GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG RỬA TIỀN QUA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM












NGUYN NGC LOAN






GII PHÁP PHÒNG CHNG RA TIN QUA
H THNG NGÂN HÀNG VIT NAM



Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.02.01

LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRN HUY HOÀNG







TP. H CHÍ MINH – NM 2013
i

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha
công b ti bt c ni nào. Lun vn đc hoàn thành sau quá trình hc tp, nghiên
cu thc tin, kinh nghim bn thân và di s tn tình hng dn ca PGS - TS
Trn Huy Hoàng.
Tôi xin chu mi trách nhim v li cam đoan ca mình.
TP. H Chí Minh, ngày 03 tháng 11 nm 2013
Tác gi lun vn


Nguyn Ngc Loan

ii


LI CM N

Tôi xin chân thành cm n Quý Thy Cô Trng i hc Kinh t TP. H Chí
Minh đã tn tình ging dy, truyn đt nhng kin thc quý báu cho tôi trong sut
thi gian tôi hc tp ti trng.
c bit, tôi xin chân thành cm n PGS – TS Trn Huy Hoàng, ngi đã
hng dn cho tôi hoàn thành lun vn này.

Tác gi

Nguyn Ngc Loan
iii

MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Li cm n
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu
Danh mc các hình v
Li m đu 1
CHNG 1: NHNG VN  C BN V RA TIN VÀ PHÒNG
CHNG RA TIN QUA H THNG NGÂN HÀNG 3
1.1 Nhng vn đ c bn v ra tin 3
1.1.1 Khái nim ra tin 3
1.1.2 Các hình thc ra tin 5
1.1.3 Chu trình ra tin 8
1.2 nh hng ca ra tin đi vi nn kinh t 9
1.3 Hot đng ra tin qua h thng ngân hàng 13
1.3.1 Khái nim ra tin qua h thng ngân hàng 13
1.3.2 Các du hiu nhn bit ra tin qua h thng ngân hàng 13
1.3.3 Ni dung phòng chng ra tin qua h thng ngân hàng 16
1.4 Các t chc tham gia phòng chng ra tin trên phm vi quc t 17
1.5 Hot đng phòng chng ra tin trên th gii 22
iv

1.5.1 Hot đng phòng chng ra tin  M 22

1.5.2 Hot đng phòng chng ra tin  Anh 25
1.5.3 Hot đng phòng chng ra tin  mt s nc khác 26
KT LUN CHNG 1 26
CHNG 2: THC TRNG HOT NG PHÒNG, CHNG RA TIN
QUA H THNG NGÂN HÀNG VIT NAM TRONG THI GIAN QUA 27
2.1 C s pháp lý cho hot đng phòng, chng ra tin qua h thng ngân
hàng Vit Nam 27
2.2 T chc thc hin phòng chng ra tin qua h thng ngân hàng Vit
Nam……………………………………………………………………………… 29
2.3 Thc trng hot đng ra tin qua h thng ngân hàng Vit Nam 31
2.4.1 Nhng kt qu đã đt đc 33
2.4.2 Nhng tn ti, hn ch 37
KT LUN CHNG 2 45
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HOT NG PHÒNG, CHNG
RA TIN QUA H THNG NGÂN HÀNG VIT NAM 47
3.1 Gii pháp v phía Nhà nc 47
3.2 Các gii pháp v phía NHNN: 51
3.3 Các gii pháp v phía NHTM 52
3.3.1 Các gii pháp liên quan đn ngun nhân lc 52
3.3.2 Gii pháp v c ch vn hành, qun tr h thng 53
KT LUN CHNG 3 66
KT LUN 67
v

PH LC 1 70
PH LC 2 72
TÀI LIU THAM KHO
vi

DANH MC CÁC T VIT TT TING ANH

AML (Anti – Money Laundering): chng ra tin
AMLO (Anti – Money Laundering Office) hay AMLC (Anti – Money Laundering
Council): C quan chuyên trách chng ra tin
APG (Asia Pacific Group): Nhóm Châu Á – Thái Bình Dng
CDD (Customer Due Diligence): yêu cu chú ý xác đáng khách hàng
FATF (Financial Action Task Force): Lc lng đc nhim tài chính v chng ra
tin
FIU (Financial Intelligence Unit): đn v tình báo tài chính
GPML (Global Programme against Money – Laundering): chng trình toàn cu
v chng ra tin
IMF (International Moneytary Fund): Qu tin t quc t
KYC (Know your customer): Bit v khách hàng ca mình
ODC (Office on Drugs anh Crime): Vn phòng Ma túy và Ti Phm
UNODC (United Nations Office on Drugs anh Crime): C quan phòng chng ma
túy và ti phm ca Liên Hp Quc






vii

DANH MC CÁC T VIT TT TING VIT
CSTT: chính sách tin t
G7: Nhóm 7 nc công nghip hàng đu ca th gii bao gm Pháp, c, Ý, Nht,
Anh, Hoa K, Canada
LHQ: Liên Hp Quc
LR: Liberty Reserve
NHTW: Ngân hàng Trung ng

NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
PCRT: phòng chng ra tin
TCTC: t chc tài chính
TCTD: t chc tín dng
viii

DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 1.1: Nhng ngân hàng b chính ph M cáo buc liên quan đn ra tin
vi s tin pht ln nht 24
Bng 2.1: Kt qu tip nhn, phân tích báo cáo giao dch đáng ng 32
Bng 2.2: S lng báo cáo giao dch đáng ng đc Cc PCRT thu thp t
nm 2006 – 2012 (s báo cáo) 33
Bng 3.1 Các du hiu đnh lng 55
Bng 3.2 Các du hiu đnh tính 58
Biu đ 1.1: S trng hp b kt án v ti ra tin t nm 2006 – 2011  M 24
Biu đ 2.1: Lng kiu hi chuyn v Vit Nam giai đon 2006 – 2012 (T
USD). 40
Biu đ 2.2: T l tin mt trong tng phng tin thanh toán 43







ix

DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1.1: Chu trình ra tin 8

Hình 2.1: Quy trình phòng chng ra tin ti Vietcombank 30

1
Li m đu
1. Tính cp thit ca đ tài
Hot đng ra tin thng gn lin vi hot đng ti phm  các quc gia nhm che
đy ngun gc bt hp pháp ca ngun thu nhp có đc t hot đng phm ti. Ra
tin không ch nh hng xu đn uy tín ca quc gia mà còn tác đng đn c cu
chính tr, tác đng đn tính hiu qu ca th trng tài chính, tác đng đn môi trng
đu t…Vì vy, kim soát đc hot đng ra tin là mt trong nhng cách thc bo
v hu hiu nht cho nn kinh t xã hi chính tr ca mi quc gia. Ngày nay cùng vi
quá trình toàn cu hóa và s phát trin liên tc ca công ngh thông tin, hành vi ra
tin ngày càng ln v mt quy mô, đa dng, tinh vi v cách thc tin hành. Ngân hàng
và t chc tài chính có th vô tình tr thành trung gian cho vic chuyn nhng khon
tin thu đc t hot đng phm ti, cung ng cho bn ti phm dch v bo qun tin
mt cách thun li và an toàn. c bit, khi các trung tâm tin t hàng đu th gii
đang n lc chng li hot đng ra tin thì ti phm ra tin có xu hng chuyn hot
đng ra tin sang các quc gia mi ni, có h thng tài chính ngân hàng lng lo, s
khai trong đó có Vit Nam. Công tác phòng chng ra tin ti các NHTM Vit Nam
mi đc chú ý trong nhng nm gn đây nhng vn thiu s h tr ca các qui đnh
pháp lut, các công c cng nh ngun lc cn thit. Vi mong mun đóng góp ý kin
vào công cuc phòng chng ra tin qua h thng ngân hàng Vit Nam, đ tài “GII
PHÁP PHÒNG CHNG RA TIN QUA H THNG NGÂN HÀNG VIT NAM”
đc chn đ nghiên cu.
2. Mc tiêu nghiên cu
- H thng hóa nhng vn đ c bn v hot đng ra tin.
- Trên c s nghiên cu lý thuyt kt hp vi thc trng ca hot đng ra tin
trên th gii nói chung và ti Vit Nam nói riêng đ đánh giá nhng kt qu đã đt
2
đc, nhng tn ti và hn ch ca h thng ngân hàng Vit Nam trong hot đng

chng ra tin.
-  xut gii pháp đ phòng chng hot đng ra tin qua h thng ngân hàng
Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: PCRT qua h thng ngân hàng Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: ch xem xét  góc đ hot đng ra tin qua h thng ngân
hàng Vit Nam. Khung thi gian thu thp s liu trong nghiên cu: t 2006 – 2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu đnh tính.
5. Kt cu lun vn
Ngoài li m đu và kt lun, lun vn đc kt cu theo 3 chng nh sau:
Chng 1: Nhng vn đ c bn v ra tin và phòng chng ra tin qua ngân hàng.
Chng 2: Thc trng hot đng phòng, chng ra tin qua h thng ngân hàng Vit
Nam trong thi gian qua.
Chng 3:
Gii pháp phòng, chng ra tin qua h thng ngân hàng Vit Nam.
3
CHNG 1: NHNG VN  C BN V RA TIN VÀ PHÒNG CHNG
RA TIN QUA H THNG NGÂN HÀNG
1.1 Nhng vn đ c bn v ra tin
1.1.1 Khái nim ra tin
- Theo Liên Hp Quc, da vào công c Vienna (1988) và công c Palermo
(2000), khái nim ra tin đc nhiu quc gia đng thun nht là: Vic s dng
(ngha là bt c hình thc nào ca c hành đng cho và nhn) bt c tài sn nào mà
nó đc cho là có ngun gc t hot đng hoàn toàn hay mt phn ca phm ti mà
có hoc t hot đng che đy, trá hình nhm giúp đ ngi phm ti đó thoát khi
pháp lut.
- Theo Ngân hàng Phát trin Châu Á (ADB): “Ra tin” là quá trình chuyn đi
qua nhiu giai đon khon tin kim đc t nhng hot đng bt hp pháp hoc ti
phm đ nó có v đc phát sinh t các qu hp pháp.

- Theo quan đim ca các nhà ti phm hc, “ra tin” là hot đng mà bn ti
phm tin hành đ che giu ngun gc bt hp pháp ca nhng đng tin ti li. Hot
đng ra tin là hành vi hp thc hoá nhng khon tin thu đc t hot đng ti
phm. Mc đích ca hot đng ra tin là to ra mt khong cách xa nht gia tài sn
bt hp pháp và ch s hu nhng tài sn đó. Hình thc biu hin li nhun có đc
ban đu thông thng là “tin”, nhng sau các giai đon chuyn đi đ hp pháp hoá
“tin” đã có các hình thc biu hin khác nh: ngân phiu, th tín dng, bt đng sn
Nhìn chung các hình thc biu hin li nhun ca hot đng ra tin bao gm nhng
li ích kinh t ca hot đng ra tin mang li đc quy là “sn phm ca ti phm”
(Theo Công c Strasbong 1990 ca Hi đng Châu Âu)
- Lc lng đc nhim tài chính v chng ra tin (FATF) đã đnh ngha hot
đng “ra tin” là:
 Vic giúp đ các đi tng phm pháp ln tránh s trng pht ca pháp lut;
 Vic c ý che giu ngun gc, bn cht, vic ct giu, di chuyn hay chuyn
quyn s hu tài sn phm pháp;
 Vic c ý mua, s hu hay s dng tài sn phm pháp
4
- Lut phòng, chng ra tin đã đc Quc hi nc Cng hòa xã hi ch ngha
Vit Nam khóa XVIII, k hp th 3 thông qua ngày 18/06/2012, hiu lc t
01/01/2013 gii thích thut ng “ra tin” nh sau: “ Ra tin là hành vi ca cá nhân,
t chc nhm hp pháp hóa ngun gc ca tài sn do phm ti mà có, bao gm:
a) Hành vi đc quy đnh trong B lut hình s;
b) Tr giúp cho t chc, cá nhân có liên quan đn ti phm nhm trn tránh
trách nhim pháp lý bng vic hp pháp hóa ngun gc ca tài sn do phm
ti mà có;
c) Chim hu tài sn nu ti thi đim nhn tài sn đã bit rõ tài sn đó do
phm ti mà có, nhm hp pháp hóa ngun gc tài sn”
- i tng hot đng ra tin bao gm nhng cá nhân và pháp nhân tham gia
vào quá trình “ra tin” vi mong mun hp pháp hoá tin và tài sn có đc t hot
đng ti phm và s dng tài sn đó. Ch s hu nhng khon tin cn ty ra bao

gm nhng cá nhân và t chc đã thc hin các hành vi ti phm nh:
 Buôn bán ma tuý, v khí, mi dâm, làm tin gi, t chc đánh bc
 Tham nhng, nhn hi l hoc li dng chc v, đa v trong b máy nhà nc
đ bit trc các ch trng, chính sách quy hoch đ trc li cá nhân
 Mua bán ni gián trên th trng chng khoán
 Trn thu hoc do hot đng chuyn giá gia các công ty thuc cùng mt tp
đoàn hoc công ty m - con
 mt s nc có h thng chng ra tin nghiêm khc và hoàn chnh nh M
và cng đng Châu Âu thì đi tng hot đng ra tin khá rng. Ngoài nhng cá
nhân, pháp nhân có hành vi ra tin mt cách trc tip, nhân viên ngân hàng vô ý hay
c ý tip tay cho hành vi ra tin qua ngân hàng đu phi chu trách nhim trc pháp
lut. Vì vy, lut Ngân hàng các nc này quy đnh: Mi nhân viên ngân hàng khi tip
nhn các khon tin gi ln đu phi có ngha v yêu cu khách hàng khai báo ngun
gc tin, ch s hu thc phc v thông tin phòng chng ra tin. Nhân viên nào
không thc hin đy đ các ngha v trên, nu phát hin ra các khon tin bt hp
pháp, c quan pháp lut hoàn toàn có th truy t h v mt trong các ti ra tin vì mt
cnh giác, không thc hin ngha v quy đnh cho dù h cho rng, h không bit đây là
5
tin có ngun gc ti phm và nh vy, h cng b quy kt tham gia vào quá trình ra
tin.
H thng lut pháp phòng chng ra tin  nhng nc khác nhau có nhng quy
đnh khác nhau v loi ti phm này. Có quc gia ch rõ nhng hành vi phm ti c th
nh: Pháp lut Malaysia lit kê 18 ti danh, Thái Lan 24 ti danh, Australia 180 ti
danh, Có quc gia (nh  Vit Nam) không xác đnh rõ ngun tin đc sinh ra t
hành vi phm ti nào c th, min đó là thu nhp t hành vi phm ti.
- Ti phm ngun ca ti ra tin là hành vi phm ti chính, t đó đã to ra
nhng đng tin mà khi đã đc ra thì s dn ti hành vi phm ti ra tin.
Hot đng ra tin, b ngoài có v nh vô hi nhng kì thc là loi hot đng có
t chc và vô cùng nguy him. Ra tin va là công c va là đng lc ca các t chc
ti phm. Khi tin bn đc đem ra thì có ngha trc đó đã xy ra các hot đng

phm pháp. Tin có ra đc thì bn ti phm mi tn ti đc và càng lao vào phm
ti đ kim tin bt hp pháp. Ra tin là khâu cui cùng và quan trng nht trong
nhng hot đng phm pháp nhm đem li nhng tài khon kch xù.
1.1.2 Các hình thc ra tin
Theo phm vi thc hin, thì hình thc ra tin th hin di 5 trng hp:
- Trng hp 1: “tin bn” đc ra và s dng ngay trong nc. ây là quá
trình ra tin trong đó s tin bt hp pháp thu đc, đc ra cng nh đc tái đu
t qua h thng tài chính nc đó
- Trng hp 2: “tin bn” có ngun gc trong nc, sau đó chuyn ra nc
ngoài đ ty ra trong h thng tài chính khác và cui cùng đem tr li lu thông  th
trng trong nc
- Trng hp 3: “tin bn” đc hình thành  nc ngoài, đc ty ra  nc đó
hay nc khác và cui cùng đc đu t cho các nc đang phát trin
- Trng hp 4: “tin bn” đc ra và rút ra khi h thng tài chính ca mt
nc đang phát trin đ s dng  nc khác, không quay li đu t cho nc đó
- Trng hp 5: “tin bn” đc chuyn vào mt quc gia đang phát trin nhng
không phi đ đu t mà đc lu thông tn mn, tiêu th khp ni.
Theo ni dung hot đng, ra tin biu hin thông qua mt s hình thc sau đây:
6
- Thông qua các giao dch trc tip bng tin mt: đi t đng tin nc này sang
đng tin nc khác đ tiêu th
- Thông qua vic mua tài sn: vàng, bc, kim cng… là nhng tài sn gn nh,
có giá tr cao và thc hin mua đi bán li các tài sn này

- Thông qua s tit kim ca ngi lao đng ng c  nc ngoài: bn ti phm
thng li dng ngi lao đng nc ngoài, cho h mt ít hoa hng và yêu cu h gi
mt s tin di mc kim soát ca nc đó đn mt tài khon c th.
- Thông qua các trung tâm gii trí, sòng bc, x s, cá cc: ây là nhng lnh
vc kinh doanh có t l thanh toán tin mt cao. Li dng các casino, sòng bc này, bn
ti phm t chc đánh bc, vic thng thua không quan trng, cái chính là sau khi ra

khi đây, chúng có giy chng nhn đã thng vi mt khon tin ln ca các ông ch
Casino. Hoc chúng có th tìm mua nhng vé x s, cá cc trúng thng có giá tr
ln đ chng minh cho ngun thu nhp ca mình là hp pháp.
- Thông qua các hp đng thng mi: bn ti phm khai tng s lng hàng hóa
trong hóa đn mua bán hoc li dng các công ty kinh doanh hàng hóa tht nhng
không bán hàng hoc bán rt ít so vi hóa đn. Nhng hóa đn chng t đó, chng
minh cho thu nhp ca chúng có đc là nh hot đng kinh doanh.
- Thông qua đu t nc ngoài: Trong quá trình hi nhp kinh t quc t, các
quc gia đang phát trin tng cng kêu gi đu t nc ngoài, to hành lang pháp lí
thông thoáng cho nhà đu t nc ngoài vào đu t trong nc. ây là điu kin thun
li cho hot đng ra tin. Chúng mang tin vào thuê quyn s dng đt, lp nhà
xng… Trong quá trình hot đng, li nhun đc chuyn đn mt s đa ch theo
mong mun. Mt thi gian sau, chúng tuyên b phá sn hoc bin mt, nhng đng
tin bn đã đc khoác v bc hp pháp.
- Thông qua các giao dch xuyên quc gia: Li dng các yu t đa lí và s khác
nhau v mt pháp lut, bn ti phm vn chuyn tin qua biên gii, to khong cách v
đa lí gia ti phm gc và đng tin cn ty ra. T đó, chúng tìm cách đa vào h
thng tài chính, ngân hàng đ ri có th rút ra  nc th ba, th t.  mt s quc gia,
hot đng ra tin cha đc quy đnh là ti phm hình s nên nhng hành vi phm ti
ca bn ti phm  đó càng gp ít ri ro.
7
- Thông qua th trng chng khoán: Nhng đng tin bn đc dùng đ mua c
phiu ti th trng chng khoán. Sau mt thi gian, s c phiu này đc bán li vi
giá thp hn. S tin mà bn ti phm nhn đc thông qua h thng tài chính nên
đc xem là hp pháp.
- Thông qua h thng tài chính ngân hàng:
 Bn ti phm gi tin di mc kim soát vào nhng thi đim khác nhau, 
nhiu ni trên th gii. Sau mt thi gian chuyn khon qua nhiu ngân hàng,
chúng có th rút tin  ngân hàng ca nc th ba, th t mt cách hp pháp.
 Bn ti phm nhân danh hoc trà trn vào các khon kiu hi thông thng đ

chuyn tin t nc ngoài v trong nc. Lúc này các ngân hàng thng đc
chn la không nhng vì kh nng có th giao dch nhng khon tin rt ln,
mà còn vì mt đng tin lt đc vào tài khon ngân hàng lp tc tr thành
đng tin sch và t đó có th thc hin đc ngay các lnh thanh toán.
 Li dng t chc tín dng: Bn ti phm gi tin vào các qu tit kim hoc
mua trái phiu, tín phiu…làm cho đng tin nm im trong mt thi gian phù
hp vi quy đnh ca mi nc. Sau đó, ngi gi tin rút dn hoc mang các
giy t có giá đi cm c, th chp đ vay mt khon tin nht đnh.
- Thông qua h thng ngân hàng “ngm”: Ti mt s nc, h thng ngân hàng
hot đng kém hiu qu, đt đ mà li quan liêu. Do đó, trong cng đng nhng ngi
nc ngoài ti các quc gia này tn ti h thng ngân hàng không chính thc gi là
ngân hàng “ngm”. H thng ngân hàng ngm này hot đng và luân chuyn tài chính
nh các ngân hàng chính thc nhng vi chi phí dch v r hn, bí mt hn các ngân
hàng hp pháp. Các ngân hàng ngm có đi din  nhiu nc khác nhau đ thc hin
dch v chuyn tin t nc này sang nc khác hoc t thành ph này sang thành ph
khác trong cùng mt quc gia. S hot đng ca ngân hàng này ch yu da trên nim
tin gia ngân hàng và bn hàng nên th tc giy t gn nh. Bn ti phm li dng
nguyên tc gi bí mt ca nhng ngân hàng này đã đem tin đn gi và yêu cu nhn
li  mt thành ph khác. Nhng đa ch cn nhn tin ty ra thông thng là nhng
quc gia khao khát đu t tài chính nhng ít quan tâm đn ngun gc đng tin, vic
8
thanh toán qua ngân hàng cha phi là yêu cu bt buc và ph bin, h thng pháp
lut v phòng chng ra tin cha nghiêm.
1.1.3 Chu trình ra tin
Nguyên tc ca ra tin là to ra mt chui các giao dch nhm mc đích che đy
ngun gc ca các ngun tin có đc t các hot đng phi pháp và làm cho chúng
ngày càng xa ngun gc ban đu. “Tin bn” đc chuyn t t chc tài chính này
sang t chc tài chính khác, vt ra khi biên gii ca quc gia, vùng lãnh th đ che
giu ngun gc và ch s hu ca nó. Vic ra tin thng đc tin hành theo mt
chu trình c bn bao gm 3 giai đon: phân phi, dàn tri, hi nhp.

Hình 1.1: Chu trình ra tin
- Giai đon phân phi: Phân phi ngun tin t các hot đng phi pháp vào các
đnh ch tài chính mà không b phát hin bi các c quan lut pháp. Các ti phm ra
tin thc hin đu t phân tán bng cách chia các khon “tin bn” thành nhiu khon
tin nh di mc quy đnh phi khai báo ngun gc.
- Giai đon dàn tri: Tin đc chuyn t t chc tài chính này sang t chc tài
chính khác đ che giu ngun gc và ch s hu ca tin. Thc cht đây là quy trình
to ra mt chui các giao dch nhm mc đích che đy các ngun tin t các hot đng
phi pháp và làm cho chúng ngày càng xa ngun gc ban đu. Giai đon này có th gm
rt nhiu giao dch gia các ngân hàng, giao dch t tài khon này sang tài khon khác
vi tên giao dch khác nhau ti các ngân hàng khác nhau; hay gi và rút tin liên tip
9
vi giá tr khác nhau; thay đi loi tin t, hay mua nhng món đ đt tin (du thuyn,
nhà, ô tô, kim cng) đ chuyn tin thành nhng mt hàng khác. ây là giai đon
phc tp nht trong quá trình ra tin, mc đích khin cho “tin bn” càng khó theo
dõi, càng khó ln ra ngun gc càng tt.
- Giai đon hi nhp: Tin đc đu t vào nhng hot đng kinh doanh hp
pháp. Tin s đc phân phi tr li vào nn kinh t vi ngun gc không th tìm ra
đc du vt ca chúng. Giai đon này đc tin hành bng các hành vi tiêu dùng, đu
t vào các doanh nghip và đu t tài chính. Th đon ca nhng k ra tin lúc đu
thng chuyn đi sang chi phí qung cáo trên các phng tin thông tin đi chúng đ
to v bc uy tín, làm n có lãi, tài tr t thin, đóng góp xây dng hoc mua bt đng
sn, mua ô tô đt tin, xây dng các công trình…sau đó bán li đ thu tin; hay đóng
góp c phn vào các công ty ln, sau đó chuyn nhng c phn. Lúc này, chúng có
th s dng s tin thu đc mt cách hp pháp mà không b truy t. Rt khó đ bt k
ra tin trong giai đon này nu không có đy đ giy t và h s liên quan ti các giai
đon trc ca quá trình ra tin.
1.2 nh hng ca ra tin đi vi nn kinh t
Ra tin không trc tip nh hng đn tính mng ca con ngi, không trc tip làm

mt đi tài sn ca bt c cá nhân, gia đình nào. Do vy, thot nhìn, ra tin có v là vô
hi, không có nn nhân, không có tn tht. Xét di mt góc đ nào đó, nhiu ý kin
cho rng ra tin cng mang li li ích, đc bit là đi vi các nc có nn kinh t
đang phát trin, chng hn nh ra tin s làm tng ngun vn đu t (có th là ngun
vn phi pháp) vào các nc đang phát trin, to c hi cho vic phát trin h tng, phát
trin kinh t (có th mang tính cht nht thi)  các quc gia này; ra tin s làm cho
tính thanh khon đc ci thin đáng k, gii quyt đc bài toán cung – cu ngoi t
ca quc gia. Tuy nhiên, xét v bn cht, hành vi ra tin tác đng rt ln, rt nghiêm
trng đn nhiu lnh vc ca xã hi, đc bit là lnh vc kinh t ca các quc gia đang
phát trin, c th:
- Làm mt s kim soát các chính sách kinh t: các sai sót ca chính sách tài
chính t các thành phn kinh t “o”. Dòng tin bn đc đ vào th trng theo ý ca
nhng k ra tin, to nên nhng nhu cu gi, và chính quyn phi đa ra các chính
10
sách đ cân bng li. Và khi nhng k ra tin đã đt đc li nhun theo ý mun, hay
khi bt đu b chính quyn đ mt ti, chúng s rút toàn b s tin này v làm khuynh
đo nn kinh t, gây mt n đnh trong toàn b nn kinh t nh hin tng tháo chy
vn nc ngoài đã tng xy ra  Thái Lan trong cuc khng hong tài chính tin t khu
vc ông Nam Á nm 1997.
- Làm suy yu khu vc kinh t t nhân:
 Các t chc ti phm li dng nhng khon tin bt hp pháp đã đc ty ra
đ thâu tóm mt cách hp pháp các công ty kinh doanh trong nc, k c các
ngân hàng và bin nhng t chc này thành công c ra tin. Quyn và li ích
ca các cá nhân, t chc làm n chính đáng b xói mòn và không đc bo v
bình đng.
 Nhng doanh nghip nh làm n hp pháp không th cnh tranh li đc vi
các doanh nghip ra tin, do các doanh nghip này bán hàng vi giá r hn
nhiu vì mc đích chính ca chúng là ra tin ch không phi là thu li nhun
t vic bán hàng. H vn thu đc món li ln ngay c khi bán hàng vi giá
thp hn giá c thc ca mt hàng đó.

- Làm suy yu nn kinh t thc: Ra tin có tác dng tiêu cc trc tip và ln hn
lên tng trng ca nn kinh t thc thông qua vic chuyn hng các ngun lc khan
him đn các khu vc/hot đng ít hiu qu hn. Tin sau khi "ra" thng đc đu
t vào nhng ni không to ra thêm nhiu giá tr thng d nh bt đng sn, đ c, tác
phm ngh thut, đ trang sc và ô tô sang. Nhp khu nhng mt hàng xa x này hay
đu t vào nhng ngành không to giá tr thng d có tác đng tiêu cc đn tng
trng.
Ra tin s làm tng ti phm, đc bit là tng tình hình tham nhng - mt vn
đ khá phc tp ti Vit Nam hin nay. Mc đích ca bn ti phm, đc bit là ti tham
nhng là to ra nhiu tin, to ra li nhun. Tuy nhiên, vic s dng s tin, s li
nhun có đc t vic phm ti, t vic tham nhng là mt bài toán hóc búa, d b
phanh phui, vch trn hành vi vi phm. Ra tin thành công giúp cho bn ti phm va
s dng đc ngun tin đã chim đc, va né trách s vch trn, phanh phui hành vi
vi phm. Ti phm ra tin có th bin các doanh nghip lành mnh thành ni phc v
11
ch yu mc đích ra tin ch không phi là theo đui mc tiêu ti đa hóa li nhun
hp pháp, dn đn gim tng trng.
- Ra tin s làm suy yu các TCTC, gây nguy hi cho s lành mnh ca h thng
tài chính ca mt đt nc cng nh s n đnh cho tng TCTC. Nhng hu qu đó
đc coi là ri ro đi vi uy tín, nghip v, pháp lý và ri ro tp trung đu có mi quan
h qua li vi nhau. Mi ri ro đu gây ra nhng chi phí c th:
 Mt đi hot đng kinh doanh sinh li
 Nhng vn đ v tính thanh khon do vic rút tin gây ra
 Ct đt các c s ngân hàng đi lý
 Các chi phí điu tra và tin pht
 Thu gi tài sn
 Tn tht cho vay
 Gim giá tr c phiu ca các TCTC
Ri ro v uy tín là mt loi ri ro tim n,  đó công chúng bit v các khía cnh
bt li trong các phng pháp kinh doanh và nhng mi liên kt ca ngân hàng. Dù

điu đó có chính xác hay không thì cng s làm mt nim tin vào tính liêm chính ca t
chc đó. Khách hàng, c ngi vay tin ln ngi gi tin cng nh các nhà đu t s
ngng kinh doanh vi mt t chc mà uy tín đã b hy hoi bi s nghi ng hoc
nhng lp lun thiu cn c v ra tin. Vic mt nhng khách hàng vay tin có phm
cht cao s làm gim các khon cho vay sinh li và làm tng ri ro ca toàn b danh
mc vn cho vay. Vic nhng ngi gi tin rút tin gi ra khi các TCTC s làm
gim ngun tài tr vi chi phí thp. TCTC li càng không th da vào nhng khon
tin gi ca nhng k ra tin đ làm ngun cp vn n đnh. Nhng khon tin ln
sau khi đc ra thng b bt ng rút ra khi TCTC thông qua lnh chuyn tin đin
t hoc nhng phng tin chuyn tin khác, t đó gây ra nhng vn đ tim n v tính
thanh khon.
Ri ro nghip v cng tim tàng do nhng tht thoát bt ngun t các quy trình ni
b không đy đ, t con ngi và h thng hoc t nhng s kin ngoi sinh. Nhng
tht thoát xy ra khi các TCTC phi gánh chu tình trng gim, ngng hoc tng chi phí
12
đi vi các dch v liên ngân hàng hoc các dch v giao dch ngân hàng; chi phí vay
vn và chi phí cp vn tng lên.
Ri ro pháp lý cng tim n do nhng v kin, phán quyt bt li ca tòa án, hp
đng không th thc hin đc, tin pht và các hình pht khác s gây ra thua l, làm
tng chi phí thm chí dn đn nguy c phá sn ca TCTC.
Ri ro tp trung bt ngun t ri ro do có quá nhiu khon tín dng hoc vn cho
vay tp trung vào mt khách hàng vay. Nhng quy đnh pháp lut thng hn ch ri
ro v tp trung vn vay vào mt khách hàng hay mt nhóm khách hàng có liên quan.
Vic thiu hiu bit v khách hàng, hot đng kinh doanh ca khách hàng đó hoc mi
quan h ca khách hàng này vi nhng khách hàng vay vn khác là ri ro thc s nu
nhng đi tác có liên quan vi nhau, nhng ngi vay vn có quan h vi nhau và
cùng thu nhp chung hoc tài sn chung. Tn tht vn vay cng bt ngun t nhng
hp đng không kh thi hoc nhng hp đng đc ký vi nhng nhân vt h cu.
Các ngân hàng và các ch tài khon ngân hàng s đc bo v khi ngân hàng có sn
các h thng hu hiu v s chú ý xác đáng khách hàng và nhn dng ch s hu

hng li.
- Tác đng tiêu cc đn hot đng ngoi thng và lu chuyn vn: Ra tin có
th dn đn s méo mó v ngoi thng, vi nhp khu các mt hàng xa x tng mnh
nh tin đã đc ra. Ra tin còn dn đn “chy máu” vn ra nc ngoài di bàn tay
điu khin ca các t chc tài chính ni đa và/hoc nc ngoài trong các đng dây
ra tin xuyên quc gia, dn đn khan him vn ngoi t thit yu cho các hot đng
kinh t ni đa.
- Làm gim uy tín quc gia và gim đu t nc ngoài: Khi mt quc gia không
kim soát đc vn nn ra tin thì đng ngha vi vic quc gia đó không có h thng
tài chính minh bch; không có h thng pháp lut cht ch, nghiêm minh; các con s
thng kê tài chính ca quc gia b bóp méo, không phn ánh đúng bn cht thc t. Do
vy, các tuyên b ca quc gia v tình hình tài chính gn nh b nghi ng v đ chính
xác. ng ngha vi vic gim uy tín quc gia, các nhà đu t nc ngoài luôn phi đt
du chm hi trc khi quyt đnh b vn đu t vào mt nc có tình hình tài chính
không n đnh. H luôn e dè bi h luôn phi đi mt vi nguy c không có kh nng
13
thu hi vn, đc bit là vic tip cn vi nhng ngun vn vin tr, nhng khon vay
n nc ngoài vi điu kin u đãi hu nh là không th đi vi các quc gia b xp
hng tín nhim kém, các quc gia không tuân th phòng, chng ra tin.
- Ngn cn hi nhp quc t: trong bi cnh hi nhp nhiu vn đ đã tr thành
thách thc toàn cu nh bo v môi trng, cân bng sinh thái, phòng chng dch bnh,
chng khng b, chng ti phm có t chc, bo v s hu trí tu, trong đó có đu
tranh phòng, chng ra tin luôn đc quan tâm hàng đu. Tiêu chí đ đánh giá mt
quc gia tích cc đu tranh phòng chng ra tin là quc gia đó phi đt đc các tiêu
chí sau:
 Công nhn và tham gia ký kt các công c quc t v phòng, chng ra tin
 Có h thng phòng, chng ra tin đc xây dng trên c s 40 + 9 khuyn
ngh ca FATF
 Có t chc chuyên trách v đu tranh phòng chng ra tin và t chc tt cuc
đu tranh này.

1.3 Hot đng ra tin qua h thng ngân hàng
1.3.1 Khái nim ra tin qua h thng ngân hàng
Ra tin qua h thng ngân hàng là vic li dng nhng k h trong các quy đnh giao
dch, cho vay ca ngân hàng đ thc hin ty ra tin. Ra tin qua h thng ngân hàng
là mt trong nhng phng thc mà bn ti phm thng s dng vì u đim ni bt
ca phng thc ngày là nu thc hin trót lt, du vt ca đng “tin bn” gn nh
đc xóa b hoàn toàn. ng tin đi lt hp pháp đc b sung vào dòng chy vn
ca nn kinh t mt cách t nhiên. Hn na trên th gii hu nh nc nào cng có h
thng ngân hàng. Càng  nhng nc có quy đnh v phòng, chng ra tin còn s
khai, vic li dng h thng ngân hàng đ ra tin càng thun li hn.
1.3.2 Các du hiu nhn bit ra tin qua h thng ngân hàng
Ra tin qua h thng ngân hàng là mt trong nhng phng thc mà bn ti phm
thng s dng vì kh nng giao dch ln và đng tin qua ngân hàng s tr thành
“tin sch”, t đó có th giao dch đn bt k đâu mà không gây ra bt c mt s nghi
ng nào v tính hp pháp ca chúng. Tuy nhiên, đ có th ra tin qua kênh này, bn
14
ti phm thng s dng các th thut ht sc tinh vi. Do vy, vic đa các du hiu
nhn bit ra tin qua h thng ngân hàng là ht sc cn thit.
Mt s du hiu nhn bit các giao dch đáng ng mà bn ti phm s dng đ ra tin
nh sau:
- Khách hàng yêu cu thc hin các giao dch có liên quan ti các t chc, cá
nhân thuc danh sách đen, danh sách cnh báo bao gm các giao dch mà khách hàng
hoc các bên có liên quan thuc các danh sách sau:
 Danh sách đen: là danh sách t chc, cá nhân có liên quan ti khng b và
tài tr khng b do B Công An ch trì lp theo quy đnh ca pháp lut
 Danh sách cnh báo: là danh sách t chc, cá nhân do Ngân hàng Nhà nc
lp nhm cnh báo t chc, cá nhân có ri ro cao v ra tin
- Thông qua thông tin v khách hàng: khách hàng có thái đ min cng khi cung
cp các thông tin, chng t theo quy đnh ca ngân hàng; hn ch cung cp thông tin,
cung cp thông tin sai s tht.

- Thông qua tính cht, đc đim ca giao dch:
 Các giao dch không mang li ích v mt kinh t: các giao dch này thng
có đc đim là không phù hp vi các hot đng thông thng ca khách
hàng. Ví d nh vic s dng th tín dng và mt s bin pháp tài chính
thng mi đ chuyn tin t quc gia này sang sang quc gia khác. Tuy
nhiên, vic chuyn tin này không phù hp vi hot đng kinh doanh thông
thng ca khách hàng. Mt trng hp đin hình khác là các giao dch qua
các tài khon mà trc đó hu nh không có giao dch nào, nhng hin ti li
có rt nhiu giao dch mt cách bt thng mà ch tài khon không đa ra
đc s gii thích hp lý cho vic liên tc s dng tài khon  mc đ cao
 Các giao dch gm nhiu khon tin mt giá tr ln:
 Mua hoc bán ngoi t bng tin mt vi s lng ln cho dù khách
hàng có tài khon trong ngân hàng
 Thng rút tin mt t tài khon vi s lng ln mà s tin này
dng nh không phc v cho các hot đng kinh doanh ca khách
hàng
15
 Rút tin mt t tài khon vi s lng ln t tài khon va mi nhn
đc mt khon tin t nc ngoài chuyn v
 Gi tin mt vi s lng ln vào tài khon bng cách chia nh s tin
mt mun gi thành nhiu khon khác nhau
 Khách hàng thng xuyên gi tin mt vi s lng ln vào ngân
hàng nhng rút tin ra khi tài khon thng bng séc chi tr cho các
cá nhân hay công ty không có quan h kinh doanh vi khách hàng
 Các giao dch liên quan đn các tài khon trong ngân hàng có mt s đim
bt thng:
 Tài khon có tc đ chu chuyn tin trong ngày rt cao th hin  vic
doanh s giao dch trên tài khon thay đi đt bin, doanh s giao dch
ln trong mt khon thi gian ngn nhng s d tài khon nh
 Các giao dch chuyn tin có giá tr nh t nhiu tài khon khác nhau

v mt tài khon thành mt khon tin ln và ngc li. Trong mt
khon thi gian ngn, tin đc chuyn lòng vòng qua nhiu tài khon
khác nhau.
 Các giao dch liên quan đn các cuc chuyn tin ra nc ngoài:
 Mt khách hàng vãng lai chuyn tin ra nc ngoài mà không đa ra
lý do hp lý
 Mt khách hàng chuyn tin đn chi nhánh nc ngoài, công ty con
hoc ngân hàng có tr s ti mt quc gia ni mà buôn lu, tham
nhng, sn xut và buôn bán ma túy din ra thng xuyên
 Các giao dch liên quan đn hot đng đu t:
 Hot đng mua bán chng khon không phù hp vi v th ca khách
hàng hoc khách hàng đu t kinh doanh chng khoán bng tin mt
mt cách khác thng vi s lng ln
 Vn đu t đ thành lp doanh nghip đn t các quc gia có t l ti
phm cao, có h thng pháp lut v phòng, chng ra tin kém