Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ suất lãi cận biên của một số Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam


I HC KINH T TP.HCM









NG  T SUT
LÃI CN BIÊN CA MT S N
 C PHN






 N4






I HC KINH T TP.HCM




NG  T SUT
LÃI CN BIÊN CA MT S N
 C PHN

 Tài chính - 
 60340201






 4









cho vi




TP. H 4


















TRANG PH BÌA
L
MC LC
DANH MC BI
DANH MC BNG BIU
DANH MC CH VIT TT

 1
1. t v 1
2.  2
3.  2

3.1  2
3.2  2
4. Phng nghiên cu 2
4.1ng nghiên cu 2
4.2 Phm vi nghiên cu 3
5. Mô t mu nghiên cu 3
6. u 3
6.1 Nghiên cnh tính 3
6.2 Nghiên cng 3
7. Ni dung nghiên cu 3
n biên và các yu t n t
sut lãi cn biên 4
 ph
 4

i,t
) 4

n biên  i 4
1.1.2.1 QLOGSIZE
i,t
) 4




1.1.2.2 Ri ro tín dng (CRR
i,t
) 5
1.1.2.3 T l chi phí hong trên tng tài sn (OE

i,t
) 7
1.1.2.4 T l thu nhp t lãi (AM
i,t
) 8
1.1.2.5 T l y tài chính (DE
i,t
) 9
 9
1.2.1 Nghiên cu ca Husain AL-Omar & Abdullah AL-Mutairi (2008) 9
1.2.2 Nghiên cu ca Sufian & Chong (2008) 10
1.2.3 Nghiên cu ca Gul & ctg (2011) 10
1.2.4 Akhtar & ctg(2011) 11
1.2.5  11
Kt lun  12
           lãi cn biên   
C phn  2012 14
hàng Vit Nam 14
2.2     sut sinh li ca mt s    
2008-2012 15
2.3             n biên ca mt s
 2012 19
2.3.1 
i,t
) 19
2.3.2 
i,t
) 22
2.3.2.1 ng tín dng ca ngành ngân hàng Vit Nam 23
2.3.2.2  xu ca mt s n 2008 - 2012 24

2.3.3 
i,t
) 26
2.3.4 
i,t
) 27
2.3.5 
i,t
) 28
2.4 n biên 28
n biên 28
n biên 29
2.4.3 
 lãi cn biên 30
2.4.4 n biên . 31
n biên 32




Kt lu 34
lãi cn biên 
 C phn  35
 phng vn mt s chuyên gia ti Vit Nam 35
3.2  35
3.3  
 36
 36
3.3.2 Gi thuyt nghiên cu 37
3.3.3  38

- Ordinary Least Square) 38
 39
3.4 p s liu 40
3.4.1 D liu chui thi gian 40
3.4.2 D liu chéo 40
Th hin thông tin v nhing vào mt thm nhnh. 40
3.4.3 D liu bng 40
3.5 Mô 41
3.6  42
3.6.1 Kia sai s i (không b hi
i) 42
3.6.2 Kinh gia các sai s không có mi quan h i nhau (không
b hing t  43
3.6.3 Kinh không có s t uan gia các bic lp trong mô hình
(không b hing tuyn) 43
3.6.4 Kinh gi thit tính vng ca mô hình: 44
3.6.5 Tng hp kt qu kinh 44
3.7 Kt qu ki phù hp ca các bin gii thích 45
3.8 Kt qu i quy 46

i,t
) 46
3.8.2 
i,t
) 46
3.8.3 
i,t
) 46
3.8.4 
i,t

) 47




3.8.5 
i,t
) 47
Kt lu 48
 Gii pháp vn dng ca các yu t nhm nâng cao t sut lãi
cân biên ti các NHTMCP Vit Nam 51

 ph 51
4.1.1 i v 54
4.1.2 i vc 54
4.1.3 i vt Nam 55
4.1.3.1 Quyn s hu và v tái cu trúc h thng ngân hàng 55
4.1.3.2 Tit kim chi phí hong 56
 57
4.2 ng dng kt qu nghiên cu 58
4.3 Hn ch c tài và kin ngh nghiên cu tip theo 58
Kt lun 60
TÀI LIU THAM KHO 61



S ng các ngân hàng trong h thng n 2007-
2012 Trang 15

2008  2012 Trang 16
 2012 Trang 20
 2012 Trang 22
T l n xng tín dng ngân hàng n 2007-2012
Trang 23
6: 
biên  2012 Trang 28

 2012 Trang 29

 2012 Trang 30

 2012 Trang 31

 2012 Trang 33
 3.1:  Trang 44

D

Bng 3.1: Mô t các bin Trang 36
Bng 3.2: Các thông s thng kê mô t Trang 41
Bng 3.3: Kt qu kinh hing tuyn Trang 43
Bng 3.4: Kt qu ki phù hp ca các bin gii thích Trang 45


1. AM: Thu nhp t lãi - Asset Management
2. CRR: Ri ro tín dng - Credit Risk
3. 
STT
Tên ngân hàng

1
NHTM CP 
ACB
2

DaiA Bank
3

SeAbank
4

DongAbank
5

Oceanbank
6


ABBank
7

Maritimebank
8

Techcombank
9
NHTMCP Kiên Long
KienlongBank
10
NHTMCP Nam Á
NamABank
11

Navibank
12
N
VPBank
13

HDBank
14

Southernbank
15

MB
16


Southernbank
17

VIBank
18

SaigonBank
19
NHTMCP Sài 
Sacombank
20

VietABank
21

PGBank
22

Eximbank
23

Vietcombank
24

MDBank
25

Vietinbank
26
N

BIDV
27

MDB
28

OCB

4. DE: Tng n trên vn ch s hu  Total Debt/Equity
5. EU: 
6. NHNN
7. NHTMCP C phn
8. NIM: lãi cn biên  Net Interest Margin
9. OE: T l chi phí hong trên tng tài sn - Operating Efficiency
10. ROA:   Return On Asset
11. ROE:   Return On Equity




12. TCTD: 
13. WTO:  World Trade Organization
1



M
1. t v
i vi tt c các quc gia trên th gii thì h thng trung gian tài chính nói chung
và h thng nn ca mình vào s phát

trin không ngng cho nn kinh t.
 ,
song
H thng ngân hàng dù  quc gia nào
a, dù qun thì nó vng vai
trò nhi vi công cuc phát trin kinh t - xã hi. Cuc khng hong kinh
t th gic tnh và to ra nhc chuyn bin khá mnh
m ca h thng ngân hàng. Hàng lot ngân hàng trên th gii s, các ngân
hàng  Vi u  ng không nh     
 
t thng nóng, h thng ngân hàng Vii
din vi tình trm n xn g
u qu sinh li gi Thu Hoài, 2012). Hi nhp quc t 
s to ra nhi thun lt ra không ít thách thi mi
ngân hàng phi t thân vn ng mnh m  phát tri
tt hu ngày càng xa. V tn ti và phát trin, h thng ngân hàng Vit Nam
phi không ngng hc hi, cnh rõ yu t nào s n hiu qu
ho i ca m t  hoch khc phc
nhng tn ti và nm bi.


 và
.  



2



n biên
C 
 

2. 
Nghiên cu tp trung tìm hiu các yu t ng thuc n t sut lãi cn biên và
m ng ca nhng yu t n t sut lãi cn biêncác Ngân hàng
Ti C phn Vit Nam. T  s rút ra mt s gi ý nhm nâng cao
n biên C phn
3. 
3.1 
 tài cn tr li câu hu t nào s n biên
 cáci C phn Vit Nam, m ng ra sao và làm
th  nâng cao  lãi cn biên C phn

3.2 
 tài nghiên cu này nhm vào các m
 Th nht, nghiên cu cnh nhng yu t ng n t sut lãi cn
biên và m ng ca các yu t lãi cgân hàng
i C phn Vit Nam.
 Th hai, da trên kt qu nghiên cc, tác gi i ý nhm
nâng cao n biên C phn Vit Nam.
4. Phng nghiên cu

ng nghiên cu cn biên, nhng yu t 
m ng ca các yu t lãi cn biên và các gi ý nhm nâng cao
lãi cn biên C phn Vit Nam.
3

4.2 Phm vi nghiên cu
 tài nghiên cu mt s yu t (phù hp vi thc tin ti Vit Nam) 
lãi cn biên ca các Ngân hàng Ti C phn Vit Nam.
5. Mô t mu nghiên cu
D lic thu thp t a 28 Ngân hàng Ti C
phn Vit Nam trong giai n 2008-2012. (01)
6. u

Tác gi s do sát ý kin ca các chuyên gia là các nhà qun lý
c ngân hàng ti Vi làm ti xây dng mô hình nghiên cu
phù hp nht vi thc tin ca Vit Nam.

Tác gi  phân tích vi các mc tiêu:
- S dng kê mô t  mô t mu nghiên cu và phân tích,
c trng  sinh li ca các ngân hàng Ti ti Vit Nam.
- S di quy theo d liu b phân tích các yu t nh
n t sut sinh li ca các ngân hàng Ti ti Vit Nam.
7. Ni dung nghiên cu
Lu kin g
n biên và các yu t n t
sut lãi cn biên
Phân tích các yu t n t sut lãi cn biên ca các Ngân
i C phn Vit Nam
 
.
Gii pháp vn dng ca các yu t nhm nâng cao t sut lãi
cn biên ti C phn Vit Nam

4



Chlãi cn biên và các yu
t n t sut lãi cn biên

lãi cn biên c phn
n biên
n biên (NIM
i,t
)
T sut lãi cn biên (NIM) là ma s khác bit gia thu nhc
to ra bi các ngân hàng hoc t chc tài chính khác và s tin lãi phi tr cho
khách hàng.
Ong & Teh (2012), n
aT sut li nhun ròng biên là
mt yu t quan trng phn ánh li nhun ngân hàng và chu ng ca nhng
bing trên th ng lãi sung ri ro mà ngân hàng gp phi.
T sut li nhun ròng
biên (NIM
i,t
)
=
Thu nhp lãi ròng 
Tài sn có sinh lãi 

n biên
 lãi cn biên  i
Có rt nhiu yu t n t sut sinh li trong ngân hàng mà c th là t
sut li nhun ròng trên tng tài sn, t sut li nhun ròng trên vn ch s hu và
t sut lãi cn biên. Trong bài nghiên cu này, tác gi la chn t sut lãi cn biên
ng nghiên cu chính. Vì t sut li nhun ròng trên tng tài sn, t sut
li nhun ròng trên vn ch s hu và t sut lãi cn biên có mng là
kh i trong ngân hàng nên tác gi s dng nhng nghiên cu
  i quan h gia các bin t sut lãi cn biên.
LOGSIZE
i,t
)
Theo Husain AL-Omar & Abdullah AL-Mutairi (2008), Sufian & Chong (2008),
Gul & ctg (2011), Akhtar & ctg (2011), bin quy mô ngân hàng c tính bng
cách logarit t nhiên tng tài sn cc s dng
5



 xem xét tính kinh t theo quy mô trong ngành ngân hàng. Husain AL-Omar &
Abdullah AL-Mutairi (2008), Gul & ctg (2011) Akhtar & ctg (2011) y
bng chng cho rng cùng chin  sinh li ngân hàng.
 Sufian & Chong (2008) li tìm thy mi quan h c chiu ca
quy mô   sinh li ca ngân hàng.
Bin qui mô ngân hàng c tính bng cách logarit t nhiên tng   ca
ngân hàng. Tác gi s d u chnh giá tr bin qui mô có giá tr
ln v giá tr ng vi các bin khác trong mô hình. Bin qui mô ngân hàng
c khá nhiu tác gi -Li
Hu & ctg (2004), Somanadevi Thiagarajan & ctg (2011).
 n qui mô ngân hàng vào nghiên cu vi công th

Qui mô ngân hàng (LOGSIZE
i,t
) = Lg (Tng tài sn 

i,t
)
Theo Darrell Duffie & Kenneth J. Singleton (2003), ri ro tín dng có th c
 n hoc gim giá tr th ng gây ra bi nhi
trong chng tín dng ca t chc tín dng hoc khách hàng.
c Vii ro tín dng trong hong
ngân hàng ca t chc tín dng là kh y ra tn tht trong hong ngân
hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh 
thc hi ca mình theo cam k
y, ri ro tín dng là ri ro ln nht mà các ngân hàng phi mt 
nguyên nhân chính dn hing khng hong ca h thng ngân hàng trong
n va qua (Bhattacharya & Roy, 2008, trích bi Ravi P. S. Poudel, 2013).
T       ng, qun tr và thm chí là phi chp nhn
nhng ri ro  mt m nhnh. Mt s yu t n ri ro tín dng có
th nh da trên nhng d liu trong quá kh
phi cân nhc gia ri ro và li nhun tinh cho vay.
Tuy nhiên, ri ro tín dng ngân hàng là yu t nh. Hi
thng nht gia các nhà nghiên cu v   nh ri ro tín dng ngân hàng.
6



Tht vy, ri ro tín dng ngân hàng th hin tp trung nht thông qua t l n xu
chia cho t   cho vay ( Sufian & Chong, 2008; Nguyn Th  
2012; Said & Tumin, 2011; Somanadevi Thiagarajan & ctg, 2011; Olweny &
Shipho, 2011 i v           c

nghiên cu phi công b  n xu cy bài nghiên cu mi
c kt qu y.  mt s nghiên cu khác, Luc Laeven & Giovanni
Majnoni (2002), Nabila Zribi & Younes Boujelbène (2011), cho rng ri ro tín dng
c th hin thông qua t l d phòng ri ro tín dng chia cho tng tài sn ca
ngân hàng, vì các tác gi quan nim r cho vay chim ch yu trong tng
tài sn nên có th ly trc tip giá tr tng tài s tính r
Foos & ctg (2010), Hess & ctg (2009) (trích bi Daniel Foos & ctg, 2010), Ong &
ã kt hp hai cách tính trên, ri ro tín dng bng cách
s dng t l d phòng ri ro tín d -1. Theo
các tác ging không phát sinh ri ro tín dng ngay trong
n nên vic trích lp d phòng là trích lc. Vì vy, nu
nh ri ro bng cách so sánh d phòng ri ro tín dng v cho vay trong
cùng mp lý. Trong bài nghiên cu này, ri ro tín dc tính
bng cách s dng giá tr d phòng ri ro tín d tín dng
-p vi d lic thu thp ti Viêt Nam vì t
l n v trích l d phòng cho nhng tn tht có th xi
vi tng khon n c th nên phn ánh khá chính xác v ri ro tín dng, ch không
xét mt cách chung chung gia giá tr n xu (n thuc các nhóm 3, 4 và 5) so vi
t t  l n xu.
c Vit Nam (2013) thì n xu là n thuc các
c Vit
Nam lnh n t nhóm 2 tr i trích lp d i vic
c Vit Nam xem n có v và phi trích lp d phòng là t
n nhóm 2 tr 
Công th

7

Ri ro tín dng
(CRR
i,t
)

=
Giá tr trích lp d phòng ri ro tín dng ngân

T -1)

c (2013), d phòng ri ro tín dng là s tic trích l
ch toán vào chi phí ho d phòng cho nhng tn tht có th xy ra
i vi n ca t chc tín dc ngoài. D phòng ri ro
bao gm d phòng c th và d phòng chung.
- D phòng c th là s tic trích l d phòng cho nhng tn tht có th
xi vi tng khon n, c th 
Nhóm 1: 0%;
Nhóm 2: 5%;
Nhóm 3: 20%;
Nhóm 4: 50%;
Nhóm 5: 100%.
- D phòng chung là s tic trích l d phòng cho nhng tn tht có th
xc khi trích lp d phòng c th.
S tin d phòng chung ph    nh bng 0.75% tng s  
khon n t n nhóm 4, tr các kho
+ Tin gi (tr tin gi thanh toán) ti t chc tín d c, chi nhánh
c ngoài ti Vit Nam nh ca pháp lut và tin gi ti t
chc tín dc ngoài.
+ Khon cho vay, mua có k hn giy t   i vi t chc tín dng, chi
c ngoài khác ti Vit Nam.

1.1.2.3 T l chi phí hong trên tng tài sn (OE
i,t
)
Theo Sufian & Chong (2008), t l chi phí hong trên tng tài sn (OE
i,t
) nói lên
hiu qu chi phí hong bng công thc:



8



T l chi phí hot
ng trên tng tài sn
(OE
i,t
)
=
Chi phí hong 
Tng tài sn 
  chi phí ho       s qun lý chi phí ca
 ngân hàng. Ch s này càng cao thì chng t ngân hàng hong không
hiu qu do s dng nhiu chi phí.
 nghiên i chi phí
              
            



 cho vay


. Said and Tumin
(2011)           
  

Nhiu nghiên cu  c trên th giAthanasoglou & ctg (2005), Sufian
& Chong (2008)  ra rng s ng ca bin này mang tính  n
hiu qu hong ca ngân hàng.
1.1.2.4 T l thu nhp t lãi (AM
i,t
)
Theo Sufian & Chong (2008), t l thu nhp t lãi (AM
i,t
) phn ánh hiu qu qun
lý tài sn cng bng công thc: thu nhp lãi thun chia
cho tng tài sn

T l thu nhp t lãi
(AM
i,t
)
=
Thu nhp lãi thun 
Tng tài sn 
9

Vic các ngân hàng qun lý tài sn tt s to ra nhiu i hiu qu
hot c tìm thy trong nghiên cu ca
Sufian & Chong (2008).
1.1.2.5 
i,t
)
T
i,t
) ng bng tng n trên tng vn ch s
hu. Các ngân hàng s dy tài chính  mc cao s chng nhiu ri ro
 so vi các ngân hàng khác, và các c  s yêu cu mt mc li nhun cao
ng.
T
chính (DE
i,t
)
=
Tng n 
Tng vn ch s hu 
Nghiên cu ca Akhtar & ctg (2011), cho rng t l y tài chính ti thm
và bi cnh quc gia mà các tác gi nghiên cc chin 
 sinh li ca ngân hàng.

Có rt nhiu nghiên cu truc y v các yu t tác ng n 
ngân hàng  nhiu khu vc và quc gia trên th gii. Chúng ta s tìm hiu vài
nghiên cu thc nghim trong khong thi gian gn y.
1.2-Omar & Abdullah AL-Mutairi (2008)
Husain AL-Omar & Abdullah AL-    u các yu t nh
ng ti t sut sinh li ca by ngân hàng i  Kuwait trong giai on
1993-2005.   

(ROA)t
l vn ch s hu trên tng tài sn, t l cho vay trên tng tài sn, t l chi phí hot
ng trên tng tài sn, t l tài sn không sinh lãi trên tng tài sngân
 c th hin thông qua tng tài sn). Bng phép hi quy   
chng minh rng: t l vn ch s hu trên tng tài sn có mi quan h thun
chiu vi t sut li nhun ròng trên tng tài sn (ROA), quy mô ngân hàng có mi
quan h thun chiu vi t sut li nhun ròng trên tng tài sn (ROA), u này
10



 i. l cho vay trên tng tài sn, t l chi
phí hong trên tng tài sn, t l tài sn không sinh lãi trên tng tài sn không có
th
1.2Sufian & Chong (2008)
Mc tiêu ca nghiên cu này là nghiên cu các yu t n t sut sinh
li ngân hàng ti Philippines bng cách s dng d liu th cp t các bng báo cáo
m cn 1990-2005 và các
ch s kinh t c thu thp t ngun d liu ca Qu tin t quc t IMF.
-Omar & Abdullah AL-Mutairi (2008),
t sut li nhun ròng trên tng tài
snc lp
 quy mô ngân hàng, ri ro tín dng, t l chi phí hong trên
tng tài sn, t l thu nhp t lãit l an toàn v
t ng kinh t; t ng cung tin, t l lm phát  c vn hóa th
ng.
Kt qu nghiên cu thc nghim cho thy rng: quy mô ngân hàng, ri ro tín dng
và t l chi phí hong trên tng tài sc chin t sut sinh li
ngân hàng, trong khi t l thu nhp t lãi và t l an toàn vng cùng
chiu. Trong sun nghiên cu, kt qu nghiên cy rng t l

lnc chin t sut  ng
cng kinh tng cung tin và mc vn hóa th ng ng
 và không   gii thích cho s i trong t sut sinh li ngân
hàng.
1.2Gul & ctg (2011)
Nghiên cu tìm hiu s ng ca các yu t n 
 sinh li ca các ngân hàng Ti, vi b s liu ca 15 ngân hàng ln
nhn 2005-2009. Bbé
nht, các tác gi ng ca các bin: quy mô tài sn, t l vn vay,
quy mô vn ch s hng kinh t, t l lm phát lên các sinh li
11



(thông qua hai : li nhun ròng trên tài sn (ROA), li nhun ròng trên vn
ch s hu (ROE)).
Kt qu nghiên cu cho rng các yu t u là nhng yu t
n  sinh li ngân hàng.
1.2.4 Akhtar & ctg(2011)
Mc tiêu ca nghiên cu này là nghiên cu các yu t 
ng  ngân hàng ti Pakistan. Bin ph thuc 
 li nhun ròng trên tài sn (ROA),
li nhun ròng trên vn ch s hu (ROE). Bic lt
chính, t   , q           .


1.2.5 
Pasiouras &
          ê     
 

 

 



.



 




12




Kt lun 
t qu tng hp ca mt s bài nghiên cu có liên quan, nêu
các khái nim vlãi cn biên
cng th
hiu mi quan h gia mt s yu t v các
khái nim và lý thuyt có liên quan, nghiên c   xut gi thit nghiên
cu, mô hình nghiên cu  p theo.
mà c th là t sut lãi cn biên 
NHTM i vi nn kinh t  nhiu c trên th gi
i Vit Nam hing ca ngân hàng luôn

c nhiu hc gi quan tâm th hin qua nhiu bài nghiên cn
ch  này. Tuy nhiên,  hàng.
Hi thng nht gia các nhà nghiên cu v
i di     Theo Akhtar (2011) 
ngân hàng th hin tp trung nht thông qua tlãi cn biên
.
i vi các yu t tác ng n u nghiên
c cn vi khá nhiu yu t t s yu t ch 
i vi tng nn kinh t, mt s yu t khác n hu ht các
nn kinh t. Trong lu la chn mt s bii hu ht
các nn kinh t và phù hp vi thc tin ca Vi nghiên c
sau:
+ Ri ro tín dng ngân hàng. Bit s nghiên cu ca
Sufian & Chong (2008),  & ctg (2011)
13



+ Qui mô ngân hàng. Bit s nghiên cu ca Jin-Li Hu
& ctg (2004), Hess & ctg (2008) (trích bi Daniel Foos & ctg, 2010), Somanadevi
Thiagarajan & ctg (2011).
              
Sufian & Chong (2008)  & ctg(2011).
Akhtar & ctg
(2011).
Akhtar &
ctg (2011).

14




      m  
2008  2012

2.1 hàng Vit Nam
 tch H Chí Minh c lnh thành lp Ngân
hàng Quc gia Viu vic chính thc xut hin ngành ngân hàng ti
i mi và phát trin, s i 
i các chi nhánh và phòng giao dc m
rng. Theo s liu thng kê c h thng có 85
ngân hàng (gc (thuc s hu cc
hoc nm t l s hu chi phi c phn, 41
chi nhánh c ngoài và 05 ngân hàng liên doanh)
(gc (thuc s hu ca
c hoc nm t l s hu chi phi c

phc ngoài và 04 ngân hàng liên doanh).
 thng ngân hàng cc ta còn 93 ngân
hàng, vc (thuc s hc hoc Nhà
c nm t l s hu chi phi)i c phn, 50 chi nhánh
c ngoài, 04 ngân hàng liên doanh.  04
05)