GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NHẬN TIỀN GỬI TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ.PDF

i
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM

PHAN TH THANH TÂM

GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT
NG NHN TIN GI TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRNG TH HNG



TP. H CHÍ MINH – Nm 2013



ii
LI CAM OAN

 tài nghiên cu này do chính tác gi thc hin. Tt c nhng phn k tha,
tham kho đu đc trích dn và ghi ngun c th trong danh mc tài liu tham
kho.

Thành ph H Chí Minh, tháng 9 nm 2013
Tác gi



PHAN TH THANH TÂM















iii

MC LC

Li cam đoan ii
Mc lc iii
Danh mc các ký hiu, ch vit tt ix
Danh mc các bng xi

Danh mc các biu, đ th và hình v xii
Phn m đu xiii
CHNG 1: TNG QUAN NHTM VÀ HOT NG HOT NG
NHN TIN GI CA NHTM 1
1.1 Tng quan v NHTM 1
1.1.1 Khái nim NHTM 1
1.1.2 Các loi hình NHTM ca Vit Nam 1
1.2 Hot đng nhn tin gi ca NHTM 2
1.2.1 Khái nim nhn tin gi 2
1.2.2 Các loi hình tin gi ca NHTM 4
1.2.2.1 Tin gi không k hn 4
1.2.2.2 Tin gi có k hn 5
1.2.2.3 Tin gi tit kim có k hn 5
1.2.2.4 Phát hành GTCG 6
1.2.2.5 Lãi sut ca các loi tin gi 9
1.3 Vai trò ca tin gi đi vi hot đng kinh doanh ca NHTM 10
1.3.1 Tin gi quyt đnh qui mô tng ngun vn ca NHTM 10
1.3.2 Tin gi là ngun vn quan trng đ NHTM t chc các hot
đng kinh doanh 11
1.3.3 Tin gi quyt đnh quy mô hot đng tín dng và các hot đng
khác ca ngân hàng 12
iv
1.3.4 Tin gi quyt đnh nng lc thanh toán, có vai trò quan trng đi
vi nng lc cnh tranh và đm bo uy tín ca ngân hàng trên thng
trng 12
1.4 Hiu qu ca hot đng nhn tin gi và các ch tiêu đánh giá 13
1.4.1 Khái nim hiu qu hot đng nhn tin gi 13
1.4.2 Các tiêu chí đánh giá hiu qu hot đng nhn tin gi 13
1.4.2.1 Hiu qu v mt qui mô tin gi 13
1.4.2.2 Hiu qu v mt cht lng tin gi 14

1.4.2.3 Hiu qu v mt s dng tin gi 15
1.5 Các nhân t nh hng ti hiu qu hot đng nhn tin gi ca
NHTM 16
1.5.1 Nhân t ch quan 16
1.5.1.1 Uy tín thng hiu ca NHTM 16
1.5.1.2 S đa dng các hình thc nhn tin gi ca NHTM 16
1.5.1.3 Mng li hot đng ca NHTM 17
1.5.1.4 Lãi sut tin gi 17
1.5.1.5 Các dch v chm sóc khách hàng gi tin 17
1.5.2 Nhân t khách quan 18
1.5.2.1 a bàn kinh doanh ca các NHTM 18
1.5.2.2 Qui đnh ca NHTW v lãi sut huy đng tin gi 18
1.5.2.3 Tình hình tng trng ca nn kinh t 19
1.5.2.4 Lm phát và nhng vn đ kinh t v mô 19
1.5.2.5 Hiu qu ca các kênh đu t trong nn kinh t 19
1.2.5.6 Thói quen giao dch qua ngân hàng ca các thành phn kinh
t 20
Kt lun chng 1 20
CHNG 2: THC TRNG HIU QU HOT NG NHN
TIN GI CA CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP.HCM 21
2.1 Gii thiu tng quan v đa bàn Tp.HCM 21
v
2.1.1 V trí đa lý ca Tp.HCM 21
2.1.2 Tình hình phát trin kinh t ca Tp.HCM t 2010 đn 2012 22
2.1.3 Thói quen tiêu dùng, tit kim ca ngi dân trên đa bàn
Tp.HCM 23
2.1.4 Mc đ s dng các dch v ngân hàng ca ngi dân trên đa bàn
Tp.HCM 25
2.2 Gii thiu tng quan v các NHTM trên đa bàn Tp.HCM 25
2.2.1 S lng các NHTM trên đa bàn Tp.HCM 25

2.2.2 Phân b mng li ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM 26
2.2.3 Quy mô vn và tng tài sn ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM . 26
2.3 Thc trng nhn tin gi ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM t 2010
đn 2012 28
2.3.1 Qui mô tin gi ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM t 2010 đn
2012 28
2.3.1.1 Qui mô ca tin gi ca khách hàng 28
2.3.1.2 Qui mô tin gi do phát hành GTCG 30
2.3.2 K hn ca các khon tin gi ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM 32
2.3.2.1 Tin gi không k hn 32
2.3.2.2 Tin gi có k hn 33
2.3.3 Loi tin gi ti các NHTM trên đa bàn Tp.HCM 34
2.3.3.1 Tin gi bng đng Vit Nam 34
2.3.3.2 Tin gi bng đng ngoi t 36
2.4 ánh giá hiu qu ca hot đng nhn tin gi ca các NHTM trên đa
bàn Tp.HCM 37
2.4.1 ánh giá hiu qu v mt qui mô tin gi 37
2.4.1.1 Tng tin gi so vi tng ngun vn ca NHTM 37
2.4.1.2 Tng tin gi so vi tng vn ch s hu ca NHTM 39
vi
2.4.2 ánh giá hiu qu v mt cht lng tin gi ca các NHTM trên
đa bàn Tp.HCM 41
2.4.2.1 Thành phn tin gi 41
2.4.2.2 Loi tin gi 42
2.4.3 ánh giá hiu qu v s dng tin gi ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM 44
2.4.3.1 Chênh lch lãi sut đu vào đu ra 44
2.4.3.2 T l thu nhp lãi cn biên 45
2.5 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng nhn tin gi ca các

NHTM trên đa bàn Tp.HCM 47
2.5.1 Nhân t ch quan 47
2.5.1.1 Uy tín thng hiu 47
2.5.1.2 Mng li hot đng 47
2.5.1.3 Lãi sut tin gi 48
2.5.1.4 S đa dng sn phm và cht lng dch v 48
2.5.2 Nhân t khách quan 49
2.5.2.1 a bàn kinh doanh ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM 49
2.5.2.2 Tình hình tng trng kinh t, hiu qu các kênh đu t
trong nn kinh t, lm phát và các vn đ kinh t v mô 50
2.5.2.3 nh hng t nhng qui đnh ca NHNN v lãi sut huy
đng vn đn hot đng nhn tin gi ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM thi gian qua 50
Kt lun chng 2 55
CHNG 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
NHN TIN GI TI CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP.HCM 57
3.1 nh hng v nâng cao hiu qu hot đng nhn tin gi ca các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM 57
3.2 Các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng nhn tin gi đi vi các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM 57
vii
3.2.1Tng cng xây dng thng hiu ca NHTM 57
3.2.1.1 Công khai, minh bch tình hình hot đng kinh doanh 57
3.2.2.2 Tuân th các qui đnh ca NHNN, pháp lut trong hot
đng nhn tin gi 58
3.2.1.3 Tng cng các hot đng qung bá hình nh 59
3.2.1.4 Cân đi mng li hot đng phù hp 60
3.2.2 u t h thng công ngh và nhân s 61
3.2.2.1 u t h thng core – banking 62
3.2.2.2 Tuyn dng và đào to ngun nhân s có cht lng 63

3.2.2.3 Xây dng vn hóa ngân hàng 65
3.2.3 a dng hóa các hình thc nhn tin gi 66
3.2.3.1 Huy đng thông qua các hình thc nhn tin gi 66
3.2.3.2 Huy đng thông qua phát hành GTCG 67
3.2.4 Xây dng chính sách lãi sut linh hot 68
3.2.4.1 Lãi sut theo k hn tin gi 68
3.2.4.2 Lãi sut theo doanh s tin gi 69
3.2.4.3 Lãi sut theo mc đ tham gia các dch v ngân hàng 70
3.2.5 Xây dng chin lc khách hàng 71
3.2.5.1 Phân loi đi tng khách hàng tin gi 71
3.2.5.2 Xây dng chính sách chm sóc khách hàng 72
3.2.5.3 o lng và tha mãn các nhu cu ca khách hàng 73
3.3Các kin ngh vi NHNN 73
3.3.1 G b các bin pháp hành chính trong điu hành lãi sut 73
3.3.2 Tng bc điu hành lãi sut theo đnh hng th trng 75
Kt lun chng 3 75
Kt lun 77
Tài liu tham kho 78
Phc lc 1 80
Ph lc 2 82
viii
Ph lc 3 84
Ph lc 4 85
Ph lc 5 87
Ph lc 6 88
Ph lc 7 89
Ph lc 8 90
Ph lc 9 91
Ph lc 10. 92

ix
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
ABBank : Ngân hàng thng mi c phn An Bình
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit
ATM : Automatic Teller Machine – Máy rút tin t đng
BIDV : Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin
Vit Nam
CAR : T l an toàn vn
Core – banking : H thng ngân hàng lõi

DaiABank : Ngân hàng thng mi c phn i Á
EAB : Ngân hàng thng mi c phn ông Á
EIB : Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp khu
Vit Nam
FDI : u t trc tip nc ngoài
GDP : Tng sn phm quc ni
GPBank : Ngân hàng thng mi c phn Du khí Toàn cu
GTCG : Giy t có giá
HDBank : Ngân hàng thng mi c phn Phát trin Tp.HCM
HQT : Hi đng qun tr
MHB : Ngân hàng Phát trin nhà ng bng sông cu long
NamABank : Ngân hàng thng mi c phn Nam Á
Navibank/NVB : Ngân hàng thng mi c phn Nam Vit
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN : Ngân hàng thng mi Nhà nc
x
NHTW : Ngân hàng trung ng
NIM : T l thu nhp lãi cn biên
OCB : Ngân hàng thng mi c phn Phng ông
PGBank : Ngân hàng thng mi c phn Xng du
Petrolimex
PNBank : Ngân hàng thng mi c phn Phng Nam
Saigonbank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Công
Thng
SCB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
STB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín

TCB/Techcombank

: Ngân hàng thng mi c phn K thng Vit
Nam
TCKT : T chc kinh t
TCTD : T chc tín dng
Trustbank : Ngân hàng thng mi c phn i Tín
TTQT : Thanh toán quc t
USD : ô la M
VCB : Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit
Nam
VietABank : Ngân hàng thng mi c phn Vit Á
Vietbank : Ngân hàng Vit nam Thng tín
Vietcapitalbank : Ngân hàng thng mi c phn Bn Vit
Vietinbank : Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit
Nam
VPBank : Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam Thnh
Vng
xi
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1. Mt s ch tiêu kinh t - xã hi ca Tp.HCM giai đon 2011 -
2012 21
Bng 2.2. Tng tài sn ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2010 – 2012 27
Bng 2.3. Qui mô tin gi ca các NHTM do phát hành GTCG 32
Bng 2.4. C cu tin gi CKH và KKH ca mt s NHTM trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2010 – 2012 41
Bng 2.5. T l tin gi khách hàng phân theo loi tin ti mt s NHTM
trên đa bàn Tp.HCM (%) 43
Bng 2.6. Qui đnh ca NHNN v lãi sut huy đng vn thi gian qua 51
Bng 2.7. Lãi sut huy đng ca VCB, Vietinbank và BIDV thi đim

tháng 10/2010 53
Bng 2.8. Lãi sut huy đng ca STB tháng 8/2013 54













xii
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU ,  TH
Hình v 1.1 Minh ha hot đng ca NHTM 11
Biu đ 2.1 Tc đ tng trng GDP, các ngành và kim ngch xut khu
giai đon 2010 – 2012 (%) 22
Biu đ 2.2 u t ngân sách và thu chi ngân sách ca Tp.HCM giai đon
2010 – 2012 23
Biu đ 2.3 Qui mô vn ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2010 – 2012 28
Biu đ 2.4 Qui mô tin gi khách hàng ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM 29
Biu đ 2.5 S d tin gi KKH ca mt s NHTM trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2010 – 2012 33
Biu đ 2.6 Qui mô tin gi có k hn ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2010 – 2012 34

Biu đ 2.7 Qui mô tin gi bng đng Vit Nam ca mt s NHTM trên
đa bàn Tp.HCM giai đon 2010 – 2012 36
Biu đ 2.8 Qui mô tin gi bng đng ngoi t ca mt s NHTM trên
đa bàn Tp.HCM giai đon 2010 – 2012 37
Biu đ 2.9 T l tin gi khách hàng so vi tng ngun vn ca NHTM 38
Biu đ 2.10 T l tin gi khách hàng so vi tng vn ch s hu ca
NHTM 40
Biu đ 2.11 Chênh lch lãi sut đu vào – đu ra ca h thng NHTM
Vit Nam nhng nm qua 44
Biu đ 2.12 T l thu nhp lãi cn biên ca các NHTM trên đa bàn
Tp.HCM 45
Biu đ 2.13 ng cong lãi sut ca các NHTM (thi đim tháng
10/2010) 52
Biu đ 2.14 Lãi sut huy đng trung bình ca các NHTM (t tháng
7/2013) 53
xiii
PHN M U
i. Lý do chn đ tài
i vi mt NHTM, ngun vn ca ngân hàng đc hình thành t hai ngun
chính, đó là vn t có và n. N ca NHTM có nhiu ngun khác nhau, nhng
trong đó, khon n ln nht là tin gi ca khách hàng dân c và các TCKT. Ngun
tin gi này di các hình thc tin gi không k hn, tin gi có k hn và phát
hành GTCG.
ây là ngun tin gi quyt đnh mi hot đng ca NHTM, t qui mô đn
k hn tín dng, các hot đng đu t, cho vay liên ngân hàng…là yu t quyt
đnh qui mô tài sn, là ngun gc ca li nhun và c tc ca c đông.
Trong nhiu nm qua, th trng tin t Vit Nam có nhiu bin đng bt
thng. Lãi sut tin gi có nhng thi đim tng rt cao, nh hng mnh đn hot
đng ca NHTM. NHNN thng xuyên áp trn lãi sut huy đng khin hot đng
huy đng vn b méo mó, không phn ánh đúng lãi sut th trng.

Tình trng thiu thanh khon din ra thng xuyên, các NHTM liên tc vt
trn lãi sut. Nm 2012 cng là nm chng kin nhng bin đng cha tng có
trong ngành ngân hàng khi v khng khong “Bu Kiên” đã to ra làn sóng rút tin
 t  ACB và nhiu NHTM khác. Tng tài sn ca ACB đã gim rt mnh, gn
103.000 t đng ch trong vòng 4 tháng cui nm 2012.
Trong khi đó, các NHTM trên đa bàn Tp.HCM cng tri qua nhng giai đon
khó khn. Là đa bàn v kinh t trng đim ca c nc, ni nhiu NHTM coi là đa
bàn quan trng nên các NHTM luôn trong tình trng cnh tranh khc lit. Vn hóa
tiêu dùng, gi tit kim, mc đ s dng các dch v ngân hàng khác nhau…cng
có nhng đc thù và nh hng đn tình hình nhn tin gi ca các NHTM.
Các NHTM trên đa bàn này đã hot đng nh th nào, tình hình nhn tin
gi ra sao, c cu tin gi ca khách hàng nh th nào…trong điu kin bt n nh
thi gian qua là đ tài cn đc nghiên cu. Qua đó, có th nhìn nhn nhng hn
ch cn điu chnh, nhng li th cn phát huy mang tính đc thù ca đa bàn nhm
xây dng qui mô, c cu nhn tin gi mt cách phù hp.  tài “Gii pháp nâng
xiv
cao hiu qu hot đng nhn tin gi ti các ngân hàng thng mi c phn
trên đa bàn Tp.HCM” ra đi đ sáng t nhng vn đ đó.
ii. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là đ ra gii pháp hu hiu nhm nâng cao
hiu qu hot đng nhn tin gi ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM.  đt
đc mc tiêu này, đ tài cn làm rõ mt s vn đ sau:
C s lý lun v hot đng nhn tin gi và hiu qu ca hot đng nhn tin
gi. Nhng ch tiêu đo lng và nh hng đn hiu qu hot đng nhn tin gi.
Nhng đc trng ca đa bàn Tp.HCM có th nh hng đn hot đng nhn
tin gi ca các NHTM trên đa bàn.
Tình hình hot đng thc t ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM, nhng hn
ch còn tn ti đ t đó xây dng các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng nhn
tin gi.
iii. i tng và phm vi nghiên cu

i tng nghiên cu: là các NHTM hin có tr s chính ti đa bàn Tp.HCM
và hot đng nhn tin gi ca các NHTM này.
Phm vi nghiên cu:
Không gian: là hot đng nhn tin gi ca các NHTM có tr s chính trên
đa bàn Tp.HCM.
Trong phm vi nghiên cu này, do các hn ch v thi gian, s liu, nng lc
nghiên cu và nhiu yu t khác, tác gi gii hn nghip v nhn tin gi ch bao
gm: nhn tin gi và phát hành GTCG đ huy đng vn ca cá nhân và TCKT
(thng gi là huy đng vn  th trng 1), mà không bao gm các hình thc nhn
tin gi khác.
Thi gian: nghiên cu t 2010 đn 2012. Mt s thông tin có th đc cp
nht trong nm 2013.
iv. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đc s dng ch yu là phng pháp tng hp,
phân tích và thng kê. Các s liu đc kho sát, cp nht và so sánh gia các
xv
NHTM vi nhau đ đánh giá tình hình nhn tin gi ca các NHTM. T đó, xây
dng các gii pháp nhm nâng cao hiu qu ca hot đng nhn tin gi cho các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM.
v. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
 tài kho sát khung pháp lý v hot đng nhn tin gi hin áp dng ti th
trng Vit Nam, cng nh nhng lý thuyt mang tính chung nht v vai trò ca
ngun tin gi và hot đng nhn tin gi ca NHTM.
Nhng thông tin t vic kho sát, phân tích v hot đng nhn tin gi và
hiu qu ca hot đng nhn tin gi ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM có th
đem li nhiu thông tin b ích cho các nhà hot đng ngân hàng, các nhà qun tr và
ngi lp chính sách nhm có c s đ nâng cao hiu qu ca hot đng nhn tin
gi cng nh xây dng nhng chính sách điu hành mt cách phù hp.
vi. Kt cu ca lun vn
Lun vn ngoài phn m đu, gm có 3 chng:

Chng 1. Tng quan v hiu qu hot đng nhn tin gi ca NHTM.
Chng này cung cp nhng nn tng chung nht v NHTM, các hot đng NHTM
và hot đng nhn tin gi. Các khái nim v hiu qu ca hot đng nhn tin gi
và các nhân t nh hng cng đc đ cp, to c s lý thuyt cho các phân tích
và đ xut  các chng tip theo.
Chng 2. Thc trng hiu qu hot đng nhn tin gi ca các NHTM trên
đa bàn Tp.HCM. Chng này phân tích chi tit tình hình nhn tin gi ca các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM trong mi quan h so sánh vi mt s NHTM ngoài
đa bàn. T đó nhn ra nhng đim còn hn ch ca các NHTM trong hot đng
nhn tin gi đ đ xut các gii pháp  chng 3.
Chng 3. Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng nhn tin gi ti các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM. Chng này c gng đa ra mt s gii pháp đi vi
các NHTM trên đa bàn Tp.HCM và nhng khuyn ngh vi NHNN trong phng
thc điu hành lãi sut vi mong mun to lp th trng cnh tranh bình đng và
nâng cao hiu qu huy đng vn đi vi các NHTM.
1
CHNG 1: TNG QUAN V NHTM VÀ HOT NG NHN TIN
GI CA NHTM
1.1 Tng quan v NHTM
1.1.1 Khái nim NHTM
Theo Peter Rose (1999), “Ngân hàng thng mi là mt loi hình t chc tài
chính cung cp mt danh mc các dch v tài chính đa dng nht – đc bit là tín
dng, tit kim và dch v thanh toán – và thc hin nhiu chc nng tài chính nht
so vi bt k t chc kinh doanh nào trong nn kinh t”.
Theo qui đnh ca Lut các TCTD nm 2010 thì “Ngân hàng thng mi là loi
hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng
kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun” (theo khon
3 iu 4).
So vi các loi hình TCTD khác nh TCTD phi ngân hàng, T chc tài chính vi
mô, Qu tín dng nhân dân thì NHTM là loi hình TCTD đc thc hin đy đ

nht, rng rãi nht các hot đng ngân hàng.
Hot đng ngân hàng theo qui đnh hin hành là vic kinh doanh, cung ng
thng xuyên mt hoc mt s các nghip v sau đây: nhn tin gi; cp tín dng
và cung ng dch v thanh toán qua tài khon (theo khon 12 điu 4 Lut các TCTD
2010).
Nh vy, NHTM là mt loi hình doanh nghip vi các chc nng chính là: (i)
Nhn tin gi; (ii) Cp tín dng và (iii) Cung ng dch v thanh toán. ây là các
chc nng chính ca mt NHTM, và vic NHTM thc hin các hot đng khác
ngoài các hot đng này luôn không đc khuyn khích, bi vic đi lch khi các
nghip v chính luôn đi kèm vi nhng ri ro, tn tht.
1.1.2 Các loi hình NHTM ca Vit Nam
NHTM ca Vit Nam chia thành hai nhóm gm NHTMNN và NHTMCP.
2
NHTM Nhà nc: là các NHTM đc thành lp, t chc di hình thc công
ty trách nhim hu hn mt thành viên do Nhà nc s hu 100% vn điu l (theo
khon 2 iu 6 Lut các TCTD 2010).
Hin nay,  Vit Nam thc t ch còn Agribank là NHTMNN, tuy nhiên do
thói quen t trc đn nay và thc t Nhà nc vn nm quyn chi phi nên các
NHTMCP nh BIDV, VCB, MHB hay Vietinbank vn đc xem là NHTMNN
1
.
Ngoài tr MHB thành lp nm 1995 thì các NHTMNN ca Vit Nam đc thành
lp cách đây khá lâu, nhiu ngân hàng đã thành lp trên 50 nm. Trc đây, các
NHTMNN có s tách bch trong ngành ngh hot đng, chuyên phc v nhng đi
tng nht đnh, điu này th hin rõ qua tên ca các ngân hàng này. Tuy nhiên,
hin nay tt c các ngân hàng này đu phc v đ dng các đi tng khách hàng,
thc hin tt c các hot đng ngân hàng theo qui đnh ca pháp lut.
NHTM c phn: ngoài các NHTMNN ra thì theo qui đnh ca Lut các TCTD
2010, các NHTM trong nc đu đc thành lp, t chc di hình thc công ty c
phn, gi là các NHTMCP.

Hin nay, theo website NHNN ngày 15/9/2013 thì Vit Nam có tng cng 34
NHTMCP, tuy nhiên theo đúng qui đnh ca Lut các TCTD 2010 thì các Ngân
hàng nh VCB, Vietinbank, MHB và BIDV đu là các NHTMCP. Do đó,  thi
đim hin ti, Vit Nam có 37 NHTMCP theo lut đnh.
Ngoài 3 ngân hàng gm VCB, Vietinbank và BIDV, đa phn các NHTMCP
khác đu có tui đi còn tr, đc thành lp vào đu thp niên 90 ca th k 20.
NHTMCP đc thành lp đu tiên ti Vit Nam là NHTMCP Sài Gòn Công thng
(nm 1987). Trong khi đó, các NHTMCP có uy tín ti Vit Nam hin nay nh
ACB, STB, Techcombank… đu đc thành lp t nhng nm 1990 tr v sau.
1.2 Hot đng nhn tin gi ca NHTM

1.2.1 Khái nim nhn tin gi

1
Website NHNN vn lit kê các NHTM nh VCB, BIDV, Vietinbank và MHB là NHTMNN.
3
Khái nim v NHTM đã ch rõ, nhn tin gi là mt trong ba nghip v
chính ca NHTM, và khái nim NHTM cho chúng ta thy đc phm vi rt rng
ca nghip v này.
Theo qui đnh trc đây, c th là trong Lut các TCTD 1997, nhn tin gi
là mt phn trong nghip v huy đng vn ca NHTM. Nghip v huy đng vn
ca NHTM bao gm các hình thc: (i) Nhn tin gi; (ii) Phát hành GTCG; (iii)
Vay vn gia các TCTD; và (iv) Vay vn ca NHNN
2
.
Theo Peter Rose (1999), vic phát hành GTCG không đc xem là hot
đng nhn tin gi ti M. Phát hành GTCG đ huy đng vn cùng vi các khon
vay t NHTW, các khon vay t các NHTM khác… đc xem là các khon phi tin
gi (Non deposit borrowings).
Tuy nhiên, hin nay  Vit Nam, khái nim nghip v nhn tin gi ca

NHTM đã có s thay đi. Khái nim nhn tin gi đc đnh ngha mt cách tng
quát trong Lut các TCTD 2010 ti khon 13, điu 4 nh sau: “Nhn tin gi là
hot đng nhn tin ca t chc, cá nhân di hình thc tin gi không k hn, tin
gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành chng ch tin gi, k phiu, tín phiu
và các hình thc nhn tin gi khác theo nguyên tc có hoàn tr đy đ tin gc, lãi
cho ngi gi tin theo tha thun”.
Tip đó, ti điu 98 Lut các TCTD nm 2010 v hot đng ca NHTM, thì
nhn tin gi bao gm: (i) Nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi
tit kim và các loi tin gi khác; và (ii) Phát hành chng ch tin gi, k phiu, tín
phiu, trái phiu đ huy đng vn trong nc và nc ngoài.
Nh vy, khái nim nhn tin gi bao gm tt c các hình thc nhn tin ca
cá nhân và t chc, không ch theo cách hiu ca nhn tin gi trc đây mà còn c
vic phát hành GTCG. Hình thc ca nhn tin gi hin khá rng, t vic nhn tin
gi không k hn, có k hn, tin gi tit kim cho đn vic phát hành GTCG đ
huy đng vn và các loi tin gi khác.


2
Mc 1 (Huy đng vn) t điu 48 đn điu 48 Lut các TCTD 1997.
4
Tuy nhiên, trong phm vi nghiên cu này, do các hn ch v thi gian, s
liu, nng lc nghiên cu và nhiu yu t khác, tác gi gii hn nghip v nhn tin
gi ch bao gm: nhn tin gi và phát hành GTCG đ huy đng vn ca cá nhân và
TCKT (thng gi là huy đng vn  th trng 1), mà không bao gm nhn tin
gi bng vàng và các hình thc nhn tin gi khác.
1.2.2 Các loi hình tin gi ca NHTM
1.2.2.1 Tin gi không k hn
Tin gi không k hn gm tin gi tit kim không k hn và tin gi thanh
toán.
Tin gi tit kim không k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th

rút tin mà không phi theo đnh k nht đnh theo tha thun vi t chc nhn tin
gi tit kim. Theo Nguyn Minh Kiu (2012) thì sn phm này đc thit k dành
cho các đi tng khách hàng cá nhân, có tin tm thi nhàn ri mun gi ngân
hàng vì mc tiêu an toàn và sinh li nhng không thit lp đc k hoch s dng
tin gi trong tng lai. Mc tiêu an toàn và tin li đc xem trng hn mc tiêu
sinh li đi vi khon tin gi này. T chc nhn tin gi thng tr lãi rt thp đi
vi loi tin gi này.
Trong khi đó, tin gi thanh toán là tin gi vào tài khon thanh toán do
ngi s dng dch v thanh toán m ti các ngân hàng vi mc đích gi, gi tin
hoc thc hin các giao dch thanh toán qua ngân hàng bng các phng tin thanh
toán (theo Quyt đnh 1284/2002/Q-NHNN v Qui ch m và s dng tài khon
tin gi ti TCTD và NHNN).
S d trên tài khon thanh toán có th hình thành t hai ngun: (i) khách
hàng np tin vào tài khon và (ii) nhn tin gi thanh toán t cá nhân, t chc
chuyn tin. Theo qui đnh hin hành ca các NHTM ti Vit Nam, tài khon thanh
toán này thng phi duy trì s d ti thiu theo qui đnh ca tng ngân hàng.
Theo Peter Rose (1999) thì tin gi thanh toán là mt trong nhng ngun
vn bin đng nhiu nht và ngân hàng khó có th d báo v qui mô tin gi thanh
5
toán có th huy đng. ng thi k hn tim nng ca tin gi thanh toán là ngn
nht bi vì nó có th đc rút ra mà không cn báo trc.
1.2.2.2 Tin gi có k hn
Tin gi có k hn bao gm tin gi tit kim có k hn ca cá nhân và tin
gi có k hn ca t chc.
Tin gi có k hn là tin gi ca t chc mà đn v gi tin ch có th rút tin
sau mt k hn gi tin nht đnh theo tha thun vi t chc nhn tin gi.
1.2.2.3 Tin gi tit kim có k hn
Tin gi tit kim có k hn thc cht là mt phn ca tin gi có k hn ti
mc 1.2.2.2. Tuy nhiên, vì tính cht quan trng ca loi tin gi này nên đ tài tách
thành mt phn riêng đ gii thích v mt t ng

3
.
ây là khon tin ca cá nhân gi vào tài khon gi tit kim, đc xác nhn
trên th (s) tit kim, đc hng lãi theo quy đnh ca t chc nhn tin gi tit
kim và đc bo him theo quy đinh ca pháp lut v bo him tin gi.
Nguyn Minh Kiu (2012) gii thích v loi tin gi này nh sau: “tin gi tit
kim đnh k [có k hn] đc thit k dành cho khách hàng cá nhân có nhu cu gi
tin vì mc tiêu an toàn, sinh li và thit lp đc k hoch s dng tin trong
tng lai. Lãi sut tr cho loi tin gi tit kim đnh k cao hn so vi lãi sut tr
cho loi tin gi không k hn. Ngoài ra, lãi sut còn thay đi tùy theo loi k hn
gi, tùy theo loi đng tin gi tit kim và tùy theo uy tín và ri ro ca ngân hàng
nhn tin gi”.
Theo Peter Rose (1999), tài khon tin gi tit kim đc lp ra đ thu hút vn
ca nhng ngi mun dành riêng mt khon tin cho nhng mc tiêu hay cho mt
nhu cu v tài chính đc d tính trong tng lai. Lãi sut áp dng cho loi tin gi


3
Khi phân tích thc trng và đ xut gii pháp, tin gi tit kim có k hn vn nm trong tin gi có
k hn nói chung.
6
này cao hn nhiu so vi tin gi thanh toán. Trong khi chi phí tr lãi cao, chi phí
duy trì và qun lý đi vi tài khon tin gi tit kim nói chung rt thp.
1.2.2.4 Phát hành GTCG
Hin nay, khái nim GTCG đc NHNN đnh ngha nh sau: “GTCG là
chng nhn ca TCTD
4
phát hành đ huy đng vn trong đó xác nhn ngha v tr
n mt khon tin trong mt thi hn nht đnh, điu kin tr lãi và các điu khon
cam kt khác gia TCTD và ngi mua”

5
.
GTCG ngn hn: là GTCG có thi hn di 1 (mt) nm bao gm k phiu,
chng ch tin gi ngn hn, tín phiu và các GTCG ngn hn khác.
GTCG dài hn: là GTCG có thi hn t 1 (mt) nm tr lên, bao gm trái
phiu, chng ch tin gi dài hn và các GTCG dài hn khác.
- Phát hành GTCG ngn hn:
Mnh giá ca GTCG ngn hn: Mnh giá ca GTCG ngn hn đc in sn
hoc theo tha thun ca TCTD phát hành đi vi ngi mua.
iu kin phát hành GTCG ngn hn: TCTD đc phát hành GTCG ngn hn
khi tuân th đy đ các qui đnh v đm bo an toàn trong hot đng theo quy đnh
ca Lut các TCTD hin hành.
T chc phát hành GTCG ngn hn:
TCTD ch đng t chc các đt phát hành GTCG ngn hn trong nm. Trc
thi đim phát hành tng đt ít nht là 3 ngày làm vic, TCTD phi gi thông báo
phát hành ca đt phát hành d kin v NHNN. Thông báo phát hành bao gm các
ni dung theo qui đnh (ví d: Tên TCTD phát hành; Tên gi GTCG; Tng mnh


4
TCTD đc đ cp trong phn này vì  đây trình bày v c s lý lun và đ tài gi nguyên nhng
phn đc trích dn. Vic không thay đi TCTD thành NHTM không làm thay đi ý ngha ca phn c s lý
lun này khi áp dng đi vi NHTM, vì NHTM là t chc đc thc hin toàn b các hot đng ngân hàng,
nên nhng qui đnh ca NHNN áp dng cho TCTD đu có th áp dng cho NHTM.
5
Khon 1 điu 4 Quyt đnh s 07/2008/Q-NHNN ngày 24/3/2008 v vic Ban hàng Quy ch phát
hàng giy t có giá ca t chc tín dng.
7
giá ca đt phát hành; Phng thc phát hành; Hình thc phát hành; a đim phát
hành; Thi hn GTCG; Thi hn phát hành; Lãi sut; Phng thc tr lãi, thi

đim, đa đim tr lãi…)
- Phát hành GTCG dài hn
Mnh giá ca GTCG dài hn:
Mnh giá ca GTCG dài hn bng đng Vit Nam phát hành theo hình thc
chng ch ti thiu là mt trm ngàn đng. Các mnh giá ln hn mnh giá ti thiu
phi là bi s ca mnh giá ti thiu.
Mnh giá ca GTCG dài hn bng ngoi t phát hành theo hình thc chng
ch ti thiu là mt trm đô la M hoc ngoi t khác tng đng. Các mnh giá
ln hn mnh giá ti thiu phi là bi s ca mnh giá ti thiu.
Mnh giá ca GTCG dài hn là trái phiu phát hành theo hình thc chng ch
đc in sn trên GTCG.
Mnh giá ca GTCG dài hn là chng ch tin gi dài hn phát hành theo hình
thc chng ch đc in sn hoc theo tha thun ca TCTD phát hành vi ngi
mua.
Mnh giá ca GTCG dài hn phát hành theo hình thc ghi s do TCTD phát
hành tha thun vi ngi mua.
Ngày phát hành và ngày đn hn thanh toán ca GTCG dài hn là trái phiu:
Trái phiu phát hành cùng mt đt và cùng thi hn đc ghi cùng ngày phát hành
và cùng ngày đn hn thanh toán.
iu kin phát hành GTCG dài hn: TCTD đc phát hành GTCG dài hn
khi đáp ng đy đ các điu kin theo qui đnh: (i) Tuân th các hn ch đ đm
bo an toàn trong hot đng theo quy đnh ca Lut các TCTD hin hành và hng
dn ca NHNN; (ii) Có thi gian hot đng ti thiu là mt nm k t ngày TCTD
chính thc đi vào hot đng; (iii) Kt qu hot đng, kinh doanh ca nm lin k
nm trc nm phát hành và tính đn thi đim gn nht phi có lãi và (iv) c s
8
chp thun ca Thng đc NHNN v vic phát hành GTCG dài hn ca nm tài
chính ca TCTD.
H s đ ngh phát hành GTCG dài hn bao gm: (i)  ngh phát hành
GTCG dài hn ca nm tài chính; (ii) Phng án phát hành GTCG dài hn ca nm

tài chính, trong đó nêu rõ mc đích phát hành, phng án s dng vn thu đc t
phát hành GTCG dài hn; Tng mnh giá phát hành, mnh giá, tên gi ca GTCG,
đng tin phát hành, đa đim phát hành, phng thc phát hành, hình thc phát
hành, thi hn, lãi sut, phng thc tr lãi, đa đim tr gc và lãi, ngi mua
GTCG, s lng và thi gian d kin ca tng đt phát hành; Các điu kin và điu
khon v quyn và ngha v ca TCTD và ngi mua. Phng án phát hành GTCG
dài hn phi đc HQT thông qua; (iii) Phng án phát hành trái phiu đ b
sung vn t có ca TCTD thuc s hu nhà nc phi đc B Tài chính chp
thun; (iv) Các báo cáo tài chính ca hai nm liên tc gn nht đc kim toán và
tính đn thi đim có đn đ ngh phát hành. Các TCTD có thi gian hot đng
di 2 nm gi các báo cáo tài chính t khi bt đu hot đng đn thi đim có đn
đ ngh phát hành. Ni dung ca các báo cáo tài chính thc hin theo quy đnh hin
hành ca Thng đc NHNN v ch đ báo cáo đi vi các TCTD. Trng hp np
h s phát hành trong Quý I hàng nm, TCTD có th np báo cáo tài chính ca nm
trc đó cha đc kim toán và phi np các báo cáo tài chính đc kim toán
ngay sau khi hoàn tt kim toán; (v) Cam kt bo lãnh phát hành (nu có); (vi) K
hoch kinh doanh, k hoch ngun vn và s dng vn ca nm tài chính; (vii)
iu l và Giy phép hot đng (đi vi TCTD phát hành ln đu); và (viii) Các
thay đi v b máy t chc và các thay đi khác (nu có).
Hình thc và thi hn xem xét quyt đnh v vic phát hành GTCG dài hn:
Thng đc NHNN ra quyt đnh v vic phát hành GTCG dài hn ca nm tài chính
ca TCTD. Thi hn xem xét và ra quyt đnh v vic phát hành GTCG dài hn ca
nm tài chính ca TCTD không quá 15 ngày làm vic k t ngày nhn đc đy đ
h s đ ngh phát hành ca TCTD.
9
T chc phát hành GTCG dài hn: TCTD ch đng t chc các đt phát hành
GTCG dài hn trong phm vi k hoch phát hành ca nm tài chính đã đc xét
duyt. Trng hp TCTD đã đc chp thun k hoch phát hành GTCG dài hn
ca nm tài chính nhng không t chc phát hành phi báo cáo NHNN. Trc thi
đim phát hành ít nht 3 ngày làm vic, TCTD phi gi Thông báo phát hành

GTCG dài hn ca đt phát hành d kin v NHNN. Thông báo phát hành GTCG
dài hn bao gm các ni dung theo qui đnh (Tên TCTD phát hành; Tên gi GTCG;
Tng mnh giá ca đt phát hành; Phng thc phát hành; Hình thc phát hành;
a đim phát hành; Thi hn GTCG; Thi hn phát hành; Lãi sut, phng thc
tr lãi, thi đim, đa đim tr lãi; a đim thanh toán tin gc GTCG; Các ni
dung thông báo khác ca TCTD phát hành).
TCTD ch đc phát hành vt quá k hoch đã đc xét duyt khi đc
Thng đc NHNN chp thun bng vn bn. H s đ ngh xem xét b sung k
hoch phát hành GTCG dài hn ca nm tài chính bao gm: n đ ngh phát hành
GTCG dài hn b sung, k hoch phát hành GTCG dài hn điu chnh, k hoch
kinh doanh ca nm tài chính điu chnh.
1.2.2.5 Lãi sut ca các loi tin gi
Mi loi tin gi đu có mc lãi sut khác nhau. Nói chung, theo lý thuyt giá
tr ca tin theo thi gian và theo mi quan h t l thun trong đng cong thu
nhp thì tin gi có k hn thanh toán càng dài s to ra mc lãi càng cao cho ngi
gi tin. Vi tin gi thanh toán, ngi gi tin có th rút bt k lúc nào mà không
cn báo trc thì lãi sut là thp nht trong các loi tin gi. Ngc li, tin gi có
k hn s đc tr lãi cao hn.
Qui mô và mc đ ri ro trong hot đng ngân hàng cng đóng mt vai trò
quan trng trong vic hình thành nên lãi sut tin gi. Các NHTM ln, có uy tín có
th huy đng tin gi vi mc lãi sut thp hn nhng ngân hàng nh, kém uy tín
khác. Bên cnh đó, trit lý kinh doanh và mc tiêu cung cp dch v ngân hàng
cng góp phn to nên s khác bit trong lãi sut tin gi gia các NHTM vi nhau.
10
Ngân hàng nào quyt đnh chn mc tiêu là cnh tranh giành tin gi s luôn đt ra
mc lãi sut cao hn đ kéo khách hàng ra khi các đi th cnh tranh. Ngc li,
khi ngân hàng mun hn ch qui mô ca mt loi hình tin gi nào đó, ngân hàng
s h lãi sut công b thp hn mc lãi sut ca các đi th cnh tranh.
1.3 Vai trò ca tin gi đi vi hot đng kinh doanh ca NHTM
1.3.1 Tin gi quyt đnh qui mô tng ngun vn ca NHTM

Ngun vn ca NHTM là toàn b các ngun tin mà ngân hàng to lp và huy
đng đc đ duy trì thanh khon, cp tín dng, góp vn đu t, mua sm tài sn c
đnh và đáp ng các nhu cu khác trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Ngun vn ca ngân hàng đc cu thành t vn ch s hu, các qu, li
nhun không chia… (gi chung là vn ch s hu); ngun vn vay (các TCTD
khác, NHTW…) và ngun vn huy đng (gi chung là tin gi). Trong đó, ngun
vn tin gi thng chim t trng rt ln.
 = 
6
+  + Vn khác
Trc đây, NHNN đã ban hành Quyt đnh s 107/Q-NH ngày 09/06/1992
v qui ch bo đm an toàn trong kinh doanh tin t - tín dng đi vi TCTD có qui
đnh TCTD phi duy trì thng xuyên t l ti thiu gia vn t có vi tng tài sn
 mc 5% (tc phn vn huy đng có th chim đn 95% so vi tng tài sn), đng
thi qui đnh TCTD không đc huy đng vn quá 20 ln tng s vn t có. iu
đó cho thy rng, vi đc thù ca ngành tài chính – tin t, ngun vn huy đng
chim t trng rt ln trong tng ngun vn hot đng ca các TCTD.
Hin nay, các TCTD vn s dng đòn by tài chính khá ln, th hin bng t
l tng tài sn/vn ch s hu thng khá cao. Theo qui đnh ca Thông t
13/2010/TT-NHNN v các t l bo đm an toàn trong hot đng ca các TCTD, t
l ca vn t có so vi tng tài sn có ri ro qui đi ti thiu  mc 9% (hay còn
gi là t l an toàn vn CAR), trc đây là 8% (theo quyt đnh s 457/2005/Q-


6
Tin gi theo khái nim mi ti Mc 1.2.1