu thc nghim
trc đây.

+ Mc đ tác đng ca các nhân t nƠy đn CTV ca các NHTM ti Vit Nam.
-6-

+ c lng mô hình, gii thích s tng quan gia các bin ph thuc và
bin đc lp trong CTV Ngân hàng.
1.3.2. Câu hi nghiên cu
Da trên các lý do cho vic la chn đ tƠi cng nhng mc tiêu nghiên cu.
tác gi đ xut các câu hi nghiên cu liên quan đn vic nghiên cu các nhân t tác
đng lên CTV ca các NHTM ti Vit Nam nh sau:
+ Các nhân t nƠo đư nh hng đn CTV ca các NHTM ti Vit Nam?
+ Nhng nhân t này có mc đ tác đng nh th nƠo đn quyt đnh tài tr?
+ Mô hình đnh lng nào giúp nhn din các tác đng này?
1.4. i tng và phm vi nghiên cu
Da trên mc tiêu nghiên cu, tác gi đư gii hn phm vi cng nh đi tng
nghiên cu nh sau:
+ i tng nghiên cu ca đ tài này: các nhân t nh hng đn CTV ca
NHTM ti Vit Nam.
+ Phm vi nghiên cu: do nhng hn ch v s liu nên tác gi ch nghiên cu
đn các NHTM NhƠ nc và NHTM c phn đang hot đng ti Vit Nam, không
nghiên cu đn các Ngân hàng liên doanh vƠ Ngân hƠng nc ngoài. S lng
Ngân hàng nghiên cu bao gm 30 NHTM. S liu tác gi chn đ kho sát đc
ly t báo cáo tài chính vƠ báo cáo thng niên đư đc kim toán trong giai đon
t nm 2007 đn nm 2011.
1.5. Phng pháp nghiên cu
 gii quyt nhng câu hi nghiên cu nêu trên, tác gi đư tham kho và s
dng các lý thuyt kinh t, tƠi chính, mô hình đnh lng CTV ca các nhà nghiên
cu kinh t trên th gii cng nh  Vit Nam kt hp vi phng pháp thng kê,
phân tích và so sánh các s liu thu thp đc. Ngoài ra, tác gi ng dng mô hình
hi quy tuyn tính đa bin và s dng các kim đnh Anova, kim đnh hin tng
-7-

đa cng tuyn đ xác đnh các nhân t nh hng đn CTV ca các NHTM ti Vit
Nam.
1.6. B cc ca đ tài
Kt cu ca lun vn gm 5 chng:
Chng 1: Gii thiu chung, lý do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, đi tng
và phm vi nghiên cu, phng pháp nghiên cu ca đ tài nghiên cu.
Chng 2: Trình bƠy mt s nghiên cu thc nghim v các nhân t nh
hng đn CTV ca ngành tài chính trên th gii và ti Vit Nam. T đó xác đnh
các nhân t chính nh hng đn CTV ca các NHTM ti Vit Nam.
Chng 3: Trình bày phng pháp nghiên cu, c s d liu; thu thp và x lý
d liu, mu nghiên cu cng nh mô hình hi quy s dng và các gi thuyt
nghiên cu.
Chng 4: Trình bƠy các kt qu nghiên cu mang tính đnh lng thu đc t
mô hình hi quy.
Chng 5: Kt lun và mt s đ xut.

-8-

CHNGă2
TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăÂY
2.1. Các nghiên cu trc đơy v các nhân t tác đng đn cu trúc vn
ngành tài chính ậ ngân hàng
Có th nói rng c cu vn là mt trong các ch đ quan trng ca lý thuyt tài
chính doanh nghip hin đi, c cu vn ln đu tiên đc đa ra bi Modigliani và
Miller (1958). K t đó, có vài lý thuyt đư đc phát trin nhm gii thích s khác
bit trong la chn c cu vn ca doanh nghip. c bit, có hai mô hình lý thuyt
ph bin và ni ting nht đư gii thích mi quan h gia c cu vn và giá tr
doanh nghip đó là: lý thuyt đánh đi cu trúc vn (The trade-off theory) và lý
thuyt trt t phân hng (The pecking order theory) . Vic vn dng và kim tra tính

thc tin các lý thuyt c đin và hin đi này đư đc thc hin ti nhiu quc gia
trên th gii. Bên cnh mt s nghiên cu thc nghim cho kt qu tán đng vi các
lý thuyt trên thì vn còn nhiu kt qu nghiên cu trái chiu nhau.
 có c s m rng và tìm hiu các nhân t tác đng lên CTV ca các NHTM
ti Vit Nam nhm h tr cho đ tài nghiên cu đc hiu qu hn, tác gi đư đi tìm
hiu mt s công trình nghiên cu mang tính thc nghim v CTV Ngân hàng và
các công ty ngành tài chính trên th gii cng nh mt s bài nghiên cu đư đc
thc hin  Vit Nam. Qua các bài nghiên cu đó, tác gi có th tng hp các nhân
t nh hng đn CTV Ngân hƠng mang tính đi din và có th ng dng vào phân
tích ti các NHTM Vit Nam. C th các công trình nghiên cu đc tác gi tóm
lc nh sau:
2.1.1. Công trình nghiên cu ca Mohammed Amidu v vic “xác đnh cu
trúc vn ca các Ngân hàng  Ghana: phng pháp thc nghim” (2007)
Ni dung nghiên cu: mc đích ca công trình này nhm nghiên cu nhng
chc nng liên quan đn vic xác đnh CTV ca các Ngân hàng  Ghana. Công
trình nghiên cu đư đa ra kt qu rng t sut sinh li (Profitability), thu doanh
-9-

nghip (Corporate tax), tng trng (Growth), cu trúc tài sn (Asset structure) và
quy mô Ngân hàng (Bank size) nh hng đn quyt đnh tài chính và CTV Ngân
hƠng. ụ ngha tìm thy trong bƠi nƠy đó lƠ hn 87% tƠi sn ca Ngân hƠng đc tài
tr bi n vƠ ngoƠi điu này ra, n ngn hn chim hn ¾ trong CTV Ngân hƠng.
Chính điu này làm ni bt tính quan trng ca n ngn hn hn so vi n dài hn
trong tài chính ca Ngân hàng Ghana.
Mô hình nghiên cu: mu nghiên cu đc chn bao gm tt c các Ngân
hƠng di s giám sát ca Ngân hƠng trung ng quc gia. Và ch 19 Ngân hƠng đ
điu kin cho bài nghiên cu này. Thi gian đ xut nghiên cu t nm 1998 đn
nm 2003. BƠi vit đa ra 03 bin ph thuc lƠ đòn by tƠi chính, đòn by tài chính
ngn hn vƠ đòn by tài chính dài hn. Mô hình cho bài nghiên cu này da theo
mô hình đc s dng bi Ooi (1999) đ gii thích mi quan h gia CTV vƠ đnh

thc. Bài nghiên cu cng s dng mô hình hi quy bình phng bé nht (OLS)
gia bin ph thuc và 06 bin đc lp. C th mô hình nh sau:
LEV
i,t
= 
0
+ 
1
PRE
i,t
+ 
2
GRW
i,t
+ 
3
TAX
i,t
+ 
4
AST
i,t
+ 
5
RSK
i,t
+ 
6
SZE
i,t

+ e
LONG
i,t
= 
0
+ 
1
PRE
i,t
+ 
2
GRW
i,t
+ 
3
TAX
i,t
+ 
4
AST
i,t
+ 
5
RSK
i,t
+ 
6
SZE
i,t
+ e

SHORT
i,t
= 
0
+ 
1
PRE
i,t
+ 
2
GRW
i,t
+ 
3
TAX
i,t
+ 
4
AST
i,t
+ 
5
RSK
i,t
+ 
6
SZE
i,t
+ e
Trong đó:

Bin ph thuc bao gm:
LEV
i,t
là bin đòn by tƠi chính đc đo lng bng tng n/tng vn cho
Ngân hàng i trong thi gian t.
LONG
i,t
là bin đòn by tài chính dài hn đc đo lng bng n dài hn/tng
vn cho Ngân hàng i trong thi gian t.
SHORT
i,t
là bin đòn by tài chính ngn hn đc đo lng bng n ngn
hn/tng vn cho Ngân hàng i trong thi gian t.
-10-

Bin đc lp bao gm:
PRE : là bin t sut sinh li đc đo lng bng t l li nhun trc
thu/tng tài sn.
GRW: là bin tng trng kinh doanh đc đo lng bng t l phn trm thay
đi trong doanh thu.
TAX: là bin v thu đc đo lng bng thu thu nhp doanh nghip/li
nhun trc thu.
AST: là bin cu trúc tài sn đc đo lng bng t l tài sn c đnh/tng tài
sn.
RSK: bin ri ro đc đo lng bng đ lch chun ca li nhun.
SZE: bin quy mô Ngân hƠng đc đo lng bng logarit ca tng tài sn.
Kt qu nghiên cu: nhìn chung, các bin đc kim tra thì phù hp vi các
tranh lun ca lý thuyt đánh đi tnh vƠ lỦ thuyt trt t phân hng, ngoi tr bin
ri ro. Bài nghiên cu cng nhn mnh tính quan trng v s khác bit gia n dài
hn và n ngn hn khi kt lun v CTV. Cn phi đa ra mt t l n ngn hn cao

 mc tng đi tài tr cho các Ngân hàng  Ghana. Tuy nhiên, s phân chia
khong thi gian n trong yu t cu thành ngn hn và dài hn, đc tìm thy rng
cu trúc n dài hn thì tng quan cùng chiu và có tính thng kê đ điu tit tài
sn. Kt qu cng nêu lên rng n ngn hn ca Ngân hƠng thì tng quan ngc
chiu vi t sut sinh li, ri ro và cu trúc tài sn; tng quan cùng chiu vi quy
mô Ngân hƠng, tng trng và thu doanh nghip. Mt phng din khác, n dài
hn ca Ngân hƠng tng quan cùng chiu vi cu trúc tài sn ca Ngân hàng và t
sut sinh li; tng quan ngc chiu vi ri ro Ngân hƠng, tng trng, quy mô và
thu thu nhp doanh nghip.
-11-

Bài nghiên cu phát hin ra rng hn 87% tƠi sn ca Ngân hƠng Ghana đc
tài tr bi n và n ngn hn chim hn ¾ CTV ca Ngân hàng. Bng chng thc
nghim trong bài nghiên cu nƠy đng ý rng t sut sinh li, thu thu nhp doanh
nghip, tng trng, cu trúc tài sn và quy mô Ngân hàng là nhng bin quan trng
và nh hng ti CTV Ngân hàng. Kt qu này phù hp vi lý thuyt đc phát
trin trong tài chính doanh nghip hin đi đ gii thích CTV trong công ty, bao
gm các tranh lun đánh đi tnh đc s dng trong các tranh lun v phá sn, chi
phí đi din, chi phí thu và lý thuyt trt t phân hng. Tuy nhiên, nhân t ri ro
Ngân hƠng không có Ủ ngha thng kê.
2.1.2. Công trình nghiên cu ca Reint Gropp và Florian Heider v “Xác
đnh cu trúc vn Ngân hàng” (2009)
Ni dung nghiên cu: bài nghiên cu trình bày v bo him tin gi và s điu
tit vn là mt yu t quan trng th yu trong vic xác đnh CTV ca các Ngân
hàng ln  M vƠ Châu Âu trong giai đon t nm 1991 đn nm 2004. Thay vì,
các đnh thc chéo theo chun ca t l đòn by tài chính đc các công ty phi tài
chính chuyn vào k tip theo trong khi Ngân hàng thì không thc hin, ch ngoi
tr t l vn ca các Ngân hàng b gii hn v quy đnh vn ti thiu.  phù hp
vi quy tc gim ca bo him tin gi, bài vit đư dn chng mt s thay đi trong
cu trúc thanh khon ca Ngân hàng là loi b tin gi đ hng ti thanh khon

không có tin gi. Bài nghiên cu còn tìm thy nhng nh hng c đnh bt bin
v thi gian trong Ngân hƠng không đc đ cp đn là yu t quan trng nht ca
CTV Ngân hàng và t l đòn by ca Ngân hàng tp trung đn đc tính Ngân hàng,
ch tiêu bt bin v thi thi gian.
Mô hình nghiên cu: d liu ca bài nghiên cu đc thu thp t bn ngun
bao gm: bng cân đi hp nht và báo cáo thu nhp  dng c s d liu ca
Bureau van Dijk, thông tin v giá chng khoán ca Ngân hàng và c tc t c s d
liu Datastream ca Thompson Financial, thông tin v d liu kinh t vi mc đ
quc gia t d liu tng quan kinh t th gii ca IMF và d liu trên lch trình bo
-12-

him tin gi t Ngân hàng th gii. Mu nghiên cu t nm 1991 đn cui nm
2004. i tng nghiên cu trên 100 NHTM ln nht  M, 100 NHTM ln nht 
15 nc thuc Liên Minh Châu Âu. Mu nghiên cu ca bài vit bao gm 2.415
mu quan sát qua các nm ca Ngân hàng. Mô hình nghiên cu nh sau:
L
ict
= 
0
+ 
1
MTB
ict-1
+ 
2
Prof
ict-1
+ 
3
Ln(Size

ict-1
) + 
4
Coll
ict-1
+ 
5
Div
ict
+ c
c
+ c
t
+
u
ict
Trong đó:
L
ict
: bin đi din cho CTV lƠ đòn by tài chính. Bài vit đư s dng đòn by
tài chính s sách vƠ đòn by tài chính th trng đ nghiên cu mô hình CTV đi
vi ngành Ngân hàng.
+ Công thc đòn by tài chính s sách đc đo lng = 1 ậ (VCSH s sách/giá
tr tài sn s sách).
+ Công thc đòn by tài chính th trng đc đo lng = 1 ậ [VCSH th
trng (= s lng c phiu * giá c phiu cui nm)/giá tr th trng ca Ngân
hàng (=VCSH th trng + giá tr n phi tr s sách)].
MTB
ict-1
: bin t s giá th trng so vi giá tr s sách đc đo lng bng

giá tr tài sn th trng/giá tr tài sn s sách.
Prof
ict-1
: bin li nhun đc đo lng = (li nhun trc thu + chi phí lãi
vay)/giá tr tài sn s sách.
Size
ict-1
: bin quy mô Ngân hƠng đc đo lng bng logarit ca giá tr tài sn
theo s sách.
Coll
ict-1
: bin tài sn th chp đc đo lng nh sau = (tng chng khoán +
tín phiu kho bc + tín phiu khác + trái phiu + chng ch tin gi + tin mt và
tin gi Ngân hàng + giá tr đt đai vƠ vn phòng + tƠi sn hu hình khác)/giá tr tài
sn s sách.
-13-

Div
ict
: bin c tc, bài vit s dng bin c tc là bin gi. Bin gi = 1 nu
Ngân hàng chi tr c tc trong nm, ngc li = 0.
Kt qu nghiên cu: t kt qu thu đc, bài vit đư cho thy hng tác đng
ca các nhân t lên CTV ca Ngân hƠng nh sau:
+ i vi các bin c tc (Dividends) và ri ro (Risk) thì tác đng ngc chiu
lên đòn by tài chính vi mc Ủ ngha lƠ 5%.
+ Bin Quy mô (Size) và tài sn th chp (Collateral) tác đng cùng chiu lên
đòn by tài chính vi mc Ủ ngha trong tt c các mô hình nghiên cu cng lƠ 5%.
+ Bin li nhun (Profit) và t s giá th trng so vi giá tr s sách (MTB)
không có Ủ ngha v mt thng kê khi đánh giá.
+ Vi tác đng c đnh đc s dng lên bin thi gian và quc gia thì mc đ

gii thích ca mô hình tng lên. iu này chng t s dng các tác đng c đnh
lƠm tng s phù hp ca mô hình hn.
Ngoài ra, bài nghiên cu còn đa thêm các bin v mô vƠo mô hình đ kim
đnh: bin tng trng GDP, lm phát, ri ro th trng chng khoán. Kt qu cho
thy, bin tng trng GDP và lm phát có tác đng cùng chiu vi đòn by tài
chính trong khi đó ri ro th trng chng khoán thì tác đng ngc chiu lên đòn
by tài chính.
2.1.3. Công trình nghiên cu ca Khizer Ali, Muhammad Farhan Akhtar và
Shama Sadaqat (2011) v “Ý ngha thc tin ca lý thuyt cu trúc vn: bng
chng thc nghim t các Ngân hàng thng mi ca Pakistan”
Ni dung nghiên cu: mc đích nghiên cu ca bài thc nghim này là tìm
hiu nhng nhân t nh hng đn CTV trong khu vc Ngân hàng  Pakistan song
song vi Ủ ngha thc tin ca các lý thuyt CTV. Bài vit đư s dng phng pháp
phân tích hi quy đ kim tra mc Ủ ngha ca các bin liên quan vƠ Ủ ngha ca lý
thuyt CTV. Bài nghiên cu tìm thy rng mi tng quan có Ủ ngha ca nhân t