GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC TÀI CHÍNH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI.PDF

BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH





QUỄCHăTHăHIăYN


GIIăPHỄPăNỂNG CAOăNNGăLCă
TĨIăCHệNHăCAăCỄCăNGÂN HÀNG
THNG MIăCăPHNăVITăNAMă
THÔNG QUA HOTăNGăSỄPăNHPăVĨă
MUAăLI



LUNăVNăTHCăSăKINHăT






Tp.ăHăChíăMinh ậ Nmă2014
BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH


QUỄCHăTHăHIăYN


GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăNNGăLCăTĨIăCHệNHă
CAăCỄCăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIăCăPHNă
VITăNAMăTHỌNGăQUAăHOTăNGăSỄPăNHPă
VĨăMUAăLI


Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăs : 60340201


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS. VÕ HOÀNG KHIÊM




Tp.ăHăChíăMinhăậ Nmă2014
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn nƠy lƠ do chính tôi nghiên cu vƠ thc hin,
vi s h tr ca ngi hng dn khoa hc lƠ TS. Võ HoƠng Khiêm. Các s liu
vƠ thông tin s dng trong lun vn lƠ trung thc vƠ có ngun gc đc ghi chú rõ
ràng.
Tp. H Chí Minh, ngày 04 tháng 01 nm 2014

Tácăgiălunăvn



QuáchăThăHiăYn


MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT
DANHăMCăCỄCăBNG,ăBIU
DANHăMCăCỄCăHỊNHăV,ăăTH
LIăMăU
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăNNGăLCă TĨIăCHệNHăCAăNHTM
VÀ HOTăNGăSỄPăNHP,ăMUAăLIăNGỂNăHĨNG 1
1.1. LỦălunăvănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM 1
1.1.1. Khái nim v nng lc tƠi chính ca NHTM 1
1.1.2. Các ch tiêu đánh giá nng lc tƠi chính ca NHTM 2
1.1.2.1. Quy mô vn t có 2
1.1.2.2. T l an toƠn vn ti thiu 3
1.1.2.3. Cht lng tƠi sn 4
1.1.2.4. Kh nng thanh khon 5
1.1.2.5. Kh nng sinh li 6
1.1.3. Các nhơn t nh hng đn nng lc tƠi chính ca NHTM 7
1.1.3.1. Nhóm nhơn t khách quan 7
1.1.3.2. Nhóm nhơn t ch quan 9
1.1.4. Các bin pháp nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTM 10
1.1.4.1. Tng vn t có 11
1.1.4.2. Sáp nhp vƠ mua li ngơn hƠng 12

1.1.4.3. C cu li danh mc tƠi sn cho phù hp 12
1.1.4.4. a dng hóa thu nhp vƠ kim soát cht ch chi phí 13
1.1.5. S cn thit nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTM 14
1.1.5.1. áp ng yêu cu hi nhp tƠi chính quc t 14
1.1.5.2. áp ng yêu cu ti đa hóa li nhun vƠ đt mc tiêu tng trng14
1.1.5.3. áp ng yêu cu ngƠy cƠng cao ca khách hƠng 15


1.2. LỦălunăvăhotăđngăsápănhp,ămuaăliă(M&A)ăngơnăhƠng 16
1.2.1. Khái nim sáp nhp, mua li ngơn hƠng 16
1.2.2. Các hình thc M&A ngơn hƠng 17
1.2.2.1. Da vƠo mi quan h gia các ngơn hƠng tin hƠnh sáp nhp 17
1.2.2.2. Da trên cách thc c cu tƠi chính 18
1.2.2.3. Da trên phm vi lƣnh th 19
1.2.2.4. Da trên chin lc sáp nhp vƠ mua li 19
1.2.3. Các đng c thc hin M&A ngơn hƠng 20
1.2.3.1. Nơng cao nng lc cnh tranh ca NHTM 20
1.2.3.2. Gia tng tim nng li nhun, hn ch ri ro 20
1.2.3.3. Tái cu trúc h thng ngơn hƠng sau khng hong tƠi chính 21
1.2.3.4. ng c v thu vƠ th trng 21
1.2.4. Các phng thc thc hin M&A ngơn hƠng 22
1.2.4.1. ChƠo thu (Tender offer) 22
1.2.4.2. Lôi kéo c đông bt mƣn (Proxy fights) 22
1.2.4.3. Thng lng t nguyn (Friendly mergers) 22
1.2.4.4. Thu gom c phiu trên th trng chng khoán 23
1.2.4.5. Mua li tƠi sn ngơn hƠng 23
1.2.5. Li ích vƠ hn ch ca hot đng M&A ngơn hƠng 24
1.2.5.1. Li ích ca hot đng M&A ngơn hƠng 24
1.2.5.2. Hn ch ca hot đng M&A ngân hàng 26
1.3. Kinhă nghimă vă nơngă caoă nngă lcă tƠiă chínhă thôngă quaă hotă đngă

M&AăcaăcácăngơnăhƠngătrênăthăgiiăvƠăbƠiăhcăđiăviăcácăNHTMăVităNam
28
1.3.1. S lc v hot đng M&A ngơn hƠng trên th gii 28
1.3.1.1. Ti M 29
1.3.1.2. Ti chơu Âu 31
1.3.1.3. Ti chơu Á 32
1.3.2. BƠi hc kinh nghim đi vi các NHTM Vit Nam 33


KT LUN CHNG 1 34
CHNGă2:ăTHCăTINăNỂNGăCAOăNNGăLCăTĨIăCHệNHăCAăCỄCă
NHTMCPăVITăNAM THÔNG QUA HOTăNGăSỄPăNHP,ăMUAăLI
35
2.1. ThcătrngănngălcătƠiăchínhăcaăcácăNHTMCPăVităNam 35
2.1.1. Quy mô vn t có 35
2.1.2. T l an toƠn vn ti thiu 38
2.1.3. Quy mô vƠ cht lng tƠi sn 40
2.1.4. Kh nng thanh khon 46
2.1.5. Kh nng sinh li 47
2.2. Thcă tină nâng caoă nngă lcă tƠiă chínhă caă cácă NHTMCPă Vită Nam
thôngăquaăhotăđngăM&A 50
2.2.1. Khung pháp lý liên quan đn hot đng M&A ngơn hƠng ti Vit Nam 50
2.2.2. Hot đng M&A ngơn hƠng ti Vit Nam giai đon 2007 ậ 2012 51
2.2.2.1. Thng v sáp nhp NHTMCP Liên Vit (LienVietBank) vƠ Công
ty Dch v Tit kim Bu đin (VPSC) 52
2.2.2.2. Thng v hp nht NHTMCP SƠi Gòn (SCB), NHTMCP  Nht
(Ficombank) vƠ NHTMCP Vit Nam Tín Ngha (TinNghiaBank) 54
2.2.2.3. Thng v sáp nhp NHTMCP NhƠ HƠ Ni (Habubank) vƠo
NHTMCP Sài Gòn ậ HƠ Ni (SHB) 56
2.2.3. ánh giá hiu qu nơng cao nng lc tƠi chính ca các NHTMCP Vit Nam

thông qua hot đng M&A 58
2.2.3.1. Nhng kt qu đt đc 58
2.2.3.2. Nhng mt hn ch 59
2.2.3.3. Nguyên nhân hn ch 62
KT LUN CHNG 2 64
CHNGă3:ăGIIăPHỄPăNỂNGăCAOăNNGăLCăTĨIăCHệNHăCAăCÁC
NHTMCPăVITăNAM THỌNGăQUAăHOTăNGăSỄPăNHP,ăMUAăLI
65


3.1. Chătrngă vƠăđnhă hngăcaă Chínhăphă trongăvică nơngăcaoă nngă
lcătƠiăchínhăcaăcácăNHTMCPăVităNamăthôngăquaăhotăđngăM&A 65
3.2. GiiăphápăđiăviăcácăNHTMCPăVităNam 66
3.2.1. Nâng cao nhn thc v hot đng M&A 66
3.2.2. Ch đng tìm kim đi tác khi cn thit tin hƠnh M&A 67
3.2.3. Gii quyt tt nhng vn đ hu M&A 71
3.3. KinănghăđiăviăChínhăphăvƠăNHNN 74
3.3.1. i mi vƠ hoƠn thin h thng các vn bn pháp lý v hot đng ngân
hàng 74
3.3.2. Xơy dng h thng hƠnh lang pháp lý hp lý vƠ cht ch hn cho hot đng
M&A ngơn hƠng, phù hp vi thông l quc t 75
3.3.3. Tng tính ch đng cho các ngơn hƠng trong vic tìm kim đi tác 76
3.3.4. Nơng cao vai trò ca NHNN trong vic đnh hng vƠ h tr, thúc đy hot
đng M&A ngơn hƠng 77
KT LUN CHNG 3 79
KTăLUN
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC

DANHăMCăCÁC CH VITăTT

CAR : Capital Adequacy Ratio (T l an toƠn vn ti thiu)
HQT : Hi đng qun tr
M&A : Mergers and Acquisitions (Mua li vƠ sáp nhp)
NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc
NHTM : Ngơn hƠng thng mi
NHTMCP : Ngơn hƠng thng mi c phn
NHTMNN : Ngơn hƠng thng mi NhƠ nc
ROA : Return On Asset (T l thu nhp trên tng tƠi sn)
ROE : Return On Equity (T l thu nhp trên vn ch s hu)
TCTD : T chc tín dng
WTO : World Trade Organization (T chc thng mi th gii)


DANHăMCăCỄCăBNG,ăBIU

Bng 1.1: Mt s thng v M&A ngơn hƠng có giá tr ln trên th gii 28
Bng 2.1: Vn điu l ca các NHTMCP qua các nm 36
Bng 2.2: T l an toƠn vn ti thiu ca các NHTMCP qua các nm 40
Bng 2.3: T trng tng tƠi sn ca các NHTM so vi toƠn h thng 40
Bng 2.4: T l cho vay/huy đng ca các NHTMCP qua các nm 46
Bng 2.5: T l ROA vƠ ROE ca các NHTM qua các nm 47
Bng 2.6: T l ROA vƠ ROE ca các NHTMCP qua các nm 48
Bng 2.7: Tc đ tng trng li nhun sau thu ca các NHTMCP qua các nm . 48
Bng 2.8: T l ROA vƠ ROE ngành ngân hàng ca mt s quc gia nm 2011 49
Bng 2.9: Mt s ch tiêu tƠi chính ca LienVietBank qua các nm 54
Bng 2.10: Mt s ch tiêu tƠi chính ca SCB, Ficombank vƠ TinNghiaBank trc
vƠ sau hp nht 56

DANHăMCăCỄCăHỊNHăV,ăăTH

Hình 2.1: T l an toƠn vn ti thiu ca các NHTM nm 2011, 2012 39
Hình 2.2: Th phn huy đng ca các NHTM qua các nm 41
Hình 2.3: Th phn tín dng ca các NHTM qua các nm 41
Hình 2.4: Tng tƠi sn ca các NHTMCP qua các nm 42
Hình 2.5: T l và tc đ tng trng n xu ca h thng ngân hàng Vit Nam qua
các nm 44
Hình 2.6: T l n xu ca các NHTMCP nm 2012 45


LI MăU

1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Nng lc tƠi chính lƠ mt trong nhng yu t quan trng góp phn nơng cao
nng lc cnh tranh ca h thng ngơn hƠng thng mi (NHTM). Ngày nay, các
NHTM ráo rit chy đua trong vic đa dng hóa sn phm, dch v, đi mi công
ngh hay nơng cao cht lng ngun nhơn lc nhm thu hút khách hƠng. Tuy nhiên,
nu các NHTM không chú trng đn tim lc tƠi chính, không cng c vƠ nơng cao
nng lc tƠi chính thì hot đng kinh doanh s gp nhiu tr ngi. c bit, do nh
hng ca khng hong tƠi chính toƠn cu vƠ tình hình lm phát cao trong nc,
hot đng kinh doanh ca các ngơn hƠng thng mi c phn (NHTMCP) Vit Nam
gp không ít khó khn trong vn đ huy đng vn, x lý n xu… ng thi, trc
đ án “C cu li h thng các t chc tín dng (TCTD) giai đon 2011 ậ 2015” do
Chính ph phê duyt thì vic nơng cao nng lc tƠi chính lƠ vn đ sng còn ca các
NHTMCP Vit Nam trc xu th hi nhp vƠ cnh tranh ngƠy cƠng gay gt.
Hot đng sáp nhp, mua li ngơn hƠng khá ph bin  các quc gia phát

trin. c bit, sau mi cuc khng hong tƠi chính thì lƠn sóng sáp nhp, mua li
ngơn hƠng li din ra mnh m hn bao gi ht. Hot đng nƠy đƣ ci t li h
thng ngơn hƠng, to nên nhng tp đoƠn tƠi chính ngơn hƠng vng mnh. Trong đ
án tái c cu h thng ngơn hƠng, gii pháp sáp nhp, hp nht, mua li cng đc
Chính ph khuyn khích thc hin. Nu hot đng sáp nhp vƠ mua li din ra mt
cách mnh m và có bƠi bn s góp phn nâng cao nng lc tƠi chính ca các
NHTMCP Vit Nam, to ra mt h thng ngân hàng lành mnh, hiu qu, hot
đng ngày càng phù hp hn vi các chun mc và thông l quc t, có sc sng và
kh nng cnh tranh tt trong môi trng kinh t trong nc và quc t đy bin
đng. Xut phát t thc t trên, tác gi chn đ tài “Ảii pháp nâng cao nng lc
tài chính ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam thông qua hot đng
sáp nhp và mua li” làm lun vn tt nghip cao hc.



2. Mcătiêuănghiênăcu
2.1. Mcătiêuătng quát
Phơn tích vai trò ca hot đng sáp nhp vƠ mua li trong vic nơng cao nng
lc tƠi chính ca h thng NHTMCP Vit Nam.
2.2. Mcătiêuăcăth
 LƠm sáng t mt s vn đ c bn v nng lc tƠi chính và nâng cao
nng lc tƠi chính ca NHTM. Bên cnh đó, cng lƠm rõ mt s lý lun liên quan
đn hot đng sáp nhp, mua li ngơn hƠng vƠ vai trò ca hot đng sáp nhp, mua
li trong vic nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTM.
 Kho sát, đánh giá thc trng nng lc tƠi chính ca h thng NHTMCP
Vit Nam vƠ thc tin nơng cao nng lc tƠi chính ca các ngơn hƠng thông qua
hot đng sáp nhp vƠ mua li; t đó đánh giá vai trò ca hot đng sáp nhp, mua
li ngơn hƠng trong vic nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTMCP Vit Nam.
  xut các gii pháp góp phn nơng cao nng lc tƠi chính ca các
NHTMCP Vit Nam thông qua hot đng sáp nhp vƠ mua li.

3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
 i tng nghiên cu: H thng khái nim v nng lc tƠi chính ca
NHTM, v sáp nhp, mua li ngơn hƠng vƠ vai trò ca hot đng sáp nhp, mua li
trong vic nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTM.
 Phm vi nghiên cu: Trng tơm nghiên cu lƠ thc trng nng lc tƠi
chính ca các NHTMCP Vit Nam vƠ thc tin hot đng sáp nhp, mua li ngơn
hƠng ti Vit Nam trong giai đon 2007 ậ 2012, t khi Vit Nam gia nhp T chc
thng mi th gii ậ WTO.
4. Phngăphápănghiênăcu
S dng tng hp các phng pháp nghiên cu khoa hc kt hp vi các
phng pháp thng kê, tng hp, so sánh, phơn tích… đi t c s lý thuyt đn thc
tin nhm gii quyt và làm sáng t mc tiêu nghiên cu ca lun vn. ng thi,
tip thu ý kin ca nhiu chuyên gia, cán b qun lý, điu hƠnh v các vn đ có
liên quan đ hoƠn thin gii pháp.


5. Niădung
Ni dung ca lun vn gm ba phn chính:
Chng 1: C s lý lun v nng lc tƠi chính ca NHTM vƠ hot đng sáp
nhp, mua li ngơn hƠng.
Chng 2: Thc tin nơng cao nng lc tƠi chính ca các NHTMCP Vit
Nam thông qua hot đng sáp nhp, mua li.
Chng 3: Gii pháp nơng cao nng lc tƠi chính ca các NHTMCP Vit
Nam thông qua hot đng sáp nhp, mua li.
1


CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăNNGăLCăTĨIăCHệNHăCAăNHTM
VĨăHOTăNGăSỄPăNHP,ăMUAăLIăNGỂNăHĨNG

1.1. LỦălunăvănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM
1.1.1. KháiănimăvănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM
Nng lc tƠi chính không phi lƠ mt khái nim mi, song t trc đn nay
khái nim nƠy cha đc nghiên cu mt cách đy đ vƠ có h thng. Theo t đin
ting Vit, “nng lc” lƠ kh nng, điu kin ch quan hoc t nhiên sn có đ thc
hin mt hot đng nƠo đó. “TƠi chính” lƠ s vn đng ca vn tin t din ra  mi
ch th trong xƣ hi, nó phn ánh tng hp các mi quan h kinh t phát sinh trong
phơn phi các ngun tƠi chính thông qua vic to lp và s dng các qu tin t
nhm đáp ng các nhu cu khác nhau ca các ch th trong xƣ hi. Tài chính là s
vn đng ca tin t ch vi 2 chc nng lƠ phng tin thanh toán vƠ phng tin
ct tr và vi đc tính riêng ca tài chính trong phân phi là luôn gn vi vic to
lp và s dng các qu tin t nht đnh.
Nu nh nng lc tài chính ca mt doanh nghip là ngun lc tài chính ca
bn thân doanh nghip, là kh nng to tin, t chc lu chuyn tin hp lý, đm
bo kh nng thanh toán th hin  quy mô vn, cht lng tài sn và kh nng sinh
li… đ đ đm bo và duy trì hot đng kinh doanh đc tin hành bình thng
thì nng lc tài chính ca mt NHTM là kh nng to lp ngun vn và s dng vn
phát sinh trong quá trình hot đng kinh doanh ca ngân hàng, th hin  quy mô
vn t có, cht lng tài sn, cht lng ngun vn, kh nng sinh li và kh nng
đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh. Nói cách khác, nng lc tài chính là
kh nng, lƠ sc mnh ni lc giúp ngân hàng có th phn ng linh hot trc mi
s thay đi tích cc hay tiêu cc ca th trng nh kh nng nm bt c hi kinh
doanh kim li hay chính là sc đ kháng ca ngơn hƠng trc nhng ri ro phi
đi mt. Nng lc tài chính không ch th hin sc mnh hin ti mà còn là sc
mnh tài chính tim nng, trin vng vƠ xu hng phát trin trong tng lai ca
ngơn hƠng. Nng lc tài chính ca mt NHTM đóng vai trò vô cùng quan trng.
2


Nng lc tài chính ca mt NHTM càng cao s hn ch mc đ ri ro trong hot

đng ngơn hƠng, đng thi góp phn nơng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng
trên th trng.
1.1.2. CácăchătiêuăđánhăgiáănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM
Có nhiu ch tiêu đ đánh giá nng lc tƠi chính ca mt NHTM, c bn bao
gm các ch tiêu nh: quy mô vn, t l an toƠn vn ti thiu, cht lng tƠi sn,
kh nng thanh khon, kh nng sinh li.
1.1.2.1. Quyămôăvnătăcó
V mt kinh t, vn t có lƠ vn riêng ca ngơn hƠng do các ch s hu đóng
góp vƠ đc b sung trong quá trình kinh doanh di dng li nhun gi li. V
mt qun lý, theo các c quan qun lý ngơn hƠng, vn t có ca ngơn hƠng đc
chia thƠnh hai loi:
+ Vn cp 1 (vn t có c bn): LƠ phn vn t có hình thƠnh ban đu vƠ
đc b sung trong quá trình hot đng ca ngơn hƠng. ơy lƠ ngun vn tng đi
n đnh; bao gm: Vn điu l (vn ngơn sách NhƠ nc cp, vn c phn thng,
vn c phn u đƣi vnh vin), qu d tr, d phòng, thng d vn, li nhun không
chia vƠ các khon khác.
+ Vn cp 2 (vn t có b sung): LƠ ngun vn tng thêm khi ngơn hƠng đƣ
đi vƠo hot đng vƠ ph thuc vƠo ngun vn t có c bn v quy mô vƠ có tính n
đnh thp. Vn t có b sung bao gm vn c phn u đƣi có thi hn, tín phiu
vn, trái phiu chuyn đi.
Vn t có có chc nng bo v NHTM, giúp NHTM chng li ri ro phá sn,
bù đp nhng thua l v tài chính và nghip v; bo v cho khách hàng (ngi ký
thác) không b mt vn khi gi tin ti ngân hàng, nâng cao uy tín ca NHTM vi
khách hƠng, các nhƠ đu t. Vn t có còn có chc nng hot đng, tc kh nng
to ra li nhun cho NHTM do vn t có có th đc s dng đ cho vay, hùn vn
hoc đu t chng khoán. Ngoài ra, vn t có lƠ đi tng mà các c quan qun lý
ngân hàng thng cn c vƠo đó đ xác đnh các t l an toàn và ban hành nhng
quy đnh nhm điu chnh hot đng ca các ngân hàng, là tiêu chun đ xác đnh
3

mc đ an toàn và hiu qu hot đng ca ngân hàng (chc nng điu chnh). Vì
vy, có th khng đnh: Vn là yu t quan trng đi vi NHTM, vì vn t có ca
NHTM nói lên sc mnh và kh nng cnh tranh ca NHTM trên th trng trong
nc. ng thi, vn t có đó cng lƠ c s đ NHTM m rng hot đng ti các
th trng tài chính khu vc và quc t.
1.1.2.2. TălăanătoƠnăvnătiăthiu
Theo Hip c Basel v an toƠn vn, yêu cu các ngơn hƠng hot đng quc
t phi nm gi mt mc vn ti thiu đ có th đi phó vi nhng ri ro có th xy
ra. Mc vn ti thiu nƠy lƠ mt t l phn trm nht đnh trong tng vn ca ngơn
hƠng, do đó mc vn nƠy cng đc hiu lƠ mc vn ti thiu tính theo trng s ri
ro ca ngơn hƠng đó. Ch tiêu nƠy đc th hin qua T l an toàn vn ti thiu
(CAR ậ Capital Adequacy Ratio), c th:



Trong đó:
Tng tƠi sn “Có” ri ro quy đi = (TƠi sn có ni bng × H s ri ro) +
(TƠi sn có (cam kt) ngoi bng × H s chuyn đi × H s ri ro).
T l an toƠn vn ti thiu lƠ mt thc đo đ an toƠn vn ca ngơn hƠng. T
l nƠy đc dùng đ bo v ngi gi tin trc ri ro ca ngơn hƠng vƠ tng tính
n đnh cng nh hiu qu ca h thng tƠi chính toƠn cu. Bng t l nƠy, ngi ta
có th xác đnh đc kh nng ca ngơn hƠng thanh toán các khon n có thi hn
vƠ đi mt vi các ri ro. Nói cách khác, khi ngơn hƠng đm bo đc t l nƠy tc
lƠ nó đƣ t to ra mt tm đm chng li nhng cú sc v tƠi chính, va t bo v
chính ngơn hƠng, va bo v nhng ngi gi tin.
Chính vì lý do trên, các nhƠ qun lý ngƠnh ngơn hƠng các nc luôn xác đnh
rõ và giám sát các ngơn hƠng phi duy trì mt t l an toƠn vn ti thiu nht đnh.
Theo Hip c vn Basel (Basel I), các ngơn hƠng phi duy trì t l vn ti thiu lƠ
8%.

Vn t có
CAR = × 100%
Tng tài sn “Có” riăroăquyăđi
4


1.1.2.3. Chtălng tƠiăsn
Ni dung hot đng ch yu ca mt ngơn hƠng th hin  bên tƠi sn có trên
Bng cơn đi k toán ca ngơn hƠng đó. Quy mô, c cu và cht lng tài sn có
quyt đnh s tn ti và phát trin ca ngân hàng. Cht lng tài sn có là ch tiêu
tng hp nói lên cht lng qun lý, kh nng thanh toán, kh nng sinh li và trin
vng bn vng ca mt ngân hàng. Phn ln ri ro trong hot đng ngơn hƠng đu
tp trung  phn tài sn ca nó, nên cùng vi vic đm bo có đ vn thì vn đ
nâng cao cht lng tài sn có là yu t quan trng đm bo cho ngân hàng hot
đng an toàn.
Tài sn có ca ngơn hƠng bao gm các tƠi sn sinh li vƠ tƠi sn không sinh
li, trong đó tƠi sn sinh li luôn chim phn ch yu. TƠi sn có sinh li lƠ nhng
tƠi sn đem li ngun thu nhp chính cho ngơn hƠng đng thi cng lƠ nhng tƠi sn
cha đng nhiu ri ro. Nhng tƠi sn nƠy bao gm các khon cho vay, cho thuê tƠi
chính, các khon đu t vƠo chng khoán, góp vn liên doanh, liên kt trong đó
chim t trng cao nht lƠ các khon cho vay. Nói đn cht lng tƠi sn lƠ nói đn
cht lng tƠi sn có sinh li, mƠ trc ht đc phn ánh  cht lng ca hot
đng tín dng. Nu mt ngơn hƠng có cht lng hot đng tín dng cao, th hin
qua vic thu n gc vƠ lƣi đúng hn, bo toƠn đc vn cho vay, t l n quá hn
thp, vòng quay vn tín dng nhanh, thì ngơn hƠng đó đc đánh giá v c bn lƠ
hot đng an toƠn vƠ hiu qu. Thông thng, cht lng tín dng ca ngơn hƠng
đc đánh giá qua các ch s: T l gia n xu so vi tng d n, t l n xu so
vi vn ch s hu, t l d phòng ri ro tín dng so vi n xu vƠ so vi tng d
n. T l vƠ tính cht n quá hn, n khê đng, mc đ tn tht trong cho vay cng
nh mc trích lp d phòng v tn tht cho vay lƠ ch s quan trng đ đánh giá

cht lng tín dng. Mt ngơn hƠng có mc đ tín dng xu, t l n khê đng cao
s gơy ra nhng tn tht v tƠi sn, gim kh nng sinh li, trong khi mc d phòng
trích lp không đ s dn đn gim sút vn t có vƠ cui cùng s mt kh nng
thanh toán.

5


1.1.2.4. Khănngăthanhăkhon
Kh nng thanh khon lƠ kh nng tip cn các khon tƠi sn hoc ngun vn
có th dùng đ chi tr vi chi phí hp lý ngay khi nhu cu vn phát sinh. Ri ro
thanh khon xut hin trong trng hp ngơn hƠng thiu kh nng chi tr, không
chuyn đi kp các loi tƠi sn ra tin hoc không có kh nng vay mn đ đáp
ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
Kh nng thanh khon lƠ mt tiêu chun c bn đ đánh giá cht lng vƠ s
an toƠn trong quá trình hot đng ca mt ngơn hƠng.  đm bo kh nng thanh
khon, ngơn hƠng phi duy trì đc mt t l tƠi sn có nht đnh di dng tƠi sn
có tính lng, đc bit lƠ các tƠi sn có tính thanh khon cao nh tin mt, tin gi 
NHNN vƠ các công c d tr thanh khon khác. NgoƠi ra, các ngơn hƠng còn phi
chú trng nơng cao cht lng các tƠi sn có, xơy dng danh mc tƠi sn hp lý, có
kh nng chuyn hoá thƠnh tin nhanh chóng vƠ thu hi n đúng hn đ đáp ng
yêu cu chi tr cho khách hƠng hoc thc hin các ngha v đƣ cam kt.
Thc t ch ra rng, khi mt ngân hàng ri vƠo cnh thiu ht thanh khon,
thì đó là mt trong nhng du hiu đu tiên cho thy ngơn hƠng đang  trong tình
trng khó khn tƠi chính nghiêm trng. Hu qu tip theo lƠ áp lc rút tin t khách
hƠng ngƠy cƠng gia tng trong khi không th thu hút thêm các khon tin gi mi
do s mt lòng tin ca công chúng đi vi ngơn hƠng. Nghiêm trng hn, nó có th
lƠm sp đ ngơn hƠng vƠ tác đng xu đn c h thng. Chính vì vy, kh nng
thanh khon tr thƠnh thc đo quan trng v tính hiu qu, uy tín vƠ mc đ an
toƠn ca mi ngơn hƠng cng nh toƠn h thng ngơn hƠng.

Kh nng thanh khon ca mt ngơn hƠng đc đánh giá qua các ch tiêu:
Kh nng thanh toán tc thì, kh nng thanh toán nhanh, t l cp tín dng so vi
ngun vn huy đng (LDR). Trong đó, ch s LDR đc s dng ph bin nht khi
đánh giá tính thanh khon ca NHTM.  các nc, t l nƠy đc s dng di
hình thc mi quan h gia cho vay so vi tin gi (LDR – Loan to deposit ratio):


Tng các khon cho vay
LDR = × 100%
Tng tin gi
6


Ch s LDR cho bit t l các khon cho vay ca ngơn hƠng đc tƠi tr
thông qua tin gi. Vic s dng t l LDR đ đánh giá kh nng thanh khon ca
NHTM da trên tin đ cho rng tín dng lƠ tƠi sn kém linh hot nht trong s các
tƠi sn sinh li ca ngơn hƠng. Mt s gia tng ca LDR th hin ngơn hƠng đang có
ít hn “tm đm” đ tƠi tr cho tng trng vƠ bo v ngơn hƠng khi nguy c rút
tin đt ngt ca khách hƠng, nht lƠ các ngơn hƠng da quá nhiu vƠo ngun tin
gi đ tƠi tr cho tng trng. Khi t l LDR tng đn mc tng đi cao, các nhà
qun tr ngân hàng ít mun cho vay vƠ đu t. Hn na, h s thn trng khi t l
LDR tng lên vƠ đòi hi phi tht cht tín dng, do đó, lƣi sut có chiu hng tng
lên. Vì th, khi t l LDR tng chng t tính thanh khon ca ngân hàng gim.
1.1.2.5. Khănngăsinhăli
Li nhun lƠ ch tiêu tng hp phn ánh hiu qu hot đng kinh doanh,
đng thi đánh giá s phát trin bn vng ca mt ngơn hƠng. Hiu qu hot đng
vƠ kh nng sinh li ca ngơn hƠng có mi quan h cht ch vi kh nng thanh
toán vƠ trin vng phát trin trong tng lai ca ngơn hƠng. Nhng ngơn hƠng hot
đng không hiu qu s gơy ra nhng thua l vƠ nm gi nhng tƠi sn không thanh
khon, cui cùng s lơm vƠo tình trng mt kh nng thanh toán. Trong môi trng

cnh tranh quc t, tng cng hiu qu kinh doanh, nâng cao kh nng sinh li ca
mi ngân hàng là cách tt nht đ giúp cho h thng ngân hàng phát trin mt cách
bn vng.
Có nhiu ch tiêu đc s dng đ đánh giá kh nng sinh li ca ngân hàng,
trong đó tiêu biu là hai ch tiêu: T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE) và t l
thu nhp trên tng tài sn (ROA).
 T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE – Return on equity)



Li nhun ròng
ROE = × 100%
Vn ch s hu
7


ROE đo lng t l thu nhp cho các c đông ca ngân hàng. Nó th hin thu
nhp mà các c đông nhn đc t vic đu t vn vào ngân hàng. T l này càng
cao cho thy vic s dng vn ca ngơn hƠng trong đu t, cho vay cƠng hiu qu.
 T l thu nhp trên tng tài sn (ROA – Return on asset)



ROA là ch tiêu đánh giá hiu qu công tác qun lý ca ngân hàng , cho thy
kh nng trong quá trình chuyn tài sn ca ngân hàng thành thu nhp ròng. ROA
càng cao th hin kh nng qun lý tài sn ca ngân hàng càng tt.
Khi phơn tích đánh giá kh nng sinh li ca ngơn hƠng, phng pháp phơn
tích thng là so sánh các ch tiêu trên gia các thi k hoc so sánh vi d kin
ca ngân hàng, so sánh vi các NHTM khác, so sánh vi mc trung bình ngành.
Nhìn chung, các ch tiêu trên càng cao th hin kh nng sinh li ca ngân hàng là

tt. Tuy nhiên, vi mc tiêu đm bo an toàn cho hot đng ngơn hƠng thì khi đánh
giá kt qu kinh doanh hay li nhun ca ngân hàng cn có mt quan đim toàn
din. Mt ngân hàng có mc li nhun cao cha hn là tt, đ có mc li nhun nh
vy có th ngơn hƠng nƠy đƣ chp nhn mt c cu tài sn có đ ri ro cao. Do đó,
khi xét đn ch tiêu li nhun, cn phân tích li nhun trong mi quan h vi các ch
tiêu qun lý khác, chng hn nh mc đ thanh khon, mc chp nhn ri ro, c
cu tài sn cng nh trin vng phát trin lâu dài ca ngân hàng.
1.1.3. CácănhơnătănhăhngăđnănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM
1.1.3.1. Nhómănhơnătăkháchăquan
Nhóm nhơn t khách quan bao gm các yu t chính tr ậ xƣ hi, kinh t,
pháp lut… ơy đc coi lƠ nhơn t v mô tác đng gián tip vƠ có nh hng ln
đi vi không ch riêng hot đng ca tng ngơn hƠng riêng l mƠ ti toƠn h thng
ngơn hƠng trong mt quc gia. Bt k mt s thay đi nƠo dù lƠ nh nht ca môi
trng nƠy đu ít nhiu lƠm thay đi hot đng kinh doanh ca các ngơn hƠng. Nó
có th m ra nhng c hi đu t, kinh doanh, tìm kim vƠ gia tng li nhun, t đó
Li nhun ròng
ROA = × 100%
Tng tài sn
8


to c hi, điu kin cng c nng lc tƠi chính, nơng cao v th cnh tranh. Nhng
ngc li, môi trng khách quan cng hƠm cha rt nhiu ri ro có th lƠm tn hi
đn ngơn hƠng, thm chí có th đa ngơn hƠng đn tình trng mt kh nng tƠi chính
và buc phi phá sn. Vi nh hng quan trng nh vy, đòi hi đt ra vi các
ngơn hƠng lƠ luôn luôn phi cp nhp, nm bt kp thi nhng thay đi ca các nhơn
t khách quan đ có th ch đng nm bt c hi hay đng đu vi ri ro bng
chính kh nng ca mình.
 Môi trng pháp lý và chính sách kinh t v mô ca Chính ph
Chính ph tác đng đn ngƠnh ngơn hƠng vi vai trò qun lý vƠ giám sát ca

toƠn h thng thông qua vai trò ca NHNN. Chính ph cng đng thi lƠ ngi
hoch đnh đng li phát trin chung ca toƠn ngƠnh. Chính ph có th có nhng
chính sách tác đng đn cung ậ cu, s n đnh kinh t v mô, s phát trin ca th
trng chng khoán, các điu kin nhơn t sn xut, các ngƠnh liên quan vƠ ph tr
cho ngành ngân hƠng, t đó to thun li hay kim hƣm s phát trin ca ngƠnh
ngơn hƠng. Bên cnh đó, lƠ t chc kinh t đc bit, hot đng kinh doanh ca ngơn
hƠng chu s chi phi vƠ nh hng ca rt nhiu h thng pháp lut khác nhau.
NgoƠi h thng lut pháp trong nc, các NHTM còn phi chu nh hng bi
nhng quy đnh, chun mc quc t. Vì th, khi xơy dng chin lc kinh doanh,
các NHTM phi xem xét đn s tác đng ca quy đnh pháp lut, đng li chin
lc vƠ mc đ nh hng ca các chính sách kinh t v mô đn xu hng hot
đng ca h thng NHTM trong nn kinh t.
 S phát trin ca th trng tài chính
Th trng tƠi chính trong nc phát trin mnh lƠ điu kin đ các NHTM
phát trin. S phát trin ca th trng tƠi chính đc th hin qua s phát trin ca
các công c th trng tƠi chính vƠ s hoƠn thin c ch hot đng ca th trng tƠi
chính. Vi s phát trin ca các công c tƠi chính s to điu kin cho các ch th
trong nn kinh t, k c NHTM, khi cn vn có th huy đng t vic phát hƠnh c
phiu hay trái phiu. Vi c ch hot đng ca th trng tƠi chính (chính sách tin
t, hot đng ca th trng tin t liên ngơn hƠng, chính sách t giá, qun lý ngoi
9


hi vƠ lƣi sut…) ngƠy cƠng hoƠn thin s to điu kin cho NHTM đa dng hóa các
dch v, tng quyn ch đng trong hot đng kinh doanh…t đó to đng lc cho
các ngơn hƠng ch đng cnh tranh vƠ nơng cao nng lc tƠi chính.
1.1.3.2. Nhómănhơnătăchăquan
ó chính lƠ nhng yu t thuc v bn thơn ngơn hƠng nh trình đ t chc
qun lý ca đi ng nhƠ qun tr, chính sách, chin lc, c s vt cht công ngh,
cht lng sn phm dch v cung ng, trình đ vƠ nng lc ca đi ng nhơn

viên… ca mi ngơn hƠng. ơy lƠ nhng nhơn t có nh hng trc tip nht, đóng
vai trò quyt đnh đn kt qu hot đng kinh doanh, nng lc tƠi chính ca ngơn
hƠng. Bi đ kinh doanh tin t trong điu kin cnh tranh gay gt nh hin nay,
ngoƠi các yu t “thiên thi đa li”, các ngơn hƠng còn cn phi có cho mình các
yu t nhơn lc, tƠi lc vƠ vt lc lƠm c s tin đ cng nh lƠ đòn by, li th
cnh tranh đ có th tn ti, phát trin n đnh vƠ bn vng.
 Chin lc, chính sách kinh doanh ca ngân hàng
Chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng lƠ mt chng trình hot đng tng
th vƠ dƠi hn nhm to ra mt bc phát trin nht đnh ca ngơn hƠng, lƠ s cam
kt trc v các mc tiêu c bn, toƠn din mƠ mt ngơn hƠng cn phi đt đc vƠ
s phơn b các ngun lc quan trng đ đt các mc tiêu đó trong môi trng hot
đng tng lai. Nh vy, chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng phi đc xơy dng
da trên c s môi trng kinh doanh, s phát trin ca h thng tƠi chính vƠ thc
t hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng đ đm bo tính k tha, phi d dƠng thay
đi đ thích ng vi nhng thay đi ca th trng theo tng giai đon, tng thi k
c th. Khi mt mc tiêu c th đc đa vƠo chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng
thì ngơn hƠng s phi chun b yu t ngun lc phù hp vi điu kin vƠ môi
trng kinh doanh đ đm bo mc tiêu đc thc hin. Do đó, khi mc tiêu nơng
cao nng lc tƠi chính đc đa vƠo chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thì có
mt s đm bo chc chn cho mc tiêu đó.


10


 Cht lng ngun nhân lc
Ngun nhơn lc lƠ yu t quan trng trong tin trình nơng cao nng lc tƠi
chính ca NHTM. c bit, trình đ t chc qun lý ca đi ng nhƠ qun tr có
nh hng rt ln đn s thƠnh bi trong hot đng kinh doanh ca NHTM. Nng
lc ca nhƠ qun tr đc th hin qua các chin lc, chính sách kinh doanh ca

ngơn hƠng, t đó nh hng trc tip đn nhng yu t nh: cht lng tƠi sn có,
mc đ tng trng ca tƠi sn có, mc đ thu nhp… Nng lc qun tr, điu hƠnh
vƠ kim soát ca nhƠ qun tr có vai trò quan trng trong vic đm bo tính hiu
qu, an toƠn trong hot đng ngơn hƠng.
Bên cnh đó, trình đ vƠ nng lc ca đi ng nhơn viên ngơn hƠng cng góp
phn không nh vƠo hiu qu hot đng ca ngơn hƠng. i ng nhơn viên có trình
đ trình đ nng lc chuyên môn vƠ các k nng h tr tt s lƠ nn tng th hin
kh nng hc hi, nm bt công vic, hoƠn thƠnh tt nhim v đc giao. Cht
lng ngun nhơn lc còn th hin  đo đc ca tng nhơn viên trong tác nghip,
đo đc tt s hn ch rt nhiu ri ro cho ngơn hƠng.
 Công ngh ngân hàng
Trong lnh vc ngơn hƠng, công ngh ngƠy cƠng đóng vai trò quan trng
trong vic to ra li th cnh tranh ca NHTM. Công ngh ngơn hƠng không ch bao
gm nhng công ngh mang tính tác nghip nh h thng thanh toán đin t, h
thng ngơn hƠng bán l, máy rút tin t đng ATM… mƠ còn bao gm h thng
thông tin qun lý (MIS ậ Managerment Informatics System), h thng báo cáo ri
ro… Kh nng nơng cp vƠ đi mi công ngh ca các NHTM cng lƠ ch tiêu phn
ánh nng lc công ngh ca ngơn hƠng. Vì vy, đu t vƠ áp dng công ngh tiên
tin, hin đi lƠ góp phn rt ln trong vic nơng cao nng lc cnh tranh, nng lc
tƠi chính ca NHTM.
1.1.4. CácăbinăphápănơngăcaoănngălcătƠiăchínhăcaăNHTM
Nơng cao nng lc tƠi chính ca NHTM tc lƠ nơng cao kh nng to lp
ngun vn vƠ s dng vn phát sinh trong quá trình hot đng kinh doanh ca ngơn
hƠng mt cách có hiu qu. Mt NHTM đc xem lƠ có nng lc tƠi chính vng
11


mnh khi hi đ các yu t sau: Vn t có ln; đm bo an toƠn vƠ phát trin vn;
quy mô, c cu tƠi sn hp lý vƠ có cht lng tt; kh nng sinh li cao vƠ n đnh;
đng thi đm bo an toƠn trong hot đng kinh doanh. Do đó, đ nơng cao nng

lc tƠi chính, các NHTM có th thc hin các bin pháp sau:
1.1.4.1. Tngăvnătăcó
Các NHTM có th thc hin nhiu phng thc đ tng vn t có nh:
 Tng vn t ngun bên trong
Ngun b sung vn c bn lƠ nhng khon li nhun không chia sau khi
ngơn hƠng đƣ tin hƠnh chi tr c tc. So vi phng thc tng vn t có t các
ngun bên ngoƠi, vic tng vn t ngun bên trong có thun li lƠ giúp ngơn hƠng
không phi ph thuc vƠo th trng vn, ít tn kém chi phí, không làm pha loãng
quyn kim soát ca các c đông hin hu. Tuy nhiên, phng thc nƠy ch áp dng
đi vi các ngơn hƠng hot đng có lƣi liên tc vƠ đu đn. Hình thc nƠy cng
không th áp dng thng xuyên do lƠm nh hng đn quyn li ca các c đông.
Bên cnh ngun li nhun không chia, NHTM còn có th kt chuyn qu d
tr b sung vn điu l, qu d phòng hay thng d vn vƠo vn điu l. Tuy nhiên,
tng vn t phng phc nƠy ch tng vn t có  mc thp do các qu b gii hn
t l so vi vn t có cp 1 vƠ vn điu l.
 Tng vn t ngun bên ngoài
Khi có nhu cu tng vn t các ngun bên ngoƠi, NHTM có th la chn các
phng thc sau: phát hƠnh c phiu thng (c phiu ph thông), c phiu u đƣi,
tín phiu vn, trái phiu chuyn đi… Mi phng thc đu có nhng u, nhc
đim nht đnh. Vic phát hƠnh c phiu thng s giúp các ngơn hƠng tng đc
mt lng vn t có đáng k, song không b rƠng buc ngha v tr li tc c đnh,
không phi hoƠn vn. Tuy nhiên, phát hƠnh c phiu thng buc ngơn hƠng phi
tn kém mt khon chi phí phát hƠnh khá ln so vi các phng thc tƠi tr khác.
Bên cnh đó, vic phát hƠnh thêm c phiu thng d dn đn tình trng pha loƣng
quyn kim soát ca các c đông hin hu, đc bit lƠ các c đông ln nu nh các
c đông không mua thêm c phiu phát hƠnh mi đ duy trì t l s hu ca h 
12


ngơn hƠng. Ngc li, vic phát hƠnh trái phiu, tín phiu vi u đim lƠ chi phí

phát hƠnh thp vƠ không lƠm phơn tán quyn kim soát ngơn hƠng nhng ngơn hƠng
phi hoƠn tr li vn gc cho ngi mua trái phiu khi đáo hn. ng thi, lƣi trái
phiu cng s lƠ mt gánh nng tài chính cho các ngơn hƠng nu hot đng kinh
doanh ca ngơn hƠng gp khó khn, t đó to ra ri ro rt ln cho ngơn hƠng.
Tóm li, NHTM có th s dng nhiu phng thc đ tng vn t có, còn
vic s dng phng thc nƠo phù hp thì tùy thuc vƠo điu kin c th ca tng
ngơn hƠng cng nh tình hình thc t ca th trng vn.
1.1.4.2. SápănhpăvƠămuaăliăngơnăhƠng
Sáp nhp vƠ mua li ngơn hƠng đem li giá tr gia tng ln hn so vi khi các
ngơn hƠng đng riêng l nh đt đc li ích kinh t theo quy mô: tng quy mô vn
t có vƠ tng tƠi sn, tng uy tín, thng hiu, gim chi phí, khai thác ti đa li th
kinh doanh ca các bên tham gia, phát trin c s khách hƠng, mng li phơn phi.
Do đó, hot đng sáp nhp vƠ mua li ngơn hƠng có th xy ra gia các ngơn hƠng
ln vi nhau, gia ngơn hƠng ln vƠ ngơn hƠng nh hoc gia các ngơn hƠng nh
vi nhau. i vi các ngơn hƠng ln thì sáp nhp vƠ mua li lƠ gii pháp nhm tng
quy mô hot đng vƠ kh nng cnh tranh. Ngc li, đi vi các ngơn hƠng nh,
yu kém thì đơy lƠ gii pháp kh thi nhm ci thin nng lc tƠi chính, giúp ngơn
hƠng tránh ri vƠo tình trng đ v. NgoƠi ra, đơy còn lƠ mt trong nhng gii pháp
đc Chính ph các nc thc hin nhm tái cu trúc h thng ngơn hƠng sau
nhng cuc khng hong tƠi chính. Do đó, M&A ngơn hƠng đƣ tr thƠnh xu hng
tt yu vƠ lƠ hin tng ph bin trên th gii.
1.1.4.3. CăcuăliădanhămcătƠiăsn choăphùăhp
ơy lƠ công vic ht sc quan trng nhm nơng cao cht lng tƠi sn cng
nh qun lý ri ro thanh khon ca các NHTM. Các ngơn hƠng cn c cu li ngun
vn huy đng vƠ cho vay trên th trng, c cu li d n cho vay ngn hn vi cho
vay trung dƠi hn, gia ngun huy đng ngn hn dùng đ cho vay trung dƠi hn.
Ngơn hƠng thc hin vic phát hƠnh các giy t có giá, điu chnh c cu huy đng
vn gia th trng 1 vƠ th trng 2, tng c cu ngun vn trung dƠi hn bên cnh