B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
MAI TH CHU
NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH DOANH
DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN H
ÀNG
T
MCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH SÀI GÒN
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân
hàng
Mã ngành :
60.340.201
LUN VN THC S KINH
T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS HOÀNG C
TP. H CHÍ MINH – NM 2013
MC LC
Trang ph bìa
Li Cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các hình v, đ th
M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V HIU QU HOT NG KINH
DOANH DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1. Tng quan v hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l 4
1.1.1. Khái nim v hot đng ngân hàng bán l ca Ngân hàng thng mi 4
1.1.2. c đim hot đng ngân hàng bán l 5
1.1.3. Mt s sn phm dch v Ngân hàng bán l ca Ngân hang thng mi . 6
1.1.3.1. Dch v huy đng vn t tài khon tin gi cá nhân và tit kim 6
1.1.3.2. Dch v tín dng bán l 6
1.1.3.3. Dch v th 7
1.1.3.4. Dch v thanh toán 7
1.1.3.5. Dch v ngân hàng đin t 7
1.1.3.6. Các dch v ngân hàng bán l khác 8
1.1.4. Phân bit gia dch v Ngân hàng bán l và Dch v Ngân hàng bán
buôn 8
1.2. Nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l ti
ngân hàng thng mi 9
1.2.1. Khái nim 9
1.2.2. Mt s ch tiêu đánh giá nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v
ngân hàng bán l 11
1.2.2.1. Các ch tiêu đnh lng 12
1.2.2.2. Các ch tiêu đnh tính 14
1.2.3. Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân
hàng bán l 16
1.2.3.1. Nhân t ch quan 16
1.2.3.2. Nhân t khách quan 21
1.2.4. Vai trò ca hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l 22
1.2.4.1. i vi nn kinh t 22
1.2.4.2. i vi ngân hàng 22
1.2.4.3. i vi khách hàng 23
1.3. Kinh nghim v nâng cao hiu qu hot đông kinh doanh ngân hàng bán l ca
mt s ngân hàng thng mi th gii và bài hc kinh nghim cho các ngân hàng
thng mi Vit Nam 23
1.3.1. Kinh nghim ca ngân hàng BNP Paribas - NHBL s 1 ca Pháp 23
1.3.2. Kinh nghim ca ngân hàng Standard Chartered – Singapore 24
1.3.3. Bài hc kinh nghim cho các ngân hàng thng mi Vit Nam 25
CHNG 2: THC TRNG NÂNG CAO HIU QU HOT NG
KINH DOANH DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI BIDV SÀI GÒN
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi
nhánh Sài Gòn 28
2.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát trin 28
2.1.2. Mô hình t chc hot đng ngân hàng bán l ti BIDV Sài Gòn 29
2.1.2.1. Mô hình t chc hot đng ngân hàng bán l ti BIDV 29
2.1.2.2. Mô hình t chc hot đng Ngân hàng ti BIDV Sài Gòn 30
2.1.2.3. Mô hình t chc hot đng ngân hàng bán l ti BIDV Sài Gòn 30
2.1.3. Kt qu hot đng kinh doanh trong trong giai đon nm 2009 – 2012 31
2.1.3.1. Tng tài sn 31
2.1.3.2. Hot đng huy đng vn 32
2.1.3.3. Hot đng tín dng 34
2.1.3.4. Hot đng dch v 36
2.1.3.5. Kt qu hot đng kinh doanh 37
2.2. Thc trng nâng cao hiu qu hot đng ngân hàng bán l ti Ngân hàng
TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn 38
2.2.1. ánh giá chung v hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l ti
Vit Nam 38
2.2.1.1. V chin lc và nhn thc ca các ngân hàng thng mi 38
2.2.1.2. V sn phm dch v 38
2.2.1.3. V công ngh 39
2.2.1.4. Nhng hn ch 39
2.2.2. Thc trng nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng bán l ti
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Sài Gòn 40
2.2.2.1. V hot đng huy đng vn ca BIDV Chi nhánh Sài Gòn 40
2.2.3. V hot đng tín dng 42
2.2.3.1. Các dch v khác 45
2.3. ánh giá vic nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân
hàng bán l ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn 48
2.3.1. Nhng kt qu đt đc 48
2.3.1.1. Li nhun t hot đng bán l 48
2.3.1.2. Các ch tiêu đnh lng phn ánh hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng
bán l 52
2.3.1.3. Các ch tiêu đnh tính phn ánh hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng
bán l 54
2.3.2. Nhng kt qu ni bt dch v bán l đã đt đc, mt s tn ti và
nguyên nhân 56
2.3.2.1. Kt qu ni bt ca dch v bán l ti BIDV Sài Gòn 56
2.3.2.2. Mt s tn ti, hn ch chung 57
2.3.2.3. Nguyên nhân hn ch ca dch v bán l ti BIDV Sài Gòn 58
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI BIDV SÀI GÒN
3.1. nh hng và mc tiêu hot đng NHBL và tm nhìn đn nm 2015
ca BIDV 62
3.1.1. Tim nng th trng ngân hàng bán l ti Vit Nam 62
3.2. Mc tiêu và trng tâm hot đng bán l giai đon 2013-2015 64
3.2.1. Mc tiêu 64
3.2.2. Trng tâm ch đo hot đng bán l giai đon 2013-2015 65
3.3. Mc tiêu và c s xây dng gii pháp nâng cao cht lng dch v ngân
hàng bán l 66
3.4. Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân hàng
bán l ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn 67
3.4.1. Nhóm gii pháp v hot đng h thng 67
3.4.1.1. Mt s chin lc chung trong hot đng ngân hàng bán l nhm nâng cao
nng lc cnh tranh 67
3.4.1.2. Thâm nhp th trng và thu hút khách hàng 68
3.4.1.3. a dng hóa kênh phân phi 69
3.4.2. Nhóm gii pháp v nâng cao cht lng sn phm 70
3.4.2.1. Mô hình t chc 70
3.4.2.2. a dng hóa sn phm, nâng cao cht lng sn phm dch v 71
3.4.2.3. i vi hot đng huy đng vn dân c 73
3.4.2.4. i vi hot đng tín dng bán l 76
3.4.2.5. Hot đng thanh toán th 78
3.4.2.6. i vi dch v bán l khác 79
3.4.3. Nhóm gii pháp công ngh 81
3.4.4. Nhóm các gii pháp đc thù và c th ti BIDV Chi nhánh Sài Gòn 82
3.4.4.1. y mnh các hot đng truyn thông và Marketing NHBL 82
3.4.4.2. To s khác bit thông qua vic chm sóc tt khách hàng, phong cách phc
v, vn hóa doanh nghip 82
3.4.4.3. Chính sách khách hàng 83
3.4.4.4. Xây dng chính sách tài chính và c ch đng lc 84
3.4.4.5. Chính sách phát trin ngun nhân lc phc v công tác bán l 85
3.4.4.6. Chính sách qun tr điu hành và qun tr ri ro 85
3.4.4.7. Thành lp trung tâm chm sóc khách hàng (Contact Center) 87
Tài liu tham kho
Ph lc 1
Ph lc 2
1
M U
1. Lý do chn đ tài
Quá trình m ca nn kinh t, t do hóa và hi nhp kinh t quc t đã to ra
nhng c hi cng nh thách thc, tác đng không nh ti hot đng sn xut
kinh doanh, dch v ca các doanh nghip Vit Nam nói chung và hot đng
ca các ngân hàng nói riêng.
S xut hin ngày càng nhiu ca các ngân hàng ln, có kinh nghim đã làm
gia tng áp lc cnh tranh gia các ngân hàng thng mi (NHTM) trong nc,
to ra áp lc cn thit đ các ngân hàng trong nc n lc hn na nhm m
rng quy mô, nâng cao cht lng dch v, hc hi kinh nghim qun lý, công
ngh, cng nh to ra các gói sn phm, dch v mi, nhiu tin ích, tha mãn
ti đa nhu cu ca khách hàng.
Bên cnh đó, vi mt nn kinh t đang phát trin, dân s đông, Vit Nam
đc đánh giá là quc gia có tim nng cho phát trin hot đng ngân hàng bán
l. Khi chuyn sang phát trin hot đng ngân hàng bán l, các ngân hàng s có
c hi m rng th trng, gia tng th phn, đa dng hoá các loi hình sn phm
dch v, đng thi gia tng kh nng phân tán ri ro trong hot đng kinh doanh
ngân hàng. Bi l đó, phát trin và nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh
ngân hàng bán l đang là mt xu th chung ca các ngân hàng trên th gii và là
yêu cu tt yu đi vi các NHTM ti Vit Nam
Nhn thc rõ tm quan trng cng nh nhng hn ch trong vic nâng cao
hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng bán l trong bi cnh phát trin và
cnh tranh quyt lit cng nh xu hng hi nhp quc t, các NHTM Vit
Nam cn phi có s đi mi trong t duy, trong cách thc trin khai hot đng
kinh doanh ngân hàng bán l và thc s cn thit phi thc hin đng b nhiu
gii pháp, trong đó có các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh
doanh ngân hàng nói chung và hot đng ngân hàng bán l nói riêng ti các
NHTM Vit Nam. Cng bi lý do đó tôi chn đ tài: “Nâng cao hiu qu hot
2
2. Mc đích nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào ba ni dung chính sau:
- H thng hóa nhng vn đ c bn v HKD DVNHBL cng nh hiu
qu HKD DVNHBL.
- ánh giá thc trng các dch v NHBL ti BIDV Sài Gòn trong nhng
nm gn đây, tp trung phân tích đ làm ni bt lên nhng kt qu đt đc
cng nh nhng mt còn hn ch cn khc phc, hoàn thin.
- a ra nhng đnh hng c bn và đ xut các gii pháp v điu kin và
c ch hot đng nhm nâng cao hiu qu dch v NHBL ti BIDV Sài Gòn.
3. Phng pháp nghiên cu
- V phng pháp phân tích, lun vn áp dng phng pháp so sánh và phân
tích các ch tiêu hot đng đ đo lng hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
- V d liu, lun vn tin hành thu thp thông tin, d liu t các ngun nh:
các báo cáo tng kt tình hình HKD ca ngân hàng, các tài liu t sách báo,
tp chí và các vn bn pháp lut… đ phc v cho vic phân tích, đánh giá.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu là HKD NHBL ca BIDV Sài Gòn và mi tng
quan so sánh vi các ngân hàng khác.
- Phm vi nghiên cu ca lun vn: Phm vi nghiên cu ca lun vn này là
các dch v ngân hàng hng ti nhóm đi tng khách hàng cá nhân, h kinh
doanh ca BIDV Sài Gòn và mt s NHTM có th xem là đi th cnh tranh đ
t đó có th đánh giá tình hình HKD DVNHBL ca BIDV Sài Gòn mt cách
khách quan.
- Mc thi gian nghiên cu là t nm 2009 – nm 2012.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài
3
tài đã trình bày và phân tích thc trng hot đng ngân hàng nói chung
và hot đng DVNHBL nói riêng ti Chi nhánh Ngân hàng TMCP u t và
Phát trin Sài Gòn (BIDV Sài Gòn) trong nhng nm gn đây : Kt qu đt
đc, nhng mt còn hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch đó. Trên c
s đó, đ tài đã đa ra mt s gii pháp mang tính đnh hng chung cho vic
phát trin dch v bán l và gii pháp c th nâng cao hiu qu mt s hot
đng NHBL mà BIDV Sài Gòn trong thi gian ti.
6. Kt cu ca đ tài
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung chính ca lun vn đc kt cu
trong ba chng sau:
Chng 1: C s lý lun v hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân
hàng bán l ti các ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v
ngân hàng bán l ti BIDV Sài Gòn.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân
hàng bán l ti BIDV Sài Gòn.
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
ATM Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine)
BL Bán l
BIDV Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
BSMS Dch v truy vn thông tin tài khon qua đin thoi di đng
CB CNV Cán b công nhân viên
CIF Mã s khách hàng
DNVVN Doanh nghip va và nh
DNNN Doanh nghip nhà nc
VT n v tính
GTCG Giy t có giá
HKD Hot đng kinh doanh
HV Huy đng vn
HQT Hi đng qun tr
HVDC Huy đng vn dân c
DVNH Dch v ngân hàng
MT Môi trng
NHTM Ngân hàng thng mi
NHBL Ngân hàng bán l
NH Ngân hàng
NHTMCP Ngân hàng Thng mi C phn
NHTMNN Ngân hàng Thng mi Nhà nc
KHTH K hoch tng hp
KHKD K hoch kinh doanh
POS Máy chp nhn thanh toán th
QHKH Quan h khách hàng
QLRR Qun lý ri ro
QTTD Qun tr tín dng
SXKD Sn xut kinh doanh
TCKT T chc kinh t
TCTD T chc tín dng
TDBL Tín dng bán l
TSB Tài sn đm bo
TTQT Thanh toán quc t
TPHCM Thành ph H Chí Minh
TW Trung ng
TA2 D án Hin đi hoá ngân hàng do Word Bank tài tr
VN Vit Nam
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng
Tên bng
Trang
Bng 2.1
S liu HKD BIDV Sài Gòn trong giai đon nm 2009-2012
31
Bng 2.2
S liu hot đng dch v ti BIDV Sài Gòn
36
Bng 2.3
S liu kt qu hot đng kinh doanh
37
Bng 2.4
Tình hình huy đng vn giai đon nm 2009 – nm 2012
41
Bng 2.5
Hot đng cho vay bán l giai đon nm 2009 – nm 2012
43
Bng 2.6
D n theo sn phm bán l nm 2009 - 2012
44
Bng 2.7
Thu ròng dch v bán l giai đon nm 2009 – nm 2012
45
Bng 2.8
Thu ròng dch v theo dòng sn phm giai đon nm 2009 –
2012
46
Bng 2.9
Chi phí lãi ca HKD NHBL
49
Bng 2.10 Thu nhp lãi t cho vay ca HKD NHBL
49
Bng 2.11 Thu nhp lãi thun ca HKD NHBL
49
Bng 2.12 Lãi thun t hot đng dch v bán l
50
Bng 2.13 Li nhun t HKD NHBL
51
Bng 2.14 T l Li nhun/Doanh thu HKD NHBL
52
Bng 2.15 T l Chi phí/Doanh thu HKD NHBL
52
Bng 2.16 T l Doanh thu HKD NHBL/Tng Tài sn
53
Bng 2.17 T l Li nhun HKD NHBL/Tng Tài sn
53
Bng 2.18 T l n xu giai đon nm 2009 – nm 2012
53
Bng 3.1 S ATM và POS/triu dân mt s nc
63
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình
Tên hình
Trang
Hình 2.1
T chc các Ban, Trung tâm thuc khi Bán l hin ti
BIDV Sài Gòn
29
Hình 2.2
T chc hot đng Ngân hàng ti BIDV Sài Gòn
30
Hình 2.3
T chc hot đng ngân hàng bán l ti BIDV Sài Gòn
30
Hình 2.4
Tng tài sn BIDV Sài Gòn trong giai đon 2009 - 2012
32
Hình 2.5
Huy đng vn trong giai đon 2009 - 2012
33
Hình 2.6
Hot đng cho vay trong giai đon 2009 - 2012
34
Hình 2.7
Tình hình huy đng vn giai đon nm 2009 – nm 2012
41
Hình 2.8
Hot đng cho vay bán l giai đon nm 2009 – nm 2012
43
Hình 2.9
Thu phí dch v giai đon 2009-2012
46
Hình 3.1
Dân s Vit Nam giai đon nm 2009 – nm 2012
62
4
CHNG 1: C S LÝ LUN V HIU QU
HOT NG KINH DOANH DCH V NGÂN HÀNG
BÁN L TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l
1.1.1. Khái nim v hot đng ngân hàng bán l ca Ngân hàng thng mi
Theo các chuyên gia kinh t ca hc vin Công ngh Châu Á – AIT: “NHBL là vic
cung ng các sn phm dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, các doanh nghip
va và nh thông qua mng li chi nhánh khách hàng có th tip cn trc tip vi sn
phm và dch v ngân hàng thông qua các phng tin đin t vin thông và công ngh
thông tin”.
Theo t chc thng mi th gii (WTO) thì “NHBL là ni mà khách hàng cá nhân có
th đn giao dch ti các chi nhánh, phòng giao dch ca các ngân hàng đ thc hin các
dch v nh: tin gi tit kim và tài khon, th chp vay vn, dch v th và mt s dch
v khác đi kèm…”
Các ngân hàng trên th gii luôn đc đnh hng đ phát trin tr thành NHBL hin
đi vi doanh thu t dch v bán l chim t trng ln. ây cng là mc tiêu, đnh hng
phát trin lâu dài ca các NHTM Vit Nam trong nhng nm gn đây. Xây dng mô hình
NHBL hin đi đng ngha vi vic tp trung vào đi tng khách hàng là các cá nhân,
h gia đình và các doanh nghip va và nh vi mc đích cung ng các sn phm, dch
v đa dng, nhiu tính nng vi cht lng tt nht. ây là xu th chung bi trong nn
kinh t m và hi nhp, nhu cu v dch v ngân hàng ngày càng cao, nht là dch v
NHBL. Bên cnh đó, mc tiêu ca hot đng NHBL là các khách hàng cá nhân, h kinh
doanh nên các dch v thng đn gin, d thc hin và thng xuyên, tp trung vào dch
v tin gi và tài khon, vay vn, m th tín dng…
Theo mt s quan
đim v hot đng NHBL ti Vit Nam và ca Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam (BIDV) thì đi tng khách hàng mà hot đng NHBL
hng ti đ cung ng các sn phm, dch v có s thu hp hn bi tp trung vào các đi
tng khách hàng là cá nhân và h gia đình. Trong phm vi ca đ tài, tác gi cng xin
5
đc trình bày Hot đng Ngân hàng bán l vi quan nim là “Hot đng cung ng các
sn phm dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, h gia đình, các doanh nghip
va và nh thông qua mng li chi nhánh khách hàng có th tip cn trc tip vi sn
phm và dch v ngân hàng thông qua các phng tin đin t vin thông và công ngh
thông tin”.
1.1.2. c đim hot đng ngân hàng bán l
i tng phc v ca NHBL vô cùng ln: là các cá nhân, h gia đình và các
doanh nghip va và nh.
S lng sn phm dch v NHBL cung cp rt đa dng nhng giá tr ca tng
khon giao dch cha cao nên mc đ ri ro tng đi thp.
Dch v NHBL đòi hi phi xây dng nhiu kênh phân phi và đa dng đ cung
ng đc các sn phm dch v cho khách hàng trên phm vi rng.
D
ch v NHBL phn ln da trên nn tng công ngh thông tin hin đi và
mt đi ng nhân viên chuyên nghip nhm m rng, nâng cao cht lng sn phm
và đa sn phm đn tng đi tng khách hàng.
Dch v đn gin, d thc hin: Mc tiêu ca dch v NHBL là khách hàng
cá nhân nên các dch v thng tp trung vào dch v tin gi, thanh toán, vay vn và
dch v th.
Vic phát trin kinh doanh ch yu da vào thng hiu cht lng dch v
tt ca ngân hàng nên cht lng dch v là yu t quan trng đ phát trin dch v
NHBL.
Chi ph
í hot đng trung bình cao: S lng khách hàng tuy đông nhng phân
tán rng khp nên vic giao dch không đc thun tin. Ngân hàng thng m
rng mng li, đu t giao dch online rt tn kém.
Phng thc qun lý và các hình thc tip th đa dng, phc tp hn do mng
li khách hàng tri rng
6
1.1.3. Mt s sn phm dch v Ngân hàng bán l ca Ngân hang thng mi
1.1.3.1. Dch v huy đng vn t tài khon tin gi cá nhân và tit kim
+ Tin gi thanh toán: Là hot đng huy đng vn ca ngân hàng thông qua vic m
tài khon thanh toán cho khách hàng, vi các tin ích không phi s dng tin mt nh
chuyn tin thông qua vic s dng séc, th, y nhim thu, y nhim chi và các dch v
ngân hàng đin t khác….
+ Tin gi tit kim: Bao gm tit kim có k hn và không k hn vi nhiu loi sn
phm phong phú, mi loi hình li có nhiu k hn gi vi mc lãi sut phù hp nhu cu
ca khách hàng: tin gi tit kim bng VND, USD, EUR, vàng…có d thng hoc
không d thng…
1.1.3.2. Dch v tín dng bán l
Là các sn phm tín dng đáp ng các nhu cu ca khách hàng cá nhân, h kinh doanh
cá th nh: cho vay tiêu dùng mua sm đ dùng sinh hot, phng tin đi li; sa cha,
mua mi nhà ca; tài tr vn lu đng cho h kinh doanh cá th; cm c, chit khu giy
t có giá…
Các ngân hàng TMCP là nhng NHTM đu tiên ti Vit Nam cho ra đi các sn phm
cho vay tiêu dùng, đó là các sn phm: cho vay mua xe máy tr góp, cho vay mua các sn
phm kim khí đin máy tr góp, cho vay tín chp cán b công nhân viên…Qua nhiu nm
trin khai các sn phm cho vay tiêu dùng, các ngân hàng đã có nhiu ci tin và phát
trin thêm nhiu sn phm cho vay tiêu dùng phong phú, phù hp vi nhu cu ca các
tng lp dân c trong xã hi nh:
Cho vay tr góp mua xe hi, xe máy; Cho vay mua nhà, nn nhà;
Cho vay sinh hot tiêu dùng tr góp th chp tài sn;
Cho vay tr góp sa cha, xây dng nhà, hoán đi nhà;
Cho vay h tr du hc ;
7
1.1.3.3. Dch v th
Th
ngân hàng là mt sn phm tài chính cá nhân đa chc nng do ngân hàng
phát hành, đem li nhiu tin ích cho khách hàng. Th có th s dng đ rút tin, gi
tin, cp tín dng, thanh toán hóa đn dch v hay đ chuyn khon. Th thanh toán
hin nay có hai loi c bn là th ghi n (ni đa và quc t) và th tín dng. Th ghi n
s dng s d hin có trên tài khon cá nhân. Còn th tín dng ni bt vi tính nng
“chi ti
êu
trc, tr tin sau” trên c s đc ngân hàng cp mt hn mc tín dng.
1.1.3.4.
Dch v thanh toán
Dch v thanh toán đc xem là mng nghip v mang li t sut li nhun cao
nhng cha có s quan tâm đúng mc. Các phng tin thanh toán thông dng bao
gm: séc, y nhim thu, y nhim chi, thng phiu, lnh chi…
Dch v chi tr lng qua tài khon cá nhân, thanh toán hóa đn tin đin, đin
thoi, nc… qua dch v th đang phát trin mnh và to ngun thu đáng k cho các
NHTM.
Dch v chuyn tin, nhn tin kiu hi ngày càng đc m rng và đy mnh
phát trin. Nhiu NHTM đã liên kt, hp tác làm đi lý nhn chuyn tin và chi tr
kiu hi cho mt s t chc tài chính quc t nh Wester Union, Money Gram…
1.1.3.5.
Dch v ngân hàng đin t
Hin nay, SMS Banking, eBanking, Mobile Banking… đang là nhng dch v
đc nhiu khách hàng la chn. Vi các dch v này, khách hàng không phi đn
ngân hàng, cng không phi mt quá nhiu thi gian mà vn có th thc hin đc các
giao dch cn thit nh: chuyn khon, kim tra tài khon, thanh toán hóa đn, giao
dch tin gi cng nh tin vay…
Các sn phm dch v ngân hàng đin t hin đi có th k đn nh:
C
all center: cung cp thông tin và gii đáp các thc mc, khiu ni ca khách
hàng. Hin nay hu ht các ngân hàng đu có trung tâm Call center nh tng đài
247/247 ca ngân hàng Á Châu, tng đài 24/7 ca ngân hàng BIDV.
8
Phone banking: là loi hình dch v mà khách hàng s dng đin thoi gi
đn mt s máy c đnh ca ngân hàng cung cp dch v đ thc hin các giao dch
hay kim tra sao kê tài khon, nghe thông tin v t giá và lãi sut…
Mobile banking: là loi hình dch v ngân hàng giao dch qua đin thoi di
đng. Khách hàng có th kim tra s d tài khon, lit kê giao dch, nhn thông báo
s d, t giá, lãi sut t đng qua tin nhn SMS Banking, thanh toán hóa đn tin
đin, nc, đin thoi, internet…
Home banking: là loi dch v mà các giao dch có th đc thc hin ti
nhà thông qua h thng máy tính kt ni vi h thng máy tính ca ngân hàng, bao
gm các dch v chuyn tin, báo có, báo n, t giá, lãi sut…
Internet banking: là dch v ngân hàng mà khách hàng giao dch vi ngân
hàng thông qua Internet. Khách hàng có th tìm kim thông tin, thc hin các sn
phm, dch v ca ngân hàng hay truy cp thông tin v tài khon cá nhân, s d, tin
gi, tin vay…
1.1.3.6.
Các dch v ngân hàng bán l khác
Ngoài các dch v nêu trên, dch v dành cho khách hàng cá nhân còn bao gm thu
h/chi h, bo him, chuyn tin du hc, gi h tài sn quý him, cho thuê két st…
Dch v dành cho khách hàng DNVVN còn bao gm dch v thanh toán quc t,
kinh doanh ngoi t, bo lãnh…
1.1.4. Phân bit gia dch v Ngân hàng bán l và Dch v Ngân hàng bán buôn
Thc cht là rt khó có th đa ra mt tiêu chí nào đó phân bit chính xác gia dch v
ngân hàng bán buôn và ngân hàng bán l. Tuy nhiên, vn có mt s đc trng và tiêu chí
sau đ nhn din đc nh th nào là dch v ngân hàng bán buôn và bán l.
9
Tiêu chí
Dch v ngân hàng bán l
Dch v ngân hàng bán buôn
i tng
Cá nhân, h gia đình và Doanh
nghip va và nh
Doanh nghip ln
Tính cht
giao dch
S lng giao dch nhiu nhng
giá tr mi giao dch nh nên chi
phí bình quân mi giao dch cao
đ phc v mi đi tng ca
NHBL, ngân hàng phi tn chi
phí nhiu hn
S lng giao dch ít nhng giá tr
mi giao dch ln và chi phí bình
quân trên mi giao dch nh. Do
vy giao dch vi khách hàng ca
ngân hàng bán buôn có th tit
kim đc chi phí giao dch da
vào quy mô giao dch
Quy mô
giao dch
Các dch v thng đn gin, d
thc hin và thng xuyên, tp
trung vào nhng dch v tin
gi, tài khon, vay vn, làm th
tín dng…
Vi đc đim là các t chc kinh t
đa dng, hot đng trên nhiu lnh
vc khác nhau nên nhu cu rt ln,
giá tr giao dch cao, phc tp đòi
hi s an toàn cng nhe thn trng
trong các giao dch
1.2. Nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l ti ngân
hàng thng mi
1.2.1. Khái nim
Là doanh nghip HKD trên lnh vc tin t, hiu qu hot đng ca NHTM đc
đánh giá da trên khái nim v hiu qu kinh t.
Hin nay, đ đánh giá hiu qu HKD ngân hàng, các nhà kinh t cng đánh giá bng
hiu s gia doanh thu và chi phí hot đng, đc th hin thông qua li nhun đt đc.
Li nhun = Doanh thu – Chi phí
10
Doanh thu bao gm: Thu nhp t lãi tin vay, lãi tin gi, thu dch v thanh toán trong
nc, thu dch v thanh toán quc t, thu dch v ngân qu, dch v kinh doanh ngoi t,
thu dch v thuc HKD NHBL
Chi phí bao gm: Chi tr lãi tin gi, tr lãi tin vay, chi dch v thanh toán quc t,
chi qun lý
Hiu qu HKD ngân hàng đc xem xét các góc đ khác nhau:
- Góc đ kinh t - xã hi: hiu qu HKD ngân hàng phn ánh trình đ s
dng các ngun lc nhm đt đc mc tiêu li nhun nhng cng đm bo đc các
mc tiêu kinh t - xã hi nht đnh, đó là s đóng góp đi vi nn kinh t quc dân vào
vic phát trin sn xut, đi mi c cu kinh t, tng nng sut lao đng xã hi, tng thu
cho ngân sách, gii quyt vic làm, ci thin đi sng nhân dân.
- Góc đ ngân hàng: hiu qu HKD ngân hàng là mt phm trù hiu qu
kinh t phn ánh trình đ s dng các ngun lc t các HKD ngân hàng nhm đt đc
mc tiêu li nhun cao nht. ây là ch tiêu tng hp phn ánh toàn b kt qu HKD
ca NHTM, phn ánh c v cht và lng ca quá trình kinh doanh. Vì vy, vic tng thu
nhp, gim chi phí nhm đt ti đa hoá li nhun luôn đc các nhà qun lý ngân hàng
quan tâm.
- Góc đ khách hàng: hiu qu HKD ngân hàng phn ánh trình đ s dng
các ngun lc nhm đt đc mc tiêu li nhun nhng phi đm bo đc li ích ca
khách hàng khi thc hin các giao dch vi ngân hàng đc th hin li nhun, s thun
tin, an toàn, mc đ hài lòng… ca khách hàng.
Phm
vi ca lun vn ch gii hn hiu qu HKD góc đ ngân hàng. Và trong hiu
qu mang li t HKD ngân hàng có bao gm hiu qu do HKD NHBL mang li. Vì
vy, theo quan đim ca tác gi: Hiu qu HKD NHBL là mt phm trù hiu qu
kinh t phn ánh cht lng kinh doanh trong lnh vc HKD NHBL ti NHTM. Nó
đc đo bng hiu s gia doanh thu HKD NHBL và chi phí HKD NHBL.
Hiu qu HKD NHBL đc th hin qua công thc sau:
11
HQ HKDNHBL = DT HKDNHBL – CP HKDNHBL = LN HKDNHBL
Trong đó:
- HQ HKDNHBL : Hiu qu HKD NHBL
- DT HKDNHBL : Doanh thu HKD NHBL
- CP HKDNHBL : Chi phí HKD NHBL
- LN HKDNHBL : Li nhun HKD NHBL
Tuy nhiên, hiu qu HKD ngân hàng hay hiu qu HKD NHBL trong c ch th
trng ngày nay không ch đn thun th hin vic đo lng hu hình bng hiu s
gia doanh thu và chi phí mà còn đc đánh giá thông qua mi liên h gia hot đng
này và các hot đng khác; là uy tín và mi quan h rng ln ca NHTM trên th trng,
là th phn HKD NHBL ca NHTM, là hiu qu ca HKD NHBL tác đng trc tip
hoc gián tip đn nn kinh t - xã hi.
Nh vy, bn cht ca hiu qu HKD NHBL phn ánh cht lng các HKD
NHBL; nâng cao hiu qu HKD NHBL cng chính là nâng cao cht lng các hot
đng này.
1.2.2. Mt s ch tiêu đánh giá nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh dch v
ngân hàng bán l
HKD NHBL là mt mng hot đng trong mô hình va bán l va bán buôn ca hu
ht các NHTM Vit Nam hin nay. Hai mng hot đng này cùng tn ti và tác đng qua
li ln nhau. Hiu qu HKD NHBL ti NHTM là mt trong nhng nhân t cu thành
hiu qu HKD ngân hàng. Do đó, hiu qu HKD NHBL không th đánh giá mt cách
hoàn toàn riêng l mà phn ln đc đánh giá da trên tng th HKD ca ngân hàng,
đng thi có xét đn các yu t đóng góp ca hot đng bán l.
Mt s các ch tiêu nhm đánh giá hiu qu HKD NHBL nh sau:
12
1.2.2.1. Các ch tiêu đnh lng
Các ch tiêu thu nhp
Ch tiêu đnh lng c th nht đ đánh giá hiu qu HKD NHBL là ch tiêu thu
nhp. Dch v ngân hàng bán l bao trùm lên hu ht các nghip v ngân hàng nh: cho
vay và các hot đng dch v khác. Do đó, thu nhp t HKD NHBL bao gm thu nhp
lãi thun (t huy đng vn - cho vay) và thu nhp phi lãi (t hot đng dch v). Trong
đó:
- Thu nhp lãi thun:
Phng thc đánh giá:
NHTM là trung gian huy đng vn t các thành phn kinh t và cho các khách hàng có
nhu cu vay vn. Ngun vn ngân hàng huy đng đc t nn kinh t (bao gm dân c
và các t chc kinh t) đc s dng đ cho vay bán l và bán buôn. Do đó, không th
đnh lng chính xác thu nhp lãi thun t HKD NHBL.
đánh giá hiu qu hiu qu HKD NHBL khía cnh này, tác gi phân tích tng
đi da trên thu nhp lãi thun ca NHTM có tính đn các yu t đóng góp ca HKD
NHBL thông qua t l ca b phn bán l trong huy đng vn và cho vay ca NHTM.
- Thu nhp t HKD dch v:
Phng thc đánh giá:
Doanh thu HKD dch v NHBL đc đem li ch yu t dch v thanh toán, dch v
th, bo him, WU…
Ý ngha ca ch tiêu thu nhp
:
NHTM là doanh nghip HKD trên lnh vc tin t, t ch v tài chính nên mc tiêu
cao nht vn là tìm kim li nhun. Li nhun quyt đnh s hng thnh đng thi là ch
tiêu đánh giá cht lng hot đng ca ngân hàng. Hiu qu HKD ca NHTM nói
Thu nhp lãi thun = Thu nhp lãi – Chi phí lãi
Thu nhp t HKDDV= Doanh thu HKDDV – Chi phí HKDDV
13
chung và ca HKD NHBL nói riêng đc th hin qua kh nng đem li ngun doanh
thu cao nht vi chi phí thp nht.
Ch tiêu doanh s ca tng HKD NHBL
Các NHTM hin nay đu hot đng theo hng tng hp gia bán l và bán buôn. Bên
cnh nhng ngun thu nhp và chi phí riêng, hot đng bán l còn có nhng đóng góp
chung cho li nhun ngân hàng cng nh cùng s dng ngun lc vi các hot đng
khác. Có nhng dch v NHBL ch đ h tr cho các hot đng bán buôn, tng cng v
th, uy tín cho ngân hàng. Do đó, đ phn ánh hiu qu HKD NHBL mt cách tng
quan và đy đ nht phi đánh giá đng thi các ch tiêu li nhun này vi ch tiêu doanh
s ca tng hot đng bán l và tính n đnh ca ngun thu t hot đng bán l qua tng
thi k đ thy đc xu hng phát trin và quy lut vn đng ca chúng.
Mc đ đóng góp trc tip hay gián tip ca các HKD NHBL vào li nhun ca
ngân hàng đc th hin rõ trong doanh s ca tng dch v. C th:
- Hot đng cho vay bán l càng phát trin thì mang li càng nhiu ngun thu t lãi
vay, giúp phân tán ri ro tín dng…
- Ngân hàng huy đng vn t dân c càng ln thì ngun vn cho vay, thu lãi càng
đc m rng , đem li li nhun cao hn.
- S gia tng doanh s th, thanh toán th ngoài vic giúp ngân hàng có đc ngun
thu đáng k t hot đng phát hành và thanh toán th mà ngân hàng còn thu li t quyn
s dng vn lu ký trên tài khon trong quá trình thanh toán.
- Ho
t đng ngân hàng đin t phát trin to thêm tin ích cho khách hàng, đem li
ngun thu đa dng t phí s dng các dch v.
Ý ngha ca ch tiêu doanh s tng HKD NHBL
:
Nh vy, bt k mt s gia tng doanh s t hot đng tin gi, cho vay, doanh s
chuyn tin kiu hi hay doanh s phát trin th… đu trc tip hoc gián tip mang li
li nhun, phn ánh hiu qu HKD bán l.
14
Ch tiêu t l Li nhun HKD NHBL/Doanh thu HKD NHBL
Ch s này cho thy hiu qu thu đc t HKD NHBL, mt đng doanh thu t
HKD NHBL thu đc bao nhiêu đng li nhun.
Ch tiêu t l Chi phí HKD NHBL/Doanh thu HKD NHBL
Ch s này cho thy mt đng doanh thu t HKD NHBL phi b ra bao nhiêu đng
chi phí cho HKD NHBL.
Ch tiêu t l Doanh thu HKD NHBL/Tng doanh thu
Ch s này xác đnh c cu ngun thu dch v NHBL trong tng ngun thu ti ngân
hàng. Nói cách khác, đây là t trng ca doanh thu dch v NHBL trong tng ngun thu
t các HKD ngân hàng.
Ch tiêu t l Li nhun HKD NHBL/Tng tài sn
Ch s này xác đnh hiu qu HKD NHBL trên mt đng tài sn có. Ch s này ln
chng t HKD NHBL ti ngân hàng đt hiu qu tt.
Ch tiêu t l Doanh thu HKD NHBL/Tng tài sn
Ch s này cho thy mt đng tài sn có mang li bao nhiêu đng doanh thu t HKD
NHBL.
1.2.2.2. Các ch tiêu đnh tính
Ngun thu t hot đng cho vay bán l
Hot đng cho vay nói chung đóng vai trò ch đo trong các NHTM hin nay, mang
li 60% – 70% thu nhp cho các ngân hàng. Tuy nhiên hot đng này li chu nh hng
nhiu t các bin đng ca nn kinh t, đc bit là đi vi hot đng cho vay bán l. ây
là đi tng b gii hn ch yu khi chính sách tht cht tín dng đc thc thi. iu này
do chính sách ca ngân hàng, nhm u tiên ngun vn cho hot đng sn xut kinh doanh
trong nn kinh t. ng thi cng xut phát t nguyên nhân khi nn kinh t bin đng,
vic kim soát cho vay đi vi mt b phn ln khách hàng nh l s gây khó khn hn
cho ngân hàng.
Ngu
n thu t hot đng huy đng tin gi