GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGHIỆP VỤ HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG TMCP XĂNG DẦU PETROLIMEX LUẬN VĂN THẠC SĨ.PDF

i

B GIÁO D

O

I H C KINH T TP. HCM
--------------------

LÂM QU C TOÀN

GI I PHÁP PHÁT TRI N NGHI P V HOÁN
I LÃI SU T T
D U PETROLIMEX
CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201

LU

CS
NG D N KHOA H C:

PGS. TS

TP. H CHÍ MINH –

TH H NG


ii

L
tài nghiên c u này do chính tác gi th c hi n. T t c nh ng ph n k th a, tham
kh

c trích d n và ghi ngu n c th trong danh m c tài li u tham kh o.

Thành ph H
Tác gi

LÂM QU C TOÀN


iii

M CL C
L

.................................................................. ii

M C L C ............................................................................. iii
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH
DANH M C CÁC B NG, BI
PH N M

VI T T T ............. viii
TH VÀ HÌNH V ix

U .................................................................... x

1. Gi i thi u............................................................................ x

2. M c tiêu nghiên c u. ......................................................... x
it
4. Ph

ng và ph m vi nghiên c u: ......................................xi
ng pháp nghiên c u: ...................................................xi

5. C

tài: ...................................................................xi

CH
NG 1: T NG QUAN V NGHI P V
I
LÃI SU T .............................................................................. 1
1.1 Khái quát v th tr
1.1.1 M t s

i lãi su t. ....................... 1

c tr ng. ...................................................................2

1.1.2 Nguyên nhân phát tri n. ........................................................2
1.1.2.1 L i th so sánh ............................................................................................................. 3
i di n ............................................................................................................ 5
1.1.2.3 Quy n ch n thanh toán tr

c ...................................................................................... 6

1.1.2.4 Qu n lý r i ro .............................................................................................................. 6

u c ......................................................................................................................... 6

1.1.3 Các thành viên tham gia.........................................................7
1.1.4 Các r i ro và ph

ng pháp qu n lý r i ro. ..............................7


iv

1.2 Nghi p v

i lãi su t. ............................................. 9

nh giá b ng ph ng pháp so sánh th tr ng (Brooks,
1998)...............................................................................................9
1.2.2 Ph

ng pháp y t giá. ..........................................................12

1.2.3 K h n thanh toán. ...............................................................14
1.2.4 Kho ng chênh l ch ..............................................................15
1.2.5 Các nhân t

nh h

n vi c phát tri n nghi p v

17

1.3 Các ch
phát tri n nghi p v
i lãi
su t. ..................................................................................... 18
1.3.1 T l

ng. .................................................................18

1.3.2 T l các h

u. ...............................................18

1.3.3 S khách hàng hoán

i. ......................................................19

1.4 Bài h c kinh nghi m m t s n c trên th gi i v hoán
i lãi su t. .......................................................................... 19
1.4.1 Châu Âu................................................................................19
1.4.2 Nh t. ....................................................................................20
1.4.3

. ..................................................................................20

1.4.4 Bài h c kinh nghi m: ............................................................22

K T LU N CH

NG 1. ................................................... 24

CH
NG 2: TH C TR NG NGHI P V
I
LÃI SU T T
U
PETROLIMEX. ................................................................... 25


v

2.1 T ng quan v

i lãi su t trên th gi i. .................. 25

2.2 S phát tri n th tr
nh v

i lãi su t Vi t Nam. ....... 29
i lãi su t hi n t i. ...........................29

n pháp lý hi n hành. ................................................................................. 29
u ki

i Lãi su t. ...................................................................... 29

2.1.2 S phát tri n c a th tr
i lãi su t Vi t Nam th i
gian qua. .......................................................................................30

2.3 Th c tr ng nghi p v

i lãi su t t
D u Petrolimex. ................................................................... 33
2.3.1 Quy trình th c hi n. .............................................................33
2.3.1.1 T p h p thông tin khách hàng: .................................................................................. 35
2.3.1.2 Ki m soát r i ro tr

c giao d ch ................................................................................ 36

2.3.1.3 Giao d ch.................................................................................................................... 37

2.3.2 Th c tr ng ho

i lãi su t nh

......38

2.3.2.1 Th c tr ng................................................................................................................. 38
phát tri n c a nghi p v

i lãi su t t i PGBANK. ........................ 39

............................................................ 40
...................................................................40
n ch và nguyên nhân. .....................................43
2. 4.2.1 Nguyên nhân khách quan. ......................................................................................... 44
2.4.2.2 Nguyên nhân ch quan. ............................................................................................. 48

K T LU N CH
CH

NG 2. ................................................... 49

NG 3: GI I PHÁP PHÁT TRI N NGHI P V
I LÃI SU T T
U
PETROLIMEX. ................................................................... 50


vi

3.1 Tri n v ng phát tri n c a th tr
i lãi su t VI T
NAM và t i PGBANK. ......................................................... 50
3.1.1 C h i. .................................................................................51
3.1.2 Thách th c ...........................................................................53

3.2 Nhóm các gi i pháp t o n n t ng phát tri n cho nghi p v
i lãi su t. ................................................................. 54
3.2.1 Phát tri n th tr

ng trái phi u. ..........................................54

3.2.2 Phát tri n th tr

ng lãi su t liên ngân hàng (LNH).............56

3.2.3 Xây d

ng cong lãi su t.............................................57

3.2.4 Minh b ch thông tin. ...........................................................58
3.2.5 Phát tri

i ro tín d

c l p. ............60

3.3 Nhóm các gi i pháp phát tri n nghi p v
i lãi su t
t
u Petrolimex........................................ 63
3.3.1 Nâng cao hi u qu ti p c n khách hàng. ..............................63
i m i công ngh , thông tin, xây d ng c s d li u. ......65
ào t o ngu n nhân l c, nâng cao quy trình, nghi p v . ....66
ng nâng cao nh n th c r i ro lãi su t c a khách
hàng. .............................................................................................66
ym

c c nh tranh. .......67

3.4 M t s ki n ngh . ............................................................ 68
i v i chính ph . ................................................................68
i v i NHNN Vi t Nam........................................................69


vii

K T LU N CH

NG 3 .................................................... 71

K T LU N .......................................................................... 72
TÀI LI U THAM KH O ................................................... 74
Danh m c tài li u ti ng Vi t .................................................. 74
Danh m c tài li u ti ng Anh .................................................. 76

PH L C ............................................................................. 78


viii

DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

VI T T T

nh ch tài chính
nh m c tín nhi m
MCA (Market Comparables Approach)

ng
i
i lãi su t

IRS (Interest Rate Swap)
ISDA (International Swap and

i lãi su t
Hi p h

i qu c t

Derivatives Assosiation)
Euribor (Euro InterBank Offered Rate)

Lãi su t liên ngân hàng Châu Âu

LIBOR (London InterBank Offered

Lãi su t liên ngân hàng London

Rate)
LNH

Liên ngân hàng

MIBOR (Mumbai Interbank Offered

Lãi su t liên ngân hàng Mumbai

Rate)
NHNN

c

NHTM

i

NHTW
OTC (Over The Counter)

Th

ng phi t p trung.

PGBANK (Petrolimex Group Bank)
SIBOR (Singapore InterBank Offered

u Petrolimex
Lãi su t liên ngân hàng Singapore

Rate)
TCKT

T ch c kinh t
T

TTTC

c

Th

ng tài chính


ix

DANH M C CÁC B NG, BI U
B ng 1.1: R

n lý [8].

B ng 1.2 Y

TH VÀ HÌNH V

[13].

B ng 1.3

c k h n thanh toán ph bi

B ng 1.4 M c tín nhi m và ph n bù r i ro trên th

[14].
ng trái phi u [16].

Bi

2.1 T ng giá tr các h

ng giao d ch Lãi su t m trên OTC [25].

Bi

2.2 T ng giá tr các h

ng theo s n ph m [26].

B ng 2.1 Giá tr các h

ng giao d ch theo s n ph m phái sinh trên OTC vào tháng

[26].
B ng 2.2 M t vài h

u [32]

2.1 Quy trình giao d

i PGBANK [34].

B ng 2.3 Chi ti t các giao d
Bi

2.3

ã th c hi n [38].

ng GDP th c t 2002 – 2012 [41]

B ng 2.4 Cán cân thanh toán Vi t Nam 2004 – 2012 [42]
B ng 2.5 X p h ng trình

phát tri n tài chính Vi t Nam theo m t s ch tiêu ch n

l c, 2011 [44]
[46]
Lãi su

êm trên th

ên ngân hàng g

[53].


x

PH N M

U

1. Gi i thi u.
Th
ho

là m t trong nh ng th

ng l i t c c

nh quan tr ng nh t cho

ng giao d ch v n và phòng tránh r i ro lãi su t. Các TCKT phi tài chính s d ng
nh m qu n lý r i ro lãi su t trong c u trúc n c a mình. S tham gia c a ngân

hàng vào th

ng này là m t xu th t t y u v i vai trò v a là m t trung gian v a là

ch th có liên quan m t thi

n r i ro lãi su t. Các Ngân hàng v i hai m
i nhu

kho n hi u qu

ng th i v i vi c ph

c các m

n trong m t t ng th mang tính h

n các r i ro khác nhau. R i ro B

làm hai lo
su

i tài s n có th

u này

nhu n c a toàn b

ng r t l

n kh

ý do các ngân hàng b

, lãi su

ìm ki m l i

u áp d ng các công c

a thu n lãi su t k h n.

Th c hi n các cam k t h i nh p qu c t , Vi

v n… Tuy s n ph m

c phân

i ro thanh kho n và r i ro lãi su t. Nhu c u qu n lý r i ro lãi
i vì

d ng các lu

m b o thanh

n ph i giám sát, duy trì,

và qu n lý các ngu n v n và danh m
th

ch

n m c a th

ng, áp

i qu c t , ti n t i t do hoá lãi su t, t do hố tài kho n
ã

c các ngân hàng m

n cịn r

khai, nhìn m t cách t ng quát m

áp d ng

là lý do t i sao tác gi l i ch

tài lu

u “GI I PHÁP TRI N

I LÃI SU T T

U

NGHI P V

Vi t Nam còn r t h n ch

PETROLIMEX ”.

2. M c tiêu nghiên c u.

M c tiêu chung:
xu t các gi i pháp nh m phát tri n nghi p v
u Petrolimex.

i Vi t Nam và c th t i ngân


xi

M c tiêu c th :
-

Tìm hi u nguyên nhân phát tri n c a th

-

Nghiên c u t ng quan các tính ch t c a th

-

Nghiên c u và phân tích nghi p v

-

Rút ra bài h c kinh nghi m t hình thành th

ng

.

i Châu Âu, Nh t,

.
-

Nghiên c

-

n pháp lu

c v th

c tr ng nghi p v

-

xu t gi i pháp th c hi n chi

it

M t s lý lu n và

y m nh nghi p v

nc a

S hình thành c a th

-

S phát tri n th

-

Th c tr ng nghi p v

cùng v i nh ng v

c n quan

Châu Âu, Nh t và
ng

.

i Vi t Nam trong th i gian qua.
i PGBANK.

ng pháp nghiên c u:

Lu

c nghiên c u d

ng h p, phân tích, th ng kê, so sánh và

i chi u nh m ch n s li u th c t
v i s tham kh

i ý ki n c

trách nghi p v

5. C

.

.

-

v th

a PGBANK.

ng và ph m vi nghiên c u:

tâm khi giao d ch

4. Ph

i Vi t Nam hi n nay.

i Vi t Nam trong th i gian qua.

-

-

n

ng

y, x

ng d n khoa h c, các chuyên viên ph

i các ngân hàng nh m tham kh o ý ki
Vi t Nam.

tài:

N i dung chính c a lu

c th c hi

ng quan v nghi p v

n và khoa h c. Cùng

i lãi su t.

nh


xii

Th c tr ng nghi p v

i lãi su t t i

Petrolimex.
i pháp phát tri n nghi p v
D u Petrolimex.

i lãi su t t i

u


1

CH

NG 1: T NG QUAN V NGHI

LÃI SU
1.1 Khái quát v th
Trong l

ãi su

c tài chính, m t h

ng

i dịng ti

i là m t th a thu n gi a hai bên nh m

n hai ch s khác nhau t i m t hay nhi u th
c áp d

giá c

i v i các ch s

ch ng khoán. V

nhi u th

ã

n lãi su t, t
t cách c th , t i m t hay

c các dòng ti n s

g m các ngh

m

i bao

a trên m t s ti n g c danh ngh hay
i trong tồn b q trình.

Có r t nhi u s n ph

n ph
n. M t

n và n n t ng

thu n, hay còn g i là “plain vanilla swap”, là m t

tho thu n ràng bu c mang tính pháp lý gi a hai bên, hay cịn g
tiên cam k t s thanh tốn cho bên cịn l i t i các kho ng th
c theo m t m c lãi su t c
l ic

u
ã

nh

trên “m t s ti n g c danh ngh

t s thanh toán cho bên th nh t t i cùng các kho ng th

m t m c lãi th n i ã
danh ngh

ên cịn
t

c tính theo m t ch s lãi su t th n i d a trên s ti n g c

. S n ph m phái sinh này không yêu c u ph

i s ti n g c

mà ch yêu c u các bên thanh toán cho nhau ph n chênh l ch lãi su t thu n gi a lãi
su t nh n v và lãi su t ph i thanh toán.
c qu c t trong giao d

ãi su t c

là bên mua, cịn bên thanh tốn lãi su t th n i (hay nh n lãi su t c
là bên bán. T gi v sau, tr
c p chính là giao d

c tác gi trình bày khác, giao d
n.

nh) thì

cg i
cg i


2

1.1.1 M

.
ph n c a các H

giao d

nh ch tài chính trung gian

t nhanh. S

n ánh cơng d

i trong nh

ic a

giao d ch

u

trên n n t ng m t l n duy nh t, bao g m tìm ki m
k h n và lo i ti n. Các ngân
t nhà môi gi

i tác phù h p d a trên s ti n,

i

cung c p d ch v

n, và s thu m t kho n phí sinh l i trên m t h

và không ph i ch u b t k r i ro nào. Các H
các ho

c cam k t d a

ng phát hành m i trên th

Qua th i gian, các ngân hàng b

ng

ên quan tr c ti

n

ng trái phi u.
u ch p nh n giao d ch

i mà khơng tìm

ki m tr ng thái phù h p, ch p nh n ghi r i ro lãi su t vào s sách. Ti n trình này g n
li n v i s phát tri n c a vi c tiêu chu n hóa

u kho n h

hàng b

u qu

u chú tr

n kh

tr ng thái t m th

n khi tìm th

Cu i cùng

ãt

i và có th b o h

i tác thích h p.

th ph n c a các H

này cho th

ng khi các ngân

nh danh USD gi m d n. S thu nh
c m t tr i r ng ra các th

ng m i.

1.1.2 Nguyên nhân phát tri n.
ng l c kh

u cho s

th

ng c a th

i mà

ã tr i qua trong nh

chính m
b

c khuy n khích b i s phát tri
nh và s bi

doanh chênh l ch l
c a th

c u và cung các công c tài
t b c trong cơng ngh , q trình bãi

ng c a giá c hàng hóa. S n i lên c a các kh
ng và quan tr

ng là nh ng nhân t

t hoàn h o
y s phát tri

t b c c a th

ng

y kinh t khác nhau c a các nhu c u khác nhau gi a các thành
u b o h r i ro lãi su t là quan tr ng nh
ys

ng liên t c c a th

i.

ã thúc


3

1.1.2.1 L

th so sánh

ng l c kinh t

i tác tham gia vào giao d ch

LS là s t n t i c a

l i th so sánh c a nh

a th

ng tín

d ng khác nhau. Nguyên nhân b t ngu n t quan sát s khác bi t r i ro tín d ng gi a

vi

ãi su t th n i và lãi su t c
ng” (nh

ng th

Các chênh l ch ch

c g i là kho ng “chênh l ch ch t
i tr m t m c l i su

ng này

m c tín nhi m c
Ví d trên th

nh, cịn

h n c a món n và
.

ng trái phi u c

n

ịi h i chênh l ch ch

ng r

các doanh nghi p tín nhi m cao và tín nhi m th p so v i trên th
M c chênh l ch ch

a

ng lãi su t th n i.

ng theo k h n c a nh
i nh

m cao. Nh

c l i th tuy

t khác ch

i

t t c các th

ng tín

c l i th so sánh so v i nh

nhi m th

n trên th

ng trái phi u lãi su t c

i mang l i l i ích cho c
nh

m th p

i

vay v i m c x p h ng tín nhi
d

.

nh dài h n.

c chi phí vay v

c x p h n tín d ng th p ch p nh n m c lãi su t th
cx ph

th

C th , c hai doanh nghi

u ph

nhi

ng v n c

i và

nh.

và doanh nghi p A có m c tín
c lãi su t mà c hai doanh nghi p A và

B ph i tr

ng sau:
Lãi su t c

nh

Lãi su t th n i

A

5.00%

LIBOR

B

5.50%

LIBOR + 0.20%

0.50%

0.2%

Chênh l ch ch

ng

Ph n bù kho ng chênh l ch ch
ch

ng chính là ph n chênh c a hai kho ng chênh l ch

ng trên, chính là 0.30% ( = 0.50% - 0.20%).


4

Doanh nghi p A mu

n nh y c m v i lãi su t cho nên mu

v i lãi su t th n i. Doanh nghi
su

cl

i lãi su t c

n ít nh y c m v i lãi

nh.

i 5.1-5.2 cho lãi

su t LIBOR.
ng h

i, doanh nghi p A ph i tr m c lãi su t LIBOR, trong khi

doanh nghi p B là 5.5%.
N u doanh nghi p A vay m c lãi su t c

i thành lãi su t th n i v i

ngân hàng: doanh nghi p A s nh n lãi su t c

nh 5.1% và tr lãi su t th n i

y, m c lãi su t t ng h p doanh nghi p A ph i thanh toán là 5.0% +
LIBOR – 5.1% = LIBOR – 0.1%.
Trong khi doanh nghi p B s vay v i m c lãi su t th n
thành lãi su t c

i

nh v i ngân hàng: doanh nghi p B s nh n tr su t c

nh n lãi su t th n

nh 5.2% và

c lãi su t t ng h p doanh nghi p B ph i thanh

toán là LIBOR + 0.2% - LIBOR + 5.2% = 5.4%.
Qua ví d trên, ta có th th y thơng qua nghi p v

ã mang l i

l i ích cho c hai doanh nghi p.
i v i hai ngân hàng có m c tín nhi

u c n huy

ng v i các m c lãi su

mu n cho vay v i

m c lãi su t th n i còn m t ngân hàng l

p tín d ng v i m c lãi su t c

nh. Thông qua m t nhà môi gi

p, nghi p v

mang l i l i ích cho c hai ngân hàng.
h ng l p lu n trên ch

i các doanh nghi p bi

c giá tr

kho ng chênh l ch ng n h n c a mình. Bicksler và Chen (1986) l p lu n r ng doanh
nghi p d a vào nh ng bi

ng c a ph n bù chênh l ch ch

(ho c ít nh t là giá tr trung bình)

có th d

c.

L i th so sánh khơng ph i là l i gi i thích hồn h
l

ng trong quá kh

c câu h i vì sao kho ng chênh l ch ch

i b i vì nó v n còn
ng v n t n t i theo th i


5

gian. Th t ra n u s khác bi t lãi su
thì cơng d ng c

n ch do các b t hi u qu c a th

ng,

i s d n xóa b các khác bi t các chênh l ch ch

i

v i các ch ng khốn có cùng k h n. Theo Smith, Smithson và Wakerman (1986,
1988), vi c s d

kinh doanh s khác bi t chênh l ch ch

ng, s làm

u vay ng n h n c a các doanh nghi p có m c tín nhi m th p trong khi
gi m nhu c

i v i các kho n vay dài h n v i m c lãi su t quá cao. Cu i cùng, ti n

trình này s làm gi m khác bi t chênh l ch ch
v

m chí n u chênh l ch ch

gi m nhu c

ng là do tính ch t r i ro tín d ng khác

nhau gi a n ng n h n (lãi su t th n i) và dài h n (lãi su t c
không c n thi t ph i s d ng các chênh l

p cho r

n . Lãi su
ic

b

1.1.2.2 Chi

u hi u gi m

n ti p t

ng theo c p s nhân.

i di n

M t cách gi i thích khác là do s khác nhau v
dài h
gi

n là bù

c a mình trong giao d ch.

ì các th a thu n giao d

c l i, th

ic

u ti t ki m

i tác có m c x p h ng cao ch

i tác kia không th th c hi n ngh

ay c

nh) thì hốn

u chi phí vay n ng n h

th i gian ph n ánh kh
c t giao d

i

i di

i di n gi a n ng n h n và
h

y s phân k lãi su t

i tác. Wall (1989) l p lu n r ng sau khi nh ng doanh nghi p có tín nhi m

th p phát hành n dài h n thì th

doanh nghi p ch p nh n r i ro do

nh ng trái ch gánh ch u nhi
g

b o v chính mình b ng vi c yêu c u l i t

tín nhi m cao mà doanh nghi
c tránh n

v ph n mình, nh n th

ã thi t l

c. Tuy nhiên v

ng
im c
i di n có th

ng doanh nghi p có m c tín nhi m th p phát hành n ng n h n

i thành chi tr lãi su t c
trong các báo cáo tài chính.

nh. Do các giao d

i cơng b


6

1.1.2.3 Quy n ch n thanh tốn tr

c

Do tính ch t giao d ch hoán
giá n u lãi su t bi

i tác tr tr

c ngh

ng theo d ki n. Ví d h u h t các trái phi

mua l i, d

ãi su t gi m ng

không áp d ng quy n ch

c l i, t t c các giao d

u ki n thanh toán tr

c u giao d ch ph

nh giá l i theo giá th tr

ph
c

u

ch

ng, v i t t c kho ng giá tr còn l i

l i th chi phí c a m c lãi su t c
i có th

nh

ng thanh tốn h t trái phi u và

tái c c u tài chính v i m c lãi su t th p h n. Ng

d

theo m nh

t ki

nh trong giao

c t vi

c

quy n ch n lãi su t.

1.1.2.4 Qu n lý r i ro

M t doanh nghi p không mu n ph

i di n v i r i ro khi lãi su

ng h

p v n mu n n m gi m t s ti n

vay n có lãi su t th n
Các nhà qu n tr ph i quy

phòng tr

i gi m.

nh xem nên bao nhiêu ph n n có lãi su t th n i và bao

nhiêu ph n n có lãi su t c
ch p nh n. Và giao d

ng h p n u lãi su

vào nh

i ro mà công ty s n sàng

i lãi su t s là m t công c h tr cho vi c cân b ng

này.

1.1.2.5

uc

a là nguyên nhân th
th

y v a là k t qu c a s

i vi c ch ph i thanh toán kho ng ti n lãi su t thu n và không

ph i tr ti n g c danh ngh

ã cho phép các nhà

t nhi u so v i vi c mua m t trái phi u. Ví d
r
ngun nhân thanh kho
n

ng nhanh chóng c a

c cho phép ho c có cho

m gi tr ng thái lãi su t d
ng trái phi u,

c bán kh ng các ch ng khoán n do nh ng
nh kinh t , ho c vi c cho vay các ch ng khoán
nhu c u c a

7

ì bán kh

tham gia giao d

m c lãi su t th n i và tr m c lãi su t c

n

c l i nhu n khi lãi

su t th

1.1.3 Các thành viên tham gia.
Có hai nhóm thành viên tham gia trên th

i s d ng cu i cùng và

i s d ng cu i cùng mu

i m t dòng ti n thanh toán lãi su t

hi n t i thành m t dòng ti n khác ho c mu

ãi su t. Các thành viên

trung gian tham gia s p x

i, thu và chi các kho n ti n thanh toán và ch u

trách nhi m r i ro v n

i s d ng cu i cùng.

Có r t nhi

i s d ng cu i cùng khác nhau tham gia th

u tiên là Các t ch c cho vay qu c t

i
và các

p.

thành viên

c a mình, và hi n nay ph bi n nh t là các TCKT

nh ch tài

chính.

1.1.4 Các r i ro và ph
Vai trò c

r i ro.

nh ch

t nhà trung gian trong giao d

sinh nh ng r i ro m i và khác nhau. Vai trò trung gian H
ph i tham gia vào h
i tác trong giao d

ng giao d ch

i s d ng cu i cùng. Thay vì hai

i th a thu n chuy

i thanh tốn lãi su t cho nhau m t

cách tr c ti p thì h s thanh tốn cho ngân hàng. C
v

i tác cịn l i, th m chí h cịn khơng bi

khác nhau, r

ra m
phát tri n nhi

u khơng có ngh

i tác là ai. Trong nhi

i làm cho

Tình hu

u các ngân hàng

gì

ng h p

i di n r i ro thua l .

nh giá quá th p các d ch v c a mình và
chi tr cho r i ro h ph

i

im

m gi i h n nh ng r

nh
ã

n vai trò trung

gian này.
B
r i ro.

mô t chi ti t các r

i v i t ng lo i


8

B ng 1.1 R

n lý.

Lo i r i ro

Mô t

Ph

ng pháp qu n lý

R i ro n n

S

t ng

công c n có lãi su t bi

i trong quá kh gi a lãi su t bi

và các ch s lãi su t bi

i c n có lãi su t bi

khơng phù h p gi a các Xem xét và so sánh s khác bi t hi n t i và

thanh toán hoán trên m
i

quy

ng y u t
ns

Nh ng r i ro do các lo i thu

thu

th c t

ng có th
n m i quan h

gi a ch s

i

nh
.

h giá l i các lo i thu hi n t
d

c áp

i v i giao d

nh

nh giá

i ti m

nh

i

i tác khơng th hồn

ng th i giám

tác hay

thành ngh

thanh toán sát hàng quý h ng m c tín nhi m c

cịn g i là

ho c m t ngh

b t k theo tác, gi i h

r i ro tín
nhi m

ng

i và trái v thu .

phi u có lãi su t bi
R

nh d a

cao hay th p

th

R i ro

i và cơng

nh trong giao d ch hốn

i v i t ng

i tác, yêu c u các tài s

i

i

nh nh

mb

c

ng m c tín

nhi m.
R i ro h y

Nh ng kh

ngang h p

các yêu c u b t bu c h y thích hồn tồn v i nh ng r i ro ti m n

ng

ngang giao d

x y ra theo

m b o giá c d ch v

i do c

khách hàng b h h n m c tín

i tác.

i v i t t c các giao d ch hi n t i

nhi m. Vi c h y ngang này theo giá th
ng s

n kh
ho c thu

y

ng v i các k ch b n t nh t

có th x y ra. C p nh
i phó v i nh ng b t ng

nh k k ho ch
iv


9

lãi.

h y ngang h

M t trong nh

nh ph bi n nh m ki m soát chung các r i ro trong giao d ch

n nay

nh ch tài chính áp d ng
i v i các h p

c Ban lãnh

và báo cáo lên Ban lãnh

o và ph i

o ch p thu n. Báo cáo bao g m các thông tin:

- Mô t các giao d
lo

ng.

n hành, bao g m các lo i trái phi u có liên quan, các

i, lãi su t nh n hay thanh toán, giá tr
u kho n hi n t

- Phân lo

nh danh hi n t i, k h n trung bình,

nh h

i v i các giao d ch m .

i, các công c n th c t theo yêu c u so v i các công c n d

ki n trong các giao d

i.

- H n m c tính nhi m c

i tác, ho c bên th ba trong giao d

i (n u

có).
- Các tài s

mb

i v i m i giao d ch và t ng tài s

-

n các h

mb

ng m bao g

i tác.
i tác v n ,

gi m h n m c tín nhi m ho c h y ngang.
- Các k ho

i phó v i nh ng tình hu ng b

ng, ngu n v n tài tr trong

ng h p h y ngang.
- Tr ng thái thanh kho n hi n t

i v i các giao d

i, bao g m t t c các

u kho n và m c phí hi n t i.

1.2 Nghi p v
1.2

i lãi su t.

nh giá b ng ph

ng pháp so sánh th tr

ng (Brooks,

1998)
M

u c n nh n m

sánh th
-

n nh ng gi thuy t quan tr ng khi s d

so

ng:

Luôn t n t i nh ng ch ng khốn có dịng ti
c

nh giá.

u này có ngh

à c u trúc c a lãi su t ph

ã
u ki n th


10

ng nh
th
-

u ki n chi t kh u các dòng ti

m trong hi n t i.

Chi phí giao d ch và các rào c n khác c a th
chi phí tham gia th

-

Mua/Bán kh

ng th p nh

c bi t là các

ng lãi su t phái sinh.
c cho phép theo các h n m c tín nhi m c

Dịng ti n t giao d

i tác.

i nh n lãi su t th n i tr lãi su t c

c mô t
tuy

cùng m t

nh d a vào

hi n s chính xác

i):
m

Vswap
Vswap

i=1

DFiC i

m
i=1 DFi NP

(r

,

r )

v i DFi là lãi su t chi t kh u thích h p
C i là dịng ti n có r

ni

NP kho ng ti n g c danh ngh
NADi là t ng s ngày l

c a

n i.

NTDYi t ng s
r
r

,

ni

là lãi su t th n
là lãi su t c

i ro

nh.

Rõ ràng là chúng ta có th s d ng 360 ho c 365 ngày cho NTDY i và 30 ngày/tháng
ho c s

c tính th c t cho NADi. Lãi su

b

n i và lãi su t chi t kh

c kh o sát t khi

tính giá tr hi n t i c a 1$ hi n nay t i cu i

n i.
MCA d a trên các gi
l a. V i các gi
th
r

nh ít c ng nh c nh

nn

nh khơng phí giao d ch ho c các rào c n th

ng LIBOR k h

d

ng m t th a thu n lãi su t k h n

n
ng khác và t n t i
i m c lãi su t th n i
(FRA) m t cách mi n

phí. B i vì tham gia FRA hồn tồn mi n phí, chúng ta có th thay th lãi su t th n i

11

b

nh giá v i lãi su t th

ng FRA. C th là giá tr th

th n i là giá tr k h n hi n t

ng c a lãi su t

chuy

ình trên

thành:
Vswap

m
i=1 DFi NP

Bây gi

ình

(r

r )

,

nh giá khơng cịn bi n ng

n ph i

u ch nh lu ng ti n hay chi t kh u.
Lãi su t chi t kh u gi chính là lãi su t LIBOR (khơng chênh l ch do r i ro), c th :
DF

=

1+ r
Lãi su t c
lãi su

nh trong giao d
i th

,

NAD
NTDY

i mà có giá tr hi n t i b ng 0 thì
bi

c lãi su t c

c g i là

nh này (ký hi u

lo i b kho ng ti n g c danh ngh
,

=

(1.1)

Ví d c th (Xem Ph l c [1])
Trong th c t , có th tóm g

nh giá giao d

ìn chung thông qua b n

n:
- Xây d

ng cong lãi su t t các m c lãi su t th

phi u, kho ng chênh l

ng ti n g i và th

ng trái

i.

- Ngo i suy các m c lãi su t k h

ng cong lãi su

ã xây

d ng.
- Chi t kh u các dòng ti

th

m hi n t i d a vào các h s chi t kh u

c tính t các m c lãi su t k h
-

nh m c lãi su t c

nh trong giao d

Các m c lãi su t k h
su

ph bi n hi n nay là th

vào th
-

ng giao d ch lãi
t th


12

ng t p trung, các h

ch Euro-dollar

c giao d ch trên sàn

Chicago Mercantile Exchange (CME) và Chicago Board of Trade (CBOT), hai sàn
giao d ch s n ph m phái sinh tài chính l n nh t
h n cho kho ng ti n g i có th i h

M , bao g m m t m c lãi su t k

cb

b o h các m c

r i ro bi

u vào m t ngày nh

nh trong

ng lãi su t ng n và trung h n, có th

.
Vi c bán m t chu i các h

ng lãi su t k h n Euro-dollar d a trên m c Libor k

h n 3 tháng v
c

n h n liên ti

nh: vi

c m c lãi su

c lãi su t Libor s

c bù tr b ng các h

ng giao d ch

c l i. Ví d c th : m t giao d
1,000,000 USD v i lãi su t c

i

nh danh là

nh là 5.5%, lãi su t th n

su

lãi

i chính là m t chu i 8 giao d ch lãi

su t k h n Libor 3 tháng liên t c
Ngoài ra, giá tr m

i v i m c lãi su t c

òn

nh 5.5%.

tk th

ng th i m t

trái phi u có lãi su t c

nh và m t trái phi u có lãi su t th n i. L y v d trên ta có

th nói giao d

i 5.5% lãi su t c

nh chính là mua m t trái phi u có m nh

giá 1,000,000 USD k h

n lãi hàng quý c

LIBOR 3 tháng và bán m t trái phi

vào lãi su t
it cc

nh 5.5%

hàng quý.

1.2.2 Ph
Các quy

ng pháp y t giá.
c v niêm y t giá r t khác nhau gi a t ng th tr

tác giao d ch. Nh ng theo quy

c chung thì t t c các m c lãi su t niêm y

ã bao g m t t c các chi phí. M
ng h
m c lãi su t c
H uh

ng và b n thân nh

i
i

c y t giá bao g m hai lo i lãi su t
ic

nh/th n i, lãi su

c y t bao g m m t

nh và m t m c lãi su t th n i.
t lãi su t c

u y t giá d a trên n n t ng kho ng chênh l ch so

v i m c lãi su t LIBOR và lãi su t tín phi u Kho b c M . Tuy nhiên, k tính lãi l

u


13

tiên có th

ic

a, m c lãi su t s khác

nhau cho s ngày thanh toán khác nhau. LIBOR s d ng t l s ngày th c/360, trong
khi lãi su t c

nh s d ng s ngày th c/365, ho c 30/360.

Ví d :
B ng 1.2: y

ngày 13/11/2012

Ngu n: ICAP plc.
B

a phiên giao d ch London. Lãi su
s ngày th

y

c y t trên

i lãi su t Libor 3 tháng. Lãi su

c

bán niên s ngày th c/365 so v i lãi su t Sibor 6 tháng v

ngo i l m c lãi su

cy

lãi su t Libor 3 tháng. Lãi su
phi

s ngày th

yS

ng h p
i

cy

trái

i m c lãi su t Euribor/Libor 6 tháng.

Theo B ng trên, t i c

à ngân hàng Hoán

ng ý tr m c lãi su t Euro c
nh n m c lãi su t Euro c
Công
ty A

1.68%
Libor

nh n m c lãi su t EURO Libor ho c

nh 1.68% d thanh tốn m c lãi su t Euro Libor.
Ngân hàng
i

1.64%

Libor

Cơng ty B