B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN THANH GIÀU
MT S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH
TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM
N NM 2020
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN THANH GIÀU
MT S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH
TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM
N NM 2020
CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ S: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. TRN TH HOÀNG
TP. H Chí Minh – Nm 2013
MC LC
–—
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình, biu đ
PHN M U 1
1. Tên đ tài 1
2. S cn thit ca đ tài 1
3. Mc tiêu và câu hi nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 3
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Ý ngha nghiên cu 5
7. Kt cu lun vn 5
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V HIU QU KINH DOANH VÀ PHÂN
TÍCH HIU QU KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI 6
1.1. Lý lun chung v hiu qu kinh doanh và phân tích hiu qu kinh doanh
ca ngân hàng thng mi 6
1.1.1. Khái nim v hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 6
1.1.2. Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu kinh doanh ca NHTM 7
1.1.3. Khái nim v phân tích hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng
mi 7
1.1.4. Ý ngha phân tích hiu qu kinh doanh ca NHTM 8
1.2. Lý thuyt và ni dung v mô hình th đim cân bng (Balanced Scorecard
– BSC) 8
1.2.1. Th đim cân bng 8
1.2.2. Ni dung mô hình BSC 8
1.2.3. Vai trò ca mô hình BSC 9
1.3. Ch s đo lng ct lõi (KPI) 10
1.3.1. Khái nim v KPI 10
1.3.2. Phân loi các KPI 10
1.3.2.1. Ch s kt qu chính - KRI 10
1.3.2.2. Ch s hiu sut - PI 11
1.3.2.3. Ch s hiu sut ct yu- KPI 11
1.4. ng dng KPI, BSC vào phân tích hiu qu kinh doanh ca ngân hàng
thng mi 11
1.4.1. Nhóm ch s đo lng phng din tài chính 11
1.4.2. Ch s đo lng phng din khách hàng 12
1.4.3. Ch s đo lng phng din quy trình ni b 13
1.4.4. Ch s đo lng phng din đào to và phát trin 13
1.5. Ni dung các ch tiêu trong phân tích hiu qu kinh doanh theo mô hình
BSC ng dng trong lnh vc ngân hàng 14
1.5.1. Phng din tài chính 14
1.5.2. Phng din khách hàng 16
1.5.3. Phng din qun lý hot đng ni b 16
1.5.4. Phng din đào to và phát trin 18
1.6. Kinh nghim vn dng th đim cân bng BSC ti mt s doanh nghip và
ngân hàng ti Vit Nam 19
1.6.1. Kinh nghim ca FPT 19
1.6.2. Kinh nghim ca tp đoàn Hilton 20
1.6.3. Kinh nghim ca Seaprodex à Nng 21
Kt lun chng 1 23
CHNG 2: PHÂN TÍCH HIU QU KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
TMCP NGOI THNG VIT NAM - CÁC CH TIÊU VÀ TH IM
CÂN BNG 24
2.1. Khái quát v Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam - Vietcombank
24
2.1.1. c đim kinh doanh ca ngành ngân hàng 24
2.1.2. Hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit
Nam 27
2.1.2.1. Khái quát Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam 27
2.1.2.2. Chc nng, nhim v hot đng kinh doanh 28
2.1.2.3. S đ t chc qun lý và công tác t chc tài chính, k toán 29
2.2. Phân tích đánh giá kt qu và hiu qu kinh doanh ca Ngân hàng TMCP
Ngoi thng Vit Nam trong giai đon 2009 -2012 và c thc hin 2013 -
Các ch tiêu và th đim cân bng 32
2.2.1. Phân tích ch tiêu đánh giá hiu qu trên phng din hot đng tài
chính 32
2.2.1.1. Tình hình tng trng doanh thu 32
2.2.1.2. Tình hình s dng tài sn và chin lc đu t 34
2.2.1.3. Kt qu thc hin chin lc ct gim chi phí và ci thin nng
sut 36
2.2.2. Phân tích các ch tiêu phn ánh v hiu qu trên phng din phc
v khách hàng 39
2.2.2.1 Phân tích ch tiêu s lng than phin t khách hàng 39
2.2.2.2. Kt qu đánh giá s hài lòng ca khách hàng thông qua kho sát
40
2.2.3. Phân tích ch tiêu đánh giá hiu qu phng din quá trình qun lý
ni b 44
2.2.4. Phân tích ch tiêu đánh giá hiu qu phng din đào to và phát
trin 49
2.2.4.1. T l nhân viên đc đào to so vi k hoch 49
2.2.4.2. T l nhân viên ri ngân hàng 50
2.2.4.3. Chin lc đào to và phát trin ngun nhân lc ca Vietcombank
51
Kt lun chng 2 53
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM N NM 2020 - D
KIN HIU QU MANG LI 54
3.1. nh hng và chin lc phát trin ca Vietcombank đn nm 2020 54
3.1.1. nh hng phát trin đn nm 2020 54
3.1.2. Chin lc phát trin đn nm 2020 55
3.2. Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ca Vietcombank đn nm
2020 - D kin hiu qu mang li 56
3.2.1. Phng din tài chính 56
3.2.1.1. Mc tiêu 56
3.2.1.2. Gii pháp thc hin 57
3.2.2. Phng din khách hàng 60
3.2.2.1. Mc tiêu 60
3.2.2.2. Gii pháp thc hin 61
3.2.3. Phng din quy trình ni b 65
3.2.3.1. Mc tiêu 65
3.2.3.2. Gii pháp thc hin 66
3.2.4. Phng din đào to và phát trin 69
3.2.4.1. Mc tiêu 69
3.2.4.2. Gii pháp thc hin 70
3.2.5. Liên kt các yu t 74
3.2.6. Tính ch s KPI nm 2013 và quá trình trin khai thc hin th đim
cân bng ti Vietcombank nm 2014 74
3.2.6.1. Tính ch s KPI 74
3.2.6.2. Trin khai s dng BSC đ đo lng thành qu hot đng ca
Vietcombank trong nm 2014 75
3.3. Kin ngh 76
3.3.1. Kin ngh đi vi Chính ph 76
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 77
3.3.3. Kin ngh đi vi Vietcombank 78
Kt lun chng 3 78
KT
LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
–—
1. BSC: Balanced Scorecard.
2. DNNN: Doanh nghip Nhà nc.
3. KPI - Key Performance Indicator: Ch s hiu sut ct yu.
4. NHNN: Ngân hàng Nhà nc.
5. NHTM: Ngân hàng Thng mi.
6. TCTD: T chc tín dng.
7. TMCP: Thng mi c phn.
8. VCB: The Joint Stock Commercial Bank for Foreign trade of Vietnam,
Vietcombank, Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam.
DANH MC CÁC BNG
™˜
BNG Trang
Bng 1.1 Mt s ch tiêu đo lng ch yu trong phng din tài chính
(R.Kaplan & D.Norton, 2011) 12
Bng 2.1 Bng tng hp kt qu kinh doanh ca Vietcombank t 2009 - 2012
và c thc hin 2013 32
Bng 2.2 Ch tiêu v t l hoàn vn đu t (ROI) ca Vietcombank 2009 - 2012
và c nm 2013 34
Bng 2.3 Ch tiêu kh nng sinh li ca Vietcombank t 2009 - 2012 và c
2013 35
Bng 2.4 Ch tiêu nng sut nhân viên ca Vietcombank t 2009-2012 và c
nm 2013 36
Bng 2.5 C cu các khon chi ca Vietcombank t nm 2009-2012 và c
thc hin nm 2013 37
Bng 2.6 C cu mu kho sát theo lnh vc hot đng 42
Bng 2.7 C cu mu theo loi hình đn v 42
Bng 2.8 Ch tiêu hiu qu qun lý ni b 45
Bng 2.9 Các ch tiêu đánh giá hiu qu trên phng din đào to và phát trin
ca Vietcombank 49
Bng 2.10 T l nhân viên đc đào to ti Vietcombank t nm 2009-2012 và
c thc hin nm 2013 50
Bng 2.11 T l nhân viên ri ngân hàng t nm 2009-2012 và c nm 2013 50
Bng 3.1 Mc tiêu phng din tài chính ca Vietcombank đn nm 2020 56
Bng 3.2 Bng trin khai chin lc ca ngân hàng v phng din tài chính
59
Bng 3.3 Mc tiêu phng din khách hàng ca Vietcombank đn nm 2020 60
Bng 3.4 Bng trin khai chin lc ca Vietcombank v phng din khách
hàng
64
Bng 3.5 Mc tiêu phng din quy trình ni b ca Vietcombank đn nm
2020 65
Bng 3.6 Bng trin khai chin lc ca Vietcombank v phng din qui trình
hot đng ni b 68
Bng 3.7 Mc tiêu ca phng din đào to và phát trin ca Vietcombank đn
nm 2020 69
Bng 3.8 Bng trin khai chin lc ca Vietcombank v phng din đào to
và phát trin 73
Bng 3.9 Bng đim BSC ca Vietcombank nm 2013 Ph lc 3
DANH MC CÁC HÌNH, BIU
™˜
HÌNH Trang
Hình 0.1 Mô hình đánh giá hiu qu kinh doanh bng BSC 3
Hình 1.1 Mô hình Th đim cân bng- BSC (R.Kaplan & D. Norton, 2011) 9
Hình 1.2 C cu đánh giá kh nng đào to và phát trin (R.Kaplan &
D.Norton, 2011) 14
Hình 1.3 Kinh nghim FPT trong ng dng BSC 20
Hình 2.1 Mô hình qun tr ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng VN 30
Hình 2.2 C cu b máy qun lý Vietcombank 30
Hình 2.3 S đ t chc Vietcombank 31
Hình 3.1 Mi liên h gia các yu t BSC 74
BIU
Biu đ 2.1 Biu đ tng hp kt qu kinh doanh ca Vietcombank t 2009 -
2012 và c thc hin nm 2013 33
Biu đ 2.2 Ch tiêu kh nng sinh li ca Vietcombank t 2009-2012 và c
thc hin nm 2013 35
Biu đ 2.3 C cu các khon chi ca Vietcombank t nm 2009-2012 và c
thc hin 2013 38
Biu đ 2.4 Biu đ lng than phin ca khách hàng 40
Biu đ 2.5 T l s dng các loi hình dch v Vietcombank 41
Biu đ 2.6 ánh giá chung ca khách hàng v Vietcombank 43
1
PHN M U
1. Tên đ tài
“Mt s gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng
Vit Nam – Vietcombank đn nm 2020”.
2. S cn thit ca đ tài
V mt lý lun, th đim cân bng (Balanced Scorecard - BSC) là công c qun lý và
lp k hoch chin lc tiên tin do GS.Robert Kaplan, Trng Kinh doanh Harvard
cùng đng s David Norton đa ra. BSC đc đánh giá là 1 trong 75 phát minh có
hiu qu nht v qun tr doanh nghip trên th gii. Ni dung ca BSC là xem xét,
vn hành, đánh giá doanh nghip da trên 4 tr ct: (1) tài chính; (2) khách hàng; (3)
quy trình, nghip v; (4) nghiên cu, phát trin.
Theo kho sát ca Vietnam Report (2012), có 68% doanh nghip trong s 500 doanh
nghip ln nht Vit Nam (VNR500) đã và đang trin khai áp dng các công c
đánh giá, đo lng chin lc cho doanh nghip; s liu kho sát cng cho thy có
7% doanh nghip đang áp dng và 36% doanh nghip đang có k hoch áp dng
BSC trong quá trình qun tr doanh nghip, nâng cao hiu qu kinh doanh. Thc t
cho thy các doanh nghip ln ca Vit Nam đang s dng BSC nhm giúp cân bng
các ch s tài chính đã có trong quá kh và trin vng tài chính trong tng lai. ng
thi, BSC cng h tr doanh nghip trong vic hoch đnh và áp dng các chin lc
khác nhau trong nhng bin đng thng trm ca nn kinh k. Tuy nhiên mô hình
BSC còn cha đc trin khai áp dng rng rãi ti các ngân hàng Vit Nam nh
mng doanh nghip.
Là mt doanh nghip đng th 20 trong bng xp hng VNR 500
1
, Vietcombank đã
thu đc nhiu kt qu kh quan trong hot đng kinh doanh trong giai đon 2009 –
2012 nh sau:
1
Vietnam Report - />viet-nam
2
(n v t đng)
Ch tiêu Nm 2009 Nm 2010 Nm 2011 Nm 2012
Tng doanh thu 17.309 23.571 36.911 35.123
Tng chi phí 12.791 18.940 28.938 27.803
Tng li nhun trc thu 5.004 5.569 5.697 5.764
Li nhun sau thu 3.921 4.282 4.197 4.404
Ngun: Báo cáo thng niên ca VCB
Tuy nhiên bên cnh các thành tích trong hot đng kinh doanh đó,
Vietcombank cng phi đi mt vi các khó khn t: (1) Din bin không thun li
ca nn kinh t Vit Nam cng nh ngành ngân hàng trong giai đon t 2009 cho
đn nay; (2) Mc đ cnh tranh ca ngành ngày càng tr nên gay gt, đòi hi
Vietcombank phi không ngng đi mi, tin b; (3) S phát trin nhanh v quy mô
cng to ra nhng nguy c trong hot đng qun tr điu hành và s suy gim trong
hiu qu kinh doanh…
Trc nhng din bin đó, ngi vit nhn thy cn phi xem xét, phân tích,
đánh giá li hiu qu kinh doanh ca Vietcombank theo quan đim qun tr hin đi -
BSC, nhm tìm ra các gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh cho Vietcombank
trong giai đon ti.
3. Mc tiêu và câu hi nghiên cu
v Nh đ cp ti phn trên, ngi vit xác lp mc tiêu nghiên cu cho đ tài
là: Nhm tìm ra các gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ca Vietcombank trong
giai đon ti bng phng pháp th đim cân bng ca GS. Robert Kaplan.
v Câu hi nghiên cu: đt đc mc tiêu nghiên cu trên ngi vit đt ra
các câu hi nghiên cu nh sau:
(1) Ni dung ca th đim cân bng c th nh th nào? Và ng dng trong
vic qun tr doanh nghip; nâng cao hiu qu kinh doanh nh th nào?
(2) Hin trng hot đng kinh doanh ca Vietcombank trong giai đon 2009 –
2012 và 9 tháng đu nm 2013 nh th nào?
3
(3) Vin cnh 4 tr ct ca th đim cân bng ti Vietcombank đang nh th
nào? c đánh giá ra sao? Và nên xác lp chúng nh th nào?
(4) Làm th nào đ nâng cao hiu qu kinh doanh cho Vietcombank?
4. i tng và phm vi nghiên cu
v i tng nghiên cu: là Vietcombank, din bin hot đng kinh doanh ca
Vietcombank và 4 tr ct v tài chính, khách hàng, quy trình, nghiên cu – phát
trin.
v Phm vi nghiên cu: tp trung vào din bin hot đng kinh doanh ca
Vietcombank và đc xem xét theo mô hình BSC trong giai đon t 2009 – 2012 và
9 tháng đu nm 2013.
v Không gian nghiên cu: tp chung ch yu ti Hà Ni và H Chí Minh.
5. Phng pháp nghiên cu
Hình 0.1. Mô hình đánh giá hiu qu kinh doanh bng BSC
(Ngun: Kaplan & Norton)
Da trên mô hình BSC, lun vn s dng tng hp các phng pháp nghiên cu:
v Phng pháp nghiên cu ti bàn: h thng hoá lý lun, kinh nghim trong
nc, xác đnh c s lý lun và thc tin ca lun vn. T đó gii thiu đc tng
quan v hot đng ca ngành ngân hàng mà t chc mình đang tham gia.
4
v Phng pháp thng kê và phân tích: Thng kê các thông tin, tài liu v các
ch s tài chính tp hp vào mô hình cân bng đim (BSC). Tng hp, so sánh và
phân tích các ch s tài chính bng các công c Excel kt hp s dng mô hình BSC
đ đánh giá hiu qu kinh doanh ca Vietcombank.
v Phng pháp thu thp d liu th cp: Ngi vit s dng các phng pháp
thu thp d liu th cp đ phc v cho quá trình nghiên cu ca mình; các d liu
th cp đc thu thp qua các ngun sau:
- Báo cáo tài chính, báo cáo thng niên ca ngân hàng đã la chn nghiên
cu trong giai đon t 2009 – 2012 và 9 tháng đu nm 2013.
- Các báo cáo ca chính ph, b ngành, s liu ca các c quan thng kê v
tình hình kinh t xã hi, ngân sách quc gia, d liu ca hip hi ngân hàng v kt
qu tình hình hot đng kinh doanh.
- Các báo cáo nghiên cu ca c quan, vin, trng đi hc; các báo cáo ca
các NHTM, đnh ch tài chính v vn đ hiu qu kinh doanh ca Vietcombank.
- Các bài vit đng trên báo hoc các tp chí khoa hc chuyên ngành và tp chí
mang tính hàn lâm có liên quan.
- Tài liu giáo trình hoc các xut bn khoa hc liên quan đn vn đ nghiên
cu.
- Cui cùng nhng không kém phn quan trng là các công trình nghiên cu
ca các tác gi đi trc v Vietcombank.
v Phng pháp thu thp d liu s cp: tin hành phân tích thc trng hiu
qu kinh doanh ca ngân hàng, ngi vit đã tin hành thit k bng hi, tin hành
ly ý kin ca khách hàng đi vi cht lng dch v ca ngân hàng vi quy mô mu
d kin là 200 khách hàng ca Vietcombank nhm có đc các đánh giá ca h v
cht lng dch v hin nay ca ngân hàng đ đa ra phng hng hoàn thin cho
ngân hàng.
2
2
Chi tit các bng hi và trin khai s đc trình bày ph lc 1 và mc 2.2 ca lun vn
5
v Phng pháp x lý d liu: (1) Ngi vit s s dng phng pháp tính toán
các ch s, phng pháp so sánh và đ th nhm đánh giá din bin hot đng kinh
doanh, hiu qu kinh doanh ca Vietcombank. (2) S dng phng pháp phân tích
logic nhm suy lun chui lôgic các vn đ s kin thc t phát sinh đ đa ra kt
lun. (3) Phng pháp so sánh các s kin, vn đ theo mô hình BSC và các ch s
chung ca ngành ngân hàng đi vi vn đ đó.
v S liu trong bài đc x lý bng phn mm Excel.
6. Ý ngha nghiên cu
Vi đ tài “Mt s gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam đn nm 2020” ngi vit k vng s mang li các ý
ngha nh sau:
(1) Cng c và h thng li các lý lun v BSC, v hiu qu kinh doanh ca
NHTMVN
(2) Ch ra đc bn cht vn đ trong hiu qu kinh doanh giai đon va qua
ca Vietcombank
(3) H tr Vietcombank có đc các gii pháp ti u trong vic nâng cao hiu
qu kinh doanh trong giai đon mi – ti 2020
(4) Là tài liu tham kho cho các nhà nghiên cu, các bn đc có quan tâm
đn lnh vc ngân hàng tài chính.
7. Kt cu lun vn
Vi các vn đ nêu trên, lun vn đc cu trúc thành 3 chng nh sau
v Chng 1: Th đim cân bng và hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng
mi
v Chng 2: ng dng th đim cân bng vào vic phân tích hiu qu kinh
doanh ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
v Chng 3: Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam đn nm 2020
6
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V HIU QU KINH
DOANH VÀ PHÂN TÍCH HIU QU KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Lý lun chung v hiu qu kinh doanh và phân tích hiu qu kinh doanh
ca ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim v hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Hiu qu kinh doanh ca NHTM là mt phm trù kinh t, phn ánh trình đ
s dng các ngun lc đã có đ đt đc kt qu cao nht vi chi phí thp nht.
Hiu qu kinh doanh ca NHTM đc đo lng mt cách tng quát thông
qua t l gia li nhun đi vi tng tài sn và vn ch s hu. Li nhun phn ánh
kh nng sinh li ca NHTM, nó đc quyt đnh bi mc lãi thu đc t các khon
cho vay và đu t, bi ngun thu t hot đng dch v, bi quy mô, cht lng và
thành phn ca các tài sn có.
Hiu qu kinh doanh ca NHTM quyt đnh trc tip ti vn đ tn ti và
phát trin ca mi ngân hàng. Nu NHTM hot đng có hiu qu kinh doanh thì uy
tín ca ngân hàng đó s đc tng lên, ngi gi tin s đc yên tâm và tin tng
và do đó công tác huy đng vn ca ngân hàng s đc thun li và phát trin. Trên
c s ngun vn huy đng tng đó NHTM mi có kh nng m rng quy mô hot
đng kinh doanh ca mình và to ra đc li nhun ngày càng cao, tích lu đc
nhiu và có điu kiên nâng cao cht lng phc v đ thu hút khách hàng và to ra
hiu qu ngày càng tng. Chính vì vy mà các NHTM coi hiu qu là mc tiêu quan
trng hàng đu ca hot đng kinh doanh.
Vic phân tích hiu qu kinh doanh ca NHTM thông qua các t s phi đc
xem xét qua nhiu thi k khác nhau đ thy đc xu hng phát trin và quy lut
vn đng ca chúng, ngoài ra vic nghiên cu còn phi da vào thc tin hot đng
ca chính ngân hàng đang phân tích, đi sâu vào tng b phn cu thành ch tiêu phân
tích, t đó s d dàng xác đnh nguyên nhân tng gim ca các ch tiêu và d dàng
tìm ra đc các bip pháp gii quyt thích hp.
7
1.1.2. Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu kinh doanh ca NHTM
Trong nn kinh t th trng, không ngng nâng cao hiu qu kinh doanh ca
NHTM có ý ngha rt to ln th hin qua các mt sau:
Các NHTM hot đng có hiu qu s tng cng kh nng trung gian tài
chính nh nâng cao mc huy đng các ngun vn trong nc và phân b ngun vn
đó vào ni s dng có hiu qu góp phn đáp ng nhu cu vn ngày càng tng cho
s nghip công nghiêp hoá hin đi hoá đt nc.
Hot đng càng có hiu qu thì vic cung ng vn tín dng và các dch v
khác s có chi phí càng thp, t đó góp phn nâng cao nng lc cnh tranh ca các
t chc kinh t, góp phn thúc đy nn kinh t tng trng. Khi đó s có tác đng
ngc tr li làm cho NHTM phát trin và hot đng có hiu qu hn.
Khi hot đng có hiu qu thì NHTM càng có điu kin đ tng tích lu, hin
đi hoá công ngh, nâng cao nng lc cnh tranh không nhng đi vi th trng
trong nc mà còn tng bc vn ra th trng nc ngoài, tip cn và hi nhp
vi th trng tài chính quc t.
1.1.3. Khái nim v phân tích hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Phân tích hot đng kinh doanh ca doanh nghip là đi sâu nghiên cu quá
trình và kt qu hot đng kinh doanh theo yêu cu ca qun lý kinh doanh, cn c
vào các tài liu thng kê và các thông tin kinh t khác, bng nhng phng pháp
nghiên cu thích hp, phân gii mi quan h gia các thành phn kinh t nhm làm
rõ bn cht ca hot đng kinh doanh, ngun tim nng cn đc khai thác, trên c
s đó đ ra các gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh cho doanh nghip. (Phm
Vn Dc – Lê Th Minh Tuyt- Hunh c Lng, 2009).
Phân tích hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi là quá trình
nghiên cu, đ đánh giá toàn b quá trình và kt qu hot đng kinh doanh ti ngân
hàng, nhm làm rõ cht lng hot đng kinh doanh và các ngun tim nng cn
đc khai thác, trên c s đó đ ra các gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh
ngân hàng thng mi.
8
1.1.4. Ý ngha phân tích hiu qu kinh doanh ca NHTM
Phân tích hiu qu kinh doanh là công c đ phát hin nhng kh nng tim
tàng trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng, giúp ngân hàng nhìn nhn đúng
kh nng, sc mnh và thy hn ch ca mình. Phân tích hiu qu kinh doanh còn là
công c đ ngân hàng ci tin, nâng cao nng lc qun tr.
Phân tích đánh giá kt qu và hiu qu kinh doanh ca NHTM là c s quan
trng đ ngân hàng đ ra các quyt đnh kinh doanh.
Phân tích đánh giá kt qu và hiu qu kinh doanh ca NHTM còn là c s
quan trng đ tìm ra gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ca NHTM, t đó thc
hin thng li s mnh, đnh hng và chin lc phát trin mà ngân hàng đã đ ra.
1.2 . Lý thuyt và ni dung v mô hình th đim cân bng (Balanced Scorecard
– BSC)
1.2.1. Th đim cân bng
Balanced Scorecard (BSC) đc phát trin bi Rober S. Kaplan và David P.
Norton ti Trng i hc Havard t nhng nm 1992 - 1995. BSC là mt h thng
nghiên cu và qun lý chin lc da vào đo lng, đc s dng cho mi t chc.
Nó đa ra mt phng pháp đ chuyn các chin lc hot đng kinh doanh ca các
công ty thành các ch tiêu đánh giá. BSC ch ra cách thc mà các nhà qun lý có th
s dng công c mang tính cách mng này đ huy đng nhân viên ca h hoàn thành
s mnh ca t chc.
1.2.2. Ni dung mô hình BSC
Các mc tiêu và thc đo trong Bng đim cân bng bt ngun t tm nhìn và
chin lc ca t chc. Các mc tiêu và thc đo đánh giá hiu qu ca mt t chc
t bn vin cnh (hay phng din): tài chính (Finance), khách hàng (Customer),
quy trình ni b (Internal Business Processes) và hc hi phát trin (Learning &
Growth). Bn vin cnh này to nên mt khuôn kh cho Bng đim cân bng sp
xp theo nguyên lý quan h nhân qu (hình 1.1), trong đó nhn mnh mt kt qu tài
chính tt và bn vng ph thuc vào s hài lòng ca khách hàng, s hài lòng ca
9
khách hàng ph thuc vào kh nng to ra nhng sn phm, dch v đáp ng tt nhu
cu khách hàng ph thuc vào cht lng và vic thc thi các quy trình ni b và
hiu qu thc thi các quy trình ni b li ph thuc vào kh nng phát trin kin
thc, k nng ca ngun nhân lc, nng lc t chc, nng lc thông tin.
Da trên nguyên tc này, bn vin cnh ca BSC giúp mt DN duy trì mt s
cân bng gia ngn hn và dài hn, gia đánh giá bên ngoài và đánh giá ni b, gia
các kt qu k vng và các nhân t đng lc thúc đy các kt qu này, gia các ch
s khách quan, cng và các ch s mang tính ch quan.
Hình 1.1 Mô hình Th đim cân bng- BSC (R.Kaplan & D. Norton, 2011)
1.2.3. Vai trò ca mô hình BSC
BSC hin nay đang đc s dng nh mt h thng qun lý chin lc nhm
hoàn thành nhng quá trình qun lý trng yu sau:
BSC làm rõ và c th hóa tm nhìn và chin lc thông qua quá trình din
gii và phân tích khi xây dng th đim ca các nhà qun lý cp cao.
BSC là mt công c giúp doanh nghip đánh giá và kim soát qun lý t
nhiu góc đ, giúp nhà lãnh đo nhìn mt cách toàn din hn v hiu qu qun lý
ca mt t chc
10
BSC giúp doanh nghip phát trin (hc hi và thích nghi), khuyn khích ci
tin liên tc.
BSC giúp lng hoá đc nhng ch tiêu phi tài chính thành nhng s đo
mt cách khách quan minh bch to đng lc trong qun lý.
BSC giúp Doanh nghip đt đc s phù hp gia các mc tiêu và to ra
mt h thng t điu chnh cng nh có bin pháp chn chnh kp thi, giúp doanh
nghip kim soát mt cách hiu qu.
1.3. Ch s đo lng ct lõi (KPI)
Các ch s KPI - Key Performance Indicator ra đi nhm to ra s liên kt
gia mô hình BSC vi thc t ca vic áp dng đo lng hiu sut ca mt doanh
nghip (David Paramenter, 2009).
1.3.1. Khái nim v KPI
Ch s đo lng ct lõi (hay còn gi là Ch s đo lng hiu sut - KPI) là
ch s dùng trong qun tr đ đo lng, báo cáo và ci thin hiu sut thc hin công
vic (David Paramenter, 2009).
1.3.2. Phân loi các KPI
Theo David Paramenter (2009), có ba loi ch s đo lng hiu sut thit yu
nh sau:
1.3.2.1. Ch s kt qu chính – KRI (KRI – Key Results Indicator)
Là kt qu đt đc ca nhiu hot đng và cho thy công ty đang đi đúng
hng hay không. Ch s kt qu ct yu cung cp thông tin kt qu ti mt thi
đim và thng đc đnh k theo dõi hàng tháng hoc hàng quý. Các ch s này có
đc đim chung là chúng là kt qu ca nhiu hot đng và cn nhiu thi gian đ
theo dõi, cho t chc thy rõ là có đang đi đúng hng hay không. Tuy nhiên, các
ch s này không cho t chc thy đc cn phi làm gì đ ci thin kt qu đt
đc. (David Paramenter, 2009)
11
1.3.2.2. Ch s hiu sut – PI (PI - Peformance Indecator)
Ch s đo lng hiu sut là ch s dùng trong qun tr đ đo lng, báo cáo
và ci thin hiu sut thc hin công vic. Ch s hiu sut cho bit bn cn phi làm
gì, và là mt tp hp các ch s đo lng hng vào các phng din hot đng ca
t chc. (David Paramenter, 2009)
1.3.2.3. Ch s hiu sut ct yu – KPI (KPI- Key Performance Indicator)
Theo David Paramenter (2009), là các ch s hiu sut mang by đc đim
sau: là các ch s phi tài chính; c đánh giá thng xuyên; Chu tác đng bi ban
điu hành và đi ng qun tr cp cao; òi hi nhân viên phi hiu ch s và có hành
đng điu chnh; Gn trách nhim cho tng cá nhân và tng nhóm; Có tác đng đáng
k đn các phng din ca th đim; Có th tác đng tích cc.
1.4. ng dng KPI, BSC vào phân tích hiu qu kinh doanh ca ngân hàng
thng mi
V c bn, khi vn dng mô hình BSC, các ch s KPI cng đc thit lp và
xoay quanh bn phng din ca th đim cân bng. Do đó, tác gi tm thi chia
thành bn nhóm KPI chính:
1.4.1. Nhóm ch s đo lng phng din tài chính
Các KPIs trong phng din này s cho ta bit liu vic thc hin chin lc,
mc tiêu có dn đn nhng ci thin nhng kt qu ct yu hay không. Phng din
tài chính thng tp trung vào:
· Tng trng doanh thu
· Gim chi phí và ci thin nng sut
· S dng tài sn và chin lc đu t
· Ti đa hóa li nhun
Nhm thc thi các chin lc tài chính, mt s ch tiêu chính trong lãnh vc
này đc đc tp hp và minh ha trong bng 1.1.
12
Bng 1.1: Mt s ch tiêu đo lng ch yu trong phng din tài chính
(R.Kaplan & D.Norton, 2011)
Ch đ chin lc
Tng tr
ng doanh thu
và tp hp sn phm
Gim chi phí và c
i
thin nng sut
S dng tài sn v
à
chin lc đu t
Chin lc ca đn v kinh doanh - SBU
- T l tng tr
ng doanh
s bán h
àng theo phân
khúc
- Doanh thu/Nhân viên
- T
l % li nhun so
vi đu t
; (ROA,
ROE, ROI, ROCE )
- T
l % doanh thu có
đ
c t sn phm, dch
v ca khách hàng mi
- T
l ph phm theo
doanh thu
- T
l % chi phí R&D
so v
i doanh s bán
hàng
- Th phn khách h
àng
mc tiêu
- T l gim chi phí
- Th
i gian thu hi vn
(chu trình tin mt)
- T
l doanh thu t các
ng dng mi
- T
l chi phí gián tip
so vi doanh thu
- S lng s
n phm
dch v, sáng kin mi
- Kh nng sinh l
i ca
khách hàng và dòng s
n
phm
- Chi phí đn v tr
ên
tng sn phm đu ra
Nhìn chung, ngân hàng có th thc thi riêng l hay phi hp tng chin lc
riêng l và tùy vào đc đim tng ngân hàng có th áp dng va đ các ch tiêu đo
lng trên.
1.4.2. Ch s đo lng phng din khách hàng
Khi la chn nhng ch s đo lng cho phng din khách hàng ca mô
hình BSC, các t chc cn phi tr li các câu hi ch yu:
13
· Khách hàng mc tiêu ca chúng ta là ai?
· Phng châm hot đng ca chúng ta là gì?
· Khách hàng mong đi hay yêu cu gì chúng ta?
Các thc đo khách hàng - các thc đo th hin mi quan h gia đ tha
mãn ca khách hàng vi kt qu hot đng ca ngân hàng: S hài lòng ca khách
hàng, lòng trung thành ca khách hàng, th phn, khách hàng b mt, t l phn hi,
giá tr phân phi đn khách hàng, cht lng, hiu qu, dch v, chi phí…
Mt s thang đo ch yu: Ch s li dch v; Thi gian hoàn thành yêu cu;
Kho sát đ hài lòng ca khách hàng; Th phn; Giành đc khách hàng mi; Kh
nng gi chân khách hàng
1.4.3. Ch s đo lng phng din quy trình ni b
Trên phng din này, các nhà qun lý tp trung vào xác đnh và xây dng
nhng quy trình quan trng nht đ đt đc mc tiêu khách hàng và c đông.
Thông thng, các ngân hàng s tp trung vào bn quy trình quan trng sau:
· Quy trình ci tin, phát trin sn phm dch v
· Quy trình thc hin
· Quy trình dch v hu mãi
· Quy trình qun lý ri ro
Mt s thang đo ch yu áp dng trong quy trình này bao gm: Chi phí cho
hot đng nghiên cu phát trin sn phm; C cu chi phí theo doanh thu; T l giao
dch đúng hn; T l giao dch b li; S lng và tn sut khiu ni ca khách hàng;
% n không thu hi đc; H s n trên vn; …
1.4.4. Ch s đo lng phng din đào to và phát trin
Phng din đào to và phát trin mang ý ngha ht sc quan trng cho s
thích ng vi s thay đi trong hin ti và chun b cho tng lai. Theo R. Kaplan &
D. Norton, phng din đào to và phát trin bao gm ba thành phn ch yu: Nng
lc ca nhân viên; Nng lc ca h thng thông tin; ng lc phn đu, giao trách
nhim, kh nng liên kt.
14
Hình 1.2: C cu đánh giá kh nng đào to và phát trin (R.Kaplan &
D.Norton, 2011)
Nhìn chung, s hài lòng nhân viên là nn tng đ nâng cao nng sut ca nhân
viên và gi chân nhân viên nhm hng ti mang li kt qu đu ra ln hn cho
ngân hàng. nâng cao s hài lòng ca nhân viên, Ngân hàng nên hng ti các yu
t to điu kin là nng lc ca nhân viên, c s h tng v công ngh và điu kin
làm vic ca nhân viên.
Mt s ch tiêu chính trong đánh giá phng din đào to phát trin là: Ch s
hài lòng ca nhân viên; T l ngh vic ca nhân viên; Doanh thu trên mi nhân
viên; Giá tr gia tng trên mi nhân viên; Phát trin đi ng nhân viên; Mc đ sn
có ca thông tin chin lc …
1.5. Ni dung các ch tiêu trong phân tích hiu qu kinh doanh theo mô hình
BSC ng dng trong lnh vc ngân hàng
1.5.1. Phng din tài chính
Các KPI v tng trng doanh thu và tp hp sn phm:
· Ch tiêu v t l hoàn vn đu t (ROI)(Ngô Quang Huân, 2011):
=
Li nhun thun
à
=
đ