B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NG TH THU HIN
TÍN DNG BT NG SN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TRÊN A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH – THC TRNG VÀ GII PHÁP
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh, Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NG TH THU HIN
TÍN DNG BT NG SN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TRÊN A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH – THC TRNG VÀ GII PHÁP
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS NGUYN VN S
TP.H Chí Minh - Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là do chính tôi nghiên cu và thc hin. Các
thông tin và s liu đc s dng trong lun vn đc trích dn đy đ ngun tài
liu ti danh mc tài liu tham kho là hoàn toàn trung thc.
TP.H Chí Minh, ngày 05 tháng 11 nm 2013
ng Th Thu Hin
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NG TH THU HIN
TÍN DNG BT NG SN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TRÊN A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH – THC TRNG VÀ GII PHÁP
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh, Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NG TH THU HIN
TÍN DNG BT NG SN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI TRÊN A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH – THC TRNG VÀ GII PHÁP
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS NGUYN VN S
TP.H Chí Minh - Nm 2013
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC BNG BIU
U
DANH MC CÁC BIU
LI M U 1
CHNG 1:TNG QUAN V TH TRNG BT NG SN VÀ HOT
NG TÍN DNG BT NG SN 4
1.1 Tng quan v th trng bt đng sn 4
1.1.1 Bt đng sn và hàng hóa bt đng sn 4
1.1.1.1 Khái nim v bt đng sn và hàng hóa bt đng sn 4
1.1.1.2 Phân loi 5
1.1.2 Th trng bt đng sn và các yu t tác đng đn th trng bt đng Sn . 6
1.1.2.1 Th trng bt đng sn 6
1.1.2.2 c đim ca th trng bt đng sn 6
1.1.2.3 Các yu t tác đng đn th trng bt đng sn 8
1.1.3 Ri ro thuc th trng bt đng sn 10
1.2 Tng quan v hot đng tín dng bt đng sn 11
1.2.1 Khái nim tín dng bt đng sn 11
1.2.2 c trng ca tín dng bt đng sn 11
1.2.3 Các nhân t nh hng đn hot đng tín dng bt đng sn 12
1.2.3.1 Môi trng kinh t và môi trng pháp lý 12
1.2.3.2 S nh hng ca th trng bt đng sn 12
1.2.3.3 C ch, chính sách qun lý ca c quan nhà nc 13
1.2.3.4 Chính sách tin t, tín dng, lãi sut 13
1.2.3.5 nh hng, chin lc cho vay bt đng sn ca các Ngân hàng 13
1.2.3.6 Quá trình thc hin và trình đ chuyên môn nghip v ca nhng ch th
tham gia vào hot đng tín dng bt đng sn 13
1.2.3.7 Nng lc s dng vn và kh nng hot đng ca khách hàng 14
1.2.4 Vai trò ca tín dng bt đng sn 14
1.2.5 Các ri ro trong hot đng tín dng bt đng sn 15
1.2.5.1 Yu t ch quan 15
1.2.5.2 Yu t khách quan 16
1.3 Mt s nghiên cu thc nghim v hot đng tín dng bt đng sn và bài hc
kinh nghim thc tin Vit Nam 17
1.3.1 Tín dng bt đng sn ti M 17
1.3.2 Tín dng bt đng sn ti Singapore 18
1.3.3 Các bài hc kinh nghim thc tin ti Vit Nam 19
KT LUN CHNG 1 20
CHNG 2: THC TRNG TH TRNG BT NG SN VÀ HOT
NG TÍN DNG BT NG SN CA CÁC NHTM TRÊN A BÀN
TP.HCM 22
2.1 Phân tích bin đng ca th trng bt đng sn 22
2.1.1 Bin đng th trng bt đng sn thi gian qua trên đa bàn TP.HCM 22
2.1.1.1 Din bin 22
2.1.1.2 Nhng đim bt n tn ti 27
2.1.1.3 Nguyên nhân tn ti nhng đim bt n 29
2.1.2 Quan nim và d báo bin đng th trng bt đng sn trong thi gian ti . 29
2.2 Thc trng hot đng tín dng bt đng sn thi gian qua ca các NHTM trên đa
bàn TP.HCM 31
2.2.1 Phân tích bin đng d n bt đng sn 31
2.2.1.1 Tc đ tng d n BS qua các nm 31
2.2.1.2 T trng d n BS/tng d n 36
2.2.1.3 T trng các sn phm tín dng bt đng sn 37
2.2.1.4 Tín dng BS theo loi hình t chc 38
2.2.2 Thc trng th chp bt đng sn 39
2.2.2.1 T trng tài sn th chp là bt đng sn 39
2.2.2.2 T l cho vay trên giá tr tài sn th chp 40
2.2.2.3 Phng pháp đnh giá ca các NHTM 40
2.2.3 Thc trng v n xu tín dng bt dng sn thi gian va qua 41
2.2.4 Thc trng v ri ro ca tín dng bt đng sn trên đa bàn TP.HCM 43
2.2.4.1 Ri ro t nng lc ca cán b ngân hàng 43
2.2.4.2 Ri ro do quy trình cp tín dng 43
2.2.4.3 Ri ro v lãi sut 43
2.2.4.4 Ri ro do thiu thông tin 44
2.2.4.5 Ri ro v nhng thay đi chính sách ca c quan nhà nc 44
2.2.4.6 Ri ro t h thng lut pháp và vic thc thi lut pháp 44
2.3 ánh giá v cht lng hot đng tín dng bt đng sn ti các NHTM trên đa
bàn TP.HCM 46
2.3.1 Thành tu đã đt đc 46
2.3.2 Nhng đóng góp ca tín dng bt đng sn 46
2.3.3 Nhng hn ch ca tín dng BS 47
2.4 Thun li và khó khn trong hot đng tín dng bt đng sn ca các NHTM trên
đa bàn TP.HCM 48
2.4.1 Nhng thun li 48
2.4.1.1 H thng chính sách, pháp lut ca nhà nc 48
2.4.1.2 Li th có sn ca các NHTM trên đa bàn 48
2.4.1.3 Môi trng kinh t trên đa bàn TP.HCM rt thun li 49
2.4.2 Nhng khó khn 49
2.4.2.1 Nhng vng mc v th tc hành chính 49
2.4.2.2 Khó khn trong hot đng cho vay ca Ngân hàng 49
2.4.2.3 Nhng vn đ khác 50
KT LUN CHNG 2 50
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN DNG
BT NG SN CA CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP.HCM 51
3.1 nh hng phát trin hot đng tín dng bt đng sn trong thi gian ti 51
3.1.1 nh hng phát trin hot đng tín dng bt đng sn ca Ngân hàng 51
nhà nc 51
3.1.2 nh hng phát trin hot đng tín dng bt đng sn ca các NHTM trên
đa bàn TP.HCM 52
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng mc đích kinh doanh bt đng
sn 53
3.2.1 V phía các NHTM 53
3.2.1.1 Xây dng c ch cho vay riêng đi vi lnh vc Bt đng sn 53
3.2.1.2 Thm đnh giá tr tài sn thông qua mt công ty chuyên đnh giá hoc b
phn đc lp vi b phn cho vay 54
3.2.1.3 i vi hot đng huy đng vn cho th trng bt đng sn 54
3.2.1.4 Nâng cao cht lng đi ng nhân s 55
3.2.1.5 Xây dng và hoàn thin quy trình xp hng tín dng ni b 56
3.2.1.6 ng dng công ngh tin hc ngân hàng trong vic qun lý các khon cho
vay bt đng sn 57
3.2.1.7 ánh giá li khon vay và c cu li n 58
3.2.1.8 Nâng cao nng lc qun tr ri ro, đc bit là ri ro thanh khon và ri ro
lãi sut 59
3.2.2 V phía Ngân hàng nhà nc 60
3.2.2.1 Gii pháp ngun vn cho th trng bt đng sn 60
3.2.2.2 Gii pháp kim soát ri ro tín dng bt đng sn ca Ngân hàng Nhà
nc 61
3.2.2.3 Nâng cao hiu qu hot đng thông tin tín dng ngân hàng 62
3.2.3 V phía Chính Ph 63
3.2.3.1 C ch, chính sách đi vi th trng bt đng sn 63
3.2.3.2 To điu kin thun li cho ngun vn ca th trng bt đng sn 64
3.2.3.3 y mnh công khai, minh bch các thông tin đ n đnh th trng bt
đng sn 66
3.2.3.4 Phát trin th trng bt đng sn đng b vi các th trng khác, nht là
th trng tài chính, chng khoán 67
3.2.3.5 Gii pháp v t chc trong qun lý th trng bt đng sn 68
3.2.3.6 Gii pháp chính sách đ đo lng bt đng sn 68
3.2.3.7 Phát trin nhân lc và nâng cao nhn thc cng đng 69
3.2.4 V phía nhng nhà kinh doanh bt đng sn 70
3.2.4.1 Tng cng huy đng ngun vn 70
3.2.4.2 Tái c cu danh mc đu t 70
3.2.4.3 Rút ngn thi gian thc hin d án 70
3.2.4.4 ng dng công ngh hin đi đ tng nng sut lao đng 71
3.2.4.5 Chuyên nghip hóa trong hot đng kinh doanh BS 71
3.3 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng ngoài mc đích kinh doanh bt
đng sn. 71
3.3.1 Kin ngh các c quan nhà nc 71
3.3.2 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 72
3.3.3 Gii pháp ca các Ngân hàng Thng Mi trên đa bàn Tp.HCM 73
3.3.4 Kin ngh đi vi các ch đu t nhà Xã hi 74
3.3.5 Gii pháp đi vi nhng ngi đi vay mua nhà thc s 74
3.4 Gii pháp h tr 75
3.4.1 V quy đnh nhn và qun lý tài sn đm bo 75
3.4.2 V c ch đnh giá tài sn bo đm 76
3.4.3 V trình t, th tc th chp và đng ký giao dch bo đm nhm hn ch ri
ro phát sinh. 76
KT LUN CHNG 3 78
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
- DN: Doanh nghip
- NHNN: Ngân hàng nhà nc
- GDP: (Gross Domestic Product) Tng sn phm quc ni
- QSD: Quyn s dng
- FDI: Vn đu t trc tip nc ngoài
- VT: n v tính
- BCTC: Báo cáo tài chính
- BS: Bt đng sn
- NH: Ngân hàng
- TSB: Tài sn bo đm
- NFSC: y ban Giám sát tài chính Quc gia
- VAMC: Công ty Qun lý tài sn các T chc tín dng Vit Nam - XHCN:
Xã Hi Ch Ngha
- REIT: qu đu t tín thác bt đng sn
- ODA: Ngun vn h tr phát trin trc tip nc ngoài
- FDI: Vn đu t trc tip nc ngoài
- HTTTL: Hình thành trong tng lai
- CBTD: Cán b tín dng
- GDB: Giao dch bo đm
- NHTM: Ngân hàng thng mi
- TCTD: T chc tín dng
- TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
- UBND: y ban nhân dân
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Kt qu chuyn nhng, giao dch bo đm 23
Bng 2.2: FDI vào lnh vc bt đng sn qua các nm 25
Bng 2.3: T trng tài sn th chp là bt đng sn ti mt vài NHTM nm 2012
40
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1: S lng các cn h đã bán qua các nm 24
Biu đ 2.2: Tình hình cn h cho thuê qua các nm 25
Biu đ 2.3: S lng BS tn kho qua các nm 26
Biu đ 2.4: Thay đi giá chào bán cn h qua các nm 27
Biu đ 2.5: D n tín dng BS ti các ngân hàng trên đa bàn TP.HCM 32
Biu đ 2.6:Tc đ tng trng d n tín dng BS ca các NHTM trên đa bàn
TP.HCM 33
Biu đ 2.7: Tc đ tng tng d n, d n BS và giá nhà đt qua các nm 35
Biu đ 2.8: T trng d n tín dng BS trong tng d n ca các Ngân hàng trên
đa bàn TP.HCM 37
Biu đ 2.9: T trng d n cho vay BS ti các NHTM trên đa bàn TP.HCM
phân theo nhóm sn phm tín dng BS nm 2012 38
Biu đ 2.10: D n tín dng BS phân theo loi hình t chc tín dng nm 2012
39
Biu đ 2.11: T l n xu tín dng BS ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM giai
đon 2007- 2012. 42
1
LI M U
¬
TÍNH CP THIT CA TÀI
Xã hi ngày càng phát trin, Vit Nam ngày càng hi nhp sâu vi nn kinh t
th gii, đem đn nhiu c hi to ln đ phát trin cng nh nhng khó khn thách
thc cho nn kinh t đt nc.
Ngành ngân hàng cng không nm ngoài quy lut trên, thc t cho thy trong
nhng nm gn đây, Ngành Ngân hàng đã có nhng bc phát trin vt bc, đóng
mt vai trò không nh vào s phát trin chung ca nn kinh t đt nc. Tuy nhiên,
khi mà cánh ca hi nhp rng m thì các Ngân hàng đang phi đi mt vi nhng
thách thc nht đnh, thách thc v tim lc tài chính, công ngh, nng lc kinh
nghim qun tr, cht lng sn phm dch v… ây chính là vn đ thi s, luôn
đc NHNN quan tâm và ch đo sâu sát, NHNN đã đa ra nhiu bin pháp đ thc
hin. Nhng ch trng, ch đo ca Nhà nc nhm giúp các NHTM m rng quy
mô hot đng, nâng cao hiu qu kinh doanh, nâng cao nng lc cnh tranh và hòa
nhp tt vi nn kinh t trong khu vc và trên th gii.
Mt trong nhng gii pháp đ nâng cao nng lc cnh tranh ca các Ngân
hàng Thng Mi Vit Nam trong thi gian ti là qun tr ri ro tín dng đ gii
quyt vn đ n xu quc gia. Hot đng tín dng là hot đng mang li hiu qu
kinh doanh sng còn cho ngân hàng, đc bit hot đng tín dng bt đng sn ngày
càng gia tng và chim t trng ln trong tng d n tín dng ca các NHTM Vit
Nam.
Hin nay, th trng bt đng sn va trãi qua giai đon chìm lng xung và
nay đã bt đu vc dy, s tip tc là mt kênh đu t ln trong nn kinh t, nên
nhu cu vay vn cho nghip v đu t này càng gia tng đáng k. Thành Ph H
Chí Minh là ni mà hot đng tín dng bt dng sn luôn sôi đng và tc đ tng
trng d n đi vi lnh vc này luôn cao nht c nc. Tuy nhiên cng cn thy
rng, cho vay bt đng sn luôn tim n nhiu ri ro không nhng cho các Ngân
hàng Thng mi mà còn ri ro cho c ngi đi vay. Vy vic tìm hiu thc trng
và t đó đ ra nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng bt đng
2
sn là vic cn thit trong giai đon hin nay. Do đó, tôi chn đ tài “TÍN DNG
BT NG SN CA CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP.HCM – THC
TRNG VÀ GII PHÁP”.
¬ MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc đích nghiên cu ca lun vn tp trung vào các ni dung sau:
- Nghiên cu lý lun c bn v th trng bt đng sn và hot đng tín dng
bt đng sn.
- Tìm hiu và phân tích thc trng cho vay bt đng sn ca các NHTM ti
TP.HCM trong nhng nm gn đây. Trên c s đó rút ra u đim và hn ch ca
vic cho vay bt đng ti các NHTM ti Tp.HCM đ t đó phân tích các nguyên
nhân dn đn các hn ch đó.
- Phân tích các nhân t nh hng đn hot đng tín dng bt đng sn cho các
NHTM.
- xut các gii pháp nhm góp phn nâng cao hiu qu hot đng tín dng
bt đng sn ti các NHTM trên đa bàn Tp.HCM.
¬
I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
i tng nghiên cu ca lun vn là các Ngân hàng TMCP nm trên đa bàn
Tp.HCM và phm vi nghiên cu là khu vc Thành Ph H Chí Minh
¬
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Trong quá trình thc hin đ tài, tác gi s dng phng pháp phân tích, tng
hp s liu, kt hp vi các lý lun khoa hc đ làm rõ và xác đnh đc bn cht
vn đ cn nghiên cu đ t đó đa ra các đ xut, gii pháp gii quyt vn đ.
¬
KT CU CA LUN VN
Ngoài phn m đu và phn kt lun, lun vn đc cu trúc thành 3 chng:
Chng 1: C s lý lun chung v th trng bt đng sn và hot đng tín
dng bt đng sn ca các NHTM trên đa bàn Tp.HCM.
Chng 2: Thc trng hot đng tín bt đng sn ca các NHTM ti Tp.HCM
hin nay.
3
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng bt đng sn ti
các NHTM trên đa bàn Tp.HCM.
4
CHNG 1:TNG QUAN V TH TRNG BT NG
SN VÀ HOT NG TÍN DNG BT NG SN
1.1 Tng quan v th trng bt đng sn
1.1.1 Bt đng sn và hàng hóa bt đng sn
1.1.1.1 Khái nim v bt đng sn và hàng hóa bt đng sn
¬
Bt dng sn
Cho đn nay hu ht các nc trên th gii đu phân loi tài sn theo lut c
La mã, tc là phân loi tài sn thành “Bt đng sn” và “ng sn”. Nh vy BS
không ch là đt đai, ca ci trong lòng đt mà còn là tt c nhng gì đc to ra do
sc lao đng ca con ngi gn lin vi đt đai nh các công trình xây dng, mùa
màng, cây trng…và tt c nhng gì liên quan đn đt đai hay gn lin vi đt đai
theo không gian 3 chiu (chiu cao, chiu sâu, chiu rng) đ to thành mt dng
vt cht có cu trúc và công nng đc xác đnh.
nc ta cng tip cn vi cách đt vn đ nh vy, nên B lut Dân s 2005
đã quy đnh “Bt đng sn (BS) là các tài sn bao gm: t đai; Nhà, công trình
xây dng gn lin vi đt đai, k c các tài sn gn lin vi nhà, công trình xây
dng đó; Các tài sn khác gn lin vi đt đai; Các tài sn khác do pháp lut quy
đnh” (iu 174).
¬
Hàng hóa bt đng sn
Mt bt đng sn khi tr thành hàng hóa thì nó có giá tr và giá tr s dng
nhm thõa mãn nhu cu nào đó ca con ngi. Hàng hóa bt đng sn là các bt
đng sn đc đa ra giao dch trên th trng.
¬
c đim ca bt đng sn
Nh vy, theo quy đnh trên cho thy bt đng sn hàm cha hai đc đim sau:
- Th nht, bt đng sn là tài sn không di đng đc, trong đó bt đng sn
đin hình nht là đt đai, nhà . Mt khác do đc đim không di đng đc đó, nên
v trí bt đng sn thành ph hay nông thôn, khu vc trung tâm hay khu vc
xa trung tâm, đóng mt vai trò rt quan trng trong vic đnh giá bt đng sn.
5
- Th hai, công trình xây dng, tài sn khác nu nh không gn lin vi đt
đai, nhà thì không th xem là bt đng sn, nhng khi gn vi đt đai, nhà thì
đc xem là bt đng sn.
Xét v mt tích cc, bt đng sn là yu t vt cht có ích cho con ngi, là tài
nguyên ca quc gia và có tính lâu bn th hin rõ trong quá trình s dng đt đai
bi vì đt đai không b hao mòn.
Mt khác, đi vi bt đng sn là hàng hoá còn có th giao dch trên th trng
và mang li giá tr tng thêm cho nn kinh t thông qua vic chuyn t giá tr hin
vt sang tin t.
Tuy nhiên, mt hn ch ca bt đng sn chính là yu t bt đng sn không di
đng đc, và có tính khan him không th tng thêm dù dân s tng. ây chính là
nguyên nhân dn đn tng cung bt đng sn trong tng lai luôn thp hn so vi
tng nhu cu bt đng sn xét v dài hn.
1.1.1.2 Phân loi
BS đc phân chia thành nhiu loi, vi đc đim và yêu cu s dng rt
khác nhau. T kinh nghim ca nhiu nc và kt qu nghiên cu nc ta, BS
có th phân thành ba nhóm: BS có đu t xây dng, BS không đu t xây dng
và BS đc bit.
- Nhóm 1: BS có đu t xây dng gm: BS nhà , BS nhà xng và công
trình thng mi - dch v, BS h tng (h tng k thut, h tng xã hi), BS là
tr s làm vic vv Nhóm này có tác đng rt ln đn quá trình công nghip hoá,
hin đi hoá đt nc cng nh phát trin đô th bn vng. Nhng quan trng hn là
nhóm BS này chim tuyt đi đa s các giao dch trên th trng BS nc ta
cng nh trên th gii.
- Nhóm 2: BS không đu t xây dng: BS thuc nhóm này ch yu là đt
nông nghip (di dng t liu sn xut) bao gm các loi đt nông nghip, đt
rng, đt nuôi trng thu sn, đt làm mui, đt him, đt cha s dng v.v
6
- Nhóm 3: BS đc bit là nhng BS nh các công trình bo tn quc gia, di sn
vn hoá vt th, nhà th h, đình chùa, miu mo, ngha trang v.v…c đim ca
nhóm này là kh nng tham gia th trng rt thp.
Vic phân chia BS theo ba nhóm trên đây là rt cn thit đ bo đm cho
vic xây dng c ch chính sách phù hp và xác đnh mô hình qun lý đi vi th
trng BS.
1.1.2 Th trng bt đng sn và các yu t tác đng đn th trng bt đng
sn
1.1.2.1 Th trng bt đng sn
Khi hàng hóa bt đng sn đc đa ra giao dch thì xut hin th trng bt
đng sn. Tuy nhiên, bt đng sn khác vi hàng hóa khác ch nó không ch đc
đem ra mua bán mà còn là đi tng ca nhiu giao dch khác nh trao đi, cho
thuê, th chp, bo him, chuyn nhng quyn s hu và quyn s dng bt đng
sn, Nên th trng bt đng sn có th hiu mt cách khái quát nh sau: “Th
trng bt đng sn là tng th các giao dch v bt đng sn da trên các quan h
hàng hóa, tin t din ra trong mt thi gian và không gian nht đnh”
1.1.2.2 c đim ca th trng bt đng sn
̶ Giao dch bt đng sn là giao dch quyn và li ích cha đng trong
BS
Giao dch bt đng sn là giao dch các quyn và li ích ca bt đng sn.Vi
hàng hóa khác khi mua ta đem nó v, ngc li vi bt đng sn khi mua ta phi
đn vi nó. Nh vy giao dch bt đng sn không phi là giao dch bn thân bt
đng sn mà là giao dch các quyn và li ích cha đng trong bt đng sn. Thuc
tính này đòi hi khi giao dch bt đng sn, đnh giá bt đng sn phi đc bit quan
tâm đn li ích mà bt đng sn đem li.
̶
Th trng BS mang tính vùng, tính khu vc, không tp trung và tri
rng trên các vùng ca đt nc
BS là mt loi hàng hoá c đnh và không th di di v mt v trí và nó chu nh
hng ca các yu t tp quán, tâm lý, th hiu. Trong khi đó, tâm lý, tp quán, th
7
hiu ca mi vùng, mi đa phng li khác nhau. Chính vì vy, hot đng ca th
trng BS mang tính đa phng sâu sc và cn đn các dch v trung gian. Mt
khác, th trng BS mang tính không tp trung mà tri rng mi vùng trên đt
nc. Bên cnh đó, mi th trng có điu kin t nhiên và trình đ phát trin kinh
t-vn hoá-xã hi khác nhau dn đn quy mô và trình đ phát trin ca th trng
BS khác nhau.
̶
Th trng bt đng sn có chu k
Do đc đim không di ri đc và đc đim “tr” ca cung so vi cu nên th
trng bt đng sn luôn có tính chu k. Chu kì dao đng ca th trng BS gm
có 4 giai đon: phn vinh (sôi đng), suy thoái (có du hiu chng li), tiêu điu
(đóng bng) và phc hi (nóng dn lên có th gây “st”). Chng hn nh th trng
BS nc M trong khong 1 th k (1870-1973) tri qua 6 chu kì dao đng, bình
quân mi chu kì khong 18 nm; th trng BS nc Nht t 1956 đn nay tri
qua 4 chu kì, mi chu kì khong 10 nm.
̶ Th trng bt đng sn có tính thanh khon thp
Bt đng sn có giá tr ln, qua nhiu th tc công chng, np thu, làm trc
b…đng thi bt đng sn mang nhiu yu t tâm lý, xã hi nên ngi mua rt cân
nhc. Do vy, vic mua bán bt đng sn rt chm, yu t này to nên tính thanh
khon thp ca bt đng sn. Ngoài ra Vit nam còn tính tâm lý by đàn, giao
dch theo phong trào và không chuyên nghip càng to tính thanh khon thp cho
th trng bt đng sn nht là khi th trng xung.
̶ Th trng bt đng sn là th trng khó thâm nhp, cnh tranh
không hoàn ho, d ny sinh tình trng đc quyn.
c đim này xut phát t nhng đc trng riêng ca mi vùng, chu s chi
phi ca điu kin t nhiên cng nh truyn thng và tp quán, th hiu, tâm lý xã
hi trong quá trình s dng bt đng sn. S tác đng ca Nhà nc là mt trong
các yu t to nên tính không hoàn ho ca th trng BS. Bt kì Nhà nc nào
đu có s can thip vào th trng BS các mc đ khác nhau, trong đó ch yu
là đt đai đ thc hin các mc tiêu phát trin chung. Mt khác, th trng BS
8
không hoàn ho còn do tính cht không tái to đc ca đt, nên th trng BS
mang tính đc quyn, đu c nhiu hn các th trng hàng hoá khác.
̶
Th trng BS chu s chi phi ca yu t pháp lut
BS là tài sn ln ca mi quc gia, là hàng hoá đc bit, các giao dch v
BS tác đng mnh m đn hu ht các hot đng kinh t - xã hi. Do đó, các vn
đ v BS đu chu s chi phi và điu chnh cht ch ca h thng các vn bn
quy phm pháp lut riêng v BS, đc bit là h thng các vn bn quy phm pháp
lut v đt đai và nhà . c đim này đc bit đúng nc ta do th trng đt đai
cp I (th trng s cp-giao đt và cho thuê đt) là chu tác đng ln nht ca các
quyt đnh ca Nhà nc.
̶
Th trng BS có mi liên h mt thit vi th trng vn và tài chính.
ng thái phát trin ca th trng BS tác đng ti nhiu loi th trng
trong nn kinh t
Khi BS tham gia lu thông trên th trng, các giá tr cng nh các quyn v
BS đc đem ra trao đi, mua bán, kinh doanh v.v , gii quyt vn đ lu thông
tin t, thu hi vn đu t và mang li li nhun cho các bên giao dch. iu này
chng t th trng BS là đu ra quan trng ca th trng vn. Ngc li, th
trng BS hot đng tt là c s đ huy đng đc ngun tài chính ln cho phát
trin kinh t thông qua th chp và gii ngân.
Ngoài ra, th trng BS còn có quan h trc tip vi th trng xây dng và
qua đó bc cu ti các th trng vt liu xây dng và đ ni tht, th trng lao
đng v.v dao đng ca th trng này có nh hng lan to ti s phát trin n
đnh ca nn kinh t quc dân.
1.1.2.3 Các yu t tác đng đn th trng bt đng sn
¬
Thông tin và nim tin
Vi nhng đc trng ca th trng BS, yu t thông tin là yu t cn thit
và quan trng đ nhm đm bo li ích chính đáng ca ngi mua, bo đm tính an
toàn trong hot đng đu t đng thi tránh đc s tranh chp gia công ty BS
và khách hàng, Bên cnh đó, khi lng cu v nhà trong mt thi k nht đnh
9
tng hay gim không phi ch vì lý do cu v nhà tng hay gim mà quan trng
ph thuc vào nim tin vào s lên xung ca th trng, k vng v li nhun ca
khách hàng bin đng nh th nào.
¬
Yu t pháp lý và tài chính
V yu t pháp lý: Quá trình phát trin ca th trng BS luôn đc gn lin
và chu s tác đng mnh m t nhng c ch, chính sách, pháp lut ca Nhà nc.
Chính vì vy, các hot đng đu t, khai thác, qun lý và kinh doanh BS là
phng tin truyn ti nhng thông tin liên quan v mt pháp lý đn th trng và
đc nhà nc can thip, điu tit bng nhng bin pháp trc tip hoc gián tip.
V yu t tài chính: D án đu t BS là nhng d án đu t dài hn nhng
do không tip cn đc các ngun vn tín dng dài hn nên các nhà đu t đã dùng
ngun vn ngn hn đ đu t vi hi vng sn phm s tiêu th nhanh, thu hi đc
vn đm bo kh nng tr lãi và gc cho ngân hàng. Vì vy khon chi phí tài chính
trong các d án BS thng khá ln là mt trong nhng nguyên nhân làm giá sn
phm tng cao.
Ngoài ra, vic hình thành các qu đu t vào th trng BS cng là yu t
quan trng đ đm bo tính dài hn ca th trng và đáp ng đc nhu cu ca th
trng BS.
¬
Nhng tin b k thut ng dng trong xây dng và kin trúc
Nhng tin b k thut ng dng trong xây dng và kin trúc góp phn làm
cho thi gian thi công rút ngn, cht lng công trình nâng cao, là c s đ đy
nhanh ngun cung bt đng sn là nhà, cn h, vn phòng cho thuê, trên th
trng bt đng sn.
¬
Các yu t thuc v kinh t v mô khác
Bao gm các yu t có liên quan mt thit vi th trng nh: Tình hình cung -
cu BS trong khu vc, quy hoch và chính sách ca đa phng, đc đim ca
nhng ngi tham gia th trng BS trong khu vc, các điu kin ca th trng
BS trong khu vc. Hin trng các vùng lân cn nh h thng c s h tng: đng
sá, h thng thông tin liên lc, s gia tng dân s, quá trình đô th hóa, mc đ tng
10
trng GDP hàng nm ca vùng, thu nhp hàng nm ca ngi dân trong vùng so
vi các vùng khác, kh nng đáp ng nhu cu tín dng ca h thng tín dng trong
vùng,…Vic tìm hiu các yu t tác đng đn th trng BS có ý ngha quan trng
trong vic xác đnh phng hng phát trin bn vng th trng này.
1.1.3 Ri ro thuc th trng bt đng sn
Xut phát t bn cht ca hàng hóa bt đng sn làm cho th trng bt đng
sn là mt th trng đy ri ro:
- S phát trin bong bóng ca th trng bt đng sn: Thông tin v các d án
bt đng sn trên th trng đc cung cp rt m h và cha có tính chuyên nghip
cao, nhiu công ty kinh doanh bt đng sn đa ra thông tin liên quan đn d án đu
t mà h ch mi tha thun mua đt, hoc ch mi chp thun v ch trng đu t
v.v Nhng đng thái này to nên “cu o”ca th trng và góp phn đa đn
nhng cn “st” đt khin cho các d án bt đng sn có s chênh lch rt ln v
giá so vi giá tr thc ca nó.
- Hin tng đu c trên th trng này là rt nhiu: Chính s tham gia ca
nhà đu c làm cho giá c BS đy lên mt cách nhanh chóng, to giá o. ây
chính là nguyên nhân dn đn bong bong th trng, to ra nhng cn st nóng lnh
trên th trng.
- Th trng bt đng sn là mt th trng không hoàn ho: nht là các thông
tin v phát trin và quy hoch không đc công khai rõ ràng làm cho các đi tng
tham gia vào th trng có nhng quyt đnh không đúng. iu này làm cho tính
minh bch c th trng này thp hn các th trng khác.
- S thiu chuyên nghip trong qun lý nhà nc: đã khin th trng này hot
đng mang nhiu tính t phát và d tn thng, th hin nhiu khuyt tt, h thng
pháp lut cha đng b, h thng thu cha đc đi mi, h thng đng ký bt
đng sn đang b chia ct, h thng qun lý cha công khai, minh bch, cha đ d
dàng trong thc hin quyn th chp, bo lãnh, góp vn bng bt đng sn.
- Nng lc ca các doanh nghip bt đng sn: th trng bt đng sn vn rt
hp dn do chênh lch cung cu quá ln. Do đó, hin nay không ít các doanh nghip
11
không chuyên cng tham gia kinh doanh bt đng sn, hot đng vi tính chuyên
nghip không cao. Ngoài ra, quy mô vn nh không phù hp vi yêu cu ca th
trng cng là điu rt đáng quan tâm. Nng lc yu kém khin cho nhiu doanh
nghip không có đc chin lc kinh doanh thích hp, góp phn gây ra tình trng
hn lon cho th trng bt đng sn, và tác đng xu đn hiu qu đu t.
- Quy hoch tng th: Vic thiu nht quán trong công tác quy hoch đã gây ra
nhng khó khn nht đnh cho các ch đu t trong vic phát trin và trin khai các
d án bt đng sn, làm gim giá tr ca các d án đu t.
1.2 Tng quan v hot đng tín dng bt đng sn
1.2.1 Khái nim tín dng bt đng sn
Tín dng bt đng sn là quan h tín dng gia ngân hàng vi khách hàng (th
nhân hoc pháp nhân) liên quan đn lnh vc bt đng sn. Theo đó, tín dng bt
đng sn là vic ngân hàng cp vn cho khách hàng cn c vào mc đích vay vn
ca khách hàng liên quan đn bt đng sn. Tín dng ngân hàng đi vi lnh vc bt
đng sn bao gm c hai hình thc: va đáp ng nhu cu đu t kinh doanh bt
đng sn ca nhà đu t, va đáp ng nhu cu nhà ca ngi dân, bao gm các
hot đng nh: cho vay đu t kinh doanh bt đng sn, cho vay xây dng nhà đ
hoc đ bán, Cho vay xây dng nhà xng, cho vay sa cha mua bán nhà ca, cho
vay xây dng hoàn thin c s h tng các d án, cho vay mua nhà tr góp, cho vay
xây dng vn phòng cho thuê,
1.2.2 c trng ca tín dng bt đng sn
Ngoài nhng đc đim ca th trng tín dng thông thng thì tín dng bt
đng sn có nhng đc trng, do tính cht đc bit ca hàng hóa bt đng sn mang
li:
- Th trng tín dng bt đng sn thng là th trng tín dng trung dài hn:
do bt đng sn là nhng hàng hóa có thi gian hình thành dài, trung bình t 5 nm
tr lên, nên vic hoàn tín dng đòi hi phi có thi gian dài.
- Ngi đi vay thng gii ngân theo tin đ ca d án: Vic đu t d án bt
đng sn cn vn ln, vn đu t s dàn tri theo tng giai đon: đn bù gii phóng
12
mt bng, xây dng c s h tng, nn móng, xây thô và hoàn thin, Vì th, nhà
đu t cn khon tin ln cho d án, nhng nhng khan tin này cn theo tng giai
đan khác nhau. Do đó nu gii ngân theo tng giai đon s gim áp lc v lãi sut
và hn ch tình trng s dng vn sai mc đích.
- Là th trng có đ ri ro cao: xut phát t bn thân th trng bt đng sn
là mt th trng tim n nhiu ri ro nh: đu c, tng giá o, mt cân đi cung
cu, iu này làm cho kh nng thanh toán ca các khan tín dng ca ngi đi
vay gp rt nhiu khó khn, gây nh hng hoc mt kh nng thanh toán. Do vy,
vic thu hi các khan tín dng là mt vn đ nan gii, n xu tng lên mt cách
nhanh chóng, nguy c đ v tín dng là rt cao.
1.2.3 Các nhân t nh hng đn hot đng tín dng bt đng sn
1.2.3.1 Môi trng kinh t và môi trng pháp lý
¬
Môi trng kinh t
Bn cht ca hot đng NHTM là da vào các ngun vn nhàn ri trong nn
kinh t đ tin hành cho khách hàng vay, đáp ng nhu cu vn tr li cho nn kinh
t. Nó va là mt nhân t tác đng đn s phát trin ca nn kinh t, nhng đng
thi mi bin đng ca môi trng kinh t cng đu nh hng đn hot đng ca
các NHTM. Do đó, mt nn kinh t n đnh và phát trin s to điu kin thun li
cho hot đng tín dng BS nói riêng và hot đng ngân hàng nói chung.
¬
Môi trng pháp lý
Trong mi lnh vc hot đng kinh doanh, pháp lý là yu t có ý ngha đnh
hng cho các doanh nghip, đc bit đi vi hot đng kinh doanh ngân hàng.
Thc hin đúng các qui đnh v pháp lý s giúp các ngân hàng gim thiu đc ri
ro. Ngc li, nu các quy đnh pháp lý không rõ ràng, chng chéo hoc trái ngc
ln nhau thì s nh hng xu đn hot đng ngân hàng nói chung và hot đng tín
dng BS nói riêng.
1.2.3.2 S nh hng ca th trng bt đng sn
Do tính cht các khon vay bt đng sn là nhng khon vay có tài sn th
chp ch yu hình thành t vn vay. Vì vy bt c mt s bin đng nào ca th