Luận văn thạc sĩ Một số giải pháp tăng cường năng lực cạnh tranh của công ty TNHH dầu thực vật Cái Lân

B GIÁO D

O

I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

NGUY N TH MINH HI U

M T S GI

C

C NH TRANH C A CÔNG TY TNHH
D U TH C V T CÁI LÂN

LU

TP. H


B GIÁO D

O

I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

NGUY N TH MINH HI U

M T S GI I PHÁP NÂNG CAO
C NH TRANH C A CÔNG TY TNHH
D U TH C V T CÁI LÂN

Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s ngành: 60340102

LU
ng d n khoa h c:
PGS, TS. NGUY N QUANG THU

TP. H Chí Minh, tháng 09 n

C


L
u c a tơi, có s
PGS, TS. Nguy n Quang Thu và s h tr

ng d n c a

c a các Cán b , Công nhân

viên Công ty TNHH DTV Cái Lân. Các n i dung và k t qu trong nghiên c u
này là trung th

c ai công b trong b t c cơng trình nghiên

c u nào.

TP.H Chí Minh, ngày 30 tháng 09
Nguy n Th Minh Hi u

L IC
Tôi xin chân thành c

y Cô c

i H c Kinh T TP H

cho tôi nh ng ki n th c h u ích trong su t q trình h c t p
t

ng.
Tôi xin g i l i bi

i Cô Nguy

tt

ng d n tơi

hồn thành lu
il ic
b

ng nghi

o Cơng ty TNHH DTV Cái Lân,
, chia s ki n th c, ý ki n

trong su t quá trình th c hi n bài lu
Trân tr ng c

!

TP. H Chí Minh, ngày 30 tháng 09
Nguy n Th Minh Hi u

3


PH N M

U ........................................................................................................................................ 1
LÝ THUY T V C NH TRANH ...................................................................... 5

1.1.

Khái ni m v c nh tranh ................................................................................................................ 5

1.2.

c c nh tranh ....................................................................................................................... 6

1.3.

Các y u t

c c nh tranh c a doanh nghi p ................................................... 8

1.3.1.
1.3.2.

ng n i b ) ............................................................................8
ng bên ngoài ..........................................................................................................11
c c nh tranh c a doanh nghi p.................................... 14

1.4.1.
1.4.2.
1.4.3.
1.4.4.
1.4.5.
1.4.6.
1.4.7.

Mơ hình Michael Porter .......................................................................................................14
Mơ hình chu i giá tr ...........................................................................................................15
Mơ hình phân tích c nh tranh d a trên ngu n l c ...............................................................16
Mô hình Tài s n Quá trình Hi u qu (APP) ..................................................................17
c c nh tranh c a doanh nghi p thông qua s th a mãn c a khách hàng ................18
ng s th a mãn c a khách hàng ..................................................................19
Tóm t
cs d
tài nghiên c u ..................................................20
PHÂN TÍCH CÁC Y U T
N
C C NH TRANH C A
......................................................................................................................................... 21

1.4.

CALOFIC
2.1.

T ng quan v ngành d u th c v t

Vi t Nam và Calofic .......................................................... 21

2.1.1.
T ng quan v ngành d u th c v t Vi t Nam ....................................................................21
2.1.2.
công ngh s n xu t d u th c v t ...........................................................................24
2.2.
T ng quan v Calofic .................................................................................................................. 26
2.3.

c c nh tranh s n ph m c a Calofic thông qua s th a mãn c a khách hàng ... 28

2.3.1.
Thi t k nghiên c u .............................................................................................................28
2.3.2.
K t qu nghiên c u ..............................................................................................................30
2.4.
Phân tích chu i giá tr c a Calofic............................................................................................... 35
2.4.1.
2.4.2.
2.4.3.

Các ho
ng ch y u .........................................................................................................36

Các ho
ng h tr ............................................................................................................43
Chu i giá tr c
c c nh tranh s n ph m c a công ty ............52
nl
nh giá tr c t lõi c a Calofic ................................... 52

2.5.1.
2.5.2.
2.5.3.
2.5.4.
2.5.5.
2.5.6.
2.5.7.
2.5.8.
2.5.9.

c tài chính ................................................................................................................53
u ...............................................................................................................54
Ngu n nhân l c....................................................................................................................54
g su t s n xu t ...............................................................................................................54
c c nh tranh s n ph m.............................................................................................55
t ch c qu n lý......................................................................................................55
M i quan h thân thi t v i khách hàng ...............................................................................55
khoa h c cơng ngh ..............................................................................................56
h t ng, máy móc thi t b ..........................................................................................56
GI
C C NH TRANH C A CALOFIC .................. 58

2.5.

3.1.

v t ch t, nâng c
3.1.1.

khoa h c công ngh .................................................... 58

C i ti n và hoàn thi n dây chuy n s n xu t hi n t i ............................................................59


3.1.2.
r
nâng cao kh
ng ................................................................60
3.2.
Th t ch t m i quan h v i khách hàng ........................................................................................ 60
3.3.

Gi i pháp c ng c

t ch c qu n lý công nghi p ............................................................ 61

3.4.

Gi i pháp c ng c và phát tri n ngu n nhân l c ......................................................................... 62

3.4.1.
Hoàn thi n h th
.............................................................................62

3.4.2.
Nhóm gi i pháp v
o và tuy n d ng ..........................................................................63
3.4.3.
Nhóm gi i pháp v
iv
ng .......................................................63
3.4.4.
Kh
p ......................................................................................64
3.5.
Nhóm gi i pháp Phát tri n kinh doanh ........................................................................................ 65
3.5.1.
Ho
nh chi
c .........................................................................................................65
3.5.2.
C i thi n chính sách giá .......................................................................................................65
3.6.
Nghiên c u gia nh p các th
ng m i ..................................................................................... 66
K T LU N .............................................................................................................................................. 68
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................................................... i
PH L C .................................................................................................................................................. iv
Ph l c 1: Dàn bài ph ng v

........................................................................................................ iv

Ph l c 2: B ng câu h i kh

ng ............................................................................................. v

Ph l c 3: K t qu phân tích nhân t EFA .............................................................................................. viii
Ph l c 4: K t qu

tin c

....................................................................... ix

Ph l c 5: K t qu phân tích trung bình v m

quan tr ng c a các nhân t ...................................... xi

Ph l c 6: K t qu phân tích MDS (Multi-Dimensional Scaling) ............................................................ xii
Ph l c 7: T ng h p các bi n the

ng s th a mãn c a khách hàng .............................. xiii

Ph l c 8: Top 15 nhà tr ng c l n nh t th gi i .................................................................................... xiv
Ph l c 9: M

ud

.................................................................................... xiv

Ph l c 10: Gi i thích v các ch ng ch ch

ng ................................................................................. xv

Ph l c 11: Ch s

nh n bi

.................................................... xix


Danh sách b ng bi u
B ng 1-1: T ng h p m t s ngu n l c c a m t doanh nghi p ........................................... 17
B ng 2-1: Các công ty con, công ty liên k t c a Vocarimex .............................................. 22
B ng 2-2: Danh sách các doanh nghi p tiêu bi u trong Ngành DTV Vi t Nam ................ 22
B ng 2-4: K t qu phân tích nhân t l n 1 .......................................................................... 31
B ng 2-5: K t qu phân tích nhân t cu i cùng .................................................................. 32
B ng 2-6: K t qu ki

n

tin c

B ng 2-8: Tóm t

............................................... 34
u thơng qua bi

B ng 2-

ng ........................ 35

c s n xu t c a các nhà máy d u tiêu bi u .............................................. 36

B ng 2-10: T ng h p các ch ng ch ch

ng c a các nhà máy d u th c v t ................. 38

B ng 2-11: K t qu kinh doanh c a c a các doanh nghi
B ng 2-12: Th ph n 10 nhãn hi u d

.......................................... 40

B ng 2-13: K t qu
B ng 2B ng 2-15:

uv nc

.................. 40

................................... 44
ng An ........................................................................ 44
u T ng tài s n và T ng ngu n v n .......................................... 45

B ng 2-16: Vòng quay kho n ph i thu c
B ng 2-17: T ng h p các dịng s n ph

.................................. 46
u chính trên th

ng................ 50

B ng 2-18: Tóm t t chu i giá tr c a Calofic ...................................................................... 52
B ng 2B ng 2-20: B

ng c a các ngu n l

n chu i giá tr c a Calofic 53

n l c c a Calofic ........................................................ 56


Danh sách hình nh
Hình 1-1: Các y u t c

........................................................................ 11

Hình 1-2: Mơ hình 5 áp l c c nh tranh c a Michael Porter ................................................ 11
Hình 1-3: Mơ hình chu i giá tr c a Michael E.Porter ....................................................... 16
Hình 1-4: Mơ hình tài s n

q trình

hi u qu ............................................................... 17

Hình 1-5: Mơ hình 6 y u t c nh tranh thông qua s th a mãn c a khách hàng ................ 19
Hình 2-1: Th ph n ngành d u th c v
Hình 2-2

nh v ch

.......................................................... 23

ng và giá bán s n ph m d

ng ......................... 23

Hình 2-4: Quy trình công ngh tinh luy n d u th c v t...................................................... 25
Hình 2-5: Các nhãn hi u d

a Calofic ............................................................. 27

Hình 2-6: Logo cơng ty TNHH DTV Cái Lân .................................................................... 27
Hình 2Hình 2-

th

ng .................................................................................................. 34
t ch c Calofic.......................................................................................... 49


CP: C ph n
DTV: D u th c v t
TNHH: Trách nhi m h u h n


-1-

1. S c n thi t c

tài

Ngày nay, các s n ph m d u th c v
s

c s d ng r

i

c công nghi p khác. S n ph m d u th c v t ph c

v cho ngành công nghi p th c ph m, m ph

c ph m, công nghi p n ng, công

nghi p hàng không và góp ph n nâng cao s c kh e c

ov

i. Riêng v công nghi p th c ph
d n d n chuy n t

i c a th gi

ng v t sang d u th c v t v

cùng v i nhi u acid béo không no d

p

ng cholesterol r t th p

ng hóa r t có l i cho s c kh e. Có th

nói, hi n nay và cho th k sau, d u th c v t là ngành cơng nghi p có v trí r t quan

tr ng ph c v cho c

i s ng ti n nghi cao c

i.

S n ph m d u th c v t có m t vai trị quan tr ng
m nh t

y, cho nên vi c

ng ngành d u th c v t có m

phát tri

c

n, chu n b cho s

th k 21. Trong s phát tri n y, ngành d u th c v t có v trí

ngày càng quan tr ng và ch c ch n ph c v t
Trong n n kinh t th
quy

y

n kinh t Vi t Nam.

ng, c nh tranh là m t v

quan tr ng mang tính ch t

i v i s t n t i và phát tri n c a b t k doanh nghi p nào. C nh tranh
ng xuyên cho các nhà qu n tr trong quá trình lèo lái con

thuy n doanh nghi

b n thành công. L ch s kinh t

ng ch ng ki n nh ng v phá s n c a nhi u doanh nghi

ng th i

ng ki n nh ng s l n m nh không ng ng c a các doanh nghi p khác. T i sao
l i có nh ng s

y? V

n m

ch

c c nh tranh c a t ng

doanh nghi p là khác nhau, doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n ph
ng kh

t t t y u.

Bên c

-BTC có hi u l c thi hành k t ngày

01/01/2012 ban hành Bi u thu nh p kh

c bi t c a Vi

Hi

n 2012

kh u c a h u h t các m t hàng d u b ng 0%. Theo Bi u thu nh p kh
bi t c a Vi

ng

th c hi n Hi

nh v

th c hi n
nh p
c
quan có hi u


-2-

l c chung (CEPT) c

n 2008

2013, kho ng chênh l ch

thu nh p kh u gi a d u thô (3%) và d u tinh luy n (5%) có th
xu t, giúp giá thành s n xu

cc

c v i s n ph m cùng lo i ngo i

nh p. Tuy nhiên, v i Bi u thu nh p kh

c bi t c a Vi

Hi

n 2012

0% cho c d u thô và d u tinh luy n, doanh nghi p
kh u hao thi t b

p chi phí s n

th c hi n

2014 có m c thu chung
c khơng cịn ngu n bù

n xu t. Kh

s n xu t, lãng phí

i. Các doanh nghi p ch
s n xu t s ti n hành nh p kh u d u th c v t thành ph m. Giá thành c a h s th p
p s n xu t vì khơng ph
c nh tranh m nh m và th

tb

ng c a các doanh nghi p

ng, s t o ra s c
c s b thu h

vi c nh p kh u d u th c v
ch

c ki m sốt

ng hàng hóa v y u t v sinh an toàn th c ph m.
c c nh tranh c a Công ty TNHH DTV Cái Lân

it t

là Calofic) trong b i c nh h i nh p là m t trong nh ng m c tiêu h
nghi p hi n nay.

th c hi n m

và l i th c
nâng cao ch
s n ph

i doanh nghi p c n
m chú tr ng xây d

ng s n ph

nh v trí

u thơng qua vi c

ng hố m u mã và phát tri n h th ng phân ph i

i tiêu dùng v i chi phí th p.

Xu t phát t th c ti
nâng cao

u c a doanh

tài nghiên c

c c nh tranh c a Công Ty TNHH DTV Cái Lân

nh v trí và nh ng l i th c nh tranh c a doanh nghi p t
phù h p nh m nâng cao v trí c a cơng ty trên th

M t s gi i pháp
m m c tiêu xác
ng chi

ng.

2. M c tiêu nghiên c u
Nghiên c u này nh m m c tiêu:
1.
2.

nh các y u t c u thành

c c nh tranh c a Calofic

xu t các gi i pháp nh m nâng cao n

c c nh tranh c a Calofic

c


-3-

3.

ng và ph m vi nghiên c u
tài t p trung nghiên c u các y u t c

pháp nâng cao

c c nh tranh và các gi i

c c nh tranh c a Công ty TNHH D u th c v t Cái Lân

Ph m vi nghiên c u

tài này

c th c hi n

ph m vi Công ty TNHH D u

th c v t Cái Lân

4.

c hi
Nghiên c u

c

tài

c th c hi n b

p nghiên c

nh tính và nghiên

ng k t h p nh m gi i thích các y u t c

c c nh tranh

c a Calofic.
Nghiên c

nh tính:

nh các y u t c

c c nh tranh c a Calofic thông qua k

thu t ph ng v

ng các b ph n c a Calofic.

Nghiên c

ng:

Nghiên c

ng nh m xây d

ng s th a mãn c a

i v i s n ph m c a Calofic
Ngu n d li u:
Ngu n d li u s d ng trong nghiên c u là ngu

li

m:

D li u th c p:
D li u th ng kê do Calofic cung c p
D li u v ngành D u th c v t Vi t Nam, thông tin v Calofic

i

th trong ngành thông qua các t p chí, báo cáo chuyên ngành, t ng k t

Các d li
D li

p: d li u thu th

ph m d u th c v t c
th c Tân Bình.

nv

nghiên c u

ct b

i tiêu dùng v s n

ng An, Golden Hope Nhà Bè và D u

-4-

5. K t c u c a lu
Lu

m các n

Ph n m

u: trình bày khái quát v s c n thi t c

c

tài, m c tiêu nghiên

ng và ph m vi nghiên c u.
lý thuy t v c nh tranh: trình bày tóm t t các lý thuy t
cs d

nh tính và xây d

nghiên c

ng
Phân tích các y u t

Calofic: ti n hành phân tích, nghiên c

ng l c c nh tranh c a
nh các y u t c u thành lên

c c nh tranh c a Calofic
xu t các gi i pháp nh
Calofic: các gi
lõi và kh c ph
K t lu n
Tài li u tham kh o

c c nh tranh c a

ra d a trên vi c phát huy các ngu n l c c t
i thi n các ngu n l

ng và y u.


-5-

1.1.
Hi n nay, có r t nhi u nhà nghiên c
khoa h c kinh t
trung l

m v c nh tranh trong

nhi u c

u

u th a nh n r ng c

t nt

c kinh t ch th c s xu t hi n và

n kinh t th

tr ng trong s v
it

ng và phát tri n c a n n kinh t .
n Ti ng Vi t c a Nguy

tranh là s

, trang 259

C nh

a nh ng cá nhân, t p th có ch

giành ph

n th ng v mình .

chung m

m

u tranh gi

t v trí cao nh t.

Theo K. Marx: "C nh tranh là s
b n nh m giành gi t nh

i th có

u tranh gay g t gi

u ki n thu n l i trong s n xu t và tiêu dùng hàng hóa

c l i nhu n siêu ng ch". Nghiên c u sâu v s n xu
n ch

n ch

n ra quy lu

n ch

n c a c nh

u ch nh t su t l i nhu n bình quân

hình thành nên h th ng giá c th

ng. Quy lu t này d a trên nh ng chênh l ch

gi a giá c , chi phí s n xu t và kh

bán hàng

i giá tr c a nó

c l i nhu n.
Hai nhà kinh t h c M P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cu n Kinh t
h c (1997, trang 687)

ng: C nh tranh (Competition) là s

các doanh nghi p c nh tranh v
gi

giành khách hàng ho c th

này cho r ng c

ch gi a
ng . Hai tác

i c nh tranh hoàn h o (Perfect

Competition).
T nh
mh i t
th ng v
tiên quy t sau:

cách hi u khơng gi ng nhau trên có th rút ra các
nh tranh là c g ng nh m giành l y ph
ng c nh tranh

có c nh tranh ph

, ph n
u ki n


-6-

M t là, ph i có nhi u ch th cùng nhau tham gia c
cùng các m

ó là các ch th có

c tiêu và k t qu ph i giành gi t, t c là ph i có m

mà ch th cùng h

n chi

i s n ph

t. Trong n n kinh t , v i ch th c nh tranh bên
ng t có cùng m

c v m t lo i nhu c u c a

khách hàng mà các ch th tham gia c

u có th

i mua

ch p nh n. Cịn v i các ch th c nh tranh bên mua là giành gi t
ph

ng

mua

c các s n

n c a mình.
Hai là, vi c c nh tranh ph

c di n ra trong m

ng c nh tranh c th ,

c chung mà các ch th tham gia c nh tranh ph i tuân th . Các ràng
bu c này trong c nh tranh kinh t gi a các doanh nghi p chính là

m nhu

c u v s n ph m c a khách hàng và các ràng bu c c a lu t pháp và thơng l kinh
doanh

trên th

ng. Cịn gi

hi n có l

iv

i bán là các tho thu

c th c

i mua.

Ba là, c nh tranh có th di n ra trong m t kho ng th i gian không c
ng n (t ng v vi c) ho c dài (trong su t quá trình t n t i và ho

nh ho c

ng c a m i ch th

tham gia c nh tranh). S c nh tranh có th di n ra trong kho ng th i gian không nh t
nh ho c h p (m t t ch c, m
các n

t ngành) ho c r ng (m

c, gi a

c)

1.2.
m v c nh tranh, khoa h c kinh t hi n nay v
th

n th ng nh t cho khái ni m v
it

c c nh tranh.

n Ti ng Vi t c a Nguy

l c c nh tranh là kh

(1999, trang 1172)

t doanh nghi p giành th ng l i trong cu c c nh tranh

tiêu th hàng hóa cùng lo i trên th

ng . Còn theo t

h c c a Nguy n H u Qu nh (2001, trang 349) thì
c th ph n l
l y m t ph n hay toàn b th ph n c
Theo Michael Porter (1980)
s n ph m có quy trình cơng ngh
nhu c u khách hàng, có chi phí th

n Thu t ng kinh t
c c nh tranh là kh

i th c nh tranh trên th

ng k c giành

ng nghi p .
c c nh tranh là kh

áng t o ra nh ng

t o ra giá tr
t cao nh

pv i
i nhu n.


-7-

Còn theo Nguy n H u Th ng (2008, trang 29
doanh nghi p là kh

i th c nh tranh trong vi c tiêu th

s n ph m, m r ng m
xu t nh

c c nh tranh c a

i tiêu th , thu hút và s d ng có hi u qu các y u t s n

t l i ích kinh t cao và b n v ng .
mv

cc

n nay v

m t cách th ng nh t tuy nhiên v n có th

cc

cc u

k t l i là: n

thành b i các y u t : kh

ng và s d ng ngu n l c l n các y u

t khách quan m t cách hi u qu
c nh tranh, t

c hi u

t

t và ch

i th

o nên v th c nh tranh c a mình trên th

ph n l n, l i nhu

mb

Theo Micheal Porter (1980), n

c tính

chi

nh và b n v ng.

c c nh tranh hi n t

c chia thành b n

c
c c nh tranh c a s n ph m: là kh
v i giá t t khi có nhi

n ph

i cùng bán lo i s n ph

l c c nh tranh c a s n ph m ph thu c vào ch

d ch v

ng, giá c , t

u, qu ng cáo, uy tín c

l i th c

t và ch

cung c p,

i bán, chính sách h u

c c nh tranh c a doanh nghi p: là kh

chi

c nhanh

pt

c

ng s n ph

ph n l n, t o ra thu nh p và l i nhu

i th ,
t n t i và phát tri n

b n v ng.
ng l c c nh tranh c a ngành: là kh

c nh ng l i

th c

a các ngành cùng lo i.
c c nh tranh c a qu c gia
c và duy trì m

c c a n n kinh t qu c dân nh m
ng

, xã h
vi c xây d ng m
phân b ngu n l

các chính sách, th ch và
c c nh tranh qu c gia có th hi u là

ng c nh tranh kinh t
t và duy trì m

m b o có hi u qu
m b o cho n n

kinh t phát tri n b n v ng.
c c nh tranh có th

nhi u c

thu c l n nhau. Vì v

i có m i
c c nh tranh


-8-

i pháp nh

c c nh tranh c a m t doanh nghi p, c n

ph i xem xét nó trong m

i các ch nh th khác.

1.3.

1.3.1.
ng bên trong c a doanh nghi p bao g m các ho t

ng: qu n tr , tài

chính, k tốn, s n xu t, kinh doanh, tác nghi p, nghiên c u và phát tri n (R&D),
marketing, h th ng thông tin doanh nghi
nghi p c n ph i phân tích k
nh rõ nh

có bi

mm

ng bên trong c a doanh nghi p nh m xác
m y u c a doanh nghi p mình, t

c it

nh

Ð t n t i và phát tri n, các doanh

i nh ng y u t

mm

ng x

pc n

n doanh nghi p, phát huy

c l i th c nh tranh t

Có th tóm t t m t s y u t c

ng bên trong c

c c nh

tranh c a doanh nghi
Trình

t ch c qu n lý c a doanh nghi p: t ch c qu n lý t

d

n lý hi

c nhi

c h t là áp

c áp d

n lý theo tình hu ng, qu n lý theo ti p c n quá trình và ti p c n h
th ng, qu n lý theo ch
t tìm ki

0. B n thân doanh nghi p ph i

o cán b qu n lý cho chính mình.

Ti p theo là y u t ngu n l c c a doanh nghi p bao g m ngu n nhân l c, ngu n
v

khoa h c công ngh . Ngu n nhân l c là m t ngu n l c r t quan tr ng
m b o ngu n sáng t o trong m i t ch
qu n lý c a các c

ngu n nhân l c th hi n

chuyên môn c a cán b công nhân viên,
a m i thành viên trong doanh nghi

nhân l c cao s t o ra các s n ph

ng ch t xám cao, th hi n trong k t c u

t c a s n ph m, m u mã, ch
s

ngu n

ng ... và t

ps t

i ng c a s n ph m

c v trí v ng ch c c a mình
ng t i s phát tri n b n v ng. Bên c nh ngu n

nhân l c, v n là m t ngu n l c liên quan tr c ti p t

c c nh tranh c a doanh

nghi p. M t doanh nghi

c c nh tranh cao là doanh nghi p có ngu n v n

d

c v n trong nh

mb

u ki n c n thi t, có ngu n


-9-

v

ng h p lý, có k ho ch s d ng v n hi u qu

h

phát tri n l i nhu n và ph i

c hi u qu chính xác. N u khơng có

ngu n v n d i dào thì h n ch r t l n t i k t qu ho
ch vi c s d ng công ngh hi

ng c a doanh nghi

i, h n ch vi

cán b và

nhân viên, h n ch tri n khai nghiên c u, ng d ng, nghiên c u th
hi

n

ng, h n ch

i hoá h th ng t ch c qu n lý... Trong th c t khơng có doanh nghi p nào có

th t

v

mình. Vì v

tri n khai t t c các m t trong ho

u quan tr ng nh t là doanh nghi p có k ho

h p và ph i có chi

c c nh tranh c a doanh nghi p là

cơng ngh . Cơng ngh

, là bí m t, là công th c t o ra s n ph

c c nh tranh doanh nghi p ph

có

c trang b b ng công ngh hi

i. Công

i là công ngh s d ng ít nhân l c, th i gian t o ra s n ph m ng n, tiêu
ng và ngun li u th

ph m t t, ít gây ơ nhi

t cao, tính linh ho t cao, ch
ng. S d ng công ngh hi

ng, gi m giá thành, ch

ng s n

i giúp doanh nghi p

ng s n ph

c nh tranh c a s n ph
b

ng v n phù

ng hóa ngu n cung v n.

M t ngu n l c n a th hi

ngh hi

ng s n xu t kinh doanh c a

c

p c n l a ch n công ngh thích h p, n m

c chu kì s ng c a cơng ngh , th i gian hồn v n c a công ngh ph i ng

t

u khi n và ki m sốt cơng ngh nh m phát

huy t

t thi t k c a công ngh .
Y u t ti p theo c

c nh tranh c a s n ph m

c c nh tranh c a doanh nghi p là
c c nh tranh c a s n ph m là kh

c nhi u và nhanh chóng trên th
ng b i các y u t : ch

c

n ph

ng có s n ph

. Nó b

nh

ng, giá c s n ph m, th i gian cung c p, d ch v

u ki n mua bán, danh ti ng và uy tín ... Khi l p k ho ch s n xu t kinh doanh c a
mình, doanh nghi p c n nh

v các m

nh t là l i ích c t lõi, chính là d ch v hay l

c a s n ph m. M

n mà khách hàng th c s mua.

Doanh nghi p ph i bi n l i ích c t lõi thành s n ph m chung.
doanh nghi p chu n b m t s n ph
u ki

n

m

ti p theo,

i, t c là t p h p nh ng thu c tính và
i và ch p thu n khi h mua s n ph

p chu n b m t s n ph m hoàn thi n thêm v i nh ng d ch v và ích l i
ph thêm làm cho s n ph m khác v i s n ph m c

i th c nh tranh.


-10-

Y u t không kém ph n quan tr

là kh

t v h p tác v i doanh

nghi p khác và h i nh p kinh t qu c t . M t doanh nghi p t n t i trong m i liên h
nhi u chi u v

ng h

ng kinh doanh. Trong kinh

ng xu t hi n nhu c u liên k t và h p tác gi a nhi
kh

nh tranh. Kh

vi c nh n bi

t và h p tác c a doanh nghi p th hi n

i kinh doanh m i, l a ch

v n hành liên minh m t cách có k t qu
ra. Kh

i tác liên minh và kh

t hi u qu

t và h

vi c ch

c các m

ng. N u doanh nghi p

khơng th ho c ít có kh

p tác v

i kinh doanh và n

tr

t

hi n s linh ho t c a doanh nghi p trong

ng n m b

nhi

i tác v i nhau làm

i tác khác thì s b qua

i th c nh tranh n

c thì nó s

i doanh nghi p.
Ngoài ra c n k

ny ut

t s n xu t kinh doanh

n vi c s d ng tồn b tài ngun khơng ch bao g m v
phí giao hàng mà còn bao g m c nh ng v

t có liên
ch

ng, chi

r

ng, xã

h
Cu i cùng c n k

ut

u c a doanh nghi

hình thành trong c m t quá trình ph
chi

i m c tiêu và
c h

ng: ch

c xây d ng b

ng c a h th ng qu n lý, c a t

ng ch t

i trong doanh nghi p, ch t

ng s n ph m doanh nghi p s n xu t cung c p cho th
doanh nghi p còn

c

c xây d ng b ng s

u c a

a doanh nghi p vào s phát

tri n b n v ng c a n n kinh t xã h i, c a các d ch v

i s n ph m, c a ho t

ng Marketing và qu ng cáo trung th c. N u s n ph m hay d ch v c a doanh nghi p
u m nh s kích t
nh

n quy

ph n c a doanh nghi

s

u không ch

u m nh doanh nghi
c kh

nc

ng ph

u. Kh

y s thành công c a

doanh nghi
hi u, s

ng phát tri
u m nh hi n có, m

u... so sánh v i các ch
phân tích kh

nh mua,

n i ti
ng c

nh tranh c a doanh nghi p.

ng c a

i th c nh tranh có th s d ng


-11-

1.3.2.

1.3.2.1.
ng c

n doanh nghi

c mơ t theo mơ hình sau:

(Ngu n: Theo Michael Porter - Competitive Strategy, 1980)

Hình 1-1: Các y u t c

Khi nghiên c

ng c

các nhà qu
th

n ho

t ra các k t lu

t xu th c a m

ng khác nhau t i các ngành công nghi p; (2)
ng có th

ng có

ng c a nh

i

i v i t ng doanh nghi

ph thu c r t nhi u vào vai trò, kh
ic

ng c a doanh nghi p,

u

ng

a doanh nghi p; (3) không ph i m i thay
n ho

ng c a doanh nghi p.

1.3.2.2.
ng c nh tranh ngành bao g m 5 y u t
b n sau:

(Ngu n: Theo Michael Porter - The Five Competitive Forces That Shape Strategy 2008)

Hình 1-2: Mơ hình 5 áp l c c nh tranh c a Michael Porter


-12-

(a)
p vào m t ngành ph thu c vào các rào c n xâm nh p th hi n
qua các ph n ng c

i th c nh tranh hi n th

u các rào c n hay có s tr

i th m i có th d

t li t c a các nhà c nh tranh hi n h u

t tâm phòng th thì kh

pc

i th m i r t th p.

Theo Michael Porter, có 6 ngu n rào c n xâm nh p ch y
theo quy mô, s khác bi t c a s n ph

: l i th kinh t

i v v n, chi phí chuy

p c n v i kênh phân ph i và nh ng b t l i v

i, kh
n quy

mơ.
(b) Á
Trong mơ hình kinh t truy n th ng, s c nh tranh gi a các doanh nghi p trong
n i b ngành s làm cho l i nhu n c n biên ngày càng gi m d n, t c giá bán ch
p các chi phí s n xu

bù

c ti n, c nh tranh khơng bao gi là

hoàn h o và các doanh nghi p không ph i s tr thành nh ng nhà ra quy
m t cách th

nh giá

n. Trái l i các doanh nghi p s ph i c xây d ng và khai

thác m t hay m t s l i th so v

i th c

c nh tranh gi a các

doanh nghi p là khác nhau gi a các ngành kinh doanh và các nhà phân tích và nhà
ho

nh chi

c c n ph

Tính ch

n các s khác bi t này.

c a cu c c nh tranh gi a các công ty hi n t i trong ngành

ph thu c vào các y u t : s

i th c

ng c a ngành; chi phí c

nghèo nàn v tính khác

bi t c a s n ph m và các chi phí chuy

i; n

a; t

c a ngành; s tham gia vào ngành cao và các rào c n rút lui.
tranh h p lý, doanh nghi p c n phân tích t
c c nh tranh c a các
i các l i th

hi

c c nh

c th c l c và d

i th
t tr

nghi p có th l a ch n m t hay m t s
t l i th c nh tranh t m th

i th

ra chi

ng

i th c nh tranh, m t doanh
cc
ng khác bi t hóa s n b ng cách c i ti n tính

a s n ph m ho c ng d ng các ti n b m i trong quy trình s n xu t; S d ng
m t cách sáng t o các kênh phân ph i; Khai thác các m i quan h v i các nhà cung


-13-

c

th c hi n các yêu c u m i t o ra s khác bi t trong s n ph m, nâng cao ch t
ng s n ph m ho c gi

u vào.

(c) Á
Trong mơ hình c a Porter, các s n ph m thay th mu
i v i các nhà kinh t h
nhu c u v m t s n ph m b

a s thay th xu t hi n khi

ng b i nh

co giãn giá c a m t s n ph m b

n các s n ph m t

i v giá c a s n ph m thay th .

ng b i s n ph m thay th ; s thay th càng

n thì nhu c u càng tr nên co giãn vì khách hàng có nhi u s l a ch
S n ph m thay th ph thu c vào kh

a doanh nghi p trong m t

ngành. S c nh tranh gây ra b i ng

là do các s n ph m thu c các ngành

a s n ph m thay th

ng vào ngành kinh doanh

thông qua c nh tranh giá c , tuy nhiên có th

t các ngu n khác.

Các s n ph m thay th h n ch m c l i nhu n ti
tm

ng t

a m t ngành b ng

c giá mà các cơng ty trong ngành có th kinh doanh

có lãi. Do các lo i s n ph m có tính thay th cho nhau nên s d
trên th

ng. Khi giá c a s n ph

d ng s n ph m thay th

s khuy

cl

s n ph m thay th ch mang tính ch t

n s canh tranh
ng s

c phân bi t s n ph m là chính hay là

i.

(d) Á
Khách hàng quy

nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p

nghi p c n ph i c i ti

ng ngày càng t

Áp l c t phía khách hàng ch y u có hai d ng
có ch

doanh

u c a khách hàng.
là:

ng ph c v t

i gi m giá hay m c c
i th ch ng l i nhau, d n

t i làm t n hao m c l i nhu n c a ngành. Áp l c t khách hàng xu t phát khi t n t i
các

u ki n sau: (1) Khi s
ng l n s n ph m và t p trung; (3)
ng c

tin.

i mua mua m t

i mua chi m m t t tr ng l n trong s n

i bán; (4) Các s n ph m khơng có tính khác bi t và là các s n ph

b n; (5)
tr

i mua là nh ; (2)

a h i nh p v phía sau; (6) S n ph m ngành là không quan
i v i ch

ng s n ph m c

i mua; và (7)

thông


-14-

(e) Á
Nhà cung ng có th kh
gi m ch

nh quy n l c c a h b

ng s n ph m, d ch v cung

ng có th chèn ép l i

nhu n c a m

ng

giá thành s n xu t. Nh
cv

u ki n

u ki

c t nhà cung
nl cc

ng

i mua. Áp l c t nhà cung ng s

u: (1) Ch có m t s ít các nhà cung ng; (2) Khi s n ph m thay th khơng
có s n; (3) Khi s n ph m c a nhà cung ng là y u t

u vào quan tr

i v i ho t

ng c a khách hàng; (4) Khi s n ph m c a nhà cung ng có tính khác bi
i th c
phí cao do

i mua; (5)

c

i mua ph i gánh ch u m t chi

i nhà cung ng; và (6) Khi các nhà cung

a h i nh p v

c.

1.4.

1.4.1. Mô hình Michael Porter
c c nh tranh c a m t doanh
nghi p bao g m:
S chuyên bi t hóa: m

mà doanh nghi p t p trung s n l c vào quy mơ

dịng s n ph m, vào m t s b ph n khách hàng m c tiêu và v trí c a th
doanh nghi

cv .

S cơng nh

u: m

mà doanh nghi

i s công nh n

nh tranh v giá c , doanh nghi p có th
qua các chi

ng mà

u này thông

c truy n thông, qu ng cáo, h th ng bán hàng.

y và kéo: m

mà doanh nghi p qu

u v i khách hàng m c

tiêu so sánh v i s h tr c a các kênh phân ph i hàng hóa c a mình.
Tuy n ch n kênh phân ph i: doanh nghi p có th l a ch n kênh phân ph i t
nh ng kênh phân ph i riêng c

n nh ng c a hàng chuyên d ng và c a

nh ng c a hàng bán hàng t ng h p.
Ch

ng s n ph m: doanh nghi p c n ph i t o ra s n ph m có ch

b n, s khác bi t trong s d ng nguyên li u, s chuyên bi

ng cao,


-15-

S d

u v công ngh : m

doanh nghi

ngh so v i vi c theo sau ho c b
nghi p d
t t. Ch

u v cơng

c các doanh nghi p khác. Có nh ng doanh

u v công ngh
ng và s

i vi c d

nh làm ra s n ph m có ch

u v cơng ngh khơng nh t thi t ph

S tích h p d c: giá tr

c ph n ánh

ng

ng hành v i nhau.

m c

tích h

c ho c

tích h p xi mà doanh nghi p th c hi n, bao g m vi c doanh nghi p có c
quy n c a riêng mình ho c m
V th v chi phí: m

c

i d ch v n i b hay không.
doanh nghi p tìm ki m v th chi phí th p trong s n

xu t và trong phân ph i thông qua vi

t b nh m làm gi m t

phí.
D ch v : kh

p cung c p d ch v kèm theo s n ph

k thu t m ng d ch v n i b

t ph n c a tích h p d c.

Chính sách giá c : v th c a doanh nghi p trên th
n v th chi phí và ch
Kh

tr

ng có liên quan

ng s n ph m
: kh

ng v n và hi u qu ho

ng c a v n

M i liên h v i chính quy n s t i: trong nh ng ngành kinh doanh toàn c u, m i
quan h c a doanh nghi p v i chính quy n s t i có th

n s phát tri n

c a doanh nghi p.
1.4.2.
Chu i giá tr chia c t doanh nghi p thành nh ng ho
liên quan v i nhau nh m phân bi t các chi phí, ho t
l

ng có tính chi

ng và ti

a các ngu n

th c hi n s khác bi t hóa. B ng cách th c hi n nh ng ho

quan tr ng v i chi phí th
nghi p có th

c l i th c nh tranh.

t hi u qu t

c có

ng chi

c

i th mà m t doanh

-16-

C u trúc h t ng
Các

Qu n tr t ng qt, ho
nh chi
tốn, tài chính, cơng ngh

Qu n tr ngu n nhân l c

ho t

Tuy n d ng, hu n luy
mong mu n c

ng

ng viên và th a mãn
ng

Phát tri n công ngh

L i

R&D, thi t k , c i ti n s n ph m và quy trình, tìm nguyên
v t li

h

nhu n

Mua s m

tr
Các

c, k ho ch, k

biên

Mua ngun v t li u thơ, máy móc thi t b , cung c p, d ch
v

t

ho t V n hành Các ho t Marketing
D ch v
u L p ráp,
u và bán hàng h u mãi
s n xu t, ra
Qu ng
cáo, L
t,

vào

ph
, s

v n
d ng nguyên
v t li u thô ki
và x p hàng
vào kho

tùng,
khuy n
mãi, s a ch a,
hành, kho và phân
nh giá, kênh b o hành,..
lo i
s n phân ph
ph m

(Ngu n: Theo Michael Porter-Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance-1985)

Hình 1-3: Mơ hình chu i giá tr c a Michael E.Porter

Chu i giá tr c a doanh nghi p g n li n v i nhi u m ng ho

thi t k ,

s n xu t, bán hàng, phân ph i và h tr s n ph m c a mình. Các ho
th chia thành hai lo i chính: các ho
p là nh ng ho

p và các ho

ng mang tính v t ch

ng giá tr có

ng h tr . Ho

ng

n vi c t o ra s n ph m, bán

và chuy

tr sau bán hàng. Các ho t

ng h tr s b sung cho ho
qua vi c cung

p và t

tr l n nhau thông

u vào, công ngh , ngu n nhân l c và các ch

khác trong toàn doanh nghi p.
1.4.3. Mơ hình
Q
View

m xây d

c c nh tranh d a trên ngu n l c (Resource Based

RBV) c

ng cho r

tranh thì ngu n l c doanh nghi

c và duy trì l i th c nh
t quan tr ng, cơng ty s thành cơng

n u nó trang b các ngu n l c phù h p nh t và t t nh
chi

i v i vi c kinh doanh và

c c a doanh nghi p.
RBV không ch t p trung phân tích các ngu n l c bên trong mà nó cịn liên k t
l c bên trong v

ng bên ngoài. L i th c nh tranh s b thu hút v doanh

nghi p nào s h u nh ng ngu n l c ho

c t t nh t. Do v y, theo RBV, l i th