B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH
NGUYN TH KHÁNH HÒA
GII PHÁP M RNG HUY NG VN DÂN
C TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHệ MINH – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH
NGUYN TH KHÁNH HÒA
GII PHÁP M RNG HUY NG VN DÂN
C TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM - CHI
NHÁNH SÀI GÒN
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS TRN HUY HOÀNG
TP. H CHệ MINH – Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn thc s kinh t“ Gii pháp m rng huy đng vn dân c
ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn” này là do
chính tôi nghiên cu và thc hin.
Các thông tin, s liu đc s dng trong lun vn là trung thc và chính xác.
Lun vn này cha bao gi đc np đ nhn bt k bng cp nào ti các trng
đi hc hoc c s đào to khác.
Tp. H Chí Minh, tháng 9 nm 2013
Nguyn Th Khánh Hòa
MC LC
Trang ph bìa.
Li cam đoan.
Mc lc.
Danh mc các ch vit tt.
Danh mc bng s liu.
Danh mc hình v.
Li nói đu.
Tính cp thit ca đ tài 1
Tình hình nghiên cu 1
Mc đích và nhim v nghiên cu 2
i tng và phm vi nghiên cu 2
Phng pháp nghiên cu 3
Kt cu ca lun án 3
CHNG 1: LÝ LUN HOT NG HUY NG VN DÂN C
CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1 Hot đng huy đng vn dân c ca NHTM 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 c đim ca ngun vn huy đng dân c ca NHTM 4
1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn trong dân c 5
1.1.4 Nguyên tc huy đng vn t dân c 6
1.1.5 Các hình thc huy đng vn dân c 7
1.2 Các tiêu chí đánh giá hot đng huy đng vn dân c 9
1.2.1 Tc đ tng trng vn huy đng 9
1.2.2 T trng các loi vn huy đng vi nhu cu s dng vn ca
ngân hàng 9
1.2.3 S phù hp gia huy đng vn và s dng vn 9
1.2.4 Thu nhp ròng t hot đng huy đng vn 10
1.2.5 Chênh lch lãi sut bính quân gia huy đng vn và s dng vn 12
1.3 Các nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn dân c 12
1.3.1 Nhân t khách quan 12
1.3.2 Nhân t ch quan 13
KT LUN CHNG 1 17
CHNG 2:THC TRNG TÌNH HÌNH HUY NG VN DÂN
C TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM - CHI NHÁNH SÀI GÒN 18
2.1 Gii thiu v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam -
Chi nhánh Sài Gòn 18
2.1.1 S hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn 18
2.1.2 Tình hình hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn t nm 2009 đn 30/6/2013 18
2.2 Phân tích thc trng huy đng vn trong dân c ti Ngân hàng
TMCP u t và Phát trin Vit Nam -Chi nhánh Sài Gòn 2009
đn 30/06/2013 21
2.2.1 Tc đ tng trng huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn giai đon
2009 đn 30/6/2013 21
2.2.2 T trng các loi vn huy đng vi nhu cu s dng vn ca ngân hàng 25
2.2.3 S phù hp gia huy đng vn và s dng vn 29
2.2.4 Thu nhp ròng t huy đng vn dân c 33
2.2.5 Chênh lch lãi sut bình quân gia huy đng vn và s dng vn 43
2.3 ánh giá hot đng huy đng vn dân c ca Ngân hàng
TMCP u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn 45
2.3.1 Nhng kt qu đt đc 45
2.3.2 Nhng hn ch còn tn ti và nguyên nhân 46
KT LUN CHNG 2 50
CHNG 3: PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HNG N
HOT NG HUY NG VN DÂN C TI NGÂN HÀNG U
T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM –CHI NHÁNH SÀI GÒN 51
3.1 Mô hình nghiên cu và các gi thuyt 51
3.1.1 Mô hình nghiên cu 51
3.1.2 Gi thuyt 52
3.2 Phng pháp nghiên cu các nhân t nh hng đn hot đng
huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn 52
3.2.1 Mu nghiên cu và phng pháp thu thp thông tin 52
3.2.2 Thông tin mu nghiên cu 53
3.2.3 Thng kê mô t các bin 53
3.2.4 Phân tích đ tin cy ca các thang đo 55
3.2.5 Phân tích đ tin cây ca thang đo các yu t nh hng đn hot
đng huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn 55
3.2.6 Phân tích đ tin cy ca thang đo huy đng vn dân c ca Chi nhánh 57
3.2.7 Phân tích nhân t EFA đi vi các thang đo 57
3.2.8 Kim đnh mô hình và gi thuyt 58
KT LUN CHNG 3 63
CHNG 4: GII PHÁP M RNG HUY NG VN DÂN C
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM - CHI
NHÁNH SÀI GÒN 64
4.1 nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam đn nm 2015 64
4.2 nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh Sài Gòn đn nm 2015 65
4.2.1 Mc tiêu đnh hng 65
4.2.2 Mc tiêu k hoch kinh doanh 66
4.2.3 Mc tiêu khách hàng 66
4.2.4 Nhim v trng tâm 66
4.3 Mt s gii pháp m rng hot đng huy đng vn trong dân c
ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh
Sài Gòn 67
4.3.1 Kin ngh đi vi BIDV Trung ng 67
4.3.2 Kin ngh đi vi Ban lãnh đo Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn 79
4.4 Các gii pháp h tr 88
4.4.1 T phía NHNN 88
4.4.2 T phía Chính ph 91
KT LUN CHNG 4 94
KT LUN 95
Tài liu tham kho
Ph lc 1
Ph lc 2
DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt
Ting Anh
Ting Vit
Alco
Asset/Liability Management
Committee
Hi đng Qun lý tài sn N -
Có
AMC
Asset Management Company
Công ty Qun lý n và Khai thác
tài sn
ANOVA
Analysis of Variance
Phân tích phng sai
ANZ
Australia and New Zealand
Banking Group Limited
ATM
Automated teller machine
Máy rút tin t đng
BIDV
Bank for Investment and
Development of Vietnam
Ngân hang TMCP u t và
Phát trin Vit Nam
CB CNV
Cán b Công nhân viên
CN
Chi nhánh
EFA
Exploratory Factor Analysis
Phân tích nhân t khám phá
FTP
Fund Transfer Pricing
C ch qun lý vn tp trung
HV
Huy đng vn
HSBC
Hongkong and Shanghai
Banking Corporation
Tp đoàn Ngân hang Hng Kông
và Thng Hi
HSC
Hi s chính
IBMB
Internet banking and
Mobibanking
Dch v ngân hang đin t
KMO
Kaiser – Mayer – Alkin
Ch s xem xét s thích hp ca
phân tích nhân t
LNTT
Li nhun trc thu
NHBL
Ngân hang bán l
NHNN
NgânhàngNhànc
NHTM
Ngân hang Thng mi
NIM
Net Interest Margin
H s thu nhp lãi ròng cn biên
NPL
Non-Performing Loan
N xu
POS
Point of Sale
Máy chp nhn thanh toán th
PR
Public Relations
Quan h công chúng
Q-HQT
Quyt đnh – Hi đng Qun tr
RMB
Renminbi
Nhân dân t
Sig
Significance level
Mc ý ngha
SPSS
Statistical Package for Social
Sciences
Phn mm x lý thng kê dung
trong các ngành khoa hc xã hi
TCKT
T chc kinh t
TCTD
T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
VIF
Variance Inflation Factor
Nhân t phóng đi phng sai
XHCN
Xã hi Ch ngha
DANH MC BNG S LIU
STT
Th t bng
Tên bng
Trang
1
Bng 2.1
Tình hình hot đng kinh doanh ca BIDV Sài
Gòn t nm 2009 đn 30/6/2013
19
2
Bng 2.2
Tng ngun vn huy đng ca BIDV Sài Gòn giai
đon 2009 - 30/6/2013
22
3
Bng 2.3
C cu ngun vn huy đng ti BIDV Sài Gòn t
2009 – 30/6/2013
26
4
Bng 2.4
C cu d n ti BIDV Sài Gòn t 2009 –
30/6/2013
27
5
Bng 2.5
S phù hp gia tng ngun huy đng và tng
ngun s dng
29
6
Bng 2.6
C cu loi tin t trong ngun vn huy đng ti
BIDV Sài Gòn t 2009 – 30/6/2013
30
7
Bng 2.7
Tình hình ngun vn huy đng và s dng ngun
theo loi tin t
32
8
Bng 2.8
Thu ròng hot đng ti BIDV Sài Gòn t 2009 –
30/6/2013
34
9
Bng 2.9
Thu ròng t hot đng huy đng vn dân c và
TCKT t 2009 – 30/6/2013
36
10
Bng 2.10
Thu ròng t hot đng Huy đng vn dân c t
2009 – 30/6/2013
39
11
Bng 2.11
Lãi sut huy đng vn bình quân t 2009-
30/6/2013
42
12
Bng 2.12
Chênh lch lãi sut bình quân gia huy đng vn
và s dng vn t 2009 – 30/6/2013
44
13
Bng 3.1
Kt qu phân tích hi quy bi
59
14
Bng 3.2
Phân tích ANOVA
60
15
Bng 3.3
Kt qu hi quy bi
60
DANH MC HÌNH V
STT
Th t
hình
Tên hình
Trang
1
Hình 1.1
C ch điu chuyn vn ni b FTP
10
2
Hình 3.1
Mô hình các yu t nh hng đn huy đng vn
dân c ti BIDV Sài Gòn
51
3
Hình 4.1
Mô hình kim t tháp phân đon khách hàng
73
1
LI NÓI U
1. Tính cp thit ca đ tài
Hin nay, các ngân hàng thng mi đang phát trin mnh m trong th
trng tài chính ht sc sôi đng cùng vi s cnh tranh không kém phn gay gt và
quyt lit v vn ngun nhân lc, cht lng dch v và công ngh, nhm gia tng
hiu qu hot đng, gia tng th phn và ti đa hóa li nhun. Vn đ đt ra đi vi
các ngân hàng thng mi là mun tn ti bn vng và phát trin thì hot đng kinh
doanh đòi hi phi đt đn mc tiêu là ct gim chi phí nhm nâng cao li nhun.
Huy đng vn luôn là mt trong nhng vn đ quan trng thit yu, là s sng còn
trong hot đng Ngân hàng thng mi. Trong tình hình hot đng cnh tranh gay
gt nh hin nay, cng thêm lãi sut ngày mt gim theo yêu cu ca Ngân hàng Nhà
nc, thì vn đ huy đng và chi phí huy đng càng đc chú trng khi mi chi phí
đu có gii hn. Làm sao đ m rng huy đng vn vi ti thiu hóa chi phí b ra,
đt li nhun ti đa luôn là mc tiêu ca các Ngân hàng Thng mi nói chung và
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn nói riêng và
đây cng chính là vn đ thc tin ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit
Nam - Chi nhánh Sài Gòn. Chính vì vy tôi đã chn đ tài “Gii pháp m rng huy
đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh
Sài Gòn” đ làm lun vn thc s ca mình.
2. Tình hình nghiên cu
Trong quá trình thu thp thông tin đ thc hin đ tài, Tôi cng đã nghiên cu
tham kho mt s đ tài có ni dung liên quan đn huy đng vn ti các Ngân hàng
TMCP nh:
- Th Ngc Trang, Hiu qu huy đng vn ti Ngân hàng TMCP Nhà Hà
Ni – Habubank, 2011;
- Nguyn Th Hng, Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu huy đng vn
ti chi nhánh Ngân hàng Thng mi C phn Công thng Lng Sn, 2012.
2
- V Thu Giang, Hot đng huy đng vn ti Ngân hàng Ngoi thng Vit
Nam trong điu kin m ca và hi nhp kinh t quc t, 2008;
Các đ tài trên đu nêu đc vai trò quan trng ca vn đ huy đng vn và
thc trng huy đng vn ti các Ngân hàng nh trên. Nhng hu nh các đ tài đu
cha làm rõ s tác đng ca các yu t nh hng đn vic m rng huy đng vn
nh th nào.
Chính vì vy, ngoài s tham kho các đ tài trên, di s hng dn c th
ca Giáo viên hng dn lun vn này có th làm rõ hn các yu t nào và có nh
hng nh th nào đn hot đng huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP u t
và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn.
3. Mc đích và nhim v nghiên cu
Tìm hiu v hot đng huy đng ngun vn tin gi và các yu t nh hng
đn hot đng huy đng ngun vn tin gi ca các NHTM hin nay.
ánh giá tình hình thc t công tác huy đng vn dân c ca Ngân hàng
TMCP u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn, cùng các nhân t nh
hng đn hot đng huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn. Rút ra nhng đánh giá đim mnh, đim yu
trong hot đng huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit
Nam - Chi nhánh Sài Gòn.
Trên c s đó đa ra nhng gii pháp khc phc hn ch hin có nhm m
rng hot đng huy đng vn ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam -
Chi nhánh Sài Gòn.
4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: thc trng công tác huy đng ngun vn dân c ca
ngân hàng và các yu t tác đng đn hot đng huy đng vn ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn.
3
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu trong phm vi Ngân hàng TMCP u t và
Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn.
5. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp mô t- gii thích, đi chiu – so sánh, phân
tích – tng hp. Ngoài ra, lun vn còn thu thp thêm thông tin và s liu liên quan
đn vn đ nghiên cu t các sách tham kho, tp chí, báo đin t, các quy đnh liên
quan đn hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi ca Ngân hàng Nhà
nc Vit Nam.
6. Kt cu ca lun án
Lun vn chia thành 4 chng c th nh sau:
Chng 1: Lý lun v hot đng huy đng vn dân c ca các ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng tình hình huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn.
Chng 3: Phân tích các nhân t nh hng đn hot đng huy đng vn dân
c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn.
Chng 4: Gii pháp m rng huy đng vn dân c ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn.
4
CHNG 1
LÝ LUN V HOT NG HUY NG VN DÂN C CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1 Hot đng huy đng vn dân c ca NHTM
1.1.1 Khái nim
Dân c là khu vc giàu tim nng nht, là đi tng huy đng vn ca
NHTM. Dân c vi t cách là ch th ca nhng ngun tài chính tm thi nhàn ri
và NHTM vi vai trò là trung gian tài chính có quan h vi dân c nh là ngi đi
vay và ngi cho vay. Vy “ huy đng tin gi dân c là quá trình các NHTM
tìm đn ngun tin nhàn ri t dân c bng nhiu cách thc khác nhau vi cam
kt nm gi an toàn và hoàn tr đ gc và lãi đúng thi hn”.
1.1.2 c đim ca ngun vn huy đng dân c ca NHTM
Ngun vn huy đng t dân c cng có đc đim chung ca ngun tin gi đó
là phi thanh toán ngay theo yêu cu ca khách hàng ngay c khi đó là tin gi có k
hn. c bit đi vi các khon tin gi ngn hn, s thay đi ca nó d dn đn
thay đi cu thanh khon ca ngân hàng, có nh hng đn kh nng thanh toán ca
ngân hàng.
Tin gi dân c là ngun có quy mô ln trong tng ngun huy đng ca
NHTM. c đim này là do bn cht nhng khon huy đng t dân c chính là
nhng khon nhàn ri tm thi trong xã hi và đc ngi dân tích tr li nh mt
khon tit kim đ phc v cho nhu cu s dng trong tng lai. Dân c cng đng
thi là thành phn chính ca nn kinh t nên xét v tng th nu ngun tin gi dân
c đc tp trung s to ra mt ngun vn ln cho ngân hàng. Và chi phí huy đng
t dân c có nh hng rt ln đn chi phí huy đng chung ca tng ngun huy đng và
là mt trong nhng ch tiêu quan trng đ ngân hàng quyt đnh lãi sut cho vay.
Nh vy, tng vn huy đng t tin gi dân c có vai trò quan trng trong
vic các NHTM quyt đnh khi lng ngun vn cung cp cho nn kinh t, giúp các
doanh nghip có kh nng tài chính ln mnh đu t đ sn xut, cnh tranh vi các
5
doanh nghip nc ngoài, tng thu nhp trong nn kinh t.
1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn trong dân c
i vi nn kinh t
Huy đng t dân c ca NHTM đc s dng đ b sung lng vn cho nn
kinh t, nâng cao mc sng cho ngi dân thay vì s dng ngun vn đó vào vic
chi tiêu khác. Nh vic tit kim chi tiêu đã tng cng các hot đng sn xut kinh
doanh, to thêm công n vic làm cho ngi lao đng, to điu kin cho các t chc
kinh t có th tip cn vi các ngun vn ngân hàng thúc đy kinh t phát trin.
Thông qua vic huy đng tin gi dân c s góp phn phát trin tài khon tin gi
thanh toán cá nhân t đó phát trin các hình thc thanh toán không dùng tin mt,
tit kim chi phí phát hành và lu thông tin mt trong nn kinh t.
i vi ngân hàng
Hot đng huy đng vn góp phn mang li ngun vn cho ngân hàng đ thc
hin các hot đng kinh doanh khác. Không có hot đng huy đng vn, ngân hàng
thng mi s không có đ ngun vn tài tr cho hot đng ca mình. Có th nói
hot đng huy đng vn góp phn gii quyt “đu vào” ca ngân hàng .
Thông qua hot đng huy đng vn ngân hàng thng mi có th đo lng
đc uy tín cng nh s tín nhim ca khách hàng đi vi ngân hàng. T đó, ngân
hàng có th đánh giá và đa ra các chính sách huy đng vn ngày càng hiu qu đ
gi vng và m rng quan h vi khách hàng.
Ngun vn huy đng chim t trng ln trong tng ngun vn ca ngân hàng
(chim t 70% - 80% tng ngun vn). Chính vì vy ngun vn huy đng quyt đnh
mt phn đn li nhun thu đc ca ngân hàng bi vì khi huy đng vn ngân hàng
phi tr phí huy đng. Mun kinh doanh có hiu qu, ngân hàng phi có nhng bin
pháp nhm gim đn mc ti thiu chi phí ca vic huy đng, chú ý đn nguyên tc
qun lý vn trong ngân hàng.
Thông qua công tác huy đng vn NHTM s thúc đy các sn phm, dch v
ngân hàng.
6
i vi ngi gi tin
Cung cp cho khách hàng mt kênh đu t và tit kim nhm làm cho tin ca
h sinh li, to c hi cho h có th gia tng tiêu dùng trong tng lai.
Khi gi tin vào ngân hàng, ngoài tính cht an toàn, khách hàng còn đc
hng các dch v thanh toán an toàn, nhanh chóng, tin li nh thanh toán séc, y
nhim chi, y nhim thu, thanh toán qua h thng máy ATM, thanh toán thông qua
Internet, không nhng th, trong nhng trng hp khách hàng gp khó khn v mt
tài chính, ngân hàng có th tài tr cho khách hàng bng các hình thc cm c, chit
khu s tit kim, cho vay, bo lãnh…
Ngày nay gia các ngân hàng thng mi và khách hàng doanh nghip cng
nh các t chc khác có mi quan h gn bó, theo đó ngân hàng va cung cp dch
v ngân hàng va thc hin nghip v huy đng vn, c th là NHTM thc hin
nhn chi tr tin lng trc tip cho nhân viên làm vic các doanh nghip và các t
chc khác thông qua dch v thanh toán lng t đng. Vic thc hin nh vy đng
thi thu hút đc s lng khách hàng m tài khon ti ngân hàng mà còn thc hin
luôn nghip v huy đng vn.
1.1.4 Nguyên tc huy đng vn t dân c
Huy đng vn nhàn ri trong dân c là mt trong nhng hot đng quan trng
hàng đu ca NHTM. Ngân hàng huy đng vn t dân c đ đáp ng nhu cu vay
vn cho nn kinh t. Trên c s đó, ngân hàng quy đnh mc lãi sut đu ra phi cao
hn lãi sut đu vào đ thu li nhun. đm bo cht lng huy đng vn t dân
c có hiu qu, trong quá trình thc hin, các NHTM phi tuân theo nhng nguyên
tc sau:
Vic huy đng vn phi cn c vào nhu cu vay vn ca nn kinh t quc
dân.
Ngân hàng vi chc nng là c quan tp trung ngun vn t dân c phc v
cho nhu cu sn xut, kinh doanh đòi hi ngân hàng phi luôn có bin pháp đ tng
7
cng ngun vn đáp ng nhu cu ngày càng tng ca xã hi, mt khác ngân hàng là
mt đn v hch toán kinh doanh do vy ngân hàng cng phi huy đng ngun vn
t dân c sao cho không b đng vn ti ngân hàng. Mun vy, ngân hàng phi
nm đc chính sách phát trin kinh t ca c nc, ca đa phng, ca các đn v
và dân c. T đó đ ra chính sách và bin pháp huy đng vn t dân c theo các k
hn hp lý đ đm bo s dng vn có hiu qu.
Ngân hàng phi luôn đm bo tính thanh khon trong hot đng
Nguyên tc này nhm đm bo cho NHTM luôn thc hin đc ngha v
hoàn tr li gc và lãi đi vi khon tin gi ca dân c. Vic đm bo kh nng
thanh khon hp lý là mt vn đ không bao gi kt thúc đi vi hot đng qun lý và
nó luôn mang mt ý ngha to ln đi vi kh nng sinh li ca ngân hàng. Hn na,
gii quyt các vn đ thanh khon luôn gn vi chi phí, bao gm chi phí tr lãi vn
vay, chi phí giao dch cho vic tìm kim vn thanh khon và c chi phí c hi tn ti
di hình thc nhng khon thu nhp trong tng lai s b b qua khi bán đi nhng tài
sn sinh li đ đáp ng yêu cu thanh khon. Thc t, rt him khi ti mt thi đim
tng cu thanh khon li bng tng cung thanh khon. Do đó, NHTM thng xuyên
phi đi mt vi thâm ht hay thng d thanh khon. Thêm vào đó, gia kh nng
thanh khon và kh nng sinh li luôn có s đánh đi, nu NHTM càng tp trung
nhiu vn đ sn sàng đáp ng yêu cu thanh khon thì kh nng sinh li ca nó càng
thp (các yu t khác không đi). Vì vy làm th nào đ NHTM luôn đm bo đc
tính thanh khon, không b đng vn là vn đ quan trng trong qun lý thanh khon.
Vn đ đt ra cho ngi qun lý là cn phi lp k hoch cn thn cho vn đ đâu,
khi nào và bao nhiêu vn thanh khon có th huy đng.
1.1.5 Các hình thc huy đng vn dân c
Các hình thc huy đng vn nh hng rt ln đn khi lng vn huy đng
đc vì vy vic đa ra các hình thc huy đng phù hp, linh hot là điu ht sc
cn thit đi vi ngân hàng bi nh vy h mi khai thác đc ht các ngun vn t
8
các doanh nghip và cá nhân trong mi thành phn kinh t. Hin nay, các NHTM
huy đng vn di các hình thc ch yu sau:
1.1.5.1 Tin gi thanh toán
Tin gi thanh toán là tài khon thanh toán do ngi s dng dch v thanh
toán m ti các ngân hàng vi mc đích gi, gi tin hoc thc hin các giao dch
thanh toán qua ngân hàng bng các phng tin thanh toán.
c đim: là loi tin gi không k hn, ngi gi không nhm mc đích
hng lãi, mà vì mc đích thanh toán, vì vy lãi sut thp.
1.1.5.2 Tin gi đnh k
Là loi tin gi đ dành ca các tng lp dân c, đc gi vào ngân hàng đ
đc hng lãi, hình thc ph bin ca loi tin gi này là tit kim có s. Vit
Nam, hình thc gi tin tit kim ph bin là:
Tin gi tit kim không k hn: là khon tin gi có th rút ra bt c lúc nào
xong không đc s dng các công c thanh toán đ chi tr cho ngi khác. S d
tin gi này không ln, nhng ít bin đng, vì vy đi vi loi tin gi này các
NHTM thng tr lãi sut cao hn so vi tin gi thanh toán.
Tin gi tit kim có k hn: là loi tin gi đc rút ra sau mt thi gian
nht đnh. Tuy nhiên, nu khách hàng có nhu cu rút trc hn cng có th đc đáp
ng nhng phi chu lãi sut thp, tng đng vi lãi sut không k hn
1.1.5.3 Phát hành chng t có giá
Cng ging nh các doanh nghip khác, các ngân hàng cng tin hành đi vay
bng cách phát hành các giy n nh: k phiu, tín phiu, trái phiu trên th trng
vn. Rt nhiu NHTM thiu ngun tin gi trung và dài hn do đó không đáp ng
đc nhu cu cho vay trung và dài hn. Do vy, các khon vay trung và dài hn
nhm b sung cho các ngun tin gi, đáp ng nhu cu cho vay và đu t trung và
dài hn. Thông thng đây là khon vay không có đm bo. Nhng ngân hàng có uy
tín hoc tr lãi sut cao s vay mn đc nhiu hn. Các ngân hàng hàng nh
9
thng khó vay mn trc tip bng cách này, h thng phi vay thông qua các
ngân hàng đi lý hoc đc bo lãnh qua các ngân hàng u t. Kh nng vay mn
còn ph thuc vào trình đ phát trin ca th trng tài chính, to kh nng chuyn
đi các công c n dài hn ca ngân hàng.
1.1.5.4 Ngun vn huy đng khác
Ngoài các hình thc huy đng vn trên thì NHTM còn huy đng thông qua
các hình thc sau:
- Tin gi ký qu;
- Tin tm gi.
1.2 Các tiêu chí đánh giá hot đng huy đng vn dân c
1.2.1 Tc đ tng trng vn huy đng
Tc đ phát trin ca ngun vn huy đng cho thy tng ngun vn huy đng
nm N tng bao nhiêu % so vi nm N-1.
Ngoài ra, các ngân hàng thng mi cng cn đánh giá quy mô huy đng ca
ngân hàng nh th nào thông qua t l hoàn thành k hoch huy đng đ đánh giá:
1.2.2 T trng các loi vn huy đng vi nhu cu s dng vn ca ngân hàng
T trng ca các loi vn huy đng (ngn hn, trung dài hn) vi nhu cu s
dng vn phi mc hp lý, phù hp vi nhu cu s dng vn ca ngân hàng.
1.2.3 S phù hp gia huy đng vn và s dng vn
Huy đng vn và s dng vn là hai hot đng c bn và quan trng ca mt
ngân hàng thng mi. Mi quan h gia huy đng vn và s dng vn còn đc th
hin k hn, loi tin và mc chi phí hot đng. Hiu đc mi quan h gia huy
10
đng vn và s dng vn thì ngân hàng mi có th đnh đc lãi sut, k hn và loi
tin huy đng phù hp đm bo li nhun ca ngân hàng là ln nht.
1.2.4 Thu nhp ròng t hot đng huy đng vn
C ch FTP:
C ch FTP còn đc gi là C ch qun lý vn tp trung v Hi s chính,
theo đó, các chi nhánh tr thành các đn v kinh doanh, thc hin mua và bán vn
vi HSC thông qua Phòng Alco. HSC s “mua” toàn b tài sn N ca chi nhánh và
“bán” vn đ chi nhánh s dng cho tài sn Có theo c ch tính theo s d, áp giá
riêng cho tng loi tài sn Có, tài sn N. T đó, thu nhp và chi phí ca tng chi
nhánh đc xác đnh thông qua chênh lch mua bán vn vi HSC, tp trung ri ro
thanh khon và ri ro lãi sut v HSC.
Hình 1.1: C ch điu chuyn vn ni b FTP
Vn đc luân chuyn gia các chi nhánh thông qua h thng FTP, ni tp
trung toàn b ngun vn và tài sn ca BIDV. H thng FTP s giúp BIDV “mua”
tt c tài sn N và “bán” tt c các tài sn Có cho các chi nhánh theo đúng mc đ
ri ro lãi sut, ri ro thanh khon ca tài sn Có, tài sn N.
- Tp trung ri ro thanh khon v HSC: chi nhánh thc hin vic “bán” và
“mua” vn v HSC. Tt c các giao dch nhn tin gi và cho vay gia khách
hàng và chi nhánh đu đc thc hin “đi ng” vi BIDV. Khi có nhu cu
Hi s
chính
Th trng
Cho
vay
Huy
đng
vn
Huy
đng
vn
Cho
vay
Bán toàn b
vn cho CN2
Bán toàn b
vn cho CN1
Mua toàn b
vn ca CN2
Mua toàn b
vn ca CN1
11
thanh toán, s d tin gi khách hàng ti chi nhánh gim mt lng tng ng s
d vn ca chi nhánh đc ghi nhn trong h thng FTP, chi nhánh trong điu
kin bình thng không cn quan tâm đn ngun vn đ thanh toán. Do đó, mi
ri ro thanh khon s chuyn t chi nhánh v HSC.
- Tp trung ri ro lãi sut v HSC: Tt c các tài sn N và Có ca chi nhánh
đu đc “mua” và “bán” cn c vào k hn, loi tin vi các lãi sut điu
chuyn (giá FTP) ti ngày phát sinh giao dch. i vi các giao dch lãi sut c
đnh, t ngày phát sinh giao dch cho đn ngày đnh giá li ca tài sn N hay tài
sn Có, chi nhánh luôn đc đm bo mt mc chênh lch lãi sut gia lãi sut
áp dng cho khách hàng và lãi sut chuyn vn ni b (giá FTP). Chi nhánh ch
quyt đnh lãi sut cho vay/nhn gi sao cho có chênh lch so vi lãi sut điu
chuyn vn ni b và không b nh hng nhiu bi ri ro lãi sut. Trong c ch
mi, ri ro lãi sut s đc qun lý tp trung ti HSC.
- FTP bán/mua vn ca HSC do Tng giám đc công b trong tng thi k,
bng lãi sut cng (+) thanh khon (tng ng vi k hn và tn sut điu chnh
lãi sut).
- Margin t hot đng cho vay/huy đng vn đc gi là lãi sut cn biên
ròng, đc tính bng chênh lch gia lãi sut cho vay khách hàng (Tài sn Có)
vi FTP mua vn BIDV và FTP bán vn BIDVvi lãi sut huy đng tin gi (Tài
sn N).
Theo c ch FTP: thu nhp ròng t hot đng huy đng vn t dân c đc
xác đnh nh sau:
Thu nhp lãi ròng t hot đng huy đng vn = Thu nhp t bán vn ni
b - Chi phí huy đng vn
Chi phí huy đng vn:
Chi phí huy đng vn ca ngân hàng bao gm chi phí tr lãi và chi phí phi tr
lãi. Trong tng s chi phí vn huy đng thì chi phí tr lãi là ch yu. Ngoài ra còn có
các chi phí khác nh: chi phí bo him tin gi, chi phí qun lý, d tr bt buc, d
12
tr thanh toán, chi phí cho hot đng marketing, qung cáo đ thu hút khách hàng
gi tin, chi phí đ m các qu tit kim, chi phí mua máy móc thit b, và các chi
phí khác liên quan đn hot đng huy đng vn.
1.2.5 Chênh lch lãi sut bình quân gia huy đng vn và s dng vn
Hot đng huy đng ngun vn tin gi còn đc đánh giá thông qua mi
quan h cân đi vi nhu cu s dng vn. Bi mt trong các chc nng chính ca
ngân hàng thng mi là chc nng trung gian tín dng. Ngân hàng thng mi thc
hin huy đng các ngun vn nhàn ri trong nn kinh t và s dng s vn huy đng
đc đ đu t, cho vay, góp phn đy nhanh tc đ luân chuyn vn trong nn kinh
t, đáp ng nhu cu vn cho sn xut kinh doanh, tiêu dùng,… góp phn phát trin
kinh t xã hi và đem li li nhun cho ngân hàng.
1.3 Các nhân t nh hng đn hot đng huy đng vn dân c
Huy đng vn là mt trong nhng nghip v quan trng và có ý ngha nht
trong hot đng ca ngân hàng thng mi. Nu nh ch xét đn các tiêu chí đánh
giá hot đng huy đng vn đã nêu trên đ m rng hot đng huy đng vn dân c
ca ngân hàng thng mi thì cha đy đ. Ta cn phi xét các nhân t nh hng
đn hot đng huy đng vn dân c nh các nhóm nhân t khách quan và các nhóm
nhân t ch quan.
1.3.1 Nhân t khách quan
Nng lc tài chính, thu nhp và thói quen s dng tin mt ca ngi
dân
Thu nhp và nng lc tài chính ca khách hàng càng cao, h càng có điu kin
và nhu cu gi tin vào ngân hàng. Khi thu nhp tng lên, kh nng tích ly ca
khách hàng cng s cao hn.
Thói quen s dng tin mt ca ngi dân là yu t gây cn tr vic h s
dng các dch v ca ngân hàng cng nh vic gi tin vào ngân hàng. Tuyên truyn
13
đ thay đi thói quen s dng tin mt ca khách hàng là vic ngân hàng nên quan
tâm.
Tính cnh tranh ca các ngân hàng
Trong điu kin nn kinh t th trng và hi nhp kinh t th gii nh hin
nay, các ngân hàng cnh tranh không ch vi các đnh ch tài chính trong nc mà
còn phi cnh tranh vi các đnh ch nc ngoài v mi mt nh: nng lc tài chính,
công ngh ngân hàng, ngun nhân lc,… Nu ngân hàng không có u th cnh tranh
thì s khó thành công trong hot đng kinh doanh nói chung và hot đng huy đng
vn nói riêng.
Chính sách tin t ca Ngân hàng trung ng
Chính sách tin t tác đng đn công tác huy đng vn tin gi ca các ngân
hàng thng mi thông qua các công c ca chính sách tin t nh lãi sut, d tr bt
buc…
Nu quy đnh ca ngân hàng v lãi sut hp lý, phù hp vi din bin th
trng s góp phn n đnh th trng, to điu kin cho hot đng huy đng vn và
cho vay ca ngân hàng cnh tranh mt cách lành mnh.
1.3.2 Nhân t ch quan
Lãi sut
i vi nhng khách hàng gi tin nhm mc đích hng lãi thì lãi sut luôn
là mi quan tâm ln ca h. Nu khách hàng cm thy hài lòng vi mc lãi sut ngân
hàng công b, h s la chn vic gi tin vào ngân hàng nh mt kênh đu t hp
lý. Ngc li, nu lãi sut thp, h s dùng khon tin đó vào mc đích khác hay gi
tin vào ngân hàng khác hoc đu t vào lnh vc khác có li hn.
Ngân hàng s dng h thng lãi sut nh là mt công c quan trng trong vic
huy đng và thay đi quy mô thu hút ngun vn vào ngân hàng, đc bit là quy mô
tin gi. duy trì và thu hút thêm ngun vn, ngân hàng cn phi n đnh lãi sut
cnh tranh, thc hin u đãi v lãi sut cho khách hàng ln, thng xuyên.
14
Tuy nhiên không phi c đa ra lãi sut cao là thu hút đc ngun tin nhàn
ri trong dân c mà vn đ là ch vi mc lãi sut ngân hàng đa ra thì s đem li
cho ngi gi tin mc li tc thc t là bao nhiêu. iu này có ngha mc lãi sut
tin gi mà ngân hàng đa ra phi luôn đm bo ln hn t l lm phát, do đó ngân
hàng cn phi d đoán đc chính xác t l lm phát đ đa ra đc mc lãi sut
hp lý trong tng thi k. Ngoài ra, khi quyt đnh đa ra mc lãi sut nào đó còn
ph thuc mt s yu t khác nh thi gian đáo hn ca khon tin gi, kh nng
chuyn hóa gia các k hn, mc đ ri ro và li nhun đem li t các khon đu t
khác, các quy đnh ca Nhà nc, quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc, mc lãi sut
đu ra mà có th áp dng đi vi khách hàng vay vn.
Lãi sut càng cao thì càng thu hút ngun huy đng nhng cng đng ngha
vi lãi sut cho vay cng cao tng ng thì ngân hàng mi kinh doanh có lãi. Nh
vy mc lãi sut cao đ hút khách thì cng phi tính đn chuyn cân đi đi vi lãi
sut cho vay và còn các chi phí phi tr lãi cng nh trc s cnh tranh gay gt ca
các ngân hàng thng mi vi nhau.
Cht lng, tin ích và mc đ đa dng ca sn phm dch v
Cht lng sn phm mang tính cht vô hình, đc đánh giá thông qua rt
nhiu tiêu chí nh: tính hp lý, hiu qu, và mc đ đáp ng nhu cu khách hàng
cùng vi nhng li ích v phía ngân hàng. Tin ích là nhng li ích và s thun tin
khi s dng các sn phm dch v ngân hàng.Cht lng sn phm dch v càng cao,
càng gia tng mc đ hài lòng ca khách hàng.
S đa dng ca sn phm dch v th hin thông qua s đa dng v k hn, v
loi hình sn phm dch v, v đi tng gi tin. Danh mc sn phm dch v càng
đa dng và phong phú, khách hàng càng có nhiu s la chn nhm tha mãn tt
nht nhu cu ca mình.
Thi gian giao dch
Hin nay, phn ln các ngân hàng vn giao dch ch yu trong gi hành
chánh, điu này đã gây bt tin đi vi các đi tng khách hàng vn là ngi lao
15
đng, cán b công nhân viên các c quan, đoàn th và doanh nghip khác. Mt s
ngân hàng khác đã tng thi gian giao dch bng cách phân công nhân viên làm vic
theo ca và làm vic ngoài gi hành chính, to điu kin cho các khách hàng đn ngân
hàng giao dch mà vn không nh hng đn công vic ca h.
Chính sách khách hàng
Chính sách khách hàng bao gm các chng trình và gii pháp đc ngân
hàng xây dng và áp dng nhm khuyn khích, thu hút khách hàng s dng các sn
phm dch v ca ngân hàng. Các chng trình này có th là nhng chng trình
khuyn mãi, tng quà, quay s trúng thng hoc cung cp cho khách hàng nhng
tin ích hp dn,…
Nu ngân hàng áp dng chính sách tt và hiu qu đi vi khách hàng, ngân
hàng s thu hút đc mt lng khách hàng ln đn giao dch, s dng các sn phm
dch v và gi tin ti ngân hàng.
Uy tín và nng lc tài chính ca ngân hàng
Nng lc tài chính là mt trong nhng th mnh ca ngân hàng trong hot
đng kinh doanh nói chung và hot đng huy đng vn nói riêng. Mt ngân hàng có
nng lc tài chính tt s có ngun lc đ phát trin hot đng kinh doanh, to đc
s tin tng t khách hàng và nhà đu t đi vi ngân hàng. Ngc li, tình hình tài
chính ca mt ngân hàng có vn đ s gây khó khn cho vic phát trin hot đng
kinh doanh cng nh gây mt lòng tin đi vi nhà đu t và khách hàng.
Uy tín ca mt ngân hàng là mt khái nim mang tính đnh tính và không c
đnh, đc đánh giá thông qua mt quá trình hot đng lâu dài ca ngân hàng cùng
vi nhng thành qu mà ngân hàng nhn đc. Uy tín ca ngân hàng không phi là
yu t vng bn, rt cn s n lc không ngng ca ngân hàng đ gi gìn và phát
huy uy tín ca mình. Mt ngân hàng có uy tín tt s có nhiu thun li trong vic đt
mi quan h bn vng vi khách hàng và thu hút vn t khách hàng.